Document structure
View explanations
Referenced documents
Document Highlights
Consolidated publications
Consolidated versions (20/12/2019 - 16/09/2020)
კომერციული ბანკების საქმიანობის შესახებ
ამ კანონის მიზნებისათვის ტერმინებს აქვთ შემდეგი მნიშვნელობა:
ა) ადმინისტრატორი – კომერციული ბანკის სამეთვალყურეო საბჭოს, დირექტორატის (გამგეობის) წევრი, აგრეთვე პირი, რომელიც უფლებამოსილია დამოუკიდებლად ან ერთ ანდა ერთზე მეტ პირთან ერთად ბანკის სახელით აიღოს ვალდებულებები;
ბ) ბანკის ფილიალი – ბანკის ქვედანაყოფი, სადაც უშუალოდ ხორციელდება საბანკო საქმიანობა ან მისი ნაწილი;
გ) ბანკთან დაკავშირებული პირები – ბანკის ადმინისტრატორები, აქციონერები, მათთან ნათესაური კავშირის მქონე ის პირები, რომლებიც, საქართველოს სამოქალაქო კოდექსის თანახმად, კანონისმიერ მემკვიდრეთა წრიდან I და II რიგში ირიცხებიან, ან მათთან საქმიანი ინტერესებით დაკავშირებული პირები;
დ) ბენეფიციარი მესაკუთრე – პირი, რომელიც კანონის ან გარიგების საფუძველზე იღებს ფულად ან სხვა სახის სარგებელს და ამ სარგებლის სხვა პირისთვის გადაცემის ვალდებულება არ გააჩნია, ხოლო თუ ბენეფიციარი მესაკუთრე არის იდეალური მიზნებისათვის შექმნილი პირი, ან თუ მესაკუთრე იურიდიულ პირს არ გააჩნია მნიშვნელოვანი წილის მესაკუთრე პირი, მაშინ – მისი მმართველი ორგანოს წევრი;
ე) განვითარებული ქვეყნები – საქართველოს ეროვნული ბანკის მიერ განსაზღვრულ განვითარებული ქვეყნების ნუსხაში შეტანილი ქვეყნები;
ვ) ერთობლივად მოქმედ პარტნიორთა (აქციონერთა) ჯგუფი – ახლონათესაურ კავშირში მყოფ პარტნიორთა (აქციონერთა) ჯგუფი, ან პარტნიორები (აქციონერები), რომლებიც ერთმანეთთან დაკავშირებული არიან, გარდა ბანკისა, სხვა კომერციული ინტერესებით;
ზ) კომერციული ბანკი – საქართველოს ეროვნული ბანკის (შემდგომ – ეროვნული ბანკი) მიერ ლიცენზირებული იურიდიული პირი, რომელიც იღებს დეპოზიტებს და მათი გამოყენებით თავისი სახელით ახორციელებს საქართველოს კანონმდებლობით განსაზღვრულ საბანკო საქმიანობას;
თ) კრედიტი – დაბრუნების, ფასიანობის, უზრუნველყოფისა და ვადიანობის საწყისებზე ფულადი თანხების გაცემასთან დაკავშირებული ნებისმიერი ვალდებულება;
ი) (ამოღებულია - 20.12.2019, №5682);
კ) საბანკო საქმიანობის ლიცენზია – ეროვნული ბანკის მიერ გაცემული საბანკო საქმიანობის განხორციელების ნებართვა;
კ1) (ამოღებულია);
კ2) (ამოღებულია - 10.03.2017, №439);
ლ) საბანკო საქმიანობა – ამ კანონის მე-20 მუხლით განსაზღვრული საქმიანობის სახეობები;
ლ1) საოპერაციო დღე − კომერციული ბანკის მიერ დადგენილი საბანკო დღის დროის გარკვეული მონაკვეთი, რომლის შემდგომ ბანკის მიერ კლიენტისგან მიღებული დავალებები ითვლება მეორე საბანკო დღეს მიღებულად;
ლ2) საბანკო დღე − კალენდარული დღე, როდესაც ხორციელდება გადარიცხვის ოპერაციები ეროვნული ბანკის საგადახდო სისტემის საშუალებით;
მ) საბლანკო კრედიტი – კრედიტი, რომელიც გაიცემა უზრუნველყოფის გარეშე;
ნ) სავალო ინსტრუმენტი – ნებისმიერი მიმოქცევადი სავალო საბუთის და ამ საბუთის ეკვივალენტური სხვა ნებისმიერი ინსტრუმენტი, აგრეთვე ნებისმიერი მიმოქცევადი საბუთი, რომელიც იძლევა სხვა სავალო ინსტრუმენტის შეძენის უფლებას ხელმოწერის ან გაცვლის გზით; მიმოქცევად სავალო ინსტრუმენტს შეიძლება ჰქონდეს სერტიფიკატების ან საბუღალტრო ჩანაწერების ფორმა;
ო) ტრასტი – ნდობითი ფუნქცია;
პ) უცხოური სანდო ბანკი – განვითარებული ქვეყნის ბანკი, რომელსაც აქვს კომპეტენტური საერთაშორისო სარეიტინგო ორგანიზაციის მიერ მინიჭებული, გარკვეული დონის ან მასზე მაღალი რეიტინგი. ეროვნული ბანკი ადგენს კომპეტენტურ საერთაშორისო სარეიტინგო ორგანიზაციათა ნუსხას და თითოეული კომპეტენტური საერთაშორისო სარეიტინგო ორგანიზაციის მიხედვით განსაზღვრავს რეიტინგის დონეს;
ჟ) ფაქტორინგი – სავაჭრო-საკომისიო ოპერაციის სახეობა, რომელიც შეხამებულია კლიენტის საბრუნავი კაპიტალის დაკრედიტებასთან, მოიცავს კლიენტის დებიტორული დავალიანების ინკასირებას, დაკრედიტებას და საკრედიტო და სავალუტო რისკის გარანტიებს;
რ) ფიდუციარული ოპერაცია – ნდობითი ოპერაცია, რომელსაც ბანკი ან სატრასტო კომპანია აწარმოებს თავისი სახელით, მაგრამ კლიენტის დავალებით და მისი ხარჯით (როგორც წესი, ინვესტიციების სამართავად); მთელი რისკისათვის კლიენტი თავადაა პასუხისმგებელი, ხოლო ბანკი მიიღებს საკომისიოს;
ს) ფინანსური ინსტიტუტები – „ფასიანი ქაღალდების ბაზრის შესახებ“ საქართველოს კანონით განსაზღვრული პირები;
ტ) ფორფეტირება – საგარეო ვაჭრობის გარიგებების დროს ექსპორტის დაკრედიტება მიმწოდებლის მიერ ბრუნვის გარეშე კომერციული თამასუქების, სხვა სავალო ვალდებულებების შეძენის გზით; ამ ოპერაციის შესრულებისას გარანტია იმპორტიორი ქვეყნის ბანკი;
უ) (ამოღებულია - 20.12.2019, №5682);
ფ) შვილობილი საწარმო (შვილობილი ორგანიზაცია) – იურიდიული პირი ან იურიდიული სტატუსის არმქონე ორგანიზაციული წარმონაქმნი, რომელსაც აკონტროლებს სათავო საწარმო (სათავო ორგანიზაცია), ან იურიდიული პირი, რომელშიც სათავო საწარმო ფლობს წილის (ხმის უფლების მქონე აქციების, პაის) 50 ან 50-ზე მეტ პროცენტს;
ფ1) სათავო საწარმო (სათავო ორგანიზაცია) – იურიდიული პირი, რომელსაც აქვს ერთი ან ერთზე მეტი შვილობილი საწარმო (შვილობილი ორგანიზაცია);
ქ) საზედამხედველო კაპიტალი – კაპიტალის სახეობა, რომელიც იქმნება საბანკო საქმიანობის განხორციელებისათვის, მოსალოდნელი თუ მოულოდნელი ფინანსური დანაკარგების/ზარალის განეიტრალებისათვის და სხვადასხვა სახის რისკისაგან დასაცავად;
ღ) სააქციო კაპიტალი – კომერციული ბანკის აქციონერთა კაპიტალი, რომელიც განისაზღვრება, როგორც სხვაობა ბანკის მთლიან აქტივებსა და მთლიან ვალდებულებებს შორის;
ყ) განცხადებული საწესდებო კაპიტალი – საზოგადოების აქციონერთა მიერ დათქმული და წესდებით გათვალისწინებული საწესდებო კაპიტალი;
შ) განაღდებული საწესდებო კაპიტალი – განცხადებული საწესდებო კაპიტალის ფაქტობრივად შევსებული ნაწილი;
ჩ) გადახდისუუნარო ბანკი – ბანკი, რომლის აქტივები (განურჩევლად მათი ვადიანობისა) ვეღარ ფარავს მისივე ვალდებულებებისა და პირობითი ვალდებულებების ჯამს, განურჩევლად მათი ვადამოსულობისა;
ც) კონტროლი – საწარმოს (ორგანიზაციის) ფინანსური და სამეურნეო პოლიტიკის მართვის უფლებამოსილება, ამ საქმიანობიდან ეკონომიკური სარგებლის მიღების მიზნით;
ძ) მაკონტროლებელი პირი – კონტროლის განმახორციელებელი პირი;
წ) მონათესავე საწარმო – იურიდიული პირის შვილობილი ან/და კონტროლისადმი დაქვემდებარებული საწარმო, აგრეთვე მისი მაკონტროლებელი პირები და მათი შვილობილი და კონტროლისადმი დაქვემდებარებული საწარმოები;
ჭ) პირი – ფიზიკური ან იურიდიული პირი, აგრეთვე საქართველოს კანონმდებლობით გათვალისწინებული ორგანიზაციული წარმონაქმნი, რომელიც არ არის იურიდიული პირი;
ხ) მნიშვნელოვანი წილი – პირის ან ერთობლივად მოქმედ პარტნიორთა (აქციონერთა) ჯგუფის პირდაპირ ან არაპირდაპირ მფლობელობაში არსებული კომერციული ბანკის განაღდებული კაპიტალის ან განცხადებული კაპიტალის ან/და ხმის უფლების მქონე აქციების 10 პროცენტზე მეტი წილი ანდა პირის ან ერთობლივად მოქმედ პარტნიორთა (აქციონერთა) ჯგუფის მიერ კომერციულ ბანკზე მნიშვნელოვანი გავლენის მოხდენის შესაძლებლობა, მიუხედავად კაპიტალში ან/და ხმის უფლების მქონე აქციებში წილის ოდენობისა;
ხ1) მნიშვნელოვანი გავლენა – საწარმოს ფინანსურ და საოპერაციო პოლიტიკასთან დაკავშირებული გადაწყვეტილებების მიღებაში მონაწილეობის უფლება, რომელიც არ არის ამ პოლიტიკის კონტროლი ან ერთობლივი კონტროლი;
ჯ) არაპირდაპირი მონაწილეობა (ფლობა) – იურიდიული პირის კაპიტალში წილის ფლობა შესაბამისი მესამე პირის მეშვეობით;
ჰ) გაჯანსაღების გეგმა − კომერციული ბანკის მიერ შემუშავებული გეგმა, რომელიც სხვა ელემენტებთან ერთად მოიცავს მნიშვნელოვანი ფინანსური სირთულეების შექმნისას კომერციული ბანკის მიერ ფინანსური მდგომარეობის გასაუმჯობესებლად განსახორციელებელ ღონისძიებებს;
ჰ1) რეზოლუციის გეგმა − ეროვნული ბანკის მიერ კომერციული ბანკისთვის შემუშავებული გეგმა, რომელიც სხვა ელემენტებთან ერთად მოიცავს რეზოლუციის რეჟიმის ფარგლებში კომერციული ბანკის მიმართ სარეზოლუციო ინსტრუმენტების გამოყენებასა და სარეზოლუციო უფლებამოსილებების განხორციელებასთან დაკავშირებულ საკითხებს;
ჰ2) რეკაპიტალიზაცია − კომერციული ბანკის საზედამხედველო კაპიტალის მოცულობის გაზრდა;
ჰ3) კომერციული ბანკის აქციების ან/და საზედამხედველო კაპიტალის სხვა ინსტრუმენტების ან/და ვალდებულებების ჩამოწერა − კომერციული ბანკის აქციების ან/და საზედამხედველო კაპიტალის სხვა ინსტრუმენტების ან/და ვალდებულებების გაუქმება ან მათი ღირებულების შემცირება.
საქართველო ს 2001 წლის 23 ოქტომბრ ის კანონი № 1115 - სსმ I , № 32 07.11 . 2001 წ ., მუხ . 125
საქართველოს 2002 წლის 4 ივლისის კანონი №1617 - სსმ I, №23 24.07.2002 წ., მუხ.108
საქართველოს 2002 წლის 28 დეკემბრის კანონი №1938 - სსმ I, №3 17.01.2003 წ., მუხ.19
საქართველოს 2007 წლის 27 მარტის კანონი №4519 - სსმ I, №9 31.03.2007 წ., მუხ.84
საქართველოს 2008 წლის 14 მარტის კანონი №5909 - სსმ I, №7, 26.03.2008წ., მუხ.29
საქართველოს 2009 წლის 24 სექტემბრის კანონი №1677 - სსმ I, №29 12.10.2009 წ., მუხ.160
საქართველოს 2009 წლის 3 ნოემბრის კანონი №1924 - სსმ I, №35 19.11.2009 წ., მუხ.234
საქართველოს 2011 წლის 1 ივლისის კანონი №5002 - ვებგვერდი, 15.07.2011წ.
საქართველოს 2015 წლის 3 სექტემბრის კანონი №4189 - ვებგვერდი, 10.09.2015წ.
საქართველოს 2017 წლის 10 მარტის კანონი №439 - ვებგვერდი, 22.03.2017წ.
საქართველოს 2017 წლის 23 დეკემბრის კანონი №1895 - ვებგვერდი, 11.01.2018წ.
საქართველოს 2019 წლის 20 დეკემბრის კანონი №5655 – ვებგვერდი, 31.12.2019წ.
საქართველოს 2019 წლის 20 დეკემბრის კანონი №5682 – ვებგვერდი, 31.12.2019წ.
მუხლი 2. კანონის მოქმედების სფერო
1. კომერციული ბანკი შეიძლება შეიქმნას სააქციო საზოგადოების სამართლებრივი ფორმით. კომერციული ბანკების საქმიანობა რეგლამენტირდება ამ კანონით, „საქართველოს ეროვნული ბანკის შესახებ“ საქართველოს ორგანული კანონით, „მეწარმეთა შესახებ“ საქართველოს კანონითა და სხვა ნორმატიული აქტებით.
2. არავის არა აქვს უფლება, მოიზიდოს დეპოზიტები და მათი გამოყენებით თავისი სახელით გასცეს კრედიტები ეროვნული ბანკის მიერ გაცემული ლიცენზიის გარეშე.
3. არავის აქვს უფლება გამოიყენოს ტერმინი „ბანკი“ ან სხვა სიტყვათწყობა ამ ტერმინის გამოყენებით ამ კანონის შესაბამისად გაცემული საბანკო ლიცენზიის გარეშე, გარდა იმ შემთხვევებისა, როცა ასეთი გამოყენება დაწესებულია ან აღიარებულია კანონით ან საერთაშორისო შეთანხმებით, ან როცა კონტექსტიდან, რომელშიც გამოყენებულია ტერმინი „ბანკი“ ჩანს, რომ იგი არ აწარმოებს ამ კანონით და „საქართველოს ეროვნული ბანკის შესახებ“ კანონით განსაზღვრულ საბანკო საქმიანობას.
4. (ამოღებულია – 01.07.2011, №5002).
41. (ამოღებულია – 01.07.2011, №5002).
42. (ამოღებულია – 01.07.2011, №5002).
43. (ამოღებულია – 01.07.2011, №5002).
5. კომერციულ ბანკებთან დაკავშირებულ ურთიერთობებში ამ კანონსა და სხვა კანონებს შორის კოლიზიის წარმოშობისას გამოიყენება ამ კანონის დებულებანი.
საქართველოს 1998 წლის 13 ოქტომბრის კანონი №1636 - სსმ I, №2 26.10.1998 წ., მუხ.27
საქართველოს 1998 წლის 24 დეკემბრის კანონი №1742 - სსმ I, №7 31.12.1998 წ., მუხ.60
საქართველოს 2001 წლის 23 ოქტომბრ ის კანონი № 1115 - სსმ I, № 32 07.11 . 2001 წ ., მუხ . 125
საქართველოს 2007 წლის 27 მარტის კანონი №4519 - სსმ I, №9 31.03.2007 წ., მუხ.84
საქართველოს 2008 წლის 14 მარტის კანონი №5909 - სსმ I, №7, 26.03.2008წ., მუხ.29
საქართველოს 2009 წლის 24 სექტემბრის კანონი №1677 - სსმ I, №29 12.10.2009 წ., მუხ.160
საქართველოს 2011 წლის 1 ივლისის კანონი №5002 - ვებგვერდი, 15.07.2011წ.
საქართველოს 2015 წლის 3 სექტემბრის კანონი №4189 - ვებგვერდი, 10.09.2015წ.
საქართველოს 2017 წლის 10 მარტის კანონი №439 - ვებგვერდი, 22.03.2017წ.
საქართველოს 2017 წლის 23 დეკემბრის კანონი №1895 - ვებგვერდი, 11.01.2018წ.
მუხლი 3. წერილობითი მიმართვა საბანკო საქმიანობის ლიცენზიის მისაღებად
1. საბანკო საქმიანობის ლიცენზიის მისაღებად ეროვნულ ბანკს საბანკო საქმიანობის ლიცენზიის მიღების შესახებ წერილობით მიმართვას წარუდგენს საბანკო საქმიანობის ლიცენზიის მაძიებლის სამეთვალყურეო საბჭოს ან აქციონერების მიერ უფლებამოსილი პირი.
2. საბანკო საქმიანობის ლიცენზიის მიღების შესახებ წერილობით მიმართვას უნდა დაერთოს შემდეგი დოკუმენტაცია და ინფორმაცია:
ა) საბანკო საქმიანობის ლიცენზიის მაძიებლის სადამფუძნებლო დოკუმენტების დედნები ან მათი სანოტარო წესით დამოწმებული ასლები;
ბ) კომერციული ბანკის ცნობა საბანკო საქმიანობის ლიცენზიის მაძიებლის განცხადებული საწესდებო კაპიტალის და მისი განაღდებული ნაწილის შესახებ, აგრეთვე ინფორმაცია, რომელიც მოიცავს მონაცემებს საბანკო საქმიანობის ლიცენზიის მაძიებლის განცხადებული საწესდებო კაპიტალის და საზედამხედველო კაპიტალის საკუთრებისა და წარმოშობის შესახებ. უცხოეთის ბანკის ფილიალი ან შვილობილი ბანკი წარადგენს ინფორმაციას სათავო ბანკის მიერ მისთვის გამოყოფილი რესურსის ოდენობის შესახებ;
გ) კაპიტალის შევსების დამადასტურებელი საბანკო ამონაწერი კომერციული ბანკებისათვის კაპიტალის მინიმალური ოდენობის განსაზღვრის შესახებ საქართველოს ეროვნული ბანკის პრეზიდენტის ბრძანების შესაბამისად;
დ) ინფორმაცია საბანკო საქმიანობის ლიცენზიის მაძიებლის ადმინისტრატორის ამ კანონითა და კანონქვემდებარე ნორმატიული აქტებით განსაზღვრულ შესაფერისობის კრიტერიუმებთან შესაბამისობის შესახებ;
ე) „სალიცენზიო და სანებართვო მოსაკრებლების შესახებ“ საქართველოს კანონით განსაზღვრული სალიცენზიო მოსაკრებლის გადახდის დამადასტურებელი დოკუმენტი;
ვ) ამ კანონის 81 მუხლით გათვალისწინებული შესაფერისობის დეკლარაცია მნიშვნელოვანი წილის როგორც უშუალო მესაკუთრის, ისე ბენეფიციარი მესაკუთრის შესახებ;
ზ) ინფორმაცია საბანკო საქმიანობის ლიცენზიის მაძიებლის მფლობელობის სტრუქტურის/ჯგუფის სტრუქტურის შესახებ, ამ მუხლის მე-3 პუნქტის შესაბამისად;
თ) ინფორმაცია საბანკო საქმიანობის ლიცენზიის მაძიებლის სამეთვალყურეო საბჭოს, აუდიტის კომიტეტისა და დირექტორატის შესახებ, ამ მუხლის მე-4 პუნქტის შესაბამისად;
ი) საბანკო საქმიანობის ლიცენზიის მაძიებლის სამეთვალყურეო საბჭოს მიერ დამტკიცებული დოკუმენტაცია, ამ მუხლის მე-5 პუნქტის შესაბამისად;
კ) საბანკო საქმიანობის ლიცენზიის მაძიებლის ბიზნესგეგმა, ამ მუხლის მე-6 პუნქტის შესაბამისად;
ლ) უცხოური ბანკის ფილიალის ან შვილობილი ბანკის ლიცენზირების შემთხვევაში − დამატებითი ინფორმაცია, ამ მუხლის მე-7 პუნქტის შესაბამისად;
მ) იმ უძრავი ქონებით სარგებლობის ან მასზე საკუთრების უფლების დამადასტურებელი დოკუმენტაცია, სადაც განთავსდება საბანკო საქმიანობის ლიცენზიის მაძიებელი ან მისი ფილიალი;
ნ) ნებისმიერი სხვა ინფორმაცია, რომელსაც ეროვნული ბანკი დასაბუთებულად მოითხოვს კონკრეტულ შემთხვევაში.
3. საბანკო საქმიანობის ლიცენზიის მაძიებლის/კომერციული ბანკის მფლობელობის სტრუქტურა/ჯგუფის სტრუქტურა გამჭვირვალე უნდა იყოს და საფრთხეს არ უნდა უქმნიდეს ეროვნული ბანკის მიერ ეფექტიანი ზედამხედველობის განხორციელების შესაძლებლობას, აგრეთვე კომერციული ბანკის ან/და ფინანსური სექტორის სტაბილურობასა და ჯანსაღ ფუნქციონირებას. მფლობელობის სტრუქტურის შესახებ ინფორმაცია უნდა მოიცავდეს მონაცემებს მფლობელობის ყველა დონის შესახებ, უშუალო აქციონერების, შუალედური მფლობელების და მნიშვნელოვანი წილის მფლობელი ბენეფიციარი მესაკუთრეების ჩათვლით. კერძოდ, აღნიშნული ინფორმაცია უნდა მოიცავდეს:
ა) ფიზიკური პირის შემთხვევაში:
ა.ა) პირადობის დამადასტურებელი დოკუმენტის ასლს; უცხო ქვეყნის მოქალაქის შემთხვევაში – პირადობის დამადასტურებელი დოკუმენტის სათანადო წესით დამოწმებულ ასლს (იმ შემთხვევაში, თუ შესაბამისი ქვეყნის კანონმდებლობა ითვალისწინებს პირადობის დამადასტურებელი დოკუმენტის ასლის დამოწმების შესაძლებლობას);
ა.ბ) მოქალაქეობის და რეზიდენტობის შესახებ ინფორმაციას;
ა.გ) დეტალურ ავტობიოგრაფიას;
ა.დ) ინფორმაციას საქართველოს ტერიტორიაზე ამჟამად ან წარსულში მოქმედ კომერციულ ბანკში არსებული წილის ოდენობის და სხვა ბიზნესინტერესების შესახებ;
ა.ე) ნასამართლობის შესახებ ცნობას;
ა.ვ) ფინანსური მდგომარეობის, შემოსავლის წყაროს და წარმომავლობის შესახებ მონაცემებს;
ა.ზ) შემოსავლების შესახებ საგადასახადო დეკლარაციას;
ბ) იურიდიული პირის შემთხვევაში:
ბ.ა) სარეგისტრაციო დოკუმენტებს;
ბ.ბ) უახლესი პერიოდის (კვარტლის) აუდიტირებულ ფინანსურ ანგარიშგებას;
ბ.გ) ნასამართლობის შესახებ ცნობას.
4. საბანკო საქმიანობის ლიცენზიის მაძიებლის სამეთვალყურეო საბჭოს, აუდიტის კომიტეტისა და დირექტორატის შესახებ ინფორმაცია უნდა მოიცავდეს:
ა) შესაბამისი პირის განათლების, კვალიფიკაციისა და გამოცდილების შესახებ ინფორმაციას;
ბ) ნასამართლობის შესახებ ცნობას;
გ) გადახდისუნარიანობის/გადახდისუუნარობის შესახებ ინფორმაციას, თუ შესაბამისი ქვეყნის კანონმდებლობა ითვალისწინებს ასეთი ინფორმაციის გაცემის შესაძლებლობას;
დ) კომერციული ბანკების მიმართ არსებული ფინანსური ვალდებულებების (მათ შორის, ვადაგადაცილებული სესხების) შესახებ ინფორმაციას;
ე) აქციონერთან ან პოტენციურ ადმინისტრატორთან ნათესაური კავშირის შესახებ ინფორმაციას;
ვ) სახელმწიფოს მიმართ არსებული ფინანსური ვალდებულებების (მათ შორის, საგადასახადო/სასესხო დავალიანების ან/და რესტრუქტურიზებული საგადასახადო/სასესხო დავალიანების) შესახებ ინფორმაციას.
5. საბანკო საქმიანობის ლიცენზიის მაძიებლის სამეთვალყურეო საბჭოს მიერ დამტკიცებული დოკუმენტაცია უნდა მოიცავდეს:
ა) კორპორაციული მართვის დებულებას;
ბ) ორგანიზაციულ სტრუქტურას და მენეჯმენტის სამუშაოს აღწერილობას;
გ) საკრედიტო, საბაზრო, საოპერაციო და სხვა შესაბამისი რისკების მართვის ჩარჩოს;
დ) კაპიტალის ადეკვატურობის შიდა შეფასების მოდელს;
ე) კაპიტალის ადეკვატურობის გაანგარიშებას ეროვნული ბანკის მოთხოვნების შესაბამისად, ბიზნესგეგმაში წარმოდგენილ ბიუჯეტზე დაყრდნობით;
ვ) სააღრიცხვო პოლიტიკას.
6. საბანკო საქმიანობის ლიცენზიის მაძიებლის ბიზნესგეგმა უნდა შეესაბამებოდეს აღნიშნული იურიდიული პირის დაგეგმილ საქმიანობას და უნდა მოიცავდეს სულ მცირე შემდეგ ინფორმაციას:
ა) ბიზნესსტრატეგიას;
ბ) ინფორმაციას ქვეყნის მაკროეკონომიკური მდგომარეობის კომერციული ბანკის ბიზნესსტრატეგიაზე პოტენციური გავლენის შესახებ;
გ) მიზნობრივი ბაზრის აღწერას და საკუთარი კონკურენტუნარიანობის შეფასებას;
დ) საბიუჯეტო გეგმას და ფინანსური მაჩვენებლების პროგნოზს;
ე) საინფორმაციო ტექნოლოგიების საწყის ეტაპზე დასანერგ მინიმუმს და მათი მომდევნო საოპერაციო პერიოდში დანერგვის გეგმას.
7. უცხოური ბანკის ფილიალის ან შვილობილი ბანკის ლიცენზირების შემთხვევაში დამატებითი ინფორმაცია უნდა მოიცავდეს:
ა) სათავო ბანკის ბოლო 3 წლის ფინანსური მდგომარეობის ანგარიშგებას და მოგება-ზარალის ანგარიშგებას;
ბ) სათავო ბანკის სამეთვალყურეო საბჭოს გადაწყვეტილებას საბანკო საქმიანობის ლიცენზიის მისაღებად ეროვნული ბანკისთვის მიმართვის შესახებ;
გ) სათავო ბანკის ზედამხედველობის ორგანოს დასტურს საქართველოში ფილიალის/შვილობილი ბანკის გახსნაზე.
8. საბანკო საქმიანობის ლიცენზიის მაძიებლის ჯგუფის სტრუქტურა, მფლობელობის სტრუქტურა, მმართველობის სტრუქტურა და საოპერაციო საქმიანობა/გარემო უნდა უზრუნველყოფდეს ეფექტიანი ინდივიდუალური ან კონსოლიდირებული ზედამხედველობის განხორციელების შესაძლებლობას და საფრთხეს არ უნდა უქმნიდეს ბანკის ან/და ფინანსური სექტორის სტაბილურობასა და ჯანსაღ ფუნქციონირებას.
9. ლიცენზირებული კომერციული ბანკი, მისი აქციონერები, შუალედური მფლობელები და მნიშვნელოვანი წილის მფლობელი ბენეფიციარი მესაკუთრეები ვალდებული არიან, ეროვნული ბანკის მიერ მოთხოვნის შემთხვევაში წარუდგინონ მას ამ მუხლით განსაზღვრული განახლებული ინფორმაცია.
10. კომერციული ბანკი ვალდებულია სადამფუძნებლო სტრუქტურის ნებისმიერი ცვლილება წინასწარ შეუთანხმოს ეროვნულ ბანკს ეროვნული ბანკის მიერ დადგენილი წესით.
საქართველოს 2017 წლის 23 დეკემბრის კანონი №1895 - ვებგვერდი, 11.01.2018წ.
მუხლი 4. ლიცენზირების შესახებ გადაწყვეტილება
1. საბანკო საქმიანობის ლიცენზიის გაცემის შესახებ გადაწყვეტილებას იღებს მხოლოდ ეროვნული ბანკი.
2. საბანკო საქმიანობის ლიცენზია გაიცემა განუსაზღვრელი ვადით. მისი სხვისთვის გადაცემა აკრძალულია.
3. საბანკო საქმიანობის ლიცენზიის გაცემის შესახებ გადაწყვეტილების მისაღებად ეროვნული ბანკი შეისწავლის წარმოდგენილი დოკუმენტაციისა და ინფორმაციის საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილ მოთხოვნებთან შესაბამისობას და აფასებს საბანკო საქმიანობის ლიცენზიის მაძიებლის ბიზნესგეგმის ადეკვატურობასა და განხორციელებადობას, საბანკო სექტორში მის პოტენციურ პოზიციას და მისი მდგრადი ფუნქციონირების შესაძლებლობას.
4. საბანკო საქმიანობის ლიცენზიის მისაღებად წარმოდგენილი დოკუმენტაციისა და ინფორმაციის განხილვის პერიოდში ეროვნულ ბანკს უფლება აქვს, თავისი უფლებამოსილების ფარგლებში მოითხოვოს ნებისმიერი სხვა, დამატებითი ინფორმაცია, რომელიც აუცილებელია დასაბუთებული გადაწყვეტილების მისაღებად კონკრეტულ შემთხვევაში.
5. საბანკო საქმიანობის ლიცენზიის მიღების შესახებ წერილობითი მიმართვის მიღებიდან 3 თვის განმავლობაში ეროვნული ბანკი საბანკო საქმიანობის ლიცენზიის მაძიებელს წერილობით აცნობებს საბანკო საქმიანობის ლიცენზიის გაცემაზე დასაბუთებული უარის თქმის ან თანხმობის განცხადების შესახებ. ეროვნული ბანკი უფლებამოსილია საბანკო საქმიანობის ლიცენზიის მიღების შესახებ წერილობითი მიმართვის მიღებამდე საბანკო საქმიანობის ლიცენზიის მაძიებელთან გამართოს შესაბამისი კონსულტაციები.
6. თუ დაინტერესებული იურიდიული პირის მიერ წარდგენილი დოკუმენტაცია და ინფორმაცია არ აკმაყოფილებს საქართველოს კანონმდებლობით ან ეროვნული ბანკის მიერ განსაზღვრულ მოთხოვნებს, ეროვნული ბანკი დაინტერესებულ იურიდიულ პირს ხარვეზის აღმოსაფხვრელად უდგენს ვადას, რომლის განმავლობაშიც ჩერდება ამ მუხლის მე-5 პუნქტით გათვალისწინებული ვადის დინება. ხარვეზის აღმოსაფხვრელად დადგენილი ვადის გაშვება დაინტერესებული იურიდიული პირისთვის საბანკო საქმიანობის ლიცენზიის გაცემაზე უარის თქმის საფუძველია.
7. ეროვნული ბანკი უფლებამოსილია, ფინანსური სტაბილურობის ან საბანკო სექტორის ინტერესებიდან გამომდინარე, გასცეს საბანკო საქმიანობის ლიცენზია ამ კანონის მე-3 მუხლით გათვალისწინებული დოკუმენტაციისა და ინფორმაციის სრულყოფილად წარმოდგენის გარეშე და, საჭიროების შემთხვევაში, განსაზღვროს ვადა დოკუმენტაციისა და ინფორმაციის სრულყოფილად წარმოდგენისათვის. ეროვნული ბანკი უფლებამოსილია კომერციულ ბანკს კონკრეტული ვადით ან უვადოდ დაუწესოს შეზღუდვები გარკვეული ტიპის საბანკო ოპერაციების განხორციელებაზე.
საქართველოს 2017 წლის 23 დეკემბრის კანონი №1895 - ვებგვერდი, 11.01.2018წ.
1. პირს ეკრძალება, იყოს კომერციული ბანკის მნიშვნელოვანი წილის მფლობელი აქციონერი, თუ იგი ნასამართლევია მძიმე ან განსაკუთრებით მძიმე დანაშაულისათვის, ტერორიზმის დაფინანსებისათვის ან/და უკანონო შემოსავლის ლეგალიზაციისათვის ან სხვა ეკონომიკური დანაშაულისათვის.
2. პირი შეიძლება იყოს კომერციული ბანკის ადმინისტრატორი, თუ:
ა) იგი სასამართლომ მხარდაჭერის მიმღებად არ ცნო;
ბ) იგი არ არის ნასამართლევი მძიმე ან განსაკუთრებით მძიმე დანაშაულისათვის, ტერორიზმის დაფინანსებისათვის ან/და უკანონო შემოსავლის ლეგალიზაციისათვის ან სხვა ეკონომიკური დანაშაულისათვის;
გ) მას აქვს სათანადო განათლება ან/და გამოცდილება;
დ) იგი ამავე დროს არ არის სხვა კომერციული ბანკის ადმინისტრატორი, გარდა იმ შემთხვევისა, როდესაც მას უკავია ადმინისტრატორის თანამდებობა ამ კომერციული ბანკის კონტროლისადმი დაქვემდებარებულ ბანკში ან ბანკში, რომლის კონტროლსაც ექვემდებარება აღნიშნული კომერციული ბანკი.
3. ეროვნული ბანკი უფლებამოსილია ნორმატიული აქტით განსაზღვროს კომერციული ბანკის მნიშვნელოვანი წილის მფლობელი აქციონერისა და ადმინისტრატორის შესაფერისობის დამატებითი კრიტერიუმები.
საქართველოს 2017 წლის 23 დეკემბრის კანონი №1895 - ვებგვერდი, 11.01.2018წ.
მუხლი 6. ლიცენზირების პროცედურების გამარტივების განსაკუთრებული შემთხვევები
1. უცხოური ბანკის ფილიალის ან შვილობილი კომპანიის ლიცენზირება შეიძლება განხორციელდეს გამარტივებული წესით, თუ საბანკო საქმიანობის ლიცენზიის მაძიებელი არის განსაკუთრებულად სანდო ბანკი, კერძოდ, თუ მას აქვს ცნობადობის მაღალი დონე, კარგი რეპუტაცია, მაღალი საკრედიტო რეიტინგი, ფინანსურ სექტორში საქმიანობის მრავალწლიანი გამოცდილება, მდგრადი ფინანსური მაჩვენებლები და გამჭვირვალობის მაღალი დონე.
2. სანდო უცხოური ბანკის საქართველოს ბაზარზე შემოსვლის ხელშეწყობის მიზნით ეროვნული ბანკი მას ინდივიდუალურად განუსაზღვრავს იმ დოკუმენტაციისა და ინფორმაციის ჩამონათვალს, რომელიც ამ მუხლის პირველი პუნქტით გათვალისწინებულმა უცხოური ბანკის ფილიალმა ან შვილობილმა კომპანიამ უნდა წარადგინოს საბანკო საქმიანობის ლიცენზიის მისაღებად.
3. ეროვნული ბანკი უფლებამოსილია სამართლებრივი აქტით განსაზღვროს დროებითი ბანკის ლიცენზირების გამარტივებული პროცედურები.
საქართველოს 2017 წლის 23 დეკემბრის კანონი №1895 - ვებგვერდი, 11.01.2018წ.
საქართველოს 2019 წლის 20 დეკემბრის კანონი №5655 – ვებგვერდი, 31.12.2019წ.
მუხლი 7. საბანკო საქმიანობის ლიცენზიის გაუქმება
ეროვნული ბანკია უფლებამოსილი, კომერციულ ბანკს გაუუქმოს საბანკო საქმიანობის ლიცენზია. მისი გაუქმების საფუძველი შეიძლება გახდეს:
ა) კომერციული ბანკის თხოვნა საბანკო საქმიანობის ლიცენზიის გაუქმების თაობაზე;
ბ) კომერციული ბანკის მიერ ამ კანონის 21-ე მუხლის მოთხოვნათა დარღვევა;
გ) კომერციული ბანკის მიერ საბანკო საქმიანობის ლიცენზიის მისაღებად ყალბი ან/და არასწორი დოკუმენტაციის/ინფორმაციის წარდგენა;
დ) კომერციული ბანკის მიერ საბანკო საქმიანობის ლიცენზიის მიღების დღიდან 6 თვის განმავლობაში საქმიანობის განუხორციელებლობა;
ე) კომერციული ბანკის მიერ საბანკო საქმიანობის ლიცენზიის მისაღებად წარდგენილი ბიზნესგეგმიდან და ბიზნესსტრატეგიიდან მნიშვნელოვანი გადახვევა ეროვნულ ბანკთან შეუთანხმებლად;
ვ) კომერციული ბანკის სხვა ბანკთან შერწყმა, მიერთება ან გამოყოფა;
ზ) ეროვნული ბანკის მიერ დადგენილი ფულადი სახსრებით ფორმირებული საზედამხედველო კაპიტალის მინიმალური ოდენობის არარსებობა, ან ვალდებულებების შესრულებასთან დაკავშირებით კრედიტორების ნდობის დაკარგვა, ან მინდობილი აქტივების უსაფრთხოების უზრუნველყოფის შეუძლებლობა;
თ) კომერციული ბანკის აქციონერების გადაწყვეტილება კომერციული ბანკის გაუქმების ან ლიკვიდაციის შესახებ;
ი) კომერციული ბანკის რისკების მართვის სუსტი მოდელი, მისი ფინანსური მდგომარეობისთვის საფრთხის შემქმნელი ან არაჯანსაღი საბანკო პრაქტიკა, რომელმაც შეიძლება მნიშვნელოვანი ზიანი მიაყენოს კომერციული ბანკის დეპოზიტარებს ან/და ფინანსური სექტორის სტაბილურობას ან საფრთხე შეუქმნას საბანკო სისტემის სტაბილურ და ეფექტურ ფუნქციონირებას;
კ) კომერციული ბანკის არსებული ან მოსალოდნელი მნიშვნელოვანი ფინანსური სირთულეები, რომლებიც შეიძლება გამოიხატოს მოგებიანობის სუსტი მაჩვენებლებითა და საზედამხედველო კოეფიციენტების დარღვევით ან სხვაგვარად;
ლ) კომერციული ბანკის არსებული ან მოსალოდნელი გადახდისუუნარობა;
ლ1) კომერციული ბანკის ფუნქციონირების გაგრძელების მიზნით „საქართველოს ეროვნული ბანკის შესახებ“ საქართველოს ორგანული კანონით განსაზღვრული დროებითი სახელმწიფო დაფინანსების საჭიროება ან იმავე კანონის 33-ე მუხლის მე-3 პუნქტით გათვალისწინებული ეროვნული ბანკის ბოლო ინსტანციის სესხის საჭიროება;
ლ2) ამ კანონის 30-ე მუხლით გათვალისწინებული საზედამხედველო ზომების ან/და ამავე კანონის 301 მუხლით განსაზღვრული ადრეული ინტერვენციის ზომის უშედეგოდ გამოყენება;
მ) კომერციული ბანკის ჯგუფის სტრუქტურის სირთულე ან/და არაგამჭვირვალობა, რაც აფერხებს ეფექტიანი ზედამხედველობის განხორციელებას;
ნ) კომერციული ბანკის მფლობელობის სტრუქტურის ისეთი ცვლილება, რომელიც საფრთხეს უქმნის კომერციული ბანკის ან/და ფინანსური სექტორის ფინანსურ სტაბილურობასა და ჯანსაღ ფუნქციონირებას;
ო) სასამართლოს გადაწყვეტილება კომერციული ბანკისთვის საბანკო საქმიანობის უფლების ჩამორთმევის შესახებ;
პ) კომერციული ბანკის ადმინისტრატორის, მნიშვნელოვანი წილის მფლობელი აქციონერის ან ბენეფიციარი მესაკუთრის მიერ ამ კანონით განსაზღვრულ შესაფერისობის კრიტერიუმთან/კრიტერიუმებთან შეუსაბამობა;
პ1) რეზოლუციის რეჟიმში მყოფი კომერციული ბანკის მიმართ რეზოლუციის რეჟიმის უშედეგოდ დასრულება;
ჟ) უცხოური ბანკის ფილიალის ან/და შვილობილი ბანკის სათავო დაწესებულებისთვის სათავო დაწესებულების ადგილსამყოფელ ქვეყანაში საბანკო საქმიანობის ლიცენზიის ჩამორთმევა, ან შემთხვევა, როდესაც, ეროვნული ბანკის შეფასებით, უცხოური ბანკი არ ასრულებს უცხოური ბანკის ფილიალის მიმართ დადგენილ მოთხოვნებს, ამასთანავე, ადგილსამყოფელ ქვეყანაში არ ხდება ან გონივრულ ვადაში არ მოხდება რეზოლუციის რეჟიმის შემოღება ან გადახდისუუნარობის ან გაკოტრების საქმის წარმოების დაწყება, ან ადგილსამყოფელ ქვეყანაში რეზოლუციის რეჟიმის შემოღება ან გადახდისუუნარობის ან გაკოტრების საქმის წარმოების დაწყება საქართველოში ფინანსური სტაბილურობის ხელშეწყობისთვის საკმარისი არ იქნება, ან ადგილსამყოფელ ქვეყანაში შემოღებულ რეზოლუციის რეჟიმში ან გაკოტრების ან გადახდისუუნარობის საქმის წარმოების პროცესში საქართველოში არსებული უცხოური ბანკის ფილიალის კრედიტორთა ინტერესების თანაბარზომიერი დაცვა უზრუნველყოფილი არ იქნება;
რ) საქართველოს კანონმდებლობით განსაზღვრული სხვა შემთხვევა.
საქართველოს 2017 წლის 23 დეკემბრის კანონი №1895 - ვებგვერდი, 11.01.2018წ.
საქართველოს 2019 წლის 20 დეკემბრის კანონი №5655 – ვებგვერდი, 31.12.2019წ.
1. საბანკო საქმიანობის ლიცენზიის გაუქმების შესახებ გადაწყვეტილება ქვეყნდება „საქართველოს საკანონმდებლო მაცნეში“ და ეროვნული ბანკის ოფიციალურ ვებგვერდზე. ეს გადაწყვეტილება ძალაში შედის ეროვნული ბანკის ოფიციალურ ვებგვერდზე გამოქვეყნების დღიდან ან აღნიშნული გადაწყვეტილებით განსაზღვრული სხვა თარიღიდან.
2. საბანკო საქმიანობის ლიცენზიის გაუქმებისთანავე სავალდებულოა ეროვნული ბანკის მიერ საბანკო საქმიანობის ლიცენზიის მფლობელი იურიდიული პირის ლიკვიდაციის პროცესის დაწყება ამ კანონის 3712 მუხლით დადგენილი წესით.
3. საბანკო საქმიანობის ლიცენზიის გაუქმების დღიდან იურიდიულ პირს ეკრძალება ამ ლიცენზიით განსაზღვრული ყოველგვარი საქმიანობა. საბანკო საქმიანობის ლიცენზიის გაუქმების დღიდან აღნიშნული იურიდიული პირი ვალდებულია უმოკლეს ვადაში შეასრულოს საქართველოს კანონმდებლობით განსაზღვრული ყველა ვალდებულება. ამ ვალდებულების შესრულებამდე იურიდიული პირი ლიცენზირებული კომერციული ბანკის მსგავსად ემორჩილება კომერციული ბანკების შესახებ საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილ მოთხოვნებს.
4. კომერციული ბანკის გადახდისუუნარობისა და გაკოტრების შესახებ გადაწყვეტილებებს იღებს მხოლოდ ეროვნული ბანკი.
საქართველოს 2017 წლის 23 დეკემბრის კანონი №1895 - ვებგვერდი, 11.01.2018წ.
საქართველოს 2019 წლის 20 დეკემბრის კანონი №5655 – ვებგვერდი, 31.12.2019წ.
საქართველოს 2019 წლის 20 დეკემბრის კანონი №5682 – ვებგვერდი, 31.12.2019წ.
კომერციული ბანკის მნიშვნელოვანი წილის შეძენა
საქართველოს 2008 წლის 14 მარტის კანონი №5909 - სსმ I, №7, 26.03.2008წ., მუხ.29
მუხლი 81. შესაფერისობის დეკლარაცია
1. პირი ან ერთობლივად მოქმედ პარტნიორთა (აქციონერთა) ჯგუფი (შემდგომ – დეკლარანტი), რომელიც აპირებს შეიძინოს კომერციული ბანკის წილი იმ ოდენობით, რომ ამ კომერციული ბანკის კაპიტალში მისი ან მისი ბენეფიციარი მესაკუთრის (ბენეფიციარი მესაკუთრეების) პირდაპირი/ არაპირდაპირი მონაწილეობა 10, 25 ან 50 პროცენტს გადააჭარბებს, ვალდებულია ეროვნულ ბანკს პირადად ან წარმომადგენლის მეშვეობით წარუდგინოს შესაფერისობის დეკლარაცია (შემდგომ – დეკლარაცია) და ამ კანონის მე-3 მუხლით გათვალისწინებული ინფორმაცია მნიშვნელოვანი წილის და ბენეფიციარი მესაკუთრის შესახებ.
11. მნიშვნელოვანი წილის შეძენის შესახებ გადაწყვეტილების მისაღებად ეროვნული ბანკი შეისწავლის წარმოდგენილი დოკუმენტაციისა და ინფორმაციის საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილ მოთხოვნებთან შესაბამისობას და ითვალისწინებს დეკლარანტის რეპუტაციასა და ფინანსურ მდგომარეობას, მნიშვნელოვანი წილის შეძენის ტრანზაქციის შედეგად კომერციული ბანკის მფლობელობის სტრუქტურის/ჯგუფის სტრუქტურის ცვლილების პოტენციურ გავლენას ეფექტიანი ზედამხედველობის განხორციელების შესაძლებლობასა და მფლობელობის სტრუქტურის/ჯგუფის სტრუქტურის გამჭვირვალობაზე, აგრეთვე აღნიშნულ ტრანზაქციასთან დაკავშირებით ფულის გათეთრებისა და ტერორიზმის დაფინანსების რისკებს.
2. დეკლარაციაში დეკლარანტი მიუთითებს:
ა) მის საიდენტიფიკაციო მონაცემებს;
ბ) ინფორმაციას, რომ იგი არ არის ნასამართლევი მძიმე ან განსაკუთრებით მძიმე დანაშაულისათვის, ტერორიზმის დაფინანსებისათვის ან/და უკანონო შემოსავლის ლეგალიზაციისათვის ან სხვა ეკონომიკური დანაშაულისათვის;
გ) ამ მუხლის პირველი პუნქტით განსაზღვრული ბენეფიციარი მესაკუთრის (მესაკუთრეების) საიდენტიფიკაციო მონაცემებს, ან აღნიშნავს, რომ, მის ხელთ არსებული ინფორმაციით, ამ ოპერაციის შედეგად ასეთი ბენეფიციარი მესაკუთრე (მესაკუთრეები) არ იქნება;
დ) ინფორმაციას, რომ ამ მუხლის პირველი პუნქტით განსაზღვრული ბენეფიციარი მესაკუთრე არ არის ნასამართლევი მძიმე ან განსაკუთრებით მძიმე დანაშაულისათვის, ტერორიზმის დაფინანსებისათვის ან/და უკანონო შემოსავლის ლეგალიზაციისათვის ან სხვა ეკონომიკური დანაშაულისათვის;
ე) მის საკუთრებაში არსებული წილის რაოდენობას ამ ოპერაციის განხორციელების შემთხვევაში;
ე1) მნიშვნელოვანი წილის შეძენისათვის საჭირო თანხის წარმომავლობის შესახებ ინფორმაციას;
ვ) მის ხელთ არსებულ ინფორმაციაზე დაყრდნობით, ამ ოპერაციის განხორციელების შემთხვევაში, იმ ბენეფიციარი მესაკუთრის საკუთრებაში აღმოჩენილი წილის რაოდენობას, რომლის წილიც აჭარბებს 10, 25 ან 50 პროცენტს;
ზ) დასკვნას ბენეფიციარი მესაკუთრის დეკლარაციაზე (მისი წარმოდგენის შემთხვევაში), რომელშიც აისახება, ადასტურებს თუ არა იგი ბენეფიციარი მესაკუთრის დეკლარაციაში მოყვანილი ინფორმაციის სიზუსტეს.
21. შესაძლებლობის შემთხვევაში დეკლარანტი თავის დეკლარაციას დაურთავს ამ მუხლის პირველ პუნქტით განსაზღვრული ბენეფიციარი მესაკუთრის (მესაკუთრეების) მიერ შევსებულ დეკლარაციას (დეკლარაციებს).
3. თუ დეკლარანტის ხელთ არსებულ ინფორმაციაზე დაყრდნობით, ამ მუხლის პირველი პუნქტით განსაზღვრული ბენეფიციარი მესაკუთრე არ არსებობს, იგი ამის შესახებ მიუთითებს დეკლარაციაში და არ ავსებს დეკლარაციის იმ ნაწილებს, რომლებიც შეეხება ბენეფიციარ მესაკუთრეს.
4. თუ ეროვნული ბანკი მიიჩნევს, რომ გადაწყვეტილების მისაღებად საჭიროა დამატებითი ინფორმაციის წარმოდგენა, იგი უფლებამოსილია თავისი კომპეტენციის ფარგლებში მოითხოვოს ნებისმიერი სხვა ინფორმაცია, მათ შორის, ამ კანონის მე-3 მუხლით გათვალისწინებული ინფორმაცია (მათ შორის, კონფიდენციალური).
5. კომერციული ბანკის პირდაპირი ან არაპირდაპირი მფლობელი, რომელიც აპირებს პირდაპირი ან არაპირდაპირი გზით გაყიდოს კომერციული ბანკის წილი იმ ოდენობით, რომ ამ კომერციული ბანკის კაპიტალში მისი ან ბენეფიციარი მფლობელის წილი 10, 25 ან 50 პროცენტს ჩამოსცდება, ვალდებულია ამის შესახებ წინასწარ შეატყობინოს ეროვნულ ბანკს. შეტყობინება უნდა მოიცავდეს მაქსიმალურად დეტალურ ინფორმაციას აღნიშნული ტრანზაქციის თაობაზე.
6. კომერციული ბანკი ვალდებულია დაუყოვნებლივ აცნობოს ეროვნულ ბანკს კომერციული ბანკის მნიშვნელოვანი წილის მფლობელის შესაფერისობის კრიტერიუმების ნებისმიერი ცვლილების შესახებ.
7. ეროვნული ბანკი უფლებამოსილია დაადგინოს რეზოლუციის რეჟიმში მყოფი კომერციული ბანკის მნიშვნელოვანი წილის შეძენის გამარტივებული პროცედურები.
საქართველოს 2008 წლის 14 მარტის კანონი №5909 - სსმ I, №7, 26.03.2008წ., მუხ.29
საქართველოს 2009 წლის 24 სექტემბრის კანონი №1677 - სსმ I, №29 12.10.2009 წ., მუხ.160
საქართველოს 2011 წლის 20 დეკემბრის კანონი №5528 - ვებგვერდი, 28.12.2011წ.
საქართველოს 2015 წლის 3 სექტემბრის კანონი №4189 - ვებგვერდი, 10.09.2015წ.
საქართველოს 2017 წლის 10 მარტის კანონი №439 - ვებგვერდი, 22.03.2017წ.
საქართველოს 2017 წლის 23 დეკემბრის კანონი №1895 - ვებგვერდი, 11.01.2018წ.
მუხლი 82. დეკლარაციის განხილვა
1. ეროვნული ბანკი დეკლარაციას განიხილავს მისი წარმოდგენიდან 1 თვის ვადაში და დეკლარანტს შესაბამისი ოპერაციის განხორციელებაზე თანხმობას აძლევს ან დასაბუთებულ უარს ეუბნება.
2. თუ ეროვნული ბანკი მიიჩნევს, რომ ბენეფიციარი მესაკუთრის შესახებ არასაკმარისი ან არაზუსტი ინფორმაციაა წარმოდგენილი, მას უფლება აქვს, აღნიშნული ინფორმაცია გადაამოწმოს ან უშუალოდ ბენეფიციარ მესაკუთრესთან დააზუსტოს. ამ შემთხვევაში პასუხის გაცემის ვადა 3 თვემდე გრძელდება და დეკლარანტს ამის შესახებ უნდა ეცნობოს.
3. დეკლარაციის წარმოდგენიდან 1 თვის ვადაში ეროვნული ბანკის მიერ პასუხის გაუცემლობა ავტომატურად ნიშნავს შესაბამისი ოპერაციის განხორციელებაზე თანხმობის მიცემას.
4. მნიშვნელოვანი წილის შეძენის თაობაზე გარიგება ბათილია, თუ დეკლარანტმა ეროვნულ ბანკს დეკლარაცია არ წარუდგინა ან ეროვნული ბანკისაგან დასაბუთებული უარი მიიღო, მაგრამ მაინც შეიძინა კომერციული ბანკის მნიშვნელოვანი წილი.
5. მნიშვნელოვანი წილის შეძენის შესახებ განაცხადზე თანხმობის მიცემის საკითხის განხილვისას ეროვნული ბანკი ხელმძღვანელობს ამ მუხლის პირველი და მე-2 პუნქტებითა და ამ კანონის მე-4 მუხლით და საქართველოს კანონმდებლობით გათვალისწინებული სხვა პრინციპებით.
საქართველოს 2008 წლის 14 მარტის კანონი №5909 - სსმ I, №7, 26.03.2008წ., მუხ.29
საქართველოს 2009 წლის 24 სექტემბრის კანონი №1677 - სსმ I, №29 12.10.2009 წ., მუხ.160
საქართველოს 2015 წლის 3 სექტემბრის კანონი №4189 - ვებგვერდი, 10.09.2015წ.
საქართველოს 2017 წლის 10 მარტის კანონი №439 - ვებგვერდი, 22.03.2017წ.
საქართველოს 2017 წლის 23 დეკემბრის კანონი №1895 - ვებგვერდი, 11.01.2018წ.
მუხლი 83. ეროვნული ბანკისათვის წარსადგენი ინფორმაცია
1. კომერციული ბანკი, მის ხელთ არსებულ მონაცემებზე დაყრდნობით, ეროვნულ ბანკს წლიურ ანგარიშთან ერთად წარუდგენს ინფორმაციას მისი წილის 10 პროცენტზე მეტის როგორც უშუალო მესაკუთრის, ისე ბენეფიციარი მესაკუთრის შესახებ და აღნიშნავს, ადასტურებს თუ არა ამ ინფორმაციის სიზუსტეს.
2. ბენეფიციარი მესაკუთრე, რომელიც პირდაპირ ან არაპირდაპირ ფლობს კომერციული ბანკის წილის 10 პროცენტზე მეტს, ვალდებულია ყოველი წლის აპრილში ეროვნულ ბანკს წარუდგინოს დეკლარაცია წინა წლის დეკემბრის მონაცემების მიხედვით.
3. კომერციული ბანკის მნიშვნელოვანი წილის უშუალო მესაკუთრის/ ბენეფიციარი მესაკუთრის მიერ ეროვნული ბანკისათვის მოთხოვნილი ინფორმაციის წარუდგენლობის შემთხვევაში მოხდება საქართველოს კანონმდებლობით გათვალისწინებული პასუხისმგებლობის დაკისრება.
საქართველოს 2008 წლის 14 მარტის კანონი №5909 - სსმ I, №7, 26.03.2008წ., მუხ.29
საქართველოს 2009 წლის 24 სექტემბრის კანონი №1677 - სსმ I, №29 12.10.2009 წ., მუხ.160
საქართველოს 2015 წლის 3 სექტემბრის კანონი №4189 - ვებგვერდი, 10.09.2015წ.
საქართველოს 2017 წლის 10 მარტის კანონი №439 - ვებგვერდი, 22.03.2017წ.
1. საფუძვლიანი ეჭვის გაჩენის შემთხვევაში ეროვნულ ბანკს შეუძლია კომერციულ ბანკს მოსთხოვოს მისი მნიშვნელოვანი წილის როგორც უშუალო მესაკუთრის, ისე ბენეფიციარი მესაკუთრის შესახებ დეკლარაციის წარდგენა.
2. თუ ამ მუხლის პირველი პუნქტით გათვალისწინებულ შემთხვევაში მნიშვნელოვანი წილის მესაკუთრე არ წარადგენს დეკლარაციას ან, ეროვნული ბანკის შეფასებით, მნიშვნელოვანი წილის მესაკუთრე ვეღარ აკმაყოფილებს შესაფერისობის კრიტერიუმებს, ეროვნული ბანკი უფლებამოსილია შესაბამის პირს:
ა) გარკვეული ვადით შეუჩეროს ხმის უფლება და მოსთხოვოს მას, მის საკუთრებაში არსებული წილი 60 დღის ვადაში 10 პროცენტამდე შეამციროს;
ბ) უვადოდ შეუჩეროს ხმის უფლება.
3. შესაბამის პირს უფლება აქვს, კომერციული ბანკის წილის შეძენაზე უარის, ხმის უფლების შეჩერების ან/და მის საკუთრებაში არსებული წილის 10 პროცენტამდე შემცირების მოთხოვნის შესახებ ეროვნული ბანკის გადაწყვეტილება სასამართლოში გაასაჩივროს.
4. ხმის უფლების შეჩერების შესახებ სასამართლოს გადაწყვეტილების არსებობის შემთხვევაში შესაბამის პირს უფლება აქვს, ისარგებლოს მხოლოდ წილის 10 პროცენტის შესაბამისი ხმის უფლებით.
საქართველოს 2008 წლის 14 მარტის კანონი №5909 - სსმ I, №7, 26.03.2008წ., მუხ.29
საქართველოს 2009 წლის 24 სექტემბრის კანონი №1677 - სსმ I, №29 12.10.2009 წ., მუხ.160
საქართველოს 2015 წლის 3 სექტემბრის კანონი №4189 - ვებგვერდი, 10.09.2015წ.
საქართველოს 2017 წლის 10 მარტის კანონი №439 - ვებგვერდი, 22.03.2017წ.
საქართველოს 2019 წლის 20 დეკემბრის კანონი №5655 – ვებგვერდი, 31.12.2019წ.
მუხლი 9. მოთხოვნები კომერციული ბანკის კაპიტალისა და რეზერვების მიმართ
1. ეროვნული ბანკი კომერციულ ბანკს პერიოდულად განუსაზღვრავს რეზერვების, განაღდებული საწესდებო კაპიტალისა და საზედამხედველო კაპიტალის მინიმალურ ოდენობებს და მათი შექმნის წესებს. კომერციულ ბანკს ეკრძალება საწესდებო კაპიტალის არაფულადი ფორმით შევსება/ფორმირება.
2. კომერციულ ბანკს არა აქვს უფლება, შეამციროს თავისი საწესდებო კაპიტალი აქციების გამოსყიდვით ან შეამციროს საზედამხედველო კაპიტალი რეზერვების გამოყენებით ეროვნული ბანკის წინასწარი წერილობითი თანხმობის გარეშე და საწესდებო კაპიტალის ცვლილების შესახებ წესდებაში სათანადო შესწორების შეუტანლად.
საქართველოს 2001 წლის 23 ოქტომბრ ის კანონი № 1115 - სსმ I, № 32 07.11 . 2001 წ ., მუხ .125
საქართველოს 2008 წლის 14 მარტის კანონი №5909 - სსმ I, №7, 26.03.2008წ., მუხ.29
საქართველოს 2009 წლის 24 სექტემბრის კანონი №1677 - სსმ I, №29 12.10.2009 წ., მუხ.160
საქართველოს 2015 წლის 3 სექტემბრის კანონი №4189 - ვებგვერდი, 10.09.2015წ.
საქართველოს 2017 წლის 10 მარტის კანონი №439 - ვებგვერდი, 22.03.2017წ.
1. კომერციული ბანკი უფლებამოსილია:
ა) ამ მუხლის 11 პუნქტის გათვალისწინებით, ეროვნული ბანკის ნებართვის გარეშე, პირდაპირ ან არაპირდაპირ ფლობდეს იურიდიული პირის საწესდებო კაპიტალის წილის არაუმეტეს 20 პროცენტისა, თუ კომერციული ბანკის წილი ჯამურად კომერციული ბანკის სააქციო კაპიტალის 15 პროცენტს არ აღემატება;
ბ) (ამოღებულია - 23.12.2018, №1895);
გ) ამ მუხლის 11 პუნქტის გათვალისწინებით, ეროვნული ბანკის წერილობითი ნებართვის საფუძველზე შექმნას ან/და შეიძინოს საწარმო, რომელშიც მისი წილი 20 პროცენტს აღემატება. ამ შემთხვევაში ნებართვაში თითოეული ასეთი საწარმოს მიხედვით დათქმული უნდა იყოს საქმიანობის სახეობა, რომლის განხორციელებაც მას შეუძლია. საწარმოს საქმიანობა შეზღუდულია ნებართვაში დათქმული საქმიანობის სახეობით. ეროვნული ბანკის წერილობითი ნებართვის გარეშე აღნიშნული წილი კომერციული ბანკის სააქციო კაპიტალის 15 პროცენტს არ უნდა აღემატებოდეს;
დ) მიიღოს საწარმოს წილი მის მიერ გაცემული კრედიტის თანხის ასანაზღაურებლად. კომერციულმა ბანკმა ამის შესახებ დაუყოვნებლივ უნდა აცნობოს ეროვნულ ბანკს და უნდა შეატყობინოს მას აღნიშნული საწარმოს საქმიანობის თაობაზე. თუ იმ საწარმოს საქმიანობა, რომლის წილიც მიიღო კომერციულმა ბანკმა, არ არის ამ მუხლის 11 პუნქტით განსაზღვრული საქმიანობა, კომერციულმა ბანკმა 6 თვის ვადაში უნდა მიიღოს ზომები წილის გაყიდვისათვის. ეროვნული ბანკისგან თანხმობის მიღების შემთხვევაში კომერციულ ბანკს უფლება აქვს, წილი გაყიდოს არაუგვიანეს 1 წლისა. განსაკუთრებულ შემთხვევაში ეროვნული ბანკი უფლებამოსილია გააგრძელოს ეს ვადა, რომელიც, მიუხედავად იმისა, თუ რამდენჯერ გაგრძელდება, ჯამურად 2 წელს არ უნდა აღემატებოდეს. თუ დასაკუთრებული წილის ოდენობა კომერციულ ბანკს ანიჭებს საწარმოს კონტროლის და მისი საქმიანობის მართვის უფლებამოსილებას, მისი დასაკუთრებიდან მის გასხვისებამდე დაუშვებელია ეროვნული ბანკის თანხმობის გარეშე საწარმოს მიერ ახალი, დამატებითი საქმიანობის დაწყება;
ე) შექმნას ან შეიძინოს შვილობილი საწარმო – საბროკერო კომპანია, რომელიც მონაწილეობს მხოლოდ „ფასიანი ქაღალდების ბაზრის შესახებ“ საქართველოს კანონით განსაზღვრულ საბროკერო კომპანიის საქმიანობაში, და შეუზღუდავი ოდენობით ფლობდეს მასში წილს, თუ ეროვნული ბანკის ნებართვის გარეშე ეს წილი მისი სააქციო კაპიტალის 15 პროცენტს არ აღემატება.
11. კომერციულ ბანკს ეკრძალება, პირდაპირ ან არაპირდაპირ, ნებისმიერი ოდენობით ფლობდეს წილს იმ იურიდიული პირის კაპიტალში, რომელიც არ არის ფინანსური ინსტიტუტი ან რომლის საქმიანობა არ არის დაკავშირებული საბანკო საქმიანობასთან ან კომერციული ბანკის სოციალურ პროექტებთან. ეს შეზღუდვა არ ვრცელდება ეროვნული ბანკის მიერ დადგენილი წესის შესაბამისად დილინგური ოპერაციების განხორციელებისათვის განკუთვნილ ფასიან ქაღალდებზე.
12. კომერციულმა ბანკმა ინვესტიციების საქართველოს ფარგლების გარეთ, უცხო ქვეყანაში განხორციელებისას ეროვნულ ბანკს უნდა დაუსაბუთოს, რომ შესაბამისი ქვეყნის კანონმდებლობა არ ზღუდავს ეროვნული ბანკის მიერ ეფექტიანი ზედამხედველობის განხორციელების, მათ შორის, შესაბამის საზედამხედველო ორგანოებს შორის ინფორმაციის გაცვლის, შესაძლებლობას.“;
2. ამ მუხლის პირველი პუნქტის „ა“ და „გ“–„ე“ ქვეპუნქტებში მითითებული წილების ერთობლივი ღირებულება არ შეიძლება აღემატებოდეს კომერციული ბანკის სააქციო კაპიტალის 50 პროცენტს. ეროვნული ბანკი უფლებამოსილია არაუმეტეს 1 წლის ვადით გაათავისუფლოს კომერციული ბანკი ამ პუნქტის მოთხოვნათა დაცვისგან.
21. ეროვნული ბანკი უფლებამოსილია ნორმატიული აქტით განსაზღვროს კრიტერიუმები, რომლებითაც იხელმძღვანელებს იგი კომერციული ბანკის მიერ ინვესტიციების განხორციელების შესახებ გადაწყვეტილების მიღებისას.
3. კომერციული ბანკი ვალდებულია ჰქონდეს სრული ინფორმაცია ბანკის თითოეული ბენეფიციარი მესაკუთრის ვინაობის შესახებ, რომელიც პირდაპირ ან არაპირდაპირ ფლობს წილის 10 პროცენტზე მეტს (მისი ოდენობის მითითებით), ეს ინფორმაცია მიაწოდოს ეროვნულ ბანკს (ისევე, როგორც ინფორმაცია ბენეფიციარ მესაკუთრესთან დაკავშირებული მნიშვნელოვანი ცვლილების თაობაზე) და საჯაროდ გამოაქვეყნოს თავის წლიურ ანგარიშში. ეროვნული ბანკი განსაზღვრავს ასეთი ინფორმაციის მიწოდებისა და გამოქვეყნების წესს, რომელიც ეფუძნება ფინანსური აღრიცხვის საერთაშორისო სტანდარტებს და საუკეთესო საერთაშორისო პრაქტიკას.
4. ამ მუხლის მე-3 პუნქტით განსაზღვრული ვალდებულება არ შეეხება კომერციული ბანკის იმ ბენეფიციარ მესაკუთრეს, რომლის ვინაობის დადგენაც ბანკს არ შეუძლია, ვინაიდან მის სასარგებლოდ ნომინალური მფლობელობა ხორციელდება განვითარებულ ქვეყნებში განთავსებული და იქ შესაბამისი უფლებამოსილების მქონე საკლირინგო ორგანიზაციების ან საერთაშორისო დეპოზიტარების მიერ.
5. ამ კანონის მიზნებიდან გამომდინარე მოთხოვნები, რომლებიც შეეხება კომერციული ბანკის პარტნიორს (აქციონერს), აგრეთვე ვრცელდება ბენეფიციარ მესაკუთრეზე, რომელიც პირდაპირ ან არაპირდაპირ ფლობს კომერციული ბანკის აქციებს (წილს).
6. ეროვნული ბანკი უფლებამოსილია კომერციულ ბანკს მოსთხოვოს მფლობელობის სტრუქტურის ან/და ჯგუფის სტრუქტურის შეცვლა/გამარტივება ან/და გამიჯვნა, თუ მფლობელობის სტრუქტურის/ჯგუფის სტრუქტურის სირთულე აფერხებს ეფექტიანი ზედამხედველობის განხორციელებას ან/და საფრთხეს უქმნის ან შეიძლება საფრთხე შეუქმნას კომერციული ბანკის ან/და ფინანსური სექტორის სტაბილურობასა და ჯანსაღ ფუნქციონირებას.
საქართველოს 1998 წლის 24 დეკემბრის კანონი №1751 - სსმ I, №1(8) 14.01.1999 წ., მუხ.4
საქართველოს 2001 წლის 23 ოქტომბრ ის კანონი № 1115 - სსმ I, № 32 07.11 . 2001 წ ., მუხ . 125
საქართველოს 2002 წლის 4 ივლისის კანონი №1617 - სსმ I, №23 24.07.2002 წ., მუხ.108
საქართველოს 2002 წლის 28 დეკემბრის კანონი №1938 - სსმ I, №3 17.01.2003 წ., მუხ.19
საქართველოს 2006 წლის 17 მარტის კანონი №2787 - სსმ I, №8 24.03.2006 წ., მუხ.59
საქართველოს 2007 წლის 27 მარტის კანონი №4519 - სსმ I, №9 31.03.2007 წ., მუხ.84
საქართველოს 2008 წლის 14 მარტის კანონი №5909 - სსმ I, №7, 26.03.2008წ., მუხ.29
საქართველოს 2009 წლის 24 სექტემბრის კანონი №1677 - სსმ I, №29 12.10.2009 წ., მუხ.160
საქართველოს 2010 წლის 23 მარტის კანონი №2830 - სსმ I, №19 13.04.2010 წ., მუხ.104
საქართველოს 2015 წლის 3 სექტემბრის კანონი №4189 - ვებგვერდი, 10.09.2015წ.
საქართველოს 2017 წლის 10 მარტის კანონი №439 - ვებგვერდი, 22.03.2017წ.
საქართველოს 2017 წლის 23 დეკემბრის კანონი №1895 - ვებგვერდი, 11.01.2018წ.
საქართველოს 2019 წლის 20 დეკემბრის კანონი №5655 – ვებგვერდი, 31.12.2019წ.
1. კომერციულმა ბანკმა საქართველოს ფარგლების გარეთ „ფულის გათეთრებისა და ტერორიზმის დაფინანსების აღკვეთის ხელშეწყობის შესახებ“ საქართველოს კანონით გათვალისწინებული ანგარიშვალდებული პირებისთვის საქართველოს კანონმდებლობით განსაზღვრული საქმიანობის განსახორციელებლად შვილობილი საწარმოს შექმნიდან ან შეძენიდან 14 დღის ვადაში ეროვნულ ბანკს უნდა წარუდგინოს კომერციული ბანკის გადაწყვეტილება იმის თაობაზე, რომ ფულის გათეთრებისა და ტერორიზმის დაფინანსების წინააღმდეგ ბრძოლისა და ფინანსური ქმედებების სპეციალური ჯგუფის (FATF) (შემდგომ − FATF) რეკომენდაციების შესასრულებლად შვილობილმა საწარმომ ფუნქციონირების დაწყებისთანავე შეიმუშავა ფულის გათეთრებისა და ტერორიზმის დაფინანსების წინააღმდეგ ბრძოლის პროგრამა.
2. თუ შვილობილი საწარმოს ადგილსამყოფელი უცხო ქვეყნის კანონებითა და კანონქვემდებარე ნორმატიული აქტებით გათვალისწინებული არ არის შვილობილი საწარმოს მიერ FATF-ის რეკომენდაციების შესრულება ან ამ ქვეყანაში არ ხორციელდება ფულის გათეთრებისა და ტერორიზმის დაფინანსების წინააღმდეგ ბრძოლა და საერთოდ ან საკმარისად არ სრულდება FATF-ის რეკომენდაციები:
ა) კომერციულმა ბანკმა უნდა აიღოს წერილობითი ვალდებულება, რომ იგი უზრუნველყოფს თავისი შვილობილი საწარმოს მიერ ფულის გათეთრებისა და ტერორიზმის დაფინანსების წინააღმდეგ ბრძოლასთან დაკავშირებით დადგენილი ღონისძიებების განხორციელებას კომერციული ბანკისადმი საქართველოში არსებული მოთხოვნებისა და FATF-ის რეკომენდაციების შესაბამისად;
ბ) კომერციული ბანკი უზრუნველყოფს ეროვნული ბანკისთვის იმის თაობაზე ინფორმაციის მიწოდებას, რომ მისი შვილობილი საწარმო ვერ ახორციელებს ფულის გათეთრებისა და ტერორიზმის დაფინანსების წინააღმდეგ ბრძოლასთან დაკავშირებით საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილ ღონისძიებებს, რადგან ამას კრძალავს ან ზღუდავს შვილობილი საწარმოს ადგილსამყოფელი უცხო ქვეყნის კანონმდებლობა.
საქართველოს 2010 წლის 23 მარტის კანონი №2830 - სსმ I, №19 13.04.2010 წ., მუხ.104
საქართველოს 2015 წლის 3 სექტემბრის კანონი №4189 - ვებგვერდი, 10.09.2015წ.
საქართველოს 2017 წლის 10 მარტის კანონი №439 - ვებგვერდი, 22.03.2017წ.
საქართველოს 2019 წლის 30 ოქტომბრის კანონი №5228 – ვებგვერდი, 30.10.2019წ.
მუხლი 11. კომერციული ბანკების შერწყმა, მიერთება ან გაყოფა
კომერციული ბანკების შერწყმა, მიერთება ან გაყოფა შეიძლება მხოლოდ ეროვნული ბანკის წერილობითი თანხმობის მიღების შემდეგ. დაუშვებელია ისეთი შერწყმა, მიერთება ან გაყოფა, რომელიც არ შეესაბამება ამ კანონის მე-10 მუხლის დებულებებს.
საქართველოს 2008 წლის 14 მარტის კანონი №5909 - სსმ I, №7, 26.03.2008წ., მუხ.29
საქართველოს 2009 წლის 24 სექტემბრის კანონი №1677 - სსმ I, №29 12.10.2009 წ., მუხ.160
საქართველოს 2015 წლის 3 სექტემბრის კანონი №4189 - ვებგვერდი, 10.09.2015წ.
საქართველოს 2017 წლის 10 მარტის კანონი №439 - ვებგვერდი, 22.03.2017წ.
მუხლი 12. კომერციული ბანკის წესდება
1. კომერციულ ბანკს აქვს წესდება. კომერციული ბანკის წესდება უნდა შეესაბამებოდეს საქართველოს კანონმდებლობას. წესდებაში ცვლილების შეტანის შესახებ დაუყოვნებლივ, წერილობით ეცნობება ეროვნულ ბანკს.
2. კომერციული ბანკის მართვა ხორციელდება შინაგანაწესით. შინაგანაწესით კომერციული ბანკის წესდების შესაბამისად უნდა განისაზღვროს:
ა) ბანკისა და მისი საოპერაციო და ადმინისტრაციული ქვედანაყოფების ორგანიზაციული და მართვის სტრუქტურა, მათი შემადგენელი ერთეულები და მათი ფუნქციები, მმართველობითი თანამდებობები და ანგარიშვალდებულებები;
ბ) თითოეული დეპარტამენტის დირექტორისა და მის დაქვემდებარებაში და მისი კონტროლის ქვეშ მყოფი განყოფილების მოვალეობანი;
გ) აუდიტის კომიტეტის ფუნქციები;
დ) ადმინისტრატორებისა და ბანკის სხვა თანამშრომელთა უფლებამოსილება, განახორციელონ საბანკო ოპერაციები ბანკის სახელით და მისი ხარჯით.
3. კომერციული ბანკი ეროვნულ ბანკს წარუდგენს წესდებას, შინაგანაწესს, აგრეთვე იმ თანამდებობის პირთა სიას, რომლებსაც აქვთ ბანკის წარმომადგენლის უფლებამოსილება, მათი ხელმოწერების ნიმუშებს და აღნიშვნას მათი უფლებამოსილების ფარგლების შესახებ.
საქართველოს 2008 წლის 14 მარტის კანონი №5909 - სსმ I, №7, 26.03.2008წ., მუხ.29
საქართველოს 2009 წლის 24 სექტემბრის კანონი №1677 - სსმ I, №29 12.10.2009 წ., მუხ.160
საქართველოს 2015 წლის 3 სექტემბრის კანონი №4189 - ვებგვერდი, 10.09.2015წ.
საქართველოს 2017 წლის 10 მარტის კანონი №439 - ვებგვერდი, 22.03.2017წ.
მუხლი 13. კომერციული ბანკის ხელმძღვანელი ორგანოები
კომერციული ბანკის ხელმძღვანელ ორგანოთა ფორმირება და ფუნქციონირება ხდება „მეწარმეთა შესახებ“ საქართველოს კანონის შესაბამისად, ამ კანონის მოთხოვნების გათვალისწინებით. კომერციული ბანკის მმართველობის უმაღლესი ორგანოა აქციონერთა საერთო კრება, რომელიც მოქმედებს საქართველოს კანონმდებლობისა და კომერციული ბანკის წესდების შესაბამისად. იგი ირჩევს სამეთვალყურეო საბჭოს. ინფორმაცია აქციონერთა საერთო კრების ჩატარების შესახებ (თარიღისა და დღის წესრიგის მითითებით) კრებაში შესაძლო მონაწილეობის მისაღებად აქციონერებისათვის საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილ ვადაში უნდა მიეწოდოს ეროვნულ ბანკს.
საქართველოს 2001 წლის 23 ოქტომბრ ის კანონი № 1115 - სსმ I, № 32 07.11 . 2001 წ ., მუხ . 125
საქართველოს 2008 წლის 14 მარტის კანონი №5909 - სსმ I, №7, 26.03.2008წ., მუხ.29
საქართველოს 2009 წლის 24 სექტემბრის კანონი №1677 - სსმ I, №29 12.10.2009 წ., მუხ.160
საქართველოს 2015 წლის 3 სექტემბრის კანონი №4189 - ვებგვერდი, 10.09.2015წ.
საქართველოს 2017 წლის 10 მარტის კანონი №439 - ვებგვერდი, 22.03.2017წ.
1. კომერციული ბანკის სამეთვალყურეო საბჭო უზრუნველყოფს კომერციული ბანკის საქმიანობაზე ზედამხედველობას. იგი შედგება არანაკლებ 3 და არაუმეტეს 21 წევრისგან. ეროვნული ბანკი უფლებამოსილია სამართლებრივი აქტით განსაზღვროს კომერციული ბანკის სამეთვალყურეო საბჭოს შექმნის წესი.
11. კომერციული ბანკის სამეთვალყურეო საბჭოს წევრი არ უნდა ასრულებდეს აღმასრულებელ ფუნქციებს.
2. სამეთვალყურეო საბჭოს ყოველ წევრს აქციონერთა საერთო კრება ირჩევს 4 წლის ვადით. მათი განმეორებითი არჩევა შეუზღუდავია.
3. აქციონერთა საერთო კრება განსაზღვრავს სამეთვალყურეო საბჭოს წევრთა ანაზღაურების საკითხს. აკრძალულია სამეთვალყურეო საბჭოს წევრის მიმართ რაიმე სახის წახალისების ზომების გამოყენება კომერციული ბანკის ხარჯებიდან.
4. სამეთვალყურეო საბჭოს წევრად არ შეიძლება აირჩეს და აქციონერთა საერთო კრების გადაწყვეტილებით საბჭოდან გამოყვანილ უნდა იქნეს პირი, რომელიც:
ა) არის სამეთვალყურეო საბჭოს ან დირექტორატის წევრი საქართველოში რეგისტრირებულ შვიდზე მეტ საწარმოში;
ბ) არის საქართველოში რეგისტრირებული სხვა კომერციული ბანკის ადმინისტრატორი, გარდა იმ შემთხვევისა, როდესაც მას უკავია ადმინისტრატორის თანამდებობა ამ ბანკის კონტროლისადმი დაქვემდებარებულ ბანკში ან ბანკში, რომლის კონტროლსაც ექვემდებარება მოცემული კომერციული ბანკი;
გ) კანონის შესაბამისად არ არის უფლებამოსილი, დაიკავოს ადგილი სამეთვალყურეო საბჭოში;
დ) გამოცხადებულია გაკოტრებულად.
5. „მეწარმეთა შესახებ“ საქართველოს კანონით გათვალისწინებული მოთხოვნების გარდა, მხოლოდ სამეთვალყურეო საბჭოს თანხმობით შეიძლება განხორციელდეს:
ა) ახალი სახის საბანკო საქმიანობის დაწყება ან არსებული სახის საქმიანობის შეწყვეტა;
ბ) საკრედიტო, საინვესტიციო, სავალუტო, აქტივებისა და ვალდებულებების მართვის, აქტივების შეფასების, მათი კლასიფიკაციისა და შესაძლო დანაკარგების ადეკვატური რეზერვის შექმნის შიდა პოლიტიკისა და პროცედურების განსაზღვრა და დამტკიცება;
გ) ბანკის მიერ საკრედიტო რესურსებზე და დეპოზიტებზე გამოსაყენებელი მინიმალური და მაქსიმალური საპროცენტო განაკვეთების ოდენობის განსაზღვრა და დამტკიცება;
დ) კანონით გათვალისწინებულ შემთხვევებში კომერციული ბანკის მიერ გამოშვებული აქციების გამოსყიდვა.
6. სამეთვალყურეო საბჭოს წევრები კომერციული ბანკის საქმეებს უნდა უძღვებოდნენ კეთილსინდისიერად, ბანკზე უნდა ზრუნავდნენ ისე, როგორც ზრუნავს ანალოგიურ პირობებში მყოფი კეთილსინდისიერი და საღად მოაზროვნე პირი და უნდა მოქმედებდნენ ბანკის სტაბილურობის ინტერესების შესაბამისად. თუ ისინი არ შეასრულებენ ამ მოვალეობებს, წარმოშობილი ზიანისათვის სოლიდარულად აგებენ პასუხს ბანკის წინაშე. სამეთვალყურეო საბჭოს წევრებმა უნდა დაამტკიცონ, რომ მოქმედებდნენ კეთილსინდისიერად და ბანკის ინტერესებიდან გამომდინარე. რეგრესული ანაზღაურების მოთხოვნაზე ბანკის უარი ან კომპრომისი ბათილია, თუ ანაზღაურება აუცილებელია ბანკის კრედიტორთა დასაკმაყოფილებლად. ეს წესი არ მოქმედებს, თუ ანაზღაურებისათვის ვალდებული პირი გადახდისუნარიანია ან გაკოტრების თავიდან აცილების ანდა საბანკო საქმიანობის შეწყვეტის მიზნით მოურიგდება თავის კრედიტორებს. თუ ანაზღაურება აუცილებელია ბანკის კრედიტორთა დასაკმაყოფილებლად, ბანკის ადმინისტრატორთა ვალდებულება არ წყდება იმ შემთხვევაშიც კი, როდესაც ისინი მოქმედებენ აქციონერთა გადაწყვეტილებების შესასრულებლად.
7. სამეთვალყურეო საბჭოს თითოეული წევრის გადაწყვეტილება უნდა შეესაბამებოდეს კომერციული ბანკის ინტერესებს. ისინი საქმეს უნდა მიუდგნენ გონივრულად და დამოუკიდებლად. მათ უნდა უზრუნველყონ კომპეტენტური დირექტორების შერჩევა და შენარჩუნება, კომერციული ბანკის საქმიანობის სტრატეგიის განსაზღვრა და საბანკო საქმიანობის პოლიტიკის წერილობით ჩამოყალიბება.
8. კომერციული ბანკის სამეთვალყურეო საბჭოს ან მის წევრებს აქციონერთა საერთო კრების თანხმობის გარეშე არ შეუძლიათ სხვებისათვის თავიანთი უფლებების დელეგირება.
საქართველოს 2001 წლის 23 ოქტომბრ ის კანონი № 1115 - სსმ I, № 32 07.11 . 2001 წ ., მუხ . 125
საქართველოს 2008 წლის 14 მარტის კანონი №5909 - სსმ I, №7, 26.03.2008წ., მუხ.29
საქართველოს 2009 წლის 24 სექტემბრის კანონი №1677 - სსმ I, №29 12.10.2009 წ., მუხ.160
საქართველოს 2017 წლის 23 დეკემბრის კანონი №1895 - ვებგვერდი, 11.01.2018წ.
1. საზოგადოების ხელმძღვანელობა და მისი წარმომადგენლობა ევალებათ კომერციული ბანკის დირექტორებს. ისინი პასუხისმგებელი არიან ბანკის საქმეების მართვასა და მისი ფუნქციების შესრულებაზე. დირექტორატი შედგება 3 დირექტორისაგან მაინც, რომელთაც ნიშნავს სამეთვალყურეო საბჭო არა უმეტეს 4 წლის ვადით. მათი განმეორებით დანიშვნა შეუზღუდავია.
2. კომერციული ბანკის დირექტორატის წევრად არ შეიძლება დაინიშნოს ან სამეთვალყურეო საბჭოს გადაწყვეტილებით დირექტორატის წევრის თანამდებობიდან უნდა გათავისუფლდეს პირი, რომელიც:
ა) ვერ აკმაყოფილებს ბანკის დირექტორის შესაფერისობის კრიტერიუმებს;
ბ) (ამოღებულია);
გ) კანონის შესაბამისად არ აქვს უფლება დაიკავოს ადგილი დირექტორატში;
დ) გამოცხადებულია გაკოტრებულად;
ე) (ამოღებულია);
ვ) არის ამ ბანკის დირექტორატის წევრის მეუღლე, შვილი ან ახლო ნათესავი.
3. კომერციული ბანკის დირექტორატს ბანკის სამეთვალყურეო საბჭოს წინასწარი წერილობითი თანხმობის საფუძველზე, ცალკეულ კონკრეტულ შემთხვევაში აქვს თავისი უფლებამოსილების სხვებისთვის მთლიანად ან ნაწილობრივ დელეგირების უფლება.
საქართველოს 2001 წლის 23 ოქტომბრ ის კანონი № 1115 - სსმ I, № 32 07.11 . 2001 წ ., მუხ .125
საქართველოს 2008 წლის 14 მარტის კანონი №5909 - სსმ I, №7, 26.03.2008წ., მუხ.29
1. კომერციული ბანკის სამეთვალყურეო საბჭოს გადაწყვეტილებით, სამეთვალყურეო საბჭოს წევრებისგან იქმნება აუდიტის კომიტეტი. აუდიტის კომიტეტის წევრთა უმრავლესობას უნდა შეადგენდნენ სამეთვალყურეო საბჭოს დამოუკიდებელი წევრები.
2. კომერციული ბანკის სამეთვალყურეო საბჭოს წევრი დამოუკიდებლად მიიჩნევა, თუ იგი არ განიცდის კომერციული ბანკის ან სხვა გარე მხარის გავლენას, რომელმაც შეიძლება ხელი შეუშალოს საქმიანობის განხორციელებისას ობიექტური და დამოუკიდებელი გადაწყვეტილებების მიღებაში.
3. ეროვნული ბანკი უფლებამოსილია დაადგინოს კომერციული ბანკის სამეთვალყურეო საბჭოს დამოუკიდებელი წევრის განსაზღვრის დამატებითი კრიტერიუმები.
4. აუდიტის კომიტეტი კომერციული ბანკის სამეთვალყურეო საბჭოს პერიოდულად აბარებს ანგარიშს თავისი საქმიანობის შესახებ.
5. აუდიტის კომიტეტის ძირითადი ფუნქციაა შიდა აუდიტის და კომერციული ბანკის გარე აუდიტორების ფუნქციონირების ხელშეწყობა.
საქართველოს 2001 წლის 23 ოქტომბრ ის კანონი № 1115 - სსმ I, № 32 07.11 . 2001 წ ., მუხ .125
საქართველოს 2008 წლის 14 მარტის კანონი №5909 - სსმ I, №7, 26.03.2008წ., მუხ.29
საქართველოს 2009 წლის 24 სექტემბრის კანონი №1677 - სსმ I, №29 12.10.2009 წ., მუხ.160
საქართველოს 2011 წლის 1 ივლისის კანონი №5002 - ვებგვერდი, 15.07.2011წ.
საქართველოს 2017 წლის 23 დეკემბრის კანონი №1895 - ვებგვერდი, 11.01.2018წ.
1. არავის აქვს უფლება, დაუშვას ვინმე კონფიდენციალურ ინფორმაციასთან, გათქვას და გაავრცელოს ასეთი ინფორმაცია ან პირადი სარგებლობისათვის გამოიყენოს იგი. კონფიდენციალური ინფორმაცია შეიძლება მიეწოდოს მხოლოდ ეროვნულ ბანკს მისი კომპეტენციის ფარგლებში.
2. ნებისმიერი გარიგების (მათ შორის, გარიგების დადების მცდელობის შემთხვევაში), განხორციელებული გადახდის ოპერაციის, ანგარიშის, ანგარიშიდან განხორციელებული ოპერაციისა და ანგარიშზე არსებული ნაშთის შესახებ ინფორმაცია შეიძლება მიეცეთ შესაბამისი გარიგების მონაწილე მხარეს, გადახდის ოპერაციის განხორციელებისას − გადამხდელ პირს ან/და მიმღებ პირს, შესაბამისი ანგარიშის მფლობელს და მათ წარმომადგენლებს, საქართველოს კანონმდებლობით გათვალისწინებულ შემთხვევებში − საქართველოს ფინანსური მონიტორინგის სამსახურს და იმ პირებს, რომლებიც უფლებამოსილი არიან, აღასრულონ „სააღსრულებო წარმოებათა შესახებ“ საქართველოს კანონით განსაზღვრული აღსრულების ქვემდებარე აქტები, მათი აღსრულების პროცესში, „სახელმწიფო ინსპექტორის სამსახურის შესახებ“ საქართველოს კანონით გათვალისწინებული შემოწმების განხორციელებისას − სახელმწიფო ინსპექტორის სამსახურს, საგადასახადო ორგანოს − საქართველოს ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსით გათვალისწინებული სასამართლო გადაწყვეტილებისა და „ამერიკის შეერთებული შტატების მთავრობასა და საქართველოს მთავრობას შორის საერთაშორისო საგადასახადო ვალდებულებების შესრულების გაუმჯობესების და უცხოური ანგარიშის საგადასახადო შესაბამისობის აქტის (FATCA) შესრულების მიზნით“ შეთანხმების საფუძველზე, აგრეთვე „დეპოზიტების დაზღვევის სისტემის შესახებ“ საქართველოს კანონით გათვალისწინებულ შემთხვევაში – საჯარო სამართლის იურიდიულ პირს – დეპოზიტების დაზღვევის სააგენტოს. ეს ინფორმაცია შეიძლება გაიცეს აგრეთვე სასამართლოს შესაბამისი განჩინების საფუძველზე.
3. საგადასახადო ორგანო უფლებამოსილია ამ მუხლის მე-2 პუნქტით გათვალისწინებული ინფორმაცია სასამართლოს მიერ განაჩენის გამოტანის გარეშე გადასცეს „ამერიკის შეერთებული შტატების მთავრობასა და საქართველოს მთავრობას შორის საერთაშორისო საგადასახადო ვალდებულებების შესრულების გაუმჯობესების და უცხოური ანგარიშის საგადასახადო შესაბამისობის აქტის (FATCA) შესრულების მიზნით“ შეთანხმებით განსაზღვრულ ამერიკის შეერთებული შტატების კომპეტენტურ ორგანოს.
4. ამ მუხლის მე-2 პუნქტით გათვალისწინებული შეზღუდვა არ ვრცელდება კომერციული ბანკის ჯგუფის შიგნით და კომერციულ ბანკებს შორის ინფორმაციის ფულის გათეთრებისა და ტერორიზმის დაფინანსების აღკვეთის შესახებ საქართველოს კანონმდებლობით განსაზღვრული მიზნებისათვის გაცვლაზე.
საქართველოს 1996 წლის 21 მარტის კანონი №163 - გაზეთი „საქართველოს რესპუბლიკა“ 03.04.1996 წ.,
საქართველოს 2001 წლის 23 ოქტომბრ ის კანონი № 1115 - სსმ I, № 32 07.11 . 2001 წ ., მუხ .125
საქართველოს 2003 წლის 20 ივნისის კანონი №2474 - სსმ I, №20 11.07.2003 წ., მუხ.140
საქართველოს 2008 წლის 14 მარტის კანონი №5909 - სსმ I, №7, 26.03.2008წ., მუხ.29
საქართველოს 2008 წლის 15 ივლისის კანონი №213 - სსმ I, №17 28.07.2008 წ., მუხ.129
საქართველოს 2009 წლის 24 სექტემბრის კანონი №1677 - სსმ I, №29 12.10.2009 წ., მუხ.160
საქართველოს 2011 წლის 20 დეკემბრის კანონი №5528 - ვებგვერდი, 28.12.2011წ.
საქართველოს 2014 წლის 12 დეკემბრის კანონი №2948 - ვებგვერდი, 24.12.2014წ.
საქართველოს 2015 წლის 28 ოქტომბრის კანონი №4459 - ვებგვერდი, 11.11. 2015 წ.
საქართველოს 2017 წლის 17 მაისის კანონი №853 - ვებგვერდი, 02.06.2017წ.
საქართველოს 2017 წლის 23 დეკემბრის კანონი №1895 - ვებგვერდი, 11.01.2018წ.
საქართველოს 2018 წლის 21 ივლისის კანონი №3294 – ვებგვერდი, 09.08.2018წ.
საქართველოს 2018 წლის 27 დეკემბრის კანონი №4246 – ვებგვერდი, 29.12.2018წ.
საქართველოს 2019 წლის 8 მაისის კანონი №4593 – ვებგვერდი, 08.05.2019წ.
საქართველოს 2019 წლის 30 ოქტომბრის კანონი №5228 – ვებგვერდი, 30.10.2019წ.
მუხლი 171. ინფორმაციის გადამოწმების უფლება
1. კომერციული ბანკი უფლებამოსილია პირისაგან „პერსონალურ მონაცემთა დაცვის შესახებ“ საქართველოს კანონის შესაბამისად თანხმობის მიღების შემთხვევაში ფიზიკური პირის იდენტიფიკაციისა და ვერიფიკაციისათვის გამოიყენოს საჯარო სამართლის იურიდიული პირის − სახელმწიფო სერვისების განვითარების სააგენტოს მონაცემთა ელექტრონული ბაზა.
2. ბანკი ვალდებულია არ დაუშვას სახელმწიფო სერვისების განვითარების სააგენტოდან მიღებული პირის პერსონალური მონაცემების შესახებ ინფორმაციის მესამე პირისთვის გადაცემა, გარდა კანონით გათვალისწინებული შემთხვევისა.
საქართველოს 2008 წლის 21 მარტის კანონი №5978 - სსმ I, №9 04.04.2008 წ., მუხ.65
საქართველოს 2012 წლის 25 მაისის კანონი №6317 – ვებგვერდი, 19.06.2012წ.
საქართველოს 2017 წლის 23 დეკემბრის კანონი №1895 - ვებგვერდი, 11.01.2018წ.
მუხლი 18. კომერციული ბანკის ფილიალები, წარმომადგენლობები და სხვა ანალოგიური ქვედანაყოფები
კომერციული ბანკის ფილიალები, წარმომადგენლობები და სხვა ანალოგიური ქვედანაყოფები იქმნება სამეთვალყურეო საბჭოს გადაწყვეტილებით, ეროვნული ბანკის მიერ დადგენილი წესითა და პირობებით.
საქართველოს 2008 წლის 14 მარტის კანონი №5909 - სსმ I, №7, 26.03.2008წ., მუხ.29
საქართველოს 2009 წლის 24 სექტემბრის კანონი №1677 - სსმ I, №29 12.10.2009 წ., მუხ.160
საქართველოს 2015 წლის 3 სექტემბრის კანონი №4189 - ვებგვერდი, 10.09.2015წ.
საქართველოს 2017 წლის 10 მარტის კანონი №439 - ვებგვერდი, 22.03.2017წ.
მუხლი 19. საბანკო საქმიანობის ზოგადი პრინციპები
1. კომერციული ბანკის მართვა და მისი საოპერაციო საქმიანობა ხორციელდება საქართველოს კანონმდებლობის თანახმად დასაბუთებული ადმინისტრაციული და სააღრიცხვო პროცედურების, საბანკო საქმიანობის ლიცენზიისათვის დართული პირობებისა და შეზღუდვების, აგრეთვე ეროვნული ბანკის დადგენილებების, წესებისა და ინსტრუქციების შესაბამისად. აუცილებელია ეროვნული ბანკის იმ წესების, ნორმატივებისა და ინსტრუქციების გამოქვეყნება, რომლებიც ერთზე მეტ კომერციულ ბანკს ეხება. ისინი მოქმედებს გამოქვეყნების დღიდან ან ამ წესებში, ნორმატივებსა და ინსტრუქციებში მითითებული შესაბამისი თარიღიდან. თუ არ არსებობს ამა თუ იმ მიმართულების საბანკო საქმიანობის განხორციელების ეროვნული ბანკის მიერ დადგენილი წესი, კომერციული ბანკი მოქმედებს საერთაშორისო საბანკო ნორმებისა და ჩვევების შესაბამისად.
2. კომერციული ბანკი ინარჩუნებს კაპიტალისა და ლიკვიდური რესურსების სათანადო დონეს და ახდენს თავისი აქტივების დივერსიფიკაციას დანაკარგების რისკის გათვალისწინებით, ეროვნული ბანკის მოთხოვნათა შესაბამისად.
3. საბანკო მომსახურების თაობაზე კლიენტსა და ბანკს შორის ურთიერთობის პირობები რეგულირდება ხელშეკრულების საფუძველზე. ფულადი გადარიცხვების ხელშეკრულებით გათვალისწინებული ვადების დარღვევისას, ბანკი ვალდებულია კლიენტს გადაუხადოს დაგვიანებული თანხის არანაკლებ 0.5 პროცენტისა ყოველ ვადაგადაცილებულ საბანკო დღეზე.
4. კომერციულ ბანკს უფლება აქვს, შეიმუშაოს და ეროვნულ ბანკს შესათანხმებლად წარუდგინოს მის მიერ კონკრეტული საბანკო მომსახურების გაწევისას ელექტრონული ხელმოწერის გამოყენების უსაფრთხოების პოლიტიკა. კომერციული ბანკის მიერ ეროვნულ ბანკთან შეთანხმებული კონკრეტული საბანკო მომსახურების გაწევისას ელექტრონული ხელმოწერის გამოყენების უსაფრთხოების პოლიტიკის საფუძველზე კონკრეტული საბანკო მომსახურების გაწევის დროს გამოყენებულ ელექტრონულ ხელმოწერას აქვს მატერიალურ დოკუმენტზე პირადი ხელმოწერის თანაბარი იურიდიული ძალა. აღნიშნული ელექტრონული ხელმოწერით დამოწმებული ელექტრონული დოკუმენტი შეიძლება გამოყენებულ იქნეს ყველა შემთხვევაში, როდესაც საქართველოს კანონმდებლობა მატერიალურ დოკუმენტს მოითხოვს.
5. ამ მუხლის მე-4 პუნქტით გათვალისწინებული ელექტრონული ხელმოწერის გამოყენების უსაფრთხოების პოლიტიკის ეროვნული ბანკისათვის წარდგენა სავალდებულო არ არის მხოლოდ იმ შემთხვევაში, თუ კომერციული ბანკი საბანკო მომსახურების გაწევის დროს იყენებს საქართველოს კანონმდებლობის შესაბამისად უფლებამოსილი ადმინისტრაციული ორგანოს მიერ გამოშვებული ელექტრონული პირადობის მოწმობის საშუალებით განხორციელებულ ხელმოწერას ან ხელმოწერას, რომლის სერტიფიკატი გაცემულია „ელექტრონული დოკუმენტისა და ელექტრონული სანდო მომსახურების შესახებ“ საქართველოს კანონის მოთხოვნების შესაბამისად.
6. ამ მუხლის მე-4 და მე-5 პუნქტები არ ზღუდავს კომერციული ბანკის უფლებას, საბანკო მომსახურების გაწევის დროს გამოიყენოს ელექტრონული ხელმოწერა „ელექტრონული დოკუმენტისა და ელექტრონული სანდო მომსახურების შესახებ“ საქართველოს კანონის მე-3 მუხლის მე-8 პუნქტის შესაბამისად. ამ შემთხვევაში ეროვნული ბანკი უფლებამოსილია კომერციულ ბანკს მოსთხოვოს ამ პუნქტის შესაბამისად გამოყენებული ელექტრონული ხელმოწერის უსაფრთხოების პოლიტიკის ეროვნულ ბანკთან შეთანხმება. თუ ეროვნული ბანკი კომერციული ბანკის მიერ წარდგენილი ელექტრონული ხელმოწერის გამოყენების უსაფრთხოების პოლიტიკის შეფასების შემდეგ უარს განაცხადებს ამ პუნქტის შესაბამისად ელექტრონული ხელმოწერის გამოყენების უსაფრთხოების პოლიტიკის შეთანხმებაზე, კომერციული ბანკი ვალდებულია შეწყვიტოს ასეთი ელექტრონული ხელმოწერის გამოყენება.
საქართველოს 2001 წლის 23 ოქტომბრ ის კანონი № 1115 - სსმ I, № 32 07.11 . 2001 წ ., მუხ .125
საქართველოს 2008 წლის 14 მარტის კანონი №5909 - სსმ I, №7, 26.03.2008წ., მუხ.29
საქართველოს 2009 წლის 24 სექტემბრის კანონი №1677 - სსმ I, №29 12.10.2009 წ., მუხ.160
საქართველოს 2011 წლის 1 ივლისის კანონი №5002 - ვებგვერდი, 15.07.2011წ.
საქართველოს 2012 წლის 10 აპრილის კანონი №6019 – ვებგვერდი, 30.04.2012წ.
საქართველოს 2015 წლის 3 სექტემბრის კანონი №4189 - ვებგვერდი, 10.09.2015წ.
საქართველოს 2017 წლის 10 მარტის კანონი №439 - ვებგვერდი, 22.03.2017წ.
საქართველოს 2017 წლის 23 დეკემბრის კანონი №1895 - ვებგვერდი, 11.01.2018წ.
1. კომერციულმა ბანკმა უნდა შეიმუშაოს და ეროვნულ ბანკს უნდა წარუდგინოს ამ კომერციული ბანკის სამეთვალყურეო საბჭოს მიერ დამტკიცებული გაჯანსაღების გეგმა. გაჯანსაღების გეგმა სხვა ელემენტებთან ერთად უნდა მოიცავდეს იდიოსინკრატულ, სისტემურ და კომბინირებულ სტრესსცენარებს, კომერციული ბანკის ლიკვიდურობასთან ან/და გადახდისუნარიანობასთან დაკავშირებული რისკების შესამცირებლად და ფინანსური სიჯანსაღის აღსადგენად მისაღებ შესაბამის ზომებსა და განსახორციელებელ ღონისძიებებს.
2. გაჯანსაღების გეგმას განიხილავს და აფასებს ეროვნული ბანკი. იგი უფლებამოსილია კომერციულ ბანკს მოსთხოვოს გაჯანსაღების გეგმაში ცვლილებების შეტანა იმ მნიშვნელოვანი ხარვეზების აღმოსაფხვრელად, რომლებმაც შეიძლება საფრთხე შეუქმნას ამ გეგმის განხორციელებას.
3. კომერციულმა ბანკმა ყოველწლიურად უნდა გადახედოს გაჯანსაღების გეგმას და საჭიროების შემთხვევაში უნდა განაახლოს იგი. გაჯანსაღების გეგმა უნდა განახლდეს, თუ კომერციული ბანკის საქმიანობა, სტრუქტურა, რისკების პოზიციები ან დაშვებები, რომლებიც გაჯანსაღების გეგმის შემუშავებისას იქნა გამოყენებული, არსებითად შეიცვალა. ეროვნული ბანკი უფლებამოსილია კომერციულ ბანკს ნებისმიერ დროს მოსთხოვოს გაჯანსაღების გეგმის გადახედვა და განახლება.
4. ყველა კომერციული ბანკი და საბანკო ჯგუფში შემავალი საწარმო ვალდებულია ითანამშრომლოს ეროვნულ ბანკთან გაჯანსაღების გეგმის შემუშავების პროცესში. ეს თანამშრომლობა მოიცავს ეროვნული ბანკის მიერ მოთხოვნილი ნებისმიერი ინფორმაციის მიწოდებასაც.
5. ეროვნული ბანკი უფლებამოსილია სამართლებრივი აქტით დაადგინოს დამატებითი მოთხოვნები და წესები ამ მუხლით გათვალისწინებულ გაჯანსაღების გეგმასთან დაკავშირებით. ეროვნული ბანკი ასევე უფლებამოსილია განსაზღვროს შესაბამისი კრიტერიუმები იმ კომერციული ბანკებისთვის, რომელთაც, მათი ზომის, სისტემურობისა და რისკის პროფილის გათვალისწინებით, შეიძლება გაჯანსაღების გეგმის შემუშავებასთან დაკავშირებით გამარტივებული/განსხვავებული მოთხოვნები დაუწესდეთ.
6. გაჯანსაღების გეგმა არ ზღუდავს ეროვნულ ბანკს, იმოქმედოს ამ გეგმისგან განსხვავებულად.
საქართველოს 2019 წლის 20 დეკემბრის კანონი №5655 – ვებგვერდი, 31.12.2019წ.
1. კომერციული ბანკებისათვის ნებადართულია საქმიანობის მხოლოდ ქვემოთ ჩამოთვლილი სახეობანი:
ა) პროცენტიანი და უპროცენტო დეპოზიტების (მოთხოვნამდე, ვადიანი და სხვა სახის) და სხვა დაბრუნებადი გადახდის საშუალებების მოზიდვა;
ბ) სესხების გაცემა სამომხმარებლო, საიპოთეკო, არაუზრუნველყოფილი და სხვა კრედიტების ჩათვლით, ფაქტორინგული ოპერაციები რეგრესის უფლებით და ამ უფლების გარეშე, კომერციულ გარიგებათა დაფინანსება, გარანტიების, აკრედიტივებისა და აქცეპტების გამოცემა ფორფეტირების ჩათვლით;
გ) დერივატივის დადება, საკუთარი და კლიენტთა სახსრებით ფულადი საბუთების (ჩეკების, თამასუქებისა და სადეპოზიტო სერტიფიკატების ჩათვლით), ფასიანი ქაღალდების, სავალუტო და საპროცენტო ინსტრუმენტების, სავალო საბუთების, უცხოური ვალუტის, ძვირფასი ლითონებისა და ძვირფასი ქვების ყიდვა-გაყიდვა;
დ) ნაღდი და უნაღდო ანგარიშსწორების ოპერაციების და საკასო-საინკასაციო მომსახურების განხორციელება;
ე) გადახდის საშუალებების გამოშვება და მათი მიმოქცევის ორგანიზება (საგადახდო ბარათების, ჩეკებისა და საბანკო ტრატების ჩათვლით);
ე1) უპროცენტო საბანკო მომსახურება;
ვ) საშუამავლო მომსახურება საფინანსო ბაზარზე;
ზ) კლიენტების დავალებით ნდობით (სატრასტო) ოპერაციების განხორციელება, სახსრების მოზიდვა და განთავსება;
თ) ფასეულობათა შენახვა და აღრიცხვა ფასიანი ქაღალდების ჩათვლით;
ი) საკრედიტო-საცნობარო მომსახურება;
ი1) „ფასიანი ქაღალდების ბაზრის შესახებ“ საქართველოს კანონით განსაზღვრული ცენტრალური დეპოზიტარის საქმიანობა;
ი2) ქონების იჯარით გაცემა;
ი3) საგადახდო მომსახურების განხორციელება, საგადახდო სისტემის ოპერირება, ანგარიშსწორების აგენტის ფუნქციების შესრულება;
ი4) ქონების ლიზინგით გაცემა;
კ) ზემოთ ჩამოთვლილ თითოეულ საქმიანობასთან დაკავშირებული მომსახურება.
2. ამ მუხლის პირველ პუნქტში ჩამოთვლილი უფლებების განხორციელება ფასიან ქაღალდებთან დაკავშირებულ ოპერაციებზე რეგულირდება „ფასიანი ქაღალდების ბაზრის შესახებ“ საქართველოს კანონით.
3. ამ მუხლის პირველი პუნქტის „ე1“ ქვეპუნქტით გათვალისწინებული საბანკო მომსახურების განხორციელებამდე კომერციული ბანკი ვალდებულია ეროვნულ ბანკს შესათანხმებლად წარუდგინოს შესაბამისი საბანკო პროდუქტის აღწერა.
4. ამ მუხლის პირველი პუნქტის „ი2“ ქვეპუნქტის შესაბამისად კომერციული ბანკის მიერ ქონების იჯარით გაცემა შეიძლება მხოლოდ კომერციული ბანკის მიმართ არსებული ვალდებულების შესრულების უზრუნველყოფის ღონისძიების ფარგლებში დასაკუთრებული უძრავი ქონების მართვის მიზნით ან/და იმ პირობით, რომ ქონება მთელი საიჯარო პერიოდის განმავლობაში მხოლოდ საბანკო საქმიანობის, მასთან დაკავშირებული საქმიანობის ან კომერციული ბანკის სოციალური პროექტების განსახორციელებლად იქნება გამოყენებული.
5. ამ მუხლის მე-4 პუნქტით გათვალისწინებული შემთხვევების გარდა, კომერციულ ბანკს ეკრძალება უძრავი ქონების შეძენა ან ფლობა მისი იჯარით გაცემის მიზნით.
6. საქართველოს ეროვნული ბანკი უფლებამოსილია სამართლებრივი აქტით განსაზღვროს ამ მუხლის პირველი პუნქტის „ი2“ და „ი4“ ქვეპუნქტებითა და მე-4 პუნქტით გათვალისწინებული საქმიანობის დამატებითი/განსხვავებული კრიტერიუმები.
საქართველოს 1998 წლის 24 დეკემბრის კანონი №1751 - სსმ I, №1(8) 14.01.1999 წ., მუხ.4
საქართველოს 2001 წლის 23 ოქტომბრ ის კანონი № 1115 - სსმ I, № 32 07.11 . 2001 წ ., მუხ .125
საქართველოს 2008 წლის 14 მარტის კანონი №5909 - სსმ I, №7, 26.03.2008წ., მუხ.29
საქართველოს 2011 წლის 1 ივლისის კანონი №5002 - ვებგვერდი, 15.07.2011წ.
საქართველოს 2012 წლის 10 აპრილის კანონი №6019 – ვებგვერდი, 30.04.2012წ.
საქართველოს 2012 წლის 25 მაისის კანონი №6306 – ვებგვერდი, 12.06.2012წ.
საქართველოს 2017 წლის 23 დეკემბრის კანონი №1895 - ვებგვერდი, 11.01.2018წ.
საქართველოს 2019 წლის 20 დეკემბრის კანონი №5682 – ვებგვერდი, 31.12.2019წ.
მუხლი 21. ეკონომიკური ლიმიტები, ნორმატივები და ინდივიდუალური მოთხოვნები
1. კომერციული ბანკი ვალდებულია დაიცვას ეროვნული ბანკის მიერ დადგენილი შემდეგი ეკონომიკური ლიმიტები:
ა) საწესდებო კაპიტალისა და საზედამხედველო კაპიტალის მინიმალური ოდენობები;
ბ) ბანკის სხვადასხვა სახეობის კაპიტალის კლასიფიცირებულ აქტივებთან თანაფარდობა ეროვნული ბანკის წესების შესაბამისად;
გ) ბანკის მიერ მოზიდული ანაბრების ზღვრული თანაფარდობა ბანკის საზედამხედველო კაპიტალთან;
დ) ბანკის მიერ ერთ მსესხებელზე (ინსაიდერზე, აუტსაიდერზე) გაცემული კრედიტებისა და სხვა ვალდებულებების საერთო თანხის თანაფარდობა ბანკის საზედამხედველო კაპიტალთან;
ე) ბანკის მიერ ყველა ინსაიდერზე (ბანკთან, აგრეთვე ერთმანეთთან დაკავშირებულ პირებზე) გაცემული კრედიტებისა და სხვა ვალდებულებების საერთო თანხის თანაფარდობა ბანკის საზედამხედველო კაპიტალთან;
ვ) (ამოღებულია - 23.12.2018, №1895).
2. კომერციული ბანკი ვალდებულია დაიცვას ეროვნული ბანკის მიერ დადგენილი შემდეგი ეკონომიკური ნორმატივები:
ა) ლიკვიდური სახსრების მინიმალური ერთობლივი თანხის ან ასეთი სახსრების კონკრეტულ სახეობათა თანაფარდობა აქტივების (მიღებული გარანტიებისა და გირავნობის ჩათვლით) ღირებულებასთან ან მათი ღირებულების ცვლილებასთან. ასეთი თანაფარდობა შეიძლება დაწესდეს ზოგადად აქტივებთან ან ვალდებულებებთან (გარესაბალანსო ვალდებულებების ჩათვლით) ან მათ კონკრეტულ სახეობებთან დაკავშირებით. ბანკს აქვს ლიკვიდურობის დაცვის მოთხოვნის უზრუნველსაყოფად ეროვნულ ბანკში შესაბამისი სახსრების განთავსების უფლება;
ბ) კრედიტებისა და ინვესტიციების ან მათი განსაკუთრებული სახეების მაქსიმალური ერთობლივი თანხის შესახებ;
გ) აქტივებისა და გარესაბალანსო ვალდებულებების კლასიფიკაცია და მათი შესაძლო დანაკარგების რეზერვების ფორმირება და გამოყენება, აგრეთვე ის ვადები და პირობები, რომლებითაც აქტივების მიხედვით მისაღები თანხები აღარ აღირიცხება შემოსავალში, გარდა ნაღდად მიღებულისა;
დ) აკრძალვების, შეზღუდვების ან პირობების შესახებ, რომლებიც ეხება:
დ.ა) გაცემული კრედიტებისა და განხორციელებული ინვესტიციების სახეობებსა და ფორმებს;
დ.ბ) აქტივებისა და ვალდებულებების (გარესაბალანსო და სხვა ვალდებულებების) მიხედვით დაბრუნების ვადებისა და პროცენტების შესაბამისობას;
დ.გ) დადგენილი ლიმიტების გადამეტებით წარმოქმნილ ღია პოზიციებს უცხოურ ვალუტაში, ძვირფას ლითონებში ან ძვირფას ქვებში.
3. ეროვნული ბანკი უფლებამოსილია, რისკზე დამყარებული ზედამხედველობის პრინციპებიდან გამომდინარე, თითოეული კომერციული ბანკის მიმართ დაადგინოს ეკონომიკური ლიმიტებისა და ნორმატივების ინდივიდუალური მაჩვენებლები და სხვა მოთხოვნები.
საქართველოს 2001 წლის 23 ოქტომბრ ის კანონი № 1115 - სსმ I, № 32 07.11 . 2001 წ ., მუხ .125
საქართველოს 2008 წლის 14 მარტის კანონი №5909 - სსმ I, №7, 26.03.2008წ., მუხ.29
საქართველოს 2009 წლის 24 სექტემბრის კანონი №1677 - სსმ I, №29 12.10.2009 წ., მუხ.160
საქართველოს 2015 წლის 3 სექტემბრის კანონი №4189 - ვებგვერდი, 10.09.2015წ.
საქართველოს 2017 წლის 10 მარტის კანონი №439 - ვებგვერდი, 22.03.2017წ.
საქართველოს 2017 წლის 23 დეკემბრის კანონი №1895 - ვებგვერდი, 11.01.2018წ.
საქართველოს 2019 წლის 20 დეკემბრის კანონი №5655 – ვებგვერდი, 31.12.2019წ.
საქართველოს 2019 წლის 20 დეკემბრის კანონი №5682 – ვებგვერდი, 31.12.2019წ.
მუხლი 211. კლიენტებთან საქმიანი ურთიერთობის წარმოება
1. კომერციული ბანკი ანგარიშის გახსნის პროცედურას ახორციელებს „ფულის გათეთრებისა და ტერორიზმის დაფინანსების აღკვეთის ხელშეწყობის შესახებ“ საქართველოს კანონისა და „ამერიკის შეერთებული შტატების მთავრობასა და საქართველოს მთავრობას შორის საერთაშორისო საგადასახადო ვალდებულებების შესრულების გაუმჯობესების და უცხოური ანგარიშის საგადასახადო შესაბამისობის აქტის (FATCA) შესრულების მიზნით“ შეთანხმების შესაბამისად.
2. კომერციულმა ბანკმა თავისი მომსახურების მომხმარებელთან საქმიანი ურთიერთობის პერიოდში და მის მიერ განხორციელებული ოპერაციის შემოწმებისას უნდა იცოდეს თავისი მომსახურების მომხმარებლის ვინაობა, საქმიანობა და ფულის გათეთრებასა და ტერორიზმის დაფინანსებასთან დაკავშირებით ამ საქმიანობის რისკის დონე. კომერციული ბანკი აგრეთვე ვალდებულია „ამერიკის შეერთებული შტატების მთავრობასა და საქართველოს მთავრობას შორის საერთაშორისო საგადასახადო ვალდებულებების შესრულების გაუმჯობესების და უცხოური ანგარიშის საგადასახადო შესაბამისობის აქტის (FATCA) შესრულების მიზნით“ შეთანხმებით დადგენილი მოთხოვნებიდან გამომდინარე განსაზღვროს კლიენტის საგადასახადო რეზიდენტობა და მოიპოვოს ინფორმაცია პირის შესაბამისი სტატუსის შესახებ.
3. საქართველოში მოქმედ კომერციულ ბანკებს უფლება აქვთ, თავად განსაზღვრონ და მოითხოვონ სხვა დამატებითი ინფორმაცია.
4. საქართველოში მოქმედ კომერციულ ბანკს უფლება აქვს, ყოველგვარი დასაბუთების გარეშე უარი განაცხადოს ანგარიშის გახსნაზე ან მომსახურების გაწევაზე.
5. კომერციული ბანკი უფლებამოსილია პირს უარი უთხრას ანგარიშის გახსნაზე ან დაუხუროს არსებული ანგარიში, თუ იგი უარს აცხადებს კომერციული ბანკისთვის „ამერიკის შეერთებული შტატების მთავრობასა და საქართველოს მთავრობას შორის საერთაშორისო საგადასახადო ვალდებულებების შესრულების გაუმჯობესების და უცხოური ანგარიშის საგადასახადო შესაბამისობის აქტის (FATCA) შესრულების მიზნით“ შეთანხმებით დადგენილი მოთხოვნებიდან გამომდინარე ინფორმაციის მიწოდებაზე.
საქართველოს 2007 წლის 27 მარტის კანონი №4519 - სსმ I, №9 31.03.2007 წ., მუხ.84
საქართველოს 2015 წლის 28 ოქტომბრის კანონი №4459 - ვებგვერდი, 11.11. 2015 წ.
საქართველოს 2017 წლის 23 დეკემბრის კანონი №1895 - ვებგვერდი, 11.01.2018წ.
საქართველოს 2019 წლის 30 ოქტომბრის კანონი №5228 – ვებგვერდი, 30.10.2019წ.
მუხლი 22. აკრძალული გარიგებები და მუშაობის მეთოდები
1. კომერციულ ბანკს ეკრძალება ისეთი გარიგებები და ქმედებები, რომელთა შედეგადაც იგი დამოუკიდებლად ან სხვა პირებთან ერთად აღმოჩნდება დომინირებულ მდგომარეობაში ფულად, საფინანსო ან საკრედიტო ბაზარზე, აგრეთვე იმგვარი მანიპულაცია, რომელიც დაუმსახურებელ უპირატესობას მიანიჭებს მას ან მესამე პირებს, შექმნის საბანკო საქმიანობის კონკურენციის შეზღუდვის, საპროცენტო განაკვეთებისა და საკომისიო გასამრჯელოს ფიქსაციის შესაძლებლობას ან საშიშროებას. საბანკო საქმიანობაში საქართველოს კანონმდებლობის შესაბამისად კონკურენციის პოლიტიკას ახორციელებს ეროვნული ბანკი, რომელიც განსაზღვრავს ამ სფეროში საბანკო საქმიანობის დასაშვებ პარამეტრებს, შეფასების კრიტერიუმებსა და ზემოქმედების ზომებს.
2. კომერციულ ბანკს არ აქვს უფლება, რომელიმე კლიენტთან დადოს ისეთი ხელშეკრულება, რომლის მიხედვითაც, სესხის გაცემის ან რაიმე საბანკო მომსახურების გაწევის პირობაა ამ ბანკის ან მისი რომელიმე მონათესავე საწარმოს არასაბანკო მომსახურების შესყიდვა ან გამოყენება, თუ კლიენტს არ მიეცა აღნიშნული არასაბანკო მომსახურების სხვა მომწოდებლისგან მიღების შესაძლებლობა.
3. კომერციული ბანკის მაკონტროლებელ პირს/ადმინისტრატორს ეკრძალება ისეთი ქმედების განხორციელება, რომლის შედეგად კომერციული ბანკისგან მიღებული ინფორმაციის გამოყენებით იგი დამოუკიდებლად ან სხვა პირებთან ერთად დომინირებულ მდგომარეობაში აღმოჩნდება, ან/და რომელიც არასაბანკო სექტორში კონკურენციის შეზღუდვას გამოიწვევს.
4. კომერციული ბანკის მაკონტროლებელი პირი და ადმინისტრატორი ვალდებული არიან, უზრუნველყონ ინტერესთა კონფლიქტის თავიდან აცილება და არ დაუშვან საკუთარი ინტერესების კომერციული ბანკის ინტერესებზე მაღლა დაყენება ან თანამდებობრივი უფლებამოსილების გადამეტება. კომერციული ბანკის მაკონტროლებელ პირს/ადმინისტრატორს, რომელსაც ხელი მიუწვდება არასაჯარო ინფორმაციაზე, რომელმაც შეიძლება მნიშვნელოვანი გავლენა მოახდინოს გარკვეული ინვესტიციის ღირებულებაზე, ეკრძალება ამ ინფორმაციის დამოუკიდებლად ან სხვა პირებთან ერთად გამოყენება.
5. ამ მუხლის მოთხოვნების შესასრულებლად კომერციული ბანკი ვალდებულია უზრუნველყოს არასაჯარო ინფორმაციის მართვასთან დაკავშირებული ადეკვატური პოლიტიკის, პროცედურებისა და ტექნიკური სისტემების დანერგვა და მონიტორინგი. აღნიშნული უნდა უზრუნველყოფდეს კომერციულ ბანკთან, მის მაკონტროლებელ პირებთან და ადმინისტრატორებთან დაკავშირებული მხარეებისთვის ინფორმაციის არასათანადო გადინების შეზღუდვას.
6. ამ მუხლის მოთხოვნების შეუსრულებლობის ან არაჯეროვნად შესრულების შემთხვევაში ეროვნული ბანკი უფლებამოსილია გამოიყენოს ამ კანონის 30-ე მუხლით გათვალისწინებული საზედამხედველო ზომები ან/და სანქცია (ფულადი ჯარიმა).
7. ამ მუხლის მოთხოვნების შესასრულებლად ეროვნული ბანკი კომერციული ბანკის აქციონერებს, მაკონტროლებელ პირებსა და ადმინისტრატორებს სამართლებრივი აქტით დაუდგენს აკრძალულ გარიგებებსა და მათთან მუშაობის მეთოდებთან დაკავშირებულ წესებს და განუსაზღვრავს შესაბამის საზედამხედველო ზომებს ან/და სანქციებს (ფულად ჯარიმას).
საქართველოს 2001 წლის 23 ოქტომბრ ის კანონი № 1115 - სსმ I, № 32 07.11 . 2001 წ ., მუხ .125
საქართველოს 2008 წლის 14 მარტის კანონი №5909 - სსმ I, №7, 26.03.2008წ., მუხ.29
საქართველოს 2009 წლის 24 სექტემბრის კანონი №1677 - სსმ I, №29 12.10.2009 წ., მუხ.160
საქართველოს 2011 წლის 1 ივლისის კანონი №5002 - ვებგვერდი, 15.07.2011წ.
საქართველოს 2012 წლის 8 მაისის კანონი №6150 – ვებგვერდი, 25.05.2012წ.
საქართველოს 2015 წლის 3 სექტემბრის კანონი №4189 - ვებგვერდი, 10.09.2015წ.
საქართველოს 2017 წლის 10 მარტის კანონი №439 - ვებგვერდი, 22.03.2017წ.
საქართველოს 2017 წლის 23 დეკემბრის კანონი №1895 - ვებგვერდი, 11.01.2018წ.
საქართველოს 2019 წლის 20 დეკემბრის კანონი №5655 – ვებგვერდი, 31.12.2019წ.
მუხლი 23. გარიგებებისა და ვალდებულებების რეგისტრაცია
1. კომერციული ბანკი ვალდებულია ეროვნული ბანკის მიერ დადგენილი ვადით შეინახოს მის ნებისმიერ გარიგებასთან დაკავშირებული ყველა საბუთი, კერძოდ:
ა) შუამდგომლობები და სახელშეკრულებო საბუთები, რომლებიც გარიგებას ეხება (კრედიტთან, გარანტიასთან და გირაოსთან დაკავშირებული შეთანხმებების ჩათვლით);
ბ) ბანკის პარტნიორების (მსესხებლებისა და გარანტორების ჩათვლით) ფინანსური ჩანაწერები და სხვა დოკუმენტური მოწმობები, რომლებსაც ეყრდნობა ბანკი გარიგების დამტკიცებისას;
გ) გარიგების დამტკიცების შესახებ ბანკის გადაწყვეტილების ხელმოწერილი ჩანაწერი;
დ) ეროვნული ბანკის ნორმატივებით გათვალისწინებული სხვა საბუთები.
2. კომერციული ბანკი ვალდებულია კლიენტების, მათ მიერ და მათ ანგარიშებზე განხორციელებული ნებისმიერი ოპერაციის შესახებ ინფორმაცია ელექტრონული ფორმით შეინახოს არანაკლებ 15 წლის განმავლობაში.
საქართველოს 2001 წლის 23 ოქტომბრ ის კანონი № 1115 - სსმ I, № 32 07.11 . 2001 წ ., მუხ .125
საქართველოს 2008 წლის 14 მარტის კანონი №5909 - სსმ I, №7, 26.03.2008წ., მუხ.29
საქართველოს 2009 წლის 24 სექტემბრის კანონი №1677 - სსმ I, №29 12.10.2009 წ., მუხ.160
საქართველოს 2010 წლის 23 მარტის კანონი №2830 - სსმ I, №19 13.04.2010 წ., მუხ.104
საქართველოს 2015 წლის 3 სექტემბრის კანონი №4189 - ვებგვერდი, 10.09.2015წ.
საქართველოს 2017 წლის 10 მარტის კანონი №439 - ვებგვერდი, 22.03.2017წ.
საქართველოს 2017 წლის 23 დეკემბრის კანონი №1895 - ვებგვერდი, 11.01.2018წ.
საქართველოს 2001 წლის 23 ოქტომბრ ის კანონი № 1115 - სსმ I, № 32 07.11 . 2001 წ ., მუხ .125
მუხლი 25. გარიგებები დაინტერესებულ პირებთან
კომერციულ ბანკებს ეკრძალებათ შეღავათიანი პირობებით ნებისმიერი ადმინისტრატორისათვის, მაკონტროლებელი პირისათვის, მონათესავე საწარმოსათვის ან მათთან დაკავშირებულ პირთათვის საბანკო საქმიანობაში შემავალი ნებისმიერი პროდუქტის მიცემა ან ნებისმიერი საბანკო მომსახურების გაწევა სესხის სახეობის, საპროცენტო განაკვეთის, დაფარვის ვადის, უზრუნველყოფის საშუალების, ღირებულების ან რაიმე სხვა პირობების მიუხედავად.
საქართველოს 2001 წლის 23 ოქტომბრ ის კანონი № 1115 - სსმ I, № 32 07.11 . 2001 წ ., მუხ .125
საქართველოს 2009 წლის 24 სექტემბრის კანონი №1677 - სსმ I, №29 12.10.2009 წ., მუხ.160
საქართველოს 2001 წლის 23 ოქტომბრ ის კანონი № 1115 - სსმ I, № 32 07.11 . 2001 წ ., მუხ .125
საქართველოს 2007 წლის 27 მარტის კანონი №4519 - სსმ I, №9 31.03.2007 წ., მუხ.84
საქართველოს 2001 წლის 23 ოქტომბრ ის კანონი № 1115 - სსმ I, № 32 07.11 . 2001 წ ., მუხ .125
საქართველოს 2006 წლის 29 დეკემბრის კანონი №4220 - სსმ I, №2 04.01.2007 წ., მუხ.27
საქართველოს 2007 წლის 27 მარტის კანონი №4519 - სსმ I, №9 31.03.2007 წ., მუხ.84
ანგარიშები, აუდიტი, ანგარიშგება და ინსპექცია
მუხლი 26. ანგარიშები და საფინანსო ანგარიშგება
1. ბანკები, აგრეთვე მათი შვილობილი ორგანიზაციები სისტემატურად აწარმოებენ ანგარიშებსა და ჩანაწერებს და ადგენენ წლიურ საფინანსო ანგარიშგებას, რომლებიც საერთაშორისო საბუღალტრო მეთოდების საფუძველზე ზუსტად ასახავს მათ ოპერაციებს და ფინანსურ მდგომარეობას. ამასთანავე, ისინი იცავენ ეროვნული ბანკის წესების შესაბამის ფორმას, დეტალურობის დონეს და სააღრიცხვო ნორმებს.
2. ბანკების ანგარიშები, ჩანაწერები და საფინანსო ანგარიშგება კრებსით საფუძველზე ასახავს მათი შვილობილი ორგანიზაციების ოპერაციებსა და ფინანსურ მდგომარეობას.
საქართველოს 2001 წლის 23 ოქტომბრ ის კანონი № 1115 - სსმ I, № 32 07.11 . 2001 წ ., მუხ .125
საქართველოს 2015 წლის 3 სექტემბრის კანონი №4189 - ვებგვერდი, 10.09.2015წ.
საქართველოს 2017 წლის 10 მარტის კანონი №439 - ვებგვერდი, 22.03.2017წ.
1. კომერციული ბანკი და მისი შვილობილი საწარმო ვალდებული არიან, ყოველწლიურად მოიწვიონ გარე აუდიტორი და ეროვნული ბანკის მიერ დადგენილი წესით ჩაატარონ გარეაუდიტორული შემოწმება.
2. კომერციული ბანკი ვალდებულია გარეაუდიტორული შემოწმების დასრულებისთანავე ეროვნულ ბანკს წარუდგინოს შემოწმების სრული ანგარიში და გამოაქვეყნოს ეროვნული ბანკის წესებით განსაზღვრული საფინანსო ანგარიშგება და გარეაუდიტორული დასკვნა.
საქართველოს 2001 წლის 23 ოქტომბრ ის კანონი № 1115 - სსმ I, № 32 07.11 . 2001 წ ., მუხ .125
საქართველოს 2008 წლის 14 მარტის კანონი №5909 - სსმ I, №7, 26.03.2008წ., მუხ.29
საქართველოს 2009 წლის 24 სექტემბრის კანონი №1677 - სსმ I, №29 12.10.2009 წ., მუხ.160
საქართველოს 2015 წლის 3 სექტემბრის კანონი №4189 - ვებგვერდი, 10.09.2015წ.
საქართველოს 2017 წლის 10 მარტის კანონი №439 - ვებგვერდი, 22.03.2017წ.
მუხლი 28. უცხოეთის ბანკის ფილიალი
ამ კანონის 26-ე, 27-ე და 29-ე მუხლების დებულებები ვრცელდება უცხოეთის ბანკის ფილიალსა და შვილობილ ორგანიზაციაზე, რომლებიც საქართველოში საქმიანობას ეროვნული ბანკის მიერ გაცემული ლიცენზიების საფუძველზე ახორციელებენ. კანონის მოთხოვნათა შესაბამისად ბანკის ფილიალის საფინანსო-საანგარიშგებო საბუთები შეიძლება წარდგენილ იქნეს გამარტივებული საფინანსო ანგარიშების სახით, რაც იმას გულისხმობს, რომ ბანკის ფილიალის აუდიტის კომიტეტად შეიძლება ჩაითვალოს აღნიშნული უცხოეთის ბანკის აუდიტის კომიტეტი ან სხვა შესაბამისი ორგანო.
საქართველოს 2008 წლის 14 მარტის კანონი №5909 - სსმ I, №7, 26.03.2008წ., მუხ.29
საქართველოს 2009 წლის 24 სექტემბრის კანონი №1677 - სსმ I, №29 12.10.2009 წ., მუხ.160
საქართველოს 2015 წლის 3 სექტემბრის კანონი №4189 - ვებგვერდი, 10.09.2015წ.
საქართველოს 2017 წლის 10 მარტის კანონი №439 - ვებგვერდი, 22.03.2017წ.
მუხლი 29. ანგარიშგება და ინსპექტირება
1. კომერციული ბანკი ამზადებს და ეროვნულ ბანკს წარუდგენს ანგარიშგებებს, რომლებშიც ასახავს როგორც თვით კომერციული ბანკის, ისე მისი შვილობილი ორგანიზაციების ორგანიზაციულ-საგანმკარგულებლო და საოპერაციო საქმიანობას, ლიკვიდურობას, გადახდისუნარიანობასა და მოგებიანობას თვით კომერციული ბანკისა და მისი შვილობილი ორგანიზაციების ფინანსური მდგომარეობის ერთობლივად და ცალ-ცალკე შეფასების მიზნით. ფულის გათეთრებისა და ტერორიზმის დაფინანსების აღკვეთის შესახებ საქართველოს კანონმდებლობის მიზნებისათვის კომერციული ბანკი ეროვნულ ბანკს წარუდგენს აგრეთვე შესაბამის ანგარიშგებას. ანგარიშგების ფორმა, ხარისხი და წარდგენის ვადა განისაზღვრება ეროვნული ბანკის სამართლებრივი აქტით.
2. კომერციული ბანკი და მისი შვილობილი ორგანიზაცია ექვემდებარება ინსპექტირებას, რომელსაც ახორციელებენ ეროვნული ბანკის ინსპექტორები ან ეროვნული ბანკის მიერ დანიშნული აუდიტორები. თუ ინსპექტირება ხორციელდება უცხოეთის ბანკის ფილიალში ან შვილობილ ორგანიზაციაში, აუდიტორები შეიძლება იყვნენ შესაბამის ქვეყანაში მოქმედი საფინანსო ან საკონტროლო ორგანოს მოსამსახურეები.
3. კომერციული ბანკისა და მისი შვილობილი ორგანიზაციის ინსპექტირებისას ეროვნულ ბანკს და მის აუდიტორებს უფლება აქვთ:
ა) შეამოწმონ კომერციული ბანკისა და მისი შვილობილი ორგანიზაციის ანგარიშები, სახსრები, დავთრები, საბუთები და სხვა აუცილებელი ჩანაწერები;
ბ) მოსთხოვონ კომერციული ბანკის ადმინისტრატორებსა და თანამშრომლებს, მისი მონათესავე საწარმოს ადმინისტრატორებსა და თანამშრომლებს, მიაწოდონ კომერციული ბანკის აქციონერების, მაკონტროლებელი პირებისა და ადმინისტრატორების შესახებ ინფორმაცია და ოპერაციებსა და გარიგებებთან დაკავშირებული ნებისმიერი ინფორმაცია. ამ მოთხოვნების შეუსრულებლობის ან არაჯეროვნად შესრულების შემთხვევაში, აგრეთვე კომერციული ბანკის/ადმინისტრატორის მიერ აღნიშნული ინფორმაციის საქართველოს კანონმდებლობით ან ეროვნული ბანკის მიერ განსაზღვრულ ვადაში წარუდგენლობის შემთხვევაში გამოიყენება ამ კანონის 30-ე მუხლით გათვალისწინებული საზედამხედველო ზომები ან/და სანქცია (ფულადი ჯარიმა).
საქართველოს 2001 წლის 23 ოქტომბრ ის კანონი № 1115 - სსმ I, № 32 07.11 . 2001 წ ., მუხ .125
საქართველოს 2008 წლის 14 მარტის კანონი №5909 - სსმ I, №7, 26.03.2008წ., მუხ.29
საქართველოს 2009 წლის 24 სექტემბრის კანონი №1677 - სსმ I, №29 12.10.2009 წ., მუხ.160
საქართველოს 2015 წლის 3 სექტემბრის კანონი №4189 - ვებგვერდი, 10.09.2015წ.
საქართველოს 2017 წლის 10 მარტის კანონი №439 - ვებგვერდი, 22.03.2017წ.
საქართველოს 2017 წლის 23 დეკემბრის კანონი №1895 - ვებგვერდი, 11.01.2018წ.
საქართველოს 2019 წლის 30 ოქტომბრის კანონი №5228 – ვებგვერდი, 30.10.2019წ.
საქართველოს 2019 წლის 20 დეკემბრის კანონი №5655 – ვებგვერდი, 31.12.2019წ.
ეროვნული ბანკის საზედამხედველო ზომები და სანქცია (ფულადი ჯარიმა), ადრეული ინტერვენცია
საქართველოს 2019 წლის 20 დეკემბრის კანონი №5655 – ვებგვერდი, 31.12.2019წ.
მუხლი 30. ეროვნული ბანკის საზედამხედველო ზომები და სანქცია (ფულადი ჯარიმა)
1. ეროვნული ბანკი უფლებამოსილია კომერციული ბანკის, კომერციული ბანკის ადმინისტრატორის ან მაკონტროლებელი პირის მიმართ გამოიყენოს ამ მუხლით გათვალისწინებული ერთი ან რამდენიმე საზედამხედველო ზომა ან/და სანქცია (ფულადი ჯარიმა) ერთი ან რამდენიმე შემდეგი საფუძვლის არსებობისას:
ა) კომერციულმა ბანკმა, კომერციული ბანკის ადმინისტრატორმა ან მაკონტროლებელმა პირმა დაარღვია:
ა.ა) ამ კანონის ერთ-ერთი დებულება ან ეროვნული ბანკის ნებისმიერი ნორმატივი, ინსტრუქცია, დებულება, წესი, დადგენილება, მოთხოვნა, წერილობითი მითითება;
ა.ბ) რომელიმე პირობა ან შეზღუდვა, რომელიც ერთვის საბანკო საქმიანობის ლიცენზიას ან ეროვნული ბანკის შესაბამის დებულებას;
ა.გ) ანგარიშგების წარდგენის ვადები ან წარადგინა არასწორი ანგარიშგება და სხვა არაზუსტი ინფორმაცია;
ა.დ) „ფულის გათეთრებისა და ტერორიზმის დაფინანსების აღკვეთის ხელშეწყობის შესახებ“ საქართველოს კანონის მოთხოვნები;
ა.ე) „საგადახდო სისტემისა და საგადახდო მომსახურების შესახებ“ საქართველოს კანონის მოთხოვნები;
ა.ვ) „კონკურენციის შესახებ“ საქართველოს კანონის მოთხოვნები;
ა.ზ) საქართველოს კანონმდებლობით ან/და ეროვნული ბანკის მიერ დადგენილი მოთხოვნები, რითაც შეაფერხა ეროვნული ბანკის საზედამხედველო პროცესის განხორციელება;
ბ) კომერციული ბანკი არაჯანსაღ ან საფრთხის შემქმნელ საბანკო პრაქტიკაში იყო ჩართული ან ჩართულია;
გ) საზედამხედველო განხილვისა და შეფასების პროცესში (მათ შორის, რისკების შეფასების საერთო პროგრამის ფარგლებში) რისკები გამოვლინდა.
2. ამ მუხლის პირველი პუნქტით განსაზღვრული რომელიმე საფუძვლის გამოვლენისას ეროვნულ ბანკს უფლება აქვს, თანამიმდევრულად ან არათანამიმდევრულად, პროპორციულობის პრინციპის დაცვით გამოიყენოს ერთი ან რამდენიმე შემდეგი საზედამხედველო ზომა:
ა) კომერციულ ბანკს, კომერციული ბანკის ადმინისტრატორს ან/და მაკონტროლებელ პირს გაუგზავნოს წერილობითი გაფრთხილება;
ბ) კომერციულ ბანკს მოსთხოვოს დამატებითი კაპიტალის მოზიდვა;
გ) კომერციულ ბანკს მოსთხოვოს შიდა პოლიტიკისა და პროცედურების, გაჯანსაღების გეგმის, კონტროლის სისტემებისა და სტრატეგიების გადახედვა და გაუმჯობესება;
დ) დააწესოს სპეციალური ღონისძიებები, კომერციულ ბანკს შეუწყვიტოს ან შეუზღუდოს გარკვეული ტიპის ოპერაციების განხორციელება ან გამოსცეს ინსტრუქცია (მითითება) მოთხოვნით, რომ კომერციულმა ბანკმა უზრუნველყოს საქართველოს კანონმდებლობის მოთხოვნებსა და ჯანსაღ საბანკო პრაქტიკასთან შესაბამისობა და ეროვნული ბანკის მიერ დადგენილ ვადაში მიიღოს ამ მუხლის პირველი პუნქტით განსაზღვრული შესაბამისი საფუძვლის აღმოსაფხვრელად აუცილებელი ზომები, რის თაობაზედაც ეროვნული ბანკი უფლებამოსილია მოსთხოვოს კომერციულ ბანკს შესაბამისი გეგმის წარმოდგენა;
ე) კომერციულ ბანკს მოსთხოვოს აქტივების დარეზერვებასთან ან კაპიტალის ადეკვატურობის მიზნებისთვის აქტივებთან დაკავშირებული კონკრეტული მიდგომის გამოყენება;
ვ) კომერციული ბანკის ერთ ან რამდენიმე ადმინისტრატორს შეუჩეროს ხელმოწერის უფლება და კომერციული ბანკის სამეთვალყურეო საბჭოს, ხოლო სამეთვალყურეო საბჭოს წევრის შემთხვევაში − კომერციული ბანკის აქციონერთა საერთო კრებას მოსთხოვოს ადმინისტრატორის (ადმინისტრატორების) თანამდებობიდან დროებით გადაყენება ან თანამდებობიდან გათავისუფლება;
ზ) კომერციულ ბანკს შეუჩეროს ან შეუზღუდოს აქტივების ზრდა, მოგების განაწილება, დივიდენდებისა და პრემიების გაცემა, ხელფასების გაზრდა და დეპოზიტების მოზიდვა;
თ) შეუჩეროს ხმის უფლება კომერციული ბანკის მაკონტროლებელ პირს ან/და მნიშვნელოვანი წილის მფლობელს მაკონტროლებელი პირის ან მნიშვნელოვანი წილის მფლობელის მხრიდან ეროვნული ბანკისთვის საფინანსო ან სხვა ინფორმაციის მიუწოდებლობის ან კანონმდებლობის სხვა დარღვევის, მათ შორის, ამ კანონის მე-5 მუხლით განსაზღვრულ შესაფერისობის კრიტერიუმთან/კრიტერიუმებთან შეუსაბამობის, შემთხვევაში ან იმ შემთხვევაში, თუ, ეროვნული ბანკის შეფასებით, მაკონტროლებელი პირი ან მნიშვნელოვანი წილის მფლობელი აქციების ფლობიდან გამომდინარე საკუთარ უფლებამოსილებას ბანკის ინტერესების საზიანოდ იყენებს. ამ ქვეპუნქტით გათვალისწინებული გაუქმების ან შეზღუდვის პირობებსა და ვადებს ადგენს ეროვნული ბანკი არსებული გარემოებებიდან გამომდინარე;
ი) კომერციული ბანკის მაკონტროლებელ პირს მოსთხოვოს კონტროლის გაუქმება ან შეზღუდვა მაკონტროლებელი პირის მიერ ეროვნული ბანკისთვის საფინანსო ან სხვა ინფორმაციის მიუწოდებლობის ან სხვა დარღვევის აღმოჩენის შემთხვევაში. ასეთ გაუქმებას ან შეზღუდვას უნდა ახლდეს პირობები და ვადები, რომლებსაც ეროვნული ბანკი საჭიროდ მიიჩნევს არსებული გარემოებებიდან გამომდინარე;
კ) კომერციულ ბანკს შეუზღუდოს ან აუკრძალოს გარკვეული ტიპის საქმიანობების, ოპერაციების განხორციელება, მათ შორის, მოსთხოვოს მას ცალკეული საქმიანობების ან ბიზნესმიმართულებების გასხვისება, თუ აღნიშნული გადაჭარბებულ რისკებს ქმნის ან/და კომერციული ბანკის ჯანსაღ ფუნქციონირებას საფრთხეს უქმნის;
ლ) კომერციულ ბანკს მოსთხოვოს საქმიანობასთან, პროდუქტებთან ან/და სისტემებთან დაკავშირებულ რისკებზე შესაბამისი რეაგირება;
მ) კომერციულ ბანკს მოსთხოვოს ცვალებადი ანაზღაურების იმ მოცულობით შემცირება, რომელიც აუცილებელია კაპიტალის ადეკვატურობის დადგენილი კოეფიციენტების დასაცავად და სხვა ნორმატივების შესასრულებლად;
ნ) კომერციულ ბანკს შეუზღუდოს ან/და აუკრძალოს მისი აქციონერებისთვის ან/და დამატებითი პირველადი კაპიტალის მფლობელებისთვის კაპიტალის განაწილება ან/და სარგებლის გაცემა;
ო) კომერციულ ბანკს დაუდგინოს დამატებითი მოთხოვნები საზედამხედველო ანგარიშგებასთან დაკავშირებით;
პ) კომერციულ ბანკს დაუწესოს ლიკვიდურობის ინდივიდუალური მოთხოვნები, მათ შორის, შეზღუდვები აქტივებსა და ვალდებულებებს შორის განსხვავებულ ვადიანობაზე;
ჟ) კომერციულ ბანკს დაუწესოს გამჟღავნების დამატებითი მოთხოვნები;
რ) კომერციულ ბანკს გაუუქმოს საბანკო საქმიანობის ლიცენზია.
3. ამ მუხლის პირველი პუნქტით განსაზღვრული ერთი ან რამდენიმე საფუძვლის არსებობისას ან/და იმ შემთხვევაში, თუ კომერციული ბანკის ფინანსური მდგომარეობა მკვეთრად უარესდება ან ახლო მომავალში გაუარესდება, რაც, მათ შორის, შეიძლება გამოიხატებოდეს კაპიტალის ან ლიკვიდურობის მდგომარეობის გაუარესებით, ლევერიჯის, უმოქმედო სესხების ან რისკის პოზიციების კონცენტრაციის ზრდით, ეროვნული ბანკი უფლებამოსილია ამ მუხლის მე-2 პუნქტით გათვალისწინებული საზედამხედველო ზომების მიღების გარეშე ან ამ ზომებთან ერთად, პროპორციულობის პრინციპის დაცვით გამოიყენოს ერთი ან რამდენიმე შემდეგი საზედამხედველო ზომა:
ა) კომერციულ ბანკს მოსთხოვოს გაჯანსაღების გეგმით გათვალისწინებული ერთი ან რამდენიმე ზომის მიღება;
ბ) კომერციულ ბანკს მოსთხოვოს აქტივებისა და ვალდებულებების შეფასება ეროვნულ ბანკთან შეთანხმებული დამოუკიდებელი შემფასებლის მიერ;
გ) კომერციულ ბანკს მოსთხოვოს თავის ბიზნესსტრატეგიაში ან ორგანიზაციულ სტრუქტურაში ცვლილებების შეტანა;
დ) კომერციულ ბანკს მოსთხოვოს სამოქმედო გეგმის შემუშავება და განხორციელება, რომელიც, კომერციული ბანკის გადაწყვეტილებით, შეიძლება მოიცავდეს სასესხო ვალდებულებების პირობებზე მოლაპარაკებების ან/და მნიშვნელოვანი წილის მფლობელი აქციონერის მიერ კომერციული ბანკის პრობლემების აღმოფხვრასთან დაკავშირებით ვალდებულებების აღების საკითხებს;
ე) კომერციულ ბანკს მოსთხოვოს ან/და ადგილზე შემოწმების შედეგად მიიღოს ნებისმიერი ინფორმაცია, რომელიც აუცილებელია რეზოლუციის გეგმის გასაახლებლად;
ვ) კომერციული ბანკის სამეთვალყურეო საბჭოსა და დირექტორატს მოსთხოვოს კომერციული ბანკის აქციონერთა რიგგარეშე საერთო კრების მოწვევა ამ მუხლის პირველი პუნქტით განსაზღვრული საფუძვლების განსახილველად და მათ აღმოსაფხვრელად აუცილებელი ზომების მიღება. სამეთვალყურეო საბჭოსა და დირექტორატის მიერ კომერციული ბანკის აქციონერთა რიგგარეშე საერთო კრების მოწვევის შესახებ მოთხოვნის შეუსრულებლობის შემთხვევაში ეროვნული ბანკი უფლებამოსილია თავად მოიწვიოს აქციონერთა რიგგარეშე საერთო კრება თავის მიერ განსაზღვრული დღის წესრიგით და მას მოსთხოვოს ამ მუხლის პირველი პუნქტით განსაზღვრული საფუძვლების განხილვა და მათ აღმოსაფხვრელად აუცილებელი ზომების მიღება.
4. ეროვნული ბანკი უფლებამოსილია პროპორციულობის პრინციპის დაცვით, ამ მუხლის პირველი პუნქტის „ა“ ქვეპუნქტით ან/და „ბ“ ქვეპუნქტით გათვალისწინებულ შემთხვევებში საზედამხედველო ზომასთან ერთად ან ამ ზომის მიღების გარეშე კომერციულ ბანკს, კომერციული ბანკის ადმინისტრატორს ან/და მაკონტროლებელ პირს დააკისროს სანქცია (ფულადი ჯარიმა) თავის მიერ დადგენილი წესითა და ოდენობით, მაგრამ არაუმეტეს კომერციული ბანკის საზედამხედველო კაპიტალისა.
5. ამ მუხლით განსაზღვრული სანქციის (ფულადი ჯარიმის) თანხა მიიმართება საქართველოს სახელმწიფო ბიუჯეტში.
6. მხარეს, რომლის მიმართაც საზედამხედველო ზომა ან/და სანქცია (ფულადი ჯარიმა) გამოიყენება, უფლება აქვს, იგი სასამართლოში გაასაჩივროს შესაბამისი ინდივიდუალური ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტის ოფიციალური გაცნობიდან 1 თვის ვადაში.
საქართველოს 2019 წლის 20 დეკემბრის კანონი №5655 – ვებგვერდი, 31.12.2019წ.
[მუხლი 30 1 . ადრეული ინტერვენცია
1. თუ ამ კანონის 30-ე მუხლის პირველი პუნქტით ან/და მე-3 პუნქტით განსაზღვრული ერთი ან რამდენიმე საფუძვლის არსებობისას საზედამხედველო ზომების გამოყენებამ შედეგი არ გამოიღო ან თუ, ეროვნული ბანკის შეფასებით, ამ ზომების მიღება შესაბამისი შედეგის მისაღწევად საკმარისი არ იქნება, კომერციული ბანკისა და საფინანსო სექტორის სტაბილური და ეფექტიანი ფუნქციონირების ხელშესაწყობად და კომერციული ბანკის დეპოზიტართა ან სხვა კრედიტორთა ინტერესების დასაცავად ეროვნული ბანკი უფლებამოსილია ამ კანონის 30-ე მუხლის მე-2 პუნქტით ან/და მე-3 პუნქტით გათვალისწინებული საზედამხედველო ზომების მიღების გარეშე ან ამ ზომების მიღებასთან ერთად დანიშნოს დროებითი ადმინისტრატორი. დროებითი ადმინისტრატორი უნდა აკმაყოფილებდეს საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილ შესაფერისობის კრიტერიუმებს, ამასთანავე, არ უნდა არსებობდეს ინტერესთა კონფლიქტი. ეროვნული ბანკი გამოსცემს კომერციულ ბანკში დროებითი ადმინისტრატორის დანიშვნის შესახებ ინდივიდუალურ ადმინისტრაციულ-სამართლებრივ აქტს. ეს აქტი სხვა საკითხებთან ერთად უნდა განსაზღვრავდეს დროებითი ადმინისტრატორის ვალდებულებებსა და უფლებამოსილებებს. აღნიშნული ინდივიდუალური ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტი ძალაში შედის საქართველოს ეროვნული ბანკის ვებგვერდზე გამოქვეყნების დღიდან. კომერციულ ბანკში დროებითი ადმინისტრატორის დანიშვნის შესახებ გადაწყვეტილება ქვეყნდება აგრეთვე ბეჭდვით ორგანოში. დროებითი ადმინისტრატორი მოვალეობათა შესრულებას იწყებს აღნიშნულ გადაწყვეტილებაში მითითებული დღიდან.
2. დროებითი ადმინისტრატორი უფლებამოსილია დროებით იმუშაოს კომერციული ბანკის არსებულ ადმინისტრატორებთან ერთად ან ჩაანაცვლოს ისინი. თუ დროებითი ადმინისტრატორი თავის უფლებამოსილებებს კომერციული ბანკის ადმინისტრატორებთან ერთად ახორციელებს, ეროვნული ბანკი უფლებამოსილია კომერციული ბანკის ადმინისტრატორებს გარკვეული გადაწყვეტილებების მისაღებად განუსაზღვროს დროებითი ადმინისტრატორის თანხმობის მიღების ვალდებულება. დროებით ადმინისტრატორზე არ გადადის კომერციული ბანკის აქციონერთა საერთო კრების უფლებამოსილებები. ეროვნული ბანკის გადაწყვეტილებით, დროებითი ადმინისტრატორის ზოგიერთი გადაწყვეტილება შეიძლება ეროვნული ბანკისგან წინასწარი თანხმობის მიღებას საჭიროებდეს. ეროვნული ბანკისგან წინასწარი თანხმობის მიღების ვალდებულება შეიძლება განისაზღვროს როგორც დროებითი ადმინისტრატორის დანიშვნისას, ისე მის მიერ უფლებამოსილებების განხორციელების სხვა ეტაპზე. თანხმობა არ მოითხოვება „საგადახდო სისტემისა და საგადახდო მომსახურების შესახებ“ საქართველოს კანონითა და „ფინანსური გირავნობის, ურთიერთგაქვითვისა და დერივატივების შესახებ“ საქართველოს კანონით გათვალისწინებულ შემთხვევებში. ეროვნული ბანკი უფლებამოსილია დროებითი ადმინისტრატორი თანამდებობიდან გაათავისუფლოს ნებისმიერ დროს ნებისმიერი საფუძვლით.
3. დროებითი ადმინისტრატორი ინიშნება არაუმეტეს 1 წლის ვადით. განსაკუთრებულ შემთხვევაში, თუ, ეროვნული ბანკის შეფასებით, დროებითი ადმინისტრატორის დანიშვნის საფუძველი არ აღმოფხვრილა, ეს ვადა შეიძლება გახანგრძლივდეს.
4. ეროვნული ბანკი უფლებამოსილია სამართლებრივი აქტით განსაზღვროს დროებითი ადმინისტრატორის უფლებამოსილებები და მისი დანიშვნის წესი.
5. მხარეს, რომლის მიმართაც ადრეული ინტერვენციის ზომა გამოიყენება, უფლება აქვს, იგი სასამართლოში გაასაჩივროს შესაბამისი ინდივიდუალური ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტის ოფიციალური გაცნობიდან 1 თვის ვადაში. (ამოქმედდეს 2021 წლის 1 იანვრიდან)]
საქართველოს 2019 წლის 20 დეკემბრის კანონი №5655 – ვებგვერდი, 31.12.2019წ.
საქართველოს 2019 წლის 20 დეკემბრის კანონი №5682 – ვებგვერდი, 31.12.2019წ.
მუხლი 302. პროპორციულობის პრინციპი
1. ეროვნული ბანკის მიერ ამ კანონის 30-ე და 301 მუხლების საფუძველზე მიღებული გადაწყვეტილება საზედამხედველო ზომის, სანქციის (ფულადი ჯარიმის) ან ადრეული ინტერვენციის ზომის გამოყენების საფუძვლების პროპორციული უნდა იყოს. საზედამხედველო ზომის, სანქციის (ფულადი ჯარიმის) ან ადრეული ინტერვენციის ზომის გამოყენების შესახებ გადაწყვეტილების მიღებისას ეროვნული ბანკი ითვალისწინებს შემდეგ კრიტერიუმებს:
ა) ამ კანონის 30-ე და 301 მუხლებით განსაზღვრული საფუძვლების სერიოზულობას. ამ მიზნით ეროვნული ბანკი, სულ მცირე, აფასებს კომერციული ბანკის ფინანსურ მდგომარეობას, კომერციული ბანკის კაპიტალის ადეკვატურობის დონეს მისი რისკების მიმართ, კომერციული ბანკის ფინანსურ მდგომარეობაზე იმავე მუხლებით განსაზღვრული საფუძვლების ეფექტს, მასშტაბს, ოდენობას, მათ ურთიერთმიმართებას, ხანგრძლივობასა და სიხშირეს, კომერციული ბანკის საქმიანობის კანონიერებას ან/და კომერციული ბანკის აქტივებისთვის ზარალის მიყენების შესაძლო საფრთხეს;
ბ) კომერციული ბანკის მზადყოფნასა და რესურსს, აღმოფხვრას ამ კანონის 30-ე და 301 მუხლებით განსაზღვრული საფუძვლები. ამ მიზნით ეროვნული ბანკი, სულ მცირე, აფასებს კომერციული ბანკის ადმინისტრატორების შესაძლებლობას, გამოავლინონ და შეაფასონ კომერციული ბანკის რისკები, მონიტორინგი გაუწიონ მათ და მართონ ისინი. იგი ასევე აფასებს, რამდენად ეფექტიანად აღმოიფხვრება იმავე მუხლებით განსაზღვრული საფუძვლები და რამდენად თანამშრომლობენ კომერციული ბანკი, მისი ადმინისტრატორები და მაკონტროლებელი პირები ეროვნულ ბანკთან;
გ) იმას, თუ რამდენად ექმნება საფრთხე ფინანსური სექტორის სტაბილურობასა და ეფექტიან ფუნქციონირებას. ამ მიზნით ეროვნული ბანკი აფასებს და ითვალისწინებს კომერციული ბანკის სისტემურობასა და მის ზომას, აგრეთვე მის ურთიერთმიმართებას საფინანსო სექტორის სხვა წარმომადგენლებთან, კომერციული ბანკის ფუნქციების ჩანაცვლებადობას, საქმიანობის სფეროებსა და კომპლექსურობას.
2. ეს მუხლი არ ვრცელდება საზედამხედველო ზომის, სანქციის (ფულადი ჯარიმის) და ადრეული ინტერვენციის ზომის ფულის გათეთრების აღკვეთის ხელშეწყობის მარეგულირებელი კანონმდებლობის დარღვევისთვის გამოყენების შემთხვევებზე.
საქართველოს 2019 წლის 20 დეკემბრის კანონი №5655 – ვებგვერდი, 31.12.2019წ.
საქართველოს 2019 წლის 20 დეკემბრის კანონი №5655 – ვებგვერდი, 31.12.2019წ.
საქართველოს 2001 წლის 23 ოქტომბრ ის კანონი № 1115 - სსმ I, № 32 07.11 . 2001 წ ., მუხ .125
მუხლი 32. რეზოლუციის პრინციპები
ეროვნული ბანკი რეზოლუციის რეჟიმს წარმართავს რეზოლუციის შემდეგი პრინციპების დაცვით:
ა) კომერციული ბანკის აქციონერები პირველად ზარალს იღებენ. უზრუნველყოფილი უნდა იქნეს მათი ინტერესების თანაბარზომიერი დაცვა;
ბ) კომერციული ბანკის კრედიტორები ზარალს იღებენ აქციონერების შემდეგ, ლიკვიდაციისას დადგენილი მოთხოვნების დაკმაყოფილების რიგითობის საპირისპირო მიმდევრობით, გარდა ამ კანონის 3711 მუხლით გათვალისწინებული შემთხვევებისა;
გ) უზრუნველყოფილი უნდა იქნეს კომერციული ბანკის ერთი და იმავე რიგის კრედიტორთა ინტერესების თანაბარზომიერი დაცვა, გარდა ამ კანონის 3711 მუხლით გათვალისწინებული შემთხვევებისა;
დ) რეზოლუციის საბოლოო შედეგით, ამ კანონის 3711 მუხლის მე-4 პუნქტით გათვალისწინებული ფულადი კომპენსაციის გაცემის შესაძლებლობის გათვალისწინებით, კომერციული ბანკის აქციონერებმა და კრედიტორებმა არ უნდა იზარალონ იმაზე მეტად, ვიდრე ისინი იზარალებდნენ კომერციული ბანკის ლიკვიდაციის შემთხვევაში;
ე) კომერციული ბანკის სამეთვალყურეო საბჭოსა და დირექტორატის წევრები უნდა გათავისუფლდნენ თანამდებობებიდან, გარდა იმ შემთხვევისა, როდესაც, ეროვნული ბანკის შეფასებით, მათი თანამდებობებზე დატოვება აუცილებელია არსებული გარემოებების გათვალისწინებით;
ვ) „დეპოზიტების დაზღვევის სისტემის შესახებ“ საქართველოს კანონით განსაზღვრული დაზღვეული დეპოზიტები დაცული უნდა იყოს;
ზ) რეზოლუციის გეგმის შემუშავებისას მიღებული გადაწყვეტილება, კომერციული ბანკის მიმართ რეზოლუციის რეჟიმის შემოღების შესახებ გადაწყვეტილება, კომერციული ბანკის მიმართ რეზოლუციის რეჟიმის მიმდინარეობისას მიღებული გადაწყვეტილებები, მათ შორის, სარეზოლუციო ინსტრუმენტების გამოყენების თაობაზე გადაწყვეტილებები, „საქართველოს ეროვნული ბანკის შესახებ“ საქართველოს ორგანული კანონის 551 მუხლის პირველი პუნქტით განსაზღვრული რეზოლუციის მიზნების მისაღწევად პროპორციული უნდა იყოს.
საქართველოს 2001 წლის 23 ოქტომბრ ის კანონი № 1115 - სსმ I, № 32 07.11 . 2001 წ ., მუხ .125
საქართველოს 2019 წლის 20 დეკემბრის კანონი №5655 – ვებგვერდი, 31.12.2019წ.
1. ეროვნული ბანკი აფასებს თითოეული კომერციული ბანკის ეფექტური რეზოლუციის შესაძლებლობას. კომერციული ბანკის ეფექტური რეზოლუციის შესაძლებლობის განსაზღვრისას ეროვნული ბანკი აფასებს საქართველოს კანონმდებლობით გათვალისწინებული შესაბამისი საფუძვლების არსებობისას კომერციული ბანკის მიმართ რეზოლუციის რეჟიმის შემოღების ან კომერციული ბანკის ლიკვიდაციის პროცესის დაწყების მიზანშეწონილობას.
2. ეროვნული ბანკი ადგენს რეზოლუციის გეგმებს იმ კომერციული ბანკებისთვის, რომელთა მიმართ საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი საფუძვლების არსებობისას მიზანშეწონილია ლიკვიდაციის ნაცვლად რეზოლუციის რეჟიმის შემოღება. რეზოლუციის გეგმა უნდა მოიცავდეს შესაბამის სარეზოლუციო ინსტრუმენტებსა და სარეზოლუციო უფლებამოსილებებს, რომლებსაც ეროვნული ბანკი კომერციული ბანკის რეზოლუციის რეჟიმის მიმდინარეობისას გამოიყენებს.
3. თუ ეროვნულმა ბანკმა მოახდინა კომერციული ბანკის რეზოლუციის განხორციელების შემაფერხებელი არსებითი გარემოებების იდენტიფიცირება, ეროვნული ბანკი უფლებამოსილია კომერციულ ბანკს მოსთხოვოს, წარმოადგინოს გეგმა ამ გარემოებების აღმოსაფხვრელად. თუ კომერციული ბანკის მიერ წარმოდგენილი გეგმა ვერ უზრუნველყოფს აღნიშნული გარემოებების აღმოფხვრას, ეროვნული ბანკი კომერციულ ბანკს ამ მიზნის მისაღწევად აძლევს კონკრეტულ მითითებებს და მათ შესასრულებლად განუსაზღვრავს შესაბამის ვადას. კომერციული ბანკი ვალდებულია მიიღოს ყველა ზომა აღნიშნული მითითებების შესასრულებლად. ეროვნული ბანკის მითითებები შეიძლება მოიცავდეს შემდეგ ზომებს:
ა) კომერციული ბანკის მაქსიმალური ინდივიდუალური საერთო რისკის პოზიციების შეზღუდვას;
ბ) რეზოლუციის მიზნებიდან გამომდინარე, დამატებითი ინფორმაციის მიწოდების მოთხოვნას;
გ) განსაზღვრული აქტივების გასხვისების მოთხოვნას;
დ) კომერციული ბანკის მიმდინარე ან/და დაგეგმილი საქმიანობის/პროდუქტის შეზღუდვას ან შეწყვეტას;
ე) კომერციული ბანკის/საბანკო ჯგუფის საოპერაციო საქმიანობაში, ორგანიზაციულ სტრუქტურაში ან/და მფლობელობის სტრუქტურაში ცვლილებების განხორციელების მოთხოვნას, რომელიც შეიძლება მოიცავდეს აგრეთვე მფლობელობის სტრუქტურის გამარტივებას ან/და საქართველოს ტერიტორიაზე მშობელი საწარმოს ან შვილობილი საწარმოს დაფუძნებას, რეზოლუციის პროცესში კომერციული ბანკის/საბანკო ჯგუფის კრიტიკული ფუნქციების უწყვეტობის შენარჩუნების უზრუნველსაყოფად;
ვ) განცხადებული საწესდებო კაპიტალის შესაბამისი ოდენობის მუდმივად დაცვის მოთხოვნას იმ მიზნით, რომ შესაძლებელი იყოს ახალი აქციების ან საკუთრების სხვა ინსტრუმენტების გამოშვება რეზოლუციის პროცესში;
ზ) ამ კანონის 3710 მუხლის მე-16 პუნქტით გათვალისწინებული დაშვებული ვალდებულებებისა და კაპიტალის ინსტრუმენტების მინიმალური მოთხოვნების დაწესებასა და დაცვას.
4. ეროვნულმა ბანკმა ყოველწლიურად უნდა გადახედოს რეზოლუციის გეგმას და საჭიროების შემთხვევაში უნდა განაახლოს იგი. რეზოლუციის გეგმა უნდა განახლდეს, თუ კომერციული ბანკის საქმიანობა ან/და ორგანიზაციული სტრუქტურა ან ფინანსური მდგომარეობა შეიცვალა, რამაც შეიძლება არსებითი გავლენა მოახდინოს რეზოლუციის გეგმის შინაარსზე ან/და განხორციელებაზე.
5. ყველა კომერციული ბანკი და საბანკო ჯგუფი ვალდებულია ითანამშრომლოს ეროვნულ ბანკთან და ხელი შეუწყოს მას რეზოლუციის გეგმის შემუშავების პროცესში, რაც, მათ შორის, მოიცავს ეროვნული ბანკის მიერ მოთხოვნილი ნებისმიერი ინფორმაციის მიწოდებას.
6. ეროვნული ბანკი უფლებამოსილია სამართლებრივი აქტით დაადგინოს დამატებითი ან/და გამარტივებული მოთხოვნები და წესები სარეზოლუციო დაგეგმვასთან დაკავშირებით. ეროვნული ბანკი ასევე უფლებამოსილია განსაზღვროს შესაბამისი კრიტერიუმები იმ კომერციული ბანკებისთვის, რომელთაც, ზომის, სისტემურობისა და რისკის პროფილის გათვალისწინებით, შეიძლება სარეზოლუციო დაგეგმვასთან დაკავშირებით გამარტივებული მოთხოვნები დაუწესდეთ.
7. რეზოლუციის გეგმა არ ზღუდავს ეროვნულ ბანკს, იმოქმედოს ამ გეგმისგან განსხვავებულად.
საქართველოს 2001 წლის 23 ოქტომბრ ის კანონი № 1115 - სსმ I, № 32 07.11 . 2001 წ ., მუხ .125
საქართველოს 2008 წლის 14 მარტის კანონი №5909 - სსმ I, №7, 26.03.2008წ., მუხ.29
საქართველოს 2009 წლის 24 სექტემბრის კანონი №1677 - სსმ I, №29 12.10.2009 წ., მუხ.160
საქართველოს 2011 წლის 1 ივლისის კანონი №5002 - ვებგვერდი, 15.07.2011წ.
საქართველოს 2012 წლის 25 მაისის კანონი №6306 – ვებგვერდი, 12.06.2012წ.
საქართველოს 2015 წლის 3 სექტემბრის კანონი №4189 - ვებგვერდი, 10.09.2015წ.
საქართველოს 2017 წლის 10 მარტის კანონი №439 - ვებგვერდი, 22.03.2017წ.
საქართველოს 2017 წლის 23 დეკემბრის კანონი №1895 - ვებგვერდი, 11.01.2018წ.
საქართველოს 2019 წლის 20 დეკემბრის კანონი №5655 – ვებგვერდი, 31.12.2019წ.
1. ეროვნული ბანკი უფლებამოსილია მიიღოს კომერციული ბანკის მიმართ რეზოლუციის რეჟიმის შემოღების შესახებ გადაწყვეტილება ამ კანონის მე-7 მუხლით გათვალისწინებული საბანკო საქმიანობის ლიცენზიის გაუქმების ერთი ან რამდენიმე საფუძვლის არსებობისას (გარდა იმავე მუხლის „გ“, „დ“, „ვ“, „თ“ და „პ“ ქვეპუნქტებით გათვალისწინებული შემთხვევებისა) ან/და ამ კანონის 30-ე მუხლის მე-2 პუნქტის „რ“ ქვეპუნქტით გათვალისწინებულ შემთხვევაში, თუ რეზოლუციის რეჟიმის შემოღება აუცილებელია „საქართველოს ეროვნული ბანკის შესახებ“ საქართველოს ორგანული კანონის 551 მუხლის პირველი პუნქტით განსაზღვრული რეზოლუციის მიზნებიდან გამომდინარე. რეზოლუციის რეჟიმის შემოღებამდე ეროვნული ბანკი დროისა და სხვა, შესაბამისი გარემოებების გათვალისწინებით აფასებს, რამდენად არსებობს კერძო სექტორის მიერ ან/და ადრეული ინტერვენციის ზომის ან/და საზედამხედველო ზომების გამოყენების საშუალებით ამ პუნქტით გათვალისწინებული რეზოლუციის საფუძვლების გონივრულ ვადაში სრულად აღმოფხვრის შესაძლებლობა.
2. ამ მუხლის პირველი პუნქტით გათვალისწინებული გადაწყვეტილების მიღებამდე ეროვნული ბანკი უფლებამოსილია მის მიერ განსაზღვრულ ვადაში მოისმინოს კომერციული ბანკის წინადადებები რეზოლუციის რეჟიმის შემოღების საფუძვლების აღმოფხვრის შესახებ, თუ, ყველა შესაბამისი გარემოების გათვალისწინებით, მათ შორის, საკითხის გადაუდებელი ხასიათიდან გამომდინარე, ეროვნული ბანკის შეფასებით, ეს საფრთხეს არ შეუქმნის „საქართველოს ეროვნული ბანკის შესახებ“ საქართველოს ორგანული კანონის 551 მუხლის პირველი პუნქტით განსაზღვრული რეზოლუციის მიზნების მიღწევას.
3. ეროვნული ბანკის მიერ ამ კანონის 30-ე და 301 მუხლებით გათვალისწინებული ადრეული ინტერვენციის ზომის ან/და საზედამხედველო ზომების გამოყენება რეზოლუციის რეჟიმის შემოღების აუცილებელი წინაპირობა არ არის.
4. ეროვნული ბანკის მიერ კომერციული ბანკის მიმართ რეზოლუციის რეჟიმის შემოღების შესახებ გადაწყვეტილების ეროვნული ბანკის ოფიციალურ ვებგვერდზე გამოქვეყნების მომენტიდან რეზოლუციის რეჟიმი შემოღებულად ჩაითვლება. კომერციული ბანკის მიმართ რეზოლუციის რეჟიმის შემოღების შესახებ ეროვნული ბანკის გადაწყვეტილება უნდა შეიცავდეს ინფორმაციას რეზოლუციის რეჟიმის შემოღების საფუძვლების შესახებ. აღნიშნული გადაწყვეტილების მიღების თაობაზე დაუყოვნებლივ უნდა ეცნობოს კომერციულ ბანკსა და „საქართველოს ეროვნული ბანკის შესახებ“ საქართველოს ორგანული კანონით გათვალისწინებულ ფინანსური სტაბილურობის უწყებათაშორის კომიტეტს. კომერციული ბანკის მიმართ რეზოლუციის რეჟიმის შემოღების შესახებ გადაწყვეტილება უნდა გამოქვეყნდეს „საქართველოს საკანონმდებლო მაცნეში“. ამ გადაწყვეტილების შესახებ სხვა ინფორმაცია კონფიდენციალურობის წესების დაცვით ქვეყნდება ეროვნული ბანკის ოფიციალურ ვებგვერდზე. კომერციული ბანკის მიმართ რეზოლუციის რეჟიმის შემოღების შესახებ გადაწყვეტილების ეროვნული ბანკის ოფიციალურ ვებგვერდზე გამოქვეყნების მომენტიდან შესაბამისი ინფორმაცია დაინტერესებული პირებისთვის მიწოდებულად ჩაითვლება.
საქართველოს 2001 წლის 23 ოქტომბრ ის კანონი № 1115 - სსმ I, № 32 07.11 .2001 წ ., მუხ .125
საქართველოს 2008 წლის 14 მარტის კანონი №5909 - სსმ I, №7, 26.03.2008წ., მუხ.29
საქართველოს 2009 წლის 24 სექტემბრის კანონი №1677 - სსმ I, №29 12.10.2009 წ., მუხ.160
საქართველოს 2012 წლის 25 მაისის კანონი №6306 – ვებგვერდი, 12.06.2012წ.
საქართველოს 2015 წლის 3 სექტემბრის კანონი №4189 - ვებგვერდი, 10.09.2015წ.
საქართველოს 2017 წლის 10 მარტის კანონი №439 - ვებგვერდი, 22.03.2017წ.
საქართველოს 2019 წლის 20 დეკემბრის კანონი №5655 – ვებგვერდი, 31.12.2019წ.
მუხლი 35. კომერციული ბანკის რეზოლუციის რეჟიმის ხანგრძლივობა და დასრულება
1. რეზოლუციის რეჟიმი შეიძლება გაგრძელდეს არაუმეტეს 12 თვისა. ეროვნული ბანკი უფლებამოსილია ეს ვადა გააგრძელოს არაუმეტეს 12 თვით. რეზოლუციის რეჟიმის ვადის გაგრძელების შესახებ ეროვნული ბანკის გადაწყვეტილებაში მითითებული უნდა იყოს მისი გაგრძელების საფუძველი. ეს გადაწყვეტილება კონფიდენციალურობის წესების დაცვით უნდა გამოქვეყნდეს „საქართველოს საკანონმდებლო მაცნეში“ და ეროვნული ბანკის ოფიციალურ ვებგვერდზე.
2. კომერციული ბანკის რეზოლუციის რეჟიმი დასრულდება:
ა) ამ მუხლის პირველი პუნქტით გათვალისწინებული ვადის გასვლის შემთხვევაში;
ბ) ეროვნული ბანკის გადაწყვეტილებით, რეზოლუციის რეჟიმის შემოღების საფუძვლების აღმოფხვრის შემთხვევაში;
გ) კომერციული ბანკისთვის საბანკო საქმიანობის ლიცენზიის გაუქმების შემთხვევაში.
3. რეზოლუციის რეჟიმში მყოფი კომერციული ბანკის ლიკვიდაციის პროცესის დაწყების შემთხვევაში ამ კანონის 3712 მუხლის მე-7 პუნქტი არ ვრცელდება ამ თავის შესაბამისად მიღებულ გადაწყვეტილებაზე.
4. ეს მუხლი არ ვრცელდება დროებით ბანკზე.
საქართველოს 2001 წლის 23 ოქტომბრ ის კანონი № 1115 - სსმ I, № 32 07.11 .2001 წ ., მუხ .125
საქართველოს 2008 წლის 14 მარტის კანონი №5909 - სსმ I, №7, 26.03.2008წ., მუხ.29
საქართველოს 2009 წლის 24 სექტემბრის კანონი №1677 - სსმ I, №29 12.10.2009 წ., მუხ.160
საქართველოს 2015 წლის 3 სექტემბრის კანონი №4189 - ვებგვერდი, 10.09.2015წ.
საქართველოს 2017 წლის 10 მარტის კანონი №439 - ვებგვერდი, 22.03.2017წ.
საქართველოს 2019 წლის 20 დეკემბრის კანონი №5655 – ვებგვერდი, 31.12.2019წ.
საქართველოს 2001 წლის 23 ოქტომბრ ის კანონი № 1115 - სსმ I, № 32 07.11 .2001 წ ., მუხ .125
მუხლი 37. სპეციალური მმართველი
1. ეროვნული ბანკი უფლებამოსილია ამ კანონით მისთვის მინიჭებული სარეზოლუციო უფლებამოსილებები უშუალოდ განახორციელოს ან დანიშნოს ერთი ან რამდენიმე სპეციალური მმართველი. სპეციალურ მმართველად შეიძლება დაინიშნოს ეროვნული ბანკის თანამშრომელი. სპეციალური მმართველი უნდა აკმაყოფილებდეს ეროვნული ბანკის მიერ დადგენილ შესაფერისობის კრიტერიუმებს.
2. ეროვნული ბანკი განსაზღვრავს სპეციალური მმართველის უფლებამოსილებასა და პასუხისმგებლობას, რომელთა ფარგლებშიც სპეციალურ მმართველს შეუძლია განახორციელოს კომერციული ბანკის სრული კონტროლი და მასზე შეიძლება გადავიდეს კომერციული ბანკის ყველა ორგანოს სრული უფლებამოსილება.
3. კომერციული ბანკის სპეციალური მმართველი უფლებამოსილია, „ფინანსური გირავნობის, ურთიერთგაქვითვისა და დერივატივების შესახებ“ საქართველოს კანონის საფუძველზე განხორციელებული ქმედების გარდა, სასამართლოში სარჩელის შეტანით სადავო გახადოს სპეციალური მმართველის დანიშვნის თარიღამდე 1 წლის განმავლობაში კომერციული ბანკის ადმინისტრატორის მიერ განხორციელებული ქმედება ან დადებული გარიგება და მოითხოვოს მისი ბათილობა, თუ ამ ქმედების/გარიგების შედეგად კომერციულ ბანკთან დაკავშირებულმა პირმა ამ კომერციული ბანკის ხარჯზე ქონებრივი სარგებელი მიიღო ან რაიმე უპირატესობით, პრივილეგიით ან შეღავათით ისარგებლა, რამაც კომერციულ ბანკს ან მის კრედიტორებს ზიანი მიაყენა.
4. სპეციალური მმართველი მოქმედებს საქართველოს კანონმდებლობისა და ეროვნული ბანკის მიერ გაცემული ინსტრუქციებისა და მითითებების ფარგლებში. სპეციალური მმართველი ანგარიშვალდებულია მხოლოდ ეროვნული ბანკის წინაშე. სპეციალური მმართველი ეროვნული ბანკის მიერ დადგენილი წესითა და ფორმით და დადგენილ ვადაში, რეგულარულად ან/და მოთხოვნის შემთხვევაში წარუდგენს ეროვნულ ბანკს თავისი საქმიანობის შესახებ ანგარიშს.
5. ეროვნული ბანკი უფლებამოსილია ნებისმიერ დროს ნებისმიერი საფუძვლით გაათავისუფლოს სპეციალური მმართველი და სპეციალურ მმართველად დანიშნოს სხვა პირი თავის მიერ დადგენილი წესით. სპეციალური მმართველის პასუხისმგებლობა და ინტერესთა კონფლიქტის საკითხები რეგულირდება „საქართველოს ეროვნული ბანკის შესახებ“ საქართველოს ორგანული კანონითა და ეროვნული ბანკის მიერ დადგენილი წესით. სპეციალური მმართველი იღებს ეროვნული ბანკის მიერ დადგენილ შრომის ანაზღაურებას. ყველა ხარჯს, მათ შორის, სპეციალური მმართველის შრომის ანაზღაურებას, რომელიც წარმოიშობა სპეციალური მმართველის მიერ თავისი საქმიანობის განხორციელებისას, აანაზღაურებს რეზოლუციის რეჟიმში მყოფი კომერციული ბანკი.
6. თუ რეზოლუციის რეჟიმში მყოფ კომერციულ ბანკს საბანკო საქმიანობის ლიცენზია გაუუქმდება და დაიწყება მისი ლიკვიდაციის პროცესი, ეროვნული ბანკის გადაწყვეტილებით, სპეციალური მმართველი შეიძლება კომერციული ბანკის ლიკვიდატორად დაინიშნოს.
საქართველოს 2001 წლის 23 ოქტომბრ ის კანონი № 1115 - სსმ I, № 32 07.11 .2001 წ ., მუხ .125
საქართველოს 2006 წლის 17 მარტის კანონი №2787 - სსმ I, №8 24.03.2006 წ., მუხ.59
საქართველოს 2008 წლის 14 მარტის კანონი №5909 - სსმ I, №7, 26.03.2008წ., მუხ.29
საქართველოს 2009 წლის 24 სექტემბრის კანონი №1677 - სსმ I, №29 12.10.2009 წ., მუხ.160
საქართველოს 2010 წლის 23 მარტის კანონი №2830 - სსმ I, №19 13.04.2010 წ., მუხ.104
საქართველოს 2011 წლის 1 ივლისის კანონი №5002 - ვებგვერდი, 15.07.2011წ.
საქართველოს 2012 წლის 25 მაისის კანონი №6306 – ვებგვერდი, 12.06.2012წ.
საქართველოს 2015 წლის 3 სექტემბრის კანონი №4189 - ვებგვერდი, 10.09.2015წ.
საქართველოს 2017 წლის 10 მარტის კანონი №439 - ვებგვერდი, 22.03.2017წ.
საქართველოს 2017 წლის 17 მაისის კანონი №853 - ვებგვერდი, 02.06.2017წ.
საქართველოს 2017 წლის 23 დეკემბრის კანონი №1895 - ვებგვერდი, 11.01.2018წ.
საქართველოს 2019 წლის 20 დეკემბრის კანონი №5655 – ვებგვერდი, 31.12.2019წ.
საქართველოს 2019 წლის 20 დეკემბრის კანონი №5682 – ვებგვერდი, 31.12.2019წ.
მუხლი 371. კომერციული ბანკის კონტროლი რეზოლუციის რეჟიმში
1. რეზოლუციის რეჟიმის შემოღებისთანავე კომერციული ბანკის ყველა ორგანოს სრული უფლებამოსილება ეროვნულ ბანკზე გადადის. ეროვნული ბანკი უფლებამოსილია კომერციული ბანკის ორგანოებს დააკისროს გარკვეული ქმედებების განხორციელების ვალდებულება ამ კანონის შესაბამისად. ბათილია კომერციული ბანკის მიერ, სპეციალური მმართველის მიერ ან კომერციული ბანკის სახელით რეზოლუციის რეჟიმში მიღებული ყველა გადაწყვეტილება/განხორციელებული ყველა ქმედება, თუ ისინი მიღებული/განხორციელებული არ არის ეროვნული ბანკის მიერ მინიჭებული უფლებამოსილების ფარგლებში.
2. რეზოლუციის რეჟიმის შემოღებისთანავე ეროვნულ ბანკს შეუზღუდავად უნდა მიუწვდებოდეს ხელი კომერციული ბანკის აქტივებზე, საბუღალტრო ანგარიშებსა და ჩანაწერებზე. ეროვნული ბანკი უფლებამოსილია მიიღოს მათი ხელმისაწვდომობის უზრუნველსაყოფად საჭირო ყველა ზომა, მათ შორის, ნებისმიერ პირს გაუუქმოს ან შეუზღუდოს კომერციული ბანკის სახელით მოქმედების უფლებამოსილება.
3. რეზოლუციის რეჟიმის შემოღებისთანავე დაუშვებელია კომერციული ბანკის სახელით ნებისმიერი ქმედების განხორციელება სპეციალური მმართველის ან/და ეროვნული ბანკის თანხმობის გარეშე, გარდა „საგადახდო სისტემისა და საგადახდო მომსახურების შესახებ“ საქართველოს კანონითა და „ფინანსური გირავნობის, ურთიერთგაქვითვისა და დერივატივების შესახებ“ საქართველოს კანონით გათვალისწინებული შემთხვევებისა.
საქართველოს 2019 წლის 20 დეკემბრის კანონი №5655 – ვებგვერდი, 31.12.2019წ.
საქართველოს 2019 წლის 20 დეკემბრის კანონი №5682 – ვებგვერდი, 31.12.2019წ.
1. ეროვნული ბანკი უფლებამოსილია რეზოლუციის რეჟიმის მიმდინარეობისას შეაჩეროს კომერციული ბანკის აქციონერებისთვის კაპიტალის განაწილება, აგრეთვე ადმინისტრატორების ანაზღაურების (გარდა რეზოლუციის რეჟიმის მიმდინარეობისას ეროვნული ბანკის მიერ მოთხოვნილი მომსახურებების განხორციელებისთვის გადასახდელი ანაზღაურებისა) გაცემა.
2. ეროვნული ბანკი უფლებამოსილია შემოიღოს მორატორიუმი კომერციული ბანკის ვადამოსული გადახდების ან მათი ნაწილის მიმართ, გარდა დაზღვეულ დეპოზიტებთან დაკავშირებული, აგრეთვე საგადახდო და ანგარიშსწორების სისტემების ან ამ სისტემების მონაწილეთა მიმართ გადახდებისა, საგადახდო სისტემაში მონაწილეობიდან გამომდინარე გადახდებისა და ეროვნული ბანკის მიმართ არსებული გადახდებისა. მორატორიუმის ვადა 90 კალენდარულ დღეს არ უნდა აღემატებოდეს.
3. ეროვნული ბანკი უფლებამოსილია მიმართოს სასამართლოს რეზოლუციის რეჟიმში მყოფი კომერციული ბანკის მიმართ მიმდინარე საქმის წარმოების დროებით შეჩერების მოთხოვნით ან/და, ახალი საქმის წარმოებაში მიღების შემთხვევაში, − საქმის განხილვის გადავადების მოთხოვნით. აღნიშნული შეჩერება/გადავადება 90 კალენდარულ დღეს არ უნდა აღემატებოდეს.
4. ეროვნული ბანკის მიმართვის საფუძველზე რეზოლუციის რეჟიმში მყოფი კომერციული ბანკის მიმართ ჩერდება ან/და მის მიმართ არ შეიძლება გამოყენებულ იქნეს ნებისმიერი იძულებითი აღსრულების ღონისძიება (მათ შორის, სარჩელის უზრუნველყოფის ღონისძიებები და გადაწყვეტილების აღსრულების უზრუნველყოფის ღონისძიებები), აგრეთვე საქართველოს საგადასახადო კოდექსითა და საქართველოს სამოქალაქო კოდექსით გათვალისწინებული მოთხოვნების უზრუნველყოფის საშუალებები (მათ შორის, საგადასახადო დავალიანების გადახდევინების უზრუნველყოფის ღონისძიებები, გირავნობა და იპოთეკა) 90 კალენდარული დღის განმავლობაში.
5. რეზოლუციის რეჟიმის შემოღება და რომელიმე სარეზოლუციო უფლებამოსილების გამოყენება არ შეიძლება გახდეს რეზოლუციის რეჟიმში მყოფი კომერციული ბანკის კონტრაჰენტის მიერ სახელშეკრულებო უფლების ან ვალდებულების შეწყვეტის, შეცვლის ან/და დაჩქარების საფუძველი. რეზოლუციის რეჟიმის შემოღება და რომელიმე სარეზოლუციო უფლებამოსილების გამოყენება არ უნდა გახდეს „ფინანსური გირავნობის, ურთიერთგაქვითვისა და დერივატივების შესახებ“ საქართველოს კანონის შესაბამისად ფინანსური გირავნობის ამოქმედების საფუძველი, თუ რეზოლუციის რეჟიმში მყოფი კომერციული ბანკი ჯეროვნად ასრულებს ვალდებულებებს.
საქართველოს 2019 წლის 20 დეკემბრის კანონი №5655 – ვებგვერდი, 31.12.2019წ.
საქართველოს 2019 წლის 20 დეკემბრის კანონი №5682 – ვებგვერდი, 31.12.2019წ.
მუხლი 373. კომერციული ბანკის აქტივებისა და ვალდებულებების ღირებულების შეფასება
1. კომერციული ბანკის მიმართ რეზოლუციის რეჟიმის შემოღების შესახებ ინფორმირებული გადაწყვეტილების მისაღებად, კერძოდ, ამ კანონის 34-ე მუხლის პირველი პუნქტით გათვალისწინებული საბანკო საქმიანობის ლიცენზიის გაუქმების საფუძვლების არსებობის დასადგენად, ეროვნული ბანკი აღრიცხავს კომერციული ბანკის აქტივებსა და ვალდებულებებს ბუღალტრული აღრიცხვისა და პრუდენციული საზედამხედველო მოთხოვნების შესაბამისად. ეროვნული ბანკი უფლებამოსილია თავად განახორციელოს ამ პუნქტით გათვალისწინებული აქტივებისა და ვალდებულებების ღირებულების შეფასება. დამოუკიდებელი შეფასების არარსებობა ხელს არ უშლის ეროვნულ ბანკს, მიიღოს ამ კანონის 34-ე მუხლით გათვალისწინებული გადაწყვეტილება.
2. ამ მუხლის პირველი პუნქტით გათვალისწინებულ აღრიცხვასთან ერთად კომერციული ბანკის მიმართ გამოსაყენებელი სათანადო სარეზოლუციო უფლებამოსილებებისა და სარეზოლუციო ინსტრუმენტების შესარჩევად, აგრეთვე ამ ინსტრუმენტების გამოყენების პირობების განსასაზღვრავად ხორციელდება კომერციული ბანკის აქტივების, მათ შორის, აქტივებზე დარიცხული ზარალისა და ვალდებულებების, შეფასება (სრულყოფილი შეფასება). შეფასების რამდენიმე მეთოდის არსებობის შემთხვევაში გამოიყენება ის მეთოდი, რომლის შედეგადაც შეფასების ყველაზე ნაკლები ღირებულება მიიღება (კონსერვატიული მიდგომა).
3. ამ მუხლის მე-2 პუნქტით გათვალისწინებული შეფასება აგრეთვე უნდა მოიცავდეს ინფორმაციას იმის თაობაზე, თუ რა ოდენობის ზარალს მიიღებდნენ კომერციული ბანკის ლიკვიდაციის შემთხვევაში ძირითადი პირველადი კაპიტალის ინსტრუმენტების მფლობელები (აქციონერები) და ამ კანონის 3712 მუხლით განსაზღვრულ კრედიტორთა თითოეული რიგი. აღნიშნული შეფასება არ გამოიყენება იმ კომპენსაციის ოდენობის განსასაზღვრავად, რომელიც შეიძლება გაიცეს აქციონერებზე ან/და კრედიტორებზე, თუ ამ შეფასების შედეგად დადასტურდება, რომ კომერციული ბანკის ლიკვიდაციის შემთხვევაში აქციონერები ან/და კრედიტორები იმაზე ნაკლებად იზარალებდნენ, ვიდრე მათ იზარალეს ამ კომერციული ბანკის მიმართ რეზოლუციის რეჟიმის შემოღებით.
4. ამ მუხლით გათვალისწინებული შეფასების განსახორციელებლად ეროვნული ბანკი ნიშნავს დამოუკიდებელ შემფასებელს. ეროვნული ბანკი უფლებამოსილია თავად განახორციელოს ამ მუხლით გათვალისწინებული შეფასება, თუ დამოუკიდებელი შემფასებლის მიერ შეფასების განხორციელება შეუძლებელია შესაბამის გარემოებათა გამო, მათ შორის, საკითხის გადაუდებელი ხასიათიდან გამომდინარე, ან „საქართველოს ეროვნული ბანკის შესახებ“ საქართველოს ორგანული კანონის 551 მუხლის პირველი პუნქტით განსაზღვრული რეზოლუციის მიზნების მიღწევას საფრთხე ემუქრება. ეროვნული ბანკი უფლებამოსილია შემოიღოს რეზოლუციის რეჟიმი, მიიღოს ნებისმიერი სარეზოლუციო ინსტრუმენტის გამოყენების შესახებ გადაწყვეტილება და განახორციელოს სარეზოლუციო უფლებამოსილებები შუალედური შეფასების საფუძველზე. თუ შუალედური შეფასება ამ მუხლის მე-2 პუნქტით განსაზღვრული მიზნით ხორციელდება, ეროვნულმა ბანკმა უნდა გაითვალისწინოს დამატებითი დანაკარგების რეზერვი შესაბამის დასაბუთებასთან ერთად.
5. ამ მუხლით გათვალისწინებული ნებისმიერი შეფასების, მათ შორის, შუალედური შეფასების, განხორციელების შემდეგ ეროვნული ბანკი ვალდებულია შესაძლებლობისთანავე უზრუნველყოს დამოუკიდებელი შემფასებლის მიერ შეფასების განხორციელება. ეროვნული ბანკი უფლებამოსილია დამოუკიდებელი შეფასების შედეგების გათვალისწინებით განახორციელოს დამატებითი სარეზოლუციო უფლებამოსილებები, მათ შორის, გაზარდოს კომერციული ბანკის აქციონერთა და კრედიტორთა მიერ მისაღები ზარალის ოდენობა, აღადგინოს ჩამოწერილ მოთხოვნათა ნაწილი, დამატებით განახორციელოს აქტივების ან/და ვალდებულებების გადაცემა ან დაიბრუნოს მანამდე გადაცემული აქტივები ან/და ვალდებულებები, გაზარდოს ან შეამციროს იმ თანხის ოდენობა, რომელიც გადახდილ იქნა აქციების, აქტივების ან/და ვალდებულებების გასხვისების ინსტრუმენტის გამოყენებისას ან დროებითი ბანკის გასხვისებისას.
6. ეროვნული ბანკი ადგენს ამ მუხლით გათვალისწინებული კომერციული ბანკის აქტივებისა და ვალდებულებების ღირებულების შეფასების განხორციელების წესებს, პროცედურებსა და მეთოდოლოგიას, მათ შორის, დამოუკიდებელი შემფასებლის მიერ გასათვალისწინებელ კონსერვატიულ დათქმებს და დამოუკიდებელი შემფასებლის საკვალიფიკაციო მოთხოვნებს.
7. ამ მუხლით გათვალისწინებული შეფასება სარეზოლუციო ინსტრუმენტის ან/და სარეზოლუციო უფლებამოსილების გამოყენების შესახებ გადაწყვეტილების შემადგენელი ნაწილია და იგი შეიძლება გასაჩივრდეს მხოლოდ ამ გადაწყვეტილებასთან ერთად, „საქართველოს ეროვნული ბანკის შესახებ“ საქართველოს ორგანული კანონის 68-ე მუხლის მოთხოვნათა შესაბამისად.
საქართველოს 2019 წლის 20 დეკემბრის კანონი №5655 – ვებგვერდი, 31.12.2019წ.
1. ეროვნული ბანკი უფლებამოსილია ჩამოწეროს რეზოლუციის რეჟიმში მყოფი კომერციული ბანკის აქციები ან/და საზედამხედველო კაპიტალის სხვა ინსტრუმენტები ან განახორციელოს აღნიშნული ინსტრუმენტების კომერციული ბანკის აქციებში ან საკუთრების სხვა ინსტრუმენტებში კონვერტაცია. ეს უფლებამოსილება შეიძლება გამოყენებულ იქნეს დამოუკიდებლად ან სხვა სარეზოლუციო ინსტრუმენტებთან ერთად.
2. ამ კანონის 32-ე მუხლის „ა“ და „ბ“ ქვეპუნქტებით განსაზღვრული რეზოლუციის პრინციპების შესრულების მიზნით აქციების ან/და საზედამხედველო კაპიტალის სხვა ინსტრუმენტების ჩამოწერა ან აღნიშნული ინსტრუმენტების აქციებში კონვერტაცია უნდა განხორციელდეს იმ სარეზოლუციო ინსტრუმენტის გამოყენებამდე, რომლის შედეგადაც სხვა კრედიტორები (გარდა აქციონერებისა და საზედამხედველო კაპიტალის სხვა ინსტრუმენტების მფლობელებისა) მიიღებდნენ პირველად ზარალს. ეროვნულმა ბანკმა შეიძლება აღნიშნული უფლებამოსილება არ გამოიყენოს, თუ განხორციელდება კომერციული ბანკის აქტივების ან/და ვალდებულებების ნაწილობრივ გადაცემა და კომერციული ბანკის ბალანსზე დარჩენილი აქციებისა და საზედამხედველო კაპიტალის სხვა ინსტრუმენტების ღირებულება დაფარავს არსებულ ზარალს.
3. საზედამხედველო კაპიტალის ინსტრუმენტების ჩამოწერა ან მათი აქციებში კონვერტაცია უნდა დაეფუძნოს კომერციული ბანკის აქტივებისა და ვალდებულებების ღირებულების შეფასებას ამ კანონის 373 მუხლის მე-2 პუნქტის შესაბამისად.
4. ამ მუხლით გათვალისწინებული უფლებამოსილების განხორციელების პროცესში ეროვნული ბანკი ხელმძღვანელობს ლიკვიდაციის პროცესში დადგენილი მოთხოვნების რიგითობის საპირისპირო მიმდევრობით, რათა უზრუნველყოს:
ა) ძირითადი პირველადი კაპიტალის ინსტრუმენტების ნომინალური ღირებულების შემცირება ზარალის პროპორციულად ან/და საზედამხედველო კაპიტალის ინსტრუმენტების გაუქმება ან/და გადაცემა;
ბ) ამ პუნქტის „ა“ ქვეპუნქტით გათვალისწინებული ინსტრუმენტების გარდა, საზედამხედველო კაპიტალის სხვა ინსტრუმენტების ნომინალური ღირებულების შემცირება ან/და კომერციული ბანკის ჩვეულებრივ აქციებში ან საკუთრების სხვა ინსტრუმენტებში კონვერტაცია.
5. საზედამხედველო კაპიტალის ინსტრუმენტების ჩამოწერის ან კომერციული ბანკის აქციებში კონვერტაციის შესახებ ეროვნული ბანკის გადაწყვეტილება ძალაში შედის დაუყოვნებლივ.
6. დროებითი სახელმწიფო დაფინანსების განხორციელებამდე ეროვნული ბანკი უფლებამოსილია თავის მიერ დადგენილი პირობებით კომერციულ ბანკს მოსთხოვოს ჩვეულებრივი აქციების გამოშვება შესაბამისი კაპიტალის ინსტრუმენტების მფლობელთა მიერ მათ შესაძენად.
საქართველოს 2019 წლის 20 დეკემბრის კანონი №5655 – ვებგვერდი, 31.12.2019წ.
მუხლი 375. ეროვნული ბანკის სარეზოლუციო ინსტრუმენტები
1. ეროვნულ ბანკს სარეზოლუციო უფლებამოსილებების განხორციელებისას შეუძლია გამოიყენოს ერთი ან რამდენიმე შემდეგი სარეზოლუციო ინსტრუმენტი:
ა) კომერციული ბანკის შერწყმა;
ბ) კომერციული ბანკის აქციების, აქტივების ან/და ვალდებულებების გასხვისება;
გ) კომერციული ბანკის აქციების, აქტივების ან/და ვალდებულებების დროებითი ბანკისთვის გადაცემა;
დ) კომერციული ბანკის რეკაპიტალიზაცია ახალი აქციების გამოშვებით;
ე) კომერციული ბანკის რეკაპიტალიზაცია მისი ვალდებულებების ჩამოწერით ან კონვერტაციით.
2. ეროვნული ბანკის სარეზოლუციო ინსტრუმენტის გამოყენება არ საჭიროებს კომერციული ბანკის/დროებითი ბანკის აქციონერების, მოვალეების, კრედიტორების თანხმობას. ამასთანავე, ეროვნული ბანკის მიერ სარეზოლუციო ინსტრუმენტის გამოყენებამდე საჭირო არ არის რაიმე წინასწარი შეტყობინება, გამოქვეყნება ან/და „ფასიანი ქაღალდების ბაზრის შესახებ“ საქართველოს კანონით განსაზღვრულ შემთხვევაში ემისიის პროსპექტის დამტკიცება.
3. რეზოლუციის რეჟიმის მიმდინარეობის შეფერხების თავიდან ასაცილებლად შეიძლება კომერციული ბანკის, როგორც სამართალსუბიექტის, საქმიანობის მარეგულირებელი სამართლებრივი ნორმები გათვალისწინებული არ იქნეს.
4. რეზოლუციის მიზნებიდან გამომდინარე, ეროვნული ბანკი უფლებამოსილია სამართლებრივი აქტით დაადგინოს საზედამხედველო პროცესში ამ კანონით გათვალისწინებული თანხმობის გაცემის გამარტივებული წესები სარეზოლუციო ინსტრუმენტების ეფექტურად გამოსაყენებლად.
5. ეროვნული ბანკი უფლებამოსილია სარეზოლუციო ინსტრუმენტთან დაკავშირებით მისაღებ ან მიღებულ გადაწყვეტილებაში ცვლილებები შეიტანოს ან ნებისმიერ დროს მიიღოს გადაწყვეტილება სხვა სარეზოლუციო ინსტრუმენტის გამოყენების შესახებ.
საქართველოს 2019 წლის 20 დეკემბრის კანონი №5655 – ვებგვერდი, 31.12.2019წ.
მუხლი 376. კომერციული ბანკის შერწყმა
ეროვნული ბანკი უფლებამოსილია განახორციელოს რეზოლუციის რეჟიმში მყოფი კომერციული ბანკის სხვა ბანკთან შერწყმა. აღნიშნული შერწყმის შესახებ ეროვნული ბანკის გადაწყვეტილება ძალაში შედის, მიუხედავად საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი მოთხოვნებისა/პროცედურებისა.
საქართველოს 2019 წლის 20 დეკემბრის კანონი №5655 – ვებგვერდი, 31.12.2019წ.
მუხლი 377. კომერციული ბანკის აქციების, აქტივების ან/და ვალდებულებების გასხვისება
1. ეროვნული ბანკი უფლებამოსილია შემძენზე (გარდა დროებითი ბანკისა) სრულად ან ნაწილობრივ გაასხვისოს რეზოლუციის რეჟიმში მყოფი კომერციული ბანკის აქციები, აქტივები ან/და ვალდებულებები.
2. ეროვნული ბანკი უფლებამოსილია ამ მუხლის პირველი პუნქტით გათვალისწინებული სარეზოლუციო ინსტრუმენტი რამდენჯერმე გამოიყენოს, აგრეთვე შემძენის თანხმობით, თავის მიერ წინასწარ დადგენილ ვადაში გამოითხოვოს შემძენზე გასხვისებული რეზოლუციის რეჟიმში მყოფი კომერციული ბანკის აქციები, აქტივები ან/და ვალდებულებები და დაუბრუნოს ისინი რეზოლუციის რეჟიმში მყოფ კომერციულ ბანკს.
3. რეზოლუციის რეჟიმში მყოფი კომერციული ბანკის აქციების, აქტივების ან/და ვალდებულებების გასხვისების შედეგად მიღებული თანხა გადაეცემა ამ კომერციული ბანკის აქციონერებს ან რეზოლუციის რეჟიმში მყოფ კომერციულ ბანკს მას შემდეგ, რაც ანაზღაურდება „საქართველოს ეროვნული ბანკის შესახებ“ საქართველოს ორგანული კანონით გათვალისწინებული სარეზოლუციო ფონდის ხარჯები (ასეთი ხარჯების არსებობის შემთხვევაში).
4. რეზოლუციის რეჟიმში მყოფი კომერციული ბანკის აქციების, აქტივების ან/და ვალდებულებების გასხვისების შესახებ გადაწყვეტილება ძალაში შედის დაუყოვნებლივ, მიუხედავად საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი მოთხოვნებისა/პროცედურებისა. რეზოლუციის რეჟიმში მყოფი კომერციული ბანკის აქციების შემძენი არის ამ კომერციული ბანკის აქციონერი, ხოლო რეზოლუციის რეჟიმში მყოფი კომერციული ბანკის აქტივების ან/და ვალდებულებების შემძენი − რეზოლუციის რეჟიმში მყოფი კომერციული ბანკის უფლებამონაცვლე თითოეულ გასხვისებულ აქტივთან და ვალდებულებასთან მიმართებით. თუ შემძენი არ აკმაყოფილებს საგადახდო, საკლირინგო და ანგარიშსწორების სისტემებში მონაწილეობისთვის ან საფონდო ბირჟაზე დაშვებისთვის დადგენილ კრიტერიუმებს, ეროვნული ბანკის გადაწყვეტილებით, იგი აღნიშნულ სისტემებში/საფონდო ბირჟაზე შეიძლება დაშვებულ იქნეს არაუმეტეს 24 თვისა.
5. რეზოლუციის რეჟიმში მყოფი კომერციული ბანკის აქციონერებსა და კრედიტორებს, აგრეთვე სხვა მესამე პირებს, რომელთა აქციები, აქტივები ან/და ვალდებულებები არ გასხვისებულა, არ აქვთ უფლებები გასხვისებული აქციების, აქტივების ან/და ვალდებულებების მიმართ.
6. შემძენი ვალდებულია ეროვნული ბანკის მიერ საზედამხედველო პროცესში მისგან მიიღოს ამ კანონით გათვალისწინებული ყველა საჭირო თანხმობა. შემძენისთვის დეპოზიტების გადაცემის შემთხვევაში მას უნდა ჰქონდეს მოქმედი საბანკო საქმიანობის ლიცენზია.
7. თუ რეზოლუციის რეჟიმში მყოფი კომერციული ბანკის აქციების, აქტივების ან/და ვალდებულებების გასხვისების შედეგად აღნიშნული კომერციული ბანკის კაპიტალში შემძენის (მათ შორის, ბენეფიციარი მესაკუთრის) პირდაპირი/არაპირდაპირი მონაწილეობა 10, 25 ან 50 პროცენტს გადააჭარბებს, ეროვნული ბანკი ამ კანონის 81 მუხლით დადგენილი წესით აღნიშნული კომერციული ბანკის მნიშვნელოვანი წილის შეძენის შესახებ განაცხადს განიხილავს გამარტივებული პროცედურით, ისე, რომ არ შეფერხდეს რეზოლუციის რეჟიმის მიმდინარეობა. თუ რეზოლუციის რეჟიმის სწრაფად წარმართვისათვის აუცილებელია ამ მუხლით გათვალისწინებული სარეზოლუციო ინსტრუმენტის დაუყოვნებლივ გამოყენება, ეროვნული ბანკი უფლებამოსილია მნიშვნელოვანი წილის შეძენის ტრანზაქციის შეფასების გარეშე განახორციელოს რეზოლუციის რეჟიმში მყოფი კომერციული ბანკის აქციების, აქტივების ან/და ვალდებულებების გასხვისება და ეროვნული ბანკის მიერ შეფასების განხორციელებამდე შეზღუდოს აქციებთან დაკავშირებული ხმის უფლებები ან/და მიიღოს გადაწყვეტილება იმის თაობაზე, რომ ხმის უფლებებს თავად ეროვნული ბანკი გამოიყენებს. აღნიშნული შეფასების შედეგების საფუძველზე ეროვნული ბანკი უფლებამოსილია შემძენს მოსთხოვოს აქციების გასხვისება, თუ აღმოჩნდება, რომ შემძენი ვერ აკმაყოფილებს საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილ შესაფერისობის კრიტერიუმებს.
8. რეზოლუციის რეჟიმში მყოფი კომერციული ბანკის აქციების, აქტივების ან/და ვალდებულებების გასხვისების პროცესი გამჭვირვალედ, მიუკერძოებლად და არადისკრიმინაციულად უნდა წარიმართოს და ამ პროცესის ფარგლებში უზრუნველყოფილი უნდა იქნეს მათი გასხვისების ფასის შეძლებისდაგვარად მაქსიმალურად გაზრდა და ნებისმიერი ინტერესთა კონფლიქტის გამორიცხვა. ეს არ გამორიცხავს ეროვნული ბანკის უფლებამოსილებას, ერთი პირისთვის შეთავაზებით გაასხვისოს რეზოლუციის რეჟიმში მყოფი კომერციული ბანკის აქციები, აქტივები ან/და ვალდებულებები, თუ სხვაგვარად შეიძლება შეფერხდეს რეზოლუციის რეჟიმის ეფექტიანობა და საფრთხე შეექმნას რეზოლუციის მიზნების მიღწევას.
9. ამ მუხლით გათვალისწინებული სარეზოლუციო ინსტრუმენტის გამოყენებისას შეიძლება გადავადდეს ან დაცული არ იქნეს ფასიანი ქაღალდების ბაზრის მარეგულირებელი საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი ინფორმაციის გამჟღავნების მოთხოვნები.
10. კომერციული ბანკის აქციები უნდა გასხვისდეს მისი აქციონერების წილობრივი მონაწილეობის პროპორციულად.
საქართველოს 2019 წლის 20 დეკემბრის კანონი №5655 – ვებგვერდი, 31.12.2019წ.
1. რეზოლუციის რეჟიმში მყოფი კომერციული ბანკის კრიტიკული ფუნქციების უწყვეტობის შესანარჩუნებლად ეროვნული ბანკი უფლებამოსილია მიიღოს გადაწყვეტილება რეზოლუციის რეჟიმში მყოფი კომერციული ბანკის აქციების, აქტივების ან/და ვალდებულებების დროებითი ბანკისთვის სრულად ან ნაწილობრივ გადაცემის შესახებ.
2. ამ მუხლით გათვალისწინებული სარეზოლუციო ინსტრუმენტის უზრუნველსაყოფად საქართველოს ფინანსთა სამინისტრო აფუძნებს დროებით ბანკს გადაცემული აქციების, აქტივების ან/და ვალდებულებების შემდგომ გასხვისების მიზნით. საქართველოს ფინანსთა სამინისტრო უფლებამოსილია რეზოლუციის რეჟიმის დაწყებამდე დააფუძნოს სააქციო საზოგადოება, რომელიც რეზოლუციის რეჟიმის შემოღების შემდეგ, ეროვნული ბანკის მიერ საბანკო საქმიანობის ლიცენზიის გაცემისთანავე იმოქმედებს, როგორც დროებითი ბანკი. შესაბამისმა უწყებებმა და მარეგისტრირებელმა ორგანოებმა უნდა მიიღონ დროებითი ბანკის დაფუძნების პროცესის დროულად დასასრულებლად საჭირო ყველა ზომა.
3. დროებითი ბანკისთვის გადაცემული ვალდებულებების ჯამი არ უნდა აღემატებოდეს რეზოლუციის რეჟიმში მყოფი კომერციული ბანკის მიერ და სხვა წყაროებიდან გადაცემული აქტივების ჯამს.
4. თუ დროებითი ბანკისთვის გადაცემული რეზოლუციის რეჟიმში მყოფი კომერციული ბანკის აქციების, აქტივების ან/და ვალდებულებების გარკვეული ნაწილი არ შეესაბამება მათი გადაცემის შესახებ გადაწყვეტილებით დადგენილ კრიტერიუმებს, ეროვნული ბანკის გადაწყვეტილებით, აღნიშნული აქციები, აქტივები ან/და ვალდებულებები შეიძლება დაუბრუნდეს რეზოლუციის რეჟიმში მყოფ კომერციულ ბანკს.
5. ეროვნული ბანკი საქართველოს ფინანსთა სამინისტროს მიმართვის საფუძველზე შეძლებისდაგვარად მოკლე ვადაში, მაგრამ არაუგვიანეს 1 თვისა, იღებს გადაწყვეტილებას დროებით ბანკზე საბანკო საქმიანობის ლიცენზიის გაცემის შესახებ. ამ გადაწყვეტილებაში მიეთითება დროებითი ბანკისთვის ნებადართული საქმიანობები. ეროვნული ბანკი უფლებამოსილია სამართლებრივი აქტით განსაზღვროს დროებითი ბანკის ლიცენზირების წესი, მათ შორის, ლიცენზირების გამარტივებული პროცედურები, და იმ დოკუმენტების ნუსხა, რომლებიც შეიძლება წარდგენილ იქნეს დროებით ბანკზე საბანკო საქმიანობის ლიცენზიის გაცემის შემდეგ.
6. დროებითი ბანკი უნდა აკმაყოფილებდეს საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილ მოთხოვნებსა და კრიტერიუმებს. ეროვნული ბანკი უფლებამოსილია, ფინანსური სექტორის სტაბილურობის ინტერესებიდან გამომდინარე, დროებითი ბანკი გაათავისუფლოს საზედამხედველო კაპიტალის მინიმალური ოდენობის მოთხოვნის დაცვისგან მასზე საბანკო საქმიანობის ლიცენზიის გაცემიდან არაუმეტეს 6 თვის განმავლობაში. დროებითი ბანკის სადამფუძნებლო დოკუმენტები, სტრატეგია და რისკის პროფილი, აგრეთვე დროებითი ბანკის ადმინისტრატორების ანაზღაურება და მოვალეობები თანხმდება ეროვნულ ბანკთან.
7. დროებითი ბანკის ადმინისტრატორი უნდა აკმაყოფილებდეს ეროვნული ბანკის მიერ დადგენილ შესაფერისობის კრიტერიუმებს. ეროვნული ბანკის თანამშრომელი არ შეიძლება დაინიშნოს დროებითი ბანკის ადმინისტრატორად. ეროვნული ბანკი უფლებამოსილია დროებითი ბანკის ადმინისტრატორს მისცეს მითითებები რეზოლუციის მიზნების მიღწევის უზრუნველსაყოფად.
8. დროებითი ბანკი პროფესიული და კომერციული საფუძვლებით უნდა იმართებოდეს. დროებითი ბანკი მუდმივი ინსტრუმენტი არ არის და მისი აქციები, აქტივები ან/და ვალდებულებები შეძლებისდაგვარად მოკლე ვადაში უნდა გასხვისდეს. ამ მიზნით დროებითმა ბანკმა ეროვნული ბანკის ინსტრუქციებისა და მითითებების საფუძველზე უნდა შეიმუშაოს და შეასრულოს დროებითი ბანკის ბაზრიდან გასვლის გეგმა, რომლის ფარგლებშიც შესაძლებელია დროებითი ბანკის სხვა კომერციულ ბანკთან შერწყმა, დროებითი ბანკის აქციების, აქტივების ან/და ვალდებულებების სრულად ან ნაწილობრივ გასხვისება, აგრეთვე დროებითი ბანკის რეკაპიტალიზაცია, მათ შორის, მისი ვალდებულებების ჩამოწერით ან კონვერტაციით.
9. ამ კანონის მე-7 მუხლით გათვალისწინებული შემთხვევების გარდა, ეროვნული ბანკის გადაწყვეტილებით დროებით ბანკს გაუუქმდება საბანკო საქმიანობის ლიცენზია დროებითი ბანკის ბაზრიდან გასვლის გეგმის შესრულების ან ნარჩენი აქტივების ან/და ვალდებულებების სრულად ჩამოწერის შემთხვევაში.
10. დროებითი ბანკის ბაზრიდან გასვლის გეგმის შესრულების შედეგად მიღებულ თანხებს დროებითი ბანკის აქციონერები მიიღებენ.
11. დროებითი ბანკისთვის რეზოლუციის რეჟიმში მყოფი კომერციული ბანკის აქტივების ან/და ვალდებულებების გადაცემისას გამოიყენება ამ კანონის 377 მუხლით დადგენილი წესი, გარდა იმავე მუხლის მე-7 და მე-8 პუნქტებით განსაზღვრული მოთხოვნებისა.
12. დროებით ბანკზე ვრცელდება კომერციული ბანკების საქმიანობის მარეგულირებელი სამართლებრივი ნორმები, თუ „საქართველოს ეროვნული ბანკის შესახებ“ საქართველოს ორგანული კანონით, ამ კანონით ან ეროვნული ბანკის სამართლებრივი აქტით სხვა რამ არ არის დადგენილი.
13. ეროვნული ბანკი უფლებამოსილია სამართლებრივი აქტით განსაზღვროს დროებითი ბანკის მართვასა და საქმიანობასთან დაკავშირებული დამატებითი მოთხოვნები, აგრეთვე დაადგინოს დროებითი ბანკის ბაზრიდან გასვლის გეგმის შემუშავებასა და შესრულებასთან დაკავშირებული წესები და პირობები.
საქართველოს 2019 წლის 20 დეკემბრის კანონი №5655 – ვებგვერდი, 31.12.2019წ.
მუხლი 379. კომერციული ბანკის რეკაპიტალიზაცია ახალი აქციების გამოშვებით
1. ეროვნული ბანკი უფლებამოსილია რეზოლუციის რეჟიმში მყოფი კომერციული ბანკის საზედამხედველო კაპიტალის გასაზრდელად და მისი ჯანსაღი ფუნქციონირების უზრუნველსაყოფად მიიღოს გადაწყვეტილება ამ კომერციული ბანკის მიერ ახალი აქციების გამოშვებისა და მათი რეალიზაციის შესახებ.
2. რეზოლუციის რეჟიმის სწრაფად დასასრულებლად ეროვნული ბანკი უფლებამოსილია რეზოლუციის რეჟიმში მყოფი კომერციული ბანკის მიერ გამოშვებული ახალი აქციები შესთავაზოს ამ კომერციული ბანკის აქციონერებს, თუ ისინი აკმაყოფილებენ აქციონერებისთვის საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილ შესაფერისობის კრიტერიუმებს და მათ არ დაურღვევიათ ეროვნული ბანკის მოთხოვნები და მითითებები. თუ ეროვნული ბანკი რეზოლუციის რეჟიმში მყოფი კომერციული ბანკის აქციონერებს არ შესთავაზებს ამ კომერციული ბანკის მიერ გამოშვებულ ახალ აქციებს, მათ არ ექნებათ აღნიშნული აქციების უპირატესი შესყიდვის ან სხვაგვარად შესყიდვის უფლება.
3. რეზოლუციის იმ პრინციპიდან გამომდინარე, რომ რეზოლუციის რეჟიმში მყოფი კომერციული ბანკის აქციონერები და საზედამხედველო კაპიტალის სხვა ინსტრუმენტების მფლობელები იღებენ პირველად ზარალს, ამ კომერციული ბანკის მიერ ახალი აქციების გამოშვებამდე ეროვნულმა ბანკმა უნდა განახორციელოს აღნიშნული კომერციული ბანკის საზედამხედველო კაპიტალის ინსტრუმენტების ჩამოწერა ან აქციებში კონვერტაცია ამ კანონის 374 მუხლის შესაბამისად.
4. ეროვნული ბანკი უფლებამოსილია სამართლებრივი აქტით დაადგინოს კომერციული ბანკის ახალი აქციების გამოშვებით რეკაპიტალიზაციის პირობები, აგრეთვე კაპიტალში მათი შენატანების განხორციელების ვადა, რომელიც არ უნდა აღემატებოდეს 10 სამუშაო დღეს. აღნიშნული შენატანები სრულად უნდა განაღდდეს. ეროვნული ბანკის გადაწყვეტილებით, ამ ვალდებულების შესრულების ვადა შეიძლება გაგრძელდეს არაუმეტეს 10 დღით.
საქართველოს 2019 წლის 20 დეკემბრის კანონი №5655 – ვებგვერდი, 31.12.2019წ.
მუხლი 3710. კომერციული ბანკის რეკაპიტალიზაცია მისი ვალდებულებების ჩამოწერით ან კონვერტაციით
1. ეროვნული ბანკი უფლებამოსილია რეზოლუციის რეჟიმში მყოფი კომერციული ბანკის ვალდებულებების ჩამოწერით ან კონვერტაციით რეკაპიტალიზაციის ინსტრუმენტი გამოიყენოს:
ა) რეზოლუციის რეჟიმში მყოფი კომერციული ბანკის რეკაპიტალიზაციისთვის;
ბ) დროებითი ბანკის სარეზოლუციო ინსტრუმენტის გამოყენებისას მისი რეკაპიტალიზაციისთვის.
2. რეზოლუციის რეჟიმში მყოფი კომერციული ბანკის ვალდებულებების ჩამოწერით ან კონვერტაციით რეკაპიტალიზაციის ინსტრუმენტი გამოიყენება ამ კანონის 373 მუხლის პირველი პუნქტით გათვალისწინებული შეფასების საფუძველზე.
3. რეზოლუციის რეჟიმში მყოფი კომერციული ბანკის ვალდებულებების ჩამოწერით ან კონვერტაციით რეკაპიტალიზაციის ინსტრუმენტის გამოყენებისას ამ ვალდებულებების ჩამოწერა ან კონვერტაცია ხორციელდება ლიკვიდაციისას დადგენილი მოთხოვნების რიგითობის საპირისპირო მიმდევრობით, ამ მუხლის მე-5 და მე-6 პუნქტების მოთხოვნათა გათვალისწინებით. თუ რეზოლუციის რეჟიმში მყოფი კომერციული ბანკის კრედიტორთა შესაბამისი რიგი ვალდებულებების სრულად ჩამოწერას ან კონვერტაციას არ ექვემდებარება, მათი ჩამოწერა ან კონვერტაცია უნდა განხორციელდეს ამ რიგის თითოეული კრედიტორის მოთხოვნის მოცულობის პროპორციულად.
4. რეზოლუციის რეჟიმში მყოფი კომერციული ბანკის ვალდებულებების ჩამოწერით ან კონვერტაციით რეკაპიტალიზაციის ინსტრუმენტის გამოყენებამდე უნდა განხორციელდეს იმ ვალდებულებების ჩამოწერა ან კონვერტაცია, რომელთა სახელშეკრულებო პირობებით პირდაპირ არის გათვალისწინებული ვალდებულების ჩამოწერა ან კომერციული ბანკის ჩვეულებრივ აქციებში კონვერტაცია.
5. რეზოლუციის რეჟიმში მყოფი კომერციული ბანკის ვალდებულებების ჩამოწერით ან კონვერტაციით რეკაპიტალიზაციის ინსტრუმენტი არ შეიძლება გამოყენებულ იქნეს შემდეგი ვალდებულებების მიმართ:
ა) „დეპოზიტების დაზღვევის სისტემის შესახებ“ საქართველოს კანონით გათვალისწინებული დაზღვეული დეპოზიტების მიმართ;
ბ) „დეპოზიტების დაზღვევის სისტემის შესახებ“ საქართველოს კანონით გათვალისწინებული შენატანების მიმართ;
გ) საგადასახადო და სოციალური უზრუნველყოფის ორგანოებისადმი არსებული ვალდებულებების მიმართ;
დ) ნებისმიერი ვალდებულების მიმართ, რომელიც კლიენტის აქტივების ფლობის შედეგად წარმოიშობა;
ე) სანივთო უფლებით უზრუნველყოფილი ვალდებულების მიმართ, აღნიშნული უზრუნველყოფის ღირებულების ფარგლებში;
ვ) კომერციული ბანკის თანამშრომლებისადმი არსებული ვალდებულებების მიმართ, გარდა კომერციული ბანკის ადმინისტრატორების არასახელფასო ანაზღაურებისა;
ზ) საგადახდო, საკლირინგო და ანგარიშსწორების სისტემებისადმი არსებული ვალდებულებების მიმართ − 7 დღეზე ნაკლები მოქმედების ვადით;
თ) სხვა კომერციული ბანკებისადმი (გარდა იმავე საბანკო ჯგუფში შემავალი კომერციული ბანკებისა) არსებული ვალდებულებების მიმართ − 7 დღეზე ნაკლები მოქმედების ვადით;
ი) კომერციული ბანკის კრედიტორებისადმი არსებული იმ ვალდებულებების მიმართ, რომლებიც წარმოიშობა კომერციული ბანკისთვის ისეთი პროდუქტის ან მომსახურების (მათ შორის, ინფორმაციული ტექნოლოგიების, კომუნალური, საიჯარო და სხვა ტექნიკური მომსახურებების) მიწოდებით, რომელსაც კომერციული ბანკის ყოველდღიური საქმიანობისთვის კრიტიკული მნიშვნელობა აქვს.
6. ეროვნული ბანკი უფლებამოსილია, ამ მუხლის მე-5 პუნქტით განსაზღვრული ვალდებულებების გარდა, რეზოლუციის რეჟიმში მყოფი კომერციული ბანკის ვალდებულებების ჩამოწერით ან კონვერტაციით რეკაპიტალიზაციის ინსტრუმენტის მოქმედების ფარგლებიდან ნაწილობრივ ან სრულად გამორიცხოს სხვა ვალდებულებები, თუ, მისი შეფასებით, არსებობს ამ კანონის 3711 მუხლის მე-3 პუნქტით გათვალისწინებული ერთი ან რამდენიმე პირობა.
7. დერივატივიდან წარმოშობილი ვალდებულებების ჩამოწერა ან კონვერტაცია შეიძლება განხორციელდეს მხოლოდ მათი ურთიერთგაქვითვის შემდეგ.
8. რეზოლუციის რეჟიმში მყოფი კომერციული ბანკის ვალდებულებების ჩამოწერით ან კონვერტაციით რეკაპიტალიზაციის ინსტრუმენტის გამოყენებისას ეროვნული ბანკი უფლებამოსილია ამ კომერციული ბანკის აქციონერების ან/და საკუთრების სხვა ინსტრუმენტების მფლობელების მიმართ განახორციელოს შემდეგი ქმედებები:
ა) გააუქმოს არსებული აქციები ან/და საკუთრების სხვა ინსტრუმენტები ან გადასცეს ისინი იმ კრედიტორებს, რომელთა მიმართაც გამოყენებულ იქნა ამ მუხლით გათვალისწინებული ინსტრუმენტი;
ბ) ამ კომერციული ბანკის აქციონერების წილის მაქსიმალურად შესამცირებლად კომერციული ბანკის დადებითი სააქციო კაპიტალის შემთხვევაში განახორციელოს საზედამხედველო კაპიტალის ინსტრუმენტების ან/და ვალდებულებების კომერციული ბანკის ჩვეულებრივ აქციებში ან საკუთრების სხვა ინსტრუმენტებში კონვერტაცია.
9. რეზოლუციის რეჟიმში მყოფი კომერციული ბანკის ვალდებულებების ჩამოწერით ან კონვერტაციით რეკაპიტალიზაციის ინსტრუმენტი შეიძლება გამოყენებულ იქნეს ამ მუხლის მე-4 პუნქტით გათვალისწინებული აქციების მიმართ, თუ ვალდებულებების აქციებში კონვერტაცია განხორციელდა რეზოლუციის რეჟიმის შემოღებამდე ან ამ კანონის 374 მუხლის საფუძველზე რეზოლუციის რეჟიმში მყოფი კომერციული ბანკის აქციების ან/და საზედამხედველო კაპიტალის სხვა ინსტრუმენტების ჩამოწერის ან აღნიშნული ინსტრუმენტების აქციებში კონვერტაციის შემდეგ.
10. რეზოლუციის რეჟიმში მყოფი კომერციული ბანკის ვალდებულებების ჩამოწერით ან კონვერტაციით რეკაპიტალიზაციის ინსტრუმენტის გამოსაყენებლად ეროვნული ბანკი განსაზღვრავს იმ საზედამხედველო კაპიტალის ოდენობას, რომელიც საჭიროა ამ კომერციული ბანკის პირველადი ძირითადი კაპიტალის დადგენილი კოეფიციენტის დასაცავად, ხოლო დროებითი ბანკის შემთხვევაში − კაპიტალის დადგენილი კოეფიციენტის დასაცავად. ამ პუნქტით გათვალისწინებულ შემთხვევაში საზედამხედველო კაპიტალის ოდენობის განსაზღვრისას გათვალისწინებული უნდა იქნეს დროებითი სახელმწიფო დაფინანსების ოდენობა და კომერციული ბანკის/დროებითი ბანკის მიმართ ნდობის აღდგენისა და კომერციული ბანკის/დროებითი ბანკის სალიცენზიო მოთხოვნებთან მინიმუმ მომდევნო 1 წლის განმავლობაში შესაბამისობისათვის აუცილებელი რესურსები.
11. რეზოლუციის რეჟიმში მყოფი კომერციული ბანკის ვალდებულებების ჩამოწერით ან კონვერტაციით რეკაპიტალიზაციის ინსტრუმენტის ფარგლებში ეროვნული ბანკი:
ა) ლიკვიდაციისას დადგენილი მოთხოვნების დაკმაყოფილების რიგითობის საპირისპირო მიმდევრობით ნულამდე შეამცირებს აქციების ან/და საზედამხედველო კაპიტალის სხვა ინსტრუმენტების ან/და ვალდებულებების ნომინალურ ღირებულებას, იმ ზღვრამდე, როდესაც ბანკის სააქციო კაპიტალი ნულს მიაღწევს. ვალდებულებები მაქსიმალური ოდენობით უნდა შემცირდეს;
ბ) განახორციელებს ამ კომერციული ბანკის ვალდებულებების კომერციული ბანკის ჩვეულებრივ აქციებში ან საკუთრების სხვა ინსტრუმენტებში კონვერტაციას ამ მუხლის მე-10 პუნქტით გათვალისწინებული შესაბამისობის მისაღწევად.
12. თუ რეზოლუციის რეჟიმში მყოფი კომერციული ბანკის ვალდებულებების ჩამოწერით ან კონვერტაციით რეკაპიტალიზაციის ინსტრუმენტის გამოყენების შედეგად ამ მუხლის მე-10 პუნქტით გათვალისწინებული შესაბამისობა მიღწეული ვერ იქნა, რეზოლუციის დასაფინანსებლად შეიძლება განხორციელდეს „საქართველოს ეროვნული ბანკის შესახებ“ საქართველოს ორგანული კანონით განსაზღვრული დროებითი სახელმწიფო დაფინანსება. დროებითი სახელმწიფო დაფინანსება შეიძლება განხორციელდეს ერთ-ერთი ან ორივე შემდეგი ფორმით:
ა) რეზოლუციის რეჟიმში მყოფი კომერციული ბანკის სააქციო კაპიტალის ნულამდე დაყვანის მიზნით საქართველოს ფინანსთა სამინისტრო სარეზოლუციო ფონდის საშუალებით აანაზღაურებს იმ ზარალს, რომელიც ამ მუხლით გათვალისწინებული ინსტრუმენტის გამოყენებით ვერ ანაზღაურდა;
ბ) საქართველოს ფინანსთა სამინისტრო შეიძენს რეზოლუციის რეჟიმში მყოფი კომერციული ბანკის აქციებს ან საზედამხედველო კაპიტალის სხვა ინსტრუმენტებს.
13. რეზოლუციის რეჟიმში მყოფი კომერციული ბანკის ვალდებულებების ჩამოწერით ან კონვერტაციით რეკაპიტალიზაციის ინსტრუმენტის გამოყენების შესახებ გადაწყვეტილება ძალაში შედის დაუყოვნებლივ და მისი შესრულება სავალდებულოა კომერციული ბანკისთვის, დროებითი ბანკისთვის და კომერციული ბანკისა და დროებითი ბანკის აქციონერებისა და კრედიტორებისთვის. რეზოლუციის რეჟიმში მყოფი კომერციული ბანკის ჩამოწერილი ვალდებულება ან ამ ვალდებულებასთან დაკავშირებული ნებისმიერი მოთხოვნა, რომელიც ჯერ არ დარიცხულა, უნდა გაუქმდეს და აღარ უნდა აღდგეს. რეზოლუციის რეჟიმში მყოფი კომერციული ბანკის ვალდებულების ნაწილობრივ ჩამოწერის შემთხვევაში ის ხელშეკრულება, რომელიც საფუძვლად უდევს ამ ვალდებულებას, აგრძელებს მოქმედებას დარჩენილ ნაწილში. აღნიშნული ხელშეკრულების ნაწილი ექვემდებარება ცვლილებას ეროვნული ბანკის მოთხოვნის შესაბამისად.
14. თუ კომერციული ბანკის ვალდებულებების ჩამოწერის ან კონვერტაციის გზით რეკაპიტალიზაციის ინსტრუმენტის გამოყენების შედეგად პირის ან ერთობლივად მოქმედ პარტნიორთა (აქციონერთა) ჯგუფის ან ბენეფიციარი მესაკუთრის პირდაპირი/არაპირდაპირი მონაწილეობა კომერციული ბანკის კაპიტალში 10, 25 ან 50 პროცენტს გადააჭარბებს, ეროვნული ბანკი ამ კანონის 81 მუხლით დადგენილი წესით მნიშვნელოვანი წილის შეძენის შესახებ განაცხადს განიხილავს დაჩქარებულად.
15. ეროვნული ბანკი უფლებამოსილია კომერციულ ბანკს მოსთხოვოს სამოქმედო გეგმის შედგენა და განხორციელება, რომელიც მოიცავს კომერციული ბანკის ფინანსური მდგომარეობის გრძელვადიან პერიოდში გაუმჯობესების ღონისძიებებს. აღნიშნული გეგმა უნდა შეთანხმდეს ეროვნულ ბანკთან. კომერციული ბანკი ვალდებულია რეგულარულად აწარმოოს შესაბამისი ანგარიშგება ეროვნულ ბანკთან სამოქმედო გეგმის განხორციელების შესახებ.
16. ეროვნული ბანკი უფლებამოსილია სამართლებრივი აქტით დაადგინოს კომერციული ბანკის ვალდებულებების ჩამოწერით ან კონვერტაციით რეკაპიტალიზაციის ინსტრუმენტის გამოყენებასთან დაკავშირებული წესები და პირობები, მათ შორის, დაშვებული ვალდებულებებისა და კაპიტალის ინსტრუმენტების, ამ მუხლის მე-10 პუნქტით გათვალისწინებული შესაბამისობის მისაღწევად აუცილებელი ფულადი სახსრების გამოთვლის, შეფასების, კონვერტაციის განაკვეთების განსაზღვრის, სამოქმედო გეგმის შემუშავების, შეთანხმებისა და განხორციელების საკითხები.
საქართველოს 2019 წლის 20 დეკემბრის კანონი №5655 – ვებგვერდი, 31.12.2019წ.
მუხლი 3711. რეზოლუციის სამართლებრივი გარანტიები
1. სარეზოლუციო ინსტრუმენტის გამოყენებისას ეროვნული ბანკი იყენებს ლიკვიდაციისას დადგენილი მოთხოვნების დაკმაყოფილების რიგითობას, ამ კანონის 3710 მუხლის მე-5 პუნქტით დადგენილი გამონაკლისის გათვალისწინებით. ეროვნული ბანკი უფლებამოსილია არ დაიცვას ეს პრინციპი ამ მუხლის მე-3 პუნქტით გათვალისწინებულ შემთხვევებში.
2. სარეზოლუციო უფლებამოსილებების განხორციელებისას ეროვნულმა ბანკმა უნდა უზრუნველყოს ერთი და იმავე რიგის კრედიტორთა მიმართ თანაბარი მოპყრობის პრინციპის დაცვა, ამ კანონის 3710 მუხლის მე-5 პუნქტით განსაზღვრული ვალდებულებებისთვის დადგენილი გამონაკლისების გათვალისწინებით. ეროვნული ბანკი უფლებამოსილია არ დაიცვას ეს პრინციპი ამ მუხლის მე-3 პუნქტით გათვალისწინებულ შემთხვევებში.
3. ამ კანონის 377 ან 378 მუხლით გათვალისწინებული სარეზოლუციო ინსტრუმენტის გამოყენებისას და ამავე კანონის 3710 მუხლის მე-6 პუნქტით გათვალისწინებულ შემთხვევაში ეროვნული ბანკი უფლებამოსილია არ დაიცვას ამ მუხლის პირველი და მე-2 პუნქტებით განსაზღვრული პრინციპები, თუ არსებობს ერთი ან რამდენიმე შემდეგი პირობა:
ა) ეროვნული ბანკის მცდელობის მიუხედავად, სარეზოლუციო ინსტრუმენტის გონივრულ ვადაში გამოყენება შეუძლებელია;
ბ) ეს აუცილებელი და პროპორციულია რეზოლუციის რეჟიმში მყოფი კომერციული ბანკის კრიტიკული ფუნქციებისა და ძირითადი საქმიანობის შესანარჩუნებლად, რათა უზრუნველყოფილ იქნეს ამ კომერციული ბანკის ძირითადი ოპერაციების, მომსახურებებისა და ტრანზაქციების უწყვეტობა;
გ) ეს აუცილებელი და პროპორციულია ფინანსური სირთულეებისა და საფრთხეების ფინანსური სექტორის სხვა მონაწილეებზე გავრცელების რისკების შესამცირებლად;
დ) სხვა კრედიტორები იმაზე მეტად იზარალებენ, ვიდრე ისინი იზარალებდნენ ამ მუხლის პირველი და მე-2 პუნქტებით გათვალისწინებული პრინციპების დაცვის შემთხვევაში.
4. რეზოლუციის რეჟიმში მყოფი კომერციული ბანკის აქციონერებმა და კრედიტორებმა არ უნდა იზარალონ იმაზე მეტად, ვიდრე ისინი იზარალებდნენ კომერციული ბანკის ლიკვიდაციის შემთხვევაში. ეს პრინციპი დაცული უნდა იქნეს რეზოლუციის საბოლოო შედეგით. თუ რეზოლუციის შემდეგ განხორციელებული შეფასების შედეგად დადასტურდება, რომ რეზოლუციის რეჟიმში მყოფი კომერციული ბანკის ლიკვიდაციის შემთხვევაში მისი აქციონერები ან/და კრედიტორები იმაზე ნაკლებად იზარალებდნენ, ვიდრე მათ იზარალეს ამ კომერციული ბანკის მიმართ რეზოლუციის რეჟიმის შემოღებით, ისინი უფლებამოსილი არიან ფულადი კომპენსაციის მიღება მოითხოვონ. ფულადი კომპენსაცია გადახდილი უნდა იქნეს სარეზოლუციო ფონდიდან.
5. აქციონერების ან/და კრედიტორების კომპენსაციის მიღების უფლებისა და მისი ოდენობის შეფასების მიზნით, სარეზოლუციო უფლებამოსილებების გამოყენების შემდგომ რეზოლუციის რეჟიმის დასრულებამდე შეფასება ხორციელდება დამოუკიდებელი შემფასებლის მიერ. აღნიშნული შეფასება განსხვავდება ამ კანონის 373 მუხლით გათვალისწინებული შეფასებისგან. ეროვნული ბანკი ადგენს ამ პუნქტით გათვალისწინებული შეფასების წესს, პროცედურებსა და მეთოდოლოგიას, მათ შორის, დამოუკიდებელი შემფასებლის საკვალიფიკაციო მოთხოვნებს. ამ შეფასების ფარგლებში გამორიცხული უნდა იქნეს როგორც სახელმწიფოს, ისე ეროვნული ბანკის მიერ ყველა სახის არსებული და პოტენციური ფინანსური დახმარება (გარდა იმ შემთხვევისა, როდესაც კომერციულ ბანკს შეეძლო მიეღო სესხი „საქართველოს ეროვნული ბანკის შესახებ“ საქართველოს ორგანული კანონის 31-ე მუხლისა და 33-ე მუხლის პირველი პუნქტის შესაბამისად).
6. ვალდებულების გადაცემის შემთხვევაში დაუშვებელია ვალდებულებისა და მისი უზრუნველყოფის განცალკევება. განსაკუთრებულ შემთხვევაში რეზოლუციის ეფექტურად განსახორციელებლად ეროვნული ბანკი უფლებამოსილია გააცალკევოს ვალდებულება და მისი უზრუნველყოფა იმ პირობით, რომ უზრუნველყოფა მსგავსი სახისა და ღირებულების უზრუნველყოფით ჩანაცვლდება ან/და გადახდილი იქნება ფინანსური კომპენსაცია. ფინანსური გირავნობის ხელშეკრულება და ურთიერთგაქვითვის შეთანხმება, რომლებსაც ერთი და იგივე კონტრაჰენტი ჰყავს და ურთიერთგაქვითვის ერთი და იმავე ვალდებულების საგანია, არ შეიძლება განცალკევდეს, გარდა იმ შემთხვევისა, როდესაც ეს აუცილებელია რეზოლუციის მიზნების მისაღწევად.
7. ეროვნული ბანკი უფლებამოსილია შეზღუდოს ფინანსური გირავნობის ხელშეკრულების ან ურთიერთგაქვითვის შეთანხმების ადრეული შეწყვეტის უფლებამოსილება, ისე, რომ უზრუნველყოფილ იქნეს შემდეგი პირობების დაცვა:
ა) უნდა შეიზღუდოს მხოლოდ ის უფლებები, რომლებიც წარმოიშვა ამ ხელშეკრულების/შეთანხმების პირობების თანახმად, მხოლოდ რეზოლუციის რეჟიმის შემოღების ან/და სარეზოლუციო უფლებამოსილებების განხორციელების შედეგად;
ბ) შეზღუდვა შეიძლება გაგრძელდეს არაუმეტეს 2 სამუშაო დღით;
გ) ამ ხელშეკრულების/შეთანხმების შემძენი მხარისთვის გადაცემისას აღნიშნული ხელშეკრულებიდან/შეთანხმებიდან გამომდინარე, მისი ადრეული შეწყვეტის უფლებამოსილება აგრძელებს მოქმედებას შემძენი მხარის მიმართ, მის მიერ სახელშეკრულებო ვალდებულებების ჯეროვნად შეუსრულებლობის შემთხვევაში;
დ) კონტრაჰენტს უფლება აქვს, განახორციელოს ადრეული შეწყვეტის უფლებამოსილება ამ მუხლით განსაზღვრული შეზღუდვის ამოწურვისთანავე ან იმ შემთხვევაში, თუ ეროვნული ბანკი შეატყობინებს მას, რომ აღნიშნული ხელშეკრულების/შეთანხმების მესამე მხარისთვის გადაცემა არ განხორციელდება.
საქართველოს 2019 წლის 20 დეკემბრის კანონი №5655 – ვებგვერდი, 31.12.2019წ.
მუხლი 3712. კომერციული ბანკის ლიკვიდაცია
1. კომერციული ბანკისთვის საბანკო საქმიანობის ლიცენზიის გაუქმების შემთხვევაში ხდება მისი ლიკვიდაცია, რომლის მიზანია ფინანსური სექტორის სტაბილური ფუნქციონირების ხელშეწყობა, „დეპოზიტების დაზღვევის სისტემის შესახებ“ საქართველოს კანონის შესაბამისად დაზღვეული დეპოზიტების დაცვა და კრედიტორთა მოთხოვნების მაქსიმალურად დაკმაყოფილება. კომერციული ბანკის ლიკვიდატორის ფუნქციებს ასრულებს ეროვნული ბანკის მიერ დანიშნული პირი ეროვნული ბანკის მიერვე დადგენილი წესით. დაუშვებელია ლიკვიდატორად ამ კომერციულ ბანკთან დაკავშირებული პირის დანიშვნა. კომერციული ბანკის ლიკვიდაციის პროცესის დაწყებისთანავე წყდება მის მიმართ მიმდინარე იძულებითი აღსრულება.
2. თუ ლიკვიდირებული კომერციული ბანკი საგადახდო სისტემის ოპერატორი ან/და ანგარიშსწორების აგენტი იყო, კომერციული ბანკის ლიკვიდატორი ვალდებულია დანიშვნისთანავე უზრუნველყოს მის მიერ ფუნქციების შესრულების დაწყებამდე საგადახდო სისტემის მიერ მიღებული ტრანსფერორდერების შესრულება, საგადახდო სისტემის მონაწილეთა ანგარიშსწორების პოზიციების დადგენა ან/და ანგარიშსწორების განხორციელება „საგადახდო სისტემისა და საგადახდო მომსახურების შესახებ“ საქართველოს კანონის შესაბამისად.
3. კომერციული ბანკის ლიკვიდატორი ვალდებულია დანიშვნიდან 3 თვის ვადაში შეადგინოს კომერციული ბანკის აქტივებისა და პასივების ნუსხა და მისი ასლი გადასცეს ეროვნულ ბანკს. კომერციული ბანკის ლიკვიდატორი ანგარიშვალდებულია ეროვნული ბანკის წინაშე ეროვნული ბანკის მიერვე დადგენილი წესით.
4. კომერციული ბანკის ლიკვიდატორი უფლებამოსილია კომერციული ბანკის აქტივები საჯარო აუქციონზე გაყიდოს ან ეროვნულ ბანკთან შეთანხმებით შეარჩიოს მათი რეალიზაციის სხვა ფორმა, აგრეთვე ამ აქტივების მოთხოვნის უფლება გადასცეს კომერციული ბანკის კრედიტორებს რიგითობის მიხედვით, ხოლო სესხების ან სხვა საფინანსო აქტივების მოთხოვნის უფლება გადასცეს სხვა კომერციულ ბანკს და ორგანიზება გაუწიოს ამ კომერციული ბანკისთვის ვალდებულებების გადაცემას.
5. ამ მუხლის მე-4 პუნქტით გათვალისწინებული აქტივებისა და ვალდებულებების გადაცემისას კომერციული ბანკის კრედიტორთა თანხმობა საჭირო არ არის.
6. კომერციული ბანკის ლიკვიდატორი უფლებამოსილია შეწყვიტოს:
ა) კომერციული ბანკის თანამშრომლის დაქირავების შესახებ გარიგება;
ბ) იმ მომსახურების შესახებ კონტრაქტი, რომლის განხორციელებაშიც კომერციული ბანკი მონაწილეობდა;
გ) კომერციული ბანკის, როგორც უძრავი ქონების მოიჯარის, ნებისმიერი ვალდებულება, თუ მეიჯარეს (მეიჯარე 60 დღით ადრე უნდა იქნეს გაფრთხილებული იმის შესახებ, რომ კომერციული ბანკი აპირებს, გამოიყენოს საიჯარო შეთანხმების გაუქმების უფლება) არა აქვს მოთხოვნა საიჯარო გადასახდელზე, გარდა იმ თანხისა, რომელიც შეთანხმების გაუქმების თარიღისთვის დაირიცხა, და არ მოითხოვს მისი გაუქმების შედეგად წარმოშობილი ზარალის ანაზღაურებას;
დ) კომერციული ბანკის მიერ გაცემული საბანკო გარანტია და ის იმავე პირობებით გადაიტანოს სხვა კომერციულ ბანკში. მისი გადატანისთვის საჭირო არ არის საბანკო გარანტიის ბენეფიციარისა და პრინციპალის თანხმობა. კომერციული ბანკის ლიკვიდატორი ვალდებულია საბანკო გარანტიის ბენეფიციარსა და პრინციპალს შეატყობინოს აღნიშნული საბანკო გარანტიის სხვა კომერციულ ბანკში გადატანის შესახებ.
7. კომერციული ბანკის ლიკვიდატორი უფლებამოსილია, „ფინანსური გირავნობის, ურთიერთგაქვითვისა და დერივატივების შესახებ“ საქართველოს კანონის საფუძველზე განხორციელებული ქმედების გარდა, სასამართლოში სარჩელის შეტანით სადავო გახადოს ლიკვიდატორის დანიშვნის თარიღამდე 1 წლის განმავლობაში კომერციული ბანკის ადმინისტრატორის მიერ განხორციელებული ქმედება ან დადებული გარიგება და მოითხოვოს მისი ბათილობა, თუ ამ ქმედების/გარიგების შედეგად კომერციულ ბანკთან დაკავშირებულმა პირმა ამ კომერციული ბანკის ხარჯზე ქონებრივი სარგებელი მიიღო ან რაიმე უპირატესობით, პრივილეგიით ან შეღავათით ისარგებლა, რამაც კომერციულ ბანკს ან მის კრედიტორებს ზიანი მიაყენა.
8. კომერციული ბანკის ლიკვიდატორმა:
ა) უნდა მიიღოს ყველა აუცილებელი ზომა რწმუნებული პირის ყველა ფუნქციის შესაწყვეტად, რომლებსაც დაწესებულება ასრულებდა, დაწესებულების, როგორც რწმუნებული პირის, კუთვნილი ყველა აქტივი და საკუთრება დაუბრუნოს მათ მესაკუთრეს და განახორციელოს ყველა ანგარიშსწორება რწმუნებული პირის ანგარიშების მიხედვით;
ბ) მოთხოვნათა ხასიათისა და თანხის შესახებ შეტყობინება უნდა გაუგზავნოს კომერციული ბანკის სააღრიცხვო დოკუმენტების შესაბამისად ყველა მეანაბრეს, დანარჩენ კრედიტორებს, კლიენტებს, რომლებიც კომერციული ბანკის სეიფებში ინახავენ ფასეულობას, აგრეთვე იმ ქონების დეპონენტებს, რომელსაც დაწესებულება განაგებს. ამ შეტყობინებაში აღინიშნება, რომ კლიენტებს შეუძლიათ თავიანთი ფასეულობის მიღება და რომ კომერციული ბანკის ლიკვიდატორისთვის პრეტენზიის წარდგენა შესაძლებელია წერილის მიღებიდან 1 თვის განმავლობაში;
გ) კომერციული ბანკის მსესხებლებსა და სხვა დებიტორებს უნდა მოსთხოვოს, კომერციული ბანკის მიმართ არსებული ვალდებულებები კომერციული ბანკის ლიკვიდატორის მიერ დადგენილ ვადაში დაფარონ. კომერციული ბანკის აქტივების მაქსიმალურად ამოსაღებად კომერციული ბანკის ლიკვიდატორმა ეროვნულ ბანკთან შეთანხმებით უნდა მიაღწიოს იმ მსესხებლებისა და სხვა დებიტორების დავალიანებების რესტრუქტურიზაციას (მათ შორის, პირგასამტეხლოებისა და ჯარიმების პატიებას), რომელთაც არა აქვთ დავალიანებების კომერციული ბანკის ლიკვიდატორის მიერ დადგენილ ვადაში სრულად დასაფარავად საკმარისი ფულადი სახსრები და მატერიალური საშუალებები.
9. კომერციული ბანკის ტერიტორიაზე შენახული ქონება, რომელიც გამოთხოვილი არ არის ამონაწერში მითითებულ ვადაში, მოუკითხავი ფულადი სახსრები და ქონება, რომლებიც ხელშეკრულების საფუძველზე კომერციულ ბანკს ერიცხება, მოუკითხავ რესურსად ითვლება და მესაკუთრის გამოსავლენად ეროვნული ბანკის მფლობელობაში გადადის. მოუკითხავი ფულადი სახსრები ეროვნულ ბანკში გახსნილ მოუკითხავი თანხების ანგარიშზე ირიცხება.
10. კომერციული ბანკის ლიკვიდაციის დროს ფინანსური გირავნობის მოგირავნეს აქვს ფინანსური გირავნობით უზრუნველყოფილი მოთხოვნის უპირატესი დაკმაყოფილების უფლება. კომერციული ბანკის ლიკვიდაციის დროს მოთხოვნები შემდეგი თანამიმდევრობით უნდა დაკმაყოფილდეს:
ა) სარეზოლუციო ფონდი, საქართველოს ფინანსთა სამინისტრო, გარდა ამ პუნქტის „ლ“ ქვეპუნქტით გათვალისწინებული შემთხვევებისა, „საქართველოს ეროვნული ბანკის შესახებ“ საქართველოს ორგანული კანონით განსაზღვრული სხვა დაფინანსების ფარგლებში (გარდა სარეზოლუციო ფონდის საშუალებით განხორციელებული დროებითი სახელმწიფო დაფინანსებისა), ეროვნული ბანკი და სხვა კრედიტორები, რომელთა მიმართ ვალდებულება კომერციულ ბანკს მისთვის საბანკო საქმიანობის ლიცენზიის გაუქმების შემდეგ წარმოეშვა, გარდა კომერციული ბანკის ლიკვიდაციის პერიოდში სხვა კომერციული ბანკების მიერ გაცემული სესხებისა. ამასთანავე, საგადასახადო ვალდებულებები, რომლებიც კომერციული ბანკისთვის საბანკო საქმიანობის ლიცენზიის გაუქმების შემდეგ წარმოიშვა, დაკმაყოფილდება ამ პუნქტის „ლ“ ქვეპუნქტით გათვალისწინებული რიგითობით;
ბ) დაზღვეული დეპოზიტები „დეპოზიტების დაზღვევის სისტემის შესახებ“ საქართველოს კანონით დაწესებული ანაზღაურებადი ოდენობის ზღვრის ფარგლებში ან/და საჯარო სამართლის იურიდიული პირის − დეპოზიტების დაზღვევის სააგენტოს მოთხოვნები, მათ შორის, „დეპოზიტების დაზღვევის სისტემის შესახებ“ საქართველოს კანონის მე-20 მუხლის მე-2 პუნქტით გათვალისწინებული მოთხოვნები;
გ) ფიზიკური პირების ანგარიშებზე არსებული და სადეპოზიტო სერტიფიკატის შესაბამისი თანხები არაუმეტეს 10 000 (ათი ათასი) ლარისა ან უცხოურ ვალუტაში მისი ეკვივალენტისა;
დ) იურიდიული პირების ანგარიშებზე არსებული და სადეპოზიტო სერტიფიკატის შესაბამისი თანხები არაუმეტეს 10 000 (ათი ათასი) ლარისა ან უცხოურ ვალუტაში მისი ეკვივალენტისა;
ე) ფიზიკური პირების ანგარიშებზე არსებული და სადეპოზიტო სერტიფიკატის შესაბამისი თანხები არაუმეტეს 100 000 (ასი ათასი) ლარისა ან უცხოურ ვალუტაში მისი ეკვივალენტისა;
ვ) ფიზიკური პირების ანგარიშებზე ეროვნულ ვალუტაში არსებული და სადეპოზიტო სერტიფიკატის შესაბამისი თანხები, რომლებიც გადახდილი არ არის ამ პუნქტის „გ“ და „ე“ ქვეპუნქტების შესაბამისად;
ზ) ფიზიკური პირების ანგარიშებზე უცხოურ ვალუტაში არსებული და სადეპოზიტო სერტიფიკატის შესაბამისი თანხები, რომლებიც გადახდილი არ არის ამ პუნქტის „გ“, „ე“ და „ვ“ ქვეპუნქტების შესაბამისად;
თ) იურიდიული პირების ანგარიშებზე ეროვნულ ვალუტაში არსებული და სადეპოზიტო სერტიფიკატის შესაბამისი თანხები, რომლებიც გადახდილი არ არის ამ პუნქტის „დ“ ქვეპუნქტის შესაბამისად;
ი) იურიდიული პირების ანგარიშებზე უცხოურ ვალუტაში არსებული და სადეპოზიტო სერტიფიკატის შესაბამისი თანხები, რომლებიც გადახდილი არ არის ამ პუნქტის „დ“ და „თ“ ქვეპუნქტების შესაბამისად;
კ) კომერციული ბანკის ლიკვიდაციის პერიოდში სხვა კომერციული ბანკების მიერ გაცემული სესხები;
ლ) საბიუჯეტო ვალდებულებები და დავალიანებები, მათ შორის, საგადასახადო გირავნობით უზრუნველყოფილი მოთხოვნები;
მ) კომერციული ბანკის მიმართ დარჩენილი სხვა მოთხოვნები, გარდა ამ პუნქტის „ნ“−„ს“ ქვეპუნქტებით გათვალისწინებული შემთხვევებისა;
ნ) კომერციული ბანკის სასესხო ვალდებულება კომერციული ბანკის პირდაპირი და არაპირდაპირი მფლობელების მიმართ, გარდა ამ პუნქტის „ო“−„ს“ ქვეპუნქტებით გათვალისწინებული შემთხვევებისა;
ო) კომერციული ბანკის სუბორდინირებული ვალი, რომელიც საზედამხედველო კაპიტალის ინსტრუმენტი არ არის;
პ) კომერციული ბანკის ისეთი ვალდებულებები, რომელთა ჩამოწერა ან საზედამხედველო კაპიტალში კონვერტაცია განსაზღვრულია ხელშეკრულებით, გარდა ამ პუნქტის „რ“ და „ს“ ქვეპუნქტებით გათვალისწინებული შემთხვევებისა;
ჟ) კომერციული ბანკის მეორადი კაპიტალის ინსტრუმენტები;
რ) კომერციული ბანკის დამატებითი პირველადი კაპიტალის ინსტრუმენტები;
ს) კომერციული ბანკის სხვა ვალდებულებები კომერციული ბანკის პირდაპირი და არაპირდაპირი მფლობელების მიმართ.
11. თუ არსებული თანხა ამ მუხლის მე-10 პუნქტით გათვალისწინებული მოთხოვნების სრულად დასაფარავად საკმარისი არ არის, ყველა სათანადო მოთხოვნა უნდა დაიფაროს ამ რიგის თითოეული კრედიტორის მოთხოვნის მოცულობის პროპორციულად.
12. კრედიტორთა ყოველი მომდევნო რიგის მოთხოვნა დაკმაყოფილდება კრედიტორთა წინა რიგის მოთხოვნების დაკმაყოფილების შემდეგ.
13. კომერციული ბანკის მეანაბრის მიერ კუთვნილ ფულად სახსრებზე მოთხოვნის კომერციული ბანკის ლიკვიდატორის მიერ დადგენილ ვადაში წარუდგენლობისას ეს ფულადი სახსრები მესაკუთრის გამოსავლენად ეროვნულ ბანკში გახსნილ მოუკითხავი თანხების ანგარიშზე გადაირიცხება.
14. კომერციული ბანკის ლიკვიდაციის პროცესის დროულად დასასრულებლად კომერციული ბანკის ლიკვიდატორი უფლებამოსილია ეროვნულ ბანკთან შეთანხმებით კომერციულ ბანკში არსებული ის ანგარიშები, რომელთა მიმართაც გამოყენებულია საქართველოს კანონმდებლობით გათვალისწინებული სამართლებრივი შეზღუდვები ან/და უზრუნველყოფის ღონისძიებები, ლიკვიდაციის პროცესში მყოფ კომერციულ ბანკში აღნიშნული სამართლებრივი შეზღუდვების ან/და უზრუნველყოფის ღონისძიებების არსებული რიგითობის დაცვით, ეროვნული ბანკის მიერ დადგენილი წესით, უცვლელად გადაიტანოს სხვა კომერციულ ბანკში ან/და ეროვნულ ბანკში.
15. იმ აქტივის ამოღების შემთხვევაში, რომელიც კომერციული ბანკის ლიკვიდაციის პროცესის დასრულების შესახებ ინდივიდუალური ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტის გამოცემამდე ამ კომერციული ბანკის აქტივი იყო, იგი ავტომატურად ჩაითვლება ლიკვიდირებული კომერციული ბანკის აქტივად და მისი განკარგვის უფლებას ეროვნული ბანკი იძენს. თუ ლიკვიდირებული კომერციული ბანკის ამოღებული აქტივი ფულადი სახსრებია, ისინი უნდა გადაირიცხოს ეროვნულ ბანკში გახსნილ ლიკვიდირებული ბანკების მოუკითხავი თანხების ანგარიშზე და განაწილდეს ლიკვიდატორის მიერ საბოლოოდ წარმოდგენილი ვალდებულებების დაზუსტებული რიგითობის დაცვით, ეროვნული ბანკის მიერ დადგენილი წესით. კომერციული ბანკის არაფულადი მატერიალური აქტივის ამოღების შემთხვევაში მის განსაკარგავად ეროვნული ბანკი გამოსცემს ინდივიდუალურ ადმინისტრაციულ-სამართლებრივ აქტს, რომლითაც განისაზღვრება ამოღებული არაფულადი მატერიალური აქტივის ლიკვიდირებული კომერციული ბანკის ვალდებულებათა დასაკმაყოფილებლად განკარგვის წესი.
საქართველოს 2019 წლის 20 დეკემბრის კანონი №5655 – ვებგვერდი, 31.12.2019წ.
საქართველოს 2019 წლის 20 დეკემბრის კანონი №5682 – ვებგვერდი, 31.12.2019წ.
მუხლი 3713. ურთიერთგაქვითვა და საბოლოო ურთიერთგაქვითვა
„ფინანსური გირავნობის, ურთიერთგაქვითვისა და დერივატივების შესახებ“ საქართველოს კანონისა და მხარეთა შორის დადებული ურთიერთგაქვითვის შეთანხმების საფუძველზე განხორციელებულ ურთიერთგაქვითვას ან საბოლოო ურთიერთგაქვითვას და მის შედეგად განხორციელებულ ოპერაციებს სადავოდ ვერ გახდიან მესამე პირები, ადმინისტრაციული და მარეგულირებელი/საზედამხედველო ორგანოები, კომერციული ბანკის ლიკვიდატორი, მეურვე, გაკოტრების მმართველი/რეაბილიტაციის მმართველი, დროებითი ადმინისტრატორი, კომერციული ბანკის სპეციალური მმართველი, მსგავსი ფუნქციების შემსრულებელი ნებისმიერი სხვა პირი.
საქართველოს 2019 წლის 20 დეკემბრის კანონი №5682 – ვებგვერდი, 31.12.2019წ.
გარდამავალი ხასიათის დებულებები
საქართველოს 2008 წლის 14 მარტის კანონი №5909 - სსმ I, №7, 26.03.2008წ., მუხ.29
საქართველოს 2009 წლის 24 სექტემბრის კანონი №1677 - სსმ I, №29 12.10.2009 წ., მუხ.160
პირი შეიძლება იყოს კომერციული ბანკის ადმინისტრატორი, თუ:
ა) იგი არ არის 2015 წლის 1 აპრილამდე სასამართლოს მიერ ქმედუუნაროდ ცნობილი პირი;
ბ) იგი ნასამართლევი არ არის მძიმე ან განსაკუთრებით მძიმე დანაშაულისათვის, ტერორიზმის დაფინანსებისათვის ან/და უკანონო შემოსავლის ლეგალიზაციისათვის ან სხვა ეკონომიკური დანაშაულისათვის;
გ) მას აქვს სათანადო განათლება ან/და გამოცდილება;
დ) იგი ამავე დროს არ არის სხვა კომერციული ბანკის ადმინისტრატორი, გარდა იმ შემთხვევისა, როდესაც მას უკავია ადმინისტრატორის თანამდებობა ამ კომერციული ბანკის კონტროლისადმი დაქვემდებარებულ ბანკში ან ბანკში, რომლის კონტროლსაც ექვემდებარება ეს კომერციული ბანკი.
საქართველოს 2015 წლის 20 მარტის კანონი №3392 – ვებგვერდი , 31.03.2015წ.
მუხლი 39. მოთხოვნები კომერციული ბანკის შექმნილი ან შეძენილი შვილობილი საწარმოს მიმართ
იმ კომერციულმა ბანკმა, რომელმაც ამ კანონის 101 მუხლის ამოქმედებამდე შექმნა ან შეიძინა შვილობილი საწარმო, რომელიც საქართველოს ფარგლებს გარეთ ახორციელებს „უკანონო შემოსავლის ლეგალიზაციის აღკვეთის ხელშეწყობის შესახებ“ საქართველოს კანონით გათვალისწინებული მონიტორინგის განმახორციელებელი პირებისათვის საქართველოს კანონმდებლობით განსაზღვრულ საქმიანობას, ამ კანონის ამოქმედებიდან 6 თვის ვადაში ეროვნულ ბანკს უნდა წარუდგინოს ამ კანონის 101 მუხლით გათვალისწინებული დოკუმენტები.
საქართველოს 2010 წლის 23 მარტის კანონი №2830 - სსმ I, №19 13.04.2010 წ., მუხ.104
საქართველოს პრეზიდენტი
ედუარდ შევარდნაძე
თბილისი,
1996 წლის 23 თებერვალი.
№121-IIს
LAW OF GEORGIA
ON COMMERCIAL BANK ACTIVITIES
Chapter I – General Provisions
Article 1 – Definition of terms
For the purposes of this Law, the terms have the following meanings:
a) administrator – a member of the supervisory board, or directorate (board of directors) of a commercial bank, as well as a person authorised to enter into commitments singly or together with one or more persons on behalf of the bank;
b) bank branch – a bank subdivision where all or part of banking activities are carried out;
c) persons connected to a bank – bank administrators, shareholders, and their relatives who represent first and second legal heirs under the Civil Code of Georgia, or persons related to them by business interests;
d) beneficial owner – a person receiving financial or other benefits under the law or an agreement, and who has no obligation to transfer these benefits to another person; and if a beneficial owner is an entity established to achieve best objectives, or if an owner is a legal person that has no person who owns a significant interest, a beneficial owner is a member of the management body;
e) developed countries – countries on the list of developed countries compiled by the National Bank of Georgia;
f) group of jointly acting partners (shareholders) – a group of closely related partners, (shareholders) or partners (shareholders) connected to each other by commercial interests in addition to the bank interests;
g) commercial bank – a legal person licensed by the National Bank of Georgia (‘the National Bank’) that accepts deposits and uses them to conduct banking activities on its behalf under the legislation of Georgia;
h) credit – any commitment to disburse monetary funds in consideration of their repayment, value, security and definite terms;
i) (deleted);
j) banking licence – a permit issued by the National Bank to carry out banking activities;
j1) (deleted);
j2) (deleted);
k) banking activities – types of activities determined by Article 20 of this Law;
k1) operational day – a certain period of a banking day defined by a commercial bank, after which all orders received by the bank from its customers shall be considered to be received on the following banking day;
k2) banking day – a calendar day when transfer transactions are performed through the National Bank payment system;
l) blank credit – a credit granted without collateral;
m) debt instrument – a negotiable instrument of any debt and any other instrument equivalent to it; also any negotiable document enabling one to acquire another debt instrument by subscription or exchange; a negotiable debt instrument may be in certificate or book entry form;
n) trust – a fiduciary function;
o) foreign trust bank – a bank of a developed country that is assigned a rating at a certain level or higher by a competent international rating organisation; the National Bank compiles a list of competent international rating organisations and defines the rating levels for each rating organisation;
p) factoring – a trade commission transaction which is adjusted to crediting of a customer's working capital, that includes collection of a customer's accounts receivables, crediting and guarantees for credit and foreign exchange risks;
q) fiduciary transaction – trust transactions performed by a bank or a trust company on its behalf but by order and for the account of a customer (usually to manage investments); the customer shall be liable for all risks, while the bank shall receive commission charges;
r) financial institutions – entities defined under the Law of Georgia on Securities Market;
s) forfeiting – crediting exports in foreign trade agreements by acquiring non-negotiable commercial bills of exchange or other debt liabilities by the supplier; a bank of an importing country shall be the guarantor bank during such transactions;
t) (deleted);
u) subsidiary (subsidiary organisation) – a legal person or an organisational establishment without a legal status controlled by a parent company (head organisation); or a legal person with 50 per cent or more of the shares (voting stock, shares) owned by the parent company;
u1) parent company (head organisation) – a legal person with one or more subsidiaries (subsidiary organisations);
v) regulatory capital – a type of capital created for conducting banking activities, for reserving against expected or unexpected financial loss/damages and protecting from different risks;
w) share capital – a commercial bank’s shareholder capital determined as the difference between total assets and total liabilities of the bank;
x) authorised capital – a capital agreed upon by the company shareholders and provided for by the charter;
y) paid-in capital – the actually paid-in portion of the authorised capital;
z) insolvent bank – a bank with total liabilities (regardless their terms) and the sum of conditional liabilities exceeding total assets, regardless their maturity;
z1) control – authority to administer financial and economic policy of the company (organisation) in order to receive economic benefit from such activity;
z2) controlling person – a person who exercises control;
z3) affiliate – a subsidiary and/or a company under control of a legal person, as well as its controlling persons, and their subsidiaries and companies under their control;
z4) person – a natural or a legal person, as well as an organisational establishment under the legislation of Georgia which is not a legal person;
z5) significant share – more than 10 per cent of the authorised or paid-in capital of a person or jointly acting partners (shareholders) and/or of the voting shares, also the possibility to make a significant influence on the commercial bank by a person or jointly acting partners (shareholders), irrespective of the amount in equity capital and/or voting rights;
z51) significant influence – the right to participate in the decisions relating to the financial and operational policy of the enterprise, which is not a control of this policy or a joint control;
z6) indirect participation (ownership) – shares in the capital of a legal person held through a third person.
z7) financial recovery plan – a plan developed by a commercial bank which among other elements includes the measures that have to be taken for the recovery of the financial situation when significant financial difficulties arise;
z8) resolution plan – a plan developed by the National Bank for a commercial bank which among other elements includes the issues related to the use of the resolution instruments and implementation of the resolution powers against the commercial bank in the framework of the mode of resolution;
z9) recapitalisation – the increase of the supervisory capital of the commercial bank;
z10) writing off the shares and/or other instruments of the supervisory capital and/or liabilities of the commercial bank – the revocation or the decrease of the value of the shares and/or other instruments of the supervisory capital and/or liabilities of the commercial bank.
Law of Georgia No 1115 of 23 October 2001 – LHG I, No 32, 7.11.2001, Art. 125
Law of Georgia No 1617 of 4 July 2002 – LHG I, No 23, 24.7.2002, Art. 108
Law of Georgia No 1938 of 28 December 2002 – LHG I, No 3, 17.1.2003, Art. 19
Law of Georgia No 4519 of 27 March 2007- LHG I, No 9, 31.3.2007, Art. 84
Law of Georgia No 5909 of 14 March 2008 – LHG I, No 7, 26.3.2008, Art. 29
Law of Georgia No 1677 of 24 September 2009 – LHG I, No 29, 12.10.2009, Art. 160
Law of Georgia No 1924 of 3 November 2009 – LHG I, No 35, 19.11.2009, Art. 234
Law of Georgia No 5002 of 1 July 2011 – website, 15.7.2011
Law of Georgia No 4189 of 3 September 2015 – website, 10.9.2015
Law of Georgia No 439 of 10 March 2017 – website, 22.3.2017
Law of Georgia No 1895 of 23 December 2017 – website, 11.1.2018
Law of Georgia No 5655 of 20 December 2019 – website, 31.12.2019
Law of Georgia No 5682 of 20 December 2019 – website, 31.12.2019
Article 2 – Scope of the Law
1. A commercial bank may be established as a joint stock company. Commercial banking activities shall be regulated by this Law, the Organic Law of Georgia on the National Bank of Georgia, the Law of Georgia on Entrepreneurs, and other normative acts.
2. No one shall have the right to solicit deposits and use them for granting credit on its behalf without a licence issued by the National Bank.
3. No one shall have the right to use the term ‘bank’, or other word-combination with this term without a banking licence issued under this Law, unless used as determined or recognised by law or an international agreement, or when the context in which the term ‘bank’ is used shows that no banking activity is carried out under this Law and the Law on the National Bank of Georgia.
4. (Deleted – 1.7.2011, No 5002).
41. (Deleted – 1.7.2011, No 5002).
42. (Deleted – 1.7.2011, No 5002).
43. (Deleted – 1.7.2011, No 5002).
5. Provisions of this Law shall apply in case of conflict between this Law and other laws with respect to relations with commercial banks.
Law of Georgia No 1636 of 13 October 1998 – LHG I, No 2, 26.10.1998, Art. 27
Law of Georgia No 1742 of 24 December 1998 – LHG I, No 7, 31.12.1998, Art. 60
Law of Georgia No 1115 of 23 October 2001 – LHG I, No 32, 7.11.2001, Art. 125
Law of Georgia No 4519 of 27 March 2007- LHG I, No 9, 31.3.2007, Art. 84
Law of Georgia No 5909 of 14 March 2008 – LHG I, No 7, 26.3.2008, Art. 29
Law of Georgia No 1677 of 24 September 2009 – LHG I, No 29, 12.10.2009, Art. 160
Law of Georgia No 5002 of 1 July 2011 – website, 15.7.2011
Law of Georgia No 4189 of 3 September 2015 – website, 10.9.2015
Law of Georgia No 439 of 10 March 2017 – website, 22.3.2017
Chapter II – Licensing
Law of Georgia No 1895 of 23 December 2017 – website, 11.1.2018
Article 3 – Banking licence applications
1. Banking licence applications shall be submitted to the National Bank in writing by a person authorised by a supervisory board of banking licence seekers or by shareholders.
2. To the banking licence written applications shall be attached the following documents and information:
a) original constituent documents, or their notarially certified or apostille certified, and/or legalised copies;
b) a statement of a commercial bank on its authorised capital and its paid-in portion; also information about the ownership and origin of the authorised and regulatory capital of the commercial bank. A branch of a foreign bank shall submit information regarding the amount of resources allocated to it by its parent bank;
c) capital inflow report on the determination of the minimum amount of the capital for commercial banks in accordance with the order of the president of the National Bank.
d) information on appropriateness of the banking licence seeker’s administrators with compliance criteria as defined by this Law;
e) a statement of paying licence fee in accordance with the Law of Georgia on Licence and Permit Fees;
f) the conformity declaration under Article 81 of this Law on direct ownership and beneficial ownership of significant shares;
g) information on the structure of the banking licence seeker structure/group structure in accordance with paragraph 3 of this article;
h) information on the supervisory board and the directorate of the banking licence seeker in accordance with paragraph 4 of this article;
i) documentation approved by the supervisory board of the banking licence seeker in accordance with paragraph 5 of this article;
j) the business plan of the banking licence seeker in accordance with paragraph 6 of this article;
k) in the case of licensing a foreign bank or a subsidiary bank – additional information in accordance with paragraph 7 of this article;
l) documentation evidencing the right of use or ownership of the real property where a commercial bank or its branch shall be located in the future;
m) additional information reasonably required by the National Bank in each individual case;
3. A structure of the banking licence seekers/commercial bank owners/group shall be transparent and shall not pose a threat to the effective supervision by the National Bank, also to the stability of the commercial bank and/or financial sector. The information about the structure of the ownership shall include data bout the ownership on every level, direct shareholders, intermediate owners and significant share beneficial owners. In particular, the mentioned information shall include:
a) in the case of a natural person:
a.a) a copy of an identity document; in the case of a foreign citizen – a duly certified copy of an identity document (when the legislation of a respective country provides for a possibility of certifying an identity document);
a.b) information about the citizenship or residence;
a.c) detailed CV;
a.d) information about the shares and other business interests in the commercial banks operating now or those which have operated in the past on the territory of Georgia;
a.e) a certificate on previous conviction;
a.f) data about the financial condition, income and its origin;
a.g) income tax return;
b) in the case of a legal person:
b.a) registration documentation;
b.b) recently audited financial statement (for the last quarter);
b.g) a certificate on previous conviction.
4. The information about the supervisory board of the banking licence seeker, auditing committee and directorate shall include:
a) information about the education, qualification and experience of the relevant persons;
b) a certificate on previous conviction;
c) information about the solvency or insolvency if the legislation of the relevant country provides for the possibility of issuing such information;
d) information about the financial liability to the commercial banks (including due loans);
e) information about the relationship with a shareholder or a potential administrator;
f) information about the financial liability to the state (including tax liabilities/due loans and/or restructured tax liabilities/due loans).
5. The documentation approved by the supervisory board of the banking licence seeker shall include:
a) corporate governance regulations;
b) organisational charts and the description of the management work;
c) a framework for credit, market, operational and other relevant risks;
d) an internal assessment model of capital adequacy;
e) calculation of the capital adequacy in accordance with the requirements of the National Bank, based on the budget represented in the business plan;
f) accounting policy.
6. The business plan of the banking licence seeker shall comply with the planned activities of the mentioned legal person and shall include at least the following information:
a) business strategy;
b) information on the potential influence of the macroeconomic situation of the country on the business strategy of a commercial bank;
c) the description of the targeted market and the assessment of own competitiveness;
d) budget plan and prognosis of the financial indicators;
e) the minimum of the initial information technologies to be introduced at the first stage and an their introduction plan in the following operational period.
7. In the case of licensing foreign bank branch or a subsidiary bank an additional information shall include:
a) the financial statement of the parent bank for the last 3 years and profit-loss statement;
b) the decision of the supervisory board of the parent bank on submission of the banking licence application to the National Bank;
c) the confirmation of the parent bank on establishing a branch/subsidiary bank in Georgia.
8. The structure of the banking licence seeker group, ownership structure, management structure and operational activity/environment shall ensure the possibility of the effective implementation of individual and consolidated supervision and shall not pose a threat to the stability of a bank and/or financial sector and its healthy operation.
9. Licensed commercial bank, its shareholders, intermediate owners and the beneficial owners of the significant share are responsible, if necessary, to submit updated information to the National Bank.
10. Commercial bank is responsible to agree any changes in the founding structure with the National Bank in accordance with the rule established by the National Bank.
Law of Georgia No 1895 of 23 December 2017 – website, 11.1.2018
Article 4 – Decision on licensing
1. The decision of issuing a banking licence is solely made by the National Bank.
2. A banking licence is valid for an indefinite period. Transfer to another person is prohibited.
3. In order to make a decision on issuing banking licence the National Bank shall scrutinise if the submitted documents comply with the requirements established by the legislation of Georgia and evaluates the adequacy of the business plan of the banking licence seeker and the possibility of its implementation, its potential position in the banking sector and the possibility of its sustainable operation.
4. During the period of reviewing the documentation and information for receiving banking licence the National Bank has the right to require any other information in its scope of authority, which is necessary in an individual case for making a reasonable decision.
5. Not later than three months after an application for a banking licence is submitted, the National Bank shall make a well-reasoned decision, notice of which shall be provided to the applicant in writing. The National Bank is authorised to hold relevant consultation with the banking licence seeker before receiving the application on banking licence.
6. If the documentation and information submitted by the interested legal person does not comply with the requirements established by the legislation of Georgia or the National Bank, the National Bank sets a deadline to eliminate the flaw, during which the period provided for by paragraph 5 of this article is stopped. If a time limit for elimination of the flaw is exceeded this is the basis for refusal to issue a banking license for the interested legal entity.
7. The National Bank shall be entitled to issue banking licences in accordance with the interests of financial stability or banking sector without the presentation of the documents and information provided for in Article 3 of this Law and, if necessary, determine the date and time limit for the presentation of the documentation and information. The National Bank shall be entitled to set restrictions for a commercial bank for a certain or indefinite period of time on certain types of banking transactions.
Law of Georgia No 1895 of 23 December 2017 – website, 11.1.2018
Article 5 – Compliance criteria for holders of significant shares and administrators of commercial banks
1. A person may not be a holder of significant shares of a commercial bank if he/she has criminal records for a serious or particularly serious crime, or for financing terrorism, and/or legalising illicit income, or for other economic crimes.
2. A person may be a commercial bank administrator if he/she:
a) has not been recognised as a beneficial of support by the court or unless otherwise determined under court decision;
b) has no criminal records for a serious or particularly serious crime, or for financing terrorism, and/or legalising illicit income, or other economic crimes;
c) has appropriate education and/or experience;
d) is not an administrator of another commercial bank at the same time, except when holding the position of an administrator in a bank under control of this bank, or in a bank that controls this commercial bank;
3. The National Bank shall be authorised to issue a normative act to define additional compliance criteria for holders of significant shares and administrators of a commercial bank.
Law of Georgia No 1895 of 23 December 2017 – website, 11.1.2018
Article 6 – Special conditions for simplification of licensing procedures
1. Granting a banking licence to a foreign bank branch or subsidiary company may be carried out in a simplified manner if a banking licence seeker is an exclusively reliable bank, in particular, if it has a high level of popularity, good reputation, high credit rating, long-term experience in financial sector, sustainable financial indicators and high level of transparency.
2. In order to facilitate the credibility of entering of the foreign trust bank into the Georgian market, the National Bank shall individually define the list of documents and information that the branch or subsidiary of the foreign bank provided for in paragraph 1 of this article shall submit to obtain a banking licence.
3. The National Bank shall be authorised to determine the simplified procedures for the licencing of the interim bank.
Law of Georgia No 1895 of 23 December 2017 – website, 11.1.2018
Law of Georgia No 5655 of 20 December 2019 – website, 31.12.2019
Article 7 – Revocation of banking licences
A banking licence may be revoked only by the decision of the National Bank:
a) upon the request of a commercial bank on revocation of a banking licence;
b) due to violation of Article 21 of this Law;
c) if a licence is issued on the basis of false statements or other inaccuracies in the application for a banking licence;
d) if a commercial bank has not used the licence within six months after its effective date;
e) if there was a significant deviation from the business plan and business strategy submitted by the commercial bank to obtain banking licenses without prior agreement with the National Bank;
f) if a commercial bank has been merged with, acquired by, or separated from other bank;
g) if a commercial bank no longer has a minimum cash amount of equity capital or regulatory capital determined by the National Bank; or a bank is no longer reliable for creditors due to failure to fulfil its obligations towards them; or a bank is no longer able to ensure security of assets entrusted to it;
h) if shareholders of a commercial bank decide to liquidate the bank or the bank ceases to exist as a legal person;
i) if a commercial banks has a weak risk management model, a commercial bank follows or has followed a harmful or unsound banking practice for its financial condition, which may significantly damage its depositors or pose a threat on a stable and effective functioning of a bank system;
j) if a commercial bank has or expects significant financial difficulties which may be expressed by a weak profitability indicator and disruption of the supervisory coefficient or otherwise;
k) if a commercial bank is insolvent or faces insolvency;
k1) if for the purpose of the further functioning of a commercial bank there is a need for a temporary state financing determined by the Law of Georgia on the National Bank of Georgia or the need for the last instance debt provided for by Article 33(3) of the same Law;
k2) if the supervisory measures provided for by Article 30 of this Law and/or the early interventional measures determined by Article 301 of the same Law have been used ineffectively;
l) the complexity and/or non-transparency of a commercial bank group structure, which interrupts the effective supervision;
m) a change of the structure of the owner of the commercial bank which poses a threat on financial stability and healthy operation of the commercial bank and/or a financial sector;
n) court decision on the revocation of the banking right of a commercial bank;
o) the incompliance of an administrator, a significant shareholder or beneficial owner with the appropriateness criterion/criteria provided for by law;
o1) if the resolution mode of a commercial bank has finished ineffectively;
p) revocation of a banking licence of a foreign bank branch and/or subsidiary bank parent institution in the country of its residence. In the case if the National Bank believes that the foreign bank does not meet the requirement of the foreign bank branch and the resolution mode is not established or shall not be established within the reasonable time or the start of the insolvency or bankruptcy proceedings is not enough to ensure the financial stability in Georgia, or the equal protection of the interests of the creditors of the foreign bank branches in the resolution mode in the country of residence or in the insolvency or bankruptcy proceedings in Georgia shall not be ensured;
q) other cases defined by the legislation of Georgia.
Law of Georgia No 1895 of 23 December 2017 – website, 11.1.2018
Law of Georgia No 5655 of 20 December 2019 – website, 31.12.2019
Article 8 – Publication and effect of the decision on revocation of banking licences
1. The decision on revocation of a banking licence shall be published by the Legislative Herald of Georgia and on the official website of the National Bank. The decision shall be effective from the date of its publication on the official website of the National Bank, or from any other date determined by the decision.
2. After revocation of the banking licence, a commercial bank may not conduct any activities granted under this licence and the bank must be liquidated in accordance with the procedure established by Article 3712 of this Law.
3. After the banking licence is revoked, the commercial bank must, within the shortest period of time, discharge all liabilities related to its activities. During termination of its activities until all liabilities are discharged, a commercial bank shall follow the provisions of this Law as a licensed bank.
4. Only the National Bank shall make decisions on insolvency and bankruptcy of a commercial bank.
Law of Georgia No 1895 of 23 December 2017 – website, 11.1.2018
Law of Georgia No 5655 of 20 December 2019 – website, 31.12.2019
Law of Georgia No 5682 of 20 December 2019 – website, 31.12.2019
Chapter II1 – Acquisition of Significant Shares of Commercial Banks
Law of Georgia No 5909 of 14 March 2008 – LHG I, No 7, 26.3.2008, Art. 29
Article 81 – Declaration of conformity
1. A person or jointly acting group of partners/shareholders (‘the declarant’), who intend to acquire a share in a commercial bank so that their own or his/her/its beneficial owner’s (owners) participation exceeds 10, 25 or 50 per cent in the bank capital, shall be obliged to submit a conformity declaration and information on significant share and beneficial owner provided for by Article 3 of this Law to the National Bank (‘the Declaration’).
11. In order to make decision on the significant share the National Bank shall scrutinise the compliance of the submitted documentation and information with the requirements by the legislation of Georgia, take into account the reputation and the financial situation of the declarant, the potential influence of the change of the commercial bank ownership structure/group structure after acquiring significant share on the effective supervision and the transparency of the ownership structure/group structure, also in relation with the mentioned transactions, the risks of money laundering and the financing of terrorism.
2. The declarant shall indicate the following in the declaration:
a) his/her/its identification data;
b) information that he/she has no criminal records for a serious or particularly serious crime; of financing terrorism, and/or of legalising illicit income or other economic offences;
c) identification data of the beneficial owner (owners) under paragraph 1 of this article, or a statement that, based on the information available to him/her, no beneficial owner (owners) shall exist as a result of this operation;
d) information that a beneficial owner under paragraph 1 of this article, has no criminal records for a serious or particularly serious crime; of financing terrorism, and/or of legalising illicit income, or other economic offences;
e) the amount of his/her/its own shares if the acquisition is completed;
e1) the information on the origin of the amount needed to acquire significant share;
f) based on information available to him/her/it, the amount of shares owned by the beneficial owner whose share exceeds 10, 25 or 50 per cent, if the acquisition is completed;
g) a declaration of the beneficial owner (if submitted) to certify that the information in the declaration is accurate.
21. If possible, the declarant shall attach the declaration (declarations) of the beneficial owner (owners) under paragraph 1 of this article to his/her/its own declaration.
3. If, based on information available to the declarant, the beneficial owner under paragraph 1 of this article does not exist, the declarant shall indicate such in the declaration, and shall not fill in the beneficial owner's section of the declaration.
4. If the National Bank considers that an additional information is needed to make a decision, it is authorised within the scope of its competence to require any information, including the information provided for by Article 3 of this Law (including confidential information).
5. A direct or an indirect owner of a commercial bank who intends to sell directly or indirectly the amount of shares so that his or the beneficial owner’s share falls under 10, 25 or 50 per cent, he/she is obliged to give a prior notice to the National Bank. The notice should include all the detailed information about the mentioned transaction.
6. A commercial bank is obliged to immediately inform the National Bank on any change of the appropriateness criteria of the owner of the significant share.
7. The National Bank is authorised to establish the simplified procedure for the purchase of the significant share of the commercial bank in the resolution mode.
Law of Georgia No 5909 of 14 March 2008 – LHG I, No 7, 26.3.2008, Art. 29
Law of Georgia No 1677 of 24 September 2009 – LHG I, No 29, 12.10.2009, Art. 160
Law of Georgia No 5528 of 20 December 2011 – website, 28.12.2011
Law of Georgia No 4189 of 3 September 2015 – website, 10.9.2015
Law of Georgia No 439 of 10 March 2017 – website, 22.3.2017
Law of Georgia No 1895 of 23 December 2017 – website, 11.1.2018
Law of Georgia No 5228 of 30 October 2019 – website, 30.10.2019
Law of Georgia No 5655 of 20 December 2019 – website, 31.12.2019
Article 82 – Review of declarations
1. The National Bank shall review the declaration within one month after it is submitted and shall give consent or a substantiated refusal to the declarant to acquire the share.
2. If the National Bank considers the information submitted on the beneficial owner to be insufficient or inaccurate, it shall be entitled to verify or clarify that information directly with the beneficial owner. In this case, the deadline for response shall be extended to three months, and the declarant must be notified of it.
3. The National Bank’s failure to respond within one month after a declaration is submitted shall automatically be considered as consent to acquire the share.
4. An agreement to acquire a significant share shall be void if the declarant fails to submit a declaration to the National Bank, or if the declarant received a substantiated refusal of the National Bank, but still acquired a significant share of a commercial bank.
5. While discussing the issue of giving consent on acquiring a significant share the National Bank is guided by paragraphs 1 and 2 of this article and Article 4 of this Law and other principles provided for by the legislation of Georgia.
Law of Georgia No 5909 of 14 March 2008 – LHG I, No 7, 26.3.2008, Art. 29.
Law of Georgia No 1677 of 24 September 2009 – LHG I, No 29, 12.10.2009, Art. 160
Law of Georgia No 4189 of 3 September 2015 – website, 10.9.2015
Law of Georgia No 439 of 10 March 2017 – website, 22.3.2017
Law of Georgia No 1895 of 23 December 2017 – website, 11.1.2018
Article 83 – Information to be submitted to the National Bank
1. On the basis of available information, a commercial bank shall provide the National Bank, together with annual reports, with information on the direct owner and the beneficial owner of more than 10 per cent of bank shares and shall indicate whether it confirms the accuracy of the information provided.
2. A beneficial owner, who directly or indirectly holds more than 10 per cent of a commercial bank shares, shall be obliged to submit to the National Bank in April of every year a declaration as of December of the previous year.
3. If a direct owner and a beneficial owner of significant shares of a commercial bank fail to submit the required information to the National Bank, they shall be held liable for the failure under the legislation of Georgia.
Law of Georgia No 5909 of 14 March 2008 – LHG I, No 7, 26.3.2008, Art. 29
Law of Georgia No 1677 of 24 September 2009 – LHG I, No 29, 12.10.2009, Art. 160
Law of Georgia No 4189 of 3 September 2015 – website, 10.9.2015
Law of Georgia No 439 of 10 March 2017 – website, 22.3.2017
Article 84 – Requirement for the submission of the declaration by the owner of the significant share and the supervisory measures
1. In case of reasonable doubt, the National Bank may require that a commercial bank submit a declaration on the direct and beneficial owners of its significant shares.
2. If the owner of the significant share shall not submit declaration in the case provided for by paragraph 1 of this article, or the National Bank believes that the owner of the significant share does not meet the compliance criteria any more the National Bank is authorised to:
a) suspend the voting rights of such person for a certain period, and require him/her/it to reduce his/her/its shares to 10 per cent within 60 days;
b) suspend the voting right of such person for unlimited period.
3. The person shall have the right to appeal the decision of the National Bank on refusal to acquire shares in a commercial bank, suspension of the voting right and/or requirement to reduce his/her shares to 10 per cent to a court.
4. If there is a court decision suspending voting rights, the person shall have the right to exercise his/her voting rights proportionate to only 10 per cent of the shares.
Law of Georgia No 5909 of 14 March 2008 – LHG I, No 7, 26.3.2008, Art. 29
Law of Georgia No 1677 of 24 September 2009 – LHG I, No 29, 12.10.2009, Art. 160
Law of Georgia No 4189 of 3 September 2015 – website, 10.9.2015
Law of Georgia No 439 of 10 March 2017 – website, 22.3.2017
Law of Georgia No 5655 of 20 December 2019 – website, 31.12.2019
Chapter III – Ownership and Administration
Article 9 – Requirements towards commercial bank capital and reserves
1. The National Bank shall periodically determine the minimum amount of reserves, paid-in capital and regulatory capital of a commercial bank, and regulations for their formation. A commercial bank may not pay in (form) the equity capital in a nonmonetary form.
2. A commercial bank may not reduce its equity capital by redeeming shares, or reduce its regulatory capital by using reserves without the prior written consent of the National Bank, and without an appropriate amendment regarding a change in the equity capital defined in its charter.
Law of Georgia No 1115 of 23 October 2001 – LHG I, No 32, 7.11.2001, Art. 125
Law of Georgia No 5909 of 14 March 2008 – LHG I, No 7, 26.3.2008, Art. 29
Law of Georgia No 1677 of 24 September 2009 – LHG I, No 29, 12.10.2009, Art. 160
Law of Georgia No 4189 of 3 September 2015 – website, 10.9.2015
Law of Georgia No 439 of 10 March 2017 – website, 22.3.2017
Article 10 – Restriction of ownership rights, assets, ownership structure and group structure of commercial banks
1. A commercial bank may:
a) in accordance with paragraph 11 of this article, without the permission of the National Bank, directly or indirectly own a maximum of 20 per cent shares in the equity capital of a legal person unless the bank's share exceeds 15 per cent of its equity capital;
b) (deleted);
c) in accordance with paragraph 11, establish and/or acquire subsidiaries that are engaged in other businesses in which its share exceeds 20 per cent under written permit of the National Bank; the permit shall specify the type of business each subsidiary may conduct; in this case, activities of subsidiaries shall be restricted to the businesses specified in the permit; without a written permit of the National Bank this share shall not exceed 15 per cent of the equity capital;
d) receive a share from a subsidiary to repay the amount of credit granted. A commercial bank shall notify the National Bank about it and shall inform about the activities of the subsidiary. If the activity of the subsidiary is not the one provided for by paragraph 11 of this article, the commercial bank shall take measures to sell the share within 6 months. After receiving a consent form the National Bank, a commercial bank has the right to sell the share in no later than 1 year. In a special case, the National Bank may extend this time, which shall not exceed 2 years, despite the number of extensions. If its shares provide the commercial bank with the control and management right over the subsidiary, in the period from acquiring to alienation no new additional activity shall be allowed without the prior consent of the National Bank;
e) establish or acquire a subsidiary – a brokerage company which is engaged only in brokerage activity as determined by the Law of Georgia on Securities Market; the commercial bank may hold an unlimited amount of shares in the brokerage company unless the shares exceed 15 per cent of the bank's equity capital without permission of the National Bank.
11. A commercial bank is prohibited to hold share directly or indirectly in the capital of a legal entity which is not a financial institution or whose activity is not related with banking activities or social projects of a commercial bank. This restriction does not apply to securities intended to carry out dealing operations in accordance with the procedure established by the National Bank.
12. In the case of investing in a foreign country outside Georgia, a commercial bank shall justify that the legislation of the relevant country does not restrict the possibility of an effective supervision by the National Bank, including the exchange of information between the supervisory bodies.
2. The total cost of shares referred to in paragraph 1(a) and (c-e) of this article may not exceed 50 per cent of the equity capital of a commercial bank. The National Bank shall be entitled to release the commercial bank form complying with the requirements of this paragraph for a period not exceeding one year.
21. For a guidance while making investment decisions by a commercial bank, the National Bank is entitled to define criteria by a normative act.
3. A commercial bank shall be obliged to have complete information about the identity of each beneficial owner of the bank who directly or indirectly owns more than 10 per cent of shares (indicating the amount of shares); to provide the National Bank with that information, as well as with information of any significant changes regarding a beneficial owner, and to publish this information in the bank's annual reports. The National Bank shall define the method of providing and publishing this information on the basis of International Financial Reporting Standards and best international practices.
4. The obligation under paragraph 3 of this article shall not apply to beneficial owners of a commercial bank who cannot be identified by the bank because the nominal ownership in their favour is held by a clearing organisations located and exercising their authority in developed countries, or by international depositaries.
5. For the purposes of this Law, the requirements that apply to the partners (shareholders) of a commercial bank shall also apply to beneficial owners who directly or indirectly hold shares in the commercial bank.
6. The National Bank is entitled to request changing, simplifying or separating ownership structure and/or group structure from a commercial bank if the difficulty of the ownership structure/group structure interrupts carrying out the effective supervision and/or poses a threat or may pose a threat on the stability of a commercial bank and/or financial sector and its healthy operation.
Law of Georgia No 1751 of 24 December 1998 – LHG I, No 1(8), 14.1.1999, Art. 4
Law of Georgia No 1115 of 23 October 2001 – LHG I, No 32, 7.11.2001, Art. 125
Law of Georgia No 1617 of 4 July 2002 – LHG I, No 23, 24.7.2002, Art. 108
Law of Georgia No 1938 of 28 December 2002 – LHG I, No 3, 17.1.2003, Art. 19
Law of Georgia No 2787 of 17 March 2006 – LHG I, No 8, 24.3.2006, Art. 59
Law of Georgia No 4519 of 27 March 2007 – LHG I, No 9, 31.3.2007, Art. 84
Law of Georgia No 5909 of 14 March 2008 – LHG I, No 7, 26.3.2008, Art. 29
Law of Georgia No 1677 of 24 September 2009 – LHG I, No 29, 12.10.2009, Art. 160
Law of Georgia No 2830 of 23 March 2010 – LHG I, No 19, 13.4.2010, Art. 104
Law of Georgia No 4189 of 3 September 2015 – website, 10.9.2015
Law of Georgia No 439 of 10 March 2017 – website, 22.03.2017
Law of Georgia No 1895 of 23 December 2017 – website, 11.01.2018
Law of Georgia No 5655 of 20 December 2019 – website, 31.12.2019
Article 101 – Requirements for commercial bank subsidiaries that conduct activities outside Georgia under the legislation of Georgia for accountable persons provided for by the Law of Georgia on Facilitating the Prevention of Money Laundering and the Financing of Terrorism
1. To conduct activities outside Georgia under the legislation of Georgia for accountable persons provided for by the Law of Georgia on Facilitating the Prevention of Money Laundering and the Financing of Terrorism, a commercial bank shall submit to the National Bank within 14 days after establishing or acquiring a subsidiary the commercial bank's decision that, upon commencing operations, the subsidiary has developed a program to combat money laundering and the financing of terrorism for fulfilling the recommendations on combating money laundering and the financing of terrorism, and of the Financial Action Task Force (‘the FATF’).
2. If fulfilment of the FATF recommendations by a subsidiary is not provided for in the laws and subordinate normative acts of a foreign country of the subsidiary’s residence, or if this country fails to combat money laundering and the financing of terrorism and the FATF recommendations are not followed, or followed insufficiently, then:
a) a commercial bank shall undertake a written obligation that it shall ensure the implementation of measures for combating money laundering and the financing of terrorism by its subsidiary under the requirements established in Georgia towards commercial banks and the FATF recommendations;
b) a commercial bank shall ensure that the National Bank is informed if its subsidiary cannot carry out measures under the legislation of Georgia for combating money laundering and the financing of terrorism because these measures are prohibited or restricted by the legislation of a foreign country of a subsidiary’s residence.
Law of Georgia No 2830 of 23 March 2010 – LHG I, No 19, 13.4.2010, Art. 104
Law of Georgia No 4189 of 3 September 2015 – website, 10.9.2015
Law of Georgia No 439 of 10 March 2017 – website, 22.3.2017
Law of Georgia No 5228 of 30 October 2019 – website, 30.10.2019
Article 11 – Merger, acquisition or separation of commercial banks
Commercial banks may be merged, acquired or separated only upon a written consent of the National Bank. No merger, acquisition or separation of commercial banks that fails to comply with provisions of Article 10 of this Law shall be implemented.
Law of Georgia No 5909 of 14 March 2008 – LHG I, No 7, 26.3.2008, Art. 29
Law of Georgia No 1677 of 24 September 2009 – LHG I, No 29, 12.10.2009, Art. 160
Law of Georgia No 4189 of 3 September 2015 – website, 10.9.2015
Law of Georgia No 439 of 10 March 2017 – website, 22.3.2017
Article 12 – Charter of commercial banks
1. A commercial bank has its charter which complies with the legislation of Georgia. The National Bank shall be immediately informed in writing if any amendments are made to the charter.
2. A commercial bank shall be administered according to its by-laws to determine the following under its charter:
a) organisational and administration structure of banks and their administrative and operational subdivisions, their constituent units and functions, administrative positions and accountability;
b) duties of each department director, and of each division under his/her subordination and control;
c) audit committee functions;
d) authority of administrators and other employees of a bank to conduct bank transactions on behalf of and for the account of the bank.
3. A commercial bank shall submit to the National Bank its charter, by-laws and lists of officials that have the bank’s representative authority. The lists shall include the specimen signatures of the officials. The scope of their authority shall be indicated in the lists.
Law of Georgia No 5909 of 14 March 2008 – LHG I, No 7, 26.3.2008, Art. 29
Law of Georgia No 1677 of 24 September 2009 – LHG I, No 29, 12.10.2009, Art. 160
Law of Georgia No 4189 of 3 September 2015 – website, 10.9.2015
Law of Georgia No 439 of 10 March 2017 – website, 22.3.2017
Article 13 – Management bodies of commercial banks
Commercial bank management bodies shall be formed and operate under the Law of Georgia on Entrepreneurs. The highest management body of a commercial bank is a General Meeting of Shareholders which acts in compliance with the legislation of Georgia and the company Charter. The Meeting shall appoint the supervisory board. The National Bank shall be informed of the date and agenda of the General Meeting for its possible participation in the Meeting, within the time frame determined for shareholders under the legislation of Georgia.
Law of Georgia No 1115 of 23 October 2001 – LHG I, No 32, 7.11.2001, Art. 125
Law of Georgia No 5909 of 14 March 2008 – LHG I, No 7, 26.3.2008, Art. 29
Law of Georgia No 1677 of 24 September 2009 – LHG I, No 29, 12.10.2009, Art. 160
Law of Georgia No 4189 of 3 September 2015 – website, 10.9.2015
Law of Georgia No 439 of 10 March 2017 – website, 22.3.2017
Article 14 – Supervisory Board
1. A Supervisory Board shall supervise commercial bank activities. The Board shall consist of at least 3 and a maximum of 21 members. The National Bank is entitled to define procedure for establishing the Supervisory Board of a commercial bank with a legal act.
11. A member of the Supervisory Board of a commercial bank shall not perform executive functions.
2. The General Meeting of Shareholders shall appoint each member of the Board for a term of four years. Their re-appointment shall be unlimited.
3. The General Meeting of Shareholders shall determine remuneration for Board members. No type of incentives shall be offered to Board members from a commercial bank expenses.
4. A person may not be appointed as a Supervisory Board member and must be withdrawn from the Board by decision of the General Meeting of Shareholders if this person:
a) is a member of a supervisory board or a board of directors in more than seven companies registered in Georgia;
b) is an administrator of another commercial bank registered in Georgia, except when holding a position of an administrator in a bank under control of this bank, or in a bank that controls this commercial bank;
c) is not authorised to be in a Supervisory Board under the law;
d) is declared bankrupt.
5. In addition to the requirements under the Law of Georgia on Entrepreneurs, the following may be performed only with the consent of the Supervisory Board:
a) to start a new or terminate an existing banking activity;
b) to define and approve internal policy and procedures for administering credit, investments, currency, assets and liabilities; for evaluating and classifying assets, and creating adequate reserves against their possible loss;
c) to define and approve minimum and maximum interest rates to be applied by the bank to credit resources and deposits;
d) to redeem shares issued by a commercial bank in cases defined under law.
6. Supervisory Board members must administer commercial bank activities with good faith, care for the bank as a faithful and sensible person cares in similar conditions; they must act out of interest in the bank's stability. If they fail to fulfil these duties they shall be jointly and severally liable to the bank for damages caused. The Supervisory Board members must prove that they acted in good faith and in the interests of the bank. The bank’s rejection or compromise to pay regressive compensation shall be void if the compensation is necessary to satisfy bank creditors. This rule shall not apply if the person liable to pay compensation is solvent or makes an agreement with its creditors to avoid bankruptcy and/or terminate banking activities. If the compensation is necessary to satisfy bank creditors, the bank administrators shall continue to be liable even when they act to execute shareholders’ decisions.
7. The decision by each Supervisory Board member must comply with commercial bank interests. The members must act reasonably and independently. They must ensure that qualified directors are appointed and retained, a commercial bank business strategy is defined, and the banking policy is developed in writing.
8. A commercial bank Supervisory Board or its members may not delegate their rights to others without the consent of the General Meeting of Shareholders.
Law of Georgia No 1115 of 23 October 2001 – LHG I, No 32, 7.11.2001, Art. 125
Law of Georgia No 5909 of 14 March 2008 – LHG I, No 7, 26.3.2008, Art. 29
Law of Georgia No 1677 of 24 September 2009 – LHG I, No 29, 12.10.2009, Art. 160
Law of Georgia No 1895 of 23 December 2017 – website, 11.1.2018
Article 15 – Board of Directors
1. Commercial bank directors shall administer and represent the company. They are responsible for managing banking activities and performing its functions. The Board of Directors consists of at least 3 directors to be appointed by the Supervisory Board for a maximum of four years. Their re-appointment shall be unlimited.
2. A person may not be appointed as a member of commercial bank Board of Directors or must be dismissed from the Board Directors membership by decision of the Supervisory Board if this person:
a) fails to meet the compliance criteria for a bank director;
b) (deleted);
c) is not entitled by law to be in the Board of Directors;
d) is declared bankrupt;
e) (deleted);
f) is a spouse, child or close relative of the bank Board of Directors member.
3. In certain cases, a commercial bank Board of Directors shall have the right to delegate his/her authority to others, partially or completely, on the basis of a prior written consent of the bank Supervisory Board.
Law of Georgia No 1115 of 23 October 2001 – LHG I, No 32, 7.11.2001, Art. 125
Law of Georgia No 5909 of 14 March 2008 – LHG I, No 7, 26.3.2008, Art. 29
Article 16 – Audit committee
1. By decision of the Supervisory Board, the members of the Supervisory Board form an audit committee. The majority of the audit committee shall consist of the independent members of the Supervisory Board.
2. A member of the Supervisory Board shall be considered to be independent if he/she is not influenced by a commercial bank or other external factors which may impede in making objective and independent decisions while carrying out their activities.
3. The National Bank is entitled to establish additional criteria for determining the independent member of the Supervisory Board of a commercial bank.
2. The audit committee shall periodically submit reports on its activities to the Supervisory Board.
3. The basic function of the audit committee is to facilitate the operation of internal audit and external auditors of the bank.
Law of Georgia No 1115 of 23 October 2001 – LHG I, No 32, 7.11.2001, Art. 125
Law of Georgia No 5909 of 14 March 2008 – LHG I, No 7, 26.3.2008, Art. 29
Law of Georgia No 1677 of 24 September 2009 – LHG I, No 29, 12.10.2009, Art. 160
Law of Georgia No 5002 of 1 July 2011 – website, 15.7.2011
Law of Georgia No 1895 of 23 December 2017 – website, 11.1.2018
Article 17 – Bank secrecy
1. No one shall have the right to give anyone access to confidential information, to disclose or disseminate this information, or to use it for personal purposes. Confidential information may be communicated only to the National Bank within its authority.
2. Information on any agreement (including in the case of an attempt to conclude an agreement), payment operation, account, transaction conducted from this account and account balance may be granted to a party to a respective agreement, in the case of payment operation – to the person carrying out a payment and/or receiving person, a respective account holder and their representatives, and in the cases provided for by the legislation of Georgia – to the Financial Monitoring Service of Georgia, and to persons that are authorised to execute the enforcement subordinate acts defined under the Law of Georgia on Enforcement Proceedings during the course of their enforcement; during the inspection provided for by the Law of Georgia on the State Inspector Service – to the State Inspector Service; to a tax authority, based on a judicial decision under the Code of Administrative Procedure of Georgia, and the Agreement between the Government of the United States of America and the Government of Georgia to Improve International Tax Compliance and to Implement the Foreign Account Tax Compliance Act (FATCA); also, to the Legal Entity under Public Law called Deposits Insurance Agency, in the cases provided for by the Law of Georgia on Deposits Insurance System. This information may also be issued on the basis of the relevant court decision.
3. A tax authority may transfer the information provided for in paragraph 2 of this article without delivery of the judgement by court to a competent body of the United States of America defined under the Agreement between the Government of the United States of America and the Government of Georgia to Improve International Tax Compliance and to Implement the Foreign Account Tax Compliance Act (FATCA).
4. The restriction provided for by paragraph 2 of this article does not apply to the exchange of information inside the commercial bank group and between commercial banks for the purposes set out in the legislation of Georgia on the prevention of money laundering and the financing of terrorism.
Law of Georgia No 163 of 21 March 1996 – newspaper 'The Republic of Georgia', 3.4.1996
Law of Georgia No 1115 of 23 October 2001 – LHG I, No 32, 7.11.2001, Art. 125
Law of Georgia No 2474 of 20 June 2003 – LHG I, No 20, 11.7.2003, Art. 140
Law of Georgia No 5909 of 14 March 2008 – LHG I, No 7, 26.3.2008, Art. 29
Law of Georgia No 213 of 15 July 2008 – LHG I, No 17, 28.7.2008, Art. 129
Law of Georgia No 1677 of 24 September 2009 – LHG I, No 29, 12.10.2009, Art. 160
Law of Georgia No 5528 of 20 December 2011 – website, 28.12.2011
Law of Georgia No 2948 of 12 December 2014 – website, 24.12.2014
Law of Georgia No 4459 of 28 October 2015 – website, 11.11.2015
Law of Georgia No 853 of 17 May 2017 – website, 2.6.2017
Law of Georgia No 1895 of 23 December 2017 – website, 11.1.2018
Law of Georgia No 3294 of 21 July 2018 – website, 9.8.2018
Law of Georgia No 4246 of 27 December 2018 – website, 29.12.2018
Law of Georgia No 4593 of 8 May 2019 – website, 8.5.2019
Law of Georgia No 5228 of 30 October 2019 – website, 30.10.2019
Article 171 – Right to verify information
1. The bank shall be entitled to obtain personal information of a person from the Legal Entity under Public Law called Public Service Development Agency based on a written consent of the person in accordance with the Law of Georgian on Personal Data Protection.
2. The bank is obliged to prevent disclosure of information obtained from the Public Service Development Agency to a third person, except as provided for by law.
Law of Georgia No 5978 of 21 March 2008 – LHG I, No 9, 4.4.2008, Art. 65
Law of Georgia No 6317 of 25 May 2012 – website, 19.6.2012
Law of Georgia No 1895 of 23 December 2017 – website, 11.1.2018
Article 18 – Branches of commercial banks
Branches, representative offices and other similar subdivisions of a commercial bank shall be established by decision of the Supervisory Board under the terms and conditions defined by the National Bank.
Law of Georgia No 5909 of 14 March 2008 – LHG I, No 7, 26.3.2008, Art. 29
Law of Georgia No 1677 of 24 September 2009 – LHG I, No 29, 12.10.2009, Art. 160
Law of Georgia No 4189 of 3 September 2015 – website, 10.9.2015
Law of Georgia No 439 of 10 March 2017 – website, 22.3.2017
Chapter IV – Operational Requirements
Article 19 – General principles of banking activities
1. A commercial bank shall be managed and its operational activities shall be performed according to administrative and accounting procedures, conditions and restrictions attached to the banking licence that are substantiated by the legislation of Georgia, as well as under the resolutions, procedures and guidelines of the National Bank. The National Bank procedures, standards and guidelines applying to more than one commercial bank shall be subject to mandatory publication and shall become effective from the date of publication or the date indicated in the procedures, standards and guidelines. If the National Bank has not determined procedures for a certain banking activity, a commercial bank shall act according to international banking standards and practices.
2. A commercial bank shall maintain an appropriate level of capital and liquid resources, and shall diversify its assets considering the risk of loss, as required by the National Bank.
3. The relationship for banking services between a bank and its customers shall be regulated by agreement. If the time frames under a money transfer agreement are violated, the bank shall be obliged to pay the customer not less than 0.5 per cent of the delayed amount for each overdue banking day.
4. A commercial bank shall be entitled to develop a security policy for using electronic signatures in providing certain banking services and shall submit the policy to the National Bank for approval. On the basis of the security policy approved by the National Bank for using electronic signatures in providing certain banking services, an electronic signature used when providing certain banking services by a commercial bank shall have equal legal affect as personal signatures on a hardcopy document. An electronic document certified by this electronic signature may be used in all cases where the legislation of Georgia requests the material document.
5. It is not mandatory to submit the electronic signature security policy provided for in paragraph 4 of this article to the National Bank only in the case if a commercial bank while carrying out banking services uses a signature carried out via an electronic ID issued by the administrative body authorised by the legislation of Georgia or a signature a certificate of which is issued in accordance with the requirements of the Law of Georgia on Electronic Document and Electronic Trust Service.
6. Paragraphs 4 and 5 of this article do not restrict the right of commercial bank to use electronic signature in accordance with paragraph 8 of Article 3 of the Law of Georgia on Electronic Document and Electronic Trust Services while performing banking service. In this case, the National Bank shall be entitled to require a commercial bank in accordance with this paragraph to agree the electronic signature security policy with the National Bank. If the National Bank after assessing electronic signature security policy submitted by a commercial bank refuses to agree with the electronic signature security policy in accordance with this paragraph, a commercial bank is obliged to stop using such electronic signature.
Law of Georgia No 1115 of 23 October 2001 – LHG I, No 32, 7.11.2001, Art. 125
Law of Georgia No 5909 of 14 March 2008 – LHG I, No 7, 26.3.2008, Art. 29
Law of Georgia No 1677 of 24 September 2009 – LHG I, No 29, 12.10.2009, Art. 160
Law of Georgia No 5002 of 1 July 2011 – website, 15.7.2011
Law of Georgia No 6019 of 10 April 2012 – website, 30.4.2012
Law of Georgia No 4189 of 3 September 2015 – website, 10.9.2015
Law of Georgia No 439 of 10 March 2017 – website, 22.3.2017
Law of Georgia No 1895 of 23 December 2017 – website, 11.1.2018
Article 191 – Financial recovery plan
1. The commercial bank shall develop and submit to the National Bank the financial recovery plan approved by the supervisory board of this commercial bank. Among other elements, the financial recovery plan shall include idiosyncratic, systematic and combined stress scenarios to reduce the risks related to the liquidity and/or insolvency of the commercial bank and the measures that have to be taken and implemented for the recovery of the financial health.
2. The National Bank shall discuss and evaluate the financial recovery plan. The National Bank is entitled to request the commercial bank to make amendment to the financial recovery plan to remedy significant defects which may pose a threat on the implementation of the plan.
3. The commercial bank shall review the financial recovery plan annually and if appropriate, update it. The financial recovery plan shall be updated if the activity, structure, risk positions of the commercial bank or admissions which have been used during the development of the financial recovery plan have changed significantly. The National Bank is entitled to require the commercial bank any time to review the financial recovery plan and update it.
4. Every commercial bank and enterprise included in the in the banking group shall be obliged to cooperate with the National Bank in the process of the development of the financial recovery plan. This cooperation shall also include the submission of any information required by the National Bank.
5. The National Bank shall be authorised to establish additional requirements and rules related to the financial recovery plan provided for by this article by a legislative act. Taking into account their size, system and risk profile, the National Bank shall also be authorised to determine relevant criteria for those commercial banks which may be offered simplified/different requirements.
6. The financial recovery plan does not prevent the National Bank from acting differently from this plan.
Law of Georgia No 5655 of 20 December 2019 – website, 31.12.2019
Article 20 – Banking activities
1. Commercial banks may only be engaged in:
a) soliciting interest-bearing and interest-free deposits (call deposits, term deposits and others) and other refundable means of payment;
b) grant loans including consumer loans, mortgage loans, unsecured and other credits; factoring operations with or without right of recourse; financing commercial deals, issuing guarantees, letters of credit and acceptances, including forfeitures;
c) enter into a derivative contract, sales, with its own and customers means, of monetary instruments (including cheques, bills of exchange and depositary certificates), securities, currency and interest rate instruments, debt documents, foreign currency, precious metals and gems;
d) performing monetary and non-monetary payment transactions and cash-collection services;
e) issuing means of payment and organising their circulation (including payment cards, cheques and bank bills);
e1) providing interest-free banking services;
f) rendering intermediary services in financial markets;
g) performing fiduciary (trust) transactions, soliciting and placing funds by order of customers;
h) storing and registering valuables, including securities;
i) providing credit reference services;
i1) central depositary activities under the Law of Georgia on Securities Markets;
i2) leasing property;
i3) providing payment services, operating payment system, performing the functions of a paying agent;
i4) leasing property;
j) providing services related to all of the above activities.
2. Exercising rights with respect to securities transactions under paragraph 1 of this article shall be regulated by the Law of Georgia on Securities Markets.
3. Before providing a banking service under paragraph 1(e1) of this article, a commercial bank is obliged to submit the description of the respective bank product to the National Bank for approval.
4. In accordance with paragraph 1(i2) of this article leasing property by a commercial bank is allowed only for the purpose of the management of property to fulfil an existing liability against a commercial bank and/or provided that the property will be used only for banking activities, related activities or the social projects of a commercial bank during the entire lease period.
5. In addition to the cases provided for by paragraph 4 of this article, a commercial bank shall be prohibited to buy or possess property for the purpose of letting it on lease.
6. The National Bank of Georgia shall be authorised to define additional/different criteria for the activity provided for in paragraph 1(i2) and (i4) and by paragraph 4 of this article.
Law of Georgia No 1751 of 24 December 1998 – LHG I, No 1(8), 14.1.1999, Art. 4
Law of Georgia No 1115 of 23 October 2001 – LHG I, No 32, 7.11.2001, Art. 125
Law of Georgia No 5909 of 14 March 2008 – LHG I, No 7, 26.3.2008, Art. 29
Law of Georgia No 5002 of 1 July 2011 – website, 15.7.2011
Law of Georgia No 6019 of 10 April 2012 – website, 30.4.2012
Law of Georgia No 6306 of 25 May 2012 – website, 12.6.2012
Law of Georgia No 1895 of 23 December 2017 – website, 11.1.2018
Law of Georgia No 5682 of 20 December 2019 – website, 31.12.2019
Article 21 – Economic limits, standards and individual requirements
1. Commercial banks are obliged to observe the following economic limits determined by the National Bank:
a) a minimum amount of equity and regulatory capital;
b) a ratio between various capital accounts of a bank and its classified assets under the procedures of the National Bank;
c) a marginal ratio between solicited deposits of the bank and its regulatory capital;
d) a ratio between the total sum of credits and other liabilities issued by a bank to one borrower (an insider or outsider) and the regulatory capital of the bank;
e) a ratio between the total sum of credits and other liabilities issued by a bank to all insiders (persons connected to the bank and to each other) and the regulatory capital of the bank;
f) (deleted).
2. Commercial banks are obliged to observe the following economic standards determined by the National Bank:
a) a ratio of the minimum total sum of liquid funds or certain types of such funds to the value of assets (including acquired guarantees and pledges) or a change in their values. The ratio may be set generally for assets or liabilities (including off-balance sheet liabilities) or for specific types. Banks have the right to place appropriate funds with the National Bank of Georgia to comply with liquidity requirements;
b) a standard for a maximum total sum of credits and investments or of special types;
c) classification of assets and off-balance sheet liabilities, and formation and use of reserves against probable losses; also terms and conditions under which accounts receivable based on assets will not be entered into revenue except when received in cash;
d) standards for prohibitions, restrictions and conditions in relation to:
d.a) types and forms of credits granted and funds invested;
d.b) conformity of maturity periods and interests based on assets and liabilities (off-balance sheet and other liabilities);
d.c) open positions in foreign currencies, precious metals and gems formed as a result of exceeding set limits.
3. Based on the risk-based supervision principles, the National Bank is authorised to set for each commercial bank individual indices and requirements for economic limits and standards.
Law of Georgia No 1115 of 23 October 2001 – LHG I, No 32, 7.11.2001, Art. 125
Law of Georgia No 5909 of 14 March 2008 – LHG I, No 7, 26.3.2008, Art. 29
Law of Georgia No 1677 of 24 September 2009 – LHG I, No 29, 12.10.2009, Art. 160
Law of Georgia No 4189 of 3 September 2015 – website, 10.9.2015
Law of Georgia No 439 of 10 March 2017 – website, 22.3.2017
Law of Georgia No 1895 of 23 December 2017 – website, 11.1.2018
Law of Georgia No 5655 of 20 December 2019 – website, 31.12.2019
Law of Georgia No 5682 of 20 December 2019 – website, 31.12.2019
Article 211 – Business relations with the customers
1. A commercial bank shall open an account according to the Law of Georgia on Facilitating the Prevention of Money Laundering and the Financing of Terrorism and the Agreement between the Government of the United States of America and the Government of Georgia to Improve International Tax Compliance and to Implement the Foreign Account Tax Compliance Act (FATCA).
2. In business relations with its service consumer and when verifying a transaction carried out by the consumer, a commercial bank must be aware of the identity and activity of its service consumer, and the level of risk of the activity with regard to money laundering and the financing of terrorism. A commercial bank shall, based on the requirements established under the Agreement between the Government of the United States of America and the Government of Georgia to Improve International Tax Compliance and to Implement the Foreign Account Tax Compliance Act (FATCA), also define tax residency of the client and obtain the information on the appropriate status of the person.
3. Commercial banks operating in Georgia shall have the right to decide and require other additional information.
4. Commercial banks operating in Georgia shall have the right to refuse without any justification to open an account or provide service.
5. A commercial bank may refuse to open an account for a person, or close his/her existing account if the person refuses to provide the commercial bank with the information based on the requirements established under the Agreement between the Government of the United States of America and the Government of Georgia to Improve International Tax Compliance and to Implement the Foreign Account Tax Compliance Act (FATCA).
Law of Georgia No 4519 of 27 March 2007 – LHG I, No 9, 31.3.2007, Art. 84
Law of Georgia No 4459 of 28 October 2015 – website, 11.11.2015
Law of Georgia No 1895 of 23 December 2017 – website, 11.1.2018
Law of Georgia No 5228 of 30 October 2019 – website, 30.10.2019
Article 22 – Prohibited agreements and methods of working
1. Commercial banks may not perform any activities or make any transactions that will put them, alone or together with other persons, in a dominating position on monetary, financial or credit markets; also any manipulation giving an undeserved advantage to the bank or third persons, or creating the possibility or risk of limiting competition for banking activities, of fixing interest rates and commission fees. Under the legislation of Georgia, a competition policy in banking activities shall be implemented by the National Bank which defines allowable parameters, evaluation criteria and measures of influence for banking activities in this field.
2. Commercial banks may not conclude any agreement with their customers that will require acquisition or use of a non-banking service of this bank or any of its affiliates in exchange for granting a loan or providing any banking service, unless the customer is given an opportunity to receive this non-banking service from other providers.
3. A controlling person/administrator of a commercial bank is prohibited to carry out an action as a result of which the information received from a commercial bank will put him independently or together with other persons in a dominant position, and/or will result the competition restriction in the non-banking sector.
4. A controlling person and an administrator of a commercial bank are obliged to avoid conflict of interests, and to prevent putting their own interests over those of a commercial bank or abusing of official powers. A controlling person/administrator of a commercial bank who has access to a non-public information which may have a significant influence on the value of certain investment, is prohibited to use this information independently or with other persons.
5. In order to meet the requirements of this article, a commercial bank is obliged to ensure the implementation and monitoring of adequate policies, procedures and technical systems related with the management of non-public information. This should ensure the limitation of the improper outflow of information to the parties related to the commercial banks, its controlling persons and administrators.
6. In the case of non-fulfillment or improper fulfillment of the requirements of this article, the National Bank shall be entitled to apply supervisory measures and/or sanctions (monetary fine) provided for by Article 30 of this Law.
7. In order to meet the requirements of this article, the National Bank shall with a relevant legal act determine procedures regarding prohibited transactions and working methods with them, as well as the relevant supervisory measures and/or sanctions (monetary fine) for shareholders of a commercial bank, controlling persons and administrators.
Law of Georgia No 1115 of 23 October 2001 – LHG I, No 32, 7.11.2001, Art. 125
Law of Georgia No 5909 of 14 March 2008 – LHG I, No 7, 26.3.2008, Art. 29
Law of Georgia No 1677 of 24 September 2009 – LHG I, No 29, 12.10.2009, Art. 160
Law of Georgia No 5002 of 1 July 2011 – website, 15.7.2011
Law of Georgia No 6150 of 8 May 2012 – website, 25.5.2012
Law of Georgia No 4189 of 3 September 2015 – website, 10.9.2015
Law of Georgia No 439 of 10 March 2017 – website, 22.3.2017
Law of Georgia No 1895 of 23 December 2017 – website, 11.1.2018
Law of Georgia No 5655 of 20 December 2019 – website, 31.12.2019
Article 23 – Registration of transactions and liabilities
1. Commercial banks are obliged to keep all documents related to each of their transactions for the time frames determined by the National Bank, in particular:
a) requests and all contractual documents related to transactions (including agreements on credits, guarantees and pledges);
b) those financial records and other documented certificates of the bank partners (including borrowers and guarantors) that form the basis for the bank to approve a transaction;
c) a signed record of the bank's decision to approve a transaction;
d) other documents as provided for by the National Bank standards.
2. Commercial banks shall be obliged to store information on their customers and any transactions on their accounts in an electronic form for not less than 15 years.
Law of Georgia No 1115 of 23 October 2001 – LHG I, No 32, 7.11.2001, Art. 125
Law of Georgia No 5909 of 14 March 2008 – LHG I, No 7, 26.3.2008, Art. 29
Law of Georgia No 1677 of 24 September 2009 – LHG I, No 29, 12.10.2009, Art. 160
Law of Georgia No 2830 of 23 March 2010 – LHG I, No 19, 13.4.2010, Art. 104
Law of Georgia No 4189 of 3 September 2015 – website, 10.9.2015
Law of Georgia No 439 of 10 March 2017 – website, 22.3.2017
Law of Georgia No 1895 of 23 December 2017 – website, 11.1.2018
Article 24 – (Deleted)
Law of Georgia No 1115 of 23 October 2001 – LHG I, No 32, 7.11.2001, Art. 125
Article 25 – Transactions with interested persons
Commercial banks may not grant any banking product or render any banking service within their banking activities under preferential conditions to any administrator, controlling person, affiliate or connected persons despite the type of loan, interest rate, maturity period, collateral, value or any other conditions.
Law of Georgia No 1115 of 23 October 2001 – LHG I, No 32, 7.11.2001, Art. 125
Law of Georgia No 1677 of 24 September 2009 – LHG I, No 29, 12.10.2009, Art. 160
Chapter IV1 – (Deleted)
Law of Georgia No 1115 of 23 October 2001 – LHG I, No 32, 7.11.2001, Art. 125
Law of Georgia No 4519 of 27 March 2007 – LHG I, No 9, 31.3.2007, Art. 84
Article 251 – (Deleted)
Law of Georgia No 1115 of 23 October 2001 – LHG I, No 32, 7.11.2001, Art. 125
Law of Georgia No 4220 of 29 December 2006 – LHG I, No 2, 4.1.2007, Art. 27
Law of Georgia No 4519 of 27 March 2007 – LHG I, No 9, 31.3.2007, Art. 84
Chapter V – Reports, Audit, Accounting and Inspection
Article 26 – Reports and financial statements
1. Banks and their subsidiaries shall regularly prepare reports, records and annual financial statements that precisely include their operations and financial conditions under International Accounting Standards. In addition, banks and their subsidiaries shall follow an appropriate form of regulations, level of details and accounting standards determined by the National Bank.
2. Bank reports, records and financial statements shall reflect operations and the financial condition of its subsidiaries on a consolidated basis.
Law of Georgia No 1115 of 23 October 2001 – LHG I, No 32, 7.11.2001, Art. 125
Law of Georgia No 4189 of 3 September 2015 – website, 10.9.2015
Law of Georgia No 439 of 10 March 2017 – website, 22.3.2017
Article 27 – External audit
1. Each commercial bank and its subsidiary shall be obliged to invite external auditors and conduct an external audit inspection every year as determined by the National Bank.
2. Upon completion of an external audit, each commercial bank shall be obliged to provide the National Bank with a complete inspection report and publish the financial accounting and external audit opinion as defined under the procedures of the National Bank.
Law of Georgia No 1115 of 23 October 2001 – LHG I, No 32, 7.11.2001, Art. 125
Law of Georgia No 5909 of 14 March 2008 – LHG I, No 7, 26.3.2008, Art. 29
Law of Georgia No 1677 of 24 September 2009 – LHG I, No 29, 12.10.2009, Art. 160
Law of Georgia No 4189 of 3 September 2015 – website, 10.9.2015
Law of Georgia No 439 of 10 March 2017 – website, 22.3.2017
Article 28 – Branches of foreign banks
Articles 26, 27 and 29 of this Law shall apply to branches of foreign banks and their subsidiaries that operate in Georgia under licences issued by the National Bank. Under the law, financial and accounting documentation of a bank branch may be submitted as simplified financial statements, which implies that an audit committee of the foreign bank or other respective body may be considered to be the audit committee for the bank branch.
Law of Georgia No 5909 of 14 March 2008 – LHG I, No 7, 26.3.2008, Art. 29
Law of Georgia No 1677 of 24 September 2009 – LHG I, No 29, 12.10.2009, Art. 160
Law of Georgia No 4189 of 3 September 2015 – website, 10.9.2015
Law of Georgia No 439 of 10 March 2017 – website, 22.3.2017
Article 29 – Reporting and inspections
1. Commercial banks shall prepare reports and submit them to the National Bank. The reports shall include organisational-administrative and operational activities (of commercial banks and their subsidiaries), their liquidity, solvency and profitability in order to evaluate the financial condition of commercial banks and their subsidiaries jointly and individually. For the purposes of legislation on the prevention of money laundering and the financing of terrorism, a commercial bank shall submit relevant reports to the National Bank. The form, degree and terms for submitting reports shall be determined by the legal acts of the National Bank.
2. A commercial bank and its subsidiary shall be subject to inspection to be performed by inspectors of the National Bank, or auditors appointed by the National Bank. If a branch or a subsidiary of a foreign bank is inspected, the employees of financial or regulatory bodies of respective foreign countries may be the auditors.
3. When inspecting commercial banks and their subsidiaries, the National Bank and its auditors shall have the right to:
a) check accounts, funds, account books, documents and other necessary records of a commercial bank and its subsidiary;
b) require administrators and employees of a commercial bank and its affiliates to provide information regarding the bank’s shareholders, controlling persons and administrators, and any information on banking operations and transactions. If these requirements are not complied with or fully complied with, or if a commercial bank/administrator fails to submit the information within the time limit determined by the legislation of Georgia or the National Bank supervisory measures and/or sanctions (monetary fine) under Article 30 of this Law shall apply.
Law of Georgia No 1115 of 23 October 2001 – LHG I, No 32, 7.11.2001, Art. 125
Law of Georgia No 5909 of 14 March 2008 – LHG I, No 7, 26.3.2008, Art. 29
Law of Georgia No 1677 of 24 September 2009 – LHG I, No 29, 12.10.2009, Art. 160
Law of Georgia No 4189 of 3 September 2015 – website, 10.9.2015
Law of Georgia No 439 of 10 March 2017 – website, 22.3.2017
Law of Georgia No 1895 of 23 December 2017 – website, 11.1.2018
Law of Georgia No 5228 of 30 October 2019 – website, 30.10.2019
Law of Georgia No 5655 of 20 December 2019 – website, 31.12.2019
Chapter VI – Supervisory Measures of the National Banks and Sanctions (Monetary Fine), Early Intervention
Law of Georgia No 5655 of 20 December 2019 – website, 31.12.2019
Article 30 – Supervisory measures of the National Bank and sanctions (monetary fine)
1. The National Bank shall be authorised to impose one or more supervisory measures and/or sanctions (monetary fine) provided for by this article on the commercial bank, administrator of the commercial bank or a controlling person if one or more of the following reasons exist:
a) the commercial bank, the administrator of the commercial bank or the controlling person violates:
a.a) one of the provisions of this Law or any standard, instruction, provision, rule, regulation, requirement, direction of the National Bank;
a.b) any of the conditions or limitations which is attached to the licence of the banking activity or to the corresponding provision of the National Bank;
a.c) reporting time limits (submission of wrong reports and other incorrect information);
a.d) the requirements of the Law of Georgia on Facilitating the Prevention of Money Laundering and Terrorism Financing;
a.e) the requirements of the Law of Georgia on Payment Systems and Payment Services;
a.f) the requirements of the Law of Georgia on Competition;
a.g) the requirements established by the legislation of Georgia and/or the National Bank that has interrupted the implementation of the supervisory process of the National bank;
b) the commercial bank has been or is involved in the unhealthy or hazardous banking practices;
c) the risks have been revealed during the process of supervisory revision and evaluation (including the framework of the general programme of the risk evaluation).
2. If one of the reasons provided for by paragraph 1 of this article have been revealed, the National Bank shall have right to, consistently or inconsistently, following the principle of proportionality, use one or more of the following supervisory measures:
a) send a written warning notice to the commercial bank, the administrator of the commercial bank and/or the controlling person;
b) require from the commercial bank to raise additional capital;
c) require from the commercial bank to review and improve domestic policy and procedures, financial recovery plan, control system and strategies;
d) determine special measures, suspend or restrict the certain types of the operations of a commercial bank, or issue an instruction (direction) requiring that a commercial bank ensures the compatibility with the requirements of the legislation of Georgia and the healthy banking practices and take necessary measures to eliminate the reasons determined in the paragraph 1 of this article. The National Bank shall have right to require the respective plan from the commercial bank;
e) require from the commercial bank to use specific approach related to the reservation of assets or for the purpose of the adequacy of capital;
f) suspend the right of signature of one or more administrators of the commercial bank and of the Supervisory Board of the commercial bank and in the case of the member of the Supervisory Board – require form the general meeting of shareholders to temporarily remove from office or dismiss the administrator(s);
g) suspend or restrict a commercial bank from increasing assets, distributing profits, paying dividends and bonuses, increasing salaries and soliciting deposits;
h) suspend the right of vote of the controlling person and/or the owner of the significant share of the commercial bank in the case of non-submission of the financial or other information to the National bank or in the case of the violation of the legislation, including the non-compliance with the compliance criteria determined in article 5 of this Law or if, according to the evaluation of the National Bank, the controlling person or the owner of the significant share uses his/her powers to the detriment of the Bank's interests. The time limits and terms for cancellation or limitation provided for by this sub-paragraph shall be established by the National Bank based on the circumstances;
i) demand the controlling person of the commercial bank to remove or limit control in the case of non-submission of the financial or other information to the National Bank or in the case of other type of violation. This removal or limitation shall be accompanied by the terms and time limits which shall be considered to be appropriate by the National Bank based on the circumstances;
j) suspend or limit some types of the activities and operations of the commercial bank, including the demand of the alienation of separate activities or business areas if those expose excessive risks and/or pose a threat on healthy functioning of the commercial bank;
k) demand the commercial bank to respectively react on the risks related to its activities, products and/or systems;
l) demand the commercial bank to decrease variable payment to the extent that is necessary to meet the established coefficient of the adequacy of capital and to fulfil other standards;
m) suspend and/or prevent the commercial bank from distributing capital and/or interest to its shareholders and/or owners of the additional initial capital;
n) establish additional requirements for the commercial bank related to the supervisory reporting;
o) establish individual liquidity requirements for the commercial bank, including limitations on the different maturity of the assets and liabilities;
p) establish additional disclosure requirements for the commercial bank;
q) revoke the banking licence of a commercial bank.
3. In the case of the existence of one or more of the grounds of paragraph 1 of this article and/or the weakening of the financial situation of the commercial bank which may also be represented by the deterioration of the capital and liquidity situation, the growth of the leverage, inactive loans or the concentration of risk position, the National Bank shall, with or without applying supervisory measures provided for by paragraph 2 of this article, be authorised, with the observance of the principle of proportionality, to use one or more of the following measures:
a) demand the commercial bank to apply one or more measures provided for by the financial recovery plan;
b) demand the commercial bank to evaluate the assets and liabilities by an independent appraiser agreed with the National Bank;
c) demand the commercial bank to make changes to its business strategy or organisational structure;
d) demand the commercial bank to develop and implement an action plan which by the decision of the commercial bank may include the issue of negotiating loan obligations and/or undertaking obligations related to the elimination of the problems of the commercial bank by the owner of the significant share;
e) request any information from the commercial bank and/or receive any information onsite form the commercial bank which is necessary to update the resolution plan;
f) demand the Supervisory Board and the directorate of the commercial bank to invite an extraordinary general meeting to discuss the reasons determined in paragraph 1 of this article and take necessary measures for their elimination. In the case of non-fulfilment of the request of the invitation of the extraordinary general meeting of the shareholders the National Bank shall be authorised to invite the extraordinary general meeting with the agenda set by itself and demand the discussion of the reasons determined in paragraph 1 of this article and take measures for their elimination.
4. With the observance of the principle of proportionality the National Bank shall, with or without application of the supervisory measures for the cases provided for by sub-paragraphs (a) and/or (b) of this article, have right to impose sanctions (monetary fine) in accordance with the procedure and the amount established by the National Bank that shall not exceed the supervisory capital of the commercial bank.
5. The amount of a financial penalty imposed under this article shall be paid into the State Budget.
6. The party, on which the supervisory measures and/or sanctions (monetary fine) are imposed, shall have right to appeal in the court within one month after the official review of the respective individual administrative act.
Law of Georgia No 1115 of 23 October 2001 – LHG I, No 32, 7.11.2001, Art. 125
Law of Georgia No 2474 of 20 June 2003 – LHG I, No 20, 11.7.2003, Art. 140
Law of Georgia No 5909 of 14 March 2008 – LHG I, No 7, 26.3.2008, Art. 29
Law of Georgia No 1677 of 24 September 2009 – LHG I, No 29, 12.10.2009, Art. 160
Law of Georgia No 6306 of 25 May 2012 – website, 12.6.2012
Law of Georgia No 4189 of 3 September 2015 – website, 10.9.2015
Law of Georgia No 439 of 10 March 2017 – website, 22.3.2017
Law of Georgia No 1895 of 23 December 2017 – website, 11.1.2018
Law of Georgia No 5228 of 30 October 2019 – website, 30.10.2019
Law of Georgia No 5655 of 20 December 2019 – website, 31.12.2019
[Article 30 1 – Early intervention
1. If, in the case of the existence of one or more reasons determined by Article 3(1) and/or (3), the supervisory measures are not effective, or the National Bank believes that such measures are not sufficient to achieve satisfactory result, the National Bank shall, with or without application of the supervisory measures provided for by Article 30(2) and/or (3), be authorised to appoint a temporary administrator in order to ensure the stable and effective functioning of commercial bank and financial sector and protect the interests of the depositaries or other creditors of the commercial bank. The temporary administrator shall meet criteria established by the legislation of Georgia, as well as no conflict of interests shall exist. The National Bank shall issue an individual administrative act on the appointment of the temporary administrator. This act along with other issues shall determine the duties and powers of the temporary administrator. The above individual administrative act shall enter into force from the date of its publication on the official website of the National Bank. The decision on the appointment of a temporaty administrator shall also be published in the official gazette. A temporary administrator shall start performing his/her duties from the date referred to in the above decision.
2. The temporary administrator shall be authorised to work together with other administrators of the commercial bank or substitute them. If the temporary administrator carries out his/her duties together with the administrators of the commercial bank, the National Bank shall be authorised to determine the obligation of the consent of the temporary administrator for making certain decisions. The powers of the general meeting of the commercial bank shall not be transferred to the temporary administrator. By the decision of the National Bank, some of the decisions of the temporary administrator may require the prior consent of the National Bank. The obligation of the prior consent of the National Bank may be determined at the time of the appointment of the temporary administrator, as well as at some stage of exercising his/her powers. The consent shall not be required in the cases provided for by the Law of Georgia on Payment Systems and Payment Services and the Law of Georgia on Financial Collateral Agreement, Mutual Offset and Derivatives. The National Bank shall be authorised to dismiss the temporary administrator at any time with any ground.
3. The temporary administrator shall be appointed for not more than 1 year. In the exceptional case, if, according to the assessment of the National Bank, the reason of the appointment of the temporary administrator is not eliminated, this term may be extended.
4. The National Bank shall be authorised to determine the powers of the temporary administrator and the procedure for his/her appointment.
5. The party, against which the early intervention measures are used, shall have right to appeal in the court within 1 month after the official review of the respective individual administrative act. (Shall enter into force from 1 January 2021)]
Law of Georgia No 5655 of 20 December 2019 – website, 31.12.2019
Law of Georgia No 5682 of 20 December 2019 – website, 31.12.2019
Article 302 – Principle of proportionality
1. The decision of the National Bank made on the basis of Articles 30 and 301 of this Law shall be proportional to the grounds of the application of the supervisory measure, sanction (monetary fine) or early intervention measure. When making the decision on the application of the supervisory measure, sanction (monetary fine) or early intervention measure, the National Bank shall consider the following criteria:
a) the seriousness of the grounds determined by Articles 30 and 301. For this purpose, the National Bank shall at least evaluate the financial status of the commercial bank, the level of the adequacy of the capital of the commercial bank against its risks, the scale, amount, interrelation, duration and frequency of the grounds determined by the same articles that affect the financial status of the commercial bank, the legality of the activities of commercial bank and/or the possible risk of the loss of the assets of commercial bank;
b) the readiness and the resources of the commercial bank to eliminate the grounds determined by Articles 30 and 301 of this Law. For this purpose, the National Bank shall at least evaluate the capability of the administrators of commercial bank to reveal and assess, monitor and manage the risks of commercial bank. It shall also evaluate, how effectively are eliminated the grounds determined by the same articles and to what extent the commercial bank, its administrators and controlling persons cooperate with the National Bank;
c) to what extent is there a threat to the stability and effective functioning of the financial sector. For this purpose, the National Bank shall evaluate and consider the systemacity and size of a commercial bank, as well as its interrelation with other representatives of the financial sector, the substitutability, field of activity and complexity of the functions of commercial bank.
2. This article shall not apply to the application of the supervisory measure, sanction (monetary fine) and early intervention measure in the cases when the legislation on facilitating the prevention of money laundering is applied.
Law of Georgia No 5655 of 20 December 2019 – website, 31.12.2019
Chapter VII – Resolution and Liquidation
Law of Georgia No 5655 of 20 December 2019 – website, 31.12.2019
Article 31 – (Deleted)
Law of Georgia No 1115 of 23 October 2001 – LHG I, No 32, 7.11.2001, Art. 125
Article 32 – Principles of resolution
The National Bank shall implement the resolution mode in accordance with the following principles of the resolution:
a) the shareholders of the commercial bank shall experience first loss. The equal protection of interests shall be ensured;
b) the creditors of commercial bank shall experience loss after shareholders in the reverse order of the observance of requirements for liquidation, except for the cases provided for by Article 3711 of this Law.
c) the equal protection of the interests of the creditors of the same order shall be ensured, except for the cases provided for by Article 3711 of this Law.
d) the shareholders and creditors of commercial bank shall not experience more loss by the final result of resolution than in the case of liquidation, taking into account the opportunity of compensation provided for by Article 3711(4) of this Law;
e) the members of the supervisory board and directorate of commercial bank shall be dismissed, except for the cases when, taking into account the existing circumstances, the National Bank believes that it is necessary to keep on the position;
f) the deposits determined by the Law of Georgia on Deposits Insurance System shall be protected;
g) decision made while developing the resolution plan, decision on applying resolution mode to commercial bank, decisions made during the resolution mode of commercial bank, including decisions on applying resolution tools, shall be proportional in order to achieve resolution purposes determined by Article 551(1) of the Organic Law of Georgia on the National Bank of Georgia.
Law of Georgia No 1115 of 23 October 2001 – LHG I, No 32, 7.11.2001, Art. 125
Law of Georgia No 5655 of 20 December 2019 – website, 31.12.2019
Article 33 – Resolution plan
1. The National Bank evaluates the possibility of the application of the effective resolution mode to each commercial bank. The National Bank shall, while determining the possibility of the effective resolution of commercial bank, evaluate the appropriateness of the application of resolution mode to commercial bank or the beginning of the process of the liquidation of commercial bank in the case of the existence of the grounds provided for by the legislation of Georgia.
2. The National Bank shall establish resolution plans for commercial banks in the case of the existence of the grounds established by the legislation of Georgia, when instead of liquidation it is appropriate to apply a resolution mode. The resolution plan shall include respective resolution tools and resolution powers which shall be used by a commercial bank during the resolution mode.
3. If the National Bank identifies substantial circumstances that hinder the implementation of the resolution of a commercial bank, the National Banks is authorised to demand the commercial bank to submit a plan for the elimination of these circumstances. If a plan submitted by a commercial bank shall not ensure the elimination of the above-mentioned circumstances, the National Bank shall give the commercial bank specific directions to achieve this goal and determine relevant time limit for their implementation. A commercial bank shall be obliged to apply all measures to fulfil the above-mentioned directions. The directions of the National Bank may include the following measures:
a) the limitation of the maximum individual general risk positions of a commercial bank;
b) the requirement of the additional information for the purposes of resolution;
c) the requirement of the alienation of specific assets;
d) the limitation or cancellation of the current and/or planned activity/product of a commercial bank;
e) the requirement of making changes in the operational activity, organisational structure and/or possession structure of a commercial bank/banking group which may also include the simplification of the possession structure and/or the establishment of a parent company or subsidiary enterprise on the territory of Georgia for the purpose of ensuring continuity of the critical functions of a commercial bank/banking group in the process of resolution;
f) the requirement of protecting the relevant declared authorised capital for the purpose of issuing new assets or other property instruments during the resolution process;
g) the establishment and observance of the permitted liabilities and capital instruments provided for by Article 3710(16).
4. The National Bank shall review the resolution plan annually and if applicable, update it. The resolution plan shall be updated if the activity and/or organisational structure or financial status of a commercial bank has changed and it may have a significant influence on the content and/or implementation of the resolution plan.
5. Every commercial bank and banking group shall be obliged to cooperate with the National Bank and support it in the process of the development of resolution plan that also includes the submission of any requested information.
6. The National Bank shall be authorised to establish additional and/or simplified requirements and procedures related to resolution planning by a legal act. The National Bank shall also be authorised to determine the relevant criteria for commercial banks which, taking into account their size, system and risk profile, may be offered simplified/different requirements.
7. The resolution plan shall not prevent the National Bank from acting differently from this plan.
Law of Georgia No 1115 of 23 October 2001 – LHG I, No 32, 7.11.2001, Art. 125
Law of Georgia No 5909 of 14 March 2008 – LHG I, No 7, 26.3.2008, Art. 29
Law of Georgia No 1677 of 24 September 2009 – LHG I, No 29, 12.10.2009, Art. 160
Law of Georgia No 5002 of 1 July 2011 – website, 15.7.2011
Law of Georgia No 6306 of 25 May 2012 – website, 12.6.2012
Law of Georgia No 4189 of 3 September 2015 – website, 10.9.2015
Law of Georgia No 439 of 10 March 2017 – website, 22.3.2017
Law of Georgia No 1895 of 23 December 2017 – website, 11.1.2018
Law of Georgia No 5655 of 20 December 2019 – website, 31.12.2019
Article 34 – Resolution conditions and decision on applying the resolution mode to a commercial bank
1. The National Bank shall be authorised to make a decision on applying resolution mode to a commercial bank in the case of the existence of one or more grounds of the cancellation of banking licence provided for by Article 7 of this Law (except for the cases provided for by subparagraphs (c), (d), (f), (h) and (o) of the same Law) and/or in the case provided for by Article 30(2)(q) of this Law if the application of resolution mode is necessary for the resolution purposes determined by Article 551(1) of the Organic Law of Georgia on the National Bank of Georgia. Before applying resolution mode the National Bank shall, taking into account time and other relevant circumstances, evaluate the existence of the possibility of the complete elimination of the resolution grounds provided for by this paragraph by private sector and/or early intervention measure and/or supervisory measures.
2. Before making decision provided for by paragraph 1 of this article the National Bank shall, within the time limit determined by the National Bank, be authorised to hear the proposals of a commercial bank on the elimination of the grounds for the resolution mode if, taking into account all relevant circumstances, including the exigent nature of the issue, by evaluation of the National bank, this does not pose a threat on the achievement of the resolution purpose determined by Article 551(1) of the Organic Law of Georgia on the National Bank of Georgia.
3. The use of the early intervention measure and/or supervisory measures provided for by Articles 30 and 301 of this Law by the National Bank shall not be a necessary prerequisite for the application of the resolution mode.
4. The resolution mode shall be applied to a commercial bank from the moment of the publication of the decision of the National Bank on the official website of the national Bank. The decision of the National Bank of the application of the resolution mode to a commercial bank shall include the information on the grounds of the application of the resolution mode. A commercial bank and interagency financial stability committee provided for by the Organic Law of Georgia on the National Bank of Georgia shall be immediately notified on the above-mentioned decision. The decision on the application of the resolution mode to a commercial bank shall be published on the website of the Legislative Herald of Georgia. Other information on this decision shall be published on the official website of the National Bank in accordance with the procedure of confidentiality. From the moment of the publication of the decision on the application of the resolution mode to a commercial bank on the website of the National Bank the relevant information shall be considered as delivered to the interested persons.
Law of Georgia No 1115 of 23 October 2001 – LHG I, No 32, 7.11.2001, Art. 125
Law of Georgia No 5909 of 14 March 2008 – LHG I, No 7, 26.3.2008, Art. 29
Law of Georgia No 1677 of 24 September 2009 – LHG I, No 29, 12.10.2009, Art. 160
Law of Georgia No 6306 of 25 May 2012 – website, 12.6.2012
Law of Georgia No 4189 of 3 September 2015 – website, 10.9.2015
Law of Georgia No 439 of 10 March 2017 – website, 22.3.2017
Law of Georgia No 5655 of 20 December 2019 – website, 31.12.2019
Article 35 – Duration and termination of the resolution mode of a commercial bank
1. The resolution mode shall be applied for not more than 12 months. The National Bank shall be authorised to extend this time limit for not more than 12 months. The decision of the National Bank on the extension of the time limit of the resolution mode shall include the grounds for its extension. This decision shall be published on the websites of the Legislative Herald of Georgia and the National Bank in accordance with the procedure for confidentiality.
2. The resolution mode of a commercial bank shall be terminated:
a) if the time limit determined by paragraph 1 of this article expires;
b) by the decision of the National bank, in the case of the elimination of the grounds for the application of the resolution mode;
c) in the case of the cancellation of the banking licence of a commercial bank.
3. In the case of the beginning of the liquidation process of a commercial bank being in the resolution mode, Article 3712(7) shall not apply to the decision made in accordance with this chapter.
4. This article shall not ally to the interim bank.
Law of Georgia No 1115 of 23 October 2001 – LHG I, No 32, 7.11.2001, Art. 125
Law of Georgia No 5909 of 14 March 2008 – LHG I, No 7, 26.3.2008, Art. 29
Law of Georgia No 1677 of 24 September 2009 – LHG I, No 29, 12.10.2009, Art. 160
Law of Georgia No 4189 of 3 September 2015 – website, 10.9.2015
Law of Georgia No 439 of 10 March 2017 – website, 22.3.2017
Law of Georgia No 5655 of 20 December 2019 – website, 31.12.2019
Article 36 – (Deleted)
Law of Georgia No 1115 of 23 October 2001 – LHG I, No 32, 7.11.2001, Art. 125
Article 37 – Special manager
1. The National Bank shall be authorised to directly carry out the resolution powers granted by this Law or appoint one or more special managers. An employee of the National Bank may be appointed as a special manager. A special manager shall comply with the eligibility criteria established by the National Bank.
2. The National Bank shall determine the powers and responsibilities of a special manager within which a special manager may exercise full control over a commercial bank and all powers of all bodies of a commercial bank may be transferred to a special manager.
3. Except for the actions carried out on the basis of the Law of Georgia on Financial Collateral Agreement, Mutual Offset and Derivatives, a special manager of a commercial bank shall be authorised to file a lawsuit and contest an action or transaction carried out by an administrator of a commercial bank within one year before the appointment of a special manager if as a result of this action/transaction, a person associated with the commercial bank receives material benefits from this commercial bank or enjoys any advantages, privileges or benefits that have affected the commercial bank or its creditors and require its invalidity.
4. A special manager shall act within the frames of the legislation of Georgia and the instructions and directions of the National Bank. A special manager shall be accountable only to the National Bank. A special manager shall, in accordance with the procedure and manner, and time limit established by the National Bank, submit a report on his/her activities regularly and/or on demand.
5. The National bank shall be authorised to dismiss a special manager any time with any reason and appoint another person as a special manager in accordance with the procedures established by the National Bank. The responsibility of a special manager and the issues of the conflict of interests shall be regulated by the Organic Law of Georgia on the National Bank and in accordance with the procedures established by the National Bank. A special manager shall receive a remuneration determined by the National Bank. All costs, including the remuneration of a special manager, incurred by a special manager when performing his/her activities shall be borne by a commercial bank in the resolution mode.
6. By the decision of the National Bank, if a commercial bank in the resolution mode is cancelled a banking licence and its liquidation process begins, a special manager may be appointed as a liquidator of a commercial bank.
Law of Georgia No 1115 of 23 October 2001 – LHG I, No 32, 7.11.2001, Art. 125
Law of Georgia No 2787 of 17 March 2006 – LHG I, No 8, 24.3.2006, Art. 59
Law of Georgia No 5909 of 14 March 2008 – LHG I, No 7, 26.3.2008, Art. 29
Law of Georgia No 1677 of 24 September 2009 – LHG I, No 29, 12.10.2009, Art. 160
Law of Georgia No 2830 of 23 March 2010 – LHG I, No 19, 13.4.2010, Art. 104
Law of Georgia No 5002 of 1 July 2011 – website, 15.7.2011
Law of Georgia No 6306 of 25 May 2012 – website, 12.6.2012
Law of Georgia No 4189 of 3 September 2015 – website, 10.9.2015
Law of Georgia No 439 of 10 March 2017 – website, 22.3.2017
Law of Georgia No 853 of 17 May 2017 – website, 02.6.2017
Law of Georgia No 1895 of 23 December 2017 – website, 11.1.2018
Law of Georgia No 5655 of 20 December 2019 – website, 31.12.2019
Law of Georgia No 5682 of 20 December 2019 – website, 31.12.2019
Article 371 – Controlling a commercial bank in the resolution mode
1. After applying a resolution mode all powers of all bodies of a commercial bank shall be transferred to the National Bank. The National Bank shall be authorised to impose an obligation of carrying out certain actions on the bodies of a commercial bank in accordance with this Law. Every decision/action made/carried out by a commercial bank, special manager or in the name of a commercial bank in the resolution mode shall be considered invalid if it is not made/carried out in the frame of the powers granted by the National Bank.
2. Immediately after applying resolution mode to a commercial bank the National Bank shall have an unlimited access to the assets, accounting reposts and records of a commercial bank. The National Bank shall be authorised to apply all measures necessary for ensuring their accessibility, including the cancellation or limitation of the permission of a person to act in the name of a commercial bank.
3. Direct after the application of a resolution mode any action on behalf of a commercial bank shall be carried out only with the consent of a special manager and/or the National Bank, except for the cases provided for by the Law of Georgia on Payment Systems and Payment Services and Law of Georgia on Financial Collateral Agreement, Mutual Offset and Derivatives.
Law of Georgia No 5655 of 20 December 2019 – website, 31.12.2019
Law of Georgia No 5682 of 20 December 2019 – website, 31.12.2019
Article 372 – Suspension of payments and restriction of legal procedures in the resolution mode
1. The National Bank shall be authorised to suspend the distribution of the capital to the shareholders of a commercial bank in the process of resolution mode, as well as to suspend the payment of the remuneration to the administrators (except for the remuneration payable for services required by the National Bank during the resolution mode).
2. The National Bank shall be authorised to introduce a moratorium on outstanding payments of a commercial bank or a part of them, except for the payments related to the insured deposits, as well as the payments to the tax and reporting systems or the participants of these systems, the payments driven from the participation in the tax system and the payments to the National Bank. The time limit of a moratorium shall not exceed 90 calendar days.
3. The National Bank shall be authorised to apply to the court with the request of the suspension of proceedings against a commercial bank in the resolution mode and/or in the case of the beginning of the proceedings, to apply to the court with the request of the deferral of the hearing of the case. The above mentioned suspension/deferral shall not exceed 90 calendar days.
4. On the basis of the application of the National Bank, any compulsory enforcement measure shall be suspended and/or shall not be used against a commercial bank in the resolution mode (including the measures of the security of a claim and the measures of ensuring the enforcement of a decision), as well as the means of ensuring the requirements provided for by the Tax Code of Georgia and the Civil Code of Georgia (including measures to secure payment of tax debts, pledge and mortgage) during 90 calendar days.
5. The application of the resolution mode or exercising any of the resolution powers shall not be the reason for cancellation, change and/or expedition of the contractual rights or obligations of the contracting party of a commercial bank in the resolution mode. The application of the resolution mode or exercising any of the resolution powers shall not be the reason for financial collateral in accordance with the Law of Georgia on Financial Collateral Agreement, Mutual Offset and Derivatives if a commercial bank in the resolution mode fulfils its obligations properly.
Law of Georgia No 5655 of 20 December 2019 – website, 31.12.2019
Law of Georgia No 5682 of 20 December 2019 – website, 31.12.2019
Article 373 – Evaluation of assets and liabilities of a commercial bank
1. For the purpose of making decision on the application of a resolution mode to a commercial bank, in particular, to determine the existence of the grounds for cancellation of the banking licence provided for by Article 34(1) of this Law, the National Bank shall keep the record of the assets and liabilities of a commercial bank in accordance with the accounting and prudential supervisory requirements. The National Bank shall be authorised to carry out the evaluation of the value of the assets and liabilities. The non-existence of the independent evaluation shall not prevent the National Bank from making a decision provided for by Article 34 of this Law.
2. For the purpose of the application of the appropriate resolution powers and tools, as well as for the purpose of determining measures for the use of these tools, together with the record provided for by paragraph 1 of this article, the evaluation (complete evaluation) of the assets of a commercial bank, including the accrued loss and liabilities shall be carried out. In the case of some evaluation methods, the method that results in the lowest evaluation value shall be used (conservative approach).
3. The evaluation provided for by paragraph 2 of this article shall also include the information on the amount of loss in the case of the liquidation of a commercial bank borne by the owners of the first capital tools (shareholders) and the list of creditors determined by Article 3712 of this Law. The above-mentioned evaluation shall not be used to determine the amount of compensation which may be paid to the shareholders and/or creditors if this evaluation proves that the shareholders and/or creditors are less affected by the liquidation of a commercial bank than by the application of a resolution mode.
4. The National Bank shall appoint an independent appraiser to carry out the evaluation provided for by this article. The National Bank shall be authorised to carry out the evaluation provided for by this article if carrying out the evaluation by an independent appraiser is impossible because of the relevant circumstances, including the exigent nature of the issue, or the achievement of the resolution goals determined by Article 551(1) of the Organic Law of Georgia on the National Bank of Georgia is at risk. The National Bank shall be authorised to apply a resolution mode, make a decision on the application of any resolution tool and carry out resolution powers on the basis of an interim evaluation. If an interim evaluation is carried out in accordance with the purpose determined in paragraph 2 of this article, the National Bank shall consider a reserve for additional losses together with the relevant substantiation.
5. After carrying out any evaluation determined by this article, including an interim evaluation, the National Bank shall be obliged to ensure the evaluation by an independent appraiser as soon as possible. The National Bank shall be authorised to carry out additional resolution powers with the consideration of the results of the independent evaluation, in particular, enhance the loss of the shareholder and creditors of a commercial bank, restore a part of the requirements written off, carry out an additional transfer of assets and/or liabilities or return previously transferred assets and/or liabilities, increase or decrease the amount which has been paid for shares, assets and/or liabilities or for the alienation of an interim bank.
6. The National Bank shall establish the rules, procedures and methodology for the evaluation of the value of the assets and liabilities of a commercial bank provided for by this article, including the conservative stipulations that have to be considered by an independent appraiser and the qualification requirements of an independent appraiser.
7. The evaluation provided for by this article shall be a part of the decision on appying resolution tools and/or resolution powers and against it may be appealed in accordance with the requirements of Article 68 of the Organic Law of Georgia on the National Bank of Georgia.
Law of Georgia No 5655 of 20 December 2019 – website, 31.12.2019
Article 374 – Recapitalisation of shares and/or supervisory capital of a commercial bank in the resolution mode by writing them off or by converting them into shares or other property instruments
1. The National Bank shall be authorised to write off the assets and/or other instruments of supervisory capital of a commercial bank in a resolution mode or convert the mentioned instruments into shares of a commercial bank or other property instruments. This power may be exercised independently or together with other resolution tools.
2. For the purpose of the fulfilment of principles determined by Article 32(a) and (b), the writing off of the shares and/or other instruments of supervisory capital or the conversion of the mentioned instruments into shares shall be carried out before the application of the resolution tools by using which the creditors (except for the shareholders and owners of other instruments of supervisory capital) shall bare the first loss. The National Bank may not apply this power if the assets and/or liabilities of a commercial bank are partially transferred and the value of the assets and other instruments of supervisory capital left on the balance of a commercial bank covers the existing loss.
3. The writing off of the instruments of supervisory capital or their conversion into shares shall be based on the evaluation of the assets and liabilities of a commercial bank in accordance with Article 373(2) of this Law.
4. In the process of exercising the powers provided for by this article, the National Bank shall follow the reverse procedure of liquidation requirements to ensure:
a) the decrease of the nominal value of the core capital instruments in proportion to the loss and/or cancellation and/or transfer of the supervisory capital instruments
b) in addition to the instruments provided for by subparagraph (a) of this paragraph, the decrease of the nominal value of other supervisory capital instruments and/or conversion into ordinary shares or other property instruments of a commercial bank.
5. The decision of the National Bank on wiring off the supervisory capital instruments or their conversion into the shares of a commercial bank shall enter into force immediately.
6. The National Bank shall, on its own terms, before carrying out temporary state financing, be authorised to require from a commercial bank to emit ordinary shares so that the owners of the relevant capital instruments acquire them.
Law of Georgia No 5655 of 20 December 2019 – website, 31.12.2019
Article 375 – Resolution tools of the National Bank
1. When exercising its powers the National Bank may apply one or more of the following resolution tools:
a) commercial bank merger;
b) the alienation of the shares, assets and/or liabilities of a commercial bank;
c) the transfer of the shares, assets and/or liabilities of a commercial bank to an interim bank;
d) the recapitalisation of a commercial bank by the emission of new shares;
e) the recapitalisation of a commercial bank by writing off or converting its liabilities.
2. The application of the resolution tools by the National Bank shall not require the consent of the shareholders, debtors, and creditors of a commercial bank. In addition, before applying the resolution tools by the National Bank, prior notification, publication and/or approval of issue prospectus in the cases determined by the Law of Georgia on Securities Market shall not be required.
3. Legal norms regulating the activities of a commercial bank as a legal entity may not be taken into account in order to prevent the interruption of the resolution mode.
4. For the resolution purposes, the National Bank shall be authorised to establish the simplified procedures of giving a consent in the supervisory process provided for by this Law in order to effectively use resolution tools.
5. The National Bank shall be authorised to make changes to the decisions related to the resolution tools or make a decision on the application of other resolution tools anytime.
Law of Georgia No 5655 of 20 December 2019 – website, 31.12.2019
Article 376 – Commercial bank merger
The National Bank shall be authorised to carry out a merger of a commercial bank in a resolution mode with another commercial bank. The decision of the National Bank on the mentioned merger shall become effective notwithstanding the requirements/procedures established by the legislation of Georgia.
Law of Georgia No 5655 of 20 December 2019 – website, 31.12.2019
Article 377 – Alienation of the shares, assets and/or liabilities of a commercial bank
1. The National Bank shall be authorised to alienate the shares, assets and/or liabilities of a commercial bank in resolution mode in full or in part to the purchaser (except for an interim bank).
2. The National Bank shall be authorised to apply the resolution tool provided for by paragraph 1 of this article multiple times, as well as request the alienated shares, assets and/or liabilities of a commercial bank in the resolution mode form the purchaser by his/her consent and return them to a commercial bank in the resolution mode.
3. The amount received from the alienation of the shares, assets and/or liabilities of a commercial bank in the resolution mode shall be given to the shareholders of this commercial bank or to the commercial bank in the resolution mode after the reimbursement of the expenses (if any) of the resolution fund provided for by the Organic Law of Georgia on the National bank of Georgia.
4. The decision on the alienation of the shares, assets and/or liabilities of a commercial bank shall become effective immediately notwithstanding the requirements/procedures established by the legislation of Georgia. A purchaser of the shares of a commercial bank in the resolution mode shall be the shareholder of this commercial bank, and the purchaser of the assets and/or liabilities of a commercial bank in the resolution mode shall be the successor in title of a commercial bank in the resolution mode in respect of each alienated asset and liability. If the purchaser does not meet the criteria for participation in payment, clearing and settlement systems or for access to the stock market, by the decision of the National Bank, the purchaser may be granted an access to the above-mentioned systems/stock exchange for not more than 24 months.
5. The shareholders and creditors of a commercial bank in the resolution mode, as well as the third parties whose shares, assets and/or liabilities have not been alienated, shall have no right on the alienated shares, assets and/or liabilities.
6. In the supervision process the purchaser shall be obliged to obtain every consent provided for by this Law from the National Bank. In the case of the transfer of deposits to the purchaser, he/she shall possess a current banking licence.
7. If the direct/indirect participation of the purchaser (including the beneficial owner) in the capital of a commercial bank exceeds 10, 25 or 50 percent as a consequence of the alienation of the shares, assets and/or liabilities of a commercial bank in the resolution mode, the National Bank shall review the application on the acquisition of the significant share of the mentioned commercial bank in a simplified procedure established by Article 81 of this Law in order not to hinder the resolution mode. If the resolution tool provided for in this article needs to be applied immediately in order to speed up the resolution mode, the National Bank shall be authorised to alienate shares, assets and/or liabilities of a commercial bank without the evaluation of the transaction of purchasing the significant share and limit the voting shares before the evaluation by the National Bank and/or make a decision on using the voting rights by the National Bank. On the basis of the results of the above evaluation the National Bank shall be authorised to request the purchaser to alienate shares if the purchaser does not meet the eligibility criteria established by the legislation of Georgia.
8. The process of the alienation of the shares, assets and/or liabilities of a commercial bank in the resolution mode shall be transparent, impartial and non-discriminatory and this process shall ensure that the alienation value is increased maximally and the conflict of interests is eliminated. This shall not exclude the authority of the National Bank to alienate the shares, assets and/or liabilities of a commercial bank in the resolution mode by making an offer to one person if otherwise the effectiveness of the resolution mode may be hindered and the achievement of the resolution purposes jeopardised.
9. The information disclosure requirements provided for by the legislation of Georgia regulating the securities market may be postponed or observed when using the resolution tool provided for by this Article.
10. The shares of a commercial bank shall be alienated in proportion to the equity participation of its shareholders.
Law of Georgia No 5655 of 20 December 2019 – website, 31.12.2019
Article 378 – Interim Bank
1. In order to ensure continuity of the critical functions of a commercial bank in the resolution mode, the National Bank shall be authorised to make a decision of transferring the shares, assets and/or liabilities of a commercial bank in the resolution mode, fully or partially, to an interim bank.
2. The Ministry of Finance of Georgia shall establish an interim bank for the purpose of providing the resolution tools provided for by this Article for the subsequent alienation of the transferred shares, assets and/or liabilities. Before the application of a resolution mode the Ministry of Finance of Georgia shall be authorised to establish a joint stock company which shall operate as an interim bank directly after granting the banking licence by the National Bank. The relevant authorities and registration bodies shall take all measures necessary to complete the process of establishing the interim bank in time.
3. The amount of liabilities transferred to the interim bank shall not exceed the sum of the assets transferred by a commercial bank in the resolution mode or the sum of the assets transferred by other sources.
4. If some shares, assets and/or liabilities of a commercial bank in the resolution mode transferred to an interim bank do not comply with the criteria established by the decision on their transfer, by the decision of the National Bank the above shares, assets and/or liabilities may be returned to a commercial bank in the resolution mode.
5. Upon the request of the Ministry of Finance of Georgia, the National Bank shall, as soon as possible but not later than one month, make a decision on granting a licence to an interim bank. This decision shall specify the types of activities permitted to an interim bank. The National Bank shall be authorised to establish the procedure for licencing an interim bank, including the simplified procedures and the list of the documents which may be filed after granting a banking licence to an interim bank.
6. An interim bank shall comply with criteria established by the legislation of Georgia. In the interest of financial sector stability, the National Bank shall be authorised to exempt an interim bank from the requirement of the minimal amount of the supervisory capital for a period not exceeding 6 months from the date of issuance of banking licence.
7. Founding documents of an interim bank, strategy and risk profile, as well as the remuneration and duties of the administrators of an interim bank shall be agreed with the National Bank.
8. An interim bank shall be managed on the basis of professional and commercial grounds. An interim bank shall not be a permanent tool and its shares, assets and/or liabilities shall be alienated as soon as possible. For this purpose, an interim bank shall, on the basis of the instructions and directions of the National Bank, develop and implement the banking market exit plan according to which an interim bank may be merged with another commercial bank, the shares, assets and/or liabilities of an interim bank may be alienated in full or in part, an interim bank may be recapitalised, including by writing off or converting the liabilities.
9. Except for the cases provided for by Article 7 of this Law, by the decision of the National Bank, an interim bank shall be cancelled banking licence after executing the banking market exit plan and completely writing off its rest assets and/or liabilities.
10. The shareholders of an interim bank shall receive the proceeds after the execution of the banking market exit plan.
11. When transferring the assets and/or liabilities of a commercial bank in the resolution mode to an interim bank, a procedure established by Article 377 shall be applied, except for the requirements determined by paragraphs 7 and 8 of the same article.
12. Legal norms regulating the activity of a commercial bank shall apply to an interim bank unless otherwise provided for by the Organic Law of Georgia on the National Bank of Georgia, this Law or the legal act of the National Bank.
13. The National Bank shall be authorised to determine additional requirements regulating the activity of an interim bank by a legal act, as well as the procedures and terms of development and implementation of the banking market exit plan.
Law of Georgia No 5655 of 20 December 2019 – website, 31.12.2019
Article 379 – Recapitalisation of a commercial bank by the emission of new shares
1. The National Bank shall, in order to increase the supervisory capital of a commercial bank in the resolution mode and ensuring its healthy functioning, be authorised to make a decision on the emission of new shares by this bank and their sale.
2. The National Bank shall, in order to quickly finish the resolution mode, be authorised to offer the shareholders of a commercial bank in a resolution mode the new shares emitted by this bank if they meet the eligibility criteria established by the legislation of Georgia and have not violated the requirements and directions of the National Bank.
3. Following the principle of resolution that the shareholders and owners of other supervisory capital instruments of a commercial bank in resolution mode receive the first loss, the National Bank shall, before emitting the new shares by this bank, write off the supervisory capital instruments of this commercial bank or convert them in accordance with Article 374 of this Law.
4. The National Bank shall, by a legal act, be authorised to establish the terms of recapitalisation by the emission of new shares, as well as the time limit for their capital contributions which shall not exceed 10 working days. These contributions shall be paid in full. By the decision of the National Bank this obligation may be extended for no more than 10 days.
Law of Georgia No 5655 of 20 December 2019 – website, 31.12.2019
Article 3710 – Recapitalisation of a commercial bank by writing off or converting its liabilities
1. The National Bank shall be authorised to apply recapitalisation instrument by writing off or converting the liabilities of a commercial bank in a resolution mode for:
a) recapitalisation of a commercial bank in the resolution mode;
b) recapitalisation of an interim bank when applying resolution tool.
2. The recapitalisation instrument by writing off or converting the liabilities of a commercial bank shall be applied on the basis of the evaluation provided for by Article 373 of this Law.
3. When applying a recapitalisation instrument by writing off or converting the liabilities of a commercial bank in a resolution mode writing off or conversion of the liabilities shall be carried out in the reverse order to the requirements established for liquidation taking into account the requirements of the paragraphs 5 and 6 of this article. If the respective order of the creditor liabilities of a commercial bank in a resolution mode is not a subject to full write-off or conversion, their wirting off or conversion shall be carried out in proportion to the claim amount of each creditor in the order listed.
4. Before applying a recapitalisation instrument by writing off or converting the liabilities of a commercial bank in a resolution mode, writing off or conversion of those liabilities shall be carried out first, the contractual terms of which explicitly provide for an obligation to write off or convert the liabilities into ordinary shares of a commercial bank.
5. Recapitalisation instrument by writing off or converting the liabilities of a commercial bank in a resolution mode shall not be applied to:
a) insured deposits provided for by the Law of Georgia on Deposits Insurance System;
b) contributions provided for by the Law of Georgia on Deposits Insurance System;
c) liabilities to tax and social security authorities;
d) any liability arising from the ownership of the assets of client;
e) liability secured by right in rem within the value of such security;
f) liability to the employee of a commercial bank, except for the non-salary remuneration of the administrator of a commercial bank;
g) liabilities to tax, clearing and payment systems with a validity of less than 7 days;
h) liabilities to other commercial banks (except for the commercial banks of the same group) with a validity of less than 7 days;
i) liabilities to the creditors of a commercial bank which arise from the provision of such products and services (including information technology, utility, lease or other technical services) to a commercial bank which are critical to the daily activities of a commercial bank.
6. The National Bank shall be authorised to eliminate other liabilities, in full or in part, from the scope of recapitalisation instruments by writing off or conversion of the liabilities of a commercial bank in the resolution mode, except for the liabilities determined by paragraph 5 of this article if, by the evaluation of the National Bank, one or more conditions provided for by Article 3711(3) exist.
7. Writing off or conversion of the liabilities arising from derivatives may be carried out only after their mutual offset.
8. When applying a recapitalisation instrument by writing off or converting the liabilities of a commercial bank in a resolution mode, the National Bank shall be authorised to carry out the following activities in relation to the shareholders and/or owners of other property instruments:
a) cancel the existing shares and/or other property instruments or transfer them to the creditors against who the instrument provided for by this article have been applied;
b) convert the supervisory capital and/or liabilities into the ordinary shares or other property instruments of a commercial bank in the case of the positive share capital to maximally reduce the interest of shareholders of this commercial bank.
9. Recapitalisation instrument by writing off or converting the liabilities of a commercial bank in a resolution mode may be applied to the shares provided for by paragraph 4 of this article if the conversion of liabilities into shares has been carried out before the application of resolution mode or after writing off or conversion of the shares and/or supervisory capital instruments of a commercial bank in the resolution mode on the basis of Article 374 of this Law.
10. To apply a recapitalisation instrument by writing off or converting liabilities of a commercial bank in the resolution mode the National Bank shall determine the amount of a supervisory capital which is necessary to observe the established coefficient of core capital of this commercial bank, and in the case of an interim bank – established coefficient of capital. In the case provided for by this paragraph, when determining the amount of the supervisory capital the temporary state financing and resources necessary to build confidence in the commercial bank/interim bank and to meet the licence requirements of the commercial bank/interim bank for at least the next 1 year shall be taken into account.
11. By writing off or converting liabilities of a commercial bank in the resolution mode, within the recapitalisation instrument the National Bank shall:
a) reduce the value of the shares and/or other instruments of supervisory capital and/or liabilities to zero in the reverse order of compliance with the order requirements established for liquidation, to the limit when the share capital of a bank reaches zero. The liabilities shall be reduced by maximum amount;
b) convert the liabilities of this commercial bank into ordinary shares or other property instruments of a commercial bank in order to achieve the compliance provided for by paragraph 10 of this article.
12. If as a result of applying recapitalisation instrument by writing off or converting liabilities of a commercial bank in the resolution mode the compliance provided for by paragraph 10 of this article is not reached, in order to finance a resolution a temporary state financing provided for by the Organic Law of Georgia on the National Bank of Georgia may be implemented. The temporary state funding may be carried out in one or both of the following ways:
a) in order to reduce the share capital of a commercial bank in a resolution mode the Ministry of Finance of Georgia shall, through the resolution fund, reimburse any losses that were not compensated by applying the instrument provided for in this article;
b) the Ministry of Finance of Georgia shall acquire the shares or other supervisory capital instruments of a commercial bank in a resolution mode.
13. The decision on the application of the recapitalisation instrument by writing of or converting liabilities of a commercial bank in the resolution mode shall come into force immediately and its execution shall be mandatory for a commercial bank, interim bank and the shareholders and creditors of a commercial bank and an interim bank. A liability of a commercial bank in a resolution mode or any requirement related to this liability which has not been accrued yet shall be cancelled and never restored. In the case of the partial write-off of the liability of a commercial bank in the resolution mode the agreement which is the basis for this liability shall continue to apply to the other half. The other half of the above agreement shall be a subject to changes in accordance with the requirement of the National Bank.
14. If as a result of the application of a recapitalisation instrument by writing off or converting liabilities of a commercial bank the direct/indirect participation of a person or a group of partners (shareholders) acting together or beneficial owner in the bank capital exceeds 10, 25 or 50 percent, the National bank shall review the application on the acquisition of the significant share in an expedited manner in accordance with the procedure estqablished by Article 81 of this Law.
15. The National Bank shall be authorised to demand a commercial bank to develop and implement an acting plan which shall include measures for improving the long-term financial status of a commercial bank. The above plan shall be agreed with the National Bank. A commercial bank shall regularly report to the National Bank on the implementation of the action plan.
16. The National Bank shall be authorised to establish procedures and terms related to the application of a recapitalisation instrument by writing off or converting the liabilities of a commercial bank, including the issues of calculation, evaluation, determination of conversion rates of the allowed liabilities and capital instruments, development, approval and implementation of the action plan necessary to achieve compliance provided for by paragraph 10 of this article.
Law of Georgia No 5655 of 20 December 2019 – website, 31.12.2019
Article 3711 – Legal guarantees of resolution
1. When applying resolution tools, the National Bank shall apply the order of priority to satisfy the requirements established for liquidation taking into account the exceptions provided for by paragraph 3710(5) of this Law. The National Bank shall be authorised not to adhere to this principle in the cases provided for by paragraph 3 of this article.
2. When carrying out resolution powers the National Bank shall ensure the observance of the principle of equal treatment of the creditors of the same order taking into account the exceptions of liability requirements determined by Article 3710(5) of this Law. The National Bank shall be authorised not to adhere to this principle in the cases provided for by paragraph 3 of this article.
3. When applying resolution tools provided for by Articles 377 or 378 of this Law and in the cases provided for by Article 3710(6) the National Bank shall be authorised not to adhere to the principles determined by paragraphs 1 and 2 of this article if one or more of the following conditions exist:
a) notwithstanding the efforts of the National Bank, application of the resolution tool within a reasonable time is impossible;
b) it is necessary and proportionate for supporting the essential functions and main activities of a commercial bank in resolution mode in order to ensure the continuity of the main operations, services and transactions of this commercial bank;
c) it is necessary and proportionate for reducing the risks of the distribution of financial difficulties and threats on other participants of the financial sector;
d) other creditors are affected more than in the case of the adherence to the principles provided for by paragraphs 1 and 2 of this article.
4. The shareholders and creditors of a commercial bank in the resolution mode shall not be affected more than they would be affected in the case of liquidation of a commercial bank. This principle shall be observed by the final result of resolution. If as the result of the evaluation made after the completion of the resolution mode it is confirmed that the shareholders and/or creditors of a commercial bank in the resolution mode would be affected less in the case of liquidation than they have been affected in the case of the application of the resolution mode to this commercial bank, they shall have right to claim monetary compensation. The monetary compensation shall be paid from the resolution fund.
5. For the evaluation of the right to compensation of the shareholders and/or creditors and determining its amount the evaluation shall be carried out by an independent appraiser after the application of the resolution powers till the completion of the resolution mode. The mentioned evaluation shall differ from the evaluation provided for by Article 373 of this Law. The National Bank shall establish the rules, procedures and methodology of the evaluation provided for by this paragraph, including the qualification requirements of an independent appraiser. In the frame of this evaluation any type of the existing and potential financial support of the State as well as of the National Bank shall be excluded (except for the cases when a commercial bank might take a loan in accordance with Articles 31 and 33(1) of the Organic Law of Georgia on the National Bank of Georgia).
6. In the case of transferring a liability, the separation of a liability and its security shall be inadmissible. In a particular case, for the purpose of the effective resolution the National Bank is authorised to separate liability from its security provided that the security shall be substituted by a security of the same type and value and/or financial compensation shall be paid. Financial collateral agreement and mutual offset agreement which have the same contracting party and is a subject to the mutual offset of the same liability shall not be separated except for the case when it is necessary for the resolution purposes.
7. The National Bank shall be authorised to limit the early termination right of the financial collateral agreement or mutual offset agreement provided that the observance of the following conditions is ensured:
a) only the rights which arose from the terms of these agreements as a result of the application of the resolution mode and/or implementation of the resolution powers shall be limited;
b) the limitation shall be carried out only for 2 working days;
c) when transferring these agreements to the acquiring part, resulting from the mentioned agreements, their early termination right continue to apply to the acquiring party in the case of failure to properly fulfil its contractual obligations;
d) the contracting party shall have right to carry out an early termination right as soon as the limitation determined by this article is finished or in the case if the National Bank notifies that the above agreements shall not be transferred to the third party.
Law of Georgia No 5655 of 20 December 2019 – website, 31.12.2019
Article 3712 – Liquidation of a commercial bank
1. A commercial bank shall be liquidated when a banking licence is revoked. The purpose of liquidation is to support the stable functioning of financial sector, protection of insured deposits in accordance with the Law of Georgia on Deposits Insurance System and maximal satisfaction of the requirements of creditors. A person appointed by the National Bank shall act as a liquidator of a commercial bank as determined by the National Bank. A person connected to the commercial bank may not be appointed as a liquidator. Compulsory enforcement shall be terminated as soon as the liquidation process starts.
2. If a liquidated commercial bank was a payment system operator and/or a settlement agent, the liquidator shall be obliged, upon appointment, to ensure that transfer orders accepted by the payment system before the liquidator began his/her functions are performed, the settlement positions are defined and/or settlements are performed under the Law of Georgia on Payment System and Payment Services.
3. The liquidator of a commercial bank shall be obliged, within three months after appointment, to prepare a list of assets and liabilities and submit a copy to the National Bank. The commercial bank liquidator shall be accountable to the National Bank in accordance with the procedure established by the National Bank.
4. A commercial bank liquidator shall be authorised to sell bank assets at a public auction, or choose another form of their realisation with the approval of the National bank, or to transfer the right of demand for assets to creditors according to their priority, or transfer the right of demand of loans or other financial assets to other commercial banks and arrange for the transfer of liabilities to these banks.
5. When transferring assets and liabilities provided for by paragraph 4 of this article, the consent of the creditors of a commercial bank to transfer assets or liabilities to another commercial bank shall not be required.
6. The commercial bank liquidator shall be authorised to terminate:
a) a deal for recruiting a bank employee;
b) contracts for services in the provision of which the bank was taking part;
c) any liability of the bank as a real property lessee, unless a lessor (who must be notified 60 days in advance that the bank intends to cancel the lease agreement) has any claims on the lease payment, except for the amount that has accrued until the lease cancellation date and unless the lessor requires compensation for damages incurred due to cancelling the lease.
d) Bank guarantees issued by a commercial bank and transfer them with the same terms to another commercial bank. For transferring no consent of the bank guarantee beneficiary or principal is needed. The liquidator is obliged to inform the beneficiary and the principal about transferring bank guarantees to another commercial bank.
7. Except for the action carried out on the basis of the Law of Georgia on Financial Collateral Agreement, Mutual Offset and Derivatives, a liquidator of a commercial bank shall be authorised to bring an action in court to challenge any act or transaction performed by the commercial bank administrator during one year before the liquidator was appointed and to require that the act or transaction be declared void if as a result, persons related to the commercial bank enjoyed any material benefits or advantages, privileges or preferences for the account of this commercial bank, and which inflicted damage to the bank or its creditors.
8. The commercial bank liquidator must:
a) take all necessary measures to terminate all functions of a fiduciary person that were performed by the institution, return all assets and property held by the company as a fiduciary person to their owners and settle all accounts of the fiduciary;
b) send statements of requirement types and amounts according to the bank's accounting documents to all depositors, the rest of its creditors, customers who store valuables in the bank’s safes; also to the depositors of the property administered by the company. The statement shall indicate that claims may be submitted to the liquidator within one month after receiving the letter and that the customers can receive their valuables back.
c) require from the borrowers and other debtors of a commercial bank to cover all existing liabilities against a commercial bank within the time limit set by a liquidator; for the purpose of maximal seizure of assets, with the agreement of the National Bank, achieve the restructuring of the debts of those borrowers and other debtors (including the forgiveness of penalties and fines) who do not have sufficient funds and material means to pay off the debts completely and within the time limit required by liquidator.
9. Any property that is stored on a commercial bank premises and which is not claimed within the time frame indicated in the statement, any unclaimed financial resources and property remaining on the bank’s balance sheet under an agreement, shall be considered as unclaimed resources and shall become the property of the National Bank in order for it to identify the owners. Unclaimed financial resources are kept on the account of unclaimed funds.
10. When liquidating a commercial bank, a pledger of a financial pledge shall have a preferential right that its claim secured by the financial pledge be satisfied. When liquidating a commercial bank, claims shall be satisfied in the following order:
a) the resolution fund, the Ministry of Finance of Georgia, except for the cases provided for by subparagraph (k) of this paragraph within the frame of financing determined by the Organic Law of Georgia on the National Bank of Georgia (except for temporary state financing carried out by means of the resolution fund), the National Bank, other creditors to which a commercial bank became liable after having its banking licence revoked, except for the loans issued by other commercial banks during liquidation period. Tax liabilities arising after the termination of banking licence shall be satisfied in the order stipulated by subparagraph (k);
b) insured deposits within the frame of the limits established by the Law of Georgia on Deposits Insurance System and/or the requirements of the Legal Entity under Public Law called Deposits Insurance Agency, including the requirements provided for by Article 20(2) of the Law of Georgia on Deposits Insurance System;
c) amounts of not more than GEL 10 000 on the accounts of natural persons and funds corresponding to the deposit certificates or its equivalent in the foreign currency;
d) amounts of not more than GEL 10 000 on the accounts of legal persons and funds corresponding to the deposit certificates or its equivalent in the foreign currency;
e) amounts of not more than GEL 100 000 on the accounts of natural persons and funds corresponding to the deposit certificates or its equivalent in the foreign currency ;
f) amounts in national currency on the accounts of natural persons and funds corresponding to the deposit certificates which have not been paid in accordance with subparagraphs (c) and (e) of this paragraph;
g) amounts in foreign currency on the accounts of natural persons and funds corresponding to the deposit certificates which have not been paid in accordance with subparagraphs (c), (e) and (f) of this paragraph;
h) amounts in national currency on the accounts of legal persons and funds corresponding to the deposit certificates which have not been paid in accordance with subparagraph (d) of this paragraph;
i) amounts in foreign currency on the accounts of legal persons and funds corresponding to the deposit certificates which have not been paid in accordance with subparagraphs d) and h) of this paragraph;
j) loans issued by other commercial banks during the liquidation period of a commercial bank;
k) budgetary liabilities and debts, including claims secured with tax lien;
l) other requirements against a commercial bank, except for the cases provided for by subparagraphs (m)-(r);
m) loan liability of a commercial bank to its direct and indirect owners, except for the cases provided for by subparagraphs (n)-(r);
n) subordinated debt of a commercial bank which is not a supervisory capital instrument;
o) those liabilities of a commercial bank which shall be written off or converted in accordance with an agreement, except for the cases proivided for by subparagraphs (q) and (r) of this paragraph;
p) secondary capital instruments of a commercial bank;
q) additional initial capital instruments of a commercial bank;
r) other liabilities of a commercial bank to its direct and indirect owners.
11. If the existing money is not sufficient to completely satisfy claims under paragraph 10 of this article, all respective claims shall be paid in proportion to the claim amount of each creditor in the order listed.
12. The claim of each following order shall be satisfied after the claims of a preceding order are satisfied.
13. In the case of failing to submit a request for the withdrawal of own funds by a depositor of a commercial bank within the time limit set by the liquidator of a commercial bank, such funds shall be transferred to an account opened at the National Bank for unclaimed funds for the purpose of revealing the owner.
14. For the purpose of the timely completion of the liquidation process of a commercial bank a liquidator, in agreement with the National Bank, is authorised to transfer accounts existing in the commercial bank, to which the legal restrictions and/or provisional measures provided for by the legislation of Georgia apply, unchanged to another commercial bank and/or the National Bank, without breaching the existing order of the legal restrictions and/or provisional measures of a commercial bank under the liquidation process.
15. After seizing an asset which was a commercial bank asset before an administrative-legal act on completion of a liquidation process was issued, it shall automatically be considered as the liquidated commercial bank’s asset, the right of the management of which shall be granted to the National Bank. If the seized asset of the liquidated commercial bank is monetary funds, they must be transferred to an account opened at the National Bank for the liquidated bank’s unclaimed funds. The monetary funds must be distributed according to the final and verified order of liabilities submitted by the liquidator in accordance with the procedure established by the National Bank. If a non-monetary material asset is seized, in order to manage it, the National Bank shall issue an individual administrative-legal act to determine the procedure for management of the seized asset to satisfy the liquidated bank’s liabilities.
Law of Georgia No 5655 of 20 December 2019 – website, 31.12.2019
Law of Georgia No 5682 of 20 December 2019 – website, 31.12.2019
Article 3713 – Mutual Offset and Final Offset
A mutual offset carried out on the basis of the Law of Georgia on Financial Collateral Agreement, Mutual Offset and Derivatives as well as a final offset carried out on the basis of the mutual offset agreement entered between the parties and the operations on its basis shall not be disputed by third parties, administrative and regulatory/supervisory bodies, the liquidator of a commercial bank, guardian, bankruptcy commissioner, temporary administrator, the special manager of a commercial bank, anyone else performing similar functions.
Law of Georgia No 5682 of 20 December 2019 – website, 31.12.2019
Chapter VIII – Transitional Provisions
Article 38 – (Deleted)
Law of Georgia No 5909 of 14 March 2008 – LHG I, No 7, 26.3.2008, Art. 29
Law of Georgia No 1677 of 24 September 2009 – LHG I, No 29, 12.10.2009, Art. 160
Article 381 – Legal regulation during transition period in relation to persons declared as legally incompetent by court before 1 April 2015
A person may be a commercial bank administrator if he/she:
a) is not a person declared as legally incompetent by the court before 1 April 2015;
b) has no criminal records for a serious or particularly serious crime, or for financing terrorism, and/or legalising illicit income, or other economic crimes;
c) has appropriate education and/or experience;
d) at the same time is not an administrator of another commercial bank, except when holding the position of an administrator in a bank under control of this bank, or in a bank that controls this commercial bank;
Law of Georgia No 3392 of 20 March 2015 – website, 31.3.2015
Article 39 – Requirements towards subsidiaries established or acquired by commercial banks
A commercial bank, which established or acquired, before Article 101 of this Law was effected, a subsidiary that conducts activities outside Georgia as provided for by the legislation of Georgia for persons carrying out monitoring under the Law of Georgia on Facilitating the Prevention of Illicit Income Legalisation, shall submit documents under Article 101 of this Law to the National Bank within six months after this Law takes effect.
Law of Georgia No 2830 of 23 March 2010 – LHG I, No 19, 13.4.2010, Art. 104
President of Georgia Eduard Shevardnadze
Tbilisi
23 February 1996
No 121-IIს
Return back
Document comments