on Energy and Water Supply

თავი I. კანონის მოქმედების სფერო , მიზანი და ამოცანები

 მუხლი 1. კანონის მოქმედების სფერო და მიზანი

1. ეს კანონი ადგენს ელექტროენერგეტიკის სექტორში წარმოების , გადაცემის , განაწილების , მიწოდებისა და ვაჭრობის და ბუნებრივი გაზის სექტორში გადაცემის , განაწილების , მიწოდების , შენახვისა და ვაჭრობის ზოგად სამართლებრივ ჩარჩოს გამართული , გამჭვირვალე და კონკურენტული ელექტროენერგეტიკის და ბუნებრივი გაზის ბაზრების შექმნის , გახსნის , განვითარებისა და ინტეგრირების ხელშეწყობის მიზნით .

2. ეს კანონი აწესრიგებს ელექტროენერგეტიკისა და ბუნებრივი გაზის სექტორების მართვასა და ორგანიზებასთან , რეგულირებასთან , მონიტორინგსა და ზედამხედველობასთან , ელექტროენერგიისა და ბუნებრივი გაზის ბაზრებზე თავისუფალ დაშვებასა და ელექტროენერგიითა და ბუნებრივი გაზით ტრანსსასაზღვრო ვაჭრობასთან დაკავშირებულ საკითხებს , აგრეთვე ადგენს ტენდერის გამოცხადებასა და ენერგეტიკული საქმიანობის ავტორიზაციასთან , ელექტროენერგეტიკული და ბუნებრივი გაზის სისტემების ოპერირებასა და მათზე დაშვებასთან , ელექტროენერგეტიკისა და ბუნებრივი გაზის სექტორებში საჯარო მომსახურებასთან , მომხმარებელთა უფლებებთან და მათ დაცვასთან დაკავშირებულ კრიტერიუმებსა და პროცედურებს .

3. ეს კანონი ადგენს ზომებს მიწოდების უსაფრთხოების ისეთი დონის დაცვის მიზნით , რომელიც უზრუნველყოფს ელექტროენერგეტიკისა და ბუნებრივი გაზის სექტორების გამართულად ფუნქციონირებას . ეს კანონი ასევე ადგენს სამართლებრივ ჩარჩოს , რომლის ფარგლებშიც განისაზღვრება მიწოდების უსაფრთხოების პოლიტიკა , ბაზრის მონაწილეთა ვალდებულებები და მიწოდების უსაფრთხოების დაცვის პროცედურები , კონკურენტული ელექტროენერგეტიკისა და ბუნებრივი გაზის ბაზრების მოთხოვნებთან შესაბამისობის გათვალისწინებით .

4. ეს კანონი ქმნის სამართლებრივ ჩარჩოს საქართველოს კანონმდებლობაში ევროპის კავშირის შემდეგი სამართლებრივი აქტების მოთხოვნათა გასათვალისწინებლად და ასამოქმედებლად :

ა ) 2009 წლის 13 ივლისის N2009/72/EC დირექტივა ელექტროენერგიის შიდა ბაზრისათვის საერთო წესების შესახებ , რომლითაც გაუქმდა დირექტივა N2003/54/EC;

ბ ) 2009 წლის 13 ივლისის N714/2009(EC) რეგულაცია ელექტროენერგიის ტრანსსასაზღვრო გაცვლის სისტემებზე დაშვების პირობების შესახებ , რომლითაც გაუქმდა რეგულაცია (EC)N1228/2003;

გ ) 2006 წლის 18 იანვრის N2005/89/EC დირექტივა ელექტროენერგიის მიწოდებისა და ინფრასტრუქტურაში ინვესტიციების უსაფრთხოების უზრუნველყოფის ზომების შესახებ ;

დ ) 2009 წლის 13 ივლისის N2009/73/EC დირექტივა ბუნებრივი გაზის შიდა ბაზრისათვის საერთო წესების დაწესების შესახებ , რომლითაც გაუქმდა დირექტივა N2003/55/EC;

ე ) 2009 წლის 13 ივლისის (EC)N715/2009 რეგულაცია ბუნებრივი გაზის გადამცემ ქსელებზე დაშვების პირობების შესახებ , რომლითაც გაუქმდა რეგულაცია (EC)N1775/2005;

ვ ) 2004 წლის 26 აპრილის N2004/67/EC დირექტივა ბუნებრივი გაზის მიწოდების უსაფრთხოების უზრუნველყოფის ზომების შესახებ .

5. ამ მუხლის მე -4 პუნქტში მითითებული სამართლებრივი აქტების მოთხოვნათა საქართველოს კანონმდებლობაში გათვალისწინება და ამოქმედება ხორციელდება ენერგეტიკული გაერთიანებისთვის დადგენილი ადაპტირებული სახით , ენერგეტიკული გაერთიანების მინისტრთა საბჭოს შესაბამისი გადაწყვეტილებების მიხედვით და ენერგეტიკული გაერთიანების დამფუძნებელ ხელშეკრულებასთან საქართველოს შეერთების შესახებ ოქმის შესაბამისად .

6. ბუნებრივი გაზისთვის , მათ შორის , გათხევადებული ბუნებრივი გაზისთვის , ამ კანონით დადგენილი ნორმები ვრცელდება აგრეთვე ბიოგაზსა და ბიომასიდან მიღებულ გაზზე , ან სხვა სახეობის გაზზე , თუ ტექნიკურად შესაძლებელია ასეთი გაზის ბუნებრივი გაზის სისტემაში უსაფრთხოდ შეშვება და ტრანსპორტირება .

7. ეს კანონი ასევე ადგენს ბუნებრივი გაზის მწარმოებლებისთვის საქართველოს ბუნებრივი გაზის ბაზარზე მონაწილეობის პირობებს , რომლებიც მოიცავს აგრეთვე იმ მოთხოვნებს , რომლებიც უკავშირდება ბუნებრივი გაზის წარმოებისმოწყობილობების გადამცემ ან გამანაწილებელ ქსელებთან მიერთებას , ბუნებრივი გაზის სისტემაზე დაშვებასა და ბუნებრივი გაზის ბაზარზე გაყიდვას .

8. ეს კანონი არ ვრცელდება ბუნებრივი გაზის ან სხვა ნახშირწყალბადების ძებნა -ძიებაზე , მოპოვებასა და დამუშავებაზე , ავტოგაზგასამართი სადგურების მეშვეობით ბუნებრივი გაზის რეალიზაციაზე , აგრეთვე გაზის პროდუქტების წარმოებასა და მათთან დაკავშირებულ ნებისმიერ ურთიერთობაზე , გარდა იმ საქმიანობისა , რომელიც უკავშირდება გათხევადებული ბუნებრივი გაზის მოწყობილობებში ბუნებრივი გაზის გადამუშავებას .

9. ეს კანონი ასევე არეგულირებს წყალმომარაგებას და ადგენს მასთან დაკავშირებული სამართლებრივი ურთიერთობების ზოგად ჩარჩოს .

10. ამ კანონის დებულებები არ ვრცელდება წყლის ზედაპირული ან მიწისქვეშა ობიექტიდან წყლის ამოღებაზე ან /და მოპოვებაზე .

11. ეს კანონი არ ვრცელდება საქართველოსა და აზერბაიჯანს შორის არსებული სამთავრობათაშორისო შეთანხმებიდან წარმოშობილ იმ ურთიერთობებზე , რომლებიც ეხება სამხრეთ კავკასიის მილსადენის სისტემის მეშვეობით ბუნებრივი გაზის ტრანზიტს , ტრანსპორტირებასა და გაყიდვას , როგორც საქართველოსა და აზერბაიჯანის რესპუბლიკის ტერიტორიებზე , ისე ამ ტერიტორიების მიღმა .

მუხლი 2. კანონის ამოცანები

ამ კანონის ამოცანებია :

ა ) სამართლებრივი საფუძვლის შექმნა მომხმარებლისთვის დადგენილი ხარისხის სტანდარტების შესაბამისად , ელექტროენერგიისა და ბუნებრივი გაზის უწყვეტი მიწოდებისა და სასმელი წყლით საიმედო მომარაგების უზრუნველსაყოფად ;

ბ ) ელექტროენერგეტიკული , ბუნებრივი გაზისა და წყალმომარაგების სისტემების უსაფრთხო , საიმედო და ეფექტიანი ოპერირებისა და დაკავშირებული მომსახურების გაწევის უზრუნველყოფა სისტემებით მოსარგებლე ყველა პირისთვის ;

გ ) რეგულირებული საწარმოების უფლებებისა და მოვალეობების განსაზღვრა ამ კანონით დადგენილი პირობების შესაბამისად და კომისიის უფლება -მოვალეობების დადგენა , აგრეთვე რეგულირებული საწარმოების ერთმანეთთან , კომისიასთან და სხვა სახელმწიფო უწყებებთან ორმხრივი ურთიერთობის მარეგულირებელი სამართლებრივი ჩარჩოს შექმნა ;

დ ) ისეთი პირობების შექმნა , რომლებიც ხელს შეუწყობს კონკურენტუნარიანობის , გამჭვირვალობისა და არადისკრიმინაციულობის პრინციპებზე დაყრდნობით ელექტროენერგეტიკისა და ბუნებრივი გაზის ბაზრების სრულად გახსნას ელექტროენერგიითა და ბუნებრივი გაზით თავისუფლად ვაჭრობის მიზნით ;

ე ) ერთიანი წესების დადგენა საქართველოს ელექტროენერგეტიკისა და ბუნებრივი გაზის ბაზრების ორგანიზებისა და ფუნქციონირებისთვის , მათი შემდგომი განვითარების ჩათვლით , მომავალში ენერგეტიკული გაერთიანების ქვეყნებთან ურთიერთდაკავშირების შემთხვევაში , ევროპის მასშტაბით ინტეგრაციის გათვალისწინებით ;

ვ ) ელექტროენერგეტიკისა და ბუნებრივი გაზის სექტორებში საჯარო მომსახურების ვალდებულებების განხორციელების პირობების განსაზღვრა და საბოლოო მომხმარებლების ინტერესების დაცვის უზრუნველყოფა ;

ზ ) გადამცემი სისტემის ოპერატორებისა და გამანაწილებელი სისტემის ოპერატორების განცალკევების რეგულირება და მონიტორინგი , მათი სხვა ენერგეტიკული საქმიანობისგან და მათთან დაკავშირებული კომერციული ინტერესებისგან დამოუკიდებლობის უზრუნველყოფა ამ კანონით დადგენილი წესით ;

თ ) ელექტროენერგეტიკულ და ბუნებრივი გაზის სისტემებში , მათ შორის , მეზობელ სისტემებთან ურთიერთდამაკავშირებლებში , მიწოდების უსაფრთხოების გაზრდის საშუალებებში , აგრეთვე წყალმომარაგების სისტემებში ინვესტიციების განსახორციელებლად სათანადო პირობების შექმნა ;

ი ) სამართლებრივი საფუძვლის შექმნა სისტემისა და ბაზრის ოპერატორების , კომისიისა და სხვა სახელმწიფო უწყებების რეგიონული და საერთაშორისო თანამშრომლობისა და კომპეტენტურ ეროვნულ ორგანოებს , სახელმწიფო ინსტიტუტებსა და სხვა საჯარო დაწესებულებებს შორის ორმხრივი თანამშრომლობისთვის .

თავი II. ტერმინთა განმარტება და გამოყენება

მუხლი 3. ტერმინთა განმარტება

ამ კანონში გამოყენებულ ტერმინებს აქვს შემდეგი მნიშვნელობა :

ა ) დამხმარე მომსახურება :

ა .ა ) ელექტროენერგეტიკის სექტორში − ელექტროენერგეტიკულ სისტემაზე დაშვებისა და ელექტროენერგიის გადამცემი ან /და გამანაწილებელი ქსელების ოპერირებისთვის აუცილებელი მომსახურება , მათ შორის , სიხშირის რეგულირება , ძაბვის კონტროლი და მიწოდების აღდგენა ;

ა .ბ ) ბუნებრივი გაზის სექტორში − ბუნებრივი გაზის სისტემებზე დაშვებისა და ბუნებრივი გაზისგადამცემი და გამანაწილებელი ქსელების , ბუნებრივი გაზის საცავის ან /და გათხევადებული ბუნებრივი გაზის მოწყობილობების (ბუნებრივი გაზის გადამცემი სისტემის ოპერატორისთვის თავისი ფუნქციების განსახორციელებლად დარეზერვებული მოწყობილობების გარდა ) ოპერირებისთვის აუცილებელი მომსახურება , მათ შორის , დატვირთვის დაბალანსება , ინერტული აირების შერევა და სისტემაში შეშვება ;

ბ ) ავტორიზაცია − ელექტროენერგეტიკის , ბუნებრივი გაზისა და წყალმომარაგების სექტორებში საქმიანობის ლიცენზირება , სერტიფიცირება , აგრეთვე საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი სხვა უფლებამოსილებების მინიჭება ;

გ ) ხელმისაწვდომი სიმძლავრე – დროის კონკრეტულ მონაკვეთში გაუნაწილებელი და ელექტროენერგეტიკული ან ბუნებრივი გაზის სისტემისთვის ხელმისაწვდომი სიმძლავრე ;

დ ) დაბალანსება − ყველა მოქმედება და პროცესი , რომელთა მეშვეობითაც გადამცემი სისტემის ოპერატორი უზრუნველყოფს განსაზღვრული პარამეტრებისა და ხარისხის სტანდარტების განგრძობად შენარჩუნებას სისტემების სტაბილურ ფარგლებში ოპერირების მიზნით , რათა შესაძლებელი იყოს მომხმარებლებისთვის ელექტროენერგიისა და ბუნებრივი გაზის უსაფრთხო და საიმედო ფიზიკური მიწოდება , მათ შორის , სიმძლავრეებისა და ენერგეტიკული ნაკადების მართვა , მიწოდებისა და მოთხოვნის დაბალანსება ;

ე ) საბალანსო ელექტროენერგია − ელექტროენერგია , რომელიც აუცილებელია ელექტროენერგეტიკული სისტემის დაბალანსებისთვის , მათ შორის , დამხმარე მომსახურების გაწევისა და რეალურ დროში ფაქტობრივ და ხელშეკრულებით გათვალისწინებულ მოცულობებს შორის სხვაობის დაფარვისთვის ;

ვ ) დაბალანსების ჯგუფი − ელექტროენერგეტიკის ან ბუნებრივი გაზის ბაზრის ერთი ან ერთზე მეტი მონაწილისგან შემდგარი ჯგუფი , რომლის უბალანსობაზე პასუხისმგებლობა დაკისრებული აქვს დაბალანსებაზე პასუხისმგებელ პირს ;

ზ ) დაბალანსებაზე პასუხისმგებელი პირი − დაბალანსების ჯგუფის მონაწილე , რომელიც პასუხისმგებელია უბალანსობაზე და გაფორმებული აქვს დაბალანსებისა და ანგარიშსწორების ხელშეკრულება შესაბამის ოპერატორთან ;

თ ) სიმძლავრე :

თ .ა ) ელექტროენერგეტიკის სექტორში − ელექტროენერგიის მაქსიმალური მოცულობა , გამოხატული სიმძლავრის ერთეულში (მეგავატში ), რომელზე უფლებაც ელექტროენერგეტიკული სისტემით მოსარგებლეს ენიჭება ელექტროენერგიის გადამცემი ქსელის წესების შესაბამისად ;

თ .ბ ) ბუნებრივი გაზის სექტორში − ბუნებრივი გაზის მაქსიმალური ნაკადი , გამოხატული კუბური მეტრით (ან ენერგიის ერთეულით ) დროის ერთეულში , რომელზე უფლებაც ენიჭება ბუნებრივი გაზის სისტემით მოსარგებლეს გადამცემი სისტემის ოპერატორთან , ბუნებრივი გაზის საცავის სისტემის ოპერატორთან ან /და გათხევადებული ბუნებრივი გაზის სისტემის ოპერატორთან დადებული შესაბამისი ხელშეკრულების პირობების შესაბამისად ;

ი ) სერტიფიცირება − პროცედურა , რომელიც ადგენს გადამცემი სისტემის ოპერატორის შესაბამისობას დამოუკიდებლობისა და განცალკევების მოთხოვნებთან ;

კ ) კომისია − საქართველოს ენერგეტიკისა და წყალმომარაგების მარეგულირებელი ეროვნული კომისია ;

ლ ) კომისიის წევრი − ამ კანონის შესაბამისად არჩეული კომისიის წევრი ;

მ ) კონკურენციის სააგენტო −საჯარო სამართლის იურიდიული პირი – კონკურენციის სააგენტო ;

ნ ) გადატვირთვა − მდგომარეობა , როდესაც ურთიერთდამაკავშირებლის ან /და შესაბამისი სისტემის გამტარუნარიანობა არასაკმარისია სისტემით მოსარგებლეთა მიერ მოთხოვნილი ელექტროენერგიის ან ბუნებრივი გაზის ყველა ფიზიკური ნაკადისთვის , მათ შორის , იმ ნაკადისთვის , რომელიც წარმოიქმნა ტრანსსასაზღვრო ვაჭრობის შედეგად ;

ო ) გადატვირთვის მართვა − სისტემის ოპერატორის სიმძლავრის პორტფელის მართვა სიმძლავრის ოპტიმალური და მაქსიმალური გამოყენებისა და სამომავლო გადატვირთვის დროული აღმოჩენის მიზნით ;

პ ) სახელშეკრულებო გადატვირთვა − მდგომარეობა , როდესაც ბაზისურ სიმძლავრეზე მოთხოვნის დონე აღემატება ბუნებრივი გაზის გადამცემი ქსელის ან ბუნებრივი გაზის საცავის ან გათხევადებული ბუნებრივი გაზის მოწყობილობების ტექნიკურ გამტარუნარიანობას ;

ჟ ) კონტროლი – ის უფლებები , ხელშეკრულებები ან სხვა საშუალებები , რომლებიც , ფაქტობრივი მდგომარეობიდან და საქართველოს კანონმდებლობიდან გამომდინარე , ერთად ან ცალ -ცალკე , იძლევა ენერგეტიკულ საწარმოზე არსებითი გავლენის მოხდენის შესაძლებლობას . აღნიშნული შესაძლებლობა შეიძლება გამომდინარეობდეს საკუთრების უფლებიდან , ენერგეტიკული საწარმოს აქტივების მთლიანი ან ნაწილობრივი გამოყენების უფლებიდან და სხვა უფლებებიდან ან ხელშეკრულებებიდან , რომლებიც იძლევა ენერგეტიკული საწარმოს ორგანოების შემადგენლობაზე , ამ ორგანოებში ხმის მიცემაზე ან გადაწყვეტილებების მიღებაზე მნიშვნელოვანი გავლენის მოხდენის შესაძლებლობას ;

რ ) სახელშეკრულებო სიმძლავრე − ბუნებრივი გაზის გადამცემი სისტემის ოპერატორის , ბუნებრივი გაზის საცავის სისტემის ოპერატორის ან გათხევადებული ბუნებრივი გაზის სისტემის ოპერატორის მიერ შესაბამისი ხელშეკრულების საფუძველზე , სისტემით მოსარგებლეზე განაწილებული სიმძლავრე ;

ს ) ტრანსსასაზღვრო გადადინება :

ს .ა ) ელექტროენერგეტიკის სექტორში − ელექტროენერგიის ბაზრის მონაწილეებსა და მეზობელ ელექტროენერგეტიკულ სისტემებში საქმიანობის განმახორციელებელ პირებს შორის ელექტროენერგიით ტრანსსასაზღვრო ვაჭრობის შედეგად საქართველოს ან მეზობელი ქვეყნის მიმართულებით განხორციელებული ელექტროენერგიის ფიზიკური გადადინება საქართველოს ელექტროენერგიის გადამცემ ქსელში ;

ს .ბ ) ბუნებრივი გაზის სექტორში − ბუნებრივი გაზის ბაზრის მონაწილეებსა და მეზობელ ბუნებრივი გაზის სისტემებში საქმიანობის განმახორციელებელ პირებს შორის ბუნებრივი გაზით ტრანსსასაზღვრო ვაჭრობის შედეგად საქართველოს ან მეზობელი ქვეყნის მიმართულებით ბუნებრივი გაზის ფიზიკური ნაკადის გადაცემა საქართველოს ბუნებრივი გაზის გადამცემ ქსელში ;

ტ ) მომხმარებელი − ელექტროენერგიის ან ბუნებრივი გაზის საბოლოო მომხმარებელი , ტრეიდერი ან ენერგეტიკული საწარმო , რომელიც ყიდულობს ელექტროენერგიას ან /და ბუნებრივ გაზს , სასმელი წყლის მომხმარებელი ;

უ ) დღით ადრე ბაზარი :

უ .ა ) ელექტროენერგეტიკის სექტორში − ორგანიზებული , საბითუმო ელექტროენერგიის ბაზარი (ბირჟა ), სადაც ელექტროენერგიის ყიდვა -გაყიდვა ხორციელდება საათობრივად , ელექტროენერგიის ფიზიკური მიწოდების წინა დღეს ;

უ .ბ ) ბუნებრივი გაზის სექტორში − ორგანიზებული , საბითუმო ბუნებრივი გაზის ბაზარი (ბირჟა ), სადაც ბუნებრივი გაზის ყიდვა -გაყიდვა ხორციელდება ბუნებრივი გაზის ფიზიკური მიწოდების წინა დღეს ;

ფ ) პირდაპირი ხაზი :

ფ .ა ) ელექტროენერგეტიკის სექტორში − ელექტროგადამცემი ხაზი , რომელიც აკავშირებს ელექტროენერგიის წარმოების იზოლირებულ ადგილს იზოლირებულ მომხმარებელთან , ან ელექტროენერგიის მწარმოებლისა და ელექტროენერგიის მიმწოდებლის დამაკავშირებელი ხაზი , რომლითაც ხორციელდება მათი საკუთარი საქმიანობის ადგილის , შვილობილი კომპანიებისა და კვალიფიციური მომხმარებლების ელექტროენერგიით პირდაპირი და უშუალო მომარაგება ;

ფ .ბ ) ბუნებრივი გაზის სექტორში − მილსადენი , რომელიც აკავშირებს ბუნებრივი გაზის წარმოების იზოლირებულ ადგილს იზოლირებულ მომხმარებელთან , ან ბუნებრივი გაზის მწარმოებლისა და ბუნებრივი გაზის მიმწოდებლის დამაკავშირებელი მილსადენი , რომლითაც ხორციელდება მათი საკუთარი საქმიანობის ადგილის , შვილობილი კომპანიებისა და კვალიფიციური მომხმარებლების ბუნებრივი გაზით პირდაპირი და უშუალო მომარაგება ;

ქ ) დისპეტჩერიზაცია − საოპერაციო სიმძლავრეების , გადამცემ სისტემაში წარმოების მოწყობილობებიდან გამომუშავებული ან /და შემოდინებული ენერგიის მართვა ან /და გადამცემ სისტემაში ენერგიის ნაკადების სრულად მართვა , მათ შორის , სხვა სისტემებთან ურთიერთდამაკავშირებლების გამოყენებით ;

ღ ) განაწილება :

ღ .ა ) ელექტროენერგეტიკის სექტორში − ელექტროენერგიის ტრანსპორტირება დაბალი და საშუალო ძაბვის (0,4-3,3-6-10-35-110 კილოვოლტი ძაბვის ქსელები ) ელექტროენერგიის გამანაწილებელი ქსელით საბოლოო მომხმარებლისთვის ელექტროენერგიის მიწოდების მიზნით (გარდა მიწოდებისა );

ღ .ბ ) ბუნებრივი გაზის სექტორში − ბუნებრივი გაზის ტრანსპორტირება ბუნებრივი გაზის გამანაწილებელი სისტემის საშუალებით (მათ შორის , ლოკალურად მოწყობილი ქსელის საშუალებით , რომელიც არ არის მიერთებული გადამცემ ქსელთან ) საბოლოო მომხმარებლისთვის ბუნებრივი გაზის მიწოდების მიზნით (გარდა მიწოდებისა );

ყ ) გამანაწილებელი ქსელი − ელექტროენერგიის ან /და ბუნებრივი გაზის გამანაწილებელი ქსელი ;

შ ) გამანაწილებელი სისტემის ოპერატორი :

შ .ა ) ელექტროენერგეტიკის სექტორში − ელექტროენერგიის განაწილების საქმიანობის განმახორციელებელი ელექტროენერგეტიკული საწარმო − ელექტროენერგიის გამანაწილებელი სისტემის ოპერატორი , რომელიც პასუხისმგებელია შესაბამის არეალში ელექტროენერგიის გამანაწილებელი სისტემის ოპერირებაზე , მოვლა -პატრონობასა და საჭიროების შემთხვევაში მის განვითარებაზე , ელექტროენერგიის გამანაწილებელი სისტემის სხვა სისტემებთან ურთიერთდაკავშირებაზე , სადაც შესაძლებელია , და ელექტროენერგიის განაწილებასთან დაკავშირებული გონივრული მოთხოვნების დაკმაყოფილების მიზნით სისტემის გრძელვადიანი შესაძლებლობის უზრუნველყოფაზე ;

შ .ბ ) ბუნებრივი გაზის სექტორში − ბუნებრივი გაზის განაწილების საქმიანობის განმახორციელებელი ბუნებრივი გაზის საწარმო − ბუნებრივი გაზის გამანაწილებელი სისტემის ოპერატორი , რომელიც პასუხისმგებელია შესაბამის არეალში ბუნებრივი გაზის გამანაწილებელი სისტემის ოპერირებაზე , მოვლა -პატრონობასა და საჭიროების შემთხვევაში მის განვითარებაზე , ბუნებრივი გაზის გამანაწილებელი სისტემის სხვა სისტემებთან ურთიერთდაკავშირებაზე , სადაც შესაძლებელია , და ბუნებრივი გაზის განაწილებასთან დაკავშირებული გონივრული მოთხოვნების დაკმაყოფილების მიზნით სისტემის გრძელვადიანი შესაძლებლობების უზრუნველყოფაზე ;

ჩ ) წყალმომარაგების ლიცენზიატი − საწარმო , რომელიც ახორციელებს წყალმომარაგების საქმიანობას ;

ც ) წყალმომარაგების საქმიანობა − სასმელი წყლის წყალმომარაგების სისტემის ან /და წყალარინების სისტემის ექსპლუატაცია , წყლის მომხმარებლებისთვის სასმელი წყლის მიწოდება ან /და წყალარინება კონკრეტული სასმელი წყლის წყალმომარაგების ან /და წყალარინების სისტემის /სისტემების ფარგლებში ;

ძ ) სასმელი წყლის მიწოდება − წყლის მომხმარებლისთვის სასმელი წყლის მიწოდება სასმელი წყლის წყალმომარაგების სისტემის მეშვეობით ;

წ ) წყალარინება − ჩამდინარე წყლის გატარება და გამწმენდი ნაგებობების საშუალებით დასაშვებ ნორმამდე გაწმენდა ;

ჭ ) ელექტროენერგიის საბალანსო ბაზარი − ელექტროენერგეტიკული სისტემის რეალურ დროში დაბალანსების მიზნით ელექტროენერგიით ვაჭრობის ორგანიზებული ბაზარი ;

ხ ) ელექტროენერგიის დერივატივი − ფინანსური საბაზრო ინსტრუმენტი , რომელიც გამოიყენება ელექტროენერგიის ბაზრის მონაწილეების ელექტროენერგიის საბაზრო ფასის შესაძლო რყევებისგან დაცვის მიზნით ;

ჯ ) ელექტროენერგიის გამანაწილებელი ქსელი − ელექტროენერგეტიკული ქსელი , რომელიც შედგება ელექტროენერგეტიკული მოწყობილობების , ტრანსფორმატორებისა და ელექტროენერგიის გამანაწილებელ სისტემაში არსებული მიწოდების პუნქტების დამაკავშირებელი , არაუმეტეს 110- კილოვოლტიანი ძაბვის საფეხურის , საშუალო და დაბალი ძაბვის ხაზებისგან , აგრეთვე ტელეკომუნიკაციისა და საინფორმაციო ტექნოლოგიების აღჭურვილობებისა და სხვა ინფრასტრუქტურისგან , რომლებიც საჭიროა ქსელის ფუნქციონირებისათვის , გარდა ელექტროენერგიის გადამცემი ქსელის კატეგორიისთვის მიკუთვნებული ინფრასტრუქტურისა ;

ჰ ) ელექტროენერგიის ბაზარი − ელექტროენერგიითა და დამხმარე მომსახურებით ვაჭრობისთვის ამ კანონით , ელექტროენერგიის ბაზრის მოდელის კონცეფციით , ელექტროენერგიის ბაზრის წესებითა და სხვა სამართლებრივი აქტებით განსაზღვრული პირობების შესაბამისად ორგანიზებული ბაზარი (მათ შორის , ელექტროენერგიის დღით ადრე ბაზარი , ელექტროენერგიის დღიური ბაზარი , ელექტროენერგიის საბალანსო ბაზარი ) ან /და ორმხრივი ხელშეკრულებების ბაზარი ;

ჰ ¹) ელექტროენერგიის ბაზრის ოპერატორი − პირი , რომელიც პასუხისმგებელია საქართველოს ელექტროენერგიის ბაზრის გარკვეული სეგმენტების ორგანიზებაზე , რაც განისაზღვრება ამ კანონისა და მის საფუძველზე მიღებული კანონქვემდებარე აქტების შესაბამისად ;

ჰ ²) ელექტროენერგიის ბაზრის მონაწილე − ფიზიკური ან იურიდიული პირი , მათ შორის , სისტემის ოპერატორი , რომელიც უფლებამოსილია ელექტროენერგიის ბაზარზე ელექტროენერგიის ყიდვაზე ან /და გაყიდვაზე ამ კანონის , ელექტროენერგიის ბაზრის წესებისა და სხვა სამართლებრივი აქტების შესაბამისად ;

ჰ ³) ელექტროენერგიის მწარმოებელი − ელექტროენერგეტიკული საწარმო , რომელიც ახორციელებს ელექტროენერგიის წარმოების მოწყობილობის (ელექტროსადგურის ) ოპერირებას და აწარმოებს ელექტროენერგიას ;

ჰ ⁴) ელექტროენერგიის მიმწოდებელი − ელექტროენერგეტიკული საწარმო , რომელიც ახორციელებს ელექტროენერგიის მიწოდებას საბოლოო მომხმარებლისთვის ;

ჰ ⁵) ელექტროენერგეტიკული სისტემა − ელექტროენერგეტიკული საწარმოს საკუთრებაში ან /და სარგებლობა -ოპერირებაში მყოფი ელექტროენერგიის გადამცემი ან /და გამანაწილებელი ქსელი , მათ შორის , დამხმარე მომსახურების გაწევისთვის საჭირო მოწყობილობები და დაკავშირებული ელექტროენერგეტიკული საწარმოს მოწყობილობები , რომლებიც საჭიროა ელექტროენერგიის გადაცემისა და განაწილებისთვის ;

ჰ ⁶) ელექტროენერგიის სასისტემო მომსახურება − ელექტროენერგეტიკული სისტემების სათანადოდ ოპერირებისთვის აუცილებელი მომსახურება , მათ შორის , ელექტროენერგიის გადაცემის ან /და განაწილების ქსელებში გადატვირთვის მართვა და დამხმარე მომსახურება ;

ჰ ⁷) ელექტროენერგიის გადამცემი ქსელი − ელექტროენერგეტიკული ქსელი , რომელიც შედგება ელექტროენერგეტიკული მოწყობილობების , ტრანსფორმატორებისა და ელექტროენერგიის გადამცემ სისტემაში არსებული მიწოდების პუნქტების დამაკავშირებელი , 110 კილოვოლტზე მაღალი ძაბვის საფეხურის ხაზებისგან , აგრეთვე ტელეკომუნიკაციისა და საინფორმაციო ტექნოლოგიების აღჭურვილობებისა და სხვა ინფრასტრუქტურისგან , რომლებიც საჭიროა ქსელის ფუნქციონირებისათვის . საქართველოს მთავრობის გადაწყვეტილებით ცალკეული 110-კილოვოლტიანი ან 110 კოლოვოლტზე დაბალი ძაბვის საფეხურის ხაზი /ქვესადგური , რომელიც გამოიყენება სასისტემო ან /და სისტემათაშორისი ტრანზიტისთვის , შესაძლებელია გაყვანილ იქნეს ელექტროენერგიის გადამცემი ქსელის კატეგორიაში , რაც საგანგებოდ აღინიშნება გადაცემის ლიცენზიაში ;

ჰ ⁸) ელექტროენერგეტიკული საწარმო − ნებისმიერი ფიზიკური ან იურიდიული პირი , გარდა საბოლოო მომხმარებლისა , რომელიც ახორციელებს ელექტროენერგიის წარმოების , გადაცემის , განაწილების ან მიწოდების საქმიანობიდან ერთ -ერთს მაინც ან /და არის ელექტროენერგიის გადამცემი ან /და გამანაწილებელი ქსელების მესაკუთრე , ვაჭრობს ელექტროენერგიით ან ახორციელებს ელექტროენერგიის ბაზრის ოპერირებას და პასუხისმგებელია აღნიშნულ საქმიანობებთან დაკავშირებული კომერციული , ტექნიკური ან /და მოვლა -პატრონობის ფუნქციების განხორციელებაზე ;

ჰ ⁹) კვალიფიციური მომხმარებელი − საბოლოო მომხმარებელი , რომელიც უფლებამოსილია იყიდოს ელექტროენერგია ან /და ბუნებრივი გაზი მის მიერ არჩეული მიმწოდებლისგან ან ორგანიზებულ ბაზარზე , მიწოდების ან ბაზრის წესების შესაბამისად ;

ჰ ¹⁰) ენერგეტიკული გაერთიანების მხარეები − ენერგეტიკული გაერთიანების დამფუძნებელი ხელშეკრულების ხელშემკვრელი მხარეები , აგრეთვე ევროპის კავშირი და მისი წევრი სახელმწიფოები ;

ჰ ¹¹) ენერგეტიკული ბაზარი − ელექტროენერგეტიკის ან /და ბუნებრივი გაზის ბაზარი ;

ჰ ¹²) ენერგეტიკული საწარმო − ელექტროენერგეტიკული ან /და ბუნებრივი გაზის საწარმო ;

ჰ ¹³) საბოლოო მომხმარებელი − მომხმარებელი , რომელიც საკუთარი მოხმარებისთვის ყიდულობს ელექტროენერგიას ან /და ბუნებრივ გაზს ;

ჰ ¹⁴) ბაზისური სიმძლავრე − ბუნებრივი გაზის გადამცემი ქსელის ან ბუნებრივი გაზის საცავის მოწყობილობის ან გათხევადებული ბუნებრივი გაზის მოწყობილობის სიმძლავრე , რომელიც შესაბამისი სისტემის ოპერატორთან ხელშეკრულების საფუძველზე გარანტირებულია , როგორც უწყვეტი სიმძლავრე ;

ჰ ¹⁵) გარანტირებული სიმძლავრე − ელექტროენერგიის წარმოების მოწყობილობების სიმძლავრე , რომელიც დარეზერვებულია ელექტროენერგეტიკული სისტემის სტაბილურობის , უსაფრთხოებისა და საიმედოობის , მათ შორის , მიწოდებისა და მოთხოვნის ბალანსის , უზრუნველსაყოფად ;

ჰ ¹⁶) ჰორიზონტალურად ინტეგრირებული ელექტროენერგეტიკული საწარმო − ელექტროენერგეტიკული საწარმო , რომელიც ახორციელებს ელექტროენერგიის გაყიდვის მიზნით წარმოების , გადაცემის , განაწილების , მიწოდების , ელექტროენერგიით ვაჭრობის ან ელექტროენერგიის ბაზრის ოპერირების ფუნქციებიდან სულ მცირე ერთს მაინც იმგვარად , რომ არ არის ვერტიკალურად ინტეგრირებული ელექტროენერგეტიკული საწარმო და ამავდროულად ახორციელებს სხვა ისეთ საქმიანობას , რომელიც არ უკავშირდება ელექტროენერგეტიკას ;

ჰ ¹⁷) ჰორიზონტალურად ინტეგრირებული ბუნებრივი გაზის საწარმო − ბუნებრივი გაზის საწარმო , რომელიც ახორციელებს ბუნებრივი გაზის წარმოების , გადაცემის , განაწილების , მიწოდების , შენახვის , ბუნებრივი გაზით ვაჭრობის ან ბუნებრივი გაზის ბაზრის ოპერირების ფუნქციებიდან სულ მცირე ერთს მაინც იმგვარად , რომ არ არის ვერტიკალურად ინტეგრირებული ელექტროენერგეტიკული საწარმო და ამავდროულად ახორციელებს სხვა ისეთ საქმიანობას , რომელიც არ უკავშირდება ბუნებრივ გაზს ;

ჰ ¹⁸) საყოფაცხოვრებო მომხმარებელი − საბოლოო მომხმარებელი , რომელიც ყიდულობს ელექტროენერგიას ან /და ბუნებრივ გაზს საკუთარი , საყოფაცხოვრებო მოხმარებისთვის , რაც არ მოიცავს კომერციულ ან პროფესიულ საქმიანობას ;

ჰ ¹⁹) ურთიერთდაკავშირებული სისტემა − ერთმანეთთან ერთი ან ერთზე მეტი ურთიერთდამაკავშირებლით ფიზიკურად დაკავშირებული ელექტროენერგეტიკული ან ბუნებრივი გაზის სისტემები ;

ჰ ²⁰) ურთიერთდამაკავშირებელი − ელექტროენერგიის გადამცემი ხაზი ან ბუნებრივი გაზის გადამცემი მილსადენი , რომელიც კვეთს საქართველოსა და სხვა ქვეყანას შორის არსებულ საზღვარს ან გადაჭიმულია მის გასწვრივ საქართველოს ელექტროენერგეტიკული ან ბუნებრივი გაზის გადამცემი სისტემის სხვა ქვეყნის შესატყვის გადამცემ სისტემასთან დაკავშირების მიზნით ;

ჰ ²¹) წყვეტადი სიმძლავრე − სიმძლავრე , რომელიც შეიძლება შეწყდეს ბუნებრივი გაზის გადამცემი სისტემის ოპერატორის , ბუნებრივი გაზის საცავის სისტემის ოპერატორის ან გათხევადებული ბუნებრივი გაზის სისტემის ოპერატორის მიერ , იმავე სისტემის ოპერატორთან დადებული ხელშეკრულების პირობების შესაბამისად ;

ჰ ²²) ელექტროენერგიის დღიური ბაზარი − ელექტროენერგიის ორგანიზებული საბითუმო ბაზარი (ბირჟა ), სადაც ელექტროენერგიის ყიდვა -გაყიდვა ხორციელდება განგრძობადი ვაჭრობის გზით , დღით ადრე ბაზრის დახურვის შემდეგ წარმოქმნილი გარიგებების საფუძველზე ;

ჰ ²³) მსხვილი მომხმარებელი − საბოლოო არასაყოფაცხოვრებო მომხმარებელი , რომელსაც აქვს ორგანიზებულ ენერგეტიკულ ბაზარზე ვაჭრობის უფლება და რომლის კრიტერიუმებსა და სამართლებრივ სტატუსს განსაზღვრავს კომისია ;

ჰ ²⁴) ლიცენზია − კომისიის მიერ გადაწყვეტილების საფუძველზე პირისთვის „ლიცენზიებისა და ნებართვების შესახებ “ საქართველოს კანონითა და ამ კანონით დადგენილი პირობების დაკმაყოფილების საფუძველზე მინიჭებული , ამ კანონით განსაზღვრული საქმიანობის განხორციელების უფლება ;

ჰ ²⁵) ლიცენზიის მაძიებელი − პირი , რომელიც მიმართავს კომისიას ამ კანონით რეგულირებული სალიცენზიო საქმიანობისთვის ლიცენზიის გაცემის მოთხოვნით ;

ჰ ²⁶) ლიცენზიატი − პირი , რომელიც ფლობს ამ კანონით რეგულირებული სალიცენზიო საქმიანობის ლიცენზიას ;

ჰ ²⁷) ქსელის გაზი − ბუნებრივი გაზის გადამცემ სისტემაში (გარდა იმ მოწყობილობებისა , რომლებიც დარეზერვებულია ბუნებრივი გაზის გადამცემი სისტემის ოპერატორისთვის , მისი ფუნქციების განსახორციელებლად ) კომპრესირების გზით შენახული ბუნებრივი გაზი ;

ჰ ²⁸) გათხევადებული ბუნებრივი გაზის მოწყობილობა − ტერმინალი , რომელიც გამოიყენება ბუნებრივი გაზის გათხევადებისთვის ან გათხევადებული ბუნებრივი გაზის იმპორტისთვის , გადმოტვირთვისა და რეგაზიფიკაციისთვის . გათხევადებული ბუნებრივი გაზის მოწყობილობა მოიცავს რეგაზიფიკაციის პროცესისა და ბუნებრივი გაზის გადამცემ სისტემაში შემდგომი მიწოდებისთვის საჭირო დამხმარე მომსახურებასა და დროებით საცავს , გარდა გათხევადებული ბუნებრივი გაზის ტერმინალების იმ ნაწილისა , რომელიც ბუნებრივი გაზის შესანახად გამოიყენება ;

ჰ ²⁹) გათხევადებული ბუნებრივი გაზის მოწყობილობის სიმძლავრე − გათხევადებული ბუნებრივი გაზის ტერმინალში არსებული სიმძლავრე , რომელიც გამოიყენება ბუნებრივი გაზის გათხევადების ან გათხევადებული ბუნებრივი გაზის იმპორტისთვის , გადმოტვირთვისთვის , დამხმარე მომსახურების გაწევისთვის , დროებითი შენახვისა და რეგაზიფიკაციისთვის ;

ჰ ³⁰) გათხევადებული ბუნებრივი გაზის სისტემის ოპერატორი − ბუნებრივი გაზის საწარმო , რომელიც ახორციელებს ბუნებრივი გაზის გათხევადებას ან გათხევადებული ბუნებრივი გაზის იმპორტს , გადმოტვირთვასა და რეგაზიფიკაციას და პასუხისმგებელია გათხევადებული ბუნებრივი გაზის მოწყობილობის ოპერირებაზე ;

ჰ ³¹) მიკროსიმძლავრის ელექტროსადგური − საბოლოო მომხმარებლის ან საბოლოო მომხმარებელთა ჯგუფის მფლობელობაში არსებული , ელექტროენერგიის წარმოების ობიექტი , რომელიც იყენებს განახლებადი ენერგიის წყაროებს , უკავშირდება ელექტროენერგიის გამანაწილებელ ქსელს და რომლის დადგმული სიმძლავრე არ აღემატება 100 კილოვატს , გარდა იმ შემთხვევისა , როდესაც კომისიისმიერ განსაზღვრულია უფრო მაღალი ზედა ზღვარი . ამასთანავე , ასეთ შემთხვევაშიც ზედა ზღვარი არ უნდა აღემატებოდეს 500 კილოვატს ;

ჰ ³²) სამინისტრო − საქართველოს ეკონომიკისა და მდგრადი განვითარების სამინისტრო ;

ჰ ³³) ბუნებრივი გაზის საბალანსო ბაზარი − ორგანიზებული ბაზარი ბუნებრივი გაზის სისტემის დასაბალანსებლად საჭირო ბუნებრივი გაზის ყიდვა -გაყიდვისთვის ;

ჰ ³⁴) ბუნებრივი გაზის დერივატივი − ფინანსური საბაზრო ინსტრუმენტი , რომელიც გამოიყენება ბუნებრივი გაზის ბაზრის მონაწილეების ბუნებრივი გაზის საბაზრო ფასის შესაძლო რყევებისგან დასაცავად ;

ჰ ³⁵) ბუნებრივი გაზის გამანაწილებელი ქსელი − ბუნებრივი გაზის ინფრასტრუქტურა , რომელიც აკავშირებს მიწოდების პუნქტსა და მომხმარებელს და რომლის საპროექტო ან /და მუშა წნევა არ აღემატება 1,2 მპა -ს , აგრეთვე ბუნებრივი გაზის გამანაწილებელი სისტემის მიწოდების ყველა პუნქტში არსებული აღრიცხვისა და რეგულირების სადგურები , ელექტრონული კომუნიკაციები და საინფორმაციო სისტემები და ბუნებრივი გაზის განაწილებისათვის საჭირო სხვა ინფრასტრუქტურა ;

ჰ ³⁶) ბუნებრივი გაზის ბაზარი − ამ კანონით , ბუნებრივი გაზის ბაზრის მოდელის კონცეფციით , ბუნებრივი გაზის ბაზრის წესებითა და სხვა სამართლებრივი აქტებით განსაზღვრული პირობების შესაბამისად ორგანიზებული ბაზარი ბუნებრივი გაზითა და დამხმარე მომსახურებით ვაჭრობისთვის ;

ჰ ³⁷) ბუნებრივი გაზის ბაზრის ოპერატორი − პირი , რომელიც პასუხისმგებელია საქართველოს ბუნებრივი ბაზრის გარკვეული სეგმენტების ორგანიზებაზე , რაც განისაზღვრება ამ კანონისა და მის საფუძველზე მიღებული კანონქვემდებარე აქტების შესაბამისად ;

ჰ ³⁸) ბუნებრივი გაზის ბაზრის მონაწილე − ფიზიკური ან იურიდიული პირი , მათ შორის , სისტემის ოპერატორი , რომელიც უფლებამოსილია ბუნებრივი გაზის ბაზარზე ბუნებრივი გაზის ყიდვაზე ან /და გაყიდვაზე ამ კანონის , ბუნებრივი გაზის ბაზრის წესებისა და სხვა სამართლებრივი აქტების შესაბამისად ;

ჰ ³⁹) ბუნებრივი გაზის მწარმოებელი − ბუნებრივი გაზის საწარმო , რომელიც ახორციელებს ბუნებრივი გაზის წარმოების მოწყობილობის ოპერირებას და უფლებამოსილია ბუნებრივი გაზის გადამუშავებაზე საქართველოს კანონმდებლობის შესაბამისად ;

ჰ ⁴⁰) ბუნებრივი გაზის საცავის სიმძლავრე − ბუნებრივი გაზის საცავის მოცულობის , საცავის მოწყობილობის ჩაჭირხვნის და მიწოდების სიმძლავრეების ნებისმიერი კომბინაცია ;

ჰ ⁴¹) ბუნებრივი გაზის საცავის მოწყობილობა − ბუნებრივი გაზის საწარმოს საკუთრებაში არსებული ან /და მის მიერ ოპერირებადი , ბუნებრივი გაზის მარაგების შესაქმნელად გამოყენებული მოწყობილობა , მათ შორის , გათხევადებული ბუნებრივი გაზის მოწყობილობების ის ნაწილები , რომლებიც გამოიყენება ბუნებრივი გაზის შესანახად . ბუნებრივი გაზის საცავის მოწყობილობად არ ჩაითვლება ის ნაწილი , რომელიც გამოიყენება ბუნებრივი გაზის წარმოების მიზნით , აგრეთვე ის მოწყობილობები , რომლებიც დარეზერვებულია ბუნებრივი გაზის გადამცემი სისტემის ოპერატორისთვის , მისი ფუნქციების შესასრულებლად ;

ჰ ⁴²) ბუნებრივი გაზის საცავის სისტემის ოპერატორი − ბუნებრივი გაზის საწარმო , რომელიც ახორციელებს ბუნებრივი გაზის შენახვის ფუნქციას და პასუხისმგებელია ბუნებრივი გაზის საცავის მოწყობილობის ოპერირებაზე ;

ჰ ⁴³) ბუნებრივი გაზის მიმწოდებელი − ბუნებრივი გაზის საწარმო , რომელიც ახორციელებს ბუნებრივი გაზის მიწოდებას საბოლოო მომხმარებლებისთვის ;

ჰ ⁴⁴) ბუნებრივი გაზის სისტემა − ბუნებრივი გაზის საწარმოს საკუთრებაში ან /და ოპერირებაში მყოფი ბუნებრივი გაზის გადამცემი ან /და გამანაწილებელი ქსელი ან /და ბუნებრივი გაზის საცავის ან /და გათხევადებული ბუნებრივი გაზის მოწყობილობები , მათ შორის , ქსელის გაზის შენახვისთვის , აგრეთვე დამხმარე მომსახურების განმახორციელებელი მოწყობილობები და დაკავშირებული საწარმოების მოწყობილობები , რომლებიც საჭიროა ბუნებრივი გაზის გადაცემისთვის , განაწილებისა და შენახვისთვის , აგრეთვე გათხევადებულ ბუნებრივ გაზზე წვდომისთვის ;

ჰ ⁴⁵) ბუნებრივი გაზის სასისტემო მომსახურება − ბუნებრივი გაზის სისტემების სათანადოდ ოპერირებისთვის საჭირო მომსახურება , მათ შორის , ბუნებრივი გაზის გადამცემი და გამანაწილებელი ქსელების მართვა , მიწოდების აღდგენა , წნევის რეგულირება და კონტროლი ;

ჰ ⁴⁶) ბუნებრივი გაზის გადამცემი ქსელი − ინფრასტრუქტურა , რომლის საპროექტო წნევა აღემატება 1,2 მპა -ს , აგრეთვე ბუნებრივი გაზის გადამცემი სისტემის მიწოდების ყველა წერტილში არსებული საზომი და მარეგულირებელი სადგურები , ჩამკეტი კვანძები , საკომპრესორო სადგურები , ელექტრონული საკომუნიკაციო და საინფორმაციო სისტემები და სხვა ინფრასტრუქტურა , რომელიც აუცილებელია ბუნებრივი გაზის გადაცემისთვის და ქსელის გაზის შესანახად , გარდა „ნავთობისა და გაზის შესახებ “ საქართველოს კანონით გათვალისწინებული სატრანსპორტო საშუალებისა ;

ჰ ⁴⁷) ბუნებრივი გაზის საწარმო − ნებისმიერი ფიზიკური ან იურიდიული პირი , გარდა საბოლოო მომხმარებლისა , რომელიც ახორციელებს ბუნებრივი გაზის წარმოების , გადაცემის , განაწილების , მიწოდების ან შენახვის საქმიანობიდან ერთ -ერთს მაინც ან /და არის ბუნებრივი გაზის გადამცემი ან /და გამანაწილებელი ქსელების მესაკუთრე , ვაჭრობს ბუნებრივი გაზით , მათ შორის , გათხევადებული ბუნებრივი გაზით ან ახორციელებს ბუნებრივი გაზის ბაზრის ოპერირებას და პასუხისმგებელია აღნიშნულ საქმიანობებთან დაკავშირებული კომერციული , ტექნიკური ან /და მოვლა -პატრონობის ფუნქციების განხორციელებაზე ;

ჰ ⁴⁸) არასაყოფაცხოვრებო მომხმარებელი − მომხმარებელი , რომელიც ელექტროენერგიას ან /და ბუნებრივ გაზს ყიდულობს არასაყოფაცხოვრებო მოხმარებისთვის , მათ შორის , საწარმოები და ტრეიდერები ;

ჰ ⁴⁹) ელექტროენერგეტიკული ქსელების საოპერაციო უსაფრთხოება − პროგნოზირებად გარემოებებში ელექტროენერგიის გადამცემი და შესაბამის შემთხვევებში გამანაწილებელი ქსელების უწყვეტი ოპერირება ;

ჰ ⁵⁰) ელექტროენერგეტიკული სისტემის პარალელური ოპერირება − ორი ან ორზე მეტი ურთიერთდაკავშირებული მეზობელი ელექტროენერგეტიკული სისტემის ან მათი ნაწილების სინქრონული ან ასინქრონული ოპერირება ელექტროენერგეტიკული სისტემის სტაბილურობის შენარჩუნებისთვის , განსაზღვრული პარამეტრებით ;

ჰ ⁵¹) მიწოდების პუნქტი − სისტემის განსაზღვრული პუნქტი , ურთიერთდაკავშირების პუნქტის ჩათვლით , რომელშიც შესაბამისი სისტემის ოპერატორი სისტემით მოსარგებლეს ან მომხმარებელს აწვდის ელექტროენერგიას ან ბუნებრივ გაზს , შემდგომი ტრანსპორტირებისთვის ან მოხმარებისთვის ;

ჰ ⁵²) მიღების პუნქტი − სისტემის განსაზღვრული პუნქტი , ურთიერთდაკავშირების პუნქტის ჩათვლით , რომელშიც შესაბამისი სისტემის ოპერატორი მწარმოებლებისგან ან სხვა ურთიერთდაკავშირებული სისტემებისგან იღებს ელექტროენერგიას ან /და ბუნებრივ გაზს ;

ჰ ⁵³) ბუნებრივი გაზის წარმოება − ბუნებრივი გაზის სისტემაში მიწოდებამდე ბუნებრივი გაზის მოპოვება , დამუშავება ან /და გადამუშავება მისი შემდგომი ტრანსპორტირების , შენახვის , ხელახალი გადამუშავების ან /და მოხმარების მიზნით ;

ჰ ⁵⁴) დაცული მომხმარებელი − ბუნებრივი გაზის გამანაწილებელ ქსელთან მიერთებული საყოფაცხოვრებო მომხმარებელი და მცირე ზომის საწარმო , ბუნებრივი გაზის გამანაწილებელ ან გადამცემ ქსელთან მიერთებული ძირითადი სოციალური დანიშნულების დაწესებულება და ცენტრალური გათბობის ის დანადგარი , რომელიც არის ზემოაღნიშნული მომხმარებლების გათბობის წყარო , მიერთებულია ბუნებრივი გაზის გამანაწილებელ ან გადამცემ ქსელთან და შეუძლებელია მათი გადართვა სხვა სახის საწვავზე ;

ჰ ⁵⁵) საჯარო მომსახურების ვალდებულება − საერთო ეკონომიკური ინტერესებიდან გამომდინარე , ენერგეტიკული საწარმოსთვის დაკისრებული ვალდებულება , გასწიოს მომსახურება , რომელიც შეიძლება დაკავშირებული იყოს უსაფრთხოებასთან , მიწოდების უსაფრთხოების ჩათვლით , უწყვეტობასთან , ხარისხთან ან ფასთან , აგრეთვე გარემოს დაცვასთან . საჯარო მომსახურების ვალდებულება უნდა იყოს არადისკრიმინაციული და იმაზე მეტად არ უნდა ზღუდავდეს კონკურენციას , ვიდრე ეს აუცილებელია შესაბამისი საჯარო მომსახურების გასაწევად . ენერგეტიკული საწარმოს მიერ ამ კანონის შესაბამისად საჯარო მომსახურების გაწევა არ არის საქართველოს ზოგადი ადმინისტრაციული კოდექსით გათვალისწინებული საჯარო სამართლებრივი უფლებამოსილების განხორციელება ;

ჰ ⁵⁶) დაკავშირებული საწარმო − საქართველოს კანონმდებლობით განსაზღვრული აფილირებული ან /და ურთიერთდამოკიდებული პირები ;

 ჰ ⁵⁷) რეგულირებული საწარმო − ყველა სახის ენერგეტიკული საწარმო , აგრეთვე წყალმომარაგების ლიცენზიატი , რომლის საქმიანობაც რეგულირდება ამ კანონის მიხედვით და ექვემდებარება კომისიის მარეგულირებელ კომპეტენციას ;

ჰ ⁵⁸) განახლებადი ენერგიის წყაროები − განახლებადი არაწიაღისეული ენერგიის წყაროები (ქარი , მზე , გეოთერმული ენერგია , ტალღები , ზღვის მიქცევა -მოქცევა , ჰიდროენერგია , ბიომასა , ნარჩენების გადამუშავებით მიღებული გაზი , წყალარინების გამწმენდი სადგურების გაზი და ბიოგაზი );

ჰ ⁵⁹) მიწოდების უსაფრთხოება − ელექტროენერგეტიკული /ბუნებრივი გაზის სისტემის უნარი , მიაწოდოს ელექტროენერგია /ბუნებრივი გაზი საბოლოო მომხმარებელს ამ კანონით დადგენილი მოთხოვნების დაცვით ;

ჰ ⁶⁰) მცირე საწარმო − არასაყოფაცხოვრებო მომხმარებელი (გარდა ტრეიდერისა ), რომლის დასაქმებულთა რიცხვი , წლიური ბრუნვა , ბუღალტრული ბალანსი ან /და სხვა მაჩვენებელი არ აღემატება საქართველოს მთავრობის მიერ განსაზღვრულ ოდენობას ;

ჰ ⁶¹) ბუნებრივი გაზის შენახვა − შესაბამისი სისტემის ოპერატორის მიერ ბუნებრივი გაზის საცავის მოწყობილობაში ან გათხევადებული ბუნებრივი გაზის მოწყობილობაში ბუნებრივი გაზის შენახვა , სისტემით მოსარგებლეებისთვის აღნიშნულთან დაკავშირებული მომსახურების გაწევის ჩათვლით ;

ჰ ⁶²) მიწოდება − საბოლოო მომხმარებელზე ელექტროენერგიის /ბუნებრივი გაზის , მათ შორის , გათხევადებული ბუნებრივი გაზის გაყიდვა ;

ჰ ⁶³) მიწოდების ხელშეკრულება − ელექტროენერგიის ან /და ბუნებრივი გაზის , მათ შორის , გათხევადებული ბუნებრივი გაზის , მიწოდების ხელშეკრულება ;

ჰ ⁶⁴) ბოლო ალტერნატივის მიწოდება − მიწოდება საჯარო მომსახურების გაწევის სახით , შეზღუდული ვადითა და რეგულირებული პირობებით , იმ საბოლოო მომხმარებლებისთვის , რომლებმაც , გარკვეული გარემოებებიდან გამომდინარე , ვერ აირჩიეს ან დაკარგეს ელექტროენერგიის ან /და ბუნებრივი გაზის მიმწოდებელი ;

ჰ ⁶⁵) სისტემა − ელექტროენერგეტიკული ან /და ბუნებრივი გაზის სისტემა ;

ჰ ⁶⁶) სისტემის ოპერატორი − ელექტროენერგიის გადამცემი სისტემის ოპერატორი , ელექტროენერგიის გამანაწილებელი სისტემის ოპერატორი , ბუნებრივი გაზის გადამცემი სისტემის ოპერატორი , ბუნებრივი გაზის გამანაწილებელი სისტემის ოპერატორი , ბუნებრივი გაზის საცავის სისტემის ოპერატორი , გათხევადებული ბუნებრივი გაზის სისტემის ოპერატორი ;

ჰ ⁶⁷) სისტემით მოსარგებლე − სისტემის მომსახურებით მოსარგებლე ნებისმიერი ფიზიკური ან იურიდიული პირი ;

ჰ ⁶⁸) „მიიღე ან გადაიხადე “ ხელშეკრულება − ბუნებრივი გაზის ყიდვა -გაყიდვის ხელშეკრულება , რომელიც ავალდებულებს მყიდველს , გადაიხადოს სახელშეკრულებო სიმძლავრის სრული მოცულობის ან ხელშეკრულებით დადგენილი ნაწილის შესაბამისი ღირებულება , რეალური მოხმარების მიუხედავად ;

ჰ ⁶⁹) ტარიფი − კომისიის მიერ ამ კანონით განსაზღვრული წესით დადგენილი საქონლისა და მომსახურების ფასი ;

ჰ ⁷⁰) სატარიფო მეთოდოლოგია − იმ წესების , მეთოდებისა და პრინციპების ერთობლიობა , რომლებიც განსაზღვრული და მიღებულია კომისიის მიერ და რომლებიც გამოიყენება ტარიფების ან /და საფასურების დასადგენად ;

ჰ ⁷¹) ტექნიკური სიმძლავრე − მაქსიმალური ბაზისური სიმძლავრე , რომლის შეთავაზება სისტემით მოსარგებლეებისთვის შეუძლია ბუნებრივი გაზის გადამცემი სისტემის ოპერატორს , ბუნებრივი გაზის საცავის სისტემის ოპერატორს ან გათხევადებული ბუნებრივი გაზის სისტემის ოპერატორს , ბუნებრივი გაზის სისტემის ერთიანობისა და შესაბამისი სისტემის საოპერაციო მოთხოვნების გათვალისწინებით ;

ჰ ⁷²) მესამე ქვეყანა − ნებისმიერი ქვეყანა , რომელიც არ არის ენერგეტიკული გაერთიანების მხარე ან ევროპის ეკონომიკური სივრცის წევრი ;

ჰ ⁷³) მესამე პირის დაშვება − ნებისმიერი პირის სისტემაზე დაშვებისა და სარგებლობის უფლება განსაზღვრული წესებისა და პირობების შესაბამისად ;

ჰ ⁷⁴) ვაჭრობა − ელექტროენერგიის /ბუნებრივი გაზის ყიდვა -გაყიდვა საქართველოს ტერიტორიაზე ან საქართველოს ტერიტორიის ფარგლების გარეთ გადაყიდვის მიზნით ;

ჰ ⁷⁵) ტრეიდერი − პირი , რომელიც შესაბამისი ბაზრის წესებით დადგენილი წესით საბითუმო ბაზარზე ვაჭრობს ელექტროენერგიით ან /და ბუნებრივი გაზით , გარდა სისტემის ოპერატორისა ;

ჰ ⁷⁶) ელექტროენერგიის გადაცემა − ელექტროენერგიის გადამცემი ქსელის მეშვეობით ელექტროენერგიის ტრანსპორტირება მიღების პუნქტიდან მიწოდების პუნქტებამდე ელექტროენერგიის მიწოდების უზრუნველსაყოფად ;

ჰ ⁷⁷) ბუნებრივი გაზის გადაცემა − ბუნებრივი გაზის გადამცემი ქსელის მეშვეობით ბუნებრივი გაზის ტრანსპორტირება მიწოდების პუნქტებამდე ბუნებრივი გაზის მიწოდების უზრუნველსაყოფად ;

ჰ ⁷⁸) გადამცემი სისტემის ოპერატორი :

ჰ ⁷⁸.ა ) ელექტროენერგეტიკის სექტორში − ელექტროენერგიის გადაცემის საქმიანობის განმახორციელებელი ელექტროენერგეტიკული საწარმო − ელექტროენერგიის გადამცემი სისტემის ოპერატორი , რომელიც პასუხისმგებელია შესაბამის არეალში ელექტროენერგიის გადამცემი სისტემის ოპერირებაზე , მოვლა -პატრონობასა და განვითარებაზე , აგრეთვე ელექტროენერგიის გადამცემი სისტემის სხვა სისტემებთან ურთიერთდაკავშირებაზე , სადაც შესაძლებელია , და ელექტროენერგიის გადაცემასთან დაკავშირებული გონივრული მოთხოვნების დაკმაყოფილების მიზნით სისტემის გრძელვადიანი შესაძლებლობის უზრუნველყოფაზე ;

ჰ ⁷⁸.ბ ) ბუნებრივი გაზის სექტორში − ბუნებრივი გაზის გადაცემის საქმიანობის განმახორციელებელი ბუნებრივი გაზის საწარმო − ბუნებრივი გაზის გადამცემი სისტემის ოპერატორი , რომელიც პასუხისმგებელია შესაბამის არეალში ბუნებრივი გაზის გადამცემი სისტემის ოპერირებაზე , მოვლა -პატრონობასა და განვითარებაზე , აგრეთვე ბუნებრივი გაზის გადამცემი სისტემის სხვა სისტემებთან ურთიერთდაკავშირებაზე , სადაც შესაძლებელია , და ბუნებრივი გაზის გადაცემასთან დაკავშირებული გონივრული მოთხოვნების დაკმაყოფილების მიზნით სისტემის გრძელვადიანი შესაძლებლობის უზრუნველყოფაზე ;

ჰ ⁷⁹) გადამცემი სისტემის მესაკუთრე − საწარმო , რომელიც არის ელექტროენერგიის ან ბუნებრივი გაზის გადამცემი ქსელის მესაკუთრე , მაგრამ არ არის გადამცემი სისტემის ოპერატორი ;

ჰ ⁸⁰) უნივერსალური მომსახურება − ელექტროენერგიის მიწოდება საჯარო მომსახურების გაწევის სახით , რეგულირებული პირობებით , საყოფაცხოვრებო მომხმარებლისა და მცირე საწარმოსთვის , რომლებიც უფლებამოსილი არიან მიიღონ ეს მომსახურება ასეთი პირობებით , თავიანთი არჩევანით ან ავტომატურ რეჟიმში , საქართველოს კანონმდებლობის შესაბამისად ;

ჰ ⁸¹) გამოუყენებელი სიმძლავრე − ბაზისური სიმძლავრე , რომელიც სისტემით მოსარგებლემ მოიპოვა ბუნებრივი გაზის გადამცემი სისტემის ოპერატორთან , ბუნებრივი გაზის საცავის სისტემის ოპერატორთან ან გათხევადებული ბუნებრივი გაზის სისტემის ოპერატორთან დადებული შესაბამისი ხელშეკრულების საფუძველზე და რომლის გამოყენებაზედაც წინასწარი შეტყობინება არ განახორციელა ქსელის წესებით განსაზღვრულ ვადაში ;

ჰ ⁸²) ვერტიკალურად ინტეგრირებული საწარმო :

ჰ ⁸².ა ) ელექტროენერგეტიკის სექტორში − ვერტიკალურად ინტეგრირებული ელექტროენერგეტიკული საწარმო − ერთი მხრივ , ელექტროენერგიის გადაცემის ან /და განაწილების სულ ცოტა ერთი ფუნქციის და , ამავდროულად , მეორე მხრივ , ელექტროენერგიის წარმოების ან /და მიწოდების სულ ცოტა ერთი ფუნქციის განმახორციელებელი ელექტროენერგეტიკული საწარმო ან ელექტროენერგეტიკულ საწარმოთა ჯგუფი , რომელთა პირდაპირ ან არაპირდაპირ კონტროლზე უფლებამოსილია /უფლებამოსილი არიან ერთი და იგივე პირი /პირები ;

ჰ ⁸².ბ ) ბუნებრივი გაზის სექტორში − ვერტიკალურად ინტეგრირებული ბუნებრივი გაზის საწარმო − ერთი მხრივ , ბუნებრივი გაზის გადაცემის , განაწილების ან /და შენახვის სულ ცოტა ერთი ფუნქციის ან /და გათხევადებული ბუნებრივი გაზის მოწყობილობის ოპერირების და , ამავდროულად , მეორე მხრივ , ბუნებრივი გაზის წარმოების ან /და მიწოდების სულ ცოტა ერთი ფუნქციის განმახორციელებელი ბუნებრივი გაზის საწარმო ან ბუნებრივი გაზის საწარმოთა ჯგუფი , რომელთა პირდაპირ ან არაპირდაპირ კონტროლზე უფლებამოსილია /უფლებამოსილი არიან ერთი და იგივე პირი /პირები ;

ჰ ⁸³) მოწყვლადი მომხმარებელი − საყოფაცხოვრებო მომხმარებელი , რომელსაც მისი სტატუსისა თუ მდგომარეობის გამო , საქართველოს შესაბამისი კანონმდებლობის საფუძველზე მინიჭებული აქვს სისტემით სარგებლობის ან /და ელექტროენერგიის ან /და ბუნებრივი გაზის მიღების ან /და წყალმომარაგებით სარგებლობის უფლება შეღავათიანი პირობებით ;

ჰ ⁸⁴) მცირე სიმძლავრის ელექტროსადგური − ელექტროსადგური , რომლის საპროექტო სიმძლავრე არ აღემატება 15 მეგავატს ;

ჰ ⁸⁵) წყალმომარაგების სისტემა − სასმელი წყლის წყალმომარაგების სისტემა ან /და წყალარინების სისტემა ;

ჰ ⁸⁶) სასმელი წყლის წყალმომარაგების სისტემა − წყლის მიღების , ტრანსპორტირებისა და განაწილების ქსელის (მილსადენი , რეზერვუარი , ღია და დახურული არხები , საჭიროების შემთხვევაში , სატუმბი სადგური და სხვა ) ერთობლიობა , რომელიც გამოიყენება წყლის მომხმარებლისთვის სასმელი წყლის მისაწოდებლად ;

ჰ ⁸⁷) წყალარინების სისტემა − წყალარინების ქსელების , როგორც მიწისქვეშა , ისე მიწისზედა უდაწნეო ან /და სადაწნეო მილსადენების , გვირაბების , სპეციალური შენობა -ნაგებობების (გამწმენდი ნაგებობა , სატუმბი სადგური და სხვა ) და მოწყობილობა -დანადგარების ერთობლიობა , რომელიც უზრუნველყოფს მომხმარებლებისგან ჩამდინარე წყლების მიღებას , გატარებას და დასაშვებ ნორმამდე გაწმენდას ;

ჰ ⁸⁸) სასმელი წყალი − სასმელი წყლის ტექნიკური რეგლამენტით განსაზღვრული შესაბამისი ხარისხის წყალი ;

ჰ ⁸⁹) სასმელი წყლის ხარჯვის ნორმა − სასმელი წყლის ტარიფის გაანგარიშებისას კომისიის მიერ თითოეული წყალმომარაგების ლიცენზიატისთვის ინდივიდუალურად განსაზღვრული ერთ სულ მოსახლეზე სასმელი წყლის ნორმა , რომელიც აისახება წყალმომარაგების ტარიფში .

მუხლი 4. ტერმინთა გამოყენება

ამ კანონით განსაზღვრული ყველა ზოგადი ტერმინი განმარტებული და გამოყენებული უნდა იქნეს ამ კანონით გათვალისწინებული ყველა სექტორის მიმართ , გარდა იმ შემთხვევებისა , როდესაც შესაბამისი დებულების კონტექსტი ცალსახად მიანიშნებს მის გამოყენებაზე მხოლოდ კონკრეტული სექტორის ან მასთან დაკავშირებული ურთიერთობის მიმართ .

კარი II. ენერგეტიკული და წყალმომარაგების საქმიანობა

თავი III. ენერგეტიკული საქმიანობის რეგულირება

მუხლი 5. ენერგეტიკული საქმიანობის მარეგულირებელი ზოგადი პრინციპები

1. ენერგეტიკული საქმიანობის ორგანიზების , რეგულირებისა და მონიტორინგის ძირითადი პრინციპებია :

ა ) ელექტროენერგეტიკული და ბუნებრივი გაზის სისტემების ოპერირებისა და დაკავშირებული მომსახურების გაწევის უსაფრთხოება და საიმედოობა ;

ბ ) საქართველოს ტერიტორიაზე მცხოვრები და საქმიანობის განმახორციელებელი მომხმარებლებისთვის ელექტროენერგიისა და ბუნებრივი გაზის უსაფრთხო მიწოდება ;

გ ) ამ კანონით განსაზღვრული პირობების შესაბამისად , ელექტროენერგეტიკულ და ბუნებრივი გაზის სისტემებზე შეუზღუდავი დაშვება და მიმწოდებლის შეცვლის უფლების ეფექტიანი განხორციელება ;

დ ) ყველა სახის ენერგეტიკულ საქმიანობაში კონკურენციის , გამჭვირვალობის , არადისკრიმინაციულობისა და სამართლებრივი განსაზღვრულობის უზრუნველყოფა , მიუხედავად იმისა , ასეთი საქმიანობა ხორციელდება საჯარო მომსახურების ვალდებულების თუ საბაზრო საქმიანობის სახით ;

ე ) გადაცემისა და განაწილების საქმიანობის დამოუკიდებლობა სხვა ენერგეტიკული საქმიანობისა და მათთან დაკავშირებული კომერციული ინტერესებისგან , აგრეთვე ინტერესთა კონფლიქტისა და ჯვარედინი სუბსიდირების წინაპირობების გამორიცხვა ;

ვ ) ენერგეტიკული საქმიანობის ეფექტიანობის გაზრდა და მდგრადი განვითარებასაქართველოს გარემოსდაცვითი , ეკონომიკური და სოციალური უსაფრთხოების პოლიტიკის შესაბამისად , აგრეთვე გარემოზე უარყოფითი ზეგავლენის შემცირება ;

ზ ) სისტემის ოპერირებისას „ჭკვიანი “ და გარემოსთვის უსაფრთხო ტექნოლოგიების გამოყენების ხელშეწყობა ;

თ ) ურთიერთდამაკავშირებლების სიმძლავრეების ეფექტიანი გამოყენების , ენერგეტიკულ ბაზრებზე დივერსიფიკაციისა და კონკურენციის გაზრდის მიზნით ელექტროენერგიისა და ბუნებრივი გაზის ტრანსსასაზღვრო გადადინების ხელშეწყობა , სიმძლავრის განაწილებისა და გადატვირთვის მართვის მკაფიოდ განსაზღვრული , გამჭვირვალე და არადისკრიმინაციული ინსტრუმენტების შესაბამისად ;

ი ) ელექტროენერგიისა და ბუნებრივი გაზის ბაზრების მონაწილეებისა და საბოლოო მომხმარებლების უფლებებისა და კანონიერი ინტერესების დაცვა ;

კ ) საქართველოში მცხოვრები და საქმიანობის განმახორციელებელი მომხმარებლების სასარგებლოდ ელექტროენერგიისა და ბუნებრივი გაზის ფიზიკური და ფინანსური ხელმისაწვდომობის უზრუნველყოფა .

2. ენერგეტიკული საქმიანობის მარეგულირებელი ანმასთან დაკავშირებულისამართლებრივი აქტები უნდა იქნეს განმარტებული და დანერგილი ამ მუხლის პირველი პუნქტით განსაზღვრული ძირითადი პრინციპების გათვალისწინებით .

მუხლი 6. კომპეტენტური ორგანოები

1. საქართველოს მთავრობა , სამინისტრო და სხვა სახელმწიფო უწყებები ენერგეტიკული საქმიანობის მართვასთან დაკავშირებულ შესაბამის გადაწყვეტილებებს იღებენ ამ კანონითა და საქართველოს სხვა საკანონმდებლო და კანონქვემდებარე ნორმატიული აქტებით განსაზღვრული სპეციალური კომპეტენციის ფარგლებში .

2. კომისია , როგორც ამ კანონით გათვალისწინებული სფეროს ერთადერთი ეროვნული მარეგულირებელი ორგანო , იქმნება და მოქმედებს ამ კანონით დადგენილი წესების შესაბამისად .

3.ამ კანონით გათვალისწინებული სფეროს ობიექტების მშენებლობის ნებართვის გაცემის წესი და ნებართვის გაცემაზე უფლებამოსილი უწყებები განისაზღვრება „ლიცენზიებისა და ნებართვების შესახებ “ საქართველოს კანონითა და შესაბამისი კანონქვემდებარე აქტებით .

4. ენერგეტიკისა და წყალმომარაგების სექტორებში მარეგულირებელი და ადმინისტრაციული პრაქტიკის ჰარმონიზების მიზნით ამ მუხლით გათვალისწინებული კომპეტენტური ორგანოები უზრუნველყოფენ მჭიდრო თანამშრომლობას ეროვნულ და რეგიონულ დონეებზე .

მუხლი 7. სახელმწიფოს ენერგეტიკული პოლიტიკა

1. სამინისტრო საქართველოს მთავრობასთან , კომისიასთან და სხვა შესაბამის მხარეებთან თანამშრომლობით შეიმუშავებს სახელმწიფოს ენერგეტიკულ პოლიტიკას სულ მცირე 10-წლიანი პერიოდისთვის და საქართველოს პარლამენტის მიერ სათანადო წესით დამტკიცებისა და გამოქვეყნების შემდეგ უზრუნველყოფს მის განხორციელებას .

2. სახელმწიფოს ენერგეტიკული პოლიტიკით გათვალისწინებული უნდა იყოს შემდეგი საკითხები :

ა ) მოკლე -, საშუალო - და გრძელვადიანი პერიოდებისთვის შემუშავებული სტრატეგია და პრიორიტეტები ელექტროენერგეტიკისა და ბუნებრივი გაზის სექტორებისთვის , მათ შორის , ელექტროენერგიის წარმოების , გადაცემის (მათ შორის , ტრანსსასაზღვრო გადაცემის ) და განაწილების , აგრეთვე ბუნებრივი გაზის წარმოების , გადაცემის (მათ შორის , ტრანსსასაზღვრო გადაცემის ), განაწილების , შენახვის და გათხევადებულ ბუნებრივ გაზთან დაკავშირებული საქმიანობის სტრატეგიული განვითარება ;

ბ ) ღონისძიებები , რომლებიც ემსახურება საქართველოს ტერიტორიაზე მცხოვრები და საქმიანობის განმახორციელებელი მომხმარებლებისთვის ელექტროენერგიისა და ბუნებრივი გაზის უსაფრთხო და საიმედო მიწოდებას ;

გ ) ღონისძიებები , რომლებიც უზრუნველყოფს საქართველოს ტერიტორიაზე მცხოვრები და საქმიანობის განმახორციელებელი მომხმარებლებისთვის ელექტროენერგიისა და ბუნებრივი გაზის ფიზიკურ და ფინანსურ ხელმისაწვდომობას , ენერგეტიკული სიღარიბის ეტაპობრივ დაძლევას ;

დ ) ენერგეტიკული სექტორისა და ენერგეტიკული საქმიანობის განვითარების გზით მიწოდებისა და მოთხოვნის გრძელვადიანი დაბალანსების დაგეგმვა , ელექტროენერგიისა და ბუნებრივი გაზის მოხმარების ტენდენციების გათვალისწინებით ;

ე ) ელექტროენერგიის წარმოებისთვის გამოყენებული პირველადი ენერგიის წყაროების , აგრეთვე ელექტროენერგიისა და ბუნებრივი გაზის იმპორტის წყაროების , მარშრუტებისა და მიმწოდებლების დივერსიფიკაციის მექანიზმები ;

ვ ) ეკონომიკურად ეფექტიან და მდგრად პირობებში საქართველოდან ელექტროენერგიის ექსპორტის შესაძლებლობების გაზრდის ან გაუმჯობესების საშუალებები ;

ზ ) ზომები , რომელთა მიზანია განახლებადი ენერგიის წყაროების გამოყენება ასეთი წყაროებიდან წარმოებული ელექტროენერგიის წარმოებისა და მოხმარების მიზნით , ისევე , როგორც ნებისმიერი წამახალისებელი ზომა ან მხარდამჭერი მექანიზმი , რომელიც გამოიყენება განახლებადი ენერგიის წყაროების წასახალისებლად ;

თ ) ზომები , მათ შორის , მათთან დაკავშირებული ნებისმიერი სახის მხარდამჭერი მექანიზმები , რომლებიც ელექტროენერგიისა და სითბოს კომბინირებული წარმოების ხელშეწყობას ისახავს მიზნად ;

ი ) ენერგეტიკული საქმიანობის , აგრეთვე ელექტროენერგიისა და ბუნებრივი გაზის მოხმარების ეფექტიანობის გაზრდის ღონისძიებები ;

კ ) ენერგეტიკული საქმიანობის ეფექტიანობის გაზრდისა და გარემოზე უარყოფითი ზემოქმედების შემცირების , აგრეთვე მათი მდგრადი განვითარების საკითხები საქართველოს გარემოსდაცვითი , ეკონომიკური და სოციალური უსაფრთხოების პოლიტიკის შესაბამისად ;

ლ ) ენერგეტიკული სექტორის ყველა მონაწილის , მათ შორის , მოწყვლადი მომხმარებლების , უფლებებისა და ინტერესების დაცვის ღონისძიებები ;

მ ) ელექტროენერგიის წარმოების , გადაცემისა და განაწილების ინფრასტრუქტურაში , ბუნებრივი გაზის გადაცემისა და განაწილების ინფრასტრუქტურაში , აგრეთვე შესაბამის შემთხვევებში – ბუნებრივი გაზის წარმოების , შენახვისა და გათხევადებული ბუნებრივი გაზის მოწყობილობებში ინვესტიციების წახალისებისა და მოზიდვის ღონისძიებები , მათ შორის , ელექტროენერგეტიკისა და ბუნებრივი გაზის სექტორებში ინოვაციური , გარემოსთვის უსაფრთხო და „ჭკვიანი “ ტექნოლოგიების დანერგვა ;

ნ ) ენერგეტიკულ საქმიანობაში კონკურენციის , გამჭვირვალობის , არადისკრიმინაციულობისა და სამართლებრივი სიცხადის ხელშემწყობი ზომები ;

ო ) ენერგეტიკის სფეროში სამეცნიერო კვლევისა და განათლების ხელშემწყობი ღონისძიებები , მათ შორის , სახელმწიფო სუბსიდირება და კერძო ინვესტიციების მოზიდვა ;

პ ) საქართველოს ენერგეტიკული სექტორის ფუნქციონირებისა და განვითარებისთვის მნიშვნელოვანი სხვა ანალიზები , პროგნოზები , მოსაზრებები და რეკომენდაციები .

3. სახელმწიფოს ენერგეტიკული პოლიტიკა უნდა ითვალისწინებდეს ქვეყანაში გამოყენებულ ყველა ენერგეტიკულ რესურსს და მოიცავდეს ენერგეტიკისა და კლიმატის ეროვნულ , ინტეგრირებულ გეგმას , რომელიც მიმართული იქნება ენერგეტიკული უსაფრთხოებისა და სოლიდარულობის , ენერგეტიკული ბაზრების , სათბურის გაზების ემისიების შემცირების , ენერგეტიკული სექტორის ინოვაციურობის , კონკურენტუნარიანობისა და ენერგიაზე მოთხოვნის მართვისკენ . ეროვნული გეგმა უნდა ითვალისწინებდეს თითოეული მიმართულების მიზნებს და აღწერდეს თითოეული მიზნის მისაღწევად აუცილებელ პოლიტიკას და მის განსახორციელებლად საჭირო ღონისძიებებს . ეროვნული გეგმა მტკიცდება სახელმწიფოს ენერგეტიკული პოლიტიკის დოკუმენტის შემადგენელი ნაწილის ან მისი დანართის სახით . ეროვნული გეგმა უნდა მომზადდეს და წარედგინოს ენერგეტიკული გაერთიანების სამდივნოს , ენერგეტიკული გაერთიანების მინისტრთა საბჭოს რეკომენდაციისა და ენერგეტიკული გაერთიანების სამდივნოს მიერ გამოცემული სახელმძღვანელო მითითებების შესაბამისად .

თავი IV. ენერგეტიკული საქმიანობის ორგანიზება

მუხლი 8. ენერგეტიკული საქმიანობა

1. ამ კანონის მიზნებისთვის ენერგეტიკულ საქმიანობად ითვლება :

ა ) ელექტროენერგეტიკული საქმიანობა :

ა .ა ) ელექტროენერგიის წარმოება ;

ა .ბ ) ელექტროენერგიის გადაცემა ; 

ა .გ ) ელექტროენერგიის განაწილება ;

ა .დ ) ელექტროენერგიის მიწოდება ;

ა .ე ) ელექტროენერგიით ვაჭრობა ;

ა .ვ ) ელექტროენერგიის ბაზრის ოპერირება ;

ბ ) ბუნებრივი გაზის საქმიანობა :

ბ .ა ) ბუნებრივი გაზის წარმოება ;

ბ .ბ ) ბუნებრივი გაზის გადაცემა ;

ბ .გ ) ბუნებრივი გაზის განაწილება ;

ბ .დ ) ბუნებრივი გაზის საცავის სისტემის ოპერირება ;

ბ .ე ) გათხევადებული ბუნებრივი გაზის მოწყობილობების ოპერირება ;

ბ .ვ ) ბუნებრივი გაზის მიწოდება ;

ბ .ზ )ბუნებრივი გაზით ვაჭრობა ;

ბ .თ ) ბუნებრივი გაზის ბაზრის ოპერირება .

  2. ელექტროენერგიის წარმოება გადამცემი ან /და გამანაწილებელი ქსელის გამოყენების გარეშე სრული რაოდენობის პირადი მოხმარების მიზნით არ რეგულირდება ამ კანონით , გარდა იმ შემთხვევისა , როდესაც ასეთი მწარმოებელი აპირებს ჭარბი ელექტროენერგიის სხვა ელექტროენერგეტიკული საწარმოსთვის ან მომხმარებლისთვის მიყიდვას .

მუხლი 9. საჯარო მომსახურება

1. საერთო ეკონომიკური ინტერესიდანგამომდინარე , მიწოდების უსაფრთხოების , უწყვეტობის , სათანადო ხარისხისა და ფასის , აგრეთვე გარემოს დაცვის , ენერგოეფექტურობის , განახლებადი ენერგიის წყაროებიდან ენერგიის წარმოებისა და კლიმატის დაცვის უზრუნველყოფის მიზნით ენერგეტიკულ საწარმოს შესაძლოა დაეკისროს საჯარო მომსახურების გაწევის ვალდებულება .

2. ენერგეტიკულ საწარმოს საჯარო მომსახურების ვალდებულებას აკისრებს საქართველოს მთავრობა სახელმწიფოს კომპეტენტურ ორგანოებთან , კომისიასთან და ენერგეტიკული გაერთიანების სამდივნოსთან კონსულტაციის შემდეგ .

3. საჯარო მომსახურების ვალდებულება არის დროებითი ღონისძიება , რომელიც უნდა დაექვემდებაროს რეგულარულ გადახედვას მისი საჭიროებისა და ზემოქმედების შედეგების განსაზღვრის მიზნით .

4. საჯარო მომსახურების გაწევის ვალდებულება , გარდა ამ მუხლის მე -11 პუნქტით გათვალისწინებული მომსახურებისა , შესაძლოა დაეკისროს ნებისმიერ ენერგეტიკულ საწარმოს , თუ ეს აუცილებელია ამ კანონით დადგენილი მიზნების მისაღწევად . საჯარო მომსახურების ვალდებულების დაკისრება და შესრულება უნდა იყოს გამჭვირვალე , არადისკრიმინაციული და ადვილად გადამოწმებადი . იგი უნდა იყოს პროპორციული , არ უნდა ზღუდავდეს კონკურენციას ენერგეტიკულ ბაზრებზე იმაზე მეტად , ვიდრე აუცილებელია ამ საჯარო მომსახურების მიზნების მისაღწევად , და უნდა უზრუნველყოფდეს ენერგეტიკული გაერთიანების მხარეების ენერგეტიკული საწარმოების თანაბარ წვდომას საქართველოში საბოლოო მომხმარებლებზე .

5. ენერგეტიკული საწარმოსთვის საჯარო მომსახურების ვალდებულების დაკისრებისას საქართველოს მთავრობა ამ კანონის მოთხოვნათა შესაბამისად განსაზღვრავს ასეთი მომსახურების მიმღებ პირებს ან პირთა ჯგუფს .

6. საჯარო მომსახურების ვალდებულების შესრულების მიზნით ენერგეტიკული საწარმოსთვის ფინანსური ან სხვა სახის კომპენსაციის ან ნებისმიერი ექსკლუზიური უფლების მინიჭება უნდა განხორციელდეს გამჭვირვალე და არადისკრიმინაციული გზით , ამასთანავე , სახელმწიფოს მიერ გაცემული ამგვარი სარგებელი არ უნდა აღემატებოდეს შესაბამისი საჯარო მომსახურების ვალდებულების შესრულებასთან დაკავშირებულ ხარჯებს , მიღებული შემოსავლისა და გონივრული მოგების გათვალისწინებით . კომისია უფლებამოსილია დაადგინოს ტარიფი საჯარო მომსახურების ვალდებულების შესრულებისთვის .

7. ამ კანონის შესაბამისად საჯარო მომსახურების ვალდებულების სახით შეთავაზებული ყველა ზომა უნდა შეფასდეს ამ მუხლის მოთხოვნათა გათვალისწინებით და საჭიროების შემთხვევაში დასაბუთდეს კონკურენციის ან /და სახელმწიფო დახმარების მარეგულირებელი საქართველოს კანონმდებლობის მოთხოვნათა შესაბამისად .

8. საჯარო მომსახურების განმახორციელებელმა ენერგეტიკულმა საწარმოებმა , სათანადო ენერგეტიკული საქმიანობისთვის ამ კანონით განსაზღვრულ სპეციფიკურ ფარგლებში და დადგენილი მოთხოვნების შესაბამისად , უნდა უზრუნველყონ :

ა ) მიწოდების უსაფრთხოება ;

ბ ) ელექტროენერგიის ან ბუნებრივი გაზის მიწოდება წინასწარ განსაზღვრული ან /და შეთანხმებული ხარისხით ;

გ ) განსაზღვრულ შემთხვევებში , რეგულირებული პირობების შესაბამისად დადგენილი ტარიფების ან საფასურების გამოყენება ;

დ ) გარემოს დაცვისა და ენერგოეფექტურობის გაუმჯობესება ;

ე ) ადამიანის ჯანმრთელობის , სიცოცხლისა და საკუთრების დაცვა ;

ვ ) მომხმარებელთა უფლებების დაცვა .

9. ენერგეტიკული გაერთიანების სამდივნოს უნდა ეცნობოს ყველა ისეთი ღონისძიებისთაობაზე , რომლის მიზანია ახალი საჯარო მომსახურების ვალდებულების დაკისრება ან არსებულის ცვლილება , მათ შორის , მომხმარებელთა დაცვასა და გარემოს დაცვასთან დაკავშირებით , და წარედგინოს ეროვნულ და საერთაშორისო კონკურენციაზე მათი შესაძლო ზეგავლენის შეფასება . ენერგეტიკული გაერთიანების სამდივნოს ასევე უნდა ეცნობოს ასეთ ზომებსა და ღონისძიებებში შემდგომ განხორციელებული ნებისმიერი ცვლილების შესახებ .

10. ამ მუხლის მე -9 პუნქტში მითითებული ინფორმაციის მომზადებასა და მიწოდებას უზრუნველყოფს სამინისტრო კომისიასთან თანამშრომლობით .

11. ამ მუხლით გათვალისწინებული საჯარო მომსახურების დაკისრების პირობები და პროცედურები არ ვრცელდება ისეთ ენერგეტიკულ საქმიანობაზე , რომელიც ამ კანონისა და მის საფუძველზე მიღებული კანონქვემდებარე ნორმატიული აქტებით განსაზღვრული პირობების შესაბამისად ხორციელდება საჯარო მომსახურების სახით :

ა ) ელექტროენერგიის ან ბუნებრივი გაზის გადაცემა − გადამცემი სისტემის ოპერატორის მიერ ;

ბ ) ელექტროენერგიის ან ბუნებრივი გაზის განაწილება − გამანაწილებელი სისტემის ოპერატორის მიერ .

მუხლი 10. საბაზრო საქმიანობა

1. ენერგეტიკული საქმიანობა , რომელიც ამ კანონის მე -9 მუხლის შესაბამისად არ არის მიჩნეული ან დაკისრებული , როგორც საჯარო მომსახურება , ხორციელდება საბაზრო საქმიანობის სახით , შესაბამისი საქმიანობის მარეგულირებელი წესების თანახმად , ხოლო ელექტროენერგიის ან ბუნებრივი გაზის ან /და დაკავშირებული მომსახურების რაოდენობა და ფასი , აგრეთვე სხვა კომერციული პირობები განისაზღვრება ხელშეკრულებით ან /და ორგანიზებულ ელექტროენერგიის ან ბუნებრივი გაზის ბაზრებზე ფასის პირდაპირი შეთავაზების გზით .

2. საბაზრო საქმიანობის ორგანიზება და განხორციელება უნდა შეესაბამებოდეს საბოლოო მომხმარებლის საჭიროებებს და მიზნად უნდა ისახავდეს ელექტროენერგიისა და ბუნებრივი გაზის უსაფრთხო , საიმედო და ეფექტიან მიწოდებას სამართლიანი კონკურენციისა და ენერგეტიკული საწარმოების სამართლებრივი თანასწორობის პრინციპების დაცვით .

თავი V. ენერგეტიკული და წყალმომარაგების საქმიანობისავტორიზაცია

მუხლი 11. ენერგეტიკული და წყალმომარაგების საქმიანობის სავალდებულო ავტორიზაცია

1. „ლიცენზიებისა და ნებართვების შესახებ “ საქართველოს კანონითა და ამ კანონით გათვალისწინებული პირობების შესაბამისად , კომისია ლიცენზიებს გასცემს შემდეგ საქმიანობაზე :

ა ) ელექტროენერგეტიკის სექტორში :

ა .ა ) ელექტროენერგიის წარმოება , გარდა ამ მუხლის მე -3 პუნქტით გათვალისწინებული შემთხვევებისა ;

ა .ბ ) ელექტროენერგიის გადაცემა ;

ა .გ ) ელექტროენერგიის განაწილება ;

ა .დ ) ელექტროენერგიის ბაზრის ოპერირება ;

ბ ) ბუნებრივი გაზის სექტორში :

ბ .ა ) ბუნებრივი გაზის გადაცემა ;

ბ .ბ ) ბუნებრივი გაზის განაწილება ;

ბ .გ ) ბუნებრივი გაზის საცავის სისტემის ოპერირება ;

ბ .დ ) გათხევადებული ბუნებრივი გაზის მოწყობილობების ოპერირება ;

ბ .ე ) ბუნებრივი გაზის ბაზრის ოპერირება ;

გ ) წყალმომარაგება .

2. აკრძალულია ამ მუხლის პირველი პუნქტით გათვალისწინებული საქმიანობის განხორციელება კომისიის მიერ გაცემული მოქმედი ლიცენზიის გარეშე , რომელიც საწარმოს უფლებას ანიჭებს , განახორციელოს შესაბამისი საქმიანობა .

3. ლიცენზირებას არ საჭიროებს :

ა ) პირის მიერ ელექტროენერგიის წარმოება მხოლოდ საკუთარი (საყოფაცხოვრებო ან /და არასაყოფაცხოვრებო ) მოხმარებისთვის , როდესაც ელექტროენერგიის როგორც წარმოების , ისე მოხმარების ობიექტი მიერთებული არ არის ელექტროენერგიის გადამცემ ან გამანაწილებელ ქსელთან ;

ბ ) ელექტროენერგიის წარმოება ობიექტის ექსპლუატაციაში მიღების დროს ამ კანონის 36-ე მუხლის შესაბამისად ;

გ ) ელექტროენერგიის წარმოება მცირე და მიკროსიმძლავრის ელექტროსადგურებით .

  4. მცირე სიმძლავრის ელექტროსადგური და ენერგეტიკული საწარმო , რომელიც ახორციელებს ან აპირებს განახორციელოს ელექტროენერგიის ან ბუნებრივი გაზის მიწოდების ან ტრეიდერის საქმიანობა , რომელიც არ საჭიროებს ლიცენზიას , ვალდებულია განაცხადოს აღნიშნულის თაობაზე ამ კანონის 102-ე მუხლის შესაბამისად .

მუხლი 12. სალიცენზიო პირობები

1. კომისია ლიცენზიას გასცემს იმ საწარმოზე , რომელიც აკმაყოფილებს „ლიცენზიებისა და ნებართვების შესახებ “ საქართველოს კანონით , ამ კანონითა და კომისიის მიერ დამტკიცებული ლიცენზირების წესებით დადგენილ პირობებს .

2. ლიცენზიის მაძიებელი ვალდებულია ამ კანონის მე -13 მუხლით გათვალისწინებული დოკუმენტაციის მეშვეობით დაასაბუთოს საწარმოს შემდეგი შესაძლებლობები :

ა ) ტექნიკური , ეკონომიკური , ფინანსური და ოპერატიული (ადამიანური რესურსები ) შესაძლებლობები , რომლებიც აუცილებელია ლიცენზირებად საქმიანობასთან დაკავშირებული , საქართველოს კანონმდებლობით განსაზღვრული ფუნქციების შესასრულებლად ;

ბ ) გასაწევი მომსახურების ხარისხის უზრუნველსაყოფად საჭირო ყველა ზომის მიღების შესაძლებლობა ;

გ ) შესაბამისი საქმიანობისთვის საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი სხვა ვალდებულებების სათანადოდ შესრულების შესაძლებლობა .

3. ენერგეტიკული საქმიანობის სფეროში ლიცენზიის მაძიებელმა შესაბამის შემთხვევებში ასევე უნდა დაასაბუთოს მის მიერ ამ კანონის მე -9 მუხლით განსაზღვრული საჯარო მომსახურების ვალდებულებების შესრულების შესაძლებლობა .

4. ამ მუხლის მე -2 პუნქტით , აგრეთვე შესაბამის შემთხვევებში − მე -3 პუნქტით გათვალისწინებული შესაძლებლობების არსებობა სავალდებულო სალიცენზიო პირობებია . თუ ლიცენზიის მაძიებელი ვერ შეძლებს აღნიშნული პირობების სათანადოდ შესრულების შესაძლებლობის დამტკიცებას , კომისია არ გასცემს ლიცენზიას .

5. ლიცენზიატი ვალდებულია უზრუნველყოს სალიცენზიო პირობების სათანადოდ შესრულება ლიცენზიის მოქმედების მთელი პერიოდის განმავლობაში . კომისია უფლებამოსილია ლიცენზირებად საქმიანობაზე ზედამხედველობის განხორციელებისას მოსთხოვოს ლიცენზიატს აღნიშნული სალიცენზიო პირობების დაკმაყოფილების დამადასტურებელი დოკუმენტები . აღნიშნული მოთხოვნის შეუსრულებლობა ჩაითვლება სალიცენზიო პირობების დარღვევად და გამოიწვევს „ლიცენზიებისა და ნებართვების შესახებ “ საქართველოს კანონითა და ამ კანონით გათვალისწინებული პასუხისმგებლობის დაკისრებას .

მუხლი 13. ლიცენზიების გაცემა

1. საქმიანობის ლიცენზია გაიცემა გამჭვირვალე , ობიექტური , სამართლებრივად დასაბუთებული და არადისკრიმინაციული გზით , ამ კანონით , „ლიცენზიებისა და ნებართვების შესახებ “ საქართველოს კანონით და კომისიის მიერ დამტკიცებული ლიცენზირების წესებით დადგენილი პირობების შესაბამისად .

2. „ლიცენზიებისა და ნებართვების შესახებ “ საქართველოს კანონით გათვალისწინებული მოთხოვნების შესრულების გარდა , ენერგეტიკული საქმიანობის სფეროში ლიცენზიის მაძიებელმა სალიცენზიო განაცხადთან ერთად კომისიას უნდა წარუდგინოს :

ა ) კონკრეტული ენერგეტიკული საქმიანობის განსახორციელებლად საჭირო ელექტროენერგეტიკული და ბუნებრივი გაზის მოწყობილობების მფლობელობის (ამ მოწყობილობებით სარგებლობის ) დამადასტურებელი დოკუმენტები ; საჭიროების შემთხვევაში , კომისია უფლებამოსილია ლიცენზიის მაძიებელს მოსთხოვოს დროებითი მფლობელობის უფლების გახანგრძლივება კომისიის მიერ განსაზღვრული მინიმალური ვადით ;

ბ ) ამ პუნქტის „ა “ ქვეპუნქტში მითითებული ელექტროენერგეტიკული ან ბუნებრივი გაზის მოწყობილობების ექსპლუატაციაში მიღების დამადასტურებელი დოკუმენტები , თუ ასეთი დოკუმენტების მოპოვება სავალდებულოა საქართველოს შესაბამისი კანონმდებლობით , ან /და აღნიშნული მოწყობილობების ამ კანონის 97-ე მუხლით გათვალისწინებულ ტექნიკურ მოთხოვნებთან შესაბამისობის დამადასტურებელი დოკუმენტები ;

გ ) კონკრეტული ენერგეტიკული საქმიანობის განსახორციელებლად და ბაზრის მონაწილეებისთვის დაკავშირებული მომსახურების გასაწევად საჭირო საშუალებების მფლობელობის დამადასტურებელი დოკუმენტები ან ასეთი საშუალებებით ან /და დაკავშირებული საოპერაციო ან მოვლა -პატრონობის მომსახურებით მესამე პირების მეშვეობით სარგებლობის დამადასტურებელი დოკუმენტები ;

დ ) მოთხოვნილი ლიცენზიის შესაბამისად , ენერგეტიკული საწარმოს მფლობელობაში არსებული ელექტრული ან ბუნებრივი გაზის ქსელის გეგმა , კომისიის მიერ განსაზღვრული ფორმით ;

ე ) ელექტრულ ან ბუნებრივი გაზის ქსელთან მიერთების ტექნიკური პირობა , თუ , მოთხოვნილი ლიცენზიის შესაბამისად , ენერგეტიკული საქმიანობის განხორციელება საჭიროებს მოწყობილობების ელექტრულ ან ბუნებრივი გაზის ქსელთან მიერთებას ;

ვ ) გარემოსდაცვითი შეფასების კოდექსით გათვალისწინებული გარემოსდაცვითი გადაწყვეტილება , თუ , საქართველოს კანონმდებლობის შესაბამისად , ასეთი გადაწყვეტილება სავალდებულოა კონკრეტული ენერგეტიკული საქმიანობის განსახორციელებლად ;

ზ ) ძირითადი აქტივების ჩამონათვალი ღირებულების მითითებით და ლიცენზიის მაძიებელი ენერგეტიკული საწარმოს შეფასების (აუდიტის ) დასკვნა ;

თ ) ლიცენზიის მაძიებლის ორგანიზაციული სტრუქტურა , რომელიც ადასტურებს , რომ ლიცენზიის მაძიებელ ენერგეტიკულ საწარმოს აქვს შესაბამისი კვალიფიკაციისა და კომპეტენციის ადამიანური რესურსი კონკრეტულ ენერგეტიკულ საქმიანობასთან დაკავშირებული პროფესიული ფუნქციების შესასრულებლად , ან აღნიშნული ფუნქციების მესამე პირების მეშვეობით შესრულების დამადასტურებელი დოკუმენტები .

3. ელექტროენერგიის გადაცემის ლიცენზიის ან ბუნებრივი გაზის გადაცემის ლიცენზიის მაძიებელი სხვა მოთხოვნებთან ერთად უნდა აკმაყოფილებდეს გადამცემი სისტემის ოპერატორის განცალკევებასა და სერტიფიცირებასთან დაკავშირებით ამ კანონის XI და XII თავებით დადგენილ მოთხოვნებს . სერტიფიცირებულ გადაცემის ლიცენზიის მაძიებელს არ მოეთხოვება სალიცენზიო განაცხადთან ერთად განცალკევების დამადასტურებელი დოკუმენტაციის წარდგენა .

4. ელექტროენერგიის განაწილების ლიცენზიის ან ბუნებრივი გაზის განაწილების ლიცენზიის მაძიებელი სხვა მოთხოვნებთან ერთად უნდა აკმაყოფილებდეს განაწილების სისტემის ოპერატორის განცალკევებასთან დაკავშირებით ამ კანონის 73-ე მუხლით დადგენილ მოთხოვნებს და მან კომისიას უნდა წარუდგინოს შესაბამისი დამადასტურებელი დოკუმენტაცია .

5. „ლიცენზიებისა და ნებართვების შესახებ “ საქართველოს კანონით დადგენილი მოთხოვნების შესრულების გარდა , წყალმომარაგების საქმიანობის ლიცენზიის მაძიებელმა სალიცენზიო განაცხადთან ერთად კომისიას უნდა წარუდგინოს :

ა ) წარმოების საშუალებების ფლობის (ამ საშუალებებით სარგებლობის ) დამადასტურებელი დოკუმენტი ;

ბ ) მოთხოვნილი ლიცენზიის შესაბამისი სასმელი წყლის წყალმომარაგების სისტემის ან /და წყალარინების სისტემის სქემა და მისი მუშაობის ტექნოლოგიური აღწერილობა ;

გ ) ამ პუნქტის „ა “ ქვეპუნქტით გათვალისწინებული წარმოების საშუალებების ტექნიკური მდგომარეობის მოქმედ ტექნიკურ სტანდარტებთან შესაბამისობის დამადასტურებელი დოკუმენტი ;

დ ) ძირითადი აქტივების ჩამონათვალი და ლიცენზიის მაძიებელი საწარმოს შეფასების (აუდიტის ) დასკვნა .

6. ლიცენზიის მაძიებელი ვალდებულია კომისიის მოთხოვნის შემთხვევაში წარუდგინოს მას ყველა ის ფაქტობრივი გარემოება , შესაბამისი დოკუმენტების , მონაცემებისა და ინფორმაციის ჩათვლით , რომელიც ადასტურებს ლიცენზიის მაძიებლის მიერ მოთხოვნილი ლიცენზიის შესაბამისი სალიცენზიო პირობების დაკმაყოფილებას .

7. კომისია უზრუნველყოფს ამ კანონის , „ლიცენზიებისა და ნებართვების შესახებ “ საქართველოს კანონისა და ლიცენზირების წესების შესაბამისად ლიცენზიის მაძიებლის მიერ წარსადგენი დოკუმენტების სრული სიის , შესაბამისი მარეგულირებელი სამართლებრივი აქტების , უფლებამოსილი საჯარო ორგანოებისა და ლიცენზირებასთან დაკავშირებული სტანდარტული ფორმების კომისიის ვებგვერდზე გამოქვეყნებასა და მუდმივ განახლებას .

8. ლიცენზიის გაცემა დასტურდება „ლიცენზიებისა და ნებართვების შესახებ “ საქართველოს კანონის შესაბამისად კომისიის მიერ გაცემული სალიცენზიო მოწმობით , რომელშიც სხვა მონაცემებთან ერთად აღნიშნული უნდა იყოს ლიცენზიის მფლობელი , ლიცენზირებული საქმიანობა , ლიცენზიატის მიერ გასაწევი მომსახურება , ძირითად საშუალებათა (აქტივების ) ადგილმდებარეობა , ლიცენზიის მოქმედების არეალი და ლიცენზიის გაცემის თარიღი . სალიცენზიო მოწმობის სტანდარტულ ფორმას ამტკიცებს კომისია .

9. ლიცენზიის მაძიებელს ლიცენზიის გაცემაზე უარი შეიძლება ეთქვას მხოლოდ ამ კანონითა და „ლიცენზიებისა და ნებართვების შესახებ “ საქართველოს კანონით დადგენილი საფუძვლით . ლიცენზიის გაცემაზე უარი უნდა იყოს სამართლებრივად დასაბუთებული და ეფუძნებოდეს ობიექტურობის , გამჭვირვალობისა და არადისკრიმინაციულობის პრინციპებს . ლიცენზიის გაცემის თაობაზე უარი ჯეროვნად უნდა განემარტოს ლიცენზიის მაძიებელს .

10. ლიცენზიის გაცემის თაობაზე უარი შეიძლება გასაჩივრდეს ამ კანონითა და „ლიცენზიებისა და ნებართვების შესახებ “ საქართველოს კანონით დადგენილი წესით .

11. ენერგეტიკული საქმიანობის ლიცენზიის გაცემის თაობაზე უარის თქმის ყველა შემთხვევა , მის მიზეზებთან ერთად , უნდა ეცნობოს ენერგეტიკული გაერთიანების სამდივნოს .

მუხლი 14. ლიცენზიატის უფლებები და ვალდებულებები

1. ლიცენზიატს უფლება აქვს , საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი წესით სრულად ისარგებლოს კონკრეტული საქმიანობის ლიცენზიიდან გამომდინარე მისთვის მინიჭებული უფლებებით და ვალდებულია ჯეროვნად შეასრულოს დაკისრებული ფუნქციები და ვალდებულებები .

2. ლიცენზიატს არ აქვს უფლება , კომისიის წინასწარი თანხმობის გარეშე შეწყვიტოს , შეამციროს ან მისი მოქმედების არეალის ფარგლების გარეთ გაზარდოს ლიცენზიით გათვალისწინებული მომსახურება , გარდა იმ შემთხვევებისა , როდესაც მომსახურების შეწყვეტა ან შემცირება ხდება სისტემით მოსარგებლის ან მომხმარებლის მიერ მომსახურების საფასურის გადაუხდელობის გამო ან /და საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი ტექნიკური ან უსაფრთხოების მიზეზით . აღნიშნული გამონაკლისების გარდა , მომსახურების შეწყვეტის ან შემცირების მიზნით ლიცენზიატი ვალდებულია წინასწარ , გონივრული ვადით ადრე მიმართოს კომისიას მომსახურების შეწყვეტის ან შემცირების მოთხოვნით . იმ შემთხვევაში , თუ კომისიამ მიიღო მოთხოვნა მომსახურების შეწყვეტის ან /და შემცირების ან ლიცენზიის გაუქმების თაობაზე , იგი უფლებამოსილია , „ლიცენზიებისა და ნებართვების შესახებ “ საქართველოს კანონის მოთხოვნათა შესაბამისად , მიიღოს გადაწყვეტილება სპეციალური მმართველის დანიშვნის თაობაზე , თუ ლიცენზიატის მოთხოვნის დაკმაყოფილების შემთხვევაში შესაძლოა საფრთხე შეექმნას მომხმარებლებისთვის დადგენილი ხარისხის სტანდარტების შესაბამისად ელექტროენერგიისა და ბუნებრივი გაზის უწყვეტ მიწოდებასა და სასმელი წყლით საიმედო მომარაგებას . კომისიისგან მომსახურების შეწყვეტაზე ან შემცირებაზე თანხმობის მიღების შემთხვევაში ლიცენზიატი აბარებს სალიცენზიო მოწმობას . ასეთ შემთხვევაში კომისია უფლებამოსილია ცვლილება შეიტანოს ლიცენზიაში ან გააუქმოს ლიცენზია .

3. არ შეიძლება ლიცენზიატს დაეკისროს ვალდებულება , გააგრძელოს ლიცენზიით გათვალისწინებული მომსახურების გაწევა , თუ ამ მომსახურების მიმღები სისტემით მოსარგებლე ან მომხმარებელი არ ასრულებს საქართველოს კანონმდებლობით ან /და მომსახურების ხელშეკრულებით გათვალისწინებულ მოთხოვნებს .

4. ლიცენზიატი ვალდებულია კომისიას აცნობოს კომისიის მიერ დამტკიცებული ლიცენზირების წესების შესაბამისად , ლიცენზიის მისაღებად წარდგენილ მონაცემებში ან ინფორმაციაში განხორციელებული ცვლილების თაობაზე . კომისია განსაზღვრავს იმ მონაცემებსა და ინფორმაციას , რომელთა ცვლილება ექვემდებარება დაუყოვნებელ შეტყობინებას , და ადგენს სხვა სახის მონაცემებში ან ინფორმაციაში განხორციელებული ცვლილებების შეტყობინების ვადას .