1) პირადი თავდებობის, როგორც არასაპატიმრო აღკვეთის ღონისძიების სახეს არეგულირებს სსსკ-ის 203-ე მუხლი. პირადი თავდებობის დროს სანდო პირები კისრულობენ წერილობით ვალდებულებას, რომ უზრუნველყოფენ ბრალდებულის სათანადო ქცევას,
გამოძიების პროცესში. ამავე მუხლის მიხედვით, პირად თავდებთა
ოდენობას განსაზღვრავს სასამართლო. პირადი თავდები გაფრთხილებული უნდა იყოს წერილობითი ფორმით მოსალოდნელი
სამართლებრივი შედეგების შესახებ. იმავდროულად, თავდებს, შესაძლოა, პასუხისმგებლობა დაეკისროს (100-500 ლარამდე ოდენობით) იმ შემთხვევაში, თუ იგი ვერ უზრუნველყოფს ბრალდებულის
სათანადო ქცევას.57
პირადი თავდები შეიძლება იყოს ნებისმიერი პირი, ბრალდებულის მეგობარი, ოჯახის წევრი, ნათესავი, კოლეგა, ასევე, საყოველთაოდ ცნობილი ადამიანი, საზოგადოებრივი მოღვაწე, საზოგადოებაში ავტორიტეტის მქონე პირი და სხვა.58 პირადი თავდებობის
გამოყენებას აუცილებლად სჭირდება თავდების თანხმობა, ასევე,
ბრალდებულის თანხმობა და შუამდგომლობის დაკმაყოფილება
სასამართლოს მიერ. უზენაესი სასამართლოს მიერ მოწოდებული
სტატისტიკური მონაცემებით, ამ ღონისძიების გამოყენების მაჩვენებელი, ფაქტობრივად, ნულს უტოლდება. კერძოდ, 2017 წელს
პირადი თავდებობა, როგორც აღკვეთის ღონისძიების სახე, გამოყენებული იყო 9459 საქმიდან მხოლოდ 34 (0.3%) შემთხვევაში, ხოლო
2018 წელს აღნიშნული მონაცემი კიდევ უფრო შემცირდა და 9935
საქმიდან მხოლოდ 19 (0.2%) პირის მიმართ იყო გამოყენებული.59
საქართველოს ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაციის 2018 წლის
სისხლის სამართლის პროცესების მონიტორინგის ანგარიშის მიხედვით, თბილისის საქალაქო სასამართლო ძალიან იშვიათად მიმართავს პირად თავდებობას, როგორც აღკვეთის ღონისძიების
ალტერნატიულ სახეს, ხოლო სხვა სასამართლოები ამგვარ ღონისძიებას საერთოდ არ იყენებენ. 2018 წლის დასწრებული პროცესების შესაბამისად: გორის, თელავის, ქუთაისისა და ბათუმის
სასამართლოებს საერთოდ არ გამოუყენებიათ ამ სახის ღონისძიება, ხოლო თბილისის საქალაქო სასამართლოში დასწრებული 186
აღკვეთის ღონისძიების სხდომიდან პირადი თავდებობა მოსამართლემ მხოლოდ 4 შემთხვევაში გამოიყენა.60
პროკურორები მიიჩნევენ, რომ პირადი თავდებობის გამოყენების
დაბალ მაჩვენებელს განაპირობებს ის გარემოება, რომ იგი ნაკლებეფექტური ღონისძიებაა. ამასთან, დაცვის მხარე იშვიათად შუამდგომლობს პირადი თავდებობის თაობაზე, ან, თუ შუამდგომლობს
– არაორგანიზებულად. ასევე, პრობლემას წარმოადგენს სანდოობის ფაქტორი იმასთან დაკავშირებით, თუ რამდენად რეალურად
უზრუნველყოფს თავდები პირი ბრალდებულის სათანადო ქცევას.
კიდევ ერთ მიზეზად ბრალდების მხარე ამ აღკვეთის ღონისძიების
აღსრულების ხარვეზებს ასახელებს.
პროკურორი: „პირადი თავდებობის გამოყენების მოთხოვნის სიმცირეს განაპირობებს ის გარემოება, რომ იგი ხასიათდება გარკვეული
სპეციფიკურობით. კერძოდ, პროკურორს უნდა ჰქონდეს სრულყოფილი ინფორმაცია ბრალდებულის სოციალური წრის, მისი ნაცნობებისა და მეგობრების, ასევე, პოტენციური თავდების შესახებ – არის თუ
არა იგი სანდო პირი, თავად ხომ არ არის შემჩნეული დანაშაულებრივ
ქმედებებში და ა.შ. აღნიშნული გარემოებების დადგენა გარკვეულ
დროსთან არის დაკავშირებული. შეზღუდული საპროცესო ვადების
და პროკურორთა და გამომძიებელთა გადატვირთულობის გამო კი,
ყოველთვის არ არის შესაბამისი რესურსი ზემოხსენებული გარემოებების გამოსარკვევად. გარდა ამისა, პირადი თავდებობის მოთხოვნის შემთხვევაში საჭიროა სხვა დამატებითი პროცედურები (თავდებისთვის ბრალის გაცნობა, ხელწერილის ჩამორთმევა და სხვა), რაც
ასევე დამატებით დროს მოითხოვს. ამასთან, პირადი თავდებობა,
ქვეყანაში არსებული სოციალური რეალობის გათვალისწინებით,
პროკურორთა მხრიდან სამართლიანად მიიჩნევა აღკვეთის ღონის ძიების ნაკლებეფექტურ სახედ. მოქალაქეთა დიდ უმრავლესობას
ისიც კი არ აქვს გათვითცნობიერებული, რომ, თუ მოწმეები არიან,
ვალდებულება აქვთ, გამოცხადდნენ სასამართლოში და მისცენ ჩვენება. თითოეული მოწმის სასამართლოში წარდგენა პროკურორის
მხრიდან დიდ ძალისხმევასთან არის დაკავშირებული. ასეთ სიტუაციაში არაგონივრულია იმის ვარაუდი, რომ ამ კატეგორიის პირები
უზრუნველყოფენ ბრალდებულის სათანადო ქცევას (ან შეეცდებიან
მაინც), თუ მას თავად არ ექნება ამის სურვილი. თავისი სპეციფიკის
გათვალისწინებით, პირადი თავდებობა წარმოადგენს აღკვეთის ღონისძიების იმგვარ სახეს, რომელიც უფრო პრაქტიკულია დაცვის მხარისთვის. პრაქტიკაში, პროკურორის ინიციატივის შემთხვევაშიც კი,
დაცვის მხარის უშუალო ჩართულობის გარეშე (რაც უნდა გამოიხატებოდეს პოტენციურ თავდებებთან კომუნიკაციაში), შეიძლება ითქვას,
შეუძლებელია მისი გამოყენება.“
მოსამართლე: „ძირითადი პრობლემა არის დაცვის მხარის პასიურობა თავდები პირის წარმოდგენასთან დაკავშირებით. მქონდა
შემთხვევა, როდესაც თავდებს ერთი წლის განმავლობაში მხოლოდ
3-ჯერ ჰყავდა ბრალდებული ნანახი. ასეთმა პირმა როგორ უნდა უზრუნველყოს ბრალდებულის სათანადო ქცევა?! თავდებს გაცნობიერებული უნდა ჰქონდეს პასუხისმგებლობა, არადა, ხშირად ის ვერ
მისაბუთებს, როგორ უნდა განახორციელოს კონტროლი.“
მოსამართლე: „პირადი თავდებობის გამოყენება სასამართლოს
ყველაზე მეტად უჭირს. დაცვის მხარე არ არის მზად, არ ჰყავს წარმოდგენილი თავდები პირები. სასამართლო თავდებად ვერ დანიშნავს
ბუნებაში არარსებულ პირს. ამასთან, მოსამართლე პროცესზე უნდა
გაესაუბროს თავდებ პირს და გამოარკვიოს, რამდენად იაზრებს ის
პირობების დარღვევის შედეგებს (დაჯარიმებას). ამისთვის ხშირად
დაცვა მზად არ არის და სასამართლო უფრო მეტად გირაოსკენ იხრება.“
გამოკითხული ადვოკატების პოზიციით, პირადი თავდებობის იშვიათად გამოყენება გამომდინარეობს შემდეგი გარემოებებიდან:
ამგვარი ღონისძიების შეფარდების პრაქტიკის არარსებობა; პირადი თავდებობის, როგორც ინსტიტუტის გაუაზრებლობა; მოსამართლის შიში ამ ტიპის ღონისძიების გამოყენებისას. გარდა ამისა,
მოსამართლეს არასაკმარისად მიაჩნია თავდების პასუხისმგებლობის ფარგლები. ფოკუსჯგუფის ფორმატით შეხვედრისას ერთ-ერთმა ადვოკატმა განაცხადა, რომ პირადი თავდებობის შესახებ შუამდგომლობის დაყენება აზრს მოკლებულია, ვინაიდან სასამართლო მას თითქმის არასდროს აკმაყოფილებს – „პირადი თავდებობის
თაობაზე შუამდგომლობას იმიტომ არ აყენებს დაცვის მხარე, რომ
აზრი არ აქვს, 1000 კაციც რომ მოვიყვანოთ, სასამართლო მაინც არ
აკმაყოფილებს, ამიტომ ვირჩევთ უფრო ქმედით ღონისძიებას გირაოს სახით.“
შეჯამების სახით შეიძლება ითქვას, რომ ამ ღონისძიების არაეფექტურობას და პრაქტიკაში იშვიათად გამოყენებას განაპირობებს
ის ფაქტი, რომ არცერთი მხარე და თავად სასამართლოც ამ სახის
აღკვეთის ღონისძიებას არ განიხილავს რეალურ ალტერნატივად.
ასევე, დღეს არსებული ნორმის განმარტებით, სასამართლოს პირადი თავდებობის გამოყენებისთვის სჭირდება მხარის შუამდგომლობა. ამასთან, პირადი თავდები უნდა იყოს სასამართლოს ნდობით აღჭურვილი პირი, რომელიც გააკონტროლებს ბრალდებულის
ქცევას და იქნება გარანტი, რომ ბრალდებული არ მიიმალება, არ
ჩაიდენს ახალ დანაშაულს და არ მოახდენს მოწმეზე ზემოქმედებას. შესაბამისად, სასამართლოები, როგორც წესი, არ იყენებენ
აღკვეთის ღონისძიების სახედ პირად თავდებობას, ვინაიდან არ
მიიჩნევენ პატიმრობის და გირაოს რეალურ და საპირწონე ალტერნატივად.
2) აღკვეთის ღონისძიების გამოყენების საფუძველია დასაბუთებული ვარაუდი, რომ ბრალდებული მიიმალება ან არ გამოცხადდება სასამართლოში, გაანადგურებს საქმისათვის მნიშვნელოვან ინფორმაციას ან ჩაიდენს ახალ დანაშაულს.
2) აღკვეთის ღონისძიების გამოყენების ფაქტობრივი საფუძველი არსებობს
მაშინ, როდესაც დასაბუთებული ვარაუდის სტანდარტით დადასტურებულია
ბრალდებულის მიერ დანაშაულის ჩადენა. დასაბუთებული ვარაუდი
წარმოადგენს ყველაზე უფრო დაბალი ხარისხის მტკიცებულებით სტანდარტს,
რომელიც გამოიყენება გამოძიების ეტაპზე სისხლისსამართლებრივი დევნის
დაწყების შესახებ გადაწყვეტილების მიღებისას, ცალკეულ საგამოძიებო
მოქმედებათა განსახორციელებლად და სხვა საპროცესო იძულების ღონისძიების
გამოსაყენებლად74
. შესაბამისად, დასაბუთებული ვარაუდის სტანდარტი
წარმოადგენს მტკიცებულებათა ერთობლიობას, რომელიც პროკურორს ანიჭებს
შესაძლებლობას პირი ცნოს ბრალდებულად, სასამართლოს მიმართოს
შუამდგომლობით აღკვეთის ღონისძიების გამოყენების ან ისეთი საგამოძიებო
მოქმედებების ჩატარებისთვის ნებართვის მისაღებად, რომლებიც ზღუდავს პირის
კონსტიტუციურ უფლებებს75
. ზემოთ აღნიშნული მსჯელობიდან გამომდინარე,
აღკვეთის ღონისძიების გამოყენების მოთხოვნამდე, ბრალდების მხარემ
სრულყოფილად უნდა მოიძიოს მტკიცებულებები დანაშაულის შემადგენლობის
ყველა ელემენტთან მიმართებაში76
.
შესაბამისად, სისხლისსამართლებრივი დევნის დაწყებამდე და აღკვეთის
ღონისძიების გამოყენების შესახებ შუამდგომლობის წარდგენამდე,
დასაბუთებული ვარაუდის სტანდარტით, უნდა არსებობდეს აღკვეთის
ღონისძიების გამოყენებისთვის გათვალისწინებული მტკიცებულებითი
საფუძველი. დასაბუთებული ვარაუდის სტანდარტი კი როგორც აღვნიშნეთ
არსებობს მაშინ, როდესაც წარმოდგენილია ფაქტების ან ინფორმაციის
ერთობლიობა, რომელიც მოცემულისი სიხლის სამართლის საქმის გარემოებათა
ერთობლიობით დააკმაყოფილებდა ობიექტურ პირს, რათა დაესკვნა პირის მიერ
დანაშაულის შესაძლო ჩადენა77
.
საქართველოს სისხლის სამართლის საპროცესო კოდექსის 38-ე მუხლის მეხუთე ნაწილის მიხედვით,ბრალდებულს აქვს ადვოკატის არჩევისა და ყოლის, ასევე მის მიერ არჩეული ადვოკატის ნებისმიერ დროს შეცვლის უფლება, ხოლო თუ ის უქონელია უფლება, დაენიშნოს ადვოკატი სახელმწიფოს ხარჯზე. ბრალდებულს უნდა ჰქონდეს გონივრული დრო და საშუალება დაცვის მომზადებისათვის. ბრალდებულისა და მისი ადვოკატის ურთიერთობა კონფიდენციალურია. აკრძალულია ბრალდებულისა და მისი ადვოკატის ურთიერთობაზე ისეთი შეზღუდვების დაწესება, რომლებიც ხელს შეუშლის დაცვის სათანადოდ განხორციელებას.აქედან გამომდინარე ადვოკატის დახმარების შეწყვეტის შესახებ გადაწყვეტილევას იღებს კლიენტი და გამომძიებელს დადგენილებიის შედგენის უფლება არ გააჩნია ამ საკითხთან დაკავშირებით.საქართველოს სისხლის სამართლის საპროცესო კოდექსის 120-ე მუხლის მიხედვით,იურიდიული პირის ან ადმინისტრაციული ორგანოს შენობაში ამოღება ან ჩხრეკა უნდა ჩატარდეს მისი ხელმძღვანელის ან წარმომადგმენლის დასწრებით.კაზუსის ფაქტობრივი გარემოებებიდან ირკვევა,რომ ფარული საგამოძიებო მოქმედებების დროს კონკრეტული ადმინისტრაციული ორგანო არ დასწრებია ჩატარებულ ჩხრეკას,შესაბამისად დარღვეულია მატერიალური სამართლის ნორმა,რომელიც სასამართლოს უნდა სცნოს დაუშვებელ მტკიცებულებად.
საქართველოს სისხლის სამართლის საპროცესო კოდექსის 143(3) მუხლის პირველი ნაწილის მიხედვით ფარული საგამოძიებო მოქმედება ტარდება მოსამართლის განჩინებით. განჩინებას პროკურორის მოტივირებული შუამდგომლობის საფუძველზე იღებს გამოძიების ადგილის მიხედვით რაიონული (საქალაქო) სასამართლოს მოსამართლე,აღნიშნული კაზუსიდან ირკვევა რომ მაგისტრანტ მოსამართლის მიერ მიღებული განჩინება არ არის სამართლიანი,რადგან მას უნდა მიეღო გადაწყვეტილება ფარული საგამოძიებო მოქმედებების ჩატარების შესახებ,ვინაიდან პროკურორის შუამდგომლობა არის კანონიერი,რადგან მას გააჩნია ექსკლუზიური უფლებამოსილება მიმართოს მოსამართლეს შუამდგომლობით ფარული საგამოძიებო მოქმედების ჩატარების შესახებ,რათა მიღებული იქნას განჩინება.რაც შეეხება მოსამართლის განჩინებას,ის არ არის თანხვედრაში სისხლის სამართლის საპროცესო კოდექსის 143(3) თან.
უპირველეს ყოვლისა მინდა განვსაზღვრო სასამართლოს მეგობრის დეფინიცია რომელიც მოაიზრებს პრის რომელიც არ არის პროცესის მონაწილე არ არის რონელიმე მხარე განსახილველ სისხლის სამართლის საქმეში.
სასამართლოს მეგობრის წერილობითი მოსაზრების წარდგენის მიზანი უნდა იყოს არა პროცესის რომელიმე მხარის მხარდაჭერა არამედ იგი უნდა დაეხმაროს სასამართლოს ფაქტების და მოვლენრბის სწორად შეფასებაში.
როგორც უკვე ავღნიშნე მეგობრის მოსაზრება,რომ რომელიმე მხარეს მხარა უჭერდეს დაუშვებელია და ეწინააღმდეგება სისხლის სამართლის საპროცესო კოდექსს
ამ კონკრეტულ შემთხვევას ესადაგება კოდექსის მუხლი,რომელშიც დეტალურად არის ნათქვამი რომ სასამქრთლოს მეგობრის მოხსენება არ უნდა იყოს მუკერძოებული კაზუსიდან კი ირკვევა,რომ სასამართლოს მეგიბრის მოხსენებაზე დაყრდნობით მიიღო მოსამართლემ გადაწყვეტილება რომელიც არღვევს სისხლის სამართლის საპროცესო კოდექსის 55-ე მუხლის მეორე ნაწილს.
მაშასადამე დასკვნითვის უნდა ითქვას რომ სასამართლოს გადაწყვეტილება არღვევს ისევე როგორც ბრალდებულის უფლებებს ასევე შეუსაბამობაში მოდის კოდექსის 55-ე მუხლთან.
უპირველეს ყოვლისა მინდა განვსაზღვრო სასამართლოს მეგობრის დეფინიცია რომელიც მოაიზრებს პრის რომელიც არ არის პროცესის მონაწილე არ არის რონელიმე მხარე განსახილველ სისხლის სამართლის საქმეში.
სასამართლოს მეგობრის წერილობითი მოსაზრების წარდგენის მიზანი უნდა იყოს არა პროცესის რომელიმე მხარის მხარდაჭერა არამედ იგი უნდა დაეხმაროს სასამართლოს ფაქტების და მოვლენრბის სწორად შეფასებაში.
როგორც უკვე ავღნიშნე მეგობრის მოსაზრება,რომ რომელიმე მხარეს მხარა უჭერდეს დაუშვებელია და ეწინააღმდეგება სისხლის სამართლის საპროცესო კოდექსს
ამ კონკრეტულ შემთხვევას ესადაგება კოდექსის მუხლი,რომელშიც დეტალურად არის ნათქვამი რომ სასამქრთლოს მეგობრის მოხსენება არ უნდა იყოს მუკერძოებული კაზუსიდან კი ირკვევა,რომ სასამართლოს მეგიბრის მოხსენებაზე დაყრდნობით მიიღო მოსამართლემ გადაწყვეტილება რომელიც არღვევს სისხლის სამართლის საპროცესო კოდექსის 55-ე მუხლის მეორე ნაწილს.
მაშასადამე დასკვნითვის უნდა ითქვას რომ სასამართლოს გადაწყვეტილება არღვევს ისევე როგორც ბრალდებულის უფლებებს ასევე შეუსაბამობაში მოდის კოდექსის 55-ე მუხლთან.
სანოტარო სამართლის პრინციპები
• ნოტარიატის ორაგნოების დამოუკიდებლობის პრინციპი;
• ნოტარიუსის დამოუკიდებლობის,მიუკერძოებლობისა და მხოლოდ კანონისადმი დამორჩილების პრინციპი;
• ნოტარიუსის პროფესიული ორგანიზაციის პრინციპი;
• სანოტარო საქმიანობა- სახელმწიფოებრივი საქმიანობა;
• ნოტარიუსის თვითდაფინანსების პრინციპი
• ნოტარიუსის სამოქალაქო პასუხისმგებლობის პრინციპი;
• სანოტარო მოქმედებათა საიდუმლოების პრინციპი;
ა) ნოტარიატის ორგანოების დამოუკიდებლობის პრინციპი- საქართველოს კანონმდებლობამ ნოტარიატის მმართველობის ორგანოების ახალი სტრუქტურა შექმნა. თუ მანამდე ნოტარიუსები და სახელმწიფო სანოტარო კანტორები სახელმწიფო აღმასრულებელი ხელისუფლების-იუსტიციის სამინისტროს სტრუქტურის განუყოფელი ნაწილი იყო, კანონის მიღების შემდეგ ცალკე დამოუკიდებელი საჯარო სამართლის კორპორაციულ იურიდიულ პირად ჩამოყალიბდა.
ბ) ნოტარიუსის დამოუკიდებლობის, მიუკერძოებლობისა და მხოლოდ- კანონის მოთხოვნაა, რომ ნოტარიუსი, მის პროფესიულ საქმიანობას დამოუკიდებლად ახორციელებს,აქ იგულისხმება, რომ არავის არ აქვს უფლება , ჩაერიოს ნოტარიუსის საქმიანობაში და დაბრკოლება შეუქმნას მის განხორციელებაში.სახელმწიფო და ადგილობრივი თვითმართველობის ორგანოებს,თანამდებობის პირებს,საზოგადოებრივ და პოლიტიკურ გაერთიანებებს,იურიდიულსა და ფიზიკურ პირებს ეკრძალებათ სანოტარო საქმიანობაში ჩარევა.ნოტარიუსისათვის დამოუკიდებლობის პრინციპის მინიჭება იმით არის გამოწვეული,რომ როგორც ცნობილია,ნოტარიუსის საქმიანობა საზოგადოების დიდი უმრავლესობის ინტერესებს ეხება.სწორედ ამიტომაა,რომ საზოგადოებაში ნოტარიუსის ავტორიტეტის ამაღლებისა და სანოტარო საქმიანობის ობიექტურად განხორციელების მიზნით,ნოტარიუსი დამოუკიდებლობის პრინციპით არის აღჭურვილი.
გ) ნოტარიუსის პროფესიული ორგანიზაციის პრინციპი - იგი ეფუძვნება იმ აუცილებელ პირობას, რომ ნოტარიუსის თანამდებიბის დასაკავებლად პირმა სპეციალური თეორიული და პრაქტიკული რჩევების შესაძენად უნდა გაიაროს სტაჟირება და ჩააბაროს გამოცდა.
დ) სანოტარო საქმიანობის სახელმწიფოებრივ საქმიანობად აღიარება- სანოტარო მოქმედების სახელმწიფოებრივი საქმიანობის განხორციელებაა ის ფაქტი,რომ ნოტარიუსი გარიგებათა დამოწმების გზით სამართლებრივი ნორმას შეუფარდებს ხელშეკრულების მონაწილე მხარეების ურთიერთობას.თუ არა ასეთი უფლებამოსილება. თუ არა ასეთი უფლებამოსილება, ნოტარიუსს არ ექნებოდა ნორმის შეფარდების უფლება,რადგან ნორმის შეფარდება- სახელმწიფოს განსაკუთრებული უფლებაა.
ე) ნოტარიუსის სამოქალაქო პასუხისმგებლობს პრინციპი- ისევე, როგორც თვითდაფინანსების პრინციპი-ნოტარიუსი ვალდებულია ,სამოქალაქო კანონმდებლობით დადგენილი წესით აანაზღაუროს ზიანი,რაც მიაყენა მესამე პირს სამსახუროებრივი მოვალეობის შეუსრულებლობით ან არაჯეროვანი შესრულებით. მიუხედავად იმისა, რომ ნოტარიუსის საქმიანობა სახელმწიფოებრივი საქმიანობაა,სამოქალაქო კოდექსით გათვალისწინებული შედეგები არ დადგება და სახელმწიფო პასუხს არ აგებს ნოტარიუსის მოქმედებაზე.
ნოტარიუსის სამოქალაქო პასუხისმგებლობას საფუძვლად უდევს, ის რომ ის არ არის სახელმწიფო მოხელე და სანოტარო მოქმედებათა შესრულებისთვის საზღაურს კლიენტებისგან იღებს.
ვ)სანოტარო მოქმედებათა საიდუმლოების პრინციპი -ნოტარიუსი და სანოტარო მოქმედების შემასრულებელი სხვა თან.პირები ვალდ არიან, დაიცვან მათ მიერ შესრულებელი სანოტარო მოქმედებების საიდუმლოება.ასევე ვალდებული არიან საიდუმლოება დაიცვან იმ თანამდებობის პირებმა, რომლებმაც მათი სამსახურეობრივი მოვალეობის შესრულებისას შეიტყვეს სანოტარო მოქმედების შესახებ. ეს მოვალეობას მათ ეკისრრებათ თანამდებობიდან გათავლისუფლების შემდეგადაც.
სანოტარო სამართლის ამოცანები
ნოტარიუსისა და სანოტარო მოქმედების შესრულებისათვის უფლებამოსილი სხვა თანამდებობის პირის ამოცანებია კერძო და საჯარო სუბიექტების საკუთრების უფლებისა და სხვა სამოქალაქო უფლებებისა და კანონიერი ინტერესების დაცვა.კანონიერების განმტკიცება სამართალდარღვევვების თავიდან აცილება მის მიერ გარიგებების სწორი და დროული დამოწმებით,მემკვიდრეებს შორის სამემკვიდრეო მასის კანონიერი განაწილებით და სხვა სანოტარო მოქმედებათა სწორი და დროული შესრულების მიზნით.
ლათინური ნოტარიატი
ტერმინი ,,ნოტარიატი’’ უპირველესად ნოტარიუსების,სახელმწიფო ორგანოებისა და იმ თანამდებობის პირების ერთიან სისტემას გულისხმობს,ვისაც სანოტარო მოქმედებების შესრულების უფლებამოსილება აქვთ დაკისრებული.საქართველოს ნოტარიუსის ერთიანი მწყობრი სისტემის შექმნა მხოლოდ ბოლო წლებში გახდა შესაძლებელი.
ტერმინი ,,ნოტარიუსი’’ ლათინური წარმოშობისაა და მწერალს, ჩამწერს, მდივანს ნიშნავს. ამ ცნებიდან გამომდინარე ნოტარიუსის ფუნქცია იყო ოქმების წარმოება,დოკუმენტების ჩაწერა და მათთვის სამართლებრივი ფორმის მიცემა, გარიგების მონაწილე მოქალაქეებისათვის შესაბამისი დოკუმენტების შედგენა. ნოტარიუსთა საერთაშორისო კავშირის ორგანიზაცია
სწორედ ლათინური ნოტარიატის განმახორციელებელი ქვეყნების მიერ არის შექმნილი საერთაშორისო კავშირი.ორი კავშირია ძირითადად: საერთაშორისო-სადაც უფრო მეტი ქვეყანა შედის და ევროკავშირის ნოტარიატის კავშირი ,(საბჭო)-აქ რომ შემოხვიდე ევროპაში აუცილებლად საერთაშორისოს წევრი უნდა იყო. რას აკეთებენ ზოგადად საერთაშორისო ორგანიზაციები ? აქვთ თავიანთი მმართველობითი ორგაბნოები თითოეულ წევრ ქვეყანას თითოეული ხმა აქვს ,არ აქვს მნიშვნელობა ეს პატარა ქვეყანა იქნება თუ დიდი,ერთმანეთში აზრს ცვლიან , აუმჯობესებენ ამ ლათინურ ნოტარიატს და ერთმანეთს უზიარებენ და ყველაზე მთავარი ურთიერთაცვლის ინფორმაციის,დახმარების პრინციპების ჩამოყალიბებას ანვითარებენ.
ნოტარიუსთა პალატა
პალატა არის პირთა წევრობაზე დაფუძნებული,კანონის საფუძველზე შექმნილი საჯარო სამართლის იურიდიული პირი, რომელიც სახელმწიფო კონტროლით, დამოუკიდებლად ახორციელებს სახელმწიფოებრივ საქმიანობას.
საქართველოს ნოტარიუსთა პალატა შედგება მასში საცვვალდებულო წესით გაწევრიანებული ყველა ნოტარიუსისგან , ის თავის საქმიანობას ახორციელებს საქართველოს ნოტარიუსთა საერთო კრების და მის მიერ შექმნილი თვითმართველობის ორგანოების მეშვეობით,საქართველოს ნოტარიუსთა პალატის მმართველობის ორგანოებია:
1) საქართველოს ნოტარიუსთა პალატის წევრთა საერთო კრება
2) საქართველოს ნოტარიუსთა პალატის გამგეობა,(აღმასრულებელი ორგანო)
საქართველოს ნოტარიუსთა პალატაში იქმნება ორი კომისია:ნოტარიუსთა პალატის საფინანსო-სარევიზიო კომისია და ეთიკის კომისია (დისციპლინური პასუხისმგებლობა).
საერთო კრება, ნოტარიუსთა პალატის მმართველობის უმაღლესი ორგანოა.საერთო კრება გადაწყვეტს რიგ საკითხებს და არის ისეთი საკითხებიც მხოლოდამხოლოდ საერთო კრებით გადაწყდება. საერთო კრება ხმათა უმრავლებოსით და პლიუს ამას 2/3 აუცილებლად უნდა იყოს. და თუ პირი ვერ მივა ვალდებულია, რომ მინდობილობა წარადგინოს,წარმომადგენლობის უფლებამოსილ პირზე.წარმომადგენელი უნდა იყოს არა ნებისმიერი პირი, არამედ ისევ ნოტარიუსთა წვერი.საერთო კრება წელიწადში ერთხელ უნდა ჩატარდეს.
რაც შეეხება პალატის გამეგობა,ეს არის აღმასრულებელი ორგანო; გამგეობა შედგება რამდენიმე ნოტარიუსისგან ,9 წევრისგან შედგება , ზოგი წევრი უნდა იყოს თბილისიდან , ზოგი კი რეგიონიდან.
რაც შეეხება სახელმწიფო მხრიდან კონტროლს: ეს ორ შემთხვევაში ხდება
1) ეს არის სავალდებულო
2) არის უკვე საფუძნებული მოქალაქის განცხადებაზე სავალდებულო პირდაპირ არის გაწერილი როდის ხდება( შემოწმება გულისხმობს) პროგრამის შემოქმებას, ნოტარიუსის მიერ განხორციელებულ სამართლებრივი აქტების.
მოქალაქის განცახდებაზე დაფუძნებული, აქ უკვე დისციპლინურ გადაცდომაზე გავდივართ, მოქალაქე თავიდან პალატაში შედის,პალატა ვერ იღებს გადაწყვეტილებას და განიხილავს იუსტიციის სამინისტრო და ეს იუსტიციის სამინისტრო მიმართულებას აძლევს პალატას რა ზომა გამოიყენოს (დისციპლინური).დისციპლინური ზომის გამოყენების დროს პირდაპირ არის ნორმაში მითთებული თუ რა ინტერვალობით და რა ხარისხით უნდა ჰქონდეს ნოტარიუსს გადაცდომა რათა შესაბამისი სახდელი მიიღოს.
რაც შეეხება: თანამდებობაზე დაკავების წესს
ძირითადად აქ ორი ეტაპის გავლაა საჭირო საკვალიფიკაციო გამოცდა და სტაჟი. საკვალიფიკაციო გამოცდა 100 ქულიანია და აქედან 75 ქულა უნდა აიღო, შემდეფ სტაჟირებას იწყებ, რომელიც 10 თვიანია. გამოცდის ჩაბარებასაკვალიფიკაციოს გარეშე უწევთ მოსამართლეებს, დოქტორის ხარისხის მქონე პირს.
1)საქართველოს იუსტიციის 2015 წლის თებერვლის N177
2) 2010 წლის 10 მარტის N69 იუსტიციის ბრაძანება.
ფიზიკურ პირთა ვინაობის დადენა, როგორ ხდება სამართალ სუბიექტურობის შემოწმება და დადგენა.
ნოტარიუსი სანოტარო საქმიანობის განხორციელების დროს ასრულებს სხვადასხვა მოქმედებებს, იმის მიხედვით თუ რა სანოტარო მოქმედებასთან გვაქვს საქმე, სანოტარო დამოწმება თუ დადასტურება, კერძო თუ საჯარო, ასეთ დროს ნოტარიუსი ადგენს სანოტარო მოქმედებაში მონაწილე პირების ვინაობას, ამოწმებს მათ უფლებებსა და ქმედუნარიანობას. მან უნდა იცოდეს რომ ფიზკურ პირების პირადობის დადგენისათვის საჭიროა ასაკი, მოქალაქეობა და სამსახურებრივ მდგომარებაც ზოჯერ. სრულწლოვანი მოქალაქის პირადობის დამადასტურებელი დოკუმენტია, პასპორტი, პირადობის მოწმობა ან დროებითი მოწმობა, რომელიც გაიცემა სამშობლოში დაბრუნებულ პირებზე. ცალკეულ შემთვევაში საქ-ს მოქალაქის პირადობის დადგენა შესაძლოა ასევე მართვის მოწმობთაც. სამხედრო მოსამსახურის ვინაობის დადგენა უნდა მოხდეს სამხედრო ნაწილის და დაწესებულების სარდლობის მიერ გაცემულ სამხედრო ბილეთის საფუძელზე.
უცხოელი მოქალაქის ან მოქალაქეობის არ მქონე პრის შემთვევაში, ნოტარიუსმა ეს ყველაფერი უნდა დაადგინოს ბინადრობის მოწმობით. მის გაცემას და შემოწმებას ახორციელებს სამოქალაქო რეესტრის ტერიიტორიული სამსახური. მათი ვინაობა ასევე შეიძლება დადგინდეს ეროვნული პასპორტის მეშეობითაც. საქ-ს მოქალაქის პირადობის მოწმობის შევსებას და გაცემას ასევე ახორციელებს სამოქალაქო რეესტრს სააგენტოს ტერიტორიული სამსახური, უცხო სახელმწფოში საქ-ს მოქალაქისათვის პპირადობის მოწმობის გაცემას ახორციელებს დიპლომატიური წარმომადგენლობა ან საკონსულო. პირადობის მოწმობა გაიცემა 14 წლიდან, მანამდე კი ნოტარიუსი ვინაობას ადგენს დაბადების მოწმობით, აქ კი აუცილებელია მას ესწრებოდეს მისი მშობლები, მეურვე და მზრუნველი.
ნოტარიუსის მიერ ვინაობის დადგენა საჭირო აღარაა თუკი მას ადრე სხვა საქმეზე აქვს პირის ვინაობა დადგენილი. მოქალაქისათვის დახმარების აღმოჩენის მიზნით საქ-ს მოქალაქის, ან უცხო მოქალაქის ვინაობის დადგენის მიზნით მისი იდენტიფიცირება განახორციელოს სამოქალაქო რეესტრის მონაცემთა ელექტრონული ბაზიდან პირის ბნადრობის მოწმობის მონაცემების გამოყენებით, თუ ნოტარიუს ეჭვი ეპარება პირის ვინაობაში , ვალდებულია უარი განაცხადოს სანოტარო მოქმედების შესრსულებაზე.
იმისათვის რომ პირმა განახორციელოს სამართალურთიერთობისათვის უფლებები და მოვალეობები იგი უნდა იყოს ქმედუნარიანი, ქმედუნარიანობა არის პირის უნარი თავისი მოქმედებით შეიძინოს და განახორციელოს მისი უფლებები და მოვალეობები. სრული ქმედუნარანობა დგება 18 წლის ასაკიდან. ამტომ გარიგებისას ნოტარიუსი ვალდებულია შესამოწმოს პირის ქმედუნარიანობა, ნოტარიუსი ვალდებულია არ შეასრულოს სანოტარო მოქმედება თუკი მას ეპარება ეჭვი პირის ქმედუნარიანობაში.
გარდა ამისა სამოქალაქო ურთიერთობებში ინტენსიურად მონაწილეობენ იურიდიული პირები. ისინი მესამე პირებთან ურთიერთობაში მონაწილეობენ მათი წარმომადგენელის მეშვეობით. იურიდიული პირის წარმომადგენლობას ახორციელებს მისი ხელმძღვანელი, რომელსაც თანამდებობაზე ნიშნავს ან ათავისუფლებს პრეზიდენტი ან სახელმწიფო ორგანო. ხოლო წევრობაზე დაფუძნებული იურიდიული პირის შემთხვევაში ხელმძღვანელს თანამდებობაზე ნიშნავს ან ათავისუფლებს საერთო კრება. საჯ.სამ. იურიდიულ პირს აქვს სპეციალური უფლებაუნარიანობა, რაც იმას ნიშნავს რომ იგი უფლება მოსილია ანახორციელოს კანონით დადგენილი, ან ბრძანებულებით ან კიდევ მისივე წესდებით გათვალისწინებული საქმიანობა და უფლებამოსილების შემოწმებაც ნოტარიუსის მიერ დასახელებული დოკუმენტის საფუძველზე უნდა მოხდეს. ნოტარიუსმა უნდა დაიცვას მკაცრად შემდეგი, რომ საჯ.სამ იურიდიულ პირს რომელიც შექმნილია სახელმწფო ქონებაზე არ აქვს უფლება დადოს გარიგება მის მაკონტროლებელი ორგანოს თანხმობის გარეშე, აიღოს სესხი ან სხვა რაიმე.
კერძო სამართლის სამეწარმეო (კომერციული) იურიდიული პირების წარმომადგენლობს დადგენისას და მათი უფლებამოსლების განსაზღვრისას, ასევე სოლიდარული პასუხსმგებლობის საზოადოებაში ხელმძღვანელობის უფლებამოსილების დადგენისათვის ნოტარიუსის მიერ უნდა მოხდეს სარეისტრაციო განაცხადის საჯარო რეესტრიდან ამონაწერით. შპს საზოადოებაში, სს-ში, და კოოპერატივში ხელმძღვანელობას განახორციელებს, დირექტორი. სარეგისტრაციო განაცხადში აუცილებელია, აღინიშნოს ხელმძღვანელის (დირეტორის) სახელი და გვარი, რაც რეგისტრირებული უნდა იყოს საჯარო რეესტრში.
ნოტარიუსის მიერ საწარმოს ხელმძღვანელობის ვინაობის დადგენა ასევე გულისხმობს, ამ იურიდიული პირის წარმომადგენლობის დადგენასაც. ხელმძღვანელობის უფლება გულისხმობს წარმომადგენლობის უფლებამოსილებასაც მაგრამ , ხელმძღვანელობის უფლება გულისხმობს საწარმოს სახელით გადაწყვეტილების მიღებას უფლებამოსილების ფარგლებში. ხოლო წარმომადგენლობითი უფლებამოსილება კი, მის მესამე პირებთან ურთიერთობას განსაზღვრავს, მა; დადოს გარიგებები ან მოითხოვოს სსანოტარო მოქმედებების შესრულება. აქედან გამომდინარე ნოტარიუსი ვალდებულია მოთოვოს იურიდიული პირის წარმომადგენლის უფლებამოსილების შემდეგი დამადასტურებელი დოკუმენტები: რეზიდენტი იურიდიული პირისი წარმომადგენლის ან პროკურისტის წარმომადგენლობის შემთხვევაში; ამონაწერი მეწარმეთა და არასამეწარმეო იურიდიული პირების მარეგისტრირებელი ორგგანოს მიერ, წარმოებული რეესტრიდან; არარეზიდენტი იურიდიული პირისაან, უცხო ქვეყნის შესაბამისი ორგანოს მიერ გაცემული და კანონმდებლობით დადგენილი წესით ლეგალიზებული ან აპოსტოლიით დამოწმებული წარმომადგენლობის შესაბამისი დოკუმენტი; რეზიდენტი იურიდიული პირის მიერ გაცემული მინდობილობა.
ნოტარიუსს შეუძლია ცალკეულ შემთვევაში წარმომადგენლობისათვის არ გამოითხოვოს ეს ყველა დოკუმენტები, თუ უკვე წარმოდგენილი დოკუმენტების შესაბამისად მას შეექმნება შინაგანი რწმენა მათი ნამდვილობსა და სრულყოფილების თაობაზე.
ნოტარუსთა საერთაშორისოკაშირი
იგი დაეფუძნა 1948 წელს ბუენოს-აირესში, 2013 წლის 31 დეკემბრისთვის მას 86 წევრი ჰყავდა, დღეისათვის ლათინური ნოტარიატი გავრცელებულია 120 ქვეყანაში. ამ კავშირის შტაბ-ბინა არის ბუენოს-აირესში, ხოლო ადმინისტრაციული ოფისები რომში. კავშირის მიზნებია: კონტინენტური სამართლის ქვეყნებში ლათინური ნოტარიატის გავრცელება, ნოტარიატის წარმოდგენა საერთაშორისო ორგანიზაციებთან და მათთან თანამშრომლობა, წევრი ქვეყნების ნოტარიუსთა პალატასთან და წარმომადგენლებთან თანამშრომლობა და სანოტარო მოქმედებების სფეროში სამართლის შესწალა, თანამშრომლობა ქვეყნებთან რომლებსაც აკლიათ სანოტარო კუთხით ორგანიზება.
კავშირი შედგება: საერთო კრება, პრეზიდენტი, საკოორდინაციო კომიტეტი, გენერალური საბჭო, ფინანსური ზედამხედველობის საბჭო და კომისიები რომლებიც ექვემდებარებიან გენერალურ საბჭოს. ამ ორგანოთა უფლებამოსილებები: საერთო კრება- უმაღლესი გადაწყვეტილებების მიმღები ორგანოა, სადაც ქვეყანას წარმოადგენს ნოტარიატის პრეზიდენტი. თითოეულ ქვეყანას აქვს ერთი ხმა და სხდომები იმართება წელიწადში ერთხელ, შეიძლება რიგგარეშე სესებიც ჩატარდეს. საერთო კრება ამტკიცებს პროგრამას და შეაქვს ცვლილებები წესდებაში, ქმნის კომისიებს, ირჩევს პრეზიდენტს, მდივანს და ხაზინდარს და ასევე ამტკიცებს ბუჯეტს. პრეზიდენტი- არის კავშირის ოფიციალურ წარმომადგენელი, საერთო კრების პოლიტიკის გამტარებელი. საკოორდინაციო კომიტეტი- ორგანიზაცია იმართება სამეთვალყურეო კომიტეტის მიერ, იგი არის საერთო კრების გადაწყვეტილებების აღმასრულებელი ორგანო და შედგება 28 წევრისაგან. გენერალური საბჭო- თითოეული ქვეყნიდან მაქსიმუმ 2 წარმომადგენლისაგან შედგება და წელიწადში ორჯერ იკრიბება, იგი არის საკონსულლტაციო საბჭო, რომელიც პასუხისმგებელია მის პოლიტიკაზე და სამეცნიერო მიმართულებების მართვაზე. ფინანსური ზედამხედველობის საბჭო- მისი მთავარი მოვალეობაა სხვადასხვა ორგანოების ფინანსური მდგოომარეობის კონტროლი, კონტინენტური და კონტინენტთაშორისი კომისიები- მუშაობენ, სამეცნიერო, სტრატეგიულ, ეკონომიკურ და სოციოლოგიურ საკითხებზე, იურიდიულ და ტექნიკურ საკითხებზე. კონტინენტური კომსიებია, აფრიკულ საქმეთა კომისია, ამერიკულ, აზიურ და ევროპულ საქმეთა კომისია, ხოლო კონტინენტთაშორისია საერთაშორისო სანოტარო თანამშრომლობის კომისია, საკონსულტაციო კომისია, თემებისა და კონგრესების კომისია, სანოტარო სოციცალური უსაფრთხოების კომისია, დეონტოლოგიის კომისია, ადამიანის უფლებათა კომისია. კავშირის ფარგლებში მოქმედებენ ასევევ სამუშაო ჯგუფები რომლებიც მონაწილეობას იღებენ კავშირის სამოქმედო გეგმის იმპლემენტაციაში. ეს სამუშაო გუფებია: საკუთრების უფლების გუფი, საერთაშორისო ორგანზაციებთან ურთიერთობის ჯგუფი სტრატეგიული დაგეგმვის გუფი და სანოტარო დოკუმენტების ცირკულაციის ჯგუფი და სხვა. კავშირთან პარტნიორობს შემდეგი საერთაშორისო ორგანიზაციები: მსოფლიო ბანკი, გაერო, სამართლის განვითარების საერთაშორისო ორგანიზაცია და სხვა.
ევროპის კავშირის ნოტარიატების საბჭო CNUE- იგი წარმოადგენს ბელგიის კანონმდებლობის შესაბამისად დაფუძნებულ არაკომერციულ ასოციაციას, ასოციაციის ოფისი მდებარეობს ბრიუსელში და იგი შექმნილია განუსაზღვრელი ვადით. მისი საქმიანობა შესაძლოა შეწყდეს გენერალური ასამბლეის გადაწყვეტილებით. მისი შექმნა განაპირობა ევროკავშირის წევრ სახელმწიფოებში შიდა ბაზრის ფუნქციეონირებამ, კაპიტალისა და ქონების თავისუფალმა მოძრაობამ და სხვა. ასოციაციის მიზნებია: ლათინური ტიპის ნოტარიატის განვითარება ევროპის ტერიტორიაზე და ლათინური ტიპის სანოტარო საქმიანობის განვითარება. მისიი წევრების ერთობლივი გადაწყვეტილებების გამოხატვა და პროფესიული კავშრების გამყარება. ამ კავშრში გაერთიანებისთვის საჭიროა საერთაშორისო კავშირის წევრობა და ევროპის კავშირის წევრობა.
ორგანიზაცია ითვალისწინებს ორი სახის წევრობას, სრულ და დამკვირვებელ წევრობას, სრული წევრები არიან, ავსტრია,ბელგია,ბულგარეთი, საფრანგეთი, საბერძნეთი,გერმანია,უნგრეთი ,იტალია და სხვა. თუ სრული წევრი შეიცვლის სტატუს და აღარ იქნება ლათინური ტიპის ნოტარიატ ან უპატივცემულობას იჩენს სხვა ორგანიზაციიების მიმართ შესაძლოა გარიცხულ იქნეს ორგანიზაციდან. სრული წევრების რაოდენობა არ შეიძლება იყოს 8ზე ნაკლები, მათ წარმოადგენენ მათი შესაბამისი ნოტარიატის პრეზიდენტები და სპეციალური წარმომადგენლები. ხოლო დამკვირვებელ წევრებში შედის თურქეთი. გენერალურ ასამბლეას შეუძლია დაუშვას დამკვირვებელ წევრებში დაუშვას ლათინური ტიპის ნოტარიატები, ლათინური ნოტარიატის საერთაშორისო კავშირის წევრები და რომელთა ქვეყნები ოფიციალურად არიან ევროკავშირში. CNUE-ს სტრუქტურა: გენერალური ასამბლეა, პრეზიდენტი/ვიცე პრეზიდენტი, აღმასრულებელი საბჭო. გენერალური საბჭო არის უმაღლესი ორგანო, მას გააჩნია ყველა უფლება, მას შეუძლია ასოციაციის წესდებაში ცვლილებების შეტანა, პრეზიდენტის და ვიცე პრეზიდენტის დანიშვნა გათავისუფლება,ბიუეტის და ანგარიშის დამტკიცება და სხვა. პრეზიდენტი აირჩევა ერთი წლის ვადით, მას დასრულებული უნდა ქონდეს ვიცე პრეზიდენტის მანდატი აღმასრულებელ საბჭოში (შემავალი ვიცე პრეზიდენტი), მისი დასრულების შემდეგ კიდევ ერთხხელ ხდება მისი არჩევა აღმასრულებელ ორგანოში (გამავალი ვიცე პრეზიდენტი). პრეზიდენტს ირჩევს გენერალური ასამბლეა, მისი ფუნქციაა კავშირების დარეგულირება, ინსპირირება, ორგანიზება, მოგვარება და ხელშეწყობა. პრეზიდენტი წარმოადგენს CNUE-ს გარეთ და მოქმედებს მისი სახელით. თავმჯდომარეობს გენერალურ ასამბლეას და აღმასრულებელ საბჭოს, უზრუნველყოფს წევრ ნოტარიატთა შორის ახლო კონტაქტის დამყარებას და სხვას.
CNUE-ს ჰყავს ორი ვიცე პრეზიდენტი, მიმავალი რომელიც წინაწელს იყო არჩეული და შემომავალი რომელიც აირჩევა პრეზიდენტთან ერთად, ასევე ჰყავს აღმასრულებელი საბჭო, რომელიც კავებს დირექტორთა საბჭოს ადგილს და მისი ურისდიქცია შეზღუდულია წესდებით დადგენილ ფარგლებში. იგი შედგება 7 წევრისაგან, პრეზიდენტი, ორი ვიცე პრეზიდენტი და ოთხი მრჩეველი. საბჭო ეხმარება პრეზიდენტს და ზედამხედველობას უწევს CNUE-ს. ამ ორგანიზაციას აქვს თავისი ოფისი ასევე, რომელიც პასუხისმგებელია ლოჯისტიკურ და ადმინისტრაციულ საკითხებზე.
EUFides- ნოტარიუსთა საერთაშორისო ქსელი, იგი შექმნილია ევროპის ნოტარიუსების მიერ ეს არის უსაფრთხო სანოტარო ღრუბელის ტიპი, რომელიც ევროპელ ნოტარიუსებს უადვილებს თანამშრომლობას ტრანსსასაზღვრო საქმეებზე.
ნოტარიუსთა პალატა
პალატა არის პირთა წევრობაზე დაფუძნებული,კანონის საფუძველზე შექმნილი საჯარო სამართლის იურიდიული პირი, რომელიც სახელმწიფო კონტროლით, დამოუკიდებლად ახორციელებს სახელმწიფოებრივ საქმიანობას.ნოტარიუსთა პალატა მის საქმიაობას აცორციელებს ქართულენაზხე,მას აქვს ახცელმწიფო გერბით გამოსახული ბეჭედი,გახსნიი აქვს ბანკში ანგარიში
საქართველოს ნოტარიუსთა პალატა შედგება მასში საცვვალდებულო წესით გაწევრიანებული ყველა ნოტარიუსისგან , ის თავის საქმიანობას ახორციელებს საქართველოს ნოტარიუსთა საერთო კრების და მის მიერ შექმნილი თვითმართველობის ორგანოების მეშვეობით,საქართველოს ნოტარიუსთა პალატის მმართველობის ორგანოებია:
3) საქართველოს ნოტარიუსთა პალატის წევრთა საერთო კრება
4) საქართველოს ნოტარიუსთა პალატის გამგეობა,(აღმასრულებელი ორგანო)
საქართველოს ნოტარიუსთა პალატაში იქმნება ორი კომისია:ნოტარიუსთა პალატის საფინანსო-სარევიზიო კომისია და ეთიკის კომისია (დისციპლინური პასუხისმგებლობა).
საერთო კრება, ნოტარიუსთა პალატის მმართველობის უმაღლესი ორგანოა.საერთო კრება გადაწყვეტს რიგ საკითხებს და არის ისეთი საკითხებიც მხოლოდამხოლოდ საერთო კრებით გადაწყდება. საერთო კრება ხმათა უმრავლებოსით და პლიუს ამას 2/3 აუცილებლად უნდა იყოს. და თუ პირი ვერ მივა ვალდებულია, რომ მინდობილობა წარადგინოს,წარმომადგენლობის უფლებამოსილ პირზე.წარმომადგენელი უნდა იყოს არა ნებისმიერი პირი, არამედ ისევ ნოტარიუსთა წვერი.საერთო კრება წელიწადში ერთხელ უნდა ჩატარდეს.
რაც შეეხება პალატის გამეგობა,ეს არის აღმასრულებელი ორგანო; გამგეობა შედგება რამდენიმე ნოტარიუსისგან ,9 წევრისგან შედგება , ზოგი წევრი უნდა იყოს თბილისიდან , ზოგი კი რეგიონიდან.
დისციპლინური პასუხისმგებლობის კომისია-
საფინანსო სარევიზიციო კომისიის ძირითადი უფლებამოსილებაა, გააკონტროლოს საქართველოს ნოტარიუსთა პალატის გამგეობის საფინანსო-საბუღალტრო საქმიანობა,საჯარო აღრიცხვიანობის კანონიერება.
რაც შეეხება სახელმწიფო მხრიდან კონტროლს: ეს ორ შემთხვევაში ხდება
3) ეს არის სავალდებულო
4) არის უკვე საფუძნებული მოქალაქის განცხადებაზე სავალდებულო პირდაპირ არის გაწერილი როდის ხდება( შემოწმება გულისხმობს) პროგრამის შემოქმებას, ნოტარიუსის მიერ განხორციელებულ სამართლებრივი აქტების.
მოქალაქის განცახდებაზე დაფუძნებული, აქ უკვე დისციპლინურ გადაცდომაზე გავდივართ, მოქალაქე თავიდან პალატაში შედის,პალატა ვერ იღებს გადაწყვეტილებას და განიხილავს იუსტიციის სამინისტრო და ეს იუსტიციის სამინისტრო მიმართულებას აძლევს პალატას რა ზომა გამოიყენოს (დისციპლინური).დისციპლინური ზომის გამოყენების დროს პირდაპირ არის ნორმაში მითთებული თუ რა ინტერვალობით და რა ხარისხით უნდა ჰქონდეს ნოტარიუსს გადაცდომა რათა შესაბამისი სახდელი მიიღოს.
რაც შეეხება: თანამდებობაზე დაკავების წესს
ძირითადად აქ ორი ეტაპის გავლაა საჭირო საკვალიფიკაციო გამოცდა და სტაჟი. საკვალიფიკაციო გამოცდა 100 ქულიანია და აქედან 75 ქულა უნდა აიღო, შემდეფ სტაჟირებას იწყებ, რომელიც 10 თვიანია. გამოცდის ჩაბარებასაკვალიფიკაციოს გარეშე უწევთ მოსამართლეებს, დოქტორის ხარისხის მქონე პირს.
1. When do you we use the term ‘’ no win no fee’’? No win no fee means that If the lawyer loses the case, the employer will not pay him.
2. Which areas of law can you list end define them in a short way Family law , law of contract , land law, company law , criminal law
3. What does suing means? When a plaintiff sues another person in court.it is the way to starting Process against someone.
4. Who is a solicitor? Person who is a lawyer and who gives legal advice , solicitors passed the exams to became a solicitor
5. What is the difference between solicitor and barrister? Barristers are self-employed lawyers and don’t work in partnerships in the way that solicitors do
6. How can you explain or describe the law of tort? The law of tort says that everyone has a civil duty to be careful and not to hurt or harm another person
7. Define ‘’ employment labour law ‘’ The law that deals with people’s rights, pay or conditions in the workplace
8. List minimum 3 areas of civil law Family law , law of contract , land law.
9. What is the term to ‘’honour of contract ‘’ honor of contract means respect of contract
10. What is interest ? This is an additional benefit of the bank when lending to a person
11. What is an overdraft? it is an amount of monay that you owe to the bank because you withdraw more from your current account than you have in it.
12. What is foreign currency ? This is the amount of money in circulation in another country
13. Define ‘’ identity theft ‘’ with your own words. Personal data thief
14. How can you explain ‘’ intellectual property law’’? It is a law that protects a person’s intellectual property such as a talent for writing or singing
15. What is the roll of solicitors? Solicitors are required to do a year of practical training after their degree and that training includes advocacy, which is the skill of speaking on behind of a client in court also Solicitors qualified is expensive. Satisfactory compietion of their training contract and the mandatory professional skills course psc a person can be admitted to the roll of those eligible to practice as a solicitor and apply for a practicing certificate
17. What is atm machine Atm machine is the machine that give money to bank coustomers.
18. Define tortfeasor A tortfeasor is a person or entity who is found to be responsible under civil law for an injury caused to another person or entity.
19. Define the term instalment Instalment means that when the bank gives you a loan , and than you pay it regularly every month maybe or every year until you have paid all the money you owe.
20. Who is jury? a group of people who have been chosen to listen to all the facts in a trial and give a verdict
21. What is a loan.? a thing that is borrowed, especially a sum of money that is expected to be paid back with interest
22. Defaunted loan? if someone defaults on a loan it means that they don't pay money back and the bank might have to go to court to try to get its money
23. maritime law-The law that deals with everything connected with the sea or ships.
24. Intellectual property law- the law that deals with the protection of the rights of inventors (who might invent a new drug or machine) or artistes (who might write a book or a song)
25. family law -the law that deals with events such as divorce and the custody of (the right to look after) children.
26. What are the types of magistrate? define them We two kinds of magistrates – Judicial Magistrates and Executive Magistrates.
27. What is eligible? eligible means when someone has the right to do or obtain something, Someone who is eligible for something or to do something is qualified or allowed to do it.
28. We may also define arrears as a type of money that should be paid to a certain individual, while accrues are specific types of a financial benefits that increase gradually over time.
7
პირადი თავდებობის შეფარდების დამაბრკოლებელი გარემოებები
2. აღკვეთი ღონისძიების დასაბუთებული ვარაუდის სტანდარტი
პირველ მასალაშია ესენი რაც ჩაგიგდე პირველი წიგნი იქ
ნახულობ კომენტარს?
მასალას?
ეს ორი საკიტია და ორი კაზუსია იმას დავწერ
1) პირადი თავდებობის, როგორც არასაპატიმრო აღკვეთის ღონისძიების სახეს არეგულირებს სსსკ-ის 203-ე მუხლი. პირადი თავდებობის დროს სანდო პირები კისრულობენ წერილობით ვალდებულებას, რომ უზრუნველყოფენ ბრალდებულის სათანადო ქცევას,
გამოძიების პროცესში. ამავე მუხლის მიხედვით, პირად თავდებთა
ოდენობას განსაზღვრავს სასამართლო. პირადი თავდები გაფრთხილებული უნდა იყოს წერილობითი ფორმით მოსალოდნელი
სამართლებრივი შედეგების შესახებ. იმავდროულად, თავდებს, შესაძლოა, პასუხისმგებლობა დაეკისროს (100-500 ლარამდე ოდენობით) იმ შემთხვევაში, თუ იგი ვერ უზრუნველყოფს ბრალდებულის
სათანადო ქცევას.57
პირადი თავდები შეიძლება იყოს ნებისმიერი პირი, ბრალდებულის მეგობარი, ოჯახის წევრი, ნათესავი, კოლეგა, ასევე, საყოველთაოდ ცნობილი ადამიანი, საზოგადოებრივი მოღვაწე, საზოგადოებაში ავტორიტეტის მქონე პირი და სხვა.58 პირადი თავდებობის
გამოყენებას აუცილებლად სჭირდება თავდების თანხმობა, ასევე,
ბრალდებულის თანხმობა და შუამდგომლობის დაკმაყოფილება
სასამართლოს მიერ. უზენაესი სასამართლოს მიერ მოწოდებული
სტატისტიკური მონაცემებით, ამ ღონისძიების გამოყენების მაჩვენებელი, ფაქტობრივად, ნულს უტოლდება. კერძოდ, 2017 წელს
პირადი თავდებობა, როგორც აღკვეთის ღონისძიების სახე, გამოყენებული იყო 9459 საქმიდან მხოლოდ 34 (0.3%) შემთხვევაში, ხოლო
2018 წელს აღნიშნული მონაცემი კიდევ უფრო შემცირდა და 9935
საქმიდან მხოლოდ 19 (0.2%) პირის მიმართ იყო გამოყენებული.59
საქართველოს ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაციის 2018 წლის
სისხლის სამართლის პროცესების მონიტორინგის ანგარიშის მიხედვით, თბილისის საქალაქო სასამართლო ძალიან იშვიათად მიმართავს პირად თავდებობას, როგორც აღკვეთის ღონისძიების
ალტერნატიულ სახეს, ხოლო სხვა სასამართლოები ამგვარ ღონისძიებას საერთოდ არ იყენებენ. 2018 წლის დასწრებული პროცესების შესაბამისად: გორის, თელავის, ქუთაისისა და ბათუმის
სასამართლოებს საერთოდ არ გამოუყენებიათ ამ სახის ღონისძიება, ხოლო თბილისის საქალაქო სასამართლოში დასწრებული 186
აღკვეთის ღონისძიების სხდომიდან პირადი თავდებობა მოსამართლემ მხოლოდ 4 შემთხვევაში გამოიყენა.60
პროკურორები მიიჩნევენ, რომ პირადი თავდებობის გამოყენების
დაბალ მაჩვენებელს განაპირობებს ის გარემოება, რომ იგი ნაკლებეფექტური ღონისძიებაა. ამასთან, დაცვის მხარე იშვიათად შუამდგომლობს პირადი თავდებობის თაობაზე, ან, თუ შუამდგომლობს
– არაორგანიზებულად. ასევე, პრობლემას წარმოადგენს სანდოობის ფაქტორი იმასთან დაკავშირებით, თუ რამდენად რეალურად
უზრუნველყოფს თავდები პირი ბრალდებულის სათანადო ქცევას.
კიდევ ერთ მიზეზად ბრალდების მხარე ამ აღკვეთის ღონისძიების
აღსრულების ხარვეზებს ასახელებს.
პროკურორი: „პირადი თავდებობის გამოყენების მოთხოვნის სიმცირეს განაპირობებს ის გარემოება, რომ იგი ხასიათდება გარკვეული
სპეციფიკურობით. კერძოდ, პროკურორს უნდა ჰქონდეს სრულყოფილი ინფორმაცია ბრალდებულის სოციალური წრის, მისი ნაცნობებისა და მეგობრების, ასევე, პოტენციური თავდების შესახებ – არის თუ
არა იგი სანდო პირი, თავად ხომ არ არის შემჩნეული დანაშაულებრივ
ქმედებებში და ა.შ. აღნიშნული გარემოებების დადგენა გარკვეულ
დროსთან არის დაკავშირებული. შეზღუდული საპროცესო ვადების
და პროკურორთა და გამომძიებელთა გადატვირთულობის გამო კი,
ყოველთვის არ არის შესაბამისი რესურსი ზემოხსენებული გარემოებების გამოსარკვევად. გარდა ამისა, პირადი თავდებობის მოთხოვნის შემთხვევაში საჭიროა სხვა დამატებითი პროცედურები (თავდებისთვის ბრალის გაცნობა, ხელწერილის ჩამორთმევა და სხვა), რაც
ასევე დამატებით დროს მოითხოვს. ამასთან, პირადი თავდებობა,
ქვეყანაში არსებული სოციალური რეალობის გათვალისწინებით,
პროკურორთა მხრიდან სამართლიანად მიიჩნევა აღკვეთის ღონის ძიების ნაკლებეფექტურ სახედ. მოქალაქეთა დიდ უმრავლესობას
ისიც კი არ აქვს გათვითცნობიერებული, რომ, თუ მოწმეები არიან,
ვალდებულება აქვთ, გამოცხადდნენ სასამართლოში და მისცენ ჩვენება. თითოეული მოწმის სასამართლოში წარდგენა პროკურორის
მხრიდან დიდ ძალისხმევასთან არის დაკავშირებული. ასეთ სიტუაციაში არაგონივრულია იმის ვარაუდი, რომ ამ კატეგორიის პირები
უზრუნველყოფენ ბრალდებულის სათანადო ქცევას (ან შეეცდებიან
მაინც), თუ მას თავად არ ექნება ამის სურვილი. თავისი სპეციფიკის
გათვალისწინებით, პირადი თავდებობა წარმოადგენს აღკვეთის ღონისძიების იმგვარ სახეს, რომელიც უფრო პრაქტიკულია დაცვის მხარისთვის. პრაქტიკაში, პროკურორის ინიციატივის შემთხვევაშიც კი,
დაცვის მხარის უშუალო ჩართულობის გარეშე (რაც უნდა გამოიხატებოდეს პოტენციურ თავდებებთან კომუნიკაციაში), შეიძლება ითქვას,
შეუძლებელია მისი გამოყენება.“
მოსამართლე: „ძირითადი პრობლემა არის დაცვის მხარის პასიურობა თავდები პირის წარმოდგენასთან დაკავშირებით. მქონდა
შემთხვევა, როდესაც თავდებს ერთი წლის განმავლობაში მხოლოდ
3-ჯერ ჰყავდა ბრალდებული ნანახი. ასეთმა პირმა როგორ უნდა უზრუნველყოს ბრალდებულის სათანადო ქცევა?! თავდებს გაცნობიერებული უნდა ჰქონდეს პასუხისმგებლობა, არადა, ხშირად ის ვერ
მისაბუთებს, როგორ უნდა განახორციელოს კონტროლი.“
მოსამართლე: „პირადი თავდებობის გამოყენება სასამართლოს
ყველაზე მეტად უჭირს. დაცვის მხარე არ არის მზად, არ ჰყავს წარმოდგენილი თავდები პირები. სასამართლო თავდებად ვერ დანიშნავს
ბუნებაში არარსებულ პირს. ამასთან, მოსამართლე პროცესზე უნდა
გაესაუბროს თავდებ პირს და გამოარკვიოს, რამდენად იაზრებს ის
პირობების დარღვევის შედეგებს (დაჯარიმებას). ამისთვის ხშირად
დაცვა მზად არ არის და სასამართლო უფრო მეტად გირაოსკენ იხრება.“
გამოკითხული ადვოკატების პოზიციით, პირადი თავდებობის იშვიათად გამოყენება გამომდინარეობს შემდეგი გარემოებებიდან:
ამგვარი ღონისძიების შეფარდების პრაქტიკის არარსებობა; პირადი თავდებობის, როგორც ინსტიტუტის გაუაზრებლობა; მოსამართლის შიში ამ ტიპის ღონისძიების გამოყენებისას. გარდა ამისა,
მოსამართლეს არასაკმარისად მიაჩნია თავდების პასუხისმგებლობის ფარგლები. ფოკუსჯგუფის ფორმატით შეხვედრისას ერთ-ერთმა ადვოკატმა განაცხადა, რომ პირადი თავდებობის შესახებ შუამდგომლობის დაყენება აზრს მოკლებულია, ვინაიდან სასამართლო მას თითქმის არასდროს აკმაყოფილებს – „პირადი თავდებობის
თაობაზე შუამდგომლობას იმიტომ არ აყენებს დაცვის მხარე, რომ
აზრი არ აქვს, 1000 კაციც რომ მოვიყვანოთ, სასამართლო მაინც არ
აკმაყოფილებს, ამიტომ ვირჩევთ უფრო ქმედით ღონისძიებას გირაოს სახით.“
შეჯამების სახით შეიძლება ითქვას, რომ ამ ღონისძიების არაეფექტურობას და პრაქტიკაში იშვიათად გამოყენებას განაპირობებს
ის ფაქტი, რომ არცერთი მხარე და თავად სასამართლოც ამ სახის
აღკვეთის ღონისძიებას არ განიხილავს რეალურ ალტერნატივად.
ასევე, დღეს არსებული ნორმის განმარტებით, სასამართლოს პირადი თავდებობის გამოყენებისთვის სჭირდება მხარის შუამდგომლობა. ამასთან, პირადი თავდები უნდა იყოს სასამართლოს ნდობით აღჭურვილი პირი, რომელიც გააკონტროლებს ბრალდებულის
ქცევას და იქნება გარანტი, რომ ბრალდებული არ მიიმალება, არ
ჩაიდენს ახალ დანაშაულს და არ მოახდენს მოწმეზე ზემოქმედებას. შესაბამისად, სასამართლოები, როგორც წესი, არ იყენებენ
აღკვეთის ღონისძიების სახედ პირად თავდებობას, ვინაიდან არ
მიიჩნევენ პატიმრობის და გირაოს რეალურ და საპირწონე ალტერნატივად.
2) აღკვეთის ღონისძიების გამოყენების საფუძველია დასაბუთებული ვარაუდი, რომ ბრალდებული მიიმალება ან არ გამოცხადდება სასამართლოში, გაანადგურებს საქმისათვის მნიშვნელოვან ინფორმაციას ან ჩაიდენს ახალ დანაშაულს.
მეტი ვერააა? მეორე საკითხზე?
ბოლო ორ გადმოგზავნილში ნახე
2) აღკვეთის ღონისძიების გამოყენების ფაქტობრივი საფუძველი არსებობს
მაშინ, როდესაც დასაბუთებული ვარაუდის სტანდარტით დადასტურებულია
ბრალდებულის მიერ დანაშაულის ჩადენა. დასაბუთებული ვარაუდი
წარმოადგენს ყველაზე უფრო დაბალი ხარისხის მტკიცებულებით სტანდარტს,
რომელიც გამოიყენება გამოძიების ეტაპზე სისხლისსამართლებრივი დევნის
დაწყების შესახებ გადაწყვეტილების მიღებისას, ცალკეულ საგამოძიებო
მოქმედებათა განსახორციელებლად და სხვა საპროცესო იძულების ღონისძიების
გამოსაყენებლად74
. შესაბამისად, დასაბუთებული ვარაუდის სტანდარტი
წარმოადგენს მტკიცებულებათა ერთობლიობას, რომელიც პროკურორს ანიჭებს
შესაძლებლობას პირი ცნოს ბრალდებულად, სასამართლოს მიმართოს
შუამდგომლობით აღკვეთის ღონისძიების გამოყენების ან ისეთი საგამოძიებო
მოქმედებების ჩატარებისთვის ნებართვის მისაღებად, რომლებიც ზღუდავს პირის
კონსტიტუციურ უფლებებს75
. ზემოთ აღნიშნული მსჯელობიდან გამომდინარე,
აღკვეთის ღონისძიების გამოყენების მოთხოვნამდე, ბრალდების მხარემ
სრულყოფილად უნდა მოიძიოს მტკიცებულებები დანაშაულის შემადგენლობის
ყველა ელემენტთან მიმართებაში76
.
შესაბამისად, სისხლისსამართლებრივი დევნის დაწყებამდე და აღკვეთის
ღონისძიების გამოყენების შესახებ შუამდგომლობის წარდგენამდე,
დასაბუთებული ვარაუდის სტანდარტით, უნდა არსებობდეს აღკვეთის
ღონისძიების გამოყენებისთვის გათვალისწინებული მტკიცებულებითი
საფუძველი. დასაბუთებული ვარაუდის სტანდარტი კი როგორც აღვნიშნეთ
არსებობს მაშინ, როდესაც წარმოდგენილია ფაქტების ან ინფორმაციის
ერთობლიობა, რომელიც მოცემულისი სიხლის სამართლის საქმის გარემოებათა
ერთობლიობით დააკმაყოფილებდა ობიექტურ პირს, რათა დაესკვნა პირის მიერ
დანაშაულის შესაძლო ჩადენა77
.
ვსო ხო?
საკმარისია. წადი ე კაზუსებს დავწერ
vwer macade
მარიამ ეს სისხლის რომელი პროცესია 1 თუ 2 ?
დიდიხანი რთული კაზუსია
მარიამ ეს სისხლის რომელი პროცესია 1 თუ 2 ???
საქართველოს სისხლის სამართლის საპროცესო კოდექსის 38-ე მუხლის მეხუთე ნაწილის მიხედვით,ბრალდებულს აქვს ადვოკატის არჩევისა და ყოლის, ასევე მის მიერ არჩეული ადვოკატის ნებისმიერ დროს შეცვლის უფლება, ხოლო თუ ის უქონელია უფლება, დაენიშნოს ადვოკატი სახელმწიფოს ხარჯზე. ბრალდებულს უნდა ჰქონდეს გონივრული დრო და საშუალება დაცვის მომზადებისათვის. ბრალდებულისა და მისი ადვოკატის ურთიერთობა კონფიდენციალურია. აკრძალულია ბრალდებულისა და მისი ადვოკატის ურთიერთობაზე ისეთი შეზღუდვების დაწესება, რომლებიც ხელს შეუშლის დაცვის სათანადოდ განხორციელებას.აქედან გამომდინარე ადვოკატის დახმარების შეწყვეტის შესახებ გადაწყვეტილევას იღებს კლიენტი და გამომძიებელს დადგენილებიის შედგენის უფლება არ გააჩნია ამ საკითხთან დაკავშირებით.საქართველოს სისხლის სამართლის საპროცესო კოდექსის 120-ე მუხლის მიხედვით,იურიდიული პირის ან ადმინისტრაციული ორგანოს შენობაში ამოღება ან ჩხრეკა უნდა ჩატარდეს მისი ხელმძღვანელის ან წარმომადგმენლის დასწრებით.კაზუსის ფაქტობრივი გარემოებებიდან ირკვევა,რომ ფარული საგამოძიებო მოქმედებების დროს კონკრეტული ადმინისტრაციული ორგანო არ დასწრებია ჩატარებულ ჩხრეკას,შესაბამისად დარღვეულია მატერიალური სამართლის ნორმა,რომელიც სასამართლოს უნდა სცნოს დაუშვებელ მტკიცებულებად.
მარიამ ვწერთ
არიჩქარო მარიამ
ყველაფერი კარგად იქნება
დრო რამდენი გაქვს
cocxalixar?
ვაიმეე გავაფრენ რამე დამიწერე
საქართველოს სისხლის სამართლის საპროცესო კოდექსის 143(3) მუხლის პირველი ნაწილის მიხედვით ფარული საგამოძიებო მოქმედება ტარდება მოსამართლის განჩინებით. განჩინებას პროკურორის მოტივირებული შუამდგომლობის საფუძველზე იღებს გამოძიების ადგილის მიხედვით რაიონული (საქალაქო) სასამართლოს მოსამართლე,აღნიშნული კაზუსიდან ირკვევა რომ მაგისტრანტ მოსამართლის მიერ მიღებული განჩინება არ არის სამართლიანი,რადგან მას უნდა მიეღო გადაწყვეტილება ფარული საგამოძიებო მოქმედებების ჩატარების შესახებ,ვინაიდან პროკურორის შუამდგომლობა არის კანონიერი,რადგან მას გააჩნია ექსკლუზიური უფლებამოსილება მიმართოს მოსამართლეს შუამდგომლობით ფარული საგამოძიებო მოქმედების ჩატარების შესახებ,რათა მიღებული იქნას განჩინება.რაც შეეხება მოსამართლის განჩინებას,ის არ არის თანხვედრაში სისხლის სამართლის საპროცესო კოდექსის 143(3) თან.
უპირველეს ყოვლისა მინდა განვსაზღვრო სასამართლოს მეგობრის დეფინიცია რომელიც მოაიზრებს პრის რომელიც არ არის პროცესის მონაწილე არ არის რონელიმე მხარე განსახილველ სისხლის სამართლის საქმეში.
სასამართლოს მეგობრის წერილობითი მოსაზრების წარდგენის მიზანი უნდა იყოს არა პროცესის რომელიმე მხარის მხარდაჭერა არამედ იგი უნდა დაეხმაროს სასამართლოს ფაქტების და მოვლენრბის სწორად შეფასებაში.
როგორც უკვე ავღნიშნე მეგობრის მოსაზრება,რომ რომელიმე მხარეს მხარა უჭერდეს დაუშვებელია და ეწინააღმდეგება სისხლის სამართლის საპროცესო კოდექსს
ამ კონკრეტულ შემთხვევას ესადაგება კოდექსის მუხლი,რომელშიც დეტალურად არის ნათქვამი რომ სასამქრთლოს მეგობრის მოხსენება არ უნდა იყოს მუკერძოებული კაზუსიდან კი ირკვევა,რომ სასამართლოს მეგიბრის მოხსენებაზე დაყრდნობით მიიღო მოსამართლემ გადაწყვეტილება რომელიც არღვევს სისხლის სამართლის საპროცესო კოდექსის 55-ე მუხლის მეორე ნაწილს.
მაშასადამე დასკვნითვის უნდა ითქვას რომ სასამართლოს გადაწყვეტილება არღვევს ისევე როგორც ბრალდებულის უფლებებს ასევე შეუსაბამობაში მოდის კოდექსის 55-ე მუხლთან.
უპირველეს ყოვლისა მინდა განვსაზღვრო სასამართლოს მეგობრის დეფინიცია რომელიც მოაიზრებს პრის რომელიც არ არის პროცესის მონაწილე არ არის რონელიმე მხარე განსახილველ სისხლის სამართლის საქმეში.
სასამართლოს მეგობრის წერილობითი მოსაზრების წარდგენის მიზანი უნდა იყოს არა პროცესის რომელიმე მხარის მხარდაჭერა არამედ იგი უნდა დაეხმაროს სასამართლოს ფაქტების და მოვლენრბის სწორად შეფასებაში.
როგორც უკვე ავღნიშნე მეგობრის მოსაზრება,რომ რომელიმე მხარეს მხარა უჭერდეს დაუშვებელია და ეწინააღმდეგება სისხლის სამართლის საპროცესო კოდექსს
ამ კონკრეტულ შემთხვევას ესადაგება კოდექსის მუხლი,რომელშიც დეტალურად არის ნათქვამი რომ სასამქრთლოს მეგობრის მოხსენება არ უნდა იყოს მუკერძოებული კაზუსიდან კი ირკვევა,რომ სასამართლოს მეგიბრის მოხსენებაზე დაყრდნობით მიიღო მოსამართლემ გადაწყვეტილება რომელიც არღვევს სისხლის სამართლის საპროცესო კოდექსის 55-ე მუხლის მეორე ნაწილს.
მაშასადამე დასკვნითვის უნდა ითქვას რომ სასამართლოს გადაწყვეტილება არღვევს ისევე როგორც ბრალდებულის უფლებებს ასევე შეუსაბამობაში მოდის კოდექსის 55-ე მუხლთან.
სანოტარო სამართლის პრინციპები
• ნოტარიატის ორაგნოების დამოუკიდებლობის პრინციპი;
• ნოტარიუსის დამოუკიდებლობის,მიუკერძოებლობისა და მხოლოდ კანონისადმი დამორჩილების პრინციპი;
• ნოტარიუსის პროფესიული ორგანიზაციის პრინციპი;
• სანოტარო საქმიანობა- სახელმწიფოებრივი საქმიანობა;
• ნოტარიუსის თვითდაფინანსების პრინციპი
• ნოტარიუსის სამოქალაქო პასუხისმგებლობის პრინციპი;
• სანოტარო მოქმედებათა საიდუმლოების პრინციპი;
ა) ნოტარიატის ორგანოების დამოუკიდებლობის პრინციპი- საქართველოს კანონმდებლობამ ნოტარიატის მმართველობის ორგანოების ახალი სტრუქტურა შექმნა. თუ მანამდე ნოტარიუსები და სახელმწიფო სანოტარო კანტორები სახელმწიფო აღმასრულებელი ხელისუფლების-იუსტიციის სამინისტროს სტრუქტურის განუყოფელი ნაწილი იყო, კანონის მიღების შემდეგ ცალკე დამოუკიდებელი საჯარო სამართლის კორპორაციულ იურიდიულ პირად ჩამოყალიბდა.
ბ) ნოტარიუსის დამოუკიდებლობის, მიუკერძოებლობისა და მხოლოდ- კანონის მოთხოვნაა, რომ ნოტარიუსი, მის პროფესიულ საქმიანობას დამოუკიდებლად ახორციელებს,აქ იგულისხმება, რომ არავის არ აქვს უფლება , ჩაერიოს ნოტარიუსის საქმიანობაში და დაბრკოლება შეუქმნას მის განხორციელებაში.სახელმწიფო და ადგილობრივი თვითმართველობის ორგანოებს,თანამდებობის პირებს,საზოგადოებრივ და პოლიტიკურ გაერთიანებებს,იურიდიულსა და ფიზიკურ პირებს ეკრძალებათ სანოტარო საქმიანობაში ჩარევა.ნოტარიუსისათვის დამოუკიდებლობის პრინციპის მინიჭება იმით არის გამოწვეული,რომ როგორც ცნობილია,ნოტარიუსის საქმიანობა საზოგადოების დიდი უმრავლესობის ინტერესებს ეხება.სწორედ ამიტომაა,რომ საზოგადოებაში ნოტარიუსის ავტორიტეტის ამაღლებისა და სანოტარო საქმიანობის ობიექტურად განხორციელების მიზნით,ნოტარიუსი დამოუკიდებლობის პრინციპით არის აღჭურვილი.
გ) ნოტარიუსის პროფესიული ორგანიზაციის პრინციპი - იგი ეფუძვნება იმ აუცილებელ პირობას, რომ ნოტარიუსის თანამდებიბის დასაკავებლად პირმა სპეციალური თეორიული და პრაქტიკული რჩევების შესაძენად უნდა გაიაროს სტაჟირება და ჩააბაროს გამოცდა.
დ) სანოტარო საქმიანობის სახელმწიფოებრივ საქმიანობად აღიარება- სანოტარო მოქმედების სახელმწიფოებრივი საქმიანობის განხორციელებაა ის ფაქტი,რომ ნოტარიუსი გარიგებათა დამოწმების გზით სამართლებრივი ნორმას შეუფარდებს ხელშეკრულების მონაწილე მხარეების ურთიერთობას.თუ არა ასეთი უფლებამოსილება. თუ არა ასეთი უფლებამოსილება, ნოტარიუსს არ ექნებოდა ნორმის შეფარდების უფლება,რადგან ნორმის შეფარდება- სახელმწიფოს განსაკუთრებული უფლებაა.
ე) ნოტარიუსის სამოქალაქო პასუხისმგებლობს პრინციპი- ისევე, როგორც თვითდაფინანსების პრინციპი-ნოტარიუსი ვალდებულია ,სამოქალაქო კანონმდებლობით დადგენილი წესით აანაზღაუროს ზიანი,რაც მიაყენა მესამე პირს სამსახუროებრივი მოვალეობის შეუსრულებლობით ან არაჯეროვანი შესრულებით. მიუხედავად იმისა, რომ ნოტარიუსის საქმიანობა სახელმწიფოებრივი საქმიანობაა,სამოქალაქო კოდექსით გათვალისწინებული შედეგები არ დადგება და სახელმწიფო პასუხს არ აგებს ნოტარიუსის მოქმედებაზე.
ნოტარიუსის სამოქალაქო პასუხისმგებლობას საფუძვლად უდევს, ის რომ ის არ არის სახელმწიფო მოხელე და სანოტარო მოქმედებათა შესრულებისთვის საზღაურს კლიენტებისგან იღებს.
ვ)სანოტარო მოქმედებათა საიდუმლოების პრინციპი -ნოტარიუსი და სანოტარო მოქმედების შემასრულებელი სხვა თან.პირები ვალდ არიან, დაიცვან მათ მიერ შესრულებელი სანოტარო მოქმედებების საიდუმლოება.ასევე ვალდებული არიან საიდუმლოება დაიცვან იმ თანამდებობის პირებმა, რომლებმაც მათი სამსახურეობრივი მოვალეობის შესრულებისას შეიტყვეს სანოტარო მოქმედების შესახებ. ეს მოვალეობას მათ ეკისრრებათ თანამდებობიდან გათავლისუფლების შემდეგადაც.
სანოტარო სამართლის ამოცანები
ნოტარიუსისა და სანოტარო მოქმედების შესრულებისათვის უფლებამოსილი სხვა თანამდებობის პირის ამოცანებია კერძო და საჯარო სუბიექტების საკუთრების უფლებისა და სხვა სამოქალაქო უფლებებისა და კანონიერი ინტერესების დაცვა.კანონიერების განმტკიცება სამართალდარღვევვების თავიდან აცილება მის მიერ გარიგებების სწორი და დროული დამოწმებით,მემკვიდრეებს შორის სამემკვიდრეო მასის კანონიერი განაწილებით და სხვა სანოტარო მოქმედებათა სწორი და დროული შესრულების მიზნით.
ლათინური ნოტარიატი
ტერმინი ,,ნოტარიატი’’ უპირველესად ნოტარიუსების,სახელმწიფო ორგანოებისა და იმ თანამდებობის პირების ერთიან სისტემას გულისხმობს,ვისაც სანოტარო მოქმედებების შესრულების უფლებამოსილება აქვთ დაკისრებული.საქართველოს ნოტარიუსის ერთიანი მწყობრი სისტემის შექმნა მხოლოდ ბოლო წლებში გახდა შესაძლებელი.
ტერმინი ,,ნოტარიუსი’’ ლათინური წარმოშობისაა და მწერალს, ჩამწერს, მდივანს ნიშნავს. ამ ცნებიდან გამომდინარე ნოტარიუსის ფუნქცია იყო ოქმების წარმოება,დოკუმენტების ჩაწერა და მათთვის სამართლებრივი ფორმის მიცემა, გარიგების მონაწილე მოქალაქეებისათვის შესაბამისი დოკუმენტების შედგენა. ნოტარიუსთა საერთაშორისო კავშირის ორგანიზაცია
სწორედ ლათინური ნოტარიატის განმახორციელებელი ქვეყნების მიერ არის შექმნილი საერთაშორისო კავშირი.ორი კავშირია ძირითადად: საერთაშორისო-სადაც უფრო მეტი ქვეყანა შედის და ევროკავშირის ნოტარიატის კავშირი ,(საბჭო)-აქ რომ შემოხვიდე ევროპაში აუცილებლად საერთაშორისოს წევრი უნდა იყო. რას აკეთებენ ზოგადად საერთაშორისო ორგანიზაციები ? აქვთ თავიანთი მმართველობითი ორგაბნოები თითოეულ წევრ ქვეყანას თითოეული ხმა აქვს ,არ აქვს მნიშვნელობა ეს პატარა ქვეყანა იქნება თუ დიდი,ერთმანეთში აზრს ცვლიან , აუმჯობესებენ ამ ლათინურ ნოტარიატს და ერთმანეთს უზიარებენ და ყველაზე მთავარი ურთიერთაცვლის ინფორმაციის,დახმარების პრინციპების ჩამოყალიბებას ანვითარებენ.
ნოტარიუსთა პალატა
პალატა არის პირთა წევრობაზე დაფუძნებული,კანონის საფუძველზე შექმნილი საჯარო სამართლის იურიდიული პირი, რომელიც სახელმწიფო კონტროლით, დამოუკიდებლად ახორციელებს სახელმწიფოებრივ საქმიანობას.
საქართველოს ნოტარიუსთა პალატა შედგება მასში საცვვალდებულო წესით გაწევრიანებული ყველა ნოტარიუსისგან , ის თავის საქმიანობას ახორციელებს საქართველოს ნოტარიუსთა საერთო კრების და მის მიერ შექმნილი თვითმართველობის ორგანოების მეშვეობით,საქართველოს ნოტარიუსთა პალატის მმართველობის ორგანოებია:
1) საქართველოს ნოტარიუსთა პალატის წევრთა საერთო კრება
2) საქართველოს ნოტარიუსთა პალატის გამგეობა,(აღმასრულებელი ორგანო)
საქართველოს ნოტარიუსთა პალატაში იქმნება ორი კომისია:ნოტარიუსთა პალატის საფინანსო-სარევიზიო კომისია და ეთიკის კომისია (დისციპლინური პასუხისმგებლობა).
საერთო კრება, ნოტარიუსთა პალატის მმართველობის უმაღლესი ორგანოა.საერთო კრება გადაწყვეტს რიგ საკითხებს და არის ისეთი საკითხებიც მხოლოდამხოლოდ საერთო კრებით გადაწყდება. საერთო კრება ხმათა უმრავლებოსით და პლიუს ამას 2/3 აუცილებლად უნდა იყოს. და თუ პირი ვერ მივა ვალდებულია, რომ მინდობილობა წარადგინოს,წარმომადგენლობის უფლებამოსილ პირზე.წარმომადგენელი უნდა იყოს არა ნებისმიერი პირი, არამედ ისევ ნოტარიუსთა წვერი.საერთო კრება წელიწადში ერთხელ უნდა ჩატარდეს.
რაც შეეხება პალატის გამეგობა,ეს არის აღმასრულებელი ორგანო; გამგეობა შედგება რამდენიმე ნოტარიუსისგან ,9 წევრისგან შედგება , ზოგი წევრი უნდა იყოს თბილისიდან , ზოგი კი რეგიონიდან.
რაც შეეხება სახელმწიფო მხრიდან კონტროლს: ეს ორ შემთხვევაში ხდება
1) ეს არის სავალდებულო
2) არის უკვე საფუძნებული მოქალაქის განცხადებაზე სავალდებულო პირდაპირ არის გაწერილი როდის ხდება( შემოწმება გულისხმობს) პროგრამის შემოქმებას, ნოტარიუსის მიერ განხორციელებულ სამართლებრივი აქტების.
მოქალაქის განცახდებაზე დაფუძნებული, აქ უკვე დისციპლინურ გადაცდომაზე გავდივართ, მოქალაქე თავიდან პალატაში შედის,პალატა ვერ იღებს გადაწყვეტილებას და განიხილავს იუსტიციის სამინისტრო და ეს იუსტიციის სამინისტრო მიმართულებას აძლევს პალატას რა ზომა გამოიყენოს (დისციპლინური).დისციპლინური ზომის გამოყენების დროს პირდაპირ არის ნორმაში მითთებული თუ რა ინტერვალობით და რა ხარისხით უნდა ჰქონდეს ნოტარიუსს გადაცდომა რათა შესაბამისი სახდელი მიიღოს.
რაც შეეხება: თანამდებობაზე დაკავების წესს
ძირითადად აქ ორი ეტაპის გავლაა საჭირო საკვალიფიკაციო გამოცდა და სტაჟი. საკვალიფიკაციო გამოცდა 100 ქულიანია და აქედან 75 ქულა უნდა აიღო, შემდეფ სტაჟირებას იწყებ, რომელიც 10 თვიანია. გამოცდის ჩაბარებასაკვალიფიკაციოს გარეშე უწევთ მოსამართლეებს, დოქტორის ხარისხის მქონე პირს.
1)საქართველოს იუსტიციის 2015 წლის თებერვლის N177
2) 2010 წლის 10 მარტის N69 იუსტიციის ბრაძანება.
ფიზიკურ პირთა ვინაობის დადენა, როგორ ხდება სამართალ სუბიექტურობის შემოწმება და დადგენა.
ნოტარიუსი სანოტარო საქმიანობის განხორციელების დროს ასრულებს სხვადასხვა მოქმედებებს, იმის მიხედვით თუ რა სანოტარო მოქმედებასთან გვაქვს საქმე, სანოტარო დამოწმება თუ დადასტურება, კერძო თუ საჯარო, ასეთ დროს ნოტარიუსი ადგენს სანოტარო მოქმედებაში მონაწილე პირების ვინაობას, ამოწმებს მათ უფლებებსა და ქმედუნარიანობას. მან უნდა იცოდეს რომ ფიზკურ პირების პირადობის დადგენისათვის საჭიროა ასაკი, მოქალაქეობა და სამსახურებრივ მდგომარებაც ზოჯერ. სრულწლოვანი მოქალაქის პირადობის დამადასტურებელი დოკუმენტია, პასპორტი, პირადობის მოწმობა ან დროებითი მოწმობა, რომელიც გაიცემა სამშობლოში დაბრუნებულ პირებზე. ცალკეულ შემთვევაში საქ-ს მოქალაქის პირადობის დადგენა შესაძლოა ასევე მართვის მოწმობთაც. სამხედრო მოსამსახურის ვინაობის დადგენა უნდა მოხდეს სამხედრო ნაწილის და დაწესებულების სარდლობის მიერ გაცემულ სამხედრო ბილეთის საფუძელზე.
უცხოელი მოქალაქის ან მოქალაქეობის არ მქონე პრის შემთვევაში, ნოტარიუსმა ეს ყველაფერი უნდა დაადგინოს ბინადრობის მოწმობით. მის გაცემას და შემოწმებას ახორციელებს სამოქალაქო რეესტრის ტერიიტორიული სამსახური. მათი ვინაობა ასევე შეიძლება დადგინდეს ეროვნული პასპორტის მეშეობითაც. საქ-ს მოქალაქის პირადობის მოწმობის შევსებას და გაცემას ასევე ახორციელებს სამოქალაქო რეესტრს სააგენტოს ტერიტორიული სამსახური, უცხო სახელმწფოში საქ-ს მოქალაქისათვის პპირადობის მოწმობის გაცემას ახორციელებს დიპლომატიური წარმომადგენლობა ან საკონსულო. პირადობის მოწმობა გაიცემა 14 წლიდან, მანამდე კი ნოტარიუსი ვინაობას ადგენს დაბადების მოწმობით, აქ კი აუცილებელია მას ესწრებოდეს მისი მშობლები, მეურვე და მზრუნველი.
ნოტარიუსის მიერ ვინაობის დადგენა საჭირო აღარაა თუკი მას ადრე სხვა საქმეზე აქვს პირის ვინაობა დადგენილი. მოქალაქისათვის დახმარების აღმოჩენის მიზნით საქ-ს მოქალაქის, ან უცხო მოქალაქის ვინაობის დადგენის მიზნით მისი იდენტიფიცირება განახორციელოს სამოქალაქო რეესტრის მონაცემთა ელექტრონული ბაზიდან პირის ბნადრობის მოწმობის მონაცემების გამოყენებით, თუ ნოტარიუს ეჭვი ეპარება პირის ვინაობაში , ვალდებულია უარი განაცხადოს სანოტარო მოქმედების შესრსულებაზე.
იმისათვის რომ პირმა განახორციელოს სამართალურთიერთობისათვის უფლებები და მოვალეობები იგი უნდა იყოს ქმედუნარიანი, ქმედუნარიანობა არის პირის უნარი თავისი მოქმედებით შეიძინოს და განახორციელოს მისი უფლებები და მოვალეობები. სრული ქმედუნარანობა დგება 18 წლის ასაკიდან. ამტომ გარიგებისას ნოტარიუსი ვალდებულია შესამოწმოს პირის ქმედუნარიანობა, ნოტარიუსი ვალდებულია არ შეასრულოს სანოტარო მოქმედება თუკი მას ეპარება ეჭვი პირის ქმედუნარიანობაში.
გარდა ამისა სამოქალაქო ურთიერთობებში ინტენსიურად მონაწილეობენ იურიდიული პირები. ისინი მესამე პირებთან ურთიერთობაში მონაწილეობენ მათი წარმომადგენელის მეშვეობით. იურიდიული პირის წარმომადგენლობას ახორციელებს მისი ხელმძღვანელი, რომელსაც თანამდებობაზე ნიშნავს ან ათავისუფლებს პრეზიდენტი ან სახელმწიფო ორგანო. ხოლო წევრობაზე დაფუძნებული იურიდიული პირის შემთხვევაში ხელმძღვანელს თანამდებობაზე ნიშნავს ან ათავისუფლებს საერთო კრება. საჯ.სამ. იურიდიულ პირს აქვს სპეციალური უფლებაუნარიანობა, რაც იმას ნიშნავს რომ იგი უფლება მოსილია ანახორციელოს კანონით დადგენილი, ან ბრძანებულებით ან კიდევ მისივე წესდებით გათვალისწინებული საქმიანობა და უფლებამოსილების შემოწმებაც ნოტარიუსის მიერ დასახელებული დოკუმენტის საფუძველზე უნდა მოხდეს. ნოტარიუსმა უნდა დაიცვას მკაცრად შემდეგი, რომ საჯ.სამ იურიდიულ პირს რომელიც შექმნილია სახელმწფო ქონებაზე არ აქვს უფლება დადოს გარიგება მის მაკონტროლებელი ორგანოს თანხმობის გარეშე, აიღოს სესხი ან სხვა რაიმე.
კერძო სამართლის სამეწარმეო (კომერციული) იურიდიული პირების წარმომადგენლობს დადგენისას და მათი უფლებამოსლების განსაზღვრისას, ასევე სოლიდარული პასუხსმგებლობის საზოადოებაში ხელმძღვანელობის უფლებამოსილების დადგენისათვის ნოტარიუსის მიერ უნდა მოხდეს სარეისტრაციო განაცხადის საჯარო რეესტრიდან ამონაწერით. შპს საზოადოებაში, სს-ში, და კოოპერატივში ხელმძღვანელობას განახორციელებს, დირექტორი. სარეგისტრაციო განაცხადში აუცილებელია, აღინიშნოს ხელმძღვანელის (დირეტორის) სახელი და გვარი, რაც რეგისტრირებული უნდა იყოს საჯარო რეესტრში.
ნოტარიუსის მიერ საწარმოს ხელმძღვანელობის ვინაობის დადგენა ასევე გულისხმობს, ამ იურიდიული პირის წარმომადგენლობის დადგენასაც. ხელმძღვანელობის უფლება გულისხმობს წარმომადგენლობის უფლებამოსილებასაც მაგრამ , ხელმძღვანელობის უფლება გულისხმობს საწარმოს სახელით გადაწყვეტილების მიღებას უფლებამოსილების ფარგლებში. ხოლო წარმომადგენლობითი უფლებამოსილება კი, მის მესამე პირებთან ურთიერთობას განსაზღვრავს, მა; დადოს გარიგებები ან მოითხოვოს სსანოტარო მოქმედებების შესრულება. აქედან გამომდინარე ნოტარიუსი ვალდებულია მოთოვოს იურიდიული პირის წარმომადგენლის უფლებამოსილების შემდეგი დამადასტურებელი დოკუმენტები: რეზიდენტი იურიდიული პირისი წარმომადგენლის ან პროკურისტის წარმომადგენლობის შემთხვევაში; ამონაწერი მეწარმეთა და არასამეწარმეო იურიდიული პირების მარეგისტრირებელი ორგგანოს მიერ, წარმოებული რეესტრიდან; არარეზიდენტი იურიდიული პირისაან, უცხო ქვეყნის შესაბამისი ორგანოს მიერ გაცემული და კანონმდებლობით დადგენილი წესით ლეგალიზებული ან აპოსტოლიით დამოწმებული წარმომადგენლობის შესაბამისი დოკუმენტი; რეზიდენტი იურიდიული პირის მიერ გაცემული მინდობილობა.
ნოტარიუსს შეუძლია ცალკეულ შემთვევაში წარმომადგენლობისათვის არ გამოითხოვოს ეს ყველა დოკუმენტები, თუ უკვე წარმოდგენილი დოკუმენტების შესაბამისად მას შეექმნება შინაგანი რწმენა მათი ნამდვილობსა და სრულყოფილების თაობაზე.
ნოტარუსთა საერთაშორისოკაშირი
იგი დაეფუძნა 1948 წელს ბუენოს-აირესში, 2013 წლის 31 დეკემბრისთვის მას 86 წევრი ჰყავდა, დღეისათვის ლათინური ნოტარიატი გავრცელებულია 120 ქვეყანაში. ამ კავშირის შტაბ-ბინა არის ბუენოს-აირესში, ხოლო ადმინისტრაციული ოფისები რომში. კავშირის მიზნებია: კონტინენტური სამართლის ქვეყნებში ლათინური ნოტარიატის გავრცელება, ნოტარიატის წარმოდგენა საერთაშორისო ორგანიზაციებთან და მათთან თანამშრომლობა, წევრი ქვეყნების ნოტარიუსთა პალატასთან და წარმომადგენლებთან თანამშრომლობა და სანოტარო მოქმედებების სფეროში სამართლის შესწალა, თანამშრომლობა ქვეყნებთან რომლებსაც აკლიათ სანოტარო კუთხით ორგანიზება.
კავშირი შედგება: საერთო კრება, პრეზიდენტი, საკოორდინაციო კომიტეტი, გენერალური საბჭო, ფინანსური ზედამხედველობის საბჭო და კომისიები რომლებიც ექვემდებარებიან გენერალურ საბჭოს. ამ ორგანოთა უფლებამოსილებები: საერთო კრება- უმაღლესი გადაწყვეტილებების მიმღები ორგანოა, სადაც ქვეყანას წარმოადგენს ნოტარიატის პრეზიდენტი. თითოეულ ქვეყანას აქვს ერთი ხმა და სხდომები იმართება წელიწადში ერთხელ, შეიძლება რიგგარეშე სესებიც ჩატარდეს. საერთო კრება ამტკიცებს პროგრამას და შეაქვს ცვლილებები წესდებაში, ქმნის კომისიებს, ირჩევს პრეზიდენტს, მდივანს და ხაზინდარს და ასევე ამტკიცებს ბუჯეტს. პრეზიდენტი- არის კავშირის ოფიციალურ წარმომადგენელი, საერთო კრების პოლიტიკის გამტარებელი. საკოორდინაციო კომიტეტი- ორგანიზაცია იმართება სამეთვალყურეო კომიტეტის მიერ, იგი არის საერთო კრების გადაწყვეტილებების აღმასრულებელი ორგანო და შედგება 28 წევრისაგან. გენერალური საბჭო- თითოეული ქვეყნიდან მაქსიმუმ 2 წარმომადგენლისაგან შედგება და წელიწადში ორჯერ იკრიბება, იგი არის საკონსულლტაციო საბჭო, რომელიც პასუხისმგებელია მის პოლიტიკაზე და სამეცნიერო მიმართულებების მართვაზე. ფინანსური ზედამხედველობის საბჭო- მისი მთავარი მოვალეობაა სხვადასხვა ორგანოების ფინანსური მდგოომარეობის კონტროლი, კონტინენტური და კონტინენტთაშორისი კომისიები- მუშაობენ, სამეცნიერო, სტრატეგიულ, ეკონომიკურ და სოციოლოგიურ საკითხებზე, იურიდიულ და ტექნიკურ საკითხებზე. კონტინენტური კომსიებია, აფრიკულ საქმეთა კომისია, ამერიკულ, აზიურ და ევროპულ საქმეთა კომისია, ხოლო კონტინენტთაშორისია საერთაშორისო სანოტარო თანამშრომლობის კომისია, საკონსულტაციო კომისია, თემებისა და კონგრესების კომისია, სანოტარო სოციცალური უსაფრთხოების კომისია, დეონტოლოგიის კომისია, ადამიანის უფლებათა კომისია. კავშირის ფარგლებში მოქმედებენ ასევევ სამუშაო ჯგუფები რომლებიც მონაწილეობას იღებენ კავშირის სამოქმედო გეგმის იმპლემენტაციაში. ეს სამუშაო გუფებია: საკუთრების უფლების გუფი, საერთაშორისო ორგანზაციებთან ურთიერთობის ჯგუფი სტრატეგიული დაგეგმვის გუფი და სანოტარო დოკუმენტების ცირკულაციის ჯგუფი და სხვა. კავშირთან პარტნიორობს შემდეგი საერთაშორისო ორგანიზაციები: მსოფლიო ბანკი, გაერო, სამართლის განვითარების საერთაშორისო ორგანიზაცია და სხვა.
ევროპის კავშირის ნოტარიატების საბჭო CNUE- იგი წარმოადგენს ბელგიის კანონმდებლობის შესაბამისად დაფუძნებულ არაკომერციულ ასოციაციას, ასოციაციის ოფისი მდებარეობს ბრიუსელში და იგი შექმნილია განუსაზღვრელი ვადით. მისი საქმიანობა შესაძლოა შეწყდეს გენერალური ასამბლეის გადაწყვეტილებით. მისი შექმნა განაპირობა ევროკავშირის წევრ სახელმწიფოებში შიდა ბაზრის ფუნქციეონირებამ, კაპიტალისა და ქონების თავისუფალმა მოძრაობამ და სხვა. ასოციაციის მიზნებია: ლათინური ტიპის ნოტარიატის განვითარება ევროპის ტერიტორიაზე და ლათინური ტიპის სანოტარო საქმიანობის განვითარება. მისიი წევრების ერთობლივი გადაწყვეტილებების გამოხატვა და პროფესიული კავშრების გამყარება. ამ კავშრში გაერთიანებისთვის საჭიროა საერთაშორისო კავშირის წევრობა და ევროპის კავშირის წევრობა.
ორგანიზაცია ითვალისწინებს ორი სახის წევრობას, სრულ და დამკვირვებელ წევრობას, სრული წევრები არიან, ავსტრია,ბელგია,ბულგარეთი, საფრანგეთი, საბერძნეთი,გერმანია,უნგრეთი ,იტალია და სხვა. თუ სრული წევრი შეიცვლის სტატუს და აღარ იქნება ლათინური ტიპის ნოტარიატ ან უპატივცემულობას იჩენს სხვა ორგანიზაციიების მიმართ შესაძლოა გარიცხულ იქნეს ორგანიზაციდან. სრული წევრების რაოდენობა არ შეიძლება იყოს 8ზე ნაკლები, მათ წარმოადგენენ მათი შესაბამისი ნოტარიატის პრეზიდენტები და სპეციალური წარმომადგენლები. ხოლო დამკვირვებელ წევრებში შედის თურქეთი. გენერალურ ასამბლეას შეუძლია დაუშვას დამკვირვებელ წევრებში დაუშვას ლათინური ტიპის ნოტარიატები, ლათინური ნოტარიატის საერთაშორისო კავშირის წევრები და რომელთა ქვეყნები ოფიციალურად არიან ევროკავშირში. CNUE-ს სტრუქტურა: გენერალური ასამბლეა, პრეზიდენტი/ვიცე პრეზიდენტი, აღმასრულებელი საბჭო. გენერალური საბჭო არის უმაღლესი ორგანო, მას გააჩნია ყველა უფლება, მას შეუძლია ასოციაციის წესდებაში ცვლილებების შეტანა, პრეზიდენტის და ვიცე პრეზიდენტის დანიშვნა გათავისუფლება,ბიუეტის და ანგარიშის დამტკიცება და სხვა. პრეზიდენტი აირჩევა ერთი წლის ვადით, მას დასრულებული უნდა ქონდეს ვიცე პრეზიდენტის მანდატი აღმასრულებელ საბჭოში (შემავალი ვიცე პრეზიდენტი), მისი დასრულების შემდეგ კიდევ ერთხხელ ხდება მისი არჩევა აღმასრულებელ ორგანოში (გამავალი ვიცე პრეზიდენტი). პრეზიდენტს ირჩევს გენერალური ასამბლეა, მისი ფუნქციაა კავშირების დარეგულირება, ინსპირირება, ორგანიზება, მოგვარება და ხელშეწყობა. პრეზიდენტი წარმოადგენს CNUE-ს გარეთ და მოქმედებს მისი სახელით. თავმჯდომარეობს გენერალურ ასამბლეას და აღმასრულებელ საბჭოს, უზრუნველყოფს წევრ ნოტარიატთა შორის ახლო კონტაქტის დამყარებას და სხვას.
CNUE-ს ჰყავს ორი ვიცე პრეზიდენტი, მიმავალი რომელიც წინაწელს იყო არჩეული და შემომავალი რომელიც აირჩევა პრეზიდენტთან ერთად, ასევე ჰყავს აღმასრულებელი საბჭო, რომელიც კავებს დირექტორთა საბჭოს ადგილს და მისი ურისდიქცია შეზღუდულია წესდებით დადგენილ ფარგლებში. იგი შედგება 7 წევრისაგან, პრეზიდენტი, ორი ვიცე პრეზიდენტი და ოთხი მრჩეველი. საბჭო ეხმარება პრეზიდენტს და ზედამხედველობას უწევს CNUE-ს. ამ ორგანიზაციას აქვს თავისი ოფისი ასევე, რომელიც პასუხისმგებელია ლოჯისტიკურ და ადმინისტრაციულ საკითხებზე.
EUFides- ნოტარიუსთა საერთაშორისო ქსელი, იგი შექმნილია ევროპის ნოტარიუსების მიერ ეს არის უსაფრთხო სანოტარო ღრუბელის ტიპი, რომელიც ევროპელ ნოტარიუსებს უადვილებს თანამშრომლობას ტრანსსასაზღვრო საქმეებზე.
ნოტარიუსთა პალატა
პალატა არის პირთა წევრობაზე დაფუძნებული,კანონის საფუძველზე შექმნილი საჯარო სამართლის იურიდიული პირი, რომელიც სახელმწიფო კონტროლით, დამოუკიდებლად ახორციელებს სახელმწიფოებრივ საქმიანობას.ნოტარიუსთა პალატა მის საქმიაობას აცორციელებს ქართულენაზხე,მას აქვს ახცელმწიფო გერბით გამოსახული ბეჭედი,გახსნიი აქვს ბანკში ანგარიში
საქართველოს ნოტარიუსთა პალატა შედგება მასში საცვვალდებულო წესით გაწევრიანებული ყველა ნოტარიუსისგან , ის თავის საქმიანობას ახორციელებს საქართველოს ნოტარიუსთა საერთო კრების და მის მიერ შექმნილი თვითმართველობის ორგანოების მეშვეობით,საქართველოს ნოტარიუსთა პალატის მმართველობის ორგანოებია:
3) საქართველოს ნოტარიუსთა პალატის წევრთა საერთო კრება
4) საქართველოს ნოტარიუსთა პალატის გამგეობა,(აღმასრულებელი ორგანო)
საქართველოს ნოტარიუსთა პალატაში იქმნება ორი კომისია:ნოტარიუსთა პალატის საფინანსო-სარევიზიო კომისია და ეთიკის კომისია (დისციპლინური პასუხისმგებლობა).
საერთო კრება, ნოტარიუსთა პალატის მმართველობის უმაღლესი ორგანოა.საერთო კრება გადაწყვეტს რიგ საკითხებს და არის ისეთი საკითხებიც მხოლოდამხოლოდ საერთო კრებით გადაწყდება. საერთო კრება ხმათა უმრავლებოსით და პლიუს ამას 2/3 აუცილებლად უნდა იყოს. და თუ პირი ვერ მივა ვალდებულია, რომ მინდობილობა წარადგინოს,წარმომადგენლობის უფლებამოსილ პირზე.წარმომადგენელი უნდა იყოს არა ნებისმიერი პირი, არამედ ისევ ნოტარიუსთა წვერი.საერთო კრება წელიწადში ერთხელ უნდა ჩატარდეს.
რაც შეეხება პალატის გამეგობა,ეს არის აღმასრულებელი ორგანო; გამგეობა შედგება რამდენიმე ნოტარიუსისგან ,9 წევრისგან შედგება , ზოგი წევრი უნდა იყოს თბილისიდან , ზოგი კი რეგიონიდან.
დისციპლინური პასუხისმგებლობის კომისია-
საფინანსო სარევიზიციო კომისიის ძირითადი უფლებამოსილებაა, გააკონტროლოს საქართველოს ნოტარიუსთა პალატის გამგეობის საფინანსო-საბუღალტრო საქმიანობა,საჯარო აღრიცხვიანობის კანონიერება.
რაც შეეხება სახელმწიფო მხრიდან კონტროლს: ეს ორ შემთხვევაში ხდება
3) ეს არის სავალდებულო
4) არის უკვე საფუძნებული მოქალაქის განცხადებაზე სავალდებულო პირდაპირ არის გაწერილი როდის ხდება( შემოწმება გულისხმობს) პროგრამის შემოქმებას, ნოტარიუსის მიერ განხორციელებულ სამართლებრივი აქტების.
მოქალაქის განცახდებაზე დაფუძნებული, აქ უკვე დისციპლინურ გადაცდომაზე გავდივართ, მოქალაქე თავიდან პალატაში შედის,პალატა ვერ იღებს გადაწყვეტილებას და განიხილავს იუსტიციის სამინისტრო და ეს იუსტიციის სამინისტრო მიმართულებას აძლევს პალატას რა ზომა გამოიყენოს (დისციპლინური).დისციპლინური ზომის გამოყენების დროს პირდაპირ არის ნორმაში მითთებული თუ რა ინტერვალობით და რა ხარისხით უნდა ჰქონდეს ნოტარიუსს გადაცდომა რათა შესაბამისი სახდელი მიიღოს.
რაც შეეხება: თანამდებობაზე დაკავების წესს
ძირითადად აქ ორი ეტაპის გავლაა საჭირო საკვალიფიკაციო გამოცდა და სტაჟი. საკვალიფიკაციო გამოცდა 100 ქულიანია და აქედან 75 ქულა უნდა აიღო, შემდეფ სტაჟირებას იწყებ, რომელიც 10 თვიანია. გამოცდის ჩაბარებასაკვალიფიკაციოს გარეშე უწევთ მოსამართლეებს, დოქტორის ხარისხის მქონე პირს.
1. When do you we use the term ‘’ no win no fee’’? No win no fee means that If the lawyer loses the case, the employer will not pay him.
2. Which areas of law can you list end define them in a short way Family law , law of contract , land law, company law , criminal law
3. What does suing means? When a plaintiff sues another person in court.it is the way to starting Process against someone.
4. Who is a solicitor? Person who is a lawyer and who gives legal advice , solicitors passed the exams to became a solicitor
5. What is the difference between solicitor and barrister? Barristers are self-employed lawyers and don’t work in partnerships in the way that solicitors do
6. How can you explain or describe the law of tort? The law of tort says that everyone has a civil duty to be careful and not to hurt or harm another person
7. Define ‘’ employment labour law ‘’ The law that deals with people’s rights, pay or conditions in the workplace
8. List minimum 3 areas of civil law Family law , law of contract , land law.
9. What is the term to ‘’honour of contract ‘’ honor of contract means respect of contract
10. What is interest ? This is an additional benefit of the bank when lending to a person
11. What is an overdraft? it is an amount of monay that you owe to the bank because you withdraw more from your current account than you have in it.
12. What is foreign currency ? This is the amount of money in circulation in another country
13. Define ‘’ identity theft ‘’ with your own words. Personal data thief
14. How can you explain ‘’ intellectual property law’’? It is a law that protects a person’s intellectual property such as a talent for writing or singing
15. What is the roll of solicitors? Solicitors are required to do a year of practical training after their degree and that training includes advocacy, which is the skill of speaking on behind of a client in court also Solicitors qualified is expensive. Satisfactory compietion of their training contract and the mandatory professional skills course psc a person can be admitted to the roll of those eligible to practice as a solicitor and apply for a practicing certificate
17. What is atm machine Atm machine is the machine that give money to bank coustomers.
18. Define tortfeasor A tortfeasor is a person or entity who is found to be responsible under civil law for an injury caused to another person or entity.
19. Define the term instalment Instalment means that when the bank gives you a loan , and than you pay it regularly every month maybe or every year until you have paid all the money you owe.
20. Who is jury? a group of people who have been chosen to listen to all the facts in a trial and give a verdict
21. What is a loan.? a thing that is borrowed, especially a sum of money that is expected to be paid back with interest
22. Defaunted loan? if someone defaults on a loan it means that they don't pay money back and the bank might have to go to court to try to get its money
23. maritime law-The law that deals with everything connected with the sea or ships.
24. Intellectual property law- the law that deals with the protection of the rights of inventors (who might invent a new drug or machine) or artistes (who might write a book or a song)
25. family law -the law that deals with events such as divorce and the custody of (the right to look after) children.
26. What are the types of magistrate? define them We two kinds of magistrates – Judicial Magistrates and Executive Magistrates.
27. What is eligible? eligible means when someone has the right to do or obtain something, Someone who is eligible for something or to do something is qualified or allowed to do it.
28. We may also define arrears as a type of money that should be paid to a certain individual, while accrues are specific types of a financial benefits that increase gradually over time.
.
აღმჭურველი ინდივიდუალური
1.ენერგეტიკის სექტორში საქართველოს მთავრობის ამოცანაა
კონკრეტული და თავისუფალი ენერგოენერგეტიკული ბაზრის განვითარება