LAW OF GEORGIA ON THE PROCEDURE FOR USE OF THE STATE SYMBOLS OF GEORGIA

Consolidated versions (15/07/2020 - 26/04/2022)

საქართველოს სახელმწიფო სიმბოლოების გამოყენების წესის შესახებ

თავი I. ზოგადი დებულებები

მუხლი 1. კანონის რეგულირების სფერო

ეს კანონი აწესრიგებს საქართველოს სახელმწიფო დროშის, საქართველოს სახელმწიფო გერბისა და საქართველოს სახელმწიფო ჰიმნის, როგორც საქართველოს სახელმწიფო სიმბოლოების, გამოყენების წესს, განსაზღვრავს მათი გამოყენების სფეროებს და დაცვის წესს, აგრეთვე საქართველოს სახელმწიფო გერბისა და საქართველოს სახელმწიფო დროშის ორიგინალების შენახვის ადგილებს.

თავი II. საქართველოს სახელმწიფო დროშა

მუხლი 2. საქართველოს სახელმწიფო დროშის დღე

საქართველოს სახელმწიფო დროშის დღედ დადგენილია 14 იანვარი.

მუხლი 3. საქართველოს სახელმწიფო დროშის გამოსახულება და ზომები

1. „საქართველოს სახელმწიფო სიმბოლოების შესახებ“ საქართველოს ორგანული კანონით დადგენილი საქართველოს სახელმწიფო დროშა არის საქართველოს სახელმწიფო დროშის ერთადერთი ვარიანტი. სხვა დროშის საქართველოს სახელმწიფო დროშად გამოყენება აკრძალულია.

2. საქართველოს სახელმწიფო დროშის გამოსახულების (მათ შორის, ფერების) შეცვლა აკრძალულია.

3. საქართველოს სახელმწიფო დროშის ზომების შეცვლა შესაძლებელია „საქართველოს სახელმწიფო სიმბოლოების შესახებ“ საქართველოს ორგანული კანონით განსაზღვრული შესაბამისი პროპორციების დაცვით.

მუხლი 4. საქართველოს სახელმწიფო დროშის ორიგინალის შენახვის ადგილი

1. საქართველოს სახელმწიფო დროშის ორიგინალის შენახვის ადგილად განისაზღვრება საქართველოს პრეზიდენტის ქალაქ თბილისის რეზიდენცია.

2. საქართველოს სახელმწიფო დროშის ორიგინალი ინახება მისთვის გამოყოფილ საგანგებო ადგილას, ისეთ პირობებში, რომლებიც გამორიცხავს მის რაიმე სახით დაზიანებას.

მუხლი 5. საქართველოს სახელმწიფო დროშის დამზადების წესი და პირობები

საქართველოს სახელმწიფო დროშის დამზადების წესი და პირობები განისაზღვრება საქართველოს პარლამენტის დადგენილებით.

მუხლი 6. საქართველოს სახელმწიფო დროშის აღმართვა და გამოფენა

1. საქართველოს სახელმწიფო დროშა მუდმივად აღმართულია:

ა) საქართველოს პრეზიდენტის რეზიდენციის შენობაზე;

ბ) საქართველოს პარლამენტის შენობაზე;

გ) საქართველოს აღმასრულებელი ხელისუფლების დაწესებულებების შენობებზე;

დ) საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს შენობაზე;

ე) საქართველოს უზენაესი სასამართლოს შენობაზე;

ვ) საქართველოს ეროვნული ბანკის შენობაზე;

ზ) სახელმწიფო აუდიტის სამსახურის შენობაზე;

თ) საქართველოს სახალხო დამცველის აპარატის შენობაზე;

ი) საქართველოს გენერალური პროკურატურის შენობაზე;

კ) საქართველოს ცენტრალური საარჩევნო კომისიის შენობაზე;

ლ) სხვა ადმინისტრაციული ორგანოების შენობებზე;

მ) აფხაზეთისა და აჭარის ავტონომიური რესპუბლიკების უმაღლესი წარმომადგენლობითი ორგანოების შენობებზე, აგრეთვე იმ შენობებზე, სადაც იმართება ამ ორგანოთა სესიები, – სესიების მიმდინარეობის პერიოდში;

ნ) აფხაზეთისა და აჭარის ავტონომიური რესპუბლიკების აღმასრულებელი ხელისუფლების დაწესებულებების, საწარმოების, ორგანიზაციებისა და დაწესებულებების შენობებზე;

ო) მუნიციპალიტეტის ორგანოების შენობებზე, აგრეთვე იმ შენობებზე, სადაც იმართება ამ ორგანოთა სხდომები, – სხდომების მიმდინარეობის პერიოდში;

პ) საზღვარგარეთ საქართველოს დიპლომატიური წარმომადგენლობებისა და საკონსულო დაწესებულებების შენობებზე;

ჟ) საზღვაო გემებსა და საზღვაო მიმოსვლის სხვა საშუალებებზე, რომელთა მიწერის ადგილი საქართველოს ტერიტორიაა.

2. საქართველოს სახელმწიფო დროშა გამოიფინება:

ა) სატრანსპორტო საშუალებებზე, რომლებიც ემსახურება საზღვარგარეთ არსებულ საქართველოს წარმომადგენლობებს;

ბ) საქართველოში მიმდინარე ოფიციალურ საერთაშორისო ღონისძიებებზე;

გ) საზღვაო გემებზე, შიგა მიმოსვლის გემებსა და მიმოსვლის სხვა საშუალებებზე, რომლებზედაც, როგორც ოფიციალური პირები, იმყოფებიან საქართველოს პრეზიდენტი, საქართველოს პრემიერ-მინისტრი, საქართველოს პარლამენტის თავმჯდომარე ან სხვა პირები, რომლებიც, საქართველოს კანონმდებლობის თანახმად, წარმოადგენენ საქართველოს სახელმწიფოს, აგრეთვე საზღვარგარეთ საქართველოს დიპლომატიური წარმომადგენლობებისა და საკონსულო დაწესებულებების ხელმძღვანელები.

3. ამ მუხლით გათვალისწინებულ დაწესებულებათა ხელმძღვანელები განსაზღვრავენ თავიანთ დაწესებულებებში საქართველოს სახელმწიფო დროშის გამოყენებისა და დაცვის სხვა შემთხვევებს.

საქართველოს 2020 წლის 15 ივლისის კანონი №7007 - ვებგვერდი, 28.07.2020წ.

მუხლი 7. საქართველოს ტერიტორიაზე საქართველოს სახელმწიფო დროშასთან ერთად აფხაზეთის ან აჭარის ავტონომიური რესპუბლიკის დროშის ან სხვა ქვეყნის დროშის აღმართვა

1. საქართველოს ტერიტორიაზე საქართველოს სახელმწიფო დროშასთან ერთად აფხაზეთის ან აჭარის ავტონომიური რესპუბლიკის დროშის აღმართვის შემთხვევაში საქართველოს სახელმწიფო დროშა უნდა იყოს აღნიშნულ დროშაზე დიდი ზომის და აღმართული უფრო მაღლა.

2. საქართველოს ტერიტორიაზე საქართველოს სახელმწიფო დროშასთან ერთად სხვა ქვეყნის დროშის აღმართვის შემთხვევაში საქართველოს სახელმწიფო დროშა არ უნდა იყოს აღნიშნულ დროშაზე მცირე ზომის.

მუხლი 8. საქართველოს სახელმწიფო დროშის გამოყენების აკრძალვა

1. დაზიანებული, გაუფერულებული ან სხვაგვარად შელახული საქართველოს სახელმწიფო დროშის გამოყენება აკრძალულია.

2. საქართველოს სახელმწიფო დროშის გამოყენების დადგენილი წესის დარღვევა იწვევს პასუხისმგებლობას საქართველოს კანონმდებლობის შესაბამისად.

მუხლი 9. საქართველოს სახელმწიფო დროშის დაცვა

საქართველოს სახელმწიფო დროშის დაცვას უზრუნველყოფენ საქართველოს შესაბამისი სახელმწიფო ორგანოები და მუნიციპალიტეტის ორგანოები.

საქართველოს 2020 წლის 15 ივლისის კანონი №7007 - ვებგვერდი, 28.07.2020წ.

თავი III. საქართველოს სახელმწიფო გერბი

მუხლი 10. საქართველოს სახელმწიფო გერბის გამოსახვის ფორმები

1. სახელმწიფო გერბი სრული სახით ფერებში გამოისახება „საქართველოს სახელმწიფო სიმბოლოების შესახებ“ საქართველოს ორგანული კანონის მე-3 მუხლის მე-2 პუნქტში მოცემული აღწერილობის შესაბამისად.

2. მცირე სახელმწიფო გერბი ფერებში გამოისახება „საქართველოს სახელმწიფო სიმბოლოების შესახებ“ საქართველოს ორგანული კანონის მე-3 მუხლის მე-3 პუნქტში მოცემული აღწერილობის შესაბამისად.

3. სახელმწიფო გერბი შეიძლება გამოისახოს სრული სახით ერთ ფერში, ფერთა და მეტალთა შესაბამისი ჰერალდიკური დაშტრიხვის (ფერთა გრაფიკული გამოსახვის ხერხის) გამოყენებით.

4. მცირე სახელმწიფო გერბი შეიძლება გამოისახოს ერთ ფერში, ფერთა და მეტალთა შესაბამისი ჰერალდიკური დაშტრიხვის გამოყენებით.

5. სახელმწიფო გერბი და მცირე სახელმწიფო გერბი შეიძლება გამოისახოს ერთ ფერში, ფერთა და მეტალთა შესაბამისი ჰერალდიკური დაშტრიხვის გამოყენების გარეშე (კონტურით).

6. სახელმწიფო გერბი შეიძლება გამოისახოს ერთ ფერში, შესაბამისი ჰერალდიკური დაშტრიხვის გამოყენებით ან მის გარეშე.

მუხლი 11. საქართველოს სახელმწიფო გერბის ორიგინალის შენახვის ადგილი

1. საქართველოს სახელმწიფო გერბის ორიგინალის შენახვის ადგილად განისაზღვრება საქართველოს პრეზიდენტის ქალაქ თბილისის რეზიდენცია.

2. საქართველოს სახელმწიფო გერბის ორიგინალი ინახება მისთვის გამოყოფილ საგანგებო ადგილას, ისეთ პირობებში, რომლებიც გამორიცხავს მის რაიმე სახით დაზიანებას.

მუხლი 12. საქართველოს სახელმწიფო გერბის გამოყენების სფერო

1. სახელმწიფო გერბი სრული სახით გამოისახება შემდეგი სახელმწიფო ორგანოებისა და თანამდებობის პირების სამართლებრივ აქტებზე, ბლანკებზე, ბეჭდებსა და შტამპებზე:

ა) საქართველოს კონსტიტუციით გათვალისწინებული უმაღლესი სახელმწიფო ორგანოები და თანამდებობის პირები;

ბ) საქართველოს ცენტრალური საარჩევნო კომისია;

გ) საზღვარგარეთ საქართველოს დიპლომატიური წარმომადგენლობები, საკონსულო დაწესებულებები და სხვა ოფიციალური წარმომადგენლობები;

დ) საქართველოს სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახური;

ე) საქართველოს სახელმწიფო სასაზღვრო საკონტროლო-გამშვები პუნქტები;

ვ) სამხედრო ნაწილები;

ზ) სახელმწიფო რწმუნებულები;

თ) აფხაზეთისა და აჭარის ავტონომიური რესპუბლიკების უმაღლესი წარმომადგენლობითი და აღმასრულებელი ორგანოები;

ი) საქართველოს საერთო სასამართლოები;

კ) საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლო;

ლ) საქართველოს პრემიერ-მინისტრის უშუალო დაქვემდებარებაში არსებული სპეციალური დანიშნულების სახელმწიფო დაწესებულება – საგანგებო სიტუაციების მართვის სამსახური.

2. სავალდებულოა სახელმწიფო გერბის სრული სახით განთავსება აგრეთვე ამ მუხლის პირველი პუნქტით გათვალისწინებული ორგანოების შენობების ფასადებზე, მათ სხდომათა დარბაზებში, თანამდებობის პირების სამუშაო ოთახებში.

3. სახელმწიფო გერბი სრული სახით გამოისახება:

ა) საქართველოს საერთაშორისო ხელშეკრულებების დადებისას;

ბ) საქართველოს ფულის ნიშნებზე (მიმოქცევის დანიშნულების ბანკნოტებსა და მონეტებზე);

გ) უფლებამოსილი ორგანოების მიერ გაცემულ სამგზავრო დოკუმენტებსა და პირადობის დამადასტურებელ დოკუმენტებზე, გარდა პირადობის ნეიტრალური მოწმობისა და ნეიტრალური სამგზავრო დოკუმენტისა;

დ) უფლებამოსილი ორგანოს მიერ გაცემულ საქართველოს ვიზაზე.

მუხლი 13. მცირე სახელმწიფო გერბის გამოყენების სფერო

1. საქართველოს პრეზიდენტის შტანდარტზე გამოისახება მცირე სახელმწიფო გერბი.

2. მცირე სახელმწიფო გერბი გამოისახება შემდეგი სახელმწიფო ორგანოებისა და თანამდებობის პირების სამართლებრივ აქტებზე, ბეჭდებზე (გარდა პირადობის ნეიტრალურ მოწმობასა და ნეიტრალურ სამგზავრო დოკუმენტზე გამოსაყენებელი ბეჭდებისა) და შტამპებზე:

ა) საქართველოს აღმასრულებელი ხელისუფლების დაწესებულებების ტერიტორიული ორგანოები;

ბ) ადმინისტრაციული ორგანოები, მათ შორის, ის ადმინისტრაციული ორგანოები, რომლებსაც დელეგირებული აქვთ სახელმწიფო კონტროლისა და ზედამხედველობის უფლებამოსილება.

3. ამ მუხლის მე-2 პუნქტით გათვალისწინებული ორგანოების შენობებზე და მათი მოხელეების სამუშაო ოთახებში შეიძლება გამოყენებულ იქნეს მხოლოდ მცირე სახელმწიფო გერბი.

4. სამხედრო ხომალდებსა და სხვა მცურავ საშუალებებზე გამოისახება მხოლოდ მცირე სახელმწიფო გერბი.

5. ამ კანონის მე-12 მუხლის პირველი პუნქტითა და ამ მუხლის მე-2 პუნქტით გათვალისწინებული ორგანოებისა და თანამდებობის პირების მიერ გაცემულ ოფიციალურ დოკუმენტებზე (გარდა პირადობის ნეიტრალური მოწმობისა და ნეიტრალური სამგზავრო დოკუმენტისა) შესაბამისი სახელმწიფო გერბის გამოსახვა სავალდებულოა.

6. ამ მუხლის მე-2 პუნქტით გათვალისწინებული ორგანოებისა და თანამდებობის პირების მიერ გაცემულ ოფიციალურ დოკუმენტებზე გამოისახება მცირე სახელმწიფო გერბი, გარდა ამ პუნქტით განსაზღვრული შემთხვევისა. აღნიშნული ორგანოების მიერ გაცემული ოფიციალური დოკუმენტების ნუსხა, რომლებზედაც სავალდებულოა სახელმწიფო გერბის სრული სახით გამოსახვა, განისაზღვრება საქართველოს პარლამენტის დადგენილებით.

7. სახელმწიფოს მიერ დაფუძნებული კერძო სამართლის არასამეწარმეო (არაკომერციული) იურიდიული პირები – უმაღლესი საგანმანათლებლო დაწესებულებები იყენებენ მცირე სახელმწიფო გერბს.

მუხლი 14. საქართველოს სახელმწიფო გერბის ოფიციალური გამოყენების სხვა შემთხვევები

საქართველოს სახელმწიფო გერბის ოფიციალური გამოყენების სხვა შემთხვევები შეიძლება განისაზღვროს კანონით ან/და საქართველოს პარლამენტის დადგენილებით.

მუხლი 15. საქართველოს სახელმწიფო გერბის გამოყენების წესი

1. საქართველოს სახელმწიფო გერბისა და აფხაზეთისა და აჭარის ავტონომიური რესპუბლიკების, მუნიციპალიტეტების, საზოგადოებრივი გაერთიანებების, ორგანიზაციებისა და საწარმოების გერბების (ჰერალდიკური ნიშნების) ერთდროულად გამოყენების შემთხვევაში საქართველოს სახელმწიფო გერბი განთავსდება (გამოისახება) სხვა გერბის ან ჰერალდიკური ნიშნის მარცხენა მხარეს (ჰერალდიკური მარჯვენა მხარე) დამკვირვებლის პოზიციიდან, რომელიც ამ გერბის (ჰერალდიკური ნიშნის) პირდაპირ დგას.

2. სამი ან მეტი, კენტი გერბის ან ჰერალდიკური ნიშნის ერთდროულად გამოყენების შემთხვევაში საქართველოს სახელმწიფო გერბი განთავსდება (გამოისახება) სხვა გერბების (ჰერალდიკური ნიშნების) შუაში.

3. ოთხი ან მეტი, ლუწი გერბის ან ჰერალდიკური ნიშნის ერთდროულად გამოყენების შემთხვევაში საქართველოს სახელმწიფო გერბი განთავსდება (გამოისახება) ცენტრიდან მარცხნივ (ამ მუხლის პირველი პუნქტით დადგენილი წესით).

4. საქართველოს სახელმწიფო გერბისა და აფხაზეთისა და აჭარის ავტონომიური რესპუბლიკების, მუნიციპალიტეტების, საზოგადოებრივი გაერთიანებების, ორგანიზაციებისა და საწარმოების გერბების (ჰერალდიკური ნიშნების) ერთდროულად გამოყენების შემთხვევაში დაუშვებელია, სხვა გერბი ან ჰერალდიკური ნიშანი საქართველოს სახელმწიფო გერბზე მაღლა განთავსდეს (გამოისახოს) და საქართველოს სახელმწიფო გერბზე დიდი ზომის იყოს.

5. საქართველოს სახელმწიფო გერბისა და შესაბამისი დაწესებულების ან ორგანიზაციის სახელწოდების ერთ ფირნიშზე გამოსახვა დაუშვებელია.

6. დაუშვებელია, აფხაზეთისა და აჭარის ავტონომიური რესპუბლიკების, მუნიციპალიტეტების, საზოგადოებრივი გაერთიანებების, ორგანიზაციებისა და საწარმოების გერბები (ჰერალდიკური ნიშნები) ზუსტად იმეორებდეს საქართველოს სახელმწიფო გერბს ან საქართველოს სახელმწიფო გერბი იყოს მათი საფუძველი.

7. დაზიანებული საქართველოს სახელმწიფო გერბის გამოყენება დაუშვებელია.

8. იმ ბლანკების, ბეჭდებისა და სხვა საშუალებების დამზადების, გამოყენების, შენახვისა და განადგურების წესებს, რომლებზედაც საქართველოს სახელმწიფო გერბია გამოსახული, განსაზღვრავს საქართველოს პარლამენტი.

9. საქართველოს სახელმწიფო გერბის ამ კანონის დარღვევით გამოყენება ან საქართველოს სახელმწიფო გერბის შებღალვა იწვევს პასუხისმგებლობას საქართველოს კანონმდებლობის შესაბამისად.

10. ფიზიკურ პირებს, კერძო სამართლის იურიდიულ პირებს, პოლიტიკურ პარტიებსა და შემოქმედებით კავშირებს ეკრძალებათ საქართველოს სახელმწიფო გერბის შენობების ფასადებზე, ბლანკებსა და სხვა ოფიციალურ დოკუმენტებზე, ბეჭდებსა და შტამპებზე გამოყენება. სხვა შემთხვევებში ისინი საქართველოს სახელმწიფო გერბს შეუზღუდავად იყენებენ.

საქართველოს 2020 წლის 15 ივლისის კანონი №7007 - ვებგვერდი, 28.07.2020წ.

მუხლი 16. საქართველოს სახელმწიფო გერბის დაცვა

საქართველოს სახელმწიფო გერბის დაცვას უზრუნველყოფენ საქართველოს შესაბამისი სახელმწიფო ორგანოები და მუნიციპალიტეტის ორგანოები.

საქართველოს 2020 წლის 15 ივლისის კანონი №7007 - ვებგვერდი, 28.07.2020წ.

თავი IV. საქართველოს სახელმწიფო ჰიმნი

მუხლი 17. საქართველოს სახელმწიფო ჰიმნის ოფიციალური შესრულების წესი

1. საქართველოს სახელმწიფო ჰიმნი სრულდება:

ა) საქართველოს სახელმწიფო დროშის აღმართვისას;

ბ) საქართველოს ახალარჩეული პრეზიდენტის მიერ ფიცის დადების შემდეგ;

გ) საქართველოს პარლამენტის სესიის გახსნისას და დახურვისას;

დ) საქართველოს ახალარჩეული პარლამენტის უფლებამოსილების ცნობისას, საქართველოს პარლამენტის წევრების მიერ ფიცის დადების შემდეგ; საქართველოს პარლამენტის თავმჯდომარის არჩევისას; აფხაზეთისა და აჭარის ავტონომიური რესპუბლიკების უმაღლესი საბჭოების უფლებამოსილების ცნობის შემდეგ; აფხაზეთისა და აჭარის ავტონომიური რესპუბლიკების უმაღლესი საბჭოების სესიების გახსნისას და დახურვისას; საქართველოს მთავრობის შემადგენლობისათვის ნდობის გამოცხადების შემდეგ; საქართველოს უზენაესი სასამართლოს თავმჯდომარის არჩევისას;

ე) საქართველოს სახელმწიფო ჯილდოების გადაცემისას;

ვ) ძეგლების საზეიმო გახსნისას;

ზ) საქართველოს სახელმწიფო დღესასწაულებისადმი მიძღვნილ საზეიმო ღონისძიებათა გახსნისას ან/და დახურვისას;

თ) საქართველოს საგანმანათლებლო დაწესებულებებში სასწავლო წლის დაწყებისას და დამთავრებისას.

2. საზღვარგარეთის ქვეყნების და მათი მთავრობების მეთაურთა, საერთაშორისო ორგანიზაციების ხელმძღვანელთა და სხვა ოფიციალურ პირთა დახვედრისას და გაცილებისას საქართველოს სახელმწიფო ჰიმნს ასრულებს სასულე ორკესტრი უშუალოდ (ცოცხალი შესრულება) ან სრულდება საქართველოს სახელმწიფო ჰიმნის ჩანაწერი (სასულე ორკესტრის შესრულებით), სტუმრის ქვეყნის სახელმწიფო ჰიმნის ან საერთაშორისო ორგანიზაციის ჰიმნის შესრულების შემდეგ.

3. საქართველოს სახელმწიფო ჰიმნის საგუნდო ვარიანტი ან საორკესტრო ვარიანტი სრულდება საზოგადოებრივი მაუწყებლის რადიოს პირველი არხით, ყოველდღე, დილის მაუწყებლობის დაწყებისას.

4. საქართველოს სახელმწიფო ჰიმნი სრულდება საქართველოს თავდაცვის ძალების ქვედანაყოფებში და საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროს მმართველობის სფეროში შემავალი სახელმწიფო საქვეუწყებო დაწესებულების − საქართველოს სასაზღვრო პოლიციის მცურავ საშუალებებზე საქართველოს თავდაცვის ძალების წესდებისა და საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროს მმართველობის სფეროში შემავალ სახელმწიფო საქვეუწყებო დაწესებულებაში − საქართველოს სასაზღვრო პოლიციაში სამსახურის გავლის წესის შესაბამისად.

5. საქართველოს ფარგლების გარეთ ოფიციალური ღონისძიების გამართვისას საქართველოს სახელმწიფო ჰიმნის საორკესტრო ვარიანტი სრულდება საქართველოს საგარეო საქმეთა სამინისტროს მიერ დადგენილი წესით, მასპინძელი ქვეყნის ტრადიციების გათვალისწინებით.

6. ოფიციალური სპორტული შეჯიბრების გამართვისას საქართველოს სახელმწიფო ჰიმნის საორკესტრო ვარიანტი სრულდება შესაბამის სპორტულ ორგანიზაციაში არსებული პრაქტიკის გათვალისწინებით.

7. საქართველოს სახელმწიფო ჰიმნის შესრულების დროს სავალდებულოა ფეხზე ადგომა, ხოლო მამაკაცისათვის − ასევე ქუდის მოხდა, გარდა სამხედრო მოსამსახურისა (საქართველოს თავდაცვის ძალების წესდების საფუძველზე) და იმ შემთხვევისა, როდესაც ქუდის მოხდა კონფესიური დოგმის გამო არ შეიძლება.

8. თუ საქართველოს სახელმწიფო ჰიმნის შესრულებას თან ახლავს საქართველოს სახელმწიფო დროშის აღმართვა, სავალდებულოა სახით საქართველოს სახელმწიფო დროშისკენ შეტრიალება.

თავი IV¹. ჰერალდიკის სახელმწიფო საბჭო

საქართველოს 2020 წლის 19 თებერვლის კანონი №5724 – ვებგვერდი, 24.02.2020წ.

მუხლი 17 ¹. ჰერალდიკის სახელმწიფო საბჭოს სტატუსი

1. საქართველოს სახელმწიფო სიმბოლოებსა და სახელმწიფო მნიშვნელობის სიმბოლოებთან დაკავშირებული საკითხების რეგულირების მიზნით საქართველოს პარლამენტთან იქმნება და მოქმედებს ჰერალდიკის სახელმწიფო საბჭო.

2. ჰერალდიკის სახელმწიფო საბჭოს სტრუქტურა, უფლებამოსილებები და ძირითადი ფუნქციები განისაზღვრება ამ კანონითა და ჰერალდიკის სახელმწიფო საბჭოს დებულებით, რომელსაც საქართველოს პარლამენტის რეგლამენტით დადგენილი წესით ამტკიცებს საქართველოს პარლამენტი.

საქართველოს 2020 წლის 19 თებერვლის კანონი №5724 – ვებგვერდი, 24.02.2020წ.

მუხლი 17². ჰერალდიკის სახელმწიფო საბჭოს უფლებამოსილებები

ჰერალდიკის სახელმწიფო საბჭოს კომპეტენციას განეკუთვნება:

ა) საქართველოს სახელმწიფო სიმბოლოებთან დაკავშირებით წინადადებების შემუშავება;

ბ) საქართველოს სახელმწიფო სიმბოლოების გამოყენების შესახებ წინადადებების შემუშავება;

გ) აფხაზეთისა და აჭარის ავტონომიური რესპუბლიკებისა და თვითმმართველი ერთეულების სიმბოლოების შექმნასა და მათი გამოყენების წესების დადგენაში მონაწილეობა, სათანადო რეკომენდაციების შემუშავება;

დ) სახელმწიფო ცერემონიის, ოფიციალური ღონისძიებისა და სამხედრო აღლუმის მოწყობისას საქართველოს სახელმწიფო სიმბოლოებისა და სხვა ჰერალდიკური ნიშნების გამოყენების წესების დადგენაში მონაწილეობა, სათანადო რეკომენდაციებისა და დასკვნების გაცემა;

ე) საქართველოს სახელმწიფო დაწესებულებათა ჰერალდიკური ნიშნების, საქართველოს სახელმწიფო სამხედრო და სპეციალურ უწყებათა სპეციალური ფორმის ტანსაცმლისა (უნიფორმებისა) და განმასხვავებელი ნიშნების, უწყებრივი ჯილდოების, დროშების ერთობლიობისა და ემბლემების შექმნასა და მათი გამოყენების წესების დადგენაში მონაწილეობა, სათანადო რეკომენდაციებისა და დასკვნების გაცემა;

ვ) საქართველოს სახელმწიფო სიმბოლოების, ატრიბუტიკისა და ემბლემების სახელმწიფო რეგულირებასთან დაკავშირებული სხვა საკითხების გადაწყვეტა;

ზ) „სახელმწიფო მნიშვნელობის სიმბოლოების შესახებ“ საქართველოს კანონით გათვალისწინებული ჰერალდიკის სახელმწიფო საბჭოს უფლებამოსილებების განხორციელება.

საქართველოს 2020 წლის 19 თებერვლის კანონი №5724 – ვებგვერდი, 24.02.2020წ.

თავი V. დასკვნითი დებულებები

მუხლი 18. ამ კანონის ამოქმედებასთან დაკავშირებით ძალადაკარგული სამართლებრივი აქტები

ამ კანონის ამოქმედებისთანავე ძალადაკარგულად გამოცხადდეს:

ა) „საქართველოს სახელმწიფო დროშის ორიგინალის შენახვის ადგილის დადგენის შესახებ“ საქართველოს პარლამენტის 2014 წლის 30 ნოემბრის №2856-Iს დადგენილება (საქართველოს საკანონმდებლო მაცნე (www.matsne.gov.ge), 05.12.2014, სარეგისტრაციო კოდი: 010020000.09.001.016247);

ბ) „საქართველოს სახელმწიფო გერბის ორიგინალის შენახვის ადგილის დადგენის შესახებ“ საქართველოს პარლამენტის 2014 წლის 30 ნოემბრის №2857-Iს დადგენილება (საქართველოს საკანონმდებლო მაცნე (www.matsne.gov.ge), 05.12.2014, სარეგისტრაციო კოდი: 010020000.09.001.016246);

გ) „სახელმწიფოს მიერ დაფუძნებული კერძო სამართლის არასამეწარმეო (არაკომერციული) იურიდიული პირების – უმაღლესი საგანმანათლებლო დაწესებულებების მიერ მცირე სახელმწიფო გერბის გამოყენების წესის შესახებ“ საქართველოს პარლამენტის 2014 წლის 30 ნოემბრის №2861-Iს დადგენილება (საქართველოს საკანონმდებლო მაცნე (www.matsne.gov.ge), 05.12.2014, სარეგისტრაციო კოდი: 010020000.09.001.016251);

დ) „საქართველოს ეროვნული უშიშროების საბჭოსა და საქართველოს ეროვნული უშიშროების საბჭოს აპარატის საქმიანობაში საქართველოს სახელმწიფო გერბის გამოყენების წესის შესახებ“ საქართველოს პარლამენტის 2014 წლის 30 ნოემბრის №2860-Iს დადგენილება (საქართველოს საკანონმდებლო მაცნე (www.matsne.gov.ge), 05.12.2014, სარეგისტრაციო კოდი: 010020000.09.001.016249);

ე) „საქართველოს სახელმწიფო ჰიმნის ოფიციალური შესრულების წესის შესახებ“ საქართველოს პარლამენტის 2014 წლის 30 ნოემბრის №2859-Iს დადგენილება (საქართველოს საკანონმდებლო მაცნე (www.matsne.gov.ge), 05.12.2014, სარეგისტრაციო კოდი: 010020000.09.001.016250).

მუხლი 19. კანონის ამოქმედება

ეს კანონი ამოქმედდეს საქართველოს პრეზიდენტის მომდევნო არჩევნებში არჩეული საქართველოს პრეზიდენტის მიერ ფიცის დადებისთანავე.

საქართველოს პრეზიდენტი გიორგი მარგველაშვილი

ქუთაისი,

14 ნოემბერი 2018 წ.

N3723-Iს

LAW OF GEORGIA

ON THE PROCEDURE FOR USE OF THE STATE SYMBOLS OF GEORGIA

Chapter I. General Provisions

Article 1 – Scope of the Law

This Law regulates procedures for the use of the national flag of Georgia, the state coat of arms of Georgia, and the national anthem of Georgia, as state symbols of Georgia, and determines the scope of their use and the rules of their protection, as well as the places of storage of the originals of the state coat of arms of Georgia and the national flag of Georgia.

Chapter II. National Flag of Georgia

Article 2 – Day of the National Flag of Georgia

January 14 shall be established as the Day of the National Flag of Georgia.

Article 3 – Image and dimensions of the national flag of Georgia

1. The national flag of Georgia established by the Organic Law of Georgia On State Symbols of Georgia is the only version of the national flag of Georgia. The use of any other flag as a national flag of Georgia shall be prohibited.

2. It shall be prohibited to change the image (including the colours) of the national flag of Georgia.

3. The dimensions of the national flag of Georgia may be changed in accordance with relevant proportions as determined by the Organic Law of Georgia On State Symbols of Georgia.

Article 4 – The place of storage of the original of the national flag of Georgia

1. The place of storage of the original of the national flag of Georgia shall be the residence of the President of Georgia in Tbilisi.

2. The original of the national flag of Georgia shall be kept in a special place designated for it, in conditions that prevent any damage to it.

Article 5 – Procedure and conditions for manufacturing the national flag of Georgia

The procedure and conditions for manufacturing the national flag of Georgia shall be determined by a resolution of the Parliament of Georgia.

Article 6 – Hoisting and displaying the national flag of Georgia

1. The national flag of Georgia shall be hoisted at all times:

a) on the building of the residence of the President of Georgia;

b) on the building of the Parliament of Georgia;

c) on the buildings of the executive government agencies of Georgia;

d) on the building of the Constitutional Court of Georgia;

e) on the building of the Supreme Court of Georgia;

f) on the building of the National Bank of Georgia;

g) on the building of the State Audit Office;

h) on the building of the Public Defender’s Office of Georgia;

i) on the building of the Office of the Prosecutor General of Georgia;

j) on the building of the Central Election Commission of Georgia;

k) on the buildings of other administrative bodies;

l) on the buildings of the Supreme Representative Bodies of the Autonomous Republics of Abkhazia and Adjara, and on the buildings where the sessions of these Bodies are held, during the whole period of the session;

m) on the buildings of the executive government agencies, enterprises, organisations and institutions of the Autonomous Republics of Abkhazia and Adjara;

n) on the buildings of the municipal bodies, and on the buildings where the meetings of these bodies are held, during the whole period of the meeting;

o) on the buildings of the diplomatic representations and consular offices of Georgia abroad;

p) on ships and other means of maritime transport, if they are registered in Georgia.

2. The national flag of Georgia shall be displayed:

a) on vehicles that serve representations of Georgia abroad;

b) in official international events held in Georgia;

c) on ships, inland waterway vessels and other means of transport, if the President, the Prime Minister, the Chairperson of the Parliament of Georgia, and other persons in their official capacity, are present on board such vessels and representing the State of Georgia under the legislation of Georgia, as well as the heads of the diplomatic representations and consular offices of Georgia abroad.

3. The heads of the institutions specified in this article shall determine other occasions of the use and protection of the national flag of Georgia in their institutions.

Law of Georgia No 7007 of 15 July 2020 – website, 28.7.2020.

Article 7 – Hoisting the flag of the Autonomous Republic of Abkhazia or Adjara or the flag of another country together with the national flag of Georgia in the territory of Georgia

1. If the flag of the Autonomous Republic of Abkhazia or Adjara is hoisted together with the national flag of Georgia in the territory of Georgia, the national flag of Georgia shall be of a larger size and hoisted higher.

2. If a flag of another country is hoisted together with the national flag of Georgia in the territory of Georgia, the national flag of Georgia shall not be of a smaller size than the other flag.

Article 8 – Prohibition of use of the national flag of Georgia

1. The use of a damaged, discoloured or otherwise damaged national flag of Georgia shall be prohibited.

2. The violation of the procedure for the use of the national flag of Georgia shall result in liability under the legislation of Georgia.

Article 9 – Protection of the national flag of Georgia

The protection of the national flag of Georgia shall be provided by the relevant state and municipal bodies of Georgia.

Law of Georgia No 7007 of 15 July 2020 – website, 28.7.2020.

Chapter III. State Coat of Arms of Georgia

Article 10 – Forms of display of the state coat of arms of Georgia

1. The state coat of arms shall be displayed in full in colours in accordance with the description provided for by Article 3(2) of the Organic Law of Georgia On State Symbols of Georgia.

2. The small state coat of arms shall be displayed in colours in accordance with the description provided for by Article 3(3) of the Organic Law of Georgia On State Symbols of Georgia.

3. The state coat of arms may be displayed in full in a single colour, using the appropriate heraldic shading of colours and metals (graphic depiction of colours).

4. A small state coat of arms may be displayed in a single colour, using the appropriate heraldic shading of colours and metals.

5. The state coat of arms and the small state coat of arms may be displayed in a single colour, without use of appropriate heraldic shading of colours and metals (in contour only).

6. The state coat of arms may be displayed in a single colour, with or without the appropriate heraldic shading.

Article 11 – Place of storage of the original of the state coat of arms of Georgia

1. The place of storage of the original of the state coat of arms of Georgia shall be the residence of the President of Georgia in Tbilisi.

2. The original of the state coat of arms of Georgia shall be kept in a special place designated for it in conditions that prevent any damage to it.

Article 12 – Scope of use of the state coat of arms of Georgia

1. The state coat of arms shall be displayed in full on the legal acts, blank forms, seals and stamps of the following state bodies and officials:

a) the supreme state bodies and officials provided for by the Constitution of Georgia;

b) the Central Election Commission of Georgia;

c) the diplomatic representations of Georgia, consular offices and other official representations abroad;

d) the State Security Service of Georgia;

e) the state border checkpoints of Georgia;

f) the military units;

g) the state representatives;

h) the supreme representative and executive bodies of the Autonomous Republics of Abkhazia and Adjara;

i) the common courts of Georgia;

j) the Constitutional Court of Georgia;

k) the Emergency Management Service – a special-purpose state institution directly subordinated to the Prime Minister of Georgia.

2. It is also obligatory to place the state coat of arms in full on the facades of the buildings of the bodies provided for by paragraph 1 of this article, in their meeting halls, and in the working rooms of officials.

3. The state coat of arms shall be displayed in full:

a) when concluding international agreements of Georgia;

b) on the banknotes of Georgia (currency banknotes and coins);

c) on travel documents and identity documents issued by authorised bodies, except for neutral identity cards and neutral travel documents;

d) on Georgian visas issued by an authorised body.

Article 13 – Scope of use of a small state coat of arms

1. A small state coat of arms shall be displayed on the standard of the President of Georgia.

2. A small state coat of arms shall be displayed on the legal acts, seals (except for seals used for neutral identity cards and neutral travel documents) and stamps of the following state bodies and officials:

a) the territorial bodies of the executive government agencies of Georgia;

b) administrative bodies, including those to whom has been delegated the authority of state control and supervision.

3. A small state coat of arms only may be displayed on the buildings of the bodies referred to in paragraph 2 of this article and in the offices of officials.

4. A small state coats of arms only shall be displayed on war-ships and other vessels.

5. It is obligatory to bear the relevant state coat of arms on official documents (except for neutral identity cards and neutral travel documents) issued by the bodies and officials provided for by Article 12(1) of this Law and paragraph 2 of this article.

6. Official documents issued by the bodies and officials referred to in paragraph 2 of this article shall bear a small state coat of arms, except for the case specified by this paragraph. The list of official documents issued by the above-mentioned bodies, on which it is obligatory to display the state coat of arms in full, shall be determined by a resolution of the Parliament of Georgia.

7. Non-entrepreneurial (Non-commercial) Legal Entities under Private Law Established by the State as higher education institutions shall use the small state coats of arms.

Article 14 – Other occasions of official use of the state coat of arms of Georgia

Other occasions of the official use of the state coat of arms of Georgia may be determined by the Law and/or by a resolution of the Parliament of Georgia.

Article 15 – Procedures for the use of the state coat of arms of Georgia

1. In the case of the simultaneous use of the state coat of arms of Georgia and the coats of arms (heraldic symbols) of the Autonomous Republics of Abkhazia and Adjara, municipalities, public associations, and organisations and enterprises, the state coat of arms of Georgia shall be placed (displayed) on the left side (the heraldic right side) of the other coat of arms or heraldic symbol from the position of the viewer standing directly in front of the coat of arms (heraldic symbol).

2. In the case of the simultaneous use of three or more odd number of coats of arms or heraldic symbols, the state coat of arms of Georgia shall be placed (displayed) in the middle of the other coats of arms (heraldic symbols).

3. In the case of the simultaneous use of four or more even number of coats of arms or heraldic symbols, the state coat of arms of Georgia shall be placed (displayed) on the left of the centre (in accordance with the procedure established by paragraph 1 of this article).

4. In the case of the simultaneous use of the coat of arms of Georgia and the coats of arms (heraldic symbols) of the Autonomous Republics of Abkhazia and Adjara, municipalities, public associations, and organisations and enterprises, the other coat of arms or heraldic symbol should not be placed above the state coat of arms of Georgia and should not be larger in size than the state coat of arms of Georgia.

5. It is inadmissible to display the state coat of arms of Georgia and the title of the relevant institution or organisation on the same facia.

6. It is inadmissible that the coats of arms (heraldic symbols) of the Autonomous Republics of Abkhazia and Adjara, municipalities, public associations, and organisations and enterprises exactly imitate the state coat of arms of Georgia, or that the state coat of arms of Georgia be their basis.

7. It is inadmissible to use a damaged state coat of arms of Georgia.

8. The rules for the manufacturing, usage, storage and destruction of blank forms, seals and other means on which the state coat of arms of Georgia is displayed, shall be determined by the Parliament of Georgia.

9. The use of the state coat of arms of Georgia in violation of this Law or the profanation of the state coat of arms of Georgia shall result in liability in accordance with the legislation of Georgia.

10. Individuals, legal entities under private law, political parties and creative unions are prohibited from using the state coat of arms of Georgia on the facades of buildings, letterheads and other official documents, seals and stamps. In other cases, they may use the state coat of arms of Georgia without restriction.

Law of Georgia No 7007 of 15 July 2020 – website, 28.7.2020.

Article 16 – Protection of the state coat of arms of Georgia

The protection of the state coat of arms of Georgia shall be provided by the relevant state bodies of Georgia and the bodies of municipalities.

Law of Georgia No 7007 of 15 July 2020 – website, 28.7.2020.

Chapter IV. National Anthem of Georgia

Article 17 – Procedure for the official performance of the national anthem of Georgia

1. The national anthem of Georgia shall be performed:

a) when hoisting the national flag of Georgia;

b) after the newly elected President of Georgia takes an oath;

c) upon the opening and closing of a session of the Parliament of Georgia;

d) upon recognising the authority of a newly elected Parliament of Georgia after the members of the Parliament of Georgia take an oath; upon electing the Chairperson of the Parliament of Georgia; after recognising the authority of the Supreme Councils of the Autonomous Republics of Abkhazia and Adjara; upon the opening and closing of sessions of the Supreme Councils of the Autonomous Republics of Abkhazia and Adjara; after giving a vote of confidence in the composition of the Government of Georgia; upon electing the Chairman of the Supreme Court of Georgia;

e) upon awarding state awards of Georgia;

f) upon the formal opening of monuments;

g) upon the opening and/or closing of formal events dedicated to the state holidays of Georgia;

h) at the beginning and the end of the academic year in the educational institutions of Georgia.

2. When meeting and seeing off heads of foreign countries and their governments, heads of international organisations, and other officials, the national anthem of Georgia shall be directly performed by a wind orchestra (live performance), or a recording of the national anthem of Georgia (performed by the wind orchestra) shall be performed, after the performance of the national anthem of the country of the guest or that of the international organisation.

3. The choral or orchestral version of the national anthem of Georgia shall be performed on the First Channel of the Public Broadcaster Radio every day at the beginning of the morning broadcasting.

4. The national anthem of Georgia shall be performed in the units of the Georgian Defence Forces and on the floating facilities of the Border Police of Georgia, a state subordinate agency within the governance of the Ministry of Internal Affairs of Georgia, in accordance with the procedure of service in the Border Police of Georgia, a state subordinate agency within the governance of the Ministry of Internal Affairs of Georgia.

5. When holding an official event outside Georgia, the orchestral version of the national anthem of Georgia shall be performed in accordance with the procedure established by the Ministry of Foreign Affairs of Georgia taking into account the traditions of the host country.

6. During official sports competitions, the orchestral version of the national anthem of Georgia shall be performed taking into account existing practice in the relevant sports organisation.

7. During the performance of the national anthem of Georgia, it is obligatory to stand up, and also for men to remove head coverings, except for military servicemen (according to the Regulation of the Georgian Defence Forces) and in cases where removing a head covering is not permitted for religious reasons.

8. If the performance of the national anthem of Georgia is accompanied by the hoisting of the national flag of Georgia, it is obligatory to face the national flag of Georgia.

Chapter IV¹. State Council of Heraldry

Law of Georgia No 5724 of 19 February 2020 – website, 24.2.2020

Article 17¹ – Status of the State Council of Heraldry

1. The State Council of Heraldry is established and operates with the Parliament of Georgia in order to regulate issues related to the state symbols of Georgia and to symbols of state significance.

2. The structure, scope of authority, and main functions of the State Council of Heraldry are determined by this Law and the Statute of the State Council of Heraldry, which is approved by the Parliament of Georgia in accordance with the Rules of Procedure of the Parliament of Georgia.

Law of Georgia No 5724 of 19 February 2020 – website, 24.2.2020.

Article 17² – Scope of authority of the State Council of Heraldry

The competence of the State Council of Heraldry shall include:

a) the development of proposals regarding the state symbols of Georgia;

b) the development of proposals on the use of the state symbols of Georgia;

c) participation in creating the symbols of the Autonomous Republics of Abkhazia and Adjara and self-governing units, and in establishing procedures for their use, and developing appropriate recommendations;

d) participation in establishing procedures for use of the state symbols of Georgia, and other heraldic symbols, during the arrangement of state ceremonies, official events, and military parades, and issuing appropriate recommendations and conclusions;

e) participation in creating the heraldic symbols of the state institutions of Georgia, special clothing (uniforms) and distinctive insignia, departmental awards, and the combination of flags and emblems of the state military and special agencies of Georgia, and in establishing procedures for their use, and issuing relevant recommendations and conclusions;

f) the resolution of other issues related to the state regulation of the state symbols, attributes and emblems of Georgia;

g) the exercise of the powers of the State Council of Heraldry as provided for by the Law of Georgia On Symbols of State Significance.

Law of Georgia No 5724 of 19 February 2020 – website, 24.2.2020.

Chapter V. Final Provisions

Article 18 – Legal acts invalidated in connection with the entry into force of this Law

Upon the entry into force of this Law, the following shall be declared invalid:

a) Resolution No 2856-Iს of the Parliament of Georgia of 30 November 2014 On Determining the Place of Storage of the Original of the National Flag of Georgia (Legislative Herald of Georgia (www.matsne.gov.ge), 05.12.2014, registration code: 010020000.09.001.016247);

b) Resolution No 2857-Iს of the Parliament of Georgia of 30 November 2014 On Determining the Place of Storage of the Original of the State Coat of Arms of Georgia (Legislative Herald of Georgia (www.matsne.gov.ge), 05.12.2014, registration code: 010020000.09.001.016246);

c) Resolution No 2861-Iს of the Parliament of Georgia of 30 November 2014 On the Procedure for Use of a Small State Coat of Arms by Non-entrepreneurial (Non-commercial) Legal Entities under Private Law Established by the State (Legislative Herald of Georgia (www.matsne.gov.ge), 05.12.2014, registration code: 010020000.09.001.016251);

d) Resolution No 2860-Iს of the Parliament of Georgia of 30 November 2014 On the Procedure for Use of the State Coat of Arms of Georgia in the Activities of the National Security Council of Georgia and the Office of the National Security Council of Georgia (Legislative Herald of Georgia (www.matsne.gov.ge), 05.12.2014, registration Code: 010020000.09.001.016249);

e) Resolution No 2859-Iს of the Parliament of Georgia of 30 November 2014 On the Procedure for the Official Performance of the National Anthem of Georgia (Legislative Herald of Georgia (www.matsne.gov.ge), 05.12.2014, registration code: 010020000.09.001.016250).

Article 19 – Entry into force of the Law

This Law shall enter into force upon taking an oath by the President of Georgia elected in the next presidential elections.

President of Georgia Giorgi Margvelashvili

Kutaisi,

14 November 2018

No 3723-Iს