Document structure
View explanations
Referenced documents
Document Highlights
Consolidated publications
Consolidated version (final)
|
მიკრობანკების საქმიანობის შესახებ
|
თავი I. ზოგადი დებულებანი
მუხლი 1. კანონის რეგულირების სფერო 1. ამ კანონის მიზანია საქართველოში მოქმედი მიკრობანკების საქმიანობის სამართლებრივი მოწესრიგება, მათი განვითარებისთვის ჯანსაღი გარემოს შექმნა და ბაზარზე თავისუფალი კონკურენციის უზრუნველყოფა. 2. მიკრობანკი ვალდებულია თავის საფირმო სახელწოდებასა და სახელშეკრულებო ურთიერთობებში, „მეწარმეთა შესახებ“ საქართველოს კანონით გათვალისწინებული აღნიშვნის გარდა, გამოიყენოს ტერმინი „მიკრობანკი“. 3. ნებადართულია, მიკრობანკმა თავის სახელწოდებად გამოიყენოს ტერმინი „ბანკი“, გარდა ამ მუხლის მე-2 პუნქტით გათვალისწინებული შემთხვევებისა.
მუხლი 2. ტერმინთა განმარტება 1. ამ კანონის მიზნებისთვის მასში გამოყენებულ ტერმინებს აქვს შემდეგი მნიშვნელობა: ა) ადმინისტრატორი – მიკრობანკის სამეთვალყურეო საბჭოს წევრი, დირექტორატის წევრი ან/და სხვა პირი, რომელსაც პირდაპირ ან არაპირდაპირ აქვს მიკრობანკის საქმიანობის დაგეგმვის, მართვის ან/და კონტროლის უფლებამოსილება და პასუხისმგებლობა. აღნიშნულ პირთა პოზიციების ჩამონათვალს ამტკიცებს მიკრობანკის სამეთვალყურეო საბჭო; ბ) მიკრობანკი – სააქციო საზოგადოების სამართლებრივი ფორმით დაფუძნებული იურიდიული პირი, რომელიც ლიცენზირებულია საქართველოს ეროვნული ბანკის მიერ და ახორციელებს ამ კანონით გათვალისწინებულ საბანკო საქმიანობას; გ) მიკრობანკთან დაკავშირებული პირი – ადმინისტრატორი, აქციონერი, მასთან ნათესაური კავშირის მქონე პირი, რომელიც, საქართველოს სამოქალაქო კოდექსის თანახმად, I რიგის ან II რიგის კანონით მემკვიდრეა, ან მასთან საქმიანი ინტერესებით დაკავშირებული პირი; დ) ბენეფიციარი მესაკუთრე – პირი, რომელიც კანონის ან გარიგების საფუძველზე იღებს ფულად ან სხვა სარგებელს და რომელსაც ამ სარგებლის სხვა პირისთვის გადაცემის ვალდებულება არ აკისრია, ხოლო თუ ბენეფიციარი მესაკუთრე არის არასამეწარმეო (არაკომერციული) მიზნებისთვის შექმნილი იურიდიული პირი ან მესაკუთრე იურიდიულ პირს არ ჰყავს მნიშვნელოვანი წილის მესაკუთრე პირი – მისი მმართველი ორგანოს წევრი; ე) ერთობლივად მოქმედ პარტნიორთა (აქციონერთა) ჯგუფი – პარტნიორების (აქციონერების) ჯგუფი, რომლებსაც აქვთ ახლონათესაური კავშირი, პარტნიორები (აქციონერები), რომლებიც ერთმანეთთან დაკავშირებული არიან, გარდა მიკრობანკისა, სხვა კომერციული ინტერესებით, პარტნიორები (აქციონერები), რომელთა შორისაც არსებობს მიკრობანკის მნიშვნელოვანი წილის შეძენის შესახებ აშკარა ან ფარული შეთანხმება ნებისმიერი ფორმით; ვ) მიკრობანკის საქმიანობა – ამ კანონის მე-3 მუხლით გათვალისწინებული საქმიანობები; ზ) ფინანსური ინსტიტუტი – „ფასიანი ქაღალდების ბაზრის შესახებ“ საქართველოს კანონით განსაზღვრული ფინანსური ინსტიტუტი; თ) შვილობილი საწარმო (შვილობილი ორგანიზაცია) – იურიდიული პირი ან იურიდიული პირის სტატუსის არმქონე ორგანიზაციული წარმონაქმნი, რომელსაც სათავო საწარმო (სათავო ორგანიზაცია) აკონტროლებს; ი) სათავო საწარმო (სათავო ორგანიზაცია) – იურიდიული პირი, რომელსაც აქვს ერთი ან ერთზე მეტი შვილობილი საწარმო (შვილობილი ორგანიზაცია); კ) კონტროლი – საწარმოს ხმის უფლების მქონე აქციების/წილის 50 პროცენტის ან 50 პროცენტზე მეტის პირდაპირი ან არაპირდაპირი ფლობა ან/და საწარმოსთან დადებული ხელშეკრულების, მისი წესდების ან/და სხვა აქციონერებთან ან პარტნიორებთან დადებული შეთანხმების საფუძველზე მინიჭებული საწარმოს საქმიანობის მართვის უფლებამოსილება, რომელიც მაკონტროლებელ პირს აძლევს ეკონომიკური სარგებლის მიღებისა და მის ოდენობაზე გავლენის მოხდენის შესაძლებლობას, მათ შორის, ადმინისტრატორთა უმრავლესობის დანიშვნის ან გათავისუფლების უფლებამოსილებას; ლ) მაკონტროლებელი პირი – კონტროლის განმახორციელებელი პირი; მ) მონათესავე საწარმო – იურიდიული პირის კონტროლისადმი დაქვემდებარებული საწარმო, აგრეთვე მისი მაკონტროლებელი პირები და მათი კონტროლისადმი დაქვემდებარებული საწარმოები; ნ) პირი – ფიზიკური ან იურიდიული პირი, აგრეთვე საქართველოს კანონმდებლობით გათვალისწინებული ორგანიზაციული წარმონაქმნი, რომელიც იურიდიული პირი არ არის; ო) მნიშვნელოვანი წილი – პირის ან ერთობლივად მოქმედ პარტნიორთა (აქციონერთა) ჯგუფის პირდაპირ ან არაპირდაპირ მფლობელობაში არსებული მიკრობანკის განაღდებული კაპიტალის ან ნებადართული კაპიტალის ან/და ხმის უფლების მქონე აქციების 10 პროცენტზე მეტი წილი ან/და პირის ან ერთობლივად მოქმედ პარტნიორთა (აქციონერთა) ჯგუფის მიერ მიკრობანკზე მნიშვნელოვანი გავლენის მოხდენის შესაძლებლობა ან/და კონტროლი, მიუხედავად კაპიტალში ან/და ხმის უფლების მქონე აქციებში წილის ოდენობისა; პ) მნიშვნელოვანი გავლენა – საწარმოს ფინანსურ და საოპერაციო პოლიტიკასთან დაკავშირებული გადაწყვეტილებების მიღებაში მონაწილეობის უფლება, რომელიც არ არის ამ პოლიტიკის კონტროლი ან ერთობლივი კონტროლი; ჟ) არაპირდაპირი მონაწილეობა (ფლობა) – იურიდიული პირის კაპიტალში წილის ფლობა შესაბამისი მესამე პირის მეშვეობით; რ) საზედამხედველო კაპიტალი – კაპიტალის სახეობა, რომელიც იქმნება მიკრობანკის საქმიანობის განსახორციელებლად, მოსალოდნელი თუ მოულოდნელი ფინანსური დანაკარგების/ზარალის გასანეიტრალებლად და სხვადასხვა სახის რისკისგან დასაცავად; ს) სააქციო კაპიტალი – მიკრობანკის აქციონერთა კაპიტალი, რომელიც არის მიკრობანკის მთლიან აქტივებსა და მთლიან ვალდებულებებს შორის სხვაობა; ტ) ნებადართული კაპიტალი – სააქციო საზოგადოების აქციონერთა მიერ დათქმული და მისი წესდებით გათვალისწინებული კაპიტალი; უ) განაღდებული კაპიტალი – ნებადართული კაპიტალის ფულადი ფორმით შევსებული ნაწილი; ფ) ახლო ნათესავი − „საქართველოს ეროვნული ბანკის შესახებ“ საქართველოს ორგანული კანონით განსაზღვრული ახლო ნათესავი. 2. ამ კანონში გამოყენებულ სხვა ტერმინებს აქვს საქართველოს კანონმდებლობით განსაზღვრული მნიშვნელობა.
მუხლი 3. მიკრობანკის საქმიანობა 1. მიკრობანკის ბიზნესმოდელი ეფუძნება სამეწარმეო საქმიანობიდან (მათ შორის, სასოფლო-სამეურნეო საქმიანობიდან) შემოსავლის მიმღები პირების დაკრედიტებას. კერძოდ, მიკრობანკის საკრედიტო პორტფელის არანაკლებ 70 პროცენტისა უნდა შედგებოდეს სამეწარმეო მიზნით გაცემული სესხებისგან ან/და იმ სესხებისგან, რომელთა დაფარვის წყაროც სამეწარმეო საქმიანობიდან მიღებული შემოსავალია. 2. ამ კანონის მიზნებისთვის სამეწარმეო საქმიანობიდან მიღებული შემოსავალი სესხების დაფარვის წყაროდ მიიჩნევა იმ შემთხვევაში, თუ ეს შემოსავალი მსესხებლის ჯამური შემოსავლის 50 პროცენტზე მეტია. 3. მიკრობანკი უფლებამოსილია განახორციელოს მხოლოდ შემდეგი საბანკო საქმიანობები: ა) სესხების, გარანტიების, აკრედიტივებისა და ლიზინგის გაცემა, ფაქტორინგული ოპერაციების განხორციელება ამ კანონით დადგენილი ლიმიტის ფარგლებში; ბ) პროცენტიანი და უპროცენტო მოთხოვნამდე და ვადიანი დეპოზიტების მოზიდვა მხოლოდ „დეპოზიტების დაზღვევის სისტემის შესახებ“ საქართველოს კანონით განსაზღვრული ზღვრის ფარგლებში და ზღვრის ზემოთ, მიმდინარე ანგარიშების მომსახურება საქართველოს ეროვნული ბანკის მიერ დადგენილი ლიკვიდურობის მოთხოვნების დაცვით, სხვა დაბრუნებადი ფულადი სახსრების მოზიდვა პირებისგან, მათ შორის, ფიზიკური პირებისგან (მათ შორის, ინდივიდუალური მეწარმისგან), ამ მუხლის მე-6 პუნქტის შესაბამისად; გ) საკორესპონდენტო ანგარიშების გახსნა და მომსახურება; დ) ნაღდი და უნაღდო ანგარიშსწორების ოპერაციების განხორციელება და საკასო-საინკასაციო მომსახურების გაწევა; ე) საგადახდო ბარათების გამოშვება და მათი მიმოქცევის ორგანიზება; ვ) საგადახდო მომსახურების გაწევა, საგადახდო სისტემის ოპერირება, ანგარიშსწორების აგენტის ფუნქციების შესრულება; ზ) უპროცენტო საბანკო მომსახურების გაწევა; თ) დერივატივის დადება, საკუთარი სახსრებით ფასიანი ქაღალდების ყიდვა-გაყიდვა, გარდა იმ შემთხვევისა, თუ აღნიშნული საქმიანობის განხორციელება საბროკერო საქმიანობის ლიცენზიას საჭიროებს; ი) საკუთარი და თავის კლიენტთა სახსრებით უცხოური ვალუტის ყიდვა-გაყიდვა; კ) ფასეულობათა შენახვა; ლ) ქონების იჯარით გაცემა მხოლოდ ამ მუხლით გათვალისწინებული საქმიანობის განსახორციელებლად; მ) ამ მუხლით გათვალისწინებულ თითოეულ საქმიანობასთან დაკავშირებული სხვა მომსახურებების გაწევა; ნ) „საქართველოს ეროვნული ბანკის შესახებ“ საქართველოს ორგანული კანონის შესაბამისად სხვა პირის სასარგებლოდ ვირტუალური აქტივის მომსახურების გაწევა, კერძოდ, კონვერტირებადი ვირტუალური აქტივის ურთიერთგადაცვლა (მათ შორის, თვითმომსახურების კიოსკის მეშვეობით) ეროვნულ ან უცხოურ ვალუტაში სხვა ვირტუალურ აქტივში ან ფინანსურ ინსტრუმენტში, გადაცემა ან/და კონვერტირებადი ვირტუალური აქტივის ან მისი გამოყენებისთვის საჭირო ინსტრუმენტის შენახვა, რაც ვირტუალური აქტივის კონტროლის საშუალებას იძლევა, და აღნიშნული მომსახურების გაწევისთვის აუცილებელი დამხმარე საქმიანობა. 4. მიკრობანკმა სესხი მხოლოდ ეროვნული ვალუტით უნდა გასცეს. 5. მიკრობანკი უფლებამოსილია, ამ მუხლის მე-3 პუნქტით გათვალისწინებული საქმიანობების გარდა, საქართველოს ეროვნული ბანკის თანხმობით დამატებით განახორციელოს საბროკერო კომპანიისთვის ნებადართული საქმიანობა „ფასიანი ქაღალდების ბაზრის შესახებ“ საქართველოს კანონის მოთხოვნების შესაბამისად. ამ პუნქტით გათვალისწინებული თანხმობის გაცემისა და გაუქმების წესსა და პირობებს ნორმატიული აქტით ადგენს საქართველოს ეროვნული ბანკი. 6. მიკრობანკის მიერ ფიზიკური პირებისგან (მათ შორის, ინდივიდუალური მეწარმისგან) დაბრუნებადი ფულადი სახსრების მოზიდვის შემთხვევაში თითოეული ფიზიკური პირისგან (მათ შორის, ინდივიდუალური მეწარმისგან) მოზიდული ფულადი სახსრების ოდენობა არ უნდა იყოს 100 000 (ასი ათას) ლარზე ან უცხოური ვალუტით მის ეკვივალენტზე ნაკლები. ეს შეზღუდვა არ ვრცელდება ფასიანი ქაღალდების საჯარო შეთავაზებასა და მიკრობანკის აქციონერის/დამფუძნებლის მიერ მიკრობანკზე სესხის გაცემაზე ან მის კაპიტალში შენატანის განხორციელებაზე. 100 000 (ასი ათას) ლარზე მეტი ოდენობის დაბრუნებადი ფულადი სახსრების მოზიდვა შესაძლებელია მხოლოდ საზედამხედველო კაპიტალთან შეფარდებით, შესაბამისი ზღვრის ფარგლებში, რომელიც განისაზღვრება საქართველოს ეროვნული ბანკის ნორმატიული აქტით.
თავი II. მიკრობანკის ლიცენზირება
მუხლი 4. სალიცენზიო მოთხოვნები 1. საქართველოს ეროვნული ბანკი მიკრობანკის საქმიანობის ლიცენზიას გასცემს საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი წესით რეგისტრირებულ იურიდიულ პირზე, რომელიც აკმაყოფილებს შემდეგ მოთხოვნებს: ა) მისი განაღდებული კაპიტალის ოდენობა შეესაბამება საქართველოს ეროვნული ბანკის მიერ დადგენილ მოთხოვნებს; ბ) ადმინისტრატორი აკმაყოფილებს ამ კანონითა და ადმინისტრატორთა შესაფერისობის კრიტერიუმების შესახებ საქართველოს ეროვნული ბანკის სამართლებრივი აქტით განსაზღვრულ მოთხოვნებს; გ) მნიშვნელოვანი წილის მფლობელი აქციონერი აკმაყოფილებს ამ კანონითა და საქართველოს ეროვნული ბანკის სამართლებრივი აქტით განსაზღვრულ მოთხოვნებს; დ) მისი ჯგუფის სტრუქტურა, მფლობელობის სტრუქტურა, მმართველობის სტრუქტურა და საოპერაციო საქმიანობა/გარემო არის გამჭვირვალე, შეესაბამება სათანადო კორპორაციული მართვის სტანდარტებს, იძლევა ეფექტიანი ინდივიდუალური ან კონსოლიდირებული ზედამხედველობის განხორციელების შესაძლებლობას და საფრთხეს არ უქმნის მიკრობანკის ან/და ფინანსური სექტორის სტაბილურობასა და ჯანსაღ ფუნქციონირებას. თუ ამ პუნქტის „ბ“ და „გ“ ქვეპუნქტებით გათვალისწინებული ერთი ან რამდენიმე ფიზიკური პირი ან/და იურიდიული პირი სხვა ქვეყნის იურისდიქციას ექვემდებარება, საქართველოს ეროვნული ბანკი ამ ქვეპუნქტით განსაზღვრული კრიტერიუმის შეფასებისას ითვალისწინებს აგრეთვე ეფექტიანი ზედამხედველობის განხორციელებაზე აღნიშნული ქვეყნის კანონმდებლობისა და ადმინისტრაციული პროცედურების გავლენას; ე) ბიზნესგეგმის ადეკვატურობისა და განხორციელებადობის, აგრეთვე საბანკო სექტორში მისი პოტენციური პოზიციის გათვალისწინებით მას ექნება მდგრადი ფუნქციონირების შესაძლებლობა; ვ) მისი სათავო ოფისი (ადგილი, სადაც მიკრობანკის მართვასთან დაკავშირებული გადაწყვეტილებების უმრავლესობა მიიღება) საქართველოს ტერიტორიაზეა და მის მიერ საბანკო საქმიანობის განსახორციელებლად დაკავებული ფართობი აკმაყოფილებს საქართველოს ეროვნული ბანკის მიერ დადგენილ მოთხოვნებს. 2. საქართველოს ეროვნული ბანკის სამართლებრივი აქტით განისაზღვრება მიკრობანკის ლიცენზირების წესი და პირობები, მათ შორის, დამატებით წარსადგენი ინფორმაცია.
მუხლი 5. მიკრობანკის საქმიანობის ლიცენზიის მისაღებად წერილობითი მიმართვის წარდგენა 1. მიკრობანკის საქმიანობის ლიცენზიის მისაღებად ამ ლიცენზიის მაძიებლის სამეთვალყურეო საბჭოს ან აქციონერების მიერ უფლებამოსილი პირი საქართველოს ეროვნულ ბანკს წერილობით მიმართვას წარუდგენს. 2. მიკრობანკის საქმიანობის ლიცენზიის მისაღებად წარდგენილ წერილობით მიმართვას უნდა დაერთოს ამ ლიცენზიის მაძიებლის შესახებ შემდეგი დოკუმენტაცია და ინფორმაცია: ა) სადამფუძნებლო დოკუმენტები; ბ) კომერციული ბანკის ცნობა ნებადართული კაპიტალისა და განაღდებული კაპიტალის შესახებ, აგრეთვე ინფორმაცია, რომელიც მოიცავს მონაცემებს ნებადართული კაპიტალისა და საზედამხედველო კაპიტალის საკუთრებისა და წარმოშობის თაობაზე. უცხოური ბანკის/მიკრობანკის ფილიალი ან შვილობილი მიკრობანკი წარადგენს ინფორმაციას სათავო ბანკის/მიკრობანკის მიერ მისთვის გამოყოფილი რესურსის ოდენობის შესახებ; გ) საქართველოს ეროვნული ბანკის პრეზიდენტის სამართლებრივი აქტით განსაზღვრული მინიმალური საზედამხედველო კაპიტალის შევსების დამადასტურებელი საბანკო ამონაწერი; დ) მისი ადმინისტრატორებისა და მმართველი ორგანოების (დირექტორატისა და სამეთვალყურეო საბჭოს) ამ კანონითა და საქართველოს ეროვნული ბანკის სამართლებრივი აქტით განსაზღვრულ ინდივიდუალური და ერთობლივი შესაფერისობის მოთხოვნებთან შესაბამისობის შესახებ ინფორმაცია; ე) „სალიცენზიო და სანებართვო მოსაკრებლების შესახებ“ საქართველოს კანონით განსაზღვრული სალიცენზიო მოსაკრებლის გადახდის დამადასტურებელი დოკუმენტი (ქვითარი); ვ) მიკრობანკის საქმიანობის ლიცენზიის მაძიებლის ჯგუფის სტრუქტურის/მფლობელობის სტრუქტურის შესახებ ინფორმაცია, აგრეთვე მნიშვნელოვანი წილის შეძენის შესახებ საქართველოს ეროვნული ბანკის სამართლებრივი აქტითა და ამ მუხლის მე-3 პუნქტით განსაზღვრული ინფორმაცია/დოკუმენტაცია მნიშვნელოვანი წილის მფლობელი როგორც აქციონერის, ისე შუალედური მფლობელისა და ბენეფიციარი მესაკუთრის თაობაზე, ხოლო ასეთი მესაკუთრის არარსებობის შემთხვევაში − 20 უმსხვილესი აქციონერის საიდენტიფიკაციო ინფორმაცია და მათ მფლობელობაში არსებული წილების/აქციების ოდენობისა და ტიპის შესახებ ინფორმაცია; ზ) (ამოღებულია - 15.12.2023, №4018); თ) მისი სამეთვალყურეო საბჭოს, მათ შორის, აუდიტის კომიტეტის, და დირექტორატის შესახებ ინფორმაცია, ამ მუხლის მე-4 პუნქტის შესაბამისად; ი) მისი სამეთვალყურეო საბჭოს მიერ დამტკიცებული დოკუმენტაცია, მათ შორის, ბიზნესგეგმა, ამ მუხლის მე-5 პუნქტის შესაბამისად; კ) ინფორმაცია წარსული საქმიანობის შესახებ, საქართველოს ეროვნული ბანკის შესაბამისი სამართლებრივი აქტის თანახმად; ლ) უცხოური მიკრობანკის ფილიალის ან შვილობილი მიკრობანკის ლიცენზირების შემთხვევაში − დამატებითი ინფორმაცია, ამ მუხლის მე-6 პუნქტის შესაბამისად; მ) იმ უძრავი ქონებით სარგებლობის ან მასზე საკუთრების უფლების დამადასტურებელი დოკუმენტაცია, სადაც განთავსდება მიკრობანკის საქმიანობის ლიცენზიის მაძიებელი ან მისი ფილიალი; ნ) ნებისმიერი სხვა ინფორმაცია, რომელსაც საქართველოს ეროვნული ბანკი დასაბუთებულად მოითხოვს კონკრეტულ შემთხვევაში, მიკრობანკის საქმიანობის ლიცენზიის მაძიებლის სალიცენზიო მოთხოვნებთან შესაბამისობის დასადგენად. 3. მიკრობანკის საქმიანობის ლიცენზიის მისაღებად წარდგენილი ინფორმაცია უნდა მოიცავდეს მიკრობანკის საქმიანობის ლიცენზიის მაძიებლის ჯგუფის სტრუქტურის/მფლობელობის სტრუქტურის შესახებ ინფორმაციას (მონაცემებს), აგრეთვე მნიშვნელოვანი წილის მფლობელი როგორც აქციონერის, ისე შუალედური მფლობელისა და ბენეფიციარი მესაკუთრის თაობაზე შემდეგ ინფორმაციას/დოკუმენტაციას: ა) ფიზიკური პირის შემთხვევაში: ა.ა) პირადობის დამადასტურებელ დოკუმენტს; ა.ბ) მოქალაქეობისა და რეზიდენტობის შესახებ ინფორმაციას; ა.გ) დეტალურ ავტობიოგრაფიას; ა.დ) საქართველოს ტერიტორიაზე ფინანსურ ინსტიტუტებში ამჟამად ან წარსულში არსებული წილების ოდენობისა და სხვა ბიზნესინტერესების შესახებ ინფორმაციას; ა.ე) ნასამართლობის შესახებ ცნობას ყველა იმ ქვეყნის ადმინისტრაციული ორგანოდან, რომლის რეზიდენტიც იყო ეს პირი ბოლო 10 წლის განმავლობაში; ა.ვ) ფინანსური მდგომარეობის, შემოსავლის წყაროსა და წარმომავლობის შესახებ ინფორმაციას (მონაცემებს); ა.ზ) შემოსავლების შესახებ საგადასახადო დეკლარაციას; ბ) იურიდიული პირის შემთხვევაში: ბ.ა) სარეგისტრაციო დოკუმენტებს; ბ.ბ) აუდიტორის მიერ აუდიტირებულ უახლესი პერიოდის (კვარტალის) ფინანსურ ანგარიშგებას. თუ იურიდიული პირი საქართველოს ეროვნულ ბანკს მიმართავს დაფუძნებიდან არაუგვიანეს 6 თვისა, იგი წარადგენს მხოლოდ არააუდიტირებულ მიმდინარე ბალანსსა და შესაბამის შენიშვნებს; ბ.გ) იურიდიული პირისა და მისი ადმინისტრატორების სისხლისსამართლებრივი პასუხისმგებლობის/ნასამართლობის შესახებ ცნობებს ყველა იმ ქვეყნის ადმინისტრაციული ორგანოდან, რომლის რეზიდენტებიც იყვნენ ეს პირები ბოლო 10 წლის განმავლობაში. 4. მიკრობანკის საქმიანობის ლიცენზიის მაძიებლის სამეთვალყურეო საბჭოს, მათ შორის, აუდიტის კომიტეტის, და დირექტორატის შესახებ ინფორმაცია უნდა მოიცავდეს საქართველოს ეროვნული ბანკის სამართლებრივი აქტით განსაზღვრულ ინფორმაციას. 5. მიკრობანკის საქმიანობის ლიცენზიის მაძიებლის სამეთვალყურეო საბჭოს მიერ დამტკიცებული დოკუმენტაცია უნდა მოიცავდეს: ა) ორგანიზაციულ სტრუქტურასა და დირექტორატის წევრთა სამუშაოს აღწერილობას; ბ) კორპორაციული მართვის პრინციპებს; გ) საკრედიტო, საბაზრო, საოპერაციო, ფულის გათეთრებისა და ტერორიზმის დაფინანსების და სხვა შესაბამისი რისკების მართვის ჩარჩოს; დ) კაპიტალის ადეკვატურობის შიდა შეფასების მოდელს; ე) კაპიტალის ადეკვატურობის გაანგარიშებას საქართველოს ეროვნული ბანკის მიერ დადგენილი მოთხოვნების შესაბამისად, ბიზნესგეგმით გათვალისწინებულ საბიუჯეტო გეგმაზე დაყრდნობით; ვ) სააღრიცხვო პოლიტიკას; ზ) ბიზნესგეგმას. იგი უნდა შეესაბამებოდეს დაგეგმილ საქმიანობას და შეიცავდეს სულ მცირე შემდეგ ინფორმაციას: ზ.ა) ბიზნესსტრატეგიას; ზ.ბ) ბიზნესსტრატეგიაზე ქვეყნის მაკროეკონომიკური მდგომარეობის პოტენციური გავლენის შესახებ ინფორმაციას; ზ.გ) მიზნობრივი ბაზრის აღწერას და საკუთარი კონკურენტუნარიანობის შეფასებას; ზ.დ) საბიუჯეტო გეგმასა და ფინანსური მაჩვენებლების პროგნოზს, მათ შორის, სტრესული სცენარების გათვალისწინებით, მომდევნო 3 წლისთვის; ზ.ე) ბიზნესსა და მარეგულირებელ ნორმებთან დაკავშირებულ რისკფაქტორებს; ზ.ვ) საწყის ეტაპზე დასანერგი საინფორმაციო ტექნოლოგიების მინიმუმს და მათი მომდევნო საოპერაციო პერიოდში დანერგვის გეგმას. 6. უცხოური ბანკის/მიკრობანკის ფილიალის ან შვილობილი მიკრობანკის ლიცენზირების შემთხვევაში დამატებითი ინფორმაცია უნდა მოიცავდეს: ა) სათავო ბანკის/მიკრობანკის ბოლო 3 წლის ფინანსური მდგომარეობის შესახებ ანგარიშგებასა და მოგება-ზარალის თაობაზე ანგარიშგებას; ბ) სათავო ბანკის/მიკრობანკის სამეთვალყურეო საბჭოს გადაწყვეტილებას მიკრობანკის საქმიანობის ლიცენზიის მისაღებად საქართველოს ეროვნული ბანკისთვის წერილობითი მიმართვის წარდგენის შესახებ; გ) სათავო ბანკის/მიკრობანკის საზედამხედველო ორგანოს დასტურს საქართველოში ფილიალის/შვილობილი მიკრობანკის გახსნაზე. 7. მიკრობანკი, აგრეთვე მისი მნიშვნელოვანი წილის მფლობელი როგორც აქციონერი, ისე შუალედური მფლობელი და ბენეფიციარი მესაკუთრე ვალდებული არიან საქართველოს ეროვნული ბანკის მიერ მოთხოვნის შემთხვევაში წარუდგინონ მას ამ მუხლით განსაზღვრული შესაბამისი განახლებული ინფორმაცია. 8. მიკრობანკი ვალდებულია სადამფუძნებლო სტრუქტურის ისეთი ცვლილების შესახებ, რომელმაც შესაძლებელია მიკრობანკის აქციონერების ან/და ადმინისტრატორების შესაფერისობაზე, აგრეთვე მიკრობანკის ლიცენზირების სხვა პირობებთან/კრიტერიუმებთან შესაბამისობაზე გარკვეული გავლენა მოახდინოს, წინასწარ შეატყობინოს საქართველოს ეროვნულ ბანკს საქართველოს ეროვნული ბანკის მიერ დადგენილი წესით. 9. ამ მუხლით გათვალისწინებული დოკუმენტები წარდგენილი უნდა იქნეს დედნების ან მათი სანოტარო წესით დამოწმებული ასლების სახით. უცხო ქვეყანაში გაცემული დოკუმენტები აგრეთვე აპოსტილით დამოწმებული ან/და ლეგალიზებული უნდა იყოს. ამასთანავე, წარდგენილი უნდა იქნეს აღნიშნული დოკუმენტების სათანადოდ დამოწმებული თარგმანი ქართულ ენაზე. 10. არარეზიდენტი იურიდიული პირის შემთხვევაში, თუ შესაბამისი ქვეყნის კანონმდებლობა სისხლისსამართლებრივი პასუხისმგებლობის შესახებ ცნობის გაცემას არ ითვალისწინებს, საქართველოს ეროვნულ ბანკს უნდა წარედგინოს ამის დამადასტურებელი, უფლებამოსილი უწყების მიერ გაცემული ოფიციალური დოკუმენტი. საქართველოს 2023 წლის 15 დეკემბრის კანონი №4018 - ვებგვერდი, 28.12.2023წ.
მუხლი 6. მიკრობანკის საქმიანობის ლიცენზიის გაცემის შესახებ გადაწყვეტილების მიღება 1. მიკრობანკის საქმიანობის ლიცენზიის გაცემის შესახებ გადაწყვეტილებას იღებს მხოლოდ საქართველოს ეროვნული ბანკი. 2. მიკრობანკის საქმიანობის ლიცენზია გაიცემა განუსაზღვრელი ვადით. მისი სხვისთვის გადაცემა აკრძალულია. 3. მიკრობანკის საქმიანობის ლიცენზიის გაცემის შესახებ გადაწყვეტილების მისაღებად საქართველოს ეროვნული ბანკი შეისწავლის წარდგენილი ინფორმაციის/დოკუმენტაციის საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილ სალიცენზიო მოთხოვნებთან შესაბამისობას. საქართველოს ეროვნული ბანკი უფლებამოსილია მიკრობანკის საქმიანობის ლიცენზიის მისაღებად წარდგენილი წერილობითი მიმართვის მიღებამდე ამ ლიცენზიის მაძიებელთან შესაბამისი კონსულტაციები გამართოს. 4. მიკრობანკის საქმიანობის ლიცენზიის მისაღებად წერილობითი მიმართვის წარდგენიდან 5 სამუშაო დღის ვადაში საქართველოს ეროვნული ბანკი ამოწმებს წარდგენილი ინფორმაციის/დოკუმენტაციის ამ კანონის მე-4 და მე-5 მუხლებით განსაზღვრულ და საქართველოს ეროვნული ბანკის მიერ დადგენილ მოთხოვნებთან ფორმალურ შესაბამისობას. თუ მიკრობანკის საქმიანობის ლიცენზიის მაძიებელი საქართველოს კანონმდებლობით განსაზღვრულ ინფორმაციას/დოკუმენტაციას სრულყოფილად არ წარადგენს, საქართველოს ეროვნული ბანკი ლიცენზიის მაძიებელს უდგენს ხარვეზს და მის აღმოსაფხვრელად განუსაზღვრავს ვადას არაუმეტეს 15 სამუშაო დღისა. ხარვეზის აღმოსაფხვრელად განსაზღვრული ვადის გაშვების შემთხვევაში საქართველოს ეროვნული ბანკი ლიცენზიის მაძიებელს ლიცენზიის გაცემაზე უარს ეუბნება. ლიცენზიის მაძიებლის მიერ სრულყოფილი წერილობითი მიმართვის წარდგენის შემთხვევაში საქართველოს ეროვნული ბანკი გასცემს წერილობით დასტურს მისი მიღების შესახებ და მიუთითებს მიკრობანკის საქმიანობის ლიცენზიის გაცემის შესახებ გადაწყვეტილების მიღების ვადას. 5. საქართველოს ეროვნული ბანკი მიკრობანკის საქმიანობის ლიცენზიის მისაღებად წარდგენილ ინფორმაციას/დოკუმენტაციას განიხილავს სრულყოფილი წერილობითი მიმართვის მიღების შესახებ დასტურის გაცემიდან 6 თვის ვადაში. მისი განხილვის პერიოდში საქართველოს ეროვნულ ბანკს უფლება აქვს, მიკრობანკის საქმიანობის ლიცენზიის მაძიებლის სალიცენზიო მოთხოვნებთან შესაბამისობის დასადგენად თავისი უფლებამოსილების ფარგლებში მოითხოვოს ნებისმიერი სხვა, დამატებითი ინფორმაციის/დოკუმენტაციის წარდგენა, რომელიც კონკრეტულ შემთხვევაში აუცილებელია დასაბუთებული გადაწყვეტილების მისაღებად. დამატებითი ინფორმაციის/დოკუმენტაციის წარდგენის მოთხოვნის შემთხვევაში ჩერდება ამ პუნქტით გათვალისწინებული ვადის დინება და განისაზღვრება ვადა დამატებითი ინფორმაციის/დოკუმენტაციის წარსადგენად (მათ შორის, რამდენჯერმე). ლიცენზიის მაძიებლის მიერ საქართველოს ეროვნული ბანკის მიერ მოთხოვნილი ინფორმაციის/დოკუმენტაციის წარდგენა არის ვადის დინების განახლების საფუძველი, ხოლო მისი განსაზღვრულ ვადაში წარუდგენლობა – ლიცენზიის გაცემაზე უარის თქმის საფუძველი. საქართველოს ეროვნული ბანკი აღნიშნული ინფორმაციის/დოკუმენტაციის განხილვის შედეგად დაინტერესებულ პირს წერილობით აცნობებს ლიცენზიის გაცემაზე თანხმობას, ხოლო თუ ლიცენზიის მაძიებელი ვერ აკმაყოფილებს საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილ სალიცენზიო მოთხოვნებს − დასაბუთებულ უარს. 6. საქართველოს ეროვნული ბანკის მიერ მიკრობანკის საქმიანობის ლიცენზიის გაცემის შესახებ გადაწყვეტილების მიღების საერთო ვადა 12 თვეს არ უნდა აღემატებოდეს. 7. საქართველოს ეროვნული ბანკი უფლებამოსილია გასცეს მიკრობანკის საქმიანობის ლიცენზია და მიკრობანკს კონკრეტული ვადით ან უვადოდ დაუწესოს შეზღუდვები გარკვეული სახის ნებადართული საქმიანობის განხორციელებაზე.
მუხლი 7. ადმინისტრატორის შესაფერისობის კრიტერიუმები 1. ადმინისტრატორი უნდა აკმაყოფილებდეს შემდეგ შესაფერისობის კრიტერიუმებს: ა) კარგი რეპუტაცია, სანდოობა და საქმისადმი კეთილსინდისიერი დამოკიდებულება, რაც, მათ შორის, გულისხმობს, რომ ადმინისტრატორი არ უნდა იყოს ნასამართლევი მძიმე ან განსაკუთრებით მძიმე დანაშაულისთვის, ტერორიზმის დაფინანსებისთვის ან/და უკანონო შემოსავლის ლეგალიზაციისთვის ან სხვა ეკონომიკური დანაშაულისთვის; ბ) მიკრობანკის საქმიანობის წარმართვისთვის აუცილებელი, სათანადო ცოდნა, უნარი და გამოცდილება; გ) განსჯის დამოუკიდებლობა − ადმინისტრატორს უნდა ჰქონდეს უნარი, გადაწყვეტილება მიიღოს დამოუკიდებელი და ობიექტური განსჯის საფუძველზე, შეაფასოს მმართველი ორგანოების სხვა წევრთა მიერ მიღებული გადაწყვეტილებები და თავიდან აიცილოს ინტერესთა კონფლიქტი; დ) საკუთარი მოვალეობების ჯეროვნად შესასრულებლად საკმარისი დრო; ე) პარალელურად დაკავებული პოზიციების რაოდენობა – ადმინისტრატორი არ უნდა იყოს საქართველოში ლიცენზირებული/რეგისტრირებული სხვა მიკრობანკის, კომერციული ბანკის, მიკროსაფინანსო ორგანიზაციის ან/და არასაბანკო სადეპოზიტო დაწესებულების – საკრედიტო კავშირის ადმინისტრატორი, გარდა იმ შემთხვევისა, როდესაც აღნიშნული სუბიექტი/სუბიექტები ექვემდებარება /ექვემდებარებიან იმ მიკრობანკის კონტროლს ან არის/არიან იმ მიკრობანკის მაკონტროლებელი სუბიექტი/სუბიექტები, რომელშიც მას ადმინისტრატორის პოზიცია უკავია. ადმინისტრატორი არ უნდა იყოს 5-ზე მეტი საწარმოს სამეთვალყურეო საბჭოს ან/და დირექტორატის წევრი. ამასთანავე, 1 აღმასრულებელი პოზიცია თავსებადია 2 არააღმასრულებელ პოზიციასთან ან დასაშვებია 5 არააღმასრულებელი პოზიციის დაკავება. ამ ქვეპუნქტის მიზნებისთვის არასამეწარმეო (არაკომერციულ) ორგანიზაციებში დაკავებული პოზიციები არ გაითვალისწინება. ამავე ქვეპუნქტის მიზნებისთვის 1 პოზიციად მიიჩნევა: ე.ა) ერთ ჯგუფში დაკავებული პოზიციები. ამ ქვეპუნქტის მიზნებისთვის ჯგუფი გულისხმობს მიკრობანკს, მის სათავო საწარმოს და შვილობილ საწარმოს/საწარმოებს; ე.ბ) იმ საწარმოში/საწარმოებში დაკავებული პოზიციები, რომლის/რომელთა მნიშვნელოვან წილსაც ფლობს მიკრობანკი. 2. ადმინისტრატორის შესაფერისობის შესახებ გადაწყვეტილებას იღებს საქართველოს ეროვნული ბანკი. შესაფერისობის კრიტერიუმების შეფასებისას იგი ხელმძღვანელობს პროპორციულობის პრინციპით, რომელიც გულისხმობს ამ კრიტერიუმების მიკრობანკის ზომის, ორგანიზაციული სტრუქტურის, რისკის პროფილისა და კომპლექსურობის მიხედვით შეფასებას. პროპორციულობის პრინციპი არ გამოიყენება ისეთი კრიტერიუმის შეფასებისას, როგორიცაა კარგი რეპუტაცია, სანდოობა და საქმისადმი კეთილსინდისიერი დამოკიდებულება. პროპორციულობის პრინციპის შესაბამისად განისაზღვრება შეფასების ინტენსივობის ხარისხი, შეფასების პროცედურა და წარსადგენი ინფორმაციის/დოკუმენტაციის შინაარსი. 3. ადმინისტრატორთა შესაფერისობის შეფასება გულისხმობს როგორც მათი ინდივიდუალური შესაფერისობის, ისე მიკრობანკის დირექტორატისა და სამეთვალყურეო საბჭოს ერთობლივი შესაფერისობის შეფასებას. 4. ადმინისტრატორთა შესაფერისობის შეფასებისას გაითვალისწინება მრავალფეროვნების პოლიტიკა. ეს პოლიტიკა უნდა ეფუძნებოდეს სულ მცირე შემდეგ ფაქტორებს: განათლება, პროფესიული გამოცდილება, ასაკი, სქესი. 5. მიკრობანკი ვალდებულია ადმინისტრატორის დანიშვნამდე საქართველოს ეროვნულ ბანკს წარუდგინოს ადმინისტრატორთა შესაფერისობის კრიტერიუმების შესახებ საქართველოს ეროვნული ბანკის სამართლებრივი აქტით განსაზღვრული ინფორმაცია/დოკუმენტაცია და არ დანიშნოს პირი ადმინისტრატორად საქართველოს ეროვნული ბანკის მიერ ადმინისტრატორის შესაფერისობის შესახებ გადაწყვეტილების მიღებამდე, ხოლო დანიშნული პირის აღნიშნულ შესაფერისობის კრიტერიუმებთან შეუსაბამობის შემთხვევაში გაათავისუფლოს იგი თანამდებობიდან. 6. საქართველოს ეროვნული ბანკი უფლებამოსილია გამონაკლის შემთხვევებში ადმინისტრატორთა შესაფერისობის კრიტერიუმების შესახებ საქართველოს ეროვნული ბანკის სამართლებრივი აქტით განსაზღვრული ინფორმაციის/დოკუმენტაციის სრულყოფილად წარდგენის გარეშე გასცეს პირობითი თანხმობა ადმინისტრატორის დანიშვნაზე და განსაზღვროს ინფორმაციის/დოკუმენტაციის სრულყოფილად წარდგენის ვადა არაუმეტეს 6 თვისა. ამ ვადაში ინფორმაციის/დოკუმენტაციის სრულყოფილად წარუდგენლობის შემთხვევაში ადმინისტრატორის დანიშვნაზე გაცემული პირობითი თანხმობა საქართველოს ეროვნული ბანკის მიერ განსაზღვრული ვადის ამოწურვის მომენტიდან ავტომატურად გაუქმდება. 7. საქართველოს ეროვნული ბანკი უფლებამოსილია სამართლებრივი აქტით განმარტოს ადმინისტრატორის შესაფერისობის კრიტერიუმების შინაარსი, განსაზღვროს შეფასების წესი და პროცედურა, მათ შორის, მიკრობანკის დირექტორატისა და სამეთვალყურეო საბჭოს ერთობლივ შესაფერისობასთან დაკავშირებული საკითხები და წარსადგენი ინფორმაცია/დოკუმენტაცია.
მუხლი 8. ლიცენზირების პროცედურების გამარტივების განსაკუთრებული შემთხვევები 1. უცხოური ბანკის შვილობილი კომპანიის ლიცენზირება შეიძლება გამარტივებული წესით განხორციელდეს, თუ მიკრობანკის საქმიანობის ლიცენზიის მაძიებელი არის „კომერციული ბანკების საქმიანობის შესახებ“ საქართველოს კანონით გათვალისწინებული იმ განსაკუთრებულად სანდო ბანკის შვილობილი კომპანია, რომელსაც აქვს ცნობადობის მაღალი დონე, კარგი რეპუტაცია, მაღალი საკრედიტო რეიტინგი, ფინანსურ სექტორში საქმიანობის მრავალწლიანი გამოცდილება, მდგრადი ფინანსური მაჩვენებლები და გამჭვირვალობის მაღალი დონე. 2. საქართველოს ეროვნული ბანკი სანდო უცხოური ბანკის საქართველოს ბაზარზე შემოსვლის ხელშეწყობის მიზნით ამ მუხლის პირველი პუნქტით გათვალისწინებულ უცხოური ბანკის შვილობილ კომპანიას ინდივიდუალურად განუსაზღვრავს მიკრობანკის საქმიანობის ლიცენზიის მისაღებად წარსადგენი ინფორმაციის/დოკუმენტაციის ჩამონათვალს.
მუხლი 9. მიკრობანკის საქმიანობის ლიცენზიის გაუქმება საქართველოს ეროვნული ბანკი უფლებამოსილია მიკრობანკს გაუუქმოს მიკრობანკის საქმიანობის ლიცენზია. მისი გაუქმების საფუძველი შეიძლება გახდეს: ა) მიკრობანკის წერილობითი მიმართვა მიკრობანკის საქმიანობის ლიცენზიის გაუქმების თაობაზე; ბ) მიკრობანკის მიერ ამ კანონის მე-3 და 26-ე მუხლების მოთხოვნათა დარღვევა; გ) მიკრობანკის მიერ მიკრობანკის საქმიანობის ლიცენზიის მისაღებად ყალბი ან/და არასწორი ინფორმაციის/დოკუმენტაციის წარდგენა; დ) მიკრობანკის მიერ მიკრობანკის საქმიანობის ლიცენზიის მიღების დღიდან 12 თვის განმავლობაში ამ საქმიანობის განუხორციელებლობა, ხოლო მოქმედი მიკრობანკის შემთხვევაში − მის მიერ აღნიშნული საქმიანობის 6 თვეზე მეტი ხნით შეწყვეტა; ე) მიკრობანკის მიერ მიკრობანკის საქმიანობის ლიცენზიის მისაღებად წარდგენილი ბიზნესგეგმიდან და ბიზნესსტრატეგიიდან მნიშვნელოვანი გადახვევა საქართველოს ეროვნულ ბანკთან შეუთანხმებლად; ვ) მიკრობანკის სხვა მიკრობანკთან ან კომერციულ ბანკთან შერწყმა (მიერთება) ან გამოყოფა; ზ) საქართველოს ეროვნული ბანკის მიერ დადგენილი ფულადი სახსრებით ფორმირებული საზედამხედველო კაპიტალის მინიმალური ოდენობის არარსებობა, ვალდებულებების შესრულებასთან დაკავშირებით მიკრობანკის კრედიტორთა ნდობის დაკარგვა ან მინდობილი აქტივების უსაფრთხოების უზრუნველყოფის შეუძლებლობა; თ) მიკრობანკის რისკების მართვის სუსტი მოდელი, მისი ფინანსური მდგომარეობისთვის საფრთხის შემქმნელი ან არაჯანსაღი სამეწარმეო პრაქტიკა, რომელმაც შეიძლება მიკრობანკის დეპოზიტარებს ან/და ფინანსური სექტორის სტაბილურობას მნიშვნელოვანი ზიანი მიაყენოს ან საფრთხე შეუქმნას; ი) მიკრობანკის არსებული ან მოსალოდნელი მნიშვნელოვანი ფინანსური სირთულეები, რომლებიც შეიძლება გამოიხატოს მოგებიანობის დაბალი მაჩვენებლებითა და საზედამხედველო კოეფიციენტების დარღვევით ან სხვაგვარად; კ) მიკრობანკის არსებული ან მოსალოდნელი გადახდისუუნარობა; ლ) მიკრობანკის ჯგუფის/მფლობელობის სტრუქტურის სირთულე ან/და გაუმჭვირვალობა ან ამ სტრუქტურის ისეთი ცვლილება, რომელიც აფერხებს ეფექტიანი ზედამხედველობის განხორციელებას, საფრთხეს უქმნის ფინანსური სექტორის სტაბილურობასა და ჯანსაღ ფუნქციონირებას; მ) სასამართლოს გადაწყვეტილება მიკრობანკისთვის მიკრობანკის საქმიანობის უფლების ჩამორთმევის შესახებ; ნ) ადმინისტრატორის, მნიშვნელოვანი წილის მესაკუთრის საქართველოს კანონმდებლობით განსაზღვრულ შესაფერისობის კრიტერიუმთან/კრიტერიუმებთან შეუსაბამობა; ო) დროებითი ადმინისტრაციის რეჟიმის უშედეგოდ დასრულება; პ) უცხოური ბანკის/მიკრობანკის ფილიალის სათავო დაწესებულებისთვის სათავო დაწესებულების ადგილსამყოფელ ქვეყანაში ბანკის/მიკრობანკის საქმიანობის ლიცენზიის ჩამორთმევა ან ისეთი შემთხვევა, როდესაც, საქართველოს ეროვნული ბანკის შეფასებით, უცხოური ბანკი/მიკრობანკი არ ასრულებს უცხოური ბანკის/მიკრობანკის ფილიალის მიმართ დადგენილ მოთხოვნებს, ამასთანავე, ამ ქვეყანაში არ იწყება ან გონივრულ ვადაში არ დაიწყება გადახდისუუნარობის ან გაკოტრების საქმის წარმოება, აღნიშნულ ქვეყანაში გადახდისუუნარობის ან გაკოტრების საქმის წარმოების დაწყება საქართველოში ფინანსური სტაბილურობის ხელშეწყობისთვის საკმარისი არ იქნება ან მითითებულ ქვეყანაში გადახდისუუნარობის ან გაკოტრების საქმის წარმოების პროცესში საქართველოში არსებული უცხოური ბანკის/მიკრობანკის ფილიალის კრედიტორთა ინტერესების თანაბარზომიერი დაცვა უზრუნველყოფილი არ იქნება.
მუხლი 10. მიკრობანკის საქმიანობის ლიცენზიის გაუქმების შესახებ გადაწყვეტილების გამოქვეყნება და მისი შედეგები 1. მიკრობანკის საქმიანობის ლიცენზიის გაუქმების შესახებ გადაწყვეტილება ქვეყნდება „საქართველოს საკანონმდებლო მაცნეში“ და საქართველოს ეროვნული ბანკის ოფიციალურ ვებგვერდზე. ეს გადაწყვეტილება ძალაში შედის საქართველოს ეროვნული ბანკის ოფიციალურ ვებგვერდზე გამოქვეყნების დღიდან ან ამავე გადაწყვეტილებით განსაზღვრული სხვა თარიღიდან. 2. მიკრობანკის საქმიანობის ლიცენზიის გაუქმებისთანავე სავალდებულოა საქართველოს ეროვნული ბანკის მიერ მიკრობანკის ლიცენზიის მფლობელი იურიდიული პირის ლიკვიდაციის პროცესის დაწყება, გარდა ამ კანონის მე-18 მუხლით გათვალისწინებული შემთხვევისა. 3. მიკრობანკის საქმიანობის ლიცენზიის გაუქმების დღიდან იურიდიულ პირს ეკრძალება ამ ლიცენზიით განსაზღვრული ყოველგვარი საქმიანობის განხორციელება. იურიდიულმა პირმა მიკრობანკის საქმიანობის ლიცენზიის გაუქმების დღიდან უმოკლეს ვადაში უნდა შეასრულოს საქართველოს კანონმდებლობით განსაზღვრული ყველა ვალდებულება. ამ ვალდებულებების შესრულებამდე იურიდიული პირი ლიცენზირებული მიკრობანკის მსგავსად ემორჩილება მიკრობანკების შესახებ საქართველოს კანონმდებლობის მოთხოვნებს. 4. მიკრობანკის გადახდისუუნარობისა და გაკოტრების შესახებ გადაწყვეტილებებს იღებს მხოლოდ საქართველოს ეროვნული ბანკი თავის მიერ დადგენილი წესით.
თავი III. მნიშვნელოვანი წილის შეძენა
მუხლი 11. ინფორმაციის/დოკუმენტაციის წარდგენისა და შეტყობინების ვალდებულება 1. პირი ან ერთობლივად მოქმედ პარტნიორთა (აქციონერთა) ჯგუფი (შემდგომ – განმცხადებელი), რომელიც აპირებს პირდაპირ ან არაპირდაპირ შეიძინოს მიკრობანკის იმ ოდენობის წილი, რომლის შეძენის შედეგად მიკრობანკის კაპიტალში მისი პირდაპირი/არაპირდაპირი მონაწილეობა 10, 20, 30 ან 50 პროცენტს გადააჭარბებს, ან/და რომელიც მიკრობანკზე მნიშვნელოვან გავლენას ან კონტროლს მოიპოვებს, მიუხედავად კაპიტალში ან/და ხმის უფლების მქონე აქციებში წილის ოდენობისა, ვალდებულია საქართველოს ეროვნულ ბანკს პირადად ან წარმომადგენლის ან მიკრობანკის მეშვეობით წარუდგინოს მნიშვნელოვანი წილის შეძენის შესახებ საქართველოს ეროვნული ბანკის სამართლებრივი აქტით განსაზღვრული ინფორმაცია/დოკუმენტაცია. ერთობლივად მოქმედ პარტნიორთა (აქციონერთა) ჯგუფის შემთხვევაში მნიშვნელოვანი წილის შეძენის/ცვლილების დასადგენად გაითვალისწინება ამ ჯგუფის მფლობელობაში არსებული წილების ჯამური ოდენობა. 2. განმცხადებლის მიერ წინასწარი განზრახვის გარეშე მნიშვნელოვანი წილის შეძენის შემთხვევაში იგი ვალდებულია დაუყოვნებლივ, აღნიშნული ფაქტის შეტყობისთანავე წარუდგინოს საქართველოს ეროვნულ ბანკს შესაბამისი ინფორმაცია/დოკუმენტაცია. საქართველოს ეროვნული ბანკის მიერ მნიშვნელოვანი წილის მფლობელის შესაფერისობის შესახებ გადაწყვეტილების მიღებამდე განმცხადებელმა არ უნდა გამოიყენოს მნიშვნელოვანი წილის ფლობასთან დაკავშირებული ხმის უფლებები და სხვა უფლებამოსილებები. განმცხადებლის მიერ წინასწარი განზრახვის გარეშე მნიშვნელოვანი წილის შეძენის შემთხვევაში მას ინფორმაციის/დოკუმენტაციის წარდგენის ვალდებულება ეკისრება მიუხედავად იმისა, გეგმავს თუ არა იგი იმ ოდენობის წილის გასხვისებას, რომლის გასხვისების შედეგად მის მფლობელობაში არსებული წილი ზღვრულ ოდენობას დაუბრუნდება. 3. მნიშვნელოვანი წილის შეძენის შესახებ გადაწყვეტილების მისაღებად საქართველოს ეროვნული ბანკი შეისწავლის წარდგენილი ინფორმაციის/დოკუმენტაციის საქართველოს კანონმდებლობის მოთხოვნებთან შესაბამისობას და ითვალისწინებს შემდეგ შესაფერისობის კრიტერიუმებს: ა) განმცხადებლის რეპუტაციას, რომელიც მოიცავს მის სანდოობასა და სათანადო კომპეტენციას; ბ) განმცხადებლის მიერ ადმინისტრატორად შერჩეული პირის (თუ განმცხადებელს აქვს ადმინისტრატორის შერჩევის უფლებამოსილება) ამ კანონითა და ადმინისტრატორთა შესაფერისობის კრიტერიუმების შესახებ საქართველოს ეროვნული ბანკის სამართლებრივი აქტით განსაზღვრულ მოთხოვნებთან შესაბამისობას; გ) განმცხადებლის ფინანსურ სიმყარეს; დ) განმცხადებლის მიერ წილის შეძენის შემდეგ მიკრობანკის პრუდენციულ საზედამხედველო მოთხოვნებთან შესაბამისობას; ე) განმცხადებელთან/ოპერაციასთან (ტრანზაქციასთან) დაკავშირებული ფულის გათეთრებისა და ტერორიზმის დაფინანსების რისკების არარსებობას. 4. პირს ეკრძალება, იყოს მნიშვნელოვანი წილის მფლობელი აქციონერი, თუ იგი ნასამართლევია მძიმე ან განსაკუთრებით მძიმე დანაშაულისთვის, ტერორიზმის დაფინანსებისთვის ან/და უკანონო შემოსავლის ლეგალიზაციისთვის ან სხვა ეკონომიკური დანაშაულისთვის. 5. საქართველოს ეროვნული ბანკი განმცხადებლის შესაფერისობის შეფასებისას ხელმძღვანელობს პროპორციულობის პრინციპით, რომელიც გულისხმობს შეფასების კრიტერიუმების მიკრობანკის ზომის, ორგანიზაციული სტრუქტურის, რისკის პროფილისა და კომპლექსურობის, წილის ოდენობის, წილის შემძენის სახის (ფიზიკური პირი, იურიდიული პირი, მიკრობანკის პირდაპირი/არაპირდაპირი მფლობელი/შემძენი), წილის შეძენის მიზნისა და მიკრობანკზე შესაძლო ზეგავლენის მიხედვით შეფასებას. პროპორციულობის პრინციპის შესაბამისად განისაზღვრება შეფასების ინტენსივობის ხარისხი, შეფასების პროცედურა და წარსადგენი ინფორმაციის/დოკუმენტაციის შინაარსი. პროპორციულობის პრინციპი არ ვრცელდება განმცხადებლის რეპუტაციის შეფასების ფარგლებში მისი სანდოობის შეფასებაზე. 6. საქართველოს ეროვნული ბანკისთვის ინფორმაციის/დოკუმენტაციის წარდგენის ვალდებულება ეკისრება მნიშვნელოვანი წილის როგორც პირდაპირ, ისე არაპირდაპირ შემძენს. დასაშვებია საქართველოს ეროვნული ბანკის თანხმობით ბენეფიციარი მესაკუთრის მიერ ინფორმაციის/დოკუმენტაციის შუალედური მფლობელის სახელით წარდგენა. 7. თუ საქართველოს ეროვნულ ბანკს მიაჩნია, რომ გადაწყვეტილების მისაღებად საჭიროა დამატებითი ინფორმაციის/დოკუმენტაციის წარდგენა, იგი უფლებამოსილია თავისი კომპეტენციის ფარგლებში, ამ კანონითა და მნიშვნელოვანი წილის შეძენის შესახებ საქართველოს ეროვნული ბანკის სამართლებრივი აქტით განსაზღვრული ინფორმაციის/დოკუმენტაციის გარდა, მოითხოვოს ნებისმიერი სხვა ინფორმაციის/დოკუმენტაციის (მათ შორის, კონფიდენციალურის) წარდგენა. 8. მიკრობანკის პირდაპირი/არაპირდაპირი მფლობელი, რომელიც აპირებს პირდაპირ ან არაპირდაპირ გაყიდოს მიკრობანკის იმ ოდენობის წილი, რომლის გაყიდვის შედეგად მიკრობანკის კაპიტალში მისი წილი 10, 20, 30 ან 50 პროცენტს ჩამოსცდება, ვალდებულია ამის შესახებ წინასწარ შეატყობინოს საქართველოს ეროვნულ ბანკს. ეს შეტყობინება აღნიშნული ოპერაციის (ტრანზაქციის) თაობაზე მაქსიმალურად დეტალურ ინფორმაციას უნდა შეიცავდეს. 9. მიკრობანკი ვალდებულია დაუყოვნებლივ აცნობოს საქართველოს ეროვნულ ბანკს მნიშვნელოვანი წილის მფლობელის შესაფერისობის კრიტერიუმებთან შესაბამისობის ნებისმიერი ცვლილების შესახებ, მათ შორის, წილის ფლობასთან დაკავშირებული ნებისმიერი ცვლილების თაობაზე, რომელიც მისთვის არის ცნობილი. 10. საქართველოს ეროვნული ბანკი უფლებამოსილია სამართლებრივი აქტით განსაზღვროს მნიშვნელოვანი წილის მფლობელის შესაფერისობის კრიტერიუმების შინაარსი, შეფასების წესი და პროცედურა, მნიშვნელოვანი წილის ოდენობის განსაზღვრასთან დაკავშირებული საკითხები და წარსადგენი ინფორმაცია/დოკუმენტაცია.
მუხლი 12. განმცხადებლის შესაფერისობის შეფასება 1. განმცხადებლის მიერ ინფორმაციის/დოკუმენტაციის წარდგენიდან 5 სამუშაო დღის ვადაში საქართველოს ეროვნული ბანკი ამოწმებს წარდგენილი ინფორმაციის/დოკუმენტაციის ამ კანონითა და საქართველოს ეროვნული ბანკის სამართლებრივი აქტით განსაზღვრულ მოთხოვნებთან ფორმალურ შესაბამისობას. თუ განმცხადებელი საქართველოს კანონმდებლობით განსაზღვრულ ინფორმაციას/დოკუმენტაციას სრულყოფილად არ წარადგენს, საქართველოს ეროვნული ბანკი განმცხადებელს უდგენს ხარვეზს და მის აღმოსაფხვრელად განუსაზღვრავს ვადას არაუმეტეს 15 სამუშაო დღისა. ხარვეზის აღმოსაფხვრელად განსაზღვრული ვადის გაშვების შემთხვევაში საქართველოს ეროვნული ბანკი განმცხადებელს მნიშვნელოვანი წილის შეძენაზე უარს ეუბნება. განმცხადებლის მიერ სრულყოფილი ინფორმაციის/დოკუმენტაციის წარდგენის შემთხვევაში საქართველოს ეროვნული ბანკი გასცემს წერილობით დასტურს მისი მიღების შესახებ და მიუთითებს შესაბამისი გადაწყვეტილების მიღების ვადას. 2. საქართველოს ეროვნული ბანკი წარდგენილ ინფორმაციას/დოკუმენტაციას განიხილავს სრულყოფილი ინფორმაციის/დოკუმენტაციის მიღების შესახებ წერილობითი დასტურის გაცემიდან 60 სამუშაო დღის ვადაში. მისი განხილვის პერიოდში საქართველოს ეროვნულ ბანკს უფლება აქვს, თავისი უფლებამოსილების ფარგლებში წერილობით მოითხოვოს ნებისმიერი სხვა, დამატებითი ინფორმაციის/დოკუმენტაციის წარდგენა, რომელიც კონკრეტულ შემთხვევაში აუცილებელია დასაბუთებული გადაწყვეტილების მისაღებად. მას ასევე უფლება აქვს, აღნიშნული ინფორმაცია გადაამოწმოს ან უშუალოდ განმცხადებელთან დააზუსტოს. დამატებითი ინფორმაციის/დოკუმენტაციის მოთხოვნა დასაშვებია სრულყოფილი ინფორმაციის/დოკუმენტაციის მიღების შესახებ წერილობითი დასტურის გაცემიდან არაუგვიანეს 50-ე სამუშაო დღისა. ამ შემთხვევაში ინფორმაციის/დოკუმენტაციის განხილვის ვადის დინება ჩერდება დამატებითი ინფორმაციის/დოკუმენტაციის წარდგენამდე, არაუმეტეს 20 სამუშაო დღისა, ხოლო თუ განმცხადებელი არარეზიდენტი პირია − არაუმეტეს 30 სამუშაო დღისა, რის შესახებაც განმცხადებელს ეცნობება. განმცხადებლის მიერ საქართველოს ეროვნული ბანკის მიერ მოთხოვნილი ინფორმაციის/დოკუმენტაციის წარდგენა არის ვადის დინების განახლების საფუძველი, ხოლო მისი განსაზღვრულ ვადაში წარუდგენლობა − მნიშვნელოვანი წილის შეძენაზე უარის თქმის საფუძველი. საქართველოს ეროვნულ ბანკს უფლება აქვს, ხელახლა მოითხოვოს დამატებითი ინფორმაციის/დოკუმენტაციის წარდგენა ან ინფორმაციის დაზუსტება. ამ შემთხვევაში ინფორმაციის/დოკუმენტაციის განხილვის ვადის დინება აღარ შეჩერდება. 3. საქართველოს ეროვნული ბანკი განმცხადებლის მიერ წარდგენილი ინფორმაციის/დოკუმენტაციის განხილვის შედეგად მას შესაბამისი ოპერაციის განხორციელებაზე თანხმობას აძლევს, ხოლო თუ განმცხადებელი ვერ აკმაყოფილებს ამ კანონითა და საქართველოს ეროვნული ბანკის სამართლებრივი აქტით განსაზღვრულ შესაფერისობის მოთხოვნებს ან მას არ წარუდგენია საქართველოს ეროვნული ბანკის მიერ მოთხოვნილი ინფორმაცია/დოკუმენტაცია − დასაბუთებულ უარს ეუბნება. საქართველოს ეროვნული ბანკი უფლებამოსილია განმცხადებელს აღნიშნული ოპერაციის განხორციელებაზე უარი უთხრას „საქართველოს ეროვნული ბანკის შესახებ“ საქართველოს ორგანული კანონის 48-ე მუხლის მე-4 პუნქტით გათვალისწინებულ შემთხვევებში. 4. მნიშვნელოვანი წილის შეძენის ოპერაციის განხორციელებაზე თანხმობა ან დასაბუთებული უარი განმცხადებელს უნდა ეცნობოს მისი შესაფერისობის შეფასების დასრულებიდან 2 სამუშაო დღის ვადაში, შეფასების საერთო ვადის დაურღვევლად. 5. სრულყოფილი ინფორმაციის/დოკუმენტაციის მიღების შესახებ წერილობითი დასტურის გაცემიდან 60 სამუშაო დღის ვადაში საქართველოს ეროვნული ბანკის მიერ განმცხადებლისთვის პასუხის გაუცემლობა ავტომატურად ნიშნავს შესაბამისი ოპერაციის განხორციელებაზე თანხმობის მიცემას. საჭიროების შემთხვევაში საქართველოს ეროვნული ბანკი უფლებამოსილია მნიშვნელოვანი წილის შეძენის შესახებ გადაწყვეტილების მიღების ვადა გააგრძელოს 90 სამუშაო დღემდე, რის შესახებაც განმცხადებელს ეცნობება ამ პუნქტით გათვალისწინებული ვადის ამოწურვამდე. 6. განმცხადებლის მიერ საქართველოს ეროვნული ბანკისთვის ინფორმაციის/დოკუმენტაციის წარუდგენლობის ან საქართველოს ეროვნული ბანკისგან დასაბუთებული უარის მიღების მიუხედავად წილის შეძენის შემთხვევაში საქართველოს ეროვნული ბანკი უფლებამოსილია შესაბამის პირს შეუჩეროს ხმის უფლება ან/და მოსთხოვოს მის საკუთრებაში არსებული წილის 10 პროცენტამდე შემცირება/მნიშვნელოვანი გავლენის/კონტროლის გაუქმება, ასევე მოსთხოვოს მიკრობანკს ამ პირის მიერ წილის შეძენის შედეგად მიღებული ხმის უფლების ან/და სხვა უფლებამოსილებების გამოყენების შედეგების გაუქმება.
მუხლი 13. საქართველოს ეროვნული ბანკისთვის პერიოდულად წარსადგენი ინფორმაცია 1. მიკრობანკი თავის ხელთ არსებულ მონაცემებზე დაყრდნობით საქართველოს ეროვნულ ბანკს წლიურ ანგარიშთან ერთად წარუდგენს ინფორმაციას მნიშვნელოვანი წილის მესაკუთრის შესახებ და აღნიშნავს, ადასტურებს თუ არა ამ ინფორმაციის სიზუსტეს. 2. მნიშვნელოვანი წილის მესაკუთრე ვალდებულია ყოველი წლის აპრილში საქართველოს ეროვნულ ბანკს წარუდგინოს განახლებული ინფორმაცია შეცვლილი გარემოებების შესახებ ან დაადასტუროს, რომ გარემოებები არ შეცვლილა. 3. მნიშვნელოვანი წილის მესაკუთრის მიერ საქართველოს ეროვნული ბანკის მიერ მოთხოვნილი ინფორმაციის წარუდგენლობა გამოიწვევს საქართველოს კანონმდებლობით გათვალისწინებული პასუხისმგებლობის დაკისრებას. 4. მიკრობანკი ვალდებულია ჰქონდეს სრული ინფორმაცია მიკრობანკის თითოეული ბენეფიციარი მესაკუთრის ვინაობის შესახებ, რომელიც პირდაპირ ან არაპირდაპირ ფლობს მისი წილის 10 პროცენტზე მეტს (წილის ოდენობის მითითებით), ეს ინფორმაცია (აგრეთვე ინფორმაცია ბენეფიციარ მესაკუთრესთან დაკავშირებული მნიშვნელოვანი ცვლილების თაობაზე) მიაწოდოს საქართველოს ეროვნულ ბანკს და საჯაროდ გამოაქვეყნოს თავის წლიურ ანგარიშში. საქართველოს ეროვნული ბანკი განსაზღვრავს აღნიშნული ინფორმაციის მიწოდებისა და გამოქვეყნების წესს, რომელიც ფინანსური აღრიცხვის საერთაშორისო სტანდარტებსა და საუკეთესო საერთაშორისო პრაქტიკას ეფუძნება. 5. ამ მუხლის მე-4 პუნქტით განსაზღვრული ვალდებულება არ ეკისრება იმ ბენეფიციარ მესაკუთრეს, რომლის ვინაობის დადგენაც მიკრობანკს არ შეუძლია, ვინაიდან მის სასარგებლოდ ნომინალურ მფლობელობას განვითარებულ ქვეყნებში განთავსებული და აღნიშნულ ქვეყნებში შესაბამისი უფლებამოსილების მქონე საკლირინგო ორგანიზაციები ან საერთაშორისო დეპოზიტარები ახორციელებენ.
მუხლი 14. მნიშვნელოვანი წილის მესაკუთრის მიერ ინფორმაციის/დოკუმენტაციის წარდგენის მოთხოვნა და საზედამხედველო ზომები 1. საფუძვლიანი ეჭვის გაჩენის შემთხვევაში საქართველოს ეროვნული ბანკი უფლებამოსილია მიკრობანკს მოსთხოვოს მნიშვნელოვანი წილის მესაკუთრის შესახებ განახლებული ან დამაზუსტებელი ინფორმაციის/დოკუმენტაციის წარდგენა. 2. თუ ამ მუხლის პირველი პუნქტით გათვალისწინებულ შემთხვევაში მნიშვნელოვანი წილის მესაკუთრე შესაბამის ინფორმაციას/დოკუმენტაციას არ წარადგენს ან, საქართველოს ეროვნული ბანკის შეფასებით, მნიშვნელოვანი წილის მესაკუთრე ვეღარ აკმაყოფილებს შესაფერისობის კრიტერიუმებს, საქართველოს ეროვნული ბანკი უფლებამოსილია მას: ა) შეუჩეროს ხმის უფლება და მოსთხოვოს მის საკუთრებაში არსებული წილის 60 დღის ვადაში 10 პროცენტამდე შემცირება; ბ) უვადოდ შეუჩეროს ხმის უფლება. 3. პირს უფლება აქვს, მიკრობანკის წილის შეძენაზე უარის თქმის, ხმის უფლების შეჩერების ან/და მის საკუთრებაში არსებული წილის 10 პროცენტამდე შემცირების მოთხოვნის შესახებ საქართველოს ეროვნული ბანკის გადაწყვეტილება სასამართლოში გაასაჩივროს. 4. ხმის უფლების შეჩერების შესახებ სასამართლოს გადაწყვეტილების არსებობის შემთხვევაში პირს უფლება აქვს, ისარგებლოს მხოლოდ წილის 10 პროცენტის შესაბამისი ხმის უფლებით.
თავი IV. საკუთრების უფლება და მართვა
მუხლი 15. მოთხოვნები მიკრობანკის კაპიტალისა და რეზერვების მიმართ 1. საქართველოს ეროვნული ბანკი მიკრობანკს პერიოდულად განუსაზღვრავს მინიმალურ სარეზერვო მოთხოვნებს, მათი დაცვის წესებს, განაღდებული კაპიტალისა და საზედამხედველო კაპიტალის მინიმალურ ოდენობებს და მათი ფორმირების წესებს. 2. მიკრობანკს არ აქვს უფლება, საქართველოს ეროვნული ბანკისგან წინასწარი წერილობითი თანხმობის მიღებისა და თავის წესდებაში განცხადებული კაპიტალისა და განაღდებული კაპიტალის ცვლილების შესახებ სათანადო შესწორების შეტანის გარეშე შეამციროს განაღდებული კაპიტალი.
მუხლი 16. მიკრობანკის ინვესტიციები მიკრობანკი უფლებამოსილია: ა) განახორციელოს ინვესტიცია (მათ შორის, შექმნას ან შეიძინოს შვილობილი საწარმო) ისეთ იურიდიულ პირში, რომელიც ფინანსური ინსტიტუტია ან რომლის საქმიანობაც მიკრობანკის საქმიანობასთან ან მიკრობანკის სოციალურ პროექტებთან არის დაკავშირებული. ამ ქვეპუნქტით გათვალისწინებულ თითოეულ საწარმოში წილი არ უნდა აღემატებოდეს მიკრობანკის სააქციო კაპიტალის 20 პროცენტს, ხოლო ინვესტიციების ჯამური ღირებულება − მიკრობანკის სააქციო კაპიტალის 30 პროცენტს. საქართველოს ეროვნული ბანკი უფლებამოსილია მიკრობანკი არაუმეტეს 1 წლის ვადით გაათავისუფლოს ამ ქვეპუნქტით განსაზღვრული პროცენტული ზღვრების დაცვისგან; ბ) მის მიერ გაცემული კრედიტის თანხის ასანაზღაურებლად მიიღოს საწარმოს წილი. მიკრობანკმა ამის შესახებ დაუყოვნებლივ უნდა აცნობოს საქართველოს ეროვნულ ბანკს, აგრეთვე უნდა შეატყობინოს მას აღნიშნული საწარმოს საქმიანობის თაობაზე. თუ იმ საწარმოს საქმიანობა, რომლის წილიც მიიღო მიკრობანკმა, არ არის ამ მუხლის „ა“ ქვეპუნქტით გათვალისწინებული საქმიანობა, მიკრობანკმა 6 თვის ვადაში უნდა მიიღოს ზომები აღნიშნული წილის გაყიდვისთვის. საქართველოს ეროვნული ბანკისგან თანხმობის მიღების შემთხვევაში მიკრობანკი უფლებამოსილია წილი გაყიდოს არაუგვიანეს 1 წლისა. განსაკუთრებულ შემთხვევაში საქართველოს ეროვნული ბანკი უფლებამოსილია გააგრძელოს ეს ვადა, რომელიც, მიუხედავად იმისა, თუ რამდენჯერ გაგრძელდება, ჯამურად 2 წელს არ უნდა აღემატებოდეს. თუ დასაკუთრებული წილის ოდენობა მიკრობანკს საწარმოს კონტროლისა და მისი საქმიანობის მართვის უფლებამოსილებას ანიჭებს, მიკრობანკის მიერ წილის დასაკუთრებიდან გასხვისებამდე დაუშვებელია საქართველოს ეროვნული ბანკის თანხმობის გარეშე საწარმოს მიერ ახალი, დამატებითი საქმიანობის დაწყება.
მუხლი 17. მოთხოვნები მიკრობანკის შვილობილი საწარმოს მიმართ, რომელიც საქართველოს ფარგლების გარეთ ახორციელებს „ფულის გათეთრებისა და ტერორიზმის დაფინანსების აღკვეთის ხელშეწყობის შესახებ“ საქართველოს კანონით განსაზღვრული ანგარიშვალდებული პირებისთვის საქართველოს კანონმდებლობით გათვალისწინებულ საქმიანობას 1. მიკრობანკმა საქართველოს ფარგლების გარეთ „ფულის გათეთრებისა და ტერორიზმის დაფინანსების აღკვეთის ხელშეწყობის შესახებ“ საქართველოს კანონით განსაზღვრული ანგარიშვალდებული პირებისთვის საქართველოს კანონმდებლობით გათვალისწინებული საქმიანობის განსახორციელებლად შვილობილი საწარმოს შექმნიდან ან შეძენიდან 14 დღის ვადაში საქართველოს ეროვნულ ბანკს უნდა წარუდგინოს მიკრობანკის გადაწყვეტილება იმის თაობაზე, რომ ფულის გათეთრებისა და ტერორიზმის დაფინანსების წინააღმდეგ ბრძოლისა და ფინანსური ქმედებების სპეციალური ჯგუფის (FATF) (შემდგომ − FATF) რეკომენდაციების შესასრულებლად მიკრობანკის შვილობილმა საწარმომ ფუნქციონირების დაწყებისთანავე შეიმუშავა შიდა კონტროლის სისტემა ფულის გათეთრებისა და ტერორიზმის დაფინანსების წინააღმდეგ ბრძოლის მიზნით. 2. თუ შვილობილი საწარმოს ადგილსამყოფელი უცხო ქვეყნის კანონმდებლობით (კანონებითა და კანონქვემდებარე ნორმატიული აქტებით) გათვალისწინებული არ არის შვილობილი საწარმოს მიერ FATF-ის რეკომენდაციების შესრულება ან ამ ქვეყანაში ფულის გათეთრებისა და ტერორიზმის დაფინანსების წინააღმდეგ ბრძოლა არ ხორციელდება და FATF-ის რეკომენდაციები საერთოდ ან საკმარისად არ სრულდება: ა) მიკრობანკმა უნდა აიღოს წერილობითი ვალდებულება, რომ იგი უზრუნველყოფს შვილობილი საწარმოს მიერ ფულის გათეთრებისა და ტერორიზმის დაფინანსების წინააღმდეგ ბრძოლასთან დაკავშირებით კანონმდებლობით დადგენილი ღონისძიებების განხორციელებას მიკრობანკის მიმართ საქართველოში არსებული მოთხოვნებისა და FATF-ის რეკომენდაციების შესაბამისად; ბ) მიკრობანკი უზრუნველყოფს საქართველოს ეროვნული ბანკისთვის იმის თაობაზე ინფორმაციის მიწოდებას, რომ შვილობილი საწარმო ფულის გათეთრებისა და ტერორიზმის დაფინანსების წინააღმდეგ ბრძოლასთან დაკავშირებით საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილ ღონისძიებებს ვერ ახორციელებს, რადგან ამას კრძალავს ან ზღუდავს შვილობილი საწარმოს ადგილსამყოფელი უცხო ქვეყნის კანონმდებლობა.
მუხლი 18. მიკრობანკის კომერციულ ბანკად გარდაქმნა 1. მიკრობანკი უფლებამოსილია შეიცვალოს საქმიანობის საგანი და მიმართოს საქართველოს ეროვნულ ბანკს საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი წესით საბანკო საქმიანობის ლიცენზიის მისაღებად. 2. საქართველოს ეროვნული ბანკის მიერ საბანკო საქმიანობის ლიცენზიის გაცემის შესახებ გადაწყვეტილების მიღებამდე მიკრობანკი უწყვეტად ახორციელებს ნებადართულ საქმიანობას და მასზე ვრცელდება ამ კანონის მოთხოვნები. 3. საქართველოს ეროვნული ბანკი საბანკო საქმიანობის ლიცენზიის გაცემის შესახებ გადაწყვეტილებასთან ერთად იღებს გადაწყვეტილებას მიკრობანკის საქმიანობის ლიცენზიის გაუქმების შესახებ. მიკრობანკის საქმიანობის ლიცენზიის გაუქმებისთანავე მისი უფლებამონაცვლე ხდება შესაბამისი კომერციული ბანკი. 4. საბანკო საქმიანობის ლიცენზიის გაცემაზე უარის მიღების შემთხვევაში მიკრობანკი აგრძელებს საქმიანობას ამ კანონით დადგენილი წესით.
მუხლი 19. მიკრობანკის გაყოფა ან მიკრობანკების შერწყმა 1. მიკრობანკის გაყოფა (დაყოფა ან გამოყოფა) ან მიკრობანკების შერწყმა (მიერთება ან გაერთიანება) შესაძლებელია მხოლოდ საქართველოს ეროვნული ბანკისგან წერილობითი თანხმობის მიღების შემდეგ. დაუშვებელია მიკრობანკის ისეთი გაყოფა ან მიკრობანკების ისეთი შერწყმა, რომელიც ამ კანონის მე-16 მუხლს არ შეესაბამება. 2. საქართველოს ეროვნული ბანკი „კონკურენციის შესახებ“ საქართველოს კანონითა და საქართველოს ეროვნული ბანკის მიერ დადგენილი წესით განიხილავს მიკრობანკების შერწყმის კონკურენტულ გარემოსთან თავსებადობას.
მუხლი 20. მიკრობანკის კორპორაციული მართვა 1. მიკრობანკს აქვს წესდება. მიკრობანკის წესდება უნდა შეესაბამებოდეს საქართველოს კანონმდებლობას. მიკრობანკის წესდებაში ცვლილების შეტანის შესახებ დაუყოვნებლივ, წერილობით ეცნობება საქართველოს ეროვნულ ბანკს. 2. მიკრობანკის მართვა ხორციელდება მისი წესდებითა და სხვა შიდაორგანიზაციული წესებით. ეს წესები უნდა განსაზღვრავდეს ორგანიზაციულ სტრუქტურას, რისკების მართვის ჩარჩოს, პასუხისმგებლობებს და ფორმალიზებული და საქართველოს ეროვნული ბანკისთვის მუდმივად ხელმისაწვდომი უნდა იყოს. 3. მიკრობანკის ხელმძღვანელი ორგანოები იქმნება და ეს ორგანოები ფუნქციონირებენ „მეწარმეთა შესახებ“ საქართველოს კანონის შესაბამისად, ამ კანონის მოთხოვნების გათვალისწინებით. მიკრობანკის უმაღლესი მმართველი ორგანოა აქციონერთა საერთო კრება, რომელიც მოქმედებს საქართველოს კანონმდებლობისა და მიკრობანკის წესდების შესაბამისად. იგი ირჩევს მიკრობანკის სამეთვალყურეო საბჭოს. აქციონერთა საერთო კრების ჩატარების შესახებ ინფორმაცია (მისი ჩატარების ადგილის, თარიღის, დროის, დღის წესრიგისა და სხვა მონაცემების მითითებით) კრებაში შესაძლო მონაწილეობის მისაღებად აქციონერებისთვის საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილ ვადაში უნდა მიეწოდოს საქართველოს ეროვნულ ბანკს. 4. საქართველოს ეროვნული ბანკი უფლებამოსილია სამართლებრივი აქტით განსაზღვროს მიკრობანკის კორპორაციული მართვის მიმართ დამატებითი მოთხოვნები.
მუხლი 21. მიკრობანკის სამეთვალყურეო საბჭო 1. მიკრობანკის სამეთვალყურეო საბჭო უზრუნველყოფს მიკრობანკის საქმიანობის ზედამხედველობას. იგი შედგება არანაკლებ 3 და არაუმეტეს 21 წევრისგან. მიკრობანკის სამეთვალყურეო საბჭოს შექმნისა და მისი შემადგენლობის განსაზღვრის წესი დგინდება საქართველოს ეროვნული ბანკის პრეზიდენტის ბრძანებით. 2. სამეთვალყურეო საბჭოს წევრი არ უნდა ასრულებდეს აღმასრულებელ ფუნქციებს. 3. სამეთვალყურეო საბჭოს წევრს ირჩევს აქციონერთა საერთო კრება 4 წლის ვადით. მისი განმეორებით არჩევა შეუზღუდავია. 4. აქციონერთა საერთო კრება განსაზღვრავს სამეთვალყურეო საბჭოს წევრთათვის ანაზღაურების მიცემის საკითხს საქართველოს ეროვნული ბანკის პრეზიდენტის ბრძანების შესაბამისად. სამეთვალყურეო საბჭოს წევრისთვის ნებადართულია მხოლოდ ფიქსირებული ანაზღაურების მიღება. 5. სამეთვალყურეო საბჭოს წევრად არ შეიძლება აირჩეს და აქციონერთა საერთო კრების გადაწყვეტილებით სამეთვალყურეო საბჭოს წევრობისგან უნდა გათავისუფლდეს პირი, რომელიც ვერ აკმაყოფილებს ამ კანონის მე-7 მუხლითა და ადმინისტრატორთა შესაფერისობის კრიტერიუმების შესახებ საქართველოს ეროვნული ბანკის სამართლებრივი აქტით განსაზღვრულ ადმინისტრატორთა შესაფერისობის მოთხოვნებს. 6. სამეთვალყურეო საბჭოს წევრი მიკრობანკის საქმეებს კეთილსინდისიერად უნდა უძღვებოდეს, მიკრობანკზე ისე უნდა ზრუნავდეს, როგორც ზრუნავს ანალოგიურ პირობებში მყოფი კეთილსინდისიერი და საღად მოაზროვნე პირი, და მიკრობანკის სტაბილურობის ინტერესების შესაბამისად უნდა მოქმედებდეს. ამ მოვალეობების ბრალეული შეუსრულებლობით მიყენებული ზიანისთვის სამეთვალყურეო საბჭოს წევრები მიკრობანკის წინაშე სოლიდარულად აგებენ პასუხს. სამეთვალყურეო საბჭოს წევრი პასუხისმგებლობისგან თავისუფლდება, თუ იგი თავისი ქმედებით აქციონერთა საერთო კრების გადაწყვეტილებას ასრულებს, გარდა იმ შემთხვევისა, როდესაც მან საერთო კრების მიერ გადაწყვეტილების მიღებას ხელი შეუწყო არასწორი ინფორმაციის მიწოდებით ან იცოდა, რომ ამ გადაწყვეტილების მიღება ზიანის მიყენებას გამოიწვევდა, მაგრამ ამის თაობაზე არ შეატყობინა საერთო კრებას გადაწყვეტილების მიღებამდე ან აღსრულებამდე. 7. სამეთვალყურეო საბჭოს წევრის გადაწყვეტილება უნდა შეესაბამებოდეს მიკრობანკის ინტერესებს. სამეთვალყურეო საბჭოს წევრები საქმეს გონივრულად და დამოუკიდებლად უნდა მიუდგნენ. მათ უნდა უზრუნველყონ მიკრობანკის კომპეტენტური დირექტორების შერჩევა და შენარჩუნება, აგრეთვე მიკრობანკის საქმიანობის სტრატეგიის განსაზღვრა. 8. სამეთვალყურეო საბჭო, მისი წევრი არ არის უფლებამოსილი, აქციონერთა საერთო კრების თანხმობის გარეშე განახორციელოს თავისი უფლებების სხვისთვის დელეგირება.
მუხლი 22. მიკრობანკის დირექტორატი 1. მიკრობანკის ხელმძღვანელობა და მისი წარმომადგენლობა ევალებათ მიკრობანკის დირექტორებს. ისინი პასუხისმგებელი არიან მიკრობანკის საქმეების მართვისა და მისი ფუნქციების შესრულებისთვის. მიკრობანკის დირექტორატი შედგება არანაკლებ 3 დირექტორისგან, რომლებსაც ნიშნავს სამეთვალყურეო საბჭო არაუმეტეს 4 წლის ვადით. მათი განმეორებით დანიშვნა შეუზღუდავია. 2. მიკრობანკის დირექტორატის სტრუქტურაში უნდა იყოს გენერალური დირექტორი, რომელსაც ნიშნავს სამეთვალყურეო საბჭო. 3. მიკრობანკის დირექტორატის წევრად არ შეიძლება დაინიშნოს და სამეთვალყურეო საბჭოს გადაწყვეტილებით დირექტორატის წევრობისგან უნდა გათავისუფლდეს პირი, რომელიც ვერ აკმაყოფილებს ამ კანონის მე-7 მუხლითა და ადმინისტრატორთა შესაფერისობის კრიტერიუმების შესახებ საქართველოს ეროვნული ბანკის სამართლებრივი აქტით განსაზღვრულ ადმინისტრატორთა შესაფერისობის მოთხოვნებს. 4. მიკრობანკის დირექტორატის წევრი მიკრობანკის საქმეებს კეთილსინდისიერად უნდა უძღვებოდეს, მიკრობანკზე ისე უნდა ზრუნავდეს, როგორც ზრუნავს ანალოგიურ პირობებში მყოფი კეთილსინდისიერი და საღად მოაზროვნე პირი, და მიკრობანკის სტაბილურობის ინტერესების შესაბამისად უნდა მოქმედებდეს. ამ მოვალეობების ბრალეული შეუსრულებლობით მიყენებული ზიანისთვის დირექტორატის წევრები მიკრობანკის წინაშე სოლიდარულად აგებენ პასუხს. დირექტორი პასუხისმგებლობისგან თავისუფლდება, თუ იგი თავისი ქმედებით აქციონერთა საერთო კრების გადაწყვეტილებას ასრულებს, გარდა იმ შემთხვევისა, როდესაც მან საერთო კრების გადაწყვეტილების მიღებას ხელი შეუწყო არასწორი ინფორმაციის მიწოდებით ან იცოდა, რომ ამ გადაწყვეტილების მიღება ზიანის მიყენებას გამოიწვევდა, მაგრამ ამის თაობაზე არ შეატყობინა საერთო კრებას გადაწყვეტილების მიღებამდე ან აღსრულებამდე. 5. მიკრობანკის დირექტორატს აქვს უფლება, კონკრეტულ შემთხვევაში სამეთვალყურეო საბჭოს წინასწარი წერილობითი თანხმობის საფუძველზე განახორციელოს თავისი უფლებამოსილების (გარდა მიკრობანკის მართვასა და ხელმძღვანელობასთან დაკავშირებული ძირითადი უფლებამოსილებისა) სხვისთვის მთლიანად ან ნაწილობრივ დელეგირება.
მუხლი 23. აუდიტის კომიტეტი 1. მიკრობანკის სამეთვალყურეო საბჭოს გადაწყვეტილებით, სამეთვალყურეო საბჭოს წევრებისგან იქმნება აუდიტის კომიტეტი. აუდიტის კომიტეტის წევრთა უმრავლესობას სამეთვალყურეო საბჭოს დამოუკიდებელი წევრები უნდა შეადგენდნენ. 2. მიკრობანკის სამეთვალყურეო საბჭოს წევრი დამოუკიდებლად მიიჩნევა, თუ იგი არ განიცდის მიკრობანკის ან სხვა მხარის გავლენას, რომელმაც შეიძლება ხელი შეუშალოს საქმიანობის განხორციელებისას ობიექტური და დამოუკიდებელი გადაწყვეტილებების მიღებაში. მიკრობანკის სამეთვალყურეო საბჭოს დამოუკიდებელი წევრის განსაზღვრის დამატებითი კრიტერიუმები დგინდება საქართველოს ეროვნული ბანკის პრეზიდენტის ბრძანებით. 3. აუდიტის კომიტეტის სულ მცირე 2 წევრს, მათ შორის, აუდიტის კომიტეტის თავმჯდომარეს, უნდა ჰქონდეს ფინანსური ანგარიშგების ანალიზის უნარი ან გამოცდილება ან ფინანსური განათლება. 4. აუდიტის კომიტეტი მიკრობანკის სამეთვალყურეო საბჭოს პერიოდულად აბარებს ანგარიშს თავისი საქმიანობის შესახებ. 5. აუდიტის კომიტეტის ძირითადი ფუნქციებია: შიდა კონტროლის საკითხებთან მიმართებით მიკრობანკის მიდგომებისა და ფინანსური ანგარიშგების პოლიტიკის განსაზღვრა, ფინანსური ანგარიშგების პროცესის მონიტორინგი, შიდა აუდიტისა და მიკრობანკის აუდიტორების ფუნქციონირების ხელშეწყობა. აუდიტის კომიტეტის ფუნქციები და პასუხისმგებლობა დამატებით საქართველოს ეროვნული ბანკის სამართლებრივი აქტით განისაზღვრება.
მუხლი 24. საბანკო საიდუმლოება 1. არავის არ აქვს უფლება, დაუშვას ვინმე კონფიდენციალურ ინფორმაციასთან, გათქვას და გაავრცელოს ასეთი ინფორმაცია ან პირადი სარგებლობისთვის გამოიყენოს იგი. კონფიდენციალური ინფორმაცია შეიძლება მიეწოდოთ მხოლოდ საქართველოს ეროვნულ ბანკსა და „საქართველოს ეროვნული ბანკის შესახებ“ საქართველოს ორგანული კანონით გათვალისწინებულ საქართველოს ეროვნულ ბანკთან არსებულ დავების განმხილველ კომისიას მათი კომპეტენციის ფარგლებში. 2. ნებისმიერი გარიგების (მათ შორის, გარიგების დადების მცდელობის შემთხვევაში), განხორციელებული გადახდის ოპერაციის, ანგარიშის, ანგარიშიდან განხორციელებული ოპერაციისა და ანგარიშზე არსებული ნაშთის შესახებ ინფორმაცია შეიძლება მიეცეს შესაბამისი გარიგების მონაწილე მხარეს, გადახდის ოპერაციის განხორციელებისას − გადამხდელ პირს ან/და მიმღებ პირს, შესაბამისი ანგარიშის მფლობელს და მათ წარმომადგენლებს, საქართველოს კანონმდებლობით გათვალისწინებულ შემთხვევებში − საქართველოს ფინანსური მონიტორინგის სამსახურს და იმ პირებს, რომლებიც უფლებამოსილი არიან აღასრულონ „სააღსრულებო წარმოებათა შესახებ“ საქართველოს კანონით განსაზღვრული აღსრულების ქვემდებარე აქტები, მათი აღსრულების პროცესში, „პერსონალურ მონაცემთა დაცვის შესახებ“ საქართველოს კანონით გათვალისწინებული შემოწმების განხორციელებისას − პერსონალურ მონაცემთა დაცვის სამსახურს, საქართველოს ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსით გათვალისწინებული სასამართლოს გადაწყვეტილების საფუძველზე − საჯარო სამართლის იურიდიულ პირს − საქართველოს კომუნიკაციების ეროვნულ კომისიას, საქართველოს ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსით გათვალისწინებული სასამართლოს გადაწყვეტილების, „ამერიკის შეერთებული შტატების მთავრობასა და საქართველოს მთავრობას შორის საერთაშორისო საგადასახადო ვალდებულებების შესრულების გაუმჯობესების და უცხოური ანგარიშის საგადასახადო შესაბამისობის აქტის (FATCA) შესრულების მიზნით“ შეთანხმების, „საგადასახადო საკითხებში ადმინისტრაციული ურთიერთდახმარების შესახებ“ 1988 წლის 25 იანვრის კონვენციის ფარგლებში „ფინანსური ანგარიშების შესახებ ინფორმაციის ავტომატური გაცვლის შესახებ“ კომპეტენტური უწყებების მრავალმხრივი შეთანხმების (CRS MCAA) ან საქართველოსა და შესაბამის იურისდიქციას შორის ფინანსური ანგარიშების თაობაზე ინფორმაციის ავტომატური გაცვლის შესახებ შესაბამისი შეთანხმების საფუძველზე − საგადასახადო ორგანოს, „დეპოზიტების დაზღვევის სისტემის შესახებ“ საქართველოს კანონით გათვალისწინებულ შემთხვევაში – საჯარო სამართლის იურიდიულ პირს – დეპოზიტების დაზღვევის სააგენტოს. ეს ინფორმაცია შეიძლება გაიცეს აგრეთვე სასამართლოს შესაბამისი განჩინების საფუძველზე. 3. საგადასახადო ორგანო უფლებამოსილია ამ მუხლის მე-2 პუნქტით გათვალისწინებული ინფორმაცია გადასცეს „ამერიკის შეერთებული შტატების მთავრობასა და საქართველოს მთავრობას შორის საერთაშორისო საგადასახადო ვალდებულებების შესრულების გაუმჯობესების და უცხოური ანგარიშის საგადასახადო შესაბამისობის აქტის (FATCA) შესრულების მიზნით“ შეთანხმებით განსაზღვრულ ამერიკის შეერთებული შტატების კომპეტენტურ ორგანოს. 4. საგადასახადო ორგანო უფლებამოსილია ამ მუხლის მე-2 პუნქტით გათვალისწინებული ინფორმაცია გადასცეს იმ იურისდიქციების კომპეტენტურ უწყებებს, რომლებთანაც ამოქმედებულია „საგადასახადო საკითხებში ადმინისტრაციული ურთიერთდახმარების შესახებ“ 1988 წლის 25 იანვრის კონვენციის ფარგლებში „ფინანსური ანგარიშების შესახებ ინფორმაციის ავტომატური გაცვლის შესახებ“ კომპეტენტური უწყებების მრავალმხრივი შეთანხმება (CRS MCAA) ან საქართველოსა და შესაბამის იურისდიქციას შორის ფინანსური ანგარიშების თაობაზე ინფორმაციის ავტომატური გაცვლის შესახებ შესაბამისი შეთანხმება. 5. ამ მუხლის მე-2 პუნქტით გათვალისწინებული შეზღუდვა არ ვრცელდება მიკრობანკის ჯგუფში და მიკრობანკებს შორის ინფორმაციის ფულის გათეთრებისა და ტერორიზმის დაფინანსების აღკვეთის შესახებ საქართველოს კანონმდებლობით განსაზღვრული მიზნებისთვის გაცვლაზე. საქართველოს 2025 წლის 12 ივნისის კანონი №669 – ვებგვერდი, 13.06.2025წ.
თავი V. საოპერაციო მოთხოვნები
მუხლი 25. მიკრობანკის საქმიანობის ზოგადი პრინციპები 1. მიკრობანკის მართვა და მისი საოპერაციო საქმიანობა ხორციელდება საქართველოს კანონმდებლობის თანახმად დასაბუთებული ადმინისტრაციული და სააღრიცხვო პროცედურების, მიკრობანკის საქმიანობის ლიცენზიისთვის დართული პირობებისა და შეზღუდვების, აგრეთვე საქართველოს ეროვნული ბანკის დადგენილებების, წესებისა და ინსტრუქციების შესაბამისად. აუცილებელია საქართველოს ეროვნული ბანკის იმ წესების, ნორმატივებისა და ინსტრუქციების გამოქვეყნება, რომლებიც ერთზე მეტ მიკრობანკს ეხება. ისინი მოქმედებს გამოქვეყნების დღიდან ან ამ წესებში, ნორმატივებსა და ინსტრუქციებში მითითებული შესაბამისი თარიღიდან. 2. მიკრობანკის მიერ მომსახურების გაწევასთან დაკავშირებით მიკრობანკსა და კლიენტს შორის ურთიერთობის პირობები განისაზღვრება შესაბამისი ხელშეკრულებით. ფულადი გადარიცხვების ხელშეკრულებით გათვალისწინებული ვადის დარღვევისას მიკრობანკი ვალდებულია კლიენტს გადაუხადოს დაგვიანებული თანხის არანაკლებ 0.5 პროცენტისა ყოველ ვადაგადაცილებულ საბანკო დღეზე. 3. მიკრობანკი უფლებამოსილია შეიმუშაოს და საქართველოს ეროვნულ ბანკს შესათანხმებლად წარუდგინოს მომსახურების გაწევისას ელექტრონული ხელმოწერის გამოყენების უსაფრთხოების პოლიტიკა, რომლის საფუძველზედაც მიკრობანკის მიერ მომსახურების გაწევის დროს გამოყენებულ ელექტრონულ ხელმოწერას აქვს მატერიალურ დოკუმენტზე პირადი ხელმოწერის თანაბარი იურიდიული ძალა. ასეთი ელექტრონული ხელმოწერით დამოწმებული ელექტრონული დოკუმენტის გამოყენება შესაძლებელია ყველა შემთხვევაში, როდესაც საქართველოს კანონმდებლობა მატერიალურ დოკუმენტს მოითხოვს. 4. ამ მუხლის მე-3 პუნქტით გათვალისწინებული ელექტრონული ხელმოწერის გამოყენების უსაფრთხოების პოლიტიკის საქართველოს ეროვნული ბანკისთვის წარდგენა სავალდებულო არ არის მხოლოდ იმ შემთხვევაში, თუ მიკრობანკი მომსახურების გაწევის დროს იყენებს საქართველოს კანონმდებლობის შესაბამისად უფლებამოსილი ადმინისტრაციული ორგანოს მიერ გამოშვებული ელექტრონული პირადობის მოწმობის საშუალებით განხორციელებულ ხელმოწერას ან ხელმოწერას, რომლის სერტიფიკატიც გაცემულია „ელექტრონული დოკუმენტისა და ელექტრონული სანდო მომსახურების შესახებ“ საქართველოს კანონის მოთხოვნების შესაბამისად. 5. ამ მუხლის მე-3 და მე-4 პუნქტები მიკრობანკს არ უზღუდავს უფლებას, მომსახურების გაწევის დროს გამოიყენოს ელექტრონული ხელმოწერა „ელექტრონული დოკუმენტისა და ელექტრონული სანდო მომსახურების შესახებ“ საქართველოს კანონის მე-3 მუხლის მე-8 პუნქტის შესაბამისად. ასეთ შემთხვევაში საქართველოს ეროვნული ბანკი უფლებამოსილია მიკრობანკს მოსთხოვოს ამ პუნქტის შესაბამისად გამოყენებული ელექტრონული ხელმოწერის უსაფრთხოების პოლიტიკის საქართველოს ეროვნულ ბანკთან შეთანხმება. თუ საქართველოს ეროვნული ბანკი მიკრობანკის მიერ წარდგენილი ელექტრონული ხელმოწერის გამოყენების უსაფრთხოების პოლიტიკის შეფასების შემდეგ უარს განაცხადებს ამ პუნქტის შესაბამისად ელექტრონული ხელმოწერის გამოყენების უსაფრთხოების პოლიტიკის შეთანხმებაზე, მიკრობანკი ვალდებულია შეწყვიტოს ასეთი ელექტრონული ხელმოწერის გამოყენება.
მუხლი 26. ეკონომიკური ლიმიტები, ნორმატივები და ინდივიდუალური მოთხოვნები 1. მიკრობანკი ვალდებულია დაიცვას საქართველოს ეროვნული ბანკის სამართლებრივი აქტებით დადგენილი შემდეგი ეკონომიკური ლიმიტები და ნორმატივები: ა) საზედამხედველო კაპიტალის მინიმალური ოდენობა; ბ) სხვადასხვა სახეობის კაპიტალის კლასიფიცირებულ აქტივებთან თანაფარდობა საქართველოს ეროვნული ბანკის წესების შესაბამისად; გ) ერთ მსესხებელზე ან ურთიერთდაკავშირებულ მსესხებელთა ჯგუფზე გაცემული კრედიტებისა და სხვა ვალდებულებების მაქსიმალური ჯამური ოდენობა. იგი 1 000 000 (ერთ მილიონ) ლარს არ უნდა აღემატებოდეს; დ) ერთი მსხვილი სესხისა და ყველა მსხვილი სესხისა და სხვა ვალდებულებების პირველად კაპიტალთან თანაფარდობა; ე) ყველა ინსაიდერზე გაცემული კრედიტებისა და სხვა ვალდებულებების საერთო თანხის პირველად კაპიტალთან თანაფარდობა; ვ) ლიკვიდურობის დონე საქართველოს ეროვნული ბანკის მიერ დადგენილი წესის შესაბამისად; ზ) აქტივებისა და გარესაბალანსო ვალდებულებების კლასიფიკაცია და მათი შესაძლო დანაკარგების რეზერვების ფორმირება და გამოყენება; თ) ინვესტიციებისა და ქონებრივი ინვესტიციების სააქციო კაპიტალთან თანაფარდობა; ი) ღია სავალუტო პოზიციის საზედამხედველო კაპიტალთან თანაფარდობის ლიმიტი. 2. საქართველოს ეროვნული ბანკი უფლებამოსილია, რისკზე დამყარებული ზედამხედველობის პრინციპებიდან გამომდინარე, თითოეულ მიკრობანკს განუსაზღვროს ეკონომიკური ლიმიტებისა და ნორმატივების ინდივიდუალური მაჩვენებლები და სხვა მოთხოვნები ან მიკრობანკებს დაუწესოს ეკონომიკურ ლიმიტებსა და ნორმატივებთან დაკავშირებული დამატებითი მოთხოვნები. 3. თუ მიკრობანკის მთლიანი აქტივები საბანკო სექტორის მთლიანი აქტივების 2 პროცენტს გადააჭარბებს, საქართველოს ეროვნული ბანკი უფლებამოსილია მიკრობანკს მოსთხოვოს აღნიშნული ლიმიტის ფარგლებში დაბრუნების გეგმის წარდგენა ან განუსაზღვროს დამატებითი ან/და განსხვავებული საზედამხედველო მოთხოვნები.
მუხლი 27. მიკრობანკის საქმიანი ურთიერთობა კლიენტთან 1. მიკრობანკი ანგარიშის გახსნის პროცედურას ახორციელებს „ფულის გათეთრებისა და ტერორიზმის დაფინანსების აღკვეთის ხელშეწყობის შესახებ“ საქართველოს კანონის, „ამერიკის შეერთებული შტატების მთავრობასა და საქართველოს მთავრობას შორის საერთაშორისო საგადასახადო ვალდებულებების შესრულების გაუმჯობესების და უცხოური ანგარიშის საგადასახადო შესაბამისობის აქტის (FATCA) შესრულების მიზნით“ შეთანხმებისა და „საგადასახადო საკითხებში ადმინისტრაციული ურთიერთდახმარების შესახებ“ 1988 წლის 25 იანვრის კონვენციის ფარგლებში „ფინანსური ანგარიშების შესახებ ინფორმაციის ავტომატური გაცვლის შესახებ“ კომპეტენტური უწყებების მრავალმხრივი შეთანხმების (CRS MCAA) ან საქართველოსა და შესაბამის იურისდიქციას შორის ფინანსური ანგარიშების თაობაზე ინფორმაციის ავტომატური გაცვლის შესახებ შესაბამისი შეთანხმების შესაბამისად. 2. მიკრობანკი ვალდებულია თავის კლიენტთან/მომსახურების მომხმარებელთან საქმიანი ურთიერთობის პერიოდში და კლიენტის მიერ განხორციელებული ოპერაციის შემოწმებისას იცოდეს მისი ვინაობა, საქმიანობა და ფულის გათეთრებასა და ტერორიზმის დაფინანსებასთან დაკავშირებით ამ საქმიანობის რისკის დონე. მიკრობანკი ასევე ვალდებულია, „ამერიკის შეერთებული შტატების მთავრობასა და საქართველოს მთავრობას შორის საერთაშორისო საგადასახადო ვალდებულებების შესრულების გაუმჯობესების და უცხოური ანგარიშის საგადასახადო შესაბამისობის აქტის (FATCA) შესრულების მიზნით“ შეთანხმებით დადგენილი მოთხოვნებიდან გამომდინარე, განსაზღვროს თავისი კლიენტის საგადასახადო რეზიდენტობა და მოიპოვოს ინფორმაცია პირის შესაბამისი სტატუსის შესახებ. 3. საქართველოში მოქმედი მიკრობანკი უფლებამოსილია თავად განსაზღვროს სხვა, დამატებითი ინფორმაცია და მოითხოვოს მისი წარდგენა. 4. საქართველოში მოქმედი მიკრობანკი უფლებამოსილია ყოველგვარი დასაბუთების გარეშე უარი განაცხადოს ანგარიშის გახსნაზე ან მომსახურების გაწევაზე. მიკრობანკი ვალდებულია თავის კლიენტს გაუხსნას „საგადახდო სისტემისა და საგადახდო მომსახურების შესახებ“ საქართველოს კანონის 202 მუხლის პირველი პუნქტით განსაზღვრული საგადახდო ანგარიში, თუ ამ ვალდებულების შესრულება არ იწვევს ფულის გათეთრებისა და ტერორიზმის დაფინანსების აღკვეთის შესახებ კანონმდებლობის დარღვევას. 5. მიკრობანკი უფლებამოსილია პირს უარი უთხრას ანგარიშის გახსნაზე ან დაუხუროს არსებული ანგარიში, თუ ეს პირი უარს აცხადებს მიკრობანკისთვის „ამერიკის შეერთებული შტატების მთავრობასა და საქართველოს მთავრობას შორის საერთაშორისო საგადასახადო ვალდებულებების შესრულების გაუმჯობესების და უცხოური ანგარიშის საგადასახადო შესაბამისობის აქტის (FATCA) შესრულების მიზნით“ შეთანხმებით, „საგადასახადო საკითხებში ადმინისტრაციული ურთიერთდახმარების შესახებ“ 1988 წლის 25 იანვრის კონვენციის ფარგლებში „ფინანსური ანგარიშების შესახებ ინფორმაციის ავტომატური გაცვლის შესახებ“ კომპეტენტური უწყებების მრავალმხრივი შეთანხმებით (CRS MCAA) ან საქართველოსა და შესაბამის იურისდიქციას შორის ფინანსური ანგარიშების თაობაზე ინფორმაციის ავტომატური გაცვლის შესახებ შესაბამისი შეთანხმებით დადგენილი მოთხოვნებიდან გამომდინარე ინფორმაციის მიწოდებაზე. 6. მიკრობანკი, რომელიც არის „საგადასახადო საკითხებში ადმინისტრაციული ურთიერთდახმარების შესახებ“ 1988 წლის 25 იანვრის კონვენციის ფარგლებში „ფინანსური ანგარიშების შესახებ ინფორმაციის ავტომატური გაცვლის შესახებ“ კომპეტენტური უწყებების მრავალმხრივი შეთანხმებით (CRS MCAA) ან საქართველოსა და შესაბამის იურისდიქციას შორის ფინანსური ანგარიშების თაობაზე ინფორმაციის ავტომატური გაცვლის შესახებ შესაბამისი შეთანხმებით განსაზღვრული ანგარიშმგები ფინანსური ინსტიტუტი, ვალდებულია აღნიშნული შეთანხმებით განსაზღვრული სათანადო პროცედურები განახორციელოს ამ შეთანხმებით გათვალისწინებული „ანგარიშგების საერთო სტანდარტის“ თანახმად.
მუხლი 28. აკრძალული გარიგებები, მუშაობის მეთოდები 1. მიკრობანკს არ აქვს უფლება, თავის კლიენტთან დადოს ისეთი ხელშეკრულება, რომლის მიხედვითაც, სესხის გაცემის ან მიკრობანკის მიერ რაიმე მომსახურების გაწევის პირობაა მიკრობანკის ან მონათესავე საწარმოს არასაბანკო მომსახურების შესყიდვა ან გამოყენება, თუ კლიენტს არ მიეცა არასაბანკო მომსახურების სხვა მომწოდებლისგან მიღების შესაძლებლობა. 2. მაკონტროლებელ პირს, ადმინისტრატორს ეკრძალება ისეთი ქმედების განხორციელება, რომლის შედეგადაც იგი მიკრობანკისგან მიღებული ინფორმაციის გამოყენებით დამოუკიდებლად ან სხვა პირებთან ერთად დომინირებულ მდგომარეობაში აღმოჩნდება ან/და რომელიც არასაბანკო სექტორში კონკურენციას შეზღუდავს. 3. მაკონტროლებელი პირი, ადმინისტრატორი ვალდებულია უზრუნველყოს ინტერესთა კონფლიქტის თავიდან აცილება და არ დაუშვას საკუთარი ინტერესების მიკრობანკის ინტერესებზე მაღლა დაყენება ან თანამდებობრივი უფლებამოსილების გადამეტება. მაკონტროლებელ პირს, ადმინისტრატორს, რომლისთვისაც ხელმისაწვდომია არასაჯარო ინფორმაცია, რომელმაც შეიძლება გარკვეული ინვესტიციის ღირებულებაზე მნიშვნელოვანი გავლენა მოახდინოს, ეკრძალება ამ ინფორმაციის დამოუკიდებლად ან სხვა პირებთან ერთად გამოყენება. 4. ამ მუხლის მოთხოვნების შესასრულებლად მიკრობანკი ვალდებულია დანერგოს არასაჯარო ინფორმაციის მართვასთან დაკავშირებული ადეკვატური პოლიტიკა, პროცედურები და ტექნიკური სისტემები და განახორციელოს მათი მონიტორინგი, რაც უზრუნველყოფს მიკრობანკთან, მაკონტროლებელ პირებსა და ადმინისტრატორებთან დაკავშირებული მხარეებისთვის ინფორმაციის არასათანადო გაცემის შეზღუდვას. 5. ამ მუხლის მოთხოვნების შეუსრულებლობის ან არაჯეროვნად შესრულების შემთხვევაში საქართველოს ეროვნული ბანკი უფლებამოსილია გამოიყენოს ამ კანონით გათვალისწინებული საზედამხედველო ზომები ან/და სანქცია (ფულადი ჯარიმა). 6. ამ მუხლის მოთხოვნების შესასრულებლად საქართველოს ეროვნული ბანკი უფლებამოსილია მიკრობანკის აქციონერებს, მაკონტროლებელ პირებსა და ადმინისტრატორებს სამართლებრივი აქტებით განუსაზღვროს აკრძალულ გარიგებებსა და მათთან მუშაობის მეთოდებთან დაკავშირებული წესები და შესაბამისი საზედამხედველო ზომები ან/და სანქცია (ფულადი ჯარიმა).
მუხლი 29. ინფორმაციის/დოკუმენტაციის შენახვა 1. მიკრობანკი ვალდებულია საქართველოს ეროვნული ბანკის მიერ დადგენილი ვადით შეინახოს მის ნებისმიერ გარიგებასთან დაკავშირებული ყველა დოკუმენტი, კერძოდ: ა) შუამდგომლობები და სახელშეკრულებო დოკუმენტები, რომლებიც გარიგებას ეხება (მათ შორის, კრედიტთან, გარანტიასა და გირაოსთან დაკავშირებული შეთანხმებები); ბ) მიკრობანკის პარტნიორების (მათ შორის, მსესხებლებისა და გარანტორების) ფინანსური ჩანაწერები და სხვა დოკუმენტური მოწმობები, რომლებსაც მიკრობანკი გარიგების დამტკიცებისას ეყრდნობა; გ) გარიგების დამტკიცების შესახებ მიკრობანკის გადაწყვეტილების ხელმოწერილი ჩანაწერი; დ) საქართველოს ეროვნული ბანკის ნორმატივებით გათვალისწინებული სხვა დოკუმენტები. 2. მიკრობანკი ვალდებულია თავისი კლიენტების, აგრეთვე მათ მიერ და მათ ანგარიშებზე განხორციელებული ნებისმიერი ოპერაციის შესახებ ინფორმაცია ელექტრონული ფორმით შეინახოს არანაკლებ 15 წლის განმავლობაში.
მუხლი 30. გარიგებები დაინტერესებულ პირებთან 1. მიკრობანკს ეკრძალება შეღავათიანი პირობებით ადმინისტრატორისთვის, მაკონტროლებელი პირისთვის, მონათესავე საწარმოსთვის ან მასთან დაკავშირებული პირისთვის მიკრობანკის საქმიანობის ფარგლებში ნებისმიერი პროდუქტის მიცემა ან ნებისმიერი მომსახურების გაწევა, სესხის სახეობის, საპროცენტო განაკვეთის, დაფარვის ვადის, უზრუნველყოფის საშუალების, ღირებულებისა და სხვა პირობების მიუხედავად. 2. საქართველოს ეროვნული ბანკი უფლებამოსილია განსაზღვროს ინტერესთა კონფლიქტის მართვასთან დაკავშირებული საკითხები.
თავი VI. ანგარიშები, ანგარიშგება, აუდიტი და ინსპექტირება
მუხლი 31. ფინანსური ანგარიშგება და აუდიტი 1. მიკრობანკი და მისი შვილობილი ორგანიზაციები სისტემატურად აწარმოებენ ანგარიშებსა და ჩანაწერებს და ადგენენ წლიურ ფინანსურ ანგარიშგებას, რომლებიც „ფინანსური ანგარიშგების საერთაშორისო სტანდარტების (IFRS)“ საფუძველზე ზუსტად ასახავს მათ ოპერაციებსა და ფინანსურ მდგომარეობას. ამასთანავე, ისინი იცავენ საქართველოს ეროვნული ბანკის წესების შესაბამის ფორმას, დეტალურობის დონესა და სააღრიცხვო ნორმებს. 2. მიკრობანკის ანგარიშები, ჩანაწერები და ფინანსური ანგარიშგება (როგორც ინდივიდუალური, ისე კონსოლიდირებული) ასახავს მისი შვილობილი ორგანიზაციების ოპერაციებსა და ფინანსურ მდგომარეობას. 3. მიკრობანკი და მისი შვილობილი ორგანიზაციები ვალდებული არიან ყოველწლიურად მოიწვიონ აუდიტორი და საქართველოს ეროვნული ბანკის მიერ დადგენილი წესით ჩაატარონ ფინანსური ანგარიშგების აუდიტი. 4. მიკრობანკი ვალდებულია ფინანსური ანგარიშგების აუდიტის დასრულებისთანავე საქართველოს ეროვნულ ბანკს წარუდგინოს აუდიტორული დასკვნა და გამოაქვეყნოს საქართველოს ეროვნული ბანკის წესებით განსაზღვრული ფინანსური ანგარიშგება აუდიტორულ დასკვნასთან ერთად.
მუხლი 32. ანგარიშგება და ინსპექტირება 1. მიკრობანკი საქართველოს ეროვნულ ბანკს მის მიერ დადგენილი წესითა და ფორმით წარუდგენს ანგარიშგებას, რომელშიც ასახულია როგორც მიკრობანკის, ისე მისი შვილობილი ორგანიზაციების ორგანიზაციულ-საგანმკარგულებლო საქმიანობა, საოპერაციო საქმიანობა, ლიკვიდურობა, გადახდისუნარიანობა და მოგებიანობა მიკრობანკისა და მისი შვილობილი ორგანიზაციების ფინანსური მდგომარეობის ერთობლივად და ცალ-ცალკე შეფასების მიზნით. ფულის გათეთრებისა და ტერორიზმის დაფინანსების აღკვეთის შესახებ საქართველოს კანონმდებლობის მიზნებისთვის მიკრობანკი საქართველოს ეროვნულ ბანკს წარუდგენს აგრეთვე შესაბამის ანგარიშგებას. ამ ანგარიშგების ფორმა, ხარისხი და წარდგენის ვადა განისაზღვრება საქართველოს ეროვნული ბანკის სამართლებრივი აქტით. 2. საქართველოს ეროვნული ბანკი უფლებამოსილია შეამოწმოს მიკრობანკი და მისი შვილობილი ორგანიზაციები, განახორციელოს ინსპექტირება როგორც ადგილზე შემოწმებით, ისე დისტანციური ზედამხედველობით, ასევე განახორციელოს ბუღალტრული აღრიცხვის დოკუმენტების, ანგარიშგების კომპონენტებისა და სხვა მასალების აუდიტი როგორც ინდივიდუალურად, ისე კონსოლიდირებულად. საქართველოს ეროვნული ბანკისთვის სრულად უნდა იყოს ხელმისაწვდომი მიკრობანკის ნებისმიერი ინფორმაცია, მათ შორის, მიკრობანკის აქციონერების, სამეთვალყურეო საბჭოს, დირექტორატის წევრებისა და თანამშრომლების შესახებ მონაცემები და დოკუმენტები.
თავი VII. საქართველოს ეროვნული ბანკის საზედამხედველო ზომები და სანქცია (ფულადი ჯარიმა)
მუხლი 33. საქართველოს ეროვნული ბანკის საზედამხედველო ზომები და სანქცია (ფულადი ჯარიმა) 1. საქართველოს ეროვნული ბანკი უფლებამოსილია მიკრობანკის, ადმინისტრატორის ან მაკონტროლებელი პირის მიმართ გამოიყენოს ამ მუხლით გათვალისწინებული ერთი ან რამდენიმე საზედამხედველო ზომა ან/და სანქცია (ფულადი ჯარიმა), თუ არსებობს ერთი ან რამდენიმე შემდეგი საფუძველი: ა) მიკრობანკმა, ადმინისტრატორმა ან მაკონტროლებელმა პირმა დაარღვია ამ კანონის ერთ-ერთი დებულება ან საქართველოს ეროვნული ბანკის რომელიმე ნორმატივი, ინსტრუქცია, დებულება, წესი, დადგენილება, მოთხოვნა, წერილობითი მითითება; ბ) მიკრობანკმა, ადმინისტრატორმა ან მაკონტროლებელმა პირმა დაარღვია მიკრობანკის საქმიანობის ლიცენზიისთვის ან საქართველოს ეროვნული ბანკის შესაბამისი დებულებისთვის დართული რომელიმე პირობა ან შეზღუდვა; გ) მიკრობანკმა, ადმინისტრატორმა ან მაკონტროლებელმა პირმა დაარღვია ანგარიშგების წარდგენის ვადა ან წარადგინა არასწორი ანგარიშგება და სხვა არაზუსტი ინფორმაცია; დ) მიკრობანკმა, ადმინისტრატორმა ან მაკონტროლებელმა პირმა დაარღვია „ფულის გათეთრებისა და ტერორიზმის დაფინანსების აღკვეთის ხელშეწყობის შესახებ“ საქართველოს კანონის მოთხოვნები; ე) მიკრობანკმა, ადმინისტრატორმა ან მაკონტროლებელმა პირმა დაარღვია „საგადახდო სისტემისა და საგადახდო მომსახურების შესახებ“ საქართველოს კანონის მოთხოვნები; ვ) მიკრობანკმა, ადმინისტრატორმა ან მაკონტროლებელმა პირმა დაარღვია „კონკურენციის შესახებ“ საქართველოს კანონის მოთხოვნები; ზ) მიკრობანკმა, ადმინისტრატორმა ან მაკონტროლებელმა პირმა დაარღვია საქართველოს კანონმდებლობის მოთხოვნები ან/და საქართველოს ეროვნული ბანკის მიერ დადგენილი მოთხოვნები, რითაც შეაფერხა საქართველოს ეროვნული ბანკის საზედამხედველო პროცესის განხორციელება; თ) მიკრობანკი ჩართულია ან ჩართული იყო მიკრობანკის არაჯანსაღ ან საფრთხის შემქმნელ პრაქტიკაში; ი) საზედამხედველო განხილვისა და შეფასების პროცესში რისკები გამოვლინდა. 2. ამ მუხლის პირველი პუნქტით განსაზღვრული რომელიმე საფუძვლის გამოვლენისას საქართველოს ეროვნული ბანკი უფლებამოსილია თანამიმდევრულად ან არათანამიმდევრულად, პროპორციულობის პრინციპის დაცვით გამოიყენოს ერთი ან რამდენიმე შემდეგი საზედამხედველო ზომა: ა) მიკრობანკს, ადმინისტრატორს ან/და მაკონტროლებელ პირს გაუგზავნოს წერილობითი გაფრთხილება; ბ) მიკრობანკს მოსთხოვოს დამატებითი კაპიტალის მოზიდვა; გ) მიკრობანკს მოსთხოვოს შიდა პოლიტიკისა და პროცედურების, კონტროლის სისტემებისა და სტრატეგიების გადახედვა და ფინანსური მდგომარეობის გაუმჯობესების სამოქმედო გეგმის წარდგენა; დ) დააწესოს სპეციალური ღონისძიებები, მიკრობანკს შეუწყვიტოს ან შეუზღუდოს გარკვეული ტიპის ოპერაციების განხორციელება ან გამოსცეს ინსტრუქცია (მითითება) მოთხოვნით, რომ მიკრობანკმა უზრუნველყოს საქართველოს კანონმდებლობის მოთხოვნებსა და ჯანსაღ პრაქტიკასთან შესაბამისობა და საქართველოს ეროვნული ბანკის მიერ დადგენილ ვადაში მიიღოს ამ მუხლის პირველი პუნქტით განსაზღვრული შესაბამისი საფუძვლის აღმოსაფხვრელად აუცილებელი ზომები; ე) მიკრობანკს მოსთხოვოს აქტივების დარეზერვებასთან ან კაპიტალის ადეკვატურობის მიზნებისთვის აქტივებთან დაკავშირებული კონკრეტული მიდგომის გამოყენება; ვ) ერთ ან რამდენიმე ადმინისტრატორს შეუჩეროს ხელმოწერის უფლება ან მიკრობანკის სამეთვალყურეო საბჭოს მოსთხოვოს მისი/მათი თანამდებობიდან გათავისუფლება; სამეთვალყურეო საბჭოს წევრის შემთხვევაში აქციონერთა საერთო კრებას მოსთხოვოს მისი თანამდებობიდან გათავისუფლება; ზ) მიკრობანკს შეუჩეროს ან შეუზღუდოს აქტივების ზრდა, მოგების განაწილება, დივიდენდებისა და პრემიების გაცემა, ხელფასების გაზრდა და დეპოზიტების მოზიდვა; თ) მაკონტროლებელ პირს ან/და მნიშვნელოვანი წილის მფლობელს შეუჩეროს ხმის უფლება მაკონტროლებელი პირის ან მნიშვნელოვანი წილის მფლობელის მიერ საქართველოს ეროვნული ბანკისთვის ფინანსური ან სხვა ინფორმაციის მიუწოდებლობის ან საქართველოს კანონმდებლობის სხვაგვარად დარღვევის, მათ შორის, ამ კანონის მე-11 მუხლით განსაზღვრულ შესაფერისობის კრიტერიუმთან/კრიტერიუმებთან შეუსაბამობის, შემთხვევაში ან იმ შემთხვევაში, თუ, საქართველოს ეროვნული ბანკის შეფასებით, მაკონტროლებელი პირი ან მნიშვნელოვანი წილის მფლობელი აქციების ფლობიდან გამომდინარე საკუთარ უფლებამოსილებას მიკრობანკის ინტერესების საზიანოდ იყენებს. ამ ქვეპუნქტით გათვალისწინებული ხმის უფლების შეჩერების პირობებსა და ვადებს ადგენს საქართველოს ეროვნული ბანკი არსებული გარემოებებიდან გამომდინარე; ი) მაკონტროლებელ პირს მოსთხოვოს კონტროლის გაუქმება ან შეზღუდვა მაკონტროლებელი პირის მიერ საქართველოს ეროვნული ბანკისთვის ფინანსური ან სხვა ინფორმაციის მიუწოდებლობის ან სხვა დარღვევის აღმოჩენის შემთხვევაში. საქართველოს ეროვნულმა ბანკმა უნდა განსაზღვროს კონტროლის გაუქმების ან შეზღუდვის პირობები და ვადები, რომლებსაც იგი საჭიროდ მიიჩნევს არსებული გარემოებებიდან გამომდინარე; კ) მიკრობანკს მოსთხოვოს საქმიანობასთან, პროდუქტებთან ან/და სისტემებთან დაკავშირებულ რისკებზე შესაბამისი რეაგირება; ლ) მიკრობანკს მოსთხოვოს ცვალებადი ანაზღაურების იმ მოცულობით შემცირება, რომელიც აუცილებელია კაპიტალის ადეკვატურობის დადგენილი კოეფიციენტების დასაცავად და სხვა ნორმატივების შესასრულებლად; მ) მიკრობანკს შეუზღუდოს ან/და აუკრძალოს მისი აქციონერებისთვის ან/და პირველადი კაპიტალის მფლობელებისთვის კაპიტალის განაწილება ან/და სარგებლის გაცემა; ნ) მიკრობანკს დაუწესოს დამატებითი მოთხოვნები საზედამხედველო ანგარიშგებასთან დაკავშირებით; ო) მიკრობანკს დაუწესოს ლიკვიდურობის ინდივიდუალური მოთხოვნები; პ) მიკრობანკს დაუწესოს დამატებითი მოთხოვნები ინფორმაციის გამჟღავნების მიმართ; ჟ) მიკრობანკს გაუუქმოს მიკრობანკის საქმიანობის ლიცენზია. 3. ამ მუხლის პირველი პუნქტით განსაზღვრული ერთი ან რამდენიმე საფუძვლის არსებობისას ან/და იმ შემთხვევაში, თუ მიკრობანკის ფინანსური მდგომარეობა მკვეთრად უარესდება ან ახლო მომავალში გაუარესდება, რაც შეიძლება გამოიხატებოდეს სხვადასხვაგვარად, მათ შორის, კაპიტალის ან ლიკვიდურობის მდგომარეობის გაუარესებით, უმოქმედო სესხების ან რისკის პოზიციების ზრდით, საქართველოს ეროვნული ბანკი უფლებამოსილია საზედამხედველო ზომების მიღების გარეშე ან ამ ზომებთან ერთად, პროპორციულობის პრინციპის დაცვით გამოიყენოს ერთი ან რამდენიმე შემდეგი საზედამხედველო ზომა: ა) მიკრობანკს მოსთხოვოს ფინანსური მდგომარეობის გაუმჯობესების სამოქმედო გეგმით გათვალისწინებული ერთი ან რამდენიმე ზომის მიღება; ბ) მიკრობანკს მოსთხოვოს აქტივებისა და ვალდებულებების საქართველოს ეროვნულ ბანკთან შეთანხმებული დამოუკიდებელი შემფასებლის მიერ შეფასება; გ) მიკრობანკს მოსთხოვოს ბიზნესსტრატეგიაში ან ორგანიზაციულ სტრუქტურაში ცვლილებების შეტანა; დ) მიკრობანკის სამეთვალყურეო საბჭოსა და დირექტორატს მოსთხოვოს მიკრობანკის აქციონერთა რიგგარეშე საერთო კრების მოწვევა ამ მუხლის პირველი პუნქტით განსაზღვრული საფუძვლის/საფუძვლების განსახილველად და მის/მათ აღმოსაფხვრელად აუცილებელი ზომების მიღება. სამეთვალყურეო საბჭოს და დირექტორატის მიერ მიკრობანკის აქციონერთა რიგგარეშე საერთო კრების მოწვევის მოთხოვნის შეუსრულებლობის შემთხვევაში საქართველოს ეროვნული ბანკი უფლებამოსილია თავად მოიწვიოს აქციონერთა რიგგარეშე საერთო კრება, განსაზღვროს მისი დღის წესრიგი და საერთო კრებას მოსთხოვოს ამ მუხლის პირველი პუნქტით განსაზღვრული საფუძვლის/საფუძვლების განხილვა და მის/მათ აღმოსაფხვრელად აუცილებელი ზომების მიღება; ე) დანიშნოს დროებითი ადმინისტრატორი. 4. საქართველოს ეროვნული ბანკი უფლებამოსილია ამ მუხლის პირველი პუნქტის „ა“–„თ“ ქვეპუნქტებით გათვალისწინებულ შემთხვევაში საზედამხედველო ზომასთან ერთად ან ამ ზომის მიღების გარეშე, პროპორციულობის პრინციპის დაცვით მიკრობანკსა და მის ადმინისტრატორს ან/და მაკონტროლებელ პირს დააკისროს სანქცია (ფულადი ჯარიმა) თავის მიერ დადგენილი წესითა და ოდენობით. ამასთანავე, მიკრობანკისთვის დაკისრებული ფულადი ჯარიმის ოდენობა მიკრობანკის სააქციო კაპიტალს არ უნდა აღემატებოდეს. 5. ამ მუხლით განსაზღვრული სანქციის (ფულადი ჯარიმის) თანხა მიიმართება საქართველოს სახელმწიფო ბიუჯეტში. 6. მხარეს, რომლის მიმართაც საზედამხედველო ზომა ან/და სანქცია (ფულადი ჯარიმა) იქნა გამოყენებული, უფლება აქვს, იგი შესაბამისი ინდივიდუალური ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტის ოფიციალური გაცნობიდან 1 თვის ვადაში სასამართლოში გაასაჩივროს.
მუხლი 34. პროპორციულობის პრინციპი 1. საქართველოს ეროვნული ბანკის მიერ ამ კანონის 33-ე მუხლის საფუძველზე მიღებული გადაწყვეტილება საზედამხედველო ზომის ან სანქციის (ფულადი ჯარიმის) გამოყენების საფუძვლის პროპორციული უნდა იყოს. საზედამხედველო ზომის ან სანქციის (ფულადი ჯარიმის) გამოყენების შესახებ გადაწყვეტილების მიღებისას საქართველოს ეროვნული ბანკი ითვალისწინებს შემდეგ კრიტერიუმებს: ა) ამ კანონის 33-ე მუხლით განსაზღვრული საფუძვლების სერიოზულობას. ამ მიზნით საქართველოს ეროვნული ბანკი აფასებს სულ მცირე მიკრობანკის ფინანსურ მდგომარეობას, მიკრობანკის რისკების მიმართ მისი კაპიტალის ადეკვატურობის დონეს, მიკრობანკის ფინანსურ მდგომარეობაზე ამ კანონის 33-ე მუხლით განსაზღვრული საფუძვლების ეფექტს, მასშტაბს, ოდენობას, მათ ურთიერთმიმართებას, ხანგრძლივობასა და სიხშირეს, მიკრობანკის საქმიანობის კანონიერებას ან/და მიკრობანკის აქტივებისთვის ზარალის მიყენების შესაძლო საფრთხეს; ბ) მიკრობანკის მზადყოფნასა და რესურსს, აღმოფხვრას ამ კანონის 33-ე მუხლით განსაზღვრული საფუძვლები. ამ მიზნით საქართველოს ეროვნული ბანკი აფასებს სულ მცირე ადმინისტრატორების შესაძლებლობას, გამოავლინონ და შეაფასონ მიკრობანკის რისკები, განახორციელონ მათი მონიტორინგი და მართონ ისინი. იგი ასევე აფასებს, რამდენად ეფექტიანად აღმოიფხვრება ამ კანონის 33-ე მუხლით განსაზღვრული საფუძვლები და რამდენად თანამშრომლობენ მიკრობანკი, ადმინისტრატორები და მაკონტროლებელი პირები საქართველოს ეროვნულ ბანკთან; გ) იმას, თუ რამდენად ექმნება საფრთხე ფინანსური სექტორის სტაბილურობასა და ეფექტიან ფუნქციონირებას. ამ მიზნით საქართველოს ეროვნული ბანკი აფასებს და ითვალისწინებს მიკრობანკის ზომას, აგრეთვე მიკრობანკისა და საფინანსო სექტორის სხვა წარმომადგენელთა ურთიერთმიმართებას, მიკრობანკის ფუნქციების ჩანაცვლებადობას, მისი საქმიანობის სფეროებსა და კომპლექსურობას. 2. ეს მუხლი არ ვრცელდება საზედამხედველო ზომისა და სანქციის (ფულადი ჯარიმის) ფულის გათეთრების აღკვეთის ხელშეწყობის მარეგულირებელი კანონმდებლობის დარღვევისთვის გამოყენების შემთხვევაზე.
მუხლი 35. დროებითი ადმინისტრაციის რეჟიმი 1. თუ ამ კანონის 33-ე მუხლის პირველი პუნქტით ან/და მე-3 პუნქტით განსაზღვრული ერთი ან რამდენიმე საფუძვლის არსებობისას საზედამხედველო ზომების მიღებამ შედეგი არ გამოიღო ან თუ, საქართველოს ეროვნული ბანკის შეფასებით, ამ ზომების მიღება შესაბამისი შედეგის მისაღწევად საკმარისი არ იქნება, მიკრობანკისა და ფინანსური სექტორის სტაბილური და ეფექტიანი ფუნქციონირების ხელშეწყობისა და მიკრობანკის დეპოზიტართა ან სხვა კრედიტორთა ინტერესების დაცვის მიზნით საქართველოს ეროვნული ბანკი უფლებამოსილია ამ კანონის 33-ე მუხლის მე-2 პუნქტით ან/და მე-3 პუნქტით გათვალისწინებული საზედამხედველო ზომების მიღების გარეშე ან ამ ზომების მიღებასთან ერთად დანიშნოს დროებითი ადმინისტრატორი. 2. დროებითი ადმინისტრატორი მისთვის დაკისრებულ მოვალეობათა შესრულებას იწყებს დროებითი ადმინისტრაციის დანიშვნის შესახებ გადაწყვეტილებაში მითითებული დღიდან. ეს გადაწყვეტილება ქვეყნდება „საქართველოს საკანონმდებლო მაცნეში“. 3. დროებითი ადმინისტრატორი ვალდებულია დროებითი ადმინისტრაციის რეჟიმის შემოღების შესახებ დაუყოვნებლივ, მაგრამ არაუგვიანეს დროებითი ადმინისტრაციის დანიშვნის დღისა, აცნობოს იმ საგადახდო სისტემის ოპერატორს, რომლის სისტემის მონაწილეც არის ის მიკრობანკი, რომელსაც დროებითი ადმინისტრაცია მართავს. 4. დროებითი ადმინისტრაციის დანიშვნის შესახებ ინდივიდუალური ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტის გამოცემის დღიდან დაუშვებელია მიკრობანკის სახელითა და ხარჯით ნებისმიერი ქმედების განხორციელება დროებითი ადმინისტრატორის წერილობითი თანხმობის გარეშე, გარდა „საგადახდო სისტემისა და საგადახდო მომსახურების შესახებ“ საქართველოს კანონით გათვალისწინებული შემთხვევებისა. 5. დროებით ადმინისტრატორზე გადადის მიკრობანკის ყველა ორგანოს (მათ შორის, აქციონერთა საერთო კრებისა და ადმინისტრატორების) სრული უფლებამოსილება. 6. დროებითი ადმინისტრატორი ვალდებულია უმოკლეს ვადაში აღძრას შუამდგომლობა საქართველოს ეროვნული ბანკისთვის წარდგენილ თანამდებობის პირთა სიაში აუცილებელი ცვლილების შეტანის შესახებ. 7. საქართველოს ეროვნული ბანკი უფლებამოსილია ცალკე ნორმატიული აქტით განსაზღვროს დროებითი ადმინისტრაციის რეჟიმის შემოღებისა და დროებითი ადმინისტრაციის მოქმედების წესი.
მუხლი 36. დროებითი ადმინისტრაციის დანიშვნის წესი დროებითი ადმინისტრაციის დანიშვნის შესახებ გადაწყვეტილებაში აღინიშნება: ა) დროებითი ადმინისტრაციის დანიშვნის საფუძვლები; ბ) დროებითი ადმინისტრატორის (ადმინისტრატორების) სახელი (სახელები) და გვარი (გვარები); გ) დროებითი ადმინისტრაციის მოქმედების ვადა; დ) გაფრთხილება მიკრობანკის კლიენტთა სახსრების შესაძლო გაყინვის შესახებ; ე) ზომები, რომლებიც გამოიყენება ადმინისტრატორების მიმართ.
მუხლი 37. დროებითი ადმინისტრატორის უფლებამოსილებები 1. საქართველოს ეროვნული ბანკის მიერ დანიშნულ დროებით ადმინისტრატორს უფლება აქვს, მიიღოს მიკრობანკის ფინანსური მდგომარეობის გაჯანსაღებისთვის აუცილებელი ზომები, მისი ფილიალების დახურვის, მიკრობანკის თანამშრომელთა გათავისუფლების, სახსრების გადახდის ან მათი გადახდის შეჩერების ჩათვლით. დროებითი ადმინისტრატორი ასევე უფლებამოსილია განახორციელოს მიკრობანკის სხვა მიკრობანკთან ან კომერციულ ბანკთან შერწყმა, მისი კაპიტალის განახლება ან მისი აქტივებისა და ვალდებულებების ან მათი ნაწილის სხვა ფინანსურ ინსტიტუტზე გასხვისება. სახსრების გადახდის ან მათი გადახდის შეჩერების შესახებ დროებითი ადმინისტრატორის გადაწყვეტილება არ უნდა ეწინააღმდეგებოდეს „საგადახდო სისტემისა და საგადახდო მომსახურების შესახებ“ საქართველოს კანონის მოთხოვნებს. 2. დროებითი ადმინისტრატორი უფლებამოსილია, „ფინანსური გირავნობის, ურთიერთგაქვითვისა და დერივატივების შესახებ“ საქართველოს კანონის საფუძველზე განხორციელებული ქმედების გარდა, სასამართლოში სარჩელის შეტანით სადავო გახადოს ადმინისტრატორის ქმედება, რომელიც განხორციელდა დროებითი ადმინისტრატორის დანიშვნამდე 1 წლის განმავლობაში (თუ შეცილების მოწინააღმდეგე მხარე დაკავშირებული პირია − 2 წლის განმავლობაში) და რომელმაც მიკრობანკის კრედიტორებს ზიანი მიაყენა. ადმინისტრატორის მიერ კრედიტორებისთვის ზიანის მისაყენებლად განხორციელებული ქმედება შეიძლება საცილო გახდეს, თუ იგი დროებითი ადმინისტრატორის დანიშვნამდე 3 წლის განმავლობაში განხორციელდა.
მუხლი 38. დროებითი ადმინისტრაციის გაუქმება 1. დროებითი ადმინისტრაცია უქმდება: ა) მისი მოქმედების ვადის გასვლის შემდეგ, რის შესახებ ინფორმაციაც ქვეყნდება „საქართველოს საკანონმდებლო მაცნეში“; ბ) საქართველოს ეროვნული ბანკის დასაბუთებული გადაწყვეტილებით; გ) მიკრობანკის ლიკვიდაციის შემთხვევაში, თუ, დროებითი ადმინისტრატორის დასკვნით, მიზანი − მიკრობანკის ფინანსური მდგომარეობის გაჯანსაღება − ვერ მიიღწევა. 2. დროებით ადმინისტრატორს უფლება აქვს, მიკრობანკის ფინანსური მდგომარეობის გაჯანსაღებისთვის ნებისმიერ მომენტში განახორციელოს მიკრობანკში არსებული ფიზიკური პირებისა და იურიდიული პირების ფულადი სახსრების მთლიანად ან ნაწილობრივ ბლოკირება დროებითი ადმინისტრაციის მოქმედების ვადით, იმ პირობით, რომ მიკრობანკი მიიღებს მათი სტაბილურობის შესანარჩუნებლად აუცილებელ ზომებს, თუ ეს არ ეწინააღმდეგება „საგადახდო სისტემისა და საგადახდო მომსახურების შესახებ“ საქართველოს კანონისა და „ფინანსური გირავნობის, ურთიერთგაქვითვისა და დერივატივების შესახებ“ საქართველოს კანონის მოთხოვნებს.
მუხლი 39. მიკრობანკის ლიკვიდაცია 1. მიკრობანკის საქმიანობის ლიცენზიის გაუქმებისას (გარდა ამ კანონის მე-18 მუხლით გათვალისწინებული შემთხვევისა) იწყება მიკრობანკის ლიკვიდაციის პროცესი, რომლის მიზანია ფინანსური სექტორის სტაბილური ფუნქციონირების ხელშეწყობა, „დეპოზიტების დაზღვევის სისტემის შესახებ“ საქართველოს კანონით განსაზღვრული დაზღვეული დეპოზიტების დაცვა და მიკრობანკის კრედიტორთა მოთხოვნების მაქსიმალურად დაკმაყოფილება. მიკრობანკის ლიკვიდატორის ფუნქციებს ასრულებს საქართველოს ეროვნული ბანკის მიერ დანიშნული პირი საქართველოს ეროვნული ბანკის მიერვე დადგენილი წესით. დაუშვებელია მიკრობანკის ლიკვიდატორად მიკრობანკთან დაკავშირებული პირის დანიშვნა. მიკრობანკის ლიკვიდაციის პროცესის დაწყებისთანავე წყდება მის მიმართ მიმდინარე იძულებითი აღსრულება. 2. თუ მიკრობანკი საგადახდო სისტემის ოპერატორი ან/და ანგარიშსწორების აგენტი იყო, მიკრობანკის ლიკვიდატორი ვალდებულია დანიშვნისთანავე უზრუნველყოს მის მიერ მიკრობანკის ლიკვიდატორის ფუნქციების შესრულების დაწყებამდე საგადახდო სისტემის მიერ მიღებული ტრანსფერორდერების შესრულება, საგადახდო სისტემის მონაწილეთა ანგარიშსწორების პოზიციების დადგენა ან/და ანგარიშსწორების განხორციელება „საგადახდო სისტემისა და საგადახდო მომსახურების შესახებ“ საქართველოს კანონის შესაბამისად. 3. მიკრობანკის ლიკვიდატორი ვალდებულია დანიშვნიდან 3 თვის ვადაში შეადგინოს მიკრობანკის აქტივებისა და პასივების ნუსხა და მისი ასლი საქართველოს ეროვნულ ბანკს გადასცეს. მიკრობანკის ლიკვიდატორი ანგარიშვალდებულია საქართველოს ეროვნული ბანკის წინაშე საქართველოს ეროვნული ბანკის მიერვე დადგენილი წესით. 4. მიკრობანკის ლიკვიდატორი უფლებამოსილია მიკრობანკის აქტივები საჯარო აუქციონზე გაყიდოს ან საქართველოს ეროვნულ ბანკთან შეთანხმებით შეარჩიოს მათი რეალიზაციის სხვა ფორმა, აგრეთვე ამ აქტივების მოთხოვნის უფლება გადასცეს მიკრობანკის კრედიტორებს რიგითობის მიხედვით, ხოლო სესხების ან სხვა ფინანსური აქტივების მოთხოვნის უფლება − სხვა მიკრობანკს ან ფინანსურ ინსტიტუტს და ორგანიზება გაუწიოს ამ ვალდებულებების გადაცემას. 5. ამ მუხლის მე-4 პუნქტით გათვალისწინებული აქტივებისა და ვალდებულებების გადაცემისთვის მიკრობანკის კრედიტორთა თანხმობა საჭირო არ არის. 6. მიკრობანკის ლიკვიდატორი უფლებამოსილია შეწყვიტოს: ა) თანამშრომლის დაქირავების შესახებ გარიგება; ბ) იმ მომსახურების შესახებ კონტრაქტი, რომლის განხორციელებაშიც მიკრობანკი მონაწილეობდა; გ) მიკრობანკის, როგორც უძრავი ქონების მოიჯარის, ნებისმიერი ვალდებულება, თუ მეიჯარეს (მეიჯარე 60 დღით ადრე უნდა იქნეს გაფრთხილებული იმის შესახებ, რომ მიკრობანკი საიჯარო შეთანხმების გაუქმების უფლების გამოყენებას აპირებს) არ აქვს მოთხოვნა საიჯარო გადასახდელზე, გარდა შეთანხმების გაუქმების თარიღისთვის დარიცხული თანხისა, და არ მოითხოვს მისი გაუქმების შედეგად წარმოშობილი ზარალის ანაზღაურებას; დ) მიკრობანკის მიერ გაცემული საბანკო გარანტია და ის იმავე პირობებით გადაიტანოს სხვა მიკრობანკში ან კომერციულ ბანკში. მისი გადატანისთვის საბანკო გარანტიის ბენეფიციარისა და პრინციპალის თანხმობა საჭირო არ არის. მიკრობანკის ლიკვიდატორი ვალდებულია საბანკო გარანტიის ბენეფიციარსა და პრინციპალს შეატყობინოს აღნიშნული საბანკო გარანტიის სხვა მიკრობანკში ან კომერციულ ბანკში გადატანის შესახებ. 7. მიკრობანკის ლიკვიდატორი უფლებამოსილია, „ფინანსური გირავნობის, ურთიერთგაქვითვისა და დერივატივების შესახებ“ საქართველოს კანონის საფუძველზე განხორციელებული ქმედების გარდა, სასამართლოში სარჩელის შეტანით სადავო გახადოს ადმინისტრატორის ქმედება, რომელიც განხორციელდა მიკრობანკის ლიკვიდატორის დანიშვნამდე 1 წლის განმავლობაში (თუ შეცილების მოწინააღმდეგე მხარე დაკავშირებული პირია − 2 წლის განმავლობაში) და რომელმაც კრედიტორებს ზიანი მიაყენა. ადმინისტრატორის მიერ მიკრობანკის კრედიტორებისთვის ზიანის მისაყენებლად განხორციელებული ქმედება შეიძლება საცილო გახდეს, თუ იგი მიკრობანკის ლიკვიდატორის დანიშვნამდე 3 წლის განმავლობაში განხორციელდა. 8. მიკრობანკის ლიკვიდატორმა: ა) უნდა მიიღოს ყველა აუცილებელი ზომა რწმუნებული პირის ყველა ფუნქციის შესაწყვეტად, რომლებსაც ორგანიზაცია ასრულებდა, ორგანიზაციის, როგორც რწმუნებული პირის, კუთვნილი ყველა აქტივი და საკუთრება მათ მესაკუთრეებს დაუბრუნოს და განახორციელოს ყველა ანგარიშსწორება რწმუნებული პირის ანგარიშების მიხედვით; ბ) მიკრობანკის სააღრიცხვო დოკუმენტების შესაბამისად მიკრობანკის ყველა მეანაბრეს, დანარჩენ კრედიტორებს, კლიენტებს, რომლებიც ფასეულობას მიკრობანკის სეიფებში ინახავენ, აგრეთვე იმ ქონების დეპონენტებს, რომელსაც მიკრობანკი განაგებს, უნდა გაუგზავნოს მოთხოვნათა ხასიათისა და თანხის შესახებ შეტყობინება. ამ შეტყობინებაში აღინიშნება ის, რომ კლიენტებს შეუძლიათ თავიანთი ფასეულობის მიღება და რომ მიკრობანკის ლიკვიდატორისთვის პრეტენზიის წარდგენა შესაძლებელია აღნიშნული შეტყობინების მიღებიდან 1 თვის განმავლობაში; გ) მიკრობანკის მსესხებლებსა და სხვა დებიტორებს უნდა მოსთხოვოს მიკრობანკის მიმართ არსებული ვალდებულებების სახელშეკრულებო ვადაში დაფარვა. მიკრობანკის აქტივების მაქსიმალურად ამოსაღებად მიკრობანკის ლიკვიდატორმა საქართველოს ეროვნულ ბანკთან შეთანხმებით უნდა მიაღწიოს იმ მსესხებლებისა და სხვა დებიტორების დავალიანებების რესტრუქტურიზაციას (მათ შორის, პირგასამტეხლოებისა და ჯარიმების პატიებას), რომლებსაც არ აქვთ დავალიანებების სახელშეკრულებო ვადაში სრულად დასაფარავად საკმარისი ფულადი სახსრები და მატერიალური საშუალებები. 9. მიკრობანკის ტერიტორიაზე შენახული ქონება, რომელიც შესაბამის ამონაწერში მითითებულ ვადაში გამოთხოვილი არ არის, მოუკითხავი ფულადი სახსრები და ქონება, რომლებიც შესაბამისი ხელშეკრულების საფუძველზე მიკრობანკს ერიცხება, მოუკითხავ რესურსად მიიჩნევა და მესაკუთრის გამოსავლენად საქართველოს ეროვნული ბანკის მფლობელობაში გადადის. მოუკითხავი ფულადი სახსრები საქართველოს ეროვნულ ბანკში გახსნილ მოუკითხავი თანხების ანგარიშზე ირიცხება. 10. მიკრობანკის ლიკვიდაციისას ფინანსური გირავნობის მოგირავნეს აქვს ფინანსური გირავნობით უზრუნველყოფილი მოთხოვნის უპირატესი დაკმაყოფილების უფლება (ფინანსური გირავნობის ღირებულების ფარგლებში). 101. მიკრობანკის უზრუნველყოფილი კრედიტორის (მათ შორის, საგადასახადო ორგანოს), გარდა ამ მუხლის მე-10 პუნქტით გათვალისწინებული პირისა, უზრუნველყოფილი მოთხოვნა დაკმაყოფილდება უზრუნველყოფის საგნის რეალიზაციით, უზრუნველყოფის ღონისძიების (მათ შორის, საგადასახადო გირავნობის/იპოთეკის უზრუნველყოფის ღონისძიების) რეგისტრაციის რიგითობის შესაბამისად. მიკრობანკის იმ უზრუნველყოფილი კრედიტორის მოთხოვნის საფუძველზე, რომლის მოთხოვნაც უზრუნველყოფის საგნის რეალიზაციიდან ამონაგები თანხის არასაკმარისი ოდენობის გამო ვერ დაკმაყოფილდა, მოთხოვნის დაუკმაყოფილებელი ნაწილი საქართველოს სამოქალაქო კოდექსის 276-ე მუხლის მე-2 ნაწილისა და 301-ე მუხლის 11 ნაწილის შესაბამისად აისახება ამ მუხლის 102 პუნქტით გათვალისწინებული მოთხოვნების რიგში. 102. მიკრობანკის მიმართ მოთხოვნები, რომლებიც ამ მუხლის მე-10 და 101 პუნქტებით გათვალისწინებული არ არის, შემდეგი თანამიმდევრობით უნდა დაკმაყოფილდეს: ა) მიკრობანკის ლიკვიდაციის პროცესის მიმდინარეობასთან დაკავშირებული ხარჯები; ბ) კრედიტორი, რომლის მიმართ სასესხო ვალდებულება მიკრობანკს მისთვის მიკრობანკის საქმიანობის ლიცენზიის გაუქმების შემდეგ წარმოეშვა, აგრეთვე საქართველოს ეროვნული ბანკი. ამასთანავე, საგადასახადო ვალდებულებები, რომლებიც მიკრობანკისთვის მიკრობანკის საქმიანობის ლიცენზიის გაუქმების შემდეგ წარმოიშვა, ამ პუნქტის „ზ“ ქვეპუნქტის შესაბამისად დაკმაყოფილდება; გ) დაზღვეული დეპოზიტები „დეპოზიტების დაზღვევის სისტემის შესახებ“ საქართველოს კანონის შესაბამისად დაწესებული ანაზღაურებადი ოდენობის ზღვრის ფარგლებში ან საჯარო სამართლის იურიდიული პირის − დეპოზიტების დაზღვევის სააგენტოს მოთხოვნები, მათ შორის, „დეპოზიტების დაზღვევის სისტემის შესახებ“ საქართველოს კანონის მე-20 მუხლის მე-2 პუნქტით გათვალისწინებული მოთხოვნა; დ) ფიზიკური პირის, იურიდიული პირის, იურიდიული პირის სტატუსის არმქონე ორგანიზაციული წარმონაქმნის ანგარიშზე არსებული თანხა, რომელიც აღემატება „დეპოზიტების დაზღვევის სისტემის შესახებ“ საქართველოს კანონის შესაბამისად დაწესებული ანაზღაურებადი ოდენობის ზღვრის ფარგლებს, მაგრამ არაუმეტეს 100 000 (ასი ათასი) ლარისა ან უცხოური ვალუტით მისი ეკვივალენტისა; ე) ფიზიკური პირის, იურიდიული პირის, იურიდიული პირის სტატუსის არმქონე ორგანიზაციული წარმონაქმნის ანგარიშზე არსებული თანხა, რომელიც გადახდილი არ არის ამ პუნქტის „გ“ და „დ“ ქვეპუნქტების შესაბამისად, გარდა ამავე პუნქტის „ვ“ ქვეპუნქტით გათვალისწინებული მოთხოვნებისა; ვ) მიკრობანკის ადმინისტრატორების სახელზე არსებული დეპოზიტები, მიკრობანკის კაპიტალის 5 პროცენტის ან 5 პროცენტზე მეტის მფლობელი აქციონერების დეპოზიტები, ამ პირების „საქართველოს ეროვნული ბანკის შესახებ“ საქართველოს ორგანული კანონით განსაზღვრული ოჯახის წევრების ან მათი სახელით მოქმედ მესამე პირთა დეპოზიტები, აგრეთვე ფინანსური ინსტიტუტის დეპოზიტები; ზ) საბიუჯეტო ვალდებულებები და დავალიანებები; თ) ფიზიკური პირის სხვა დაბრუნებადი ფულადი სახსრები; ი) იურიდიული პირის სხვა დაბრუნებადი ფულადი სახსრები არაუმეტეს 1 000 000 (ერთი მილიონი) ლარისა ან უცხოური ვალუტით მისი ეკვივალენტისა; კ) მიკრობანკის მიმართ დარჩენილი სხვა მოთხოვნები, გარდა ამ პუნქტის „ლ“−„ჟ“ ქვეპუნქტებით გათვალისწინებული მოთხოვნებისა; ლ) მიკრობანკის პირდაპირი და არაპირდაპირი მფლობელების მიმართ მიკრობანკის სასესხო ვალდებულება, გარდა ამ პუნქტის „მ“−„ჟ“ ქვეპუნქტებით გათვალისწინებული მოთხოვნებისა; მ) მიკრობანკის სუბორდინირებული ვალი, რომელიც საზედამხედველო კაპიტალის ინსტრუმენტი არ არის; ნ) მიკრობანკის ვალდებულებები, რომელთა ჩამოწერა ან საზედამხედველო კაპიტალში კონვერტაცია განსაზღვრულია ხელშეკრულებით, გარდა ამ პუნქტის „ო“−„ჟ“ ქვეპუნქტებით გათვალისწინებული მოთხოვნებისა; ო) მიკრობანკის მეორადი კაპიტალის ინსტრუმენტები; პ) მიკრობანკის დამატებითი პირველადი კაპიტალის ინსტრუმენტები; ჟ) მიკრობანკის პირდაპირი და არაპირდაპირი მფლობელების მიმართ მიკრობანკის სხვა ვალდებულებები. 11. თუ არსებული თანხა ამ მუხლის 102 პუნქტით გათვალისწინებული მოთხოვნების სრულად დასაკმაყოფილებლად საკმარისი არ არის, ყველა სათანადო მოთხოვნა შესაბამისი რიგის თითოეული კრედიტორის მოთხოვნის მოცულობის პროპორციულად უნდა დაკმაყოფილდეს. 12. მიკრობანკის კრედიტორთა ყოველი მომდევნო რიგის მოთხოვნები დაკმაყოფილდება კრედიტორთა წინა რიგის მოთხოვნების დაკმაყოფილების შემდეგ. 13. მიკრობანკის მეანაბრის მიერ კუთვნილ ფულად სახსრებზე მოთხოვნის მიკრობანკის ლიკვიდატორის მიერ დადგენილ ვადაში წარუდგენლობისას ეს ფულადი სახსრები მესაკუთრის გამოსავლენად საქართველოს ეროვნულ ბანკში გახსნილ მოუკითხავი თანხების ანგარიშზე ირიცხება. 14. მიკრობანკის ლიკვიდაციის პროცესის დროულად დასასრულებლად მიკრობანკის ლიკვიდატორი უფლებამოსილია საქართველოს ეროვნულ ბანკთან შეთანხმებით მიკრობანკში არსებული ის ანგარიშები, რომელთა მიმართაც გამოყენებულია საქართველოს კანონმდებლობით გათვალისწინებული სამართლებრივი შეზღუდვები ან/და უზრუნველყოფის ღონისძიებები, ლიკვიდაციის პროცესში მყოფ მიკრობანკში აღნიშნული სამართლებრივი შეზღუდვების ან/და უზრუნველყოფის ღონისძიებების არსებული რიგითობის დაცვით, საქართველოს ეროვნული ბანკის მიერ დადგენილი წესით, უცვლელად გადაიტანოს სხვა მიკრობანკში ან/და კომერციულ ბანკში ან/და საქართველოს ეროვნულ ბანკში. 15. იმ აქტივის ამოღების შემთხვევაში, რომელიც მიკრობანკის ლიკვიდაციის პროცესის დასრულების შესახებ ინდივიდუალური ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტის გამოცემამდე ამ მიკრობანკის აქტივი იყო, იგი ავტომატურად მიიჩნევა ლიკვიდირებული მიკრობანკის აქტივად და მისი განკარგვის უფლებას საქართველოს ეროვნული ბანკი იძენს. თუ ლიკვიდირებული მიკრობანკის ამოღებული აქტივი ფულადი სახსრებია, ისინი საქართველოს ეროვნულ ბანკში გახსნილ ლიკვიდირებული მიკრობანკების მოუკითხავი თანხების ანგარიშზე უნდა გადაირიცხოს და მიკრობანკის ლიკვიდატორის მიერ საბოლოოდ წარდგენილი ვალდებულებების დაზუსტებული რიგითობის დაცვით, საქართველოს ეროვნული ბანკის მიერ დადგენილი წესით უნდა განაწილდეს. მიკრობანკის არაფულადი მატერიალური აქტივის ამოღების შემთხვევაში მისი განკარგვისთვის საქართველოს ეროვნული ბანკი გამოსცემს ინდივიდუალურ ადმინისტრაციულ-სამართლებრივ აქტს, რომლითაც განისაზღვრება ამოღებული არაფულადი მატერიალური აქტივის ლიკვიდირებული მიკრობანკის ვალდებულებების დასაკმაყოფილებლად განკარგვის წესი. 16. მიკრობანკის ლიკვიდაციის პროცესი დასრულებულად მიიჩნევა, თუ სრულადაა დაფარული მის მიმართ არსებული ყველა მოთხოვნა და დარჩენილი აქტივები საქართველოს კანონმდებლობის შესაბამისად აქციონერებზეა განაწილებული. 17. თუ მიკრობანკს დაუფარავი ვალდებულებები ერიცხება, მაგრამ ამ ვალდებულებების დასაფარავად აქტივები აღარ აქვს, მისი ლიკვიდაციის პროცესი წყდება და საქართველოს ეროვნული ბანკის მიერ დადგენილი წესით იხსნება გაკოტრების საქმე. 18. საქართველოს ეროვნული ბანკი გამოსცემს ინდივიდუალურ ადმინისტრაციულ-სამართლებრივ აქტს მიკრობანკის ლიკვიდაციის პროცესის დასრულების შესახებ გადაწყვეტილების მიღების თაობაზე, რომელიც წარედგინება საჯარო სამართლის იურიდიულ პირს – საჯარო რეესტრის ეროვნულ სააგენტოს მიკრობანკის ლიკვიდაციის რეგისტრაციისა და მისი მეწარმეთა და არასამეწარმეო (არაკომერციული) იურიდიული პირების რეესტრიდან ამოღების მიზნით. საქართველოს 2023 წლის 15 დეკემბრის კანონი №3951 - ვებგვერდი, 28.12.2023წ.
მუხლი 40. ურთიერთგაქვითვა და საბოლოო ურთიერთგაქვითვა „ფინანსური გირავნობის, ურთიერთგაქვითვისა და დერივატივების შესახებ“ საქართველოს კანონისა და მხარეთა შორის დადებული ურთიერთგაქვითვის შეთანხმების საფუძველზე განხორციელებულ ურთიერთგაქვითვას ან საბოლოო ურთიერთგაქვითვას და მის შედეგად განხორციელებულ ოპერაციებს სადავოს ვერ გახდიან მესამე პირები, ადმინისტრაციული ორგანოები, მარეგულირებელი/საზედამხედველო ორგანოები, მიკრობანკის ლიკვიდატორი, მეურვე, გაკოტრების მმართველი/რეაბილიტაციის მმართველი, დროებითი ადმინისტრატორი, მსგავსი ფუნქციების შემსრულებელი ნებისმიერი სხვა პირი.
თავი VIII. გარდამავალი და დასკვნითი დებულებანი
მუხლი 41. გარდამავალი დებულებანი 1. 2024 წლის 1 იანვრამდე მიკროსაფინანსო ორგანიზაციის მიერ მიკრობანკის საქმიანობის ლიცენზიის მისაღებად განაცხადის წარდგენის შემთხვევაში მას მიკრობანკის საქმიანობის ლიცენზიის მიღებიდან არაუგვიანეს 2 წლისა არ უნდა ერიცხებოდეს დაგირავებული აქტივები, გარდა ლიკვიდურობის მხარდაჭერისთვის საჭირო საქართველოს ეროვნული ბანკის მონეტარული ინსტრუმენტებისა. ამ პერიოდში მიკრობანკებს ლიკვიდურობის კოეფიციენტისთვის განსხვავებული ინდივიდუალური მოთხოვნა განესაზღვრებათ: ა) იმ მიკრობანკს, რომლის დაგირავებული აქტივების სააქციო კაპიტალთან თანაფარდობის კოეფიციენტი მიკრობანკის საქმიანობის ლიცენზიის მიღების მომენტში 90 პროცენტზე მეტია, დეპოზიტების მოზიდვის უფლება არ ექნება; ბ) იმ მიკრობანკს, რომლის დაგირავებული აქტივების სააქციო კაპიტალთან თანაფარდობის კოეფიციენტი მიკრობანკის საქმიანობის ლიცენზიის მიღების მომენტში 90 პროცენტზე ნაკლებია, დეპოზიტების მოზიდვის უფლება ექნება იმ პირობით, რომ დაგირავებული აქტივების კოეფიციენტი დეპოზიტების მოზიდვის უფლების მიღებიდან არაუგვიანეს 1 წლისა 50 პროცენტზე ნაკლები იქნება, ხოლო არაუგვიანეს 2 წლისა ნული გახდება. 2. 2024 წლის 1 იანვრამდე მიკროსაფინანსო ორგანიზაციის მიერ მიკრობანკის საქმიანობის ლიცენზიის მისაღებად განაცხადის წარდგენისას მიკრობანკის საკრედიტო პორტფელის არანაკლებ 50 პროცენტისა უნდა შედგებოდეს სამეწარმეო მიზნით გაცემული სესხებისგან ან/და იმ სესხებისგან, რომელთა დაფარვის წყაროც სამეწარმეო საქმიანობიდან მიღებული შემოსავალია, ხოლო მიკრობანკის საქმიანობის ლიცენზიის მიღებიდან არაუგვიანეს 2 წლისა მიკრობანკი უნდა აკმაყოფილებდეს ამ კანონის მე-3 მუხლის პირველი და მე-2 პუნქტების მოთხოვნებს. 3. საქართველოს ეროვნული ბანკი ვალდებულია ამ კანონით გათვალისწინებული სამართლებრივი აქტები გამოსცეს 2023 წლის 1 ივლისამდე.
მუხლი 42. კანონის ამოქმედება 1. ეს კანონი, გარდა ამ კანონის პირველი−მე-40 მუხლებისა და 41-ე მუხლის პირველი და მე-2 პუნქტებისა, ამოქმედდეს გამოქვეყნებისთანავე. 2. ამ კანონის პირველი−მე-40 მუხლები და 41-ე მუხლის პირველი და მე-2 პუნქტები ამოქმედდეს 2023 წლის 1 ივლისიდან. |
თბილისი, 22 თებერვალი 2023 წ. N2602-XIმს-Xმპ |
LAW OF GEORGIA
ON THE ACTIVITIES OF MICRO-BANKS
Chapter I – General Provisions
Article 1 – Scope of the Law
1. The purpose of this Law is to legally regulate the activities of micro-banks operating in Georgia, to create a healthy environment for their development and to ensure free competition in the market.
2. A micro-bank shall use the term 'micro-bank' in its company name and contractual relations, apart from the denomination provided for by the Law of Georgia on Entrepreneurs.
3. A micro-bank shall be permitted to use the term 'bank' as its name, except in cases provided for by paragraph 2 of this article.
Article 2 – Definition of terms
1. For the purposes of this Law, the terms used herein shall have the following meanings:
a) administrator – a member of the supervisory board of a micro-bank, a member of the directorate of a micro-bank and/or other person who, directly or indirectly, has the power and responsibility to plan, manage and/or control the activities of a micro-bank. The list of the positions of said persons is approved by the supervisory board of a micro-bank;
b) micro-bank – a legal person established in the legal form of a joint stock company, which is licensed by the National Bank of Georgia and carries out banking activities as provided for by this Law;
c) persons connected to a micro-bank – administrators, shareholders, and their relatives who, according to the Civil Code of Georgia, are first or second line heirs by law, or persons related to them by business interests;
d) beneficial owner – a person receiving financial or other benefits under the law or an agreement, and who has no obligation to transfer these benefits to another person; and if a beneficial owner is a legal person established for non-entrepreneurial (non-commercial) purposes, or if an owner is a legal person that has no person with a qualifying holding, a beneficial owner is a member of the management body;
e) group of jointly acting partners (shareholders) – a group of closely related partners (shareholders), or partners (shareholders) connected to each other by commercial interests in addition to the micro-bank interest, or partners (shareholders) among whom there is an express or implied agreement in any form on the purchase of a qualifying holding in the micro-bank;
f) activities of a micro-bank – activities as provided for by Article 3 of this Law;
g) financial institution – a financial institution as defined in the Law of Georgia on Securities Market;
h) subsidiary undertaking (subsidiary organisation) – a legal person or an organisational entity with no legal personality controlled by a parent undertaking (parent organisation);
i) parent undertaking (parent organisation) – a legal person with one or more subsidiary undertakings (subsidiary organisations);
j) control – the direct or indirect ownership of 50% or more than 50% of the shares with voting rights/holding in the undertaking, and/or the authority to manage the activities of the undertaking granted on the basis of a contract entered into with the undertaking, its charter and/or an agreement entered into with other shareholders or partners, enabling the controlling person to receive economic benefit and influence the amount thereof, including the power to appoint or dismiss the majority of administrators;
k) controlling person – a person who carries out control;
l) affiliate – an undertaking subject to the control of a legal person, as well as its controlling persons and undertakings subject to their control;
m) person – a natural or legal person, as well as an organisational formation provided for by the legislation of Georgia which is not a legal person;
n) qualifying holding – more than 10% of the micro-bank’s paid-up capital or authorised capital and/or shares with voting rights directly or indirectly owned by a person or a group of jointly acting partners (shareholders), and/or the ability of a person or a group of jointly acting partners (shareholders) to exercise a significant influence over the micro-bank, and/or control over the micro-bank, regardless of the amount of holding in the capital and/or shares with voting rights;
o) significant influence – the right to participate in decision-making related to the financial and operational policy of an undertaking, which is not control or joint control of this policy;
p) indirect participation (holding) – the holding of shares in the capital of a legal person through a relevant third person;
q) regulatory capital – a type of capital that is created to carry out the activities of a micro-bank, to offset expected or unexpected financial losses/damage and to protect against various types of risks;
r) share capital – the capital of the shareholders of a micro-bank, which is the difference between the total assets and total liabilities of the micro-bank;
s) authorised capital – the capital determined by the shareholders of a joint stock company and provided for by its charter;
t) paid-up capital – the portion of the authorised capital paid up in cash;
u) close relative – a close relative as defined by the Organic Law of Georgia on the National Bank of Georgia.
2. Other terms used in this Law shall have the meanings defined by the legislation of Georgia.
Article 3 – Activities of a micro-bank
1. The business model of a micro-bank is based on lending to persons who receive income from entrepreneurial activities (including agricultural activities). In particular, at least 70% of a micro-bank’s credit portfolio shall consist of loans issued for entrepreneurial purposes and/or loans whose repayment source is income from entrepreneurial activities.
2. For the purposes of this Law, income from entrepreneurial activities shall be considered a source of repayment of loans if the income exceeds 50% of a borrower’s total income.
3. A micro-bank may carry out only the following banking activities:
a) grant loans, issue guarantees, letters of credit and leasing agreements, and carry out factoring operations within the limit established by this Law;
b) attract interest-bearing and interest-free demand and term deposits only within the limit, and above the limit, established by the Law of Georgia on Deposits Insurance System, service current accounts in compliance with the liquidity requirements established by the National Bank of Georgia, and attract other repayable funds from persons, including natural persons (including individual entrepreneurs), in accordance with paragraph 6 of this article;
c) open and service correspondent accounts;
d) perform cash and non-cash settlement operations and provide cash-collection services;
e) issue payment cards and organise their circulation;
f) provide payment services, operate payment systems, and perform the functions of a settlement agent;
g) provide interest-free banking services;
h) enter into a derivative contract, buy and sell securities with own funds, except where the carrying out of the activities requires a licence for brokerage activities;
i) buy and sell foreign currency with own and clients’ funds;
j) store valuables;
k) lease property only for carrying out the activities provided for by this article;
l) provide other services related to each activity provided for by this article;
m) in accordance with the Organic Law of Georgia on the National Bank of Georgia, provide virtual asset services in favour of another person, in particular, exchange a convertible virtual asset (including through a self-service kiosk) for another virtual asset or a financial instrument in national or foreign currency, transfer and/or store virtual assets or instruments required for the use thereof, which allows the control of the virtual asset, and also carry out support activities required for the provision of said services.
4. A micro-bank shall issue loans only in national currency.
5. A micro-bank may, in addition to the activities provided for by paragraph 3 of this article, with the consent of the National Bank of Georgia, additionally carry out the activities permitted for brokerage companies in accordance with the requirements of the Law of Georgia on Securities Market. The National Bank of Georgia shall establish the procedures and conditions for granting and revoking consent under this paragraph by a normative act.
6. Where repayable funds are raised from natural persons (including individual entrepreneurs), the amount of funds raised from each natural person (including individual entrepreneurs) shall not be less than GEL 100,000 (one hundred thousand) or the equivalent thereof in foreign currency. This limitation shall not apply to public offerings of securities, and granting a loan to a micro-bank or making a contribution to its capital by a shareholder/founder of the micro-bank. Repayable funds may be raised in the amount of more than GEL 100,000 (one hundred thousand) only in relation to the regulatory capital, within the relevant limit as determined by a normative act of the National Bank of Georgia.
Chapter II – Licensing of a M icro-bank
Article 4 – Licensing requirements
1. The National Bank of Georgia shall issue a micro-banking licence to a legal person registered in accordance with the procedures established by the legislation of Georgia, which meets the following requirements:
a) the amount of its paid-up capital meets the requirements established by the National Bank of Georgia;
b) the administrator meets the requirements defined by this Law and a legal act of the National Bank of Georgia on fit and proper criteria for administrators;
c) the shareholder with a qualifying holding meets the requirements defined by this Law and a legal act of the National Bank of Georgia;
d) its group structure, ownership structure, governance structure and operational activities/environment are transparent, comply with good corporate governance standards, enable the exercise of effective individual or consolidated supervision and do not threaten the stability and/or sound functioning of the micro-bank and/or the financial sector. If one or more natural persons and/or legal persons provided for by subparagraphs (b) and (c) of this paragraph are subject to the jurisdiction of another country, the National Bank of Georgia shall, when assessing the criteria defined by this subparagraph, also take into account the influence of the legislation and administrative procedures of the said country on the exercise of effective supervision;
e) taking into account the adequacy and feasibility of the business plan, and its potential position in the banking sector, it will be able to operate sustainably;
f) its head office (the place where the majority of decisions related to the management of a micro-bank are made) shall be in the territory of Georgia, and the area occupied by it to carry out banking activities shall meet the requirements established by the National Bank of Georgia.
2. The procedures and conditions for licensing micro-banks, including additional information to be submitted, shall be determined by a legal act of the National Bank of Georgia.
Article 5 – Submitting a written application to obtain a micro-banking licence
1. To obtain a micro-banking licence, a person authorised by the supervisory board or shareholders of the licence applicant shall submit a written application to the National Bank of Georgia.
2. The following documents and information about the licence applicant shall be attached to a written application submitted to obtain a micro-banking licence:
a) founding documents;
b) a statement from a commercial bank on the authorised capital and paid-up capital, as well as information that includes data on the ownership and origin of the authorised capital and regulatory capital. A branch or subsidiary micro-bank of a foreign bank/micro-bank shall submit information on the amount of resources allocated to it by the parent bank/micro-bank;
c) a bank statement confirming the replenishment of the minimum regulatory capital as defined by a legal act of the President of the National Bank of Georgia;
d) information on the compliance of its administrators and management bodies (the directorate and the supervisory board) with the individual and joint fit and proper requirements as defined by this Law and a legal act of the National Bank of Georgia;
e) a document (receipt) confirming the payment of the licence fee defined by the Law of Georgia on Licence and Permit Fees;
f) information on the group structure/ownership structure of an applicant for a micro-banking licence, as well as information/documents on the acquisition of qualifying holdings as provided for by a legal act of the National Bank of Georgia and paragraph 3 of this article concerning the shareholders, intermediate owners and beneficial owners owning a qualifying holding, and in the absence of such an owner, identification information in respect of the 20 largest shareholders and information on the amount and type of shares owned by them;
g) (deleted – 15.12.2023, No 4018);
h) information on its supervisory board, including the audit committee and the directorate, in accordance with paragraph 4 of this article;
i) documents approved by its supervisory board, including the business plan, in accordance with paragraph 5 of this article;
j) information on past activities, according to a relevant legal act of the National Bank of Georgia;
k) in the case of the licensing of a branch of a foreign micro-bank or a subsidiary micro-bank, additional information, in accordance with paragraph 6 of this article;
l) documents proving the right to use or title to immovable property where the applicant for a micro-banking licence or its branch will be located;
m) any other information that the National Bank of Georgia reasonably requests in a specific case to establish the compliance of the applicant for a micro-banking licence with licence requirements.
3. Information submitted for obtaining a micro-banking licence shall include the information (data) on the group structure/ownership structure of an applicant for a micro-banking licence, as well as the following information/documents on the shareholders, intermediate owners and beneficial owners owning a qualifying holding:
a) in the case of a natural person:
a.a) an identity document;
a.b) information on citizenship and residence;
a.c) a detailed curriculum vitae;
a.d) information on the current or past amount of shares and other business interests in financial institutions in the territory of Georgia;
a.e) a certificate of previous convictions from the administrative bodies of all the countries where this person was a resident during the past 10 years;
a.f) information (data) on his/her financial position, source of income and origin;
a.g) a tax declaration on revenues;
b) in the case of a legal person:
b.a) registration documents;
b.b) financial statements of the latest period (quarter) audited by an auditor. If a legal person applies to the National Bank of Georgia not later than 6 months after its establishment, it shall submit only the unaudited current balance sheet and relevant notes;
b.c) certificates of criminal liability/previous convictions of the legal person and its administrators from the administrative bodies of all the countries where these persons were resident during the past 10 years.
4. Information on the supervisory board of an applicant for a micro-banking licence, including the audit committee and the directorate, shall include any information determined by a legal act of the National Bank of Georgia.
5. Documents approved by the supervisory board of an applicant for a micro-banking licence shall include the following:
a) the organisational structure and job descriptions of the members of the directorate;
b) the principles of corporate management;
c) a framework of credit, market, operational, money laundering and terrorism financing and other relevant risk management;
d) the internal model of assessment of capital adequacy;
e) the calculation of capital adequacy in accordance with the requirements established by the National Bank of Georgia, based on the budget plan as provided for by the business plan;
f) accounting policy;
g) a business plan. It shall correspond to planned activities and contain at least the following information:
g.a) a business strategy;
g.b) information about the potential impact of the macroeconomic situation of the country on the business strategy;
g.c) a description of the target market and an assessment of its own competitiveness;
g.d) a budget plan and a financial forecast, including stress scenarios, for the next 3 years;
g.e) risk factors related to business and regulatory norms;
g.f) the minimum of information technologies to be implemented at the initial stage and the plan for their implementation in the following operational period.
6. In the case of the licensing of a branch of a foreign bank/micro-bank or a subsidiary micro-bank, additional information shall include the following:
a) a statement of the financial position and a profit and loss statement of the parent bank/micro-bank for the previous 3 years;
b) a decision of the supervisory board of the parent bank/micro-bank to submit a written application to the National Bank of Georgia to obtain a micro-banking licence;
c) the approval of the supervisory body of the parent bank/micro-bank for the opening of a branch/subsidiary micro-bank in Georgia.
7. A micro-bank, as well as the shareholders, intermediate owners and beneficial owners owning a qualifying holding shall submit relevant updated information under this article to the National Bank of Georgia upon request.
8. A micro-bank shall notify the National Bank of Georgia in advance of such changes in the founding structure as may have an impact on the eligibility of the shareholders and/or administrators of the micro-bank, as well as on compliance with other licensing conditions/criteria of the micro-bank, in accordance with the procedure established by the National Bank of Georgia.
9. Documents under this article shall be submitted in the form of the originals or notarised copies thereof. Documents issued in a foreign country shall also be certified by an apostille and/or legalised. In addition, properly certified translations into Georgian of the said documents shall be submitted.
10. In the case of a non-resident legal person, if the legislation of the relevant country does not provide for the issuance of a certificate of criminal liability, an official document confirming this, issued by an authorised agency, shall be submitted to the National Bank of Georgia.
Law of Georgia No 4018 of 15 December 2023 – website, 28.12.2025
Article 6 – Making a decision on issuing a micro-banking licence
1. Only the National Bank of Georgia shall make a decision on issuing a micro-banking licence.
2. A micro-banking licence shall be issued for an indefinite period. It shall not be transferred to another person.
3. To make a decision on issuing a micro-banking licence, the National Bank of Georgia shall examine the compliance of the submitted information/documents with the licensing requirements established by the legislation of Georgia. The National Bank of Georgia may hold respective consultations with the license applicant before accepting a written application submitted to obtain a micro-banking licence.
4. Within 5 working days after the submission of a written application to obtain a micro-banking licence, the National Bank of Georgia shall verify the formal compliance of the submitted information/documents with the requirements under Articles 4 and 5 of this Law and those established by the National Bank of Georgia. If an applicant for a micro-banking licence fails to submit in full information/documents defined by the legislation of Georgia, the National Bank of Georgia shall establish a gap in the application for a licence and set a time limit of not more than 15 working days to remedy the gap. Where a reasonable time limit set to remedy a gap is missed, the National Bank of Georgia shall refuse to issue a licence to the licence applicant. Where a licence applicant submits a complete written application, the National Bank of Georgia shall issue a written confirmation of receipt and indicate a deadline for making a decision on issuing a micro-banking licence.
5. The National Bank of Georgia shall review information/documents submitted for obtaining a micro-banking licence within 6 months after the issuance of the confirmation of the receipt of a complete written application. During the review period, to establish the compliance of the applicant for a micro-banking licence with the licensing requirements, the National Bank of Georgia shall have the right to request, within the scope of its authority, the submission of any additional information/documents required in a specific case to make a reasoned decision. In the case of a request to submit additional information/documents, the time limit as provided for by this paragraph shall cease to run and a time limit for submitting additional information/documents (including several times) shall be set. The submission by the licence applicant of information/documents requested by the National Bank of Georgia shall constitute the basis for the renewal of the time limit, and failure to submit it/them within the time limit set shall constitute the basis for a refusal to issue the licence. Following the review of the mentioned information/documents, the National Bank of Georgia shall inform the interested person in writing of the consent to issue the licence, and if the licence applicant fails to meet the licensing requirements established by the legislation of Georgia, a reasoned refusal.
6. The total period for making a decision by the National Bank of Georgia on the issuance of a micro-banking licence shall not exceed 12 months.
7. The National Bank of Georgia may issue a micro-banking licence and establish restrictions for a micro-bank on the carrying out of certain types of permitted activities for a specific or indefinite period.
Article 7 – Fit and proper criteria for administrators
1. An administrator shall meet the following fit and proper criteria:
a) a good reputation, reliability and a conscientious attitude to work, which, among other things, implies that the administrator must not have previous convictions for serious or particularly serious crimes, the financing of terrorism and/or illicit income legalisation or other economic crimes;
b) the appropriate knowledge, skills and experience necessary to carry out the activities of a micro-bank;
c) independent judgment – an administrator shall have the ability to make decisions based on independent and objective judgment, assess decisions made by other members of the management bodies and avoid conflicts of interest;
d) enough time to perform his/her duties properly;
e) the number of simultaneously held positions – an administrator shall not be the administrator of another micro-bank, commercial bank, microfinance organisation and/or non-bank depository institution – a credit union licensed/registered in Georgia, except where the said entity/entities is/are subject to the control of, or is/are the controlling entity/entities of, the micro-bank in which he/she holds the position of administrator. An administrator shall not be a member of the supervisory board and/or directorate of more than 5 undertakings. In addition, one executive position shall be compatible with 2 non-executive positions, or 5 non-executive positions may be held. For the purposes of this subparagraph, positions held in non-entrepreneurial (non-commercial) organisations shall not be taken into account. For the purposes of this subparagraph, the following shall be regarded as one position:
e.a) positions held in one group. For the purposes of this subparagraph, a group means a micro-bank, its parent undertaking and its subsidiary undertaking/undertakings;
e.b) positions held in the undertaking/undertakings in which the micro-bank owns a qualified holding.
2. Decisions on the eligibility of administrators shall be made by the National Bank of Georgia. In assessing the fit and proper criteria, it shall be guided by the principle of proportionality, which implies the assessment of said criteria according to the size, organisational structure, risk profile and complexity of the micro-bank. The principle of proportionality shall not apply when assessing criteria such as a good reputation, reliability and conscientious attitude. The degree of intensity of the assessment, the assessment procedure, and the content of information/documents to be submitted shall be determined in accordance with the principle of proportionality.
3. The assessment of the eligibility of administrators shall involve the assessment of both their individual suitability and the joint suitability of the directorate and the supervisory board of the micro-bank.
4. A diversity policy shall be taken into account when assessing the eligibility of administrators. The policy shall be based on at least the following factors: education, professional experience, age, and sex.
5. Before appointing an administrator, a micro-bank shall submit to the National Bank of Georgia the information/documents defined by a legal act of the National Bank of Georgia on fit and proper criteria for administrators, and shall not appoint a person as an administrator until the National Bank of Georgia makes a decision on the eligibility of the administrator, and where the appointed person does not meet the said fit and proper criteria, shall dismiss him/her.
6. In exceptional cases, the National Bank of Georgia may grant conditional consent to the appointment of an administrator without the information/documents defined by a legal act of the National Bank of Georgia on fit and proper criteria of administrators being fully submitted, and determine the time limit for the complete submission of information/documents of not more than 6 months. Where information/documents are not submitted completely within this time limit, the conditional consent granted for the appointment of an administrator shall be automatically cancelled from the moment of the expiry of the time limit determined by the National Bank of Georgia.
7. The National Bank of Georgia may clarify by a legal act the content of fit and proper criteria for administrators, determine the assessment rules and procedure, including issues related to the joint suitability of the directorate and the supervisory board of a micro-bank, and the information/documents to be submitted.
Article 8 – Special cases of simplification of licensing procedures
1. The licensing of a subsidiary of a foreign bank can be carried out in a simplified manner if the applicant for a micro-bank activity licence is a subsidiary of an exclusively reliable bank as defined by the Law of Georgia on the Activities of Commercial Bank, which has a high level of popularity, a good reputation, high credit rating, many years of experience in the financial sector, a sustainable financial indicator and a high level of transparency.
2. To facilitate the entry of a reliable foreign bank into the Georgian market, the National Bank of Georgia shall individually determine for a subsidiary of a foreign bank provided for by paragraph 1 of this article the list of information/documents to be submitted to obtain a micro-banking licence.
Article 9 – Revoking micro-banking licences
The National Bank of Georgia shall have the power to revoke the micro-banking licences of micro-banks. The grounds for revoking a micro-banking licence may be:
a) a written application of a micro-bank regarding the revocation of the micro-banking licence;
b) a violation of the requirements of Articles 3 and 26 of this Law by a micro-bank;
c) the submission of forged and/or incorrect information/documents by a micro-bank to obtain a micro-banking licence;
d) the failure to carry out activities by a micro-bank for 12 months from the date of receipt of a micro-banking licence, and in the case of an operating micro-bank, the termination of said activities for more than 6 months;
e) a significant deviation from the business plan and business strategy submitted by a micro-bank to obtain a micro-banking licence, without agreement with the National Bank of Georgia;
f) a merger of a micro-bank with (the acquisition of), or the separation of the micro-bank from, another micro-bank or commercial bank;
g) the lack of minimum regulatory capital formed by the funds established by the National Bank of Georgia, the loss of confidence in the creditors of the micro-bank in connection with the fulfilment of their obligations, or the inability to ensure the safety of entrusted assets;
h) a weak risk management model of a micro-bank, or business practices threatening its financial position, or unsound business practices, which may significantly harm or threaten the depositaries of the micro-bank and/or the stability of the financial sector;
i) existing or expected significant financial difficulties of a micro-bank, which may be manifested in a weak profitability indicator and the disruption of supervisory coefficients or otherwise;
j) the existing or expected insolvency of a micro-bank;
k) the complexity and/or non-transparency of the micro-bank group/ownership structure or a change in this structure, which impedes the exercise of effective supervision, and threatens the stability and sound functioning of the financial sector;
l) a court decision depriving a micro-bank of the right to carry out the activities of a micro-bank;
m) the non-compliance of the administrator, or the owner of a qualifying holding, with the fit and proper criterion/criteria defined by the legislation of Georgia;
n) the unsuccessful end of a temporary administration regime;
o) the revocation of the banking/micro-banking licence of the parent institution of the branch of a foreign bank/micro-bank in the country where the parent institution is located, or where, according to the assessment of the National Bank of Georgia, the foreign bank/micro-bank does not meet the requirements set for branches of foreign banks/micro-banks, and in this country insolvency or bankruptcy proceedings are not initiated or will not be initiated within a reasonable time, or the initiation of insolvency or bankruptcy proceedings in the said country will not be sufficient to ensure financial stability in Georgia, or the equal protection of the interests of the creditors of the branches of the foreign bank/micro-bank in Georgia will not be ensured in the process of insolvency or bankruptcy proceedings in the specified country.
Article 10 – Publication of a decision revoking a micro-banking licence and its consequences
1. A decision revoking a micro-banking licence shall be published in the Legislative Herald of Georgia and on the official website of the National Bank of Georgia. Such decision shall enter into force from the date of its publication on the official website of the National Bank of Georgia or from another date determined by the same decision.
2. Upon the revocation of a micro-banking licence, it is obligatory for the National Bank of Georgia to start the liquidation procedure of the legal person holding the micro-banking licence, except in the cases provided for by Article 18 of this Law.
3. From the date of the revocation of the micro-banking licence, a legal person shall be prohibited from carrying out any activity specified in the licence. The legal person shall fulfil all the obligations defined by the legislation of Georgia within the shortest possible time from the date of the revocation of the micro-banking licence. Before fulfilling these obligations, the legal person shall, in the same way as a licensed micro-bank, comply with the requirements of the legislation of Georgia on micro-banks.
4. Only the National Bank of Georgia shall make decisions on the insolvency and bankruptcy of micro-banks in accordance with the procedure established by it.
Chapter III – Acquisition of Qualifying Holdings
Article 11 – Obligation to submit information/documents and give notification
1. A person or a group of jointly acting partners (shareholders) (‘an applicant’) who intends to directly or indirectly acquire a holding in a micro-bank in such amount as his/her/its direct/indirect participation in the capital of the micro-bank as a result of the acquisition exceeds 10%, 20%, 30% or 50%, and/or as to acquire significant influence or control over the micro-bank, regardless of the amount of holding in the capital and/or shares with voting rights, shall be obliged to submit to the National Bank of Georgia, personally or through a representative of the micro-bank, the information/documents defined by a legal act of the National Bank of Georgia concerning the acquisition of qualifying holdings. In the case of a group of jointly operating partners (shareholders), the total amount of shares owned by this group shall be taken into account in order to establish the acquisition/change of a qualifying holding.
2. Where an applicant acquires a qualifying holding without prior intention, he/she shall submit relevant information/documents to the National Bank of Georgia immediately upon becoming aware of the said fact. An applicant shall not exercise voting rights and other powers related to the ownership of a qualifying holding until the National Bank of Georgia makes a decision on the eligibility of the owner of a qualifying holding. Where an applicant acquires a qualifying holding without prior intention, he/she shall have the obligation to submit information/documents regardless of whether he/she plans to sell the amount of the holding, as a result of whose sale the holding owned by him/her will return to the threshold number.
3. To make a decision concerning the acquisition of a qualifying holding, the National Bank of Georgia shall examine the compliance of the submitted information/documents with the requirements of the legislation of Georgia and shall take into account the following fit and proper criteria:
a) the reputation of the applicant, which includes his/her reliability and appropriate competence;
b) the compliance of the person selected by the applicant as an administrator (if the applicant has the power to select an administrator) with the requirements defined by this Law and a legal act of the National Bank of Georgia on fit and proper criteria for administrators;
c) the financial stability of the applicant;
d) compliance with the prudential supervisory requirements of the micro-bank after the acquisition of the holding by the applicant;
e) the absence of money laundering and terrorist financing risks related to the applicant/operation (transaction).
4. A person shall be prohibited from being an owner of a qualifying holding if he/she has previous convictions for serious or particularly serious crimes, the financing of terrorism and/or illicit income legalisation or other economic crimes.
5. The National Bank of Georgia shall be guided by the principle of proportionality in assessing the eligibility of an applicant, which implies assessing the assessment criteria based on the size, organisational structure, risk profile and complexity of a micro-bank, the amount of holding, the type of acquirer of a holding (a natural person, a legal person, a direct/indirect holder/acquirer of the micro-bank), the purpose of the acquisition of a holding, and the possible impact on the micro-bank. The degree of assessment intensity, the assessment procedure and the content of the information/documents to be submitted shall be determined in accordance with the principle of proportionality. The principle of proportionality shall not apply to the assessment of the reliability of an applicant within the framework of the assessment of the reputation of an applicant.
6. Both direct and indirect acquirers of qualifying holdings shall have the obligation to submit information/documents to the National Bank of Georgia. It shall be permissible for a beneficial owner to submit information/documents on behalf of an intermediate owner, with the consent of the National Bank of Georgia.
7. If the National Bank of Georgia considers that additional information/documents needs/need to be submitted to make a decision, it may, within its competence, request the submission of any other information/documents (including confidential) than the information/documents determined by this Law and a legal act of the National Bank of Georgia on the acquisition of qualifying holdings.
8. A direct/indirect owner of a micro-bank, who intends to directly or indirectly sell the holding in the micro-bank in such amount as his/her holding in the capital of the micro-bank as a result of the sale falls below 10%, 20%, 30% or 50%, shall notify the National Bank of Georgia to this effect in advance. Such notification shall contain as detailed information as possible about the said operation (transaction).
9. A micro-bank shall immediately inform the National Bank of Georgia of any changes in the compliance of the owner of a qualifying holding with the fit and proper criteria, including any changes related to the ownership of the holding that it is aware of.
10. The National Bank of Georgia may determine, by a legal act, the content of fit and proper criteria for owners of qualifying holdings, the rule and procedure of assessment, issues related to the determination of the amount of a qualifying holding, and the information/documents to be submitted.
Article 12 – Assessment of the eligibility of an applicant
1. Within 5 working days from the submission of information/documents by an applicant, the National Bank of Georgia shall check the formal compliance of the submitted information/documents with the requirements defined by this Law and a legal act of the National Bank of Georgia. If an applicant fails to submit in full the information/documents defined by the legislation of Georgia, the National Bank of Georgia shall establish a gap for the applicant and set a time limit of not more than 15 working days to remedy the gap. Where a reasonable time limit set to remedy a gap is missed, the National Bank of Georgia shall refuse the applicant the acquisition of a qualifying holding. Where an applicant submits complete information/documents, the National Bank of Georgia shall issue a written confirmation of receipt and indicate a deadline for making a respective decision.
2. The National Bank of Georgia shall review the submitted information/documents within 60 working days after issuing a written confirmation of the receipt of complete information/documents. During the review period, the National Bank of Georgia shall have the right to request in writing, within the scope of its authority, the submission of any additional information/documents required in a specific case to make a reasoned decision. It shall also have the right to verify the said information or check it directly with the applicant. A request for additional information/documents shall be allowed not later than on the 50th working day after the issuance of a written confirmation of the receipt of complete information/documents. In this case, the time limit for reviewing information/documents shall cease to run until additional information/documents is/are submitted, for not more than 20 working days, and if the applicant is a non-resident, for not more than 30 working days, of which the applicant shall be notified. The submission by the applicant of information/documents requested by the National Bank of Georgia shall constitute the basis for the renewal of the time limit, and failure to submit it/them within the time limit set shall constitute the basis for the refusal of the acquisition of a qualifying holding. The National Bank of Georgia shall have the right to repeatedly request the submission of additional information/documents or the clarification of information. In this case, the time limit for reviewing information/documents shall not be suspended again.
3. Following the review of the information/documents submitted by an applicant, the National Bank of Georgia shall give its consent to carrying out a respective operation, and if the applicant fails to meet the eligibility requirements defined by this Law and a legal act of the National Bank of Georgia, or if the applicant has not submitted the information/documents requested by the National Bank of Georgia, the National Bank of Georgia shall give a reasoned refusal. The National Bank of Georgia may refuse the applicant the carrying out of said operation in the cases provided for by Article 48(4) of the Organic Law of Georgia on the National Bank of Georgia.
4. Consent for, or a reasoned refusal of, carrying out an operation of acquisition of a qualifying holding shall be notified to the applicant within 2 working days after the completion of the assessment of his/her eligibility, without violating the total time limit for the assessment.
5. Where the National Bank of Georgia does not give a response to an applicant within 60 working days after issuing a written confirmation of the receipt of complete information/documents, this shall automatically mean giving consent to carrying out the respective operation. Where necessary, the National Bank of Georgia may extend the time limit for making a decision concerning the acquisition of a qualifying holding to 90 working days, of which the applicant shall be notified prior to the expiry of the time limit provided for by this paragraph.
6. Where an applicant fails to submit information/documents to the National Bank of Georgia, or acquires a holding despite receiving a reasoned refusal from the National Bank of Georgia, the National Bank of Georgia may suspend the voting right of the person concerned and/or require that he/she reduce the holding owned by him/her to 10%/withhold significant influence/control, as well as require that the micro-bank cancel the results of the exercise by the person concerned of the voting right and/or other powers obtained as a result of the acquisition of the holding.
Article 13 – Information to be submitted to the National Bank of Georgia periodically
1. Based on available information, a micro-bank shall submit to the National Bank of Georgia, together with an annual report, information about the owner of a qualifying holding and shall indicate whether it confirms the accuracy of this information.
2. An owner of a qualifying holding shall submit to the National Bank of Georgia in April of each year updated information about changed circumstances, or confirm that the circumstances have not changed.
3. The failure of an owner of a qualifying holding to submit information requested by the National Bank of Georgia shall result in the imposition of liability as provided for by the legislation of Georgia.
4. A micro-bank shall have full information about the identity of each beneficial owner of the micro-bank, who directly or indirectly owns more than 10% of its share (indicating the amount of the share), and provide this information (as well as information about a significant change related to the beneficial owner) to the National Bank of Georgia and publish it in its annual report. The National Bank of Georgia shall determine the procedure for providing and publishing said information, which shall be based on International Financial Reporting Standards and international best practice.
5. The obligation under paragraph 4 of this article shall not be imposed on a beneficial owner whose identity the micro-bank cannot establish, since the nominal ownership in his/her favour is carried out by clearing organisations or international depositaries located in developed countries and having appropriate authority in said countries.
Article 14 – Request for the submission by an owner of a qualifying holding of information/documents and supervisory measures
1. In the case of reasonable doubt, the National Bank of Georgia may request a micro-bank to submit updated or clarifying information/documents about the owner of a qualifying holding.
2. If, in the case provided for by paragraph 1 of this article, the owner of a qualifying holding fails to submit appropriate information/documents or, in the opinion of the National Bank of Georgia, the owner of a qualifying holding no longer meets the fit and proper criteria, the National Bank of Georgia may:
a) suspend his/her voting right and require that he/she reduce the holding owned by him/her to 10% within 60 days;
b) suspend the voting right for an indefinite period.
3. A person shall have the right to appeal in court a decision of the National Bank of Georgia refusing the acquisition of a holding in a micro-bank, suspending a voting right and/or requiring the reduction of a holding owned by him/her to 10%.
4. If there is a court decision suspending a voting right, the person in question shall have the right to exercise the voting right corresponding to 10% of the holding.
Chapter IV – Ownership and Management
Article 15 – Requirements for micro-bank capital and reserves
1. The National Bank of Georgia shall periodically determine minimum reserve requirements for micro-banks, procedures for meeting them, the minimum amounts of paid-up capital and regulatory capital, and procedures for the formation thereof.
2. A micro-bank shall have no right to reduce the paid-up capital without obtaining prior written approval from the National Bank of Georgia and making appropriate amendments to its charter concerning changes to the declared capital and paid-up capital.
Article 16 – Micro-bank investments
A micro-bank may:
a) make an investment (including establishing or acquiring a subsidiary undertaking) in a legal person that is a financial institution or whose activities are related to the activities of the micro-bank or the social projects of the micro-bank. The share in each undertaking as provided for by this subparagraph shall not exceed 20% of the micro-bank’s share capital, and the total value of investments, 30% of the micro-bank’s share capital. The National Bank of Georgia may exempt a micro-bank from meeting the percentage limits determined by this subparagraph for a period not exceeding 1 year;
b) receive a holding in the undertaking to compensate the amount of credit issued by it. A micro-bank shall immediately notify the National Bank of Georgia to this effect, as well as inform it of the activities of the said undertaking. If the activities of the undertaking whose share the micro-bank has received are not the activities provided for by subparagraph (a) of this article, a micro-bank shall take measures to sell the said share within 6 months. In the case of receiving approval from the National Bank of Georgia, the micro-bank may sell the share within not later than 1 year. In special cases, the National Bank of Georgia may extend this period, which, regardless of how many times it was extended, should not exceed 2 years in total. If the amount of the repossessed share grants the micro-bank the authority to control the undertaking and manage its activities, it shall not be allowed to start new, additional activities without the consent of the National Bank of Georgia, from the moment of repossessing the share until the sale thereof.
Article 17 – Requirements for subsidiary undertakings of micro-banks which carry out outside Georgia activities provided by the legislation of Georgia for obliged entities defined by the Law of Georgia on Facilitating the Prevention of Money Laundering and the Financing of Terrorism
1. Within 14 days after the establishment or acquisition of a subsidiary undertaking to carry out outside Georgia activities provided for by the legislation of Georgia for obliged entities as defined by the Law of Georgia on Facilitating the Prevention of Money Laundering and the Financing of Terrorism, a micro-bank shall submit to the National Bank of Georgia the micro-bank's decision that in order to comply with the recommendations of the Financial Action Task Force (‘the FATF’), the subsidiary undertaking of the micro-bank has developed an internal control system to combat money laundering and the financing of terrorism since the beginning of its operations.
2. If the legislation (laws and subordinate normative acts) of a foreign country where a subsidiary undertaking is located does not provide for the subsidiary undertaking to comply with the FATF recommendations, or if the fight against money laundering and the financing of terrorism is not carried out in that country and the FATF recommendations are not implemented at all or at a sufficient level:
a) a micro-bank shall make a written commitment that it will ensure the implementation of the measures established by legislation with regard to combating money laundering and the financing of terrorism by the subsidiary undertaking in accordance with the requirements of micro-banks in Georgia and the FATF recommendations;
b) a micro-bank shall provide the National Bank of Georgia with information that the subsidiary undertaking cannot implement the measures established by the legislation of Georgia with regard to combating money laundering and the financing of terrorism, because it is prohibited or restricted by the legislation of the foreign country where the subsidiary undertaking is located.
Article 18 – Conversion of a micro-bank into a commercial bank
1. A micro-bank may change the object of its activities and apply to the National Bank of Georgia to obtain a banking licence in accordance with the procedure established by the legislation of Georgia.
2. Until the National Bank of Georgia makes a decision on issuing a banking licence, the micro-bank shall continue carrying out permitted activities and shall be subject to the requirements of this Law.
3. The National Bank of Georgia shall, along with a decision issuing a banking licence, make a decision revoking a micro-banking licence. Upon the termination of a micro-banking licence, a respective commercial bank shall become a successor of the micro-bank.
4. If a micro-bank receives a refusal to issue a banking licence, it shall continue its activities in accordance with the procedure established by this Law.
Article 19 – Demerging a micro-bank or merging micro-banks
1. The demerger (division or separation) of a micro-bank or the merger (a merger by acquisition or a merger by the formation of a new undertaking) of micro-banks may be carried out only after receiving written consent from the National Bank of Georgia. The demerger of a micro-bank or the merger of micro-banks that does not comply with Article 16 of this Law shall not permitted.
2. The National Bank of Georgia shall review the compatibility of the merger of micro-banks with the competitive environment in accordance with procedures established by the Law of Georgia on Competition and the National Bank of Georgia.
Article 20 – Corporate management of a micro-bank
1. A micro-bank shall have a charter. The charter of a micro-bank shall comply with the legislation of Georgia. The National Bank of Georgia shall be immediately notified in writing of any amendments to the charter of the micro-bank.
2. A micro-bank shall be managed in accordance with the procedures under its charter and other internal organisational procedures. These procedures shall define the organisational structure, risk management framework and responsibilities, and shall be formalised and available to the National Bank of Georgia on a continuous basis.
3. The management bodies of a micro-bank shall be established and shall function in accordance with the Law of Georgia on Entrepreneurs, without prejudice to the provisions of this Law. The highest management body of a micro-bank shall be the general meeting of shareholders, which shall act in accordance with the legislation of Georgia and the charter of the micro-bank. It shall elect a supervisory board of the micro-bank. Information about the holding of a general meeting of shareholders (indicating the place, date, time, agenda and other data) shall be provided to the National Bank of Georgia for its possible participation in the meeting, within the time limit established by the legislation of Georgia for shareholders.
4. The National Bank of Georgia may, by a legal act, determine additional requirements for the corporate management of micro-banks.
Article 21 – Supervisory board of a micro-bank
1. The supervisory board of a micro-bank shall ensure the supervision of the activities of the micro-bank. It shall consist of not less than 3 and not more than 21 members. The procedure for establishing a supervisory board of a micro-bank and determining its composition shall be established by an order of the President of the National Bank of Georgia.
2. A member of a supervisory board shall not perform executive functions.
3. A member of a supervisory board shall be elected by a general meeting of shareholders for a term of 4 years. His/her re-election shall be unlimited.
4. A general meeting of shareholders shall determine the issue of remuneration for the members of a supervisory board in accordance with the order of the President of the National Bank of Georgia. A member of a supervisory board shall be permitted to receive only fixed payment.
5. A person who fails to meet the fit and proper requirements for administrators as defined by Article 7 of this Law and a legal act of the National Bank of Georgia on fit and proper criteria for administrators shall not be elected as a member of a supervisory board and shall be removed from the membership of a supervisory board by a decision of the general meeting of shareholders.
6. A member of a supervisory board shall carry out the activities of the micro-bank in good faith, take care of the micro-bank as a diligent and prudent person would take care in similar circumstances, and shall act in the interests of the stability of the micro-bank. The members of a supervisory board shall be jointly and severally liable to the micro-bank for any damage caused by their culpable failure to fulfil said duties. A member of a supervisory board shall be exempted from liability if he/she executes a decision of the general meeting of shareholders by his/her action, unless he/she contributed to the decision of the general meeting by providing incorrect information, or knew that making such decision would result in damage, but had not informed the general meeting thereof before the decision was made or enforced.
7. A decision of a member of a supervisory board shall be in line with the interests of the micro-bank. The members of a supervisory board shall approach the matter reasonably and independently. They shall ensure the selection and retention of competent directors of the micro-bank, and the determination of the strategy of the activities of the micro-bank.
8. A supervisory board, or its member, may not delegate his/her/its rights to others without the consent of the general meeting of shareholders.
Article 22 – Directorate of a micro-bank
1. The management of a micro-bank and its representation shall be entrusted to the directors of the micro-bank. They shall be responsible for managing the activities of the micro-bank and performing the functions of the micro-bank. A directorate of a micro-bank directorate shall consist of at least 3 directors appointed by the supervisory board for a term of not more than 4 years. Their re-appointment shall be unlimited.
2. In the structure of the directorate of a micro-bank, there shall be a general director, who shall be appointed by the supervisory board.
3. A person who does not meet the fit and proper criteria for administrators as defined by Article 7 of this Law and a legal act of the National Bank of Georgia on fit and proper criteria for administrators shall not be appointed as a member of the directorate of a micro-bank and, by a decision of the supervisory board, shall be removed from the membership of the directorate.
4. A member of the directorate of a micro-bank shall carry out the activities of the micro-bank in good faith, take care of the micro-bank as a diligent and prudent person would take care in similar circumstances, and shall act in the interests of the stability of the micro-bank. The members of the directorate shall be jointly and severally liable to the micro-bank for any damage caused by their culpable failure to fulfil these duties. A director shall be exempted from liability if he/she executes a decision of the general meeting of shareholders by his/her action, unless he/she contributed to the decision of the general meeting by providing incorrect information, or knew that such decision would result in damage, but had not informed the general meeting thereof before the decision was made or enforced.
5. A directorate of a micro-bank shall have the right, in a specific case, based on the prior written consent of the supervisory board, to fully or partially delegate its powers to others (except for the main power related to the management and leadership of the micro-bank).
Article 23 – Audit committee
1. An audit committee shall be set up from among the members of a supervisory board by a decision of the supervisory board of a micro-bank. The majority of the members of an audit committee shall be independent members of a supervisory board.
2. A member of the supervisory board of a micro-bank shall be considered independent if he/she is not influenced by the micro-bank or any other party, which may prevent him/her from making objective and independent decisions in the course of his/her activities. Additional criteria for determining an independent member of the supervisory board of a micro-bank shall be established by an order of the President of the National Bank of Georgia.
3. At least 2 members of an audit committee, including the chairperson of an audit committee, shall have skills or experience in analysing financial statements, or financial education.
4. An audit committee shall periodically submit a report on its activities to the supervisory board of a micro-bank.
5. The main functions of an audit committee shall be: determining the approaches and financial reporting policies of the micro-bank in relation to internal control issues, monitoring the financial reporting process, and facilitating the functioning of internal audit and micro-bank auditors. The functions and responsibilities of an audit committee shall be additionally determined by a legal act of the National Bank of Georgia.
Article 24 – Bank secrecy
1. No one shall have the right to give anyone access to confidential information, disclose or disseminate such information or use it for personal benefit. Confidential information may be provided only to the National Bank of Georgia and the Commission for Review of Disputes within the National Bank of Georgia provided for by the Organic Law of Georgia on the National Bank of Georgia, within their competence.
2. Information about any transaction (including attempted transaction), payment operation, account, transaction from the account and the balance on the account may be released to the party participating in the relevant transaction, during the execution of the payment operation − to the paying person and/or the receiving person, the holder of the relevant account and their representatives, in the cases provided for by the legislation of Georgia − to the Financial Monitoring Service of Georgia and persons who are authorised to execute subordinate acts on enforcement as determined by the Law of Georgia on Enforcement Proceedings, in the process of the enforcement thereof, when carrying out checks provided for by the Law of Georgia on Personal Data Protection − to the Personal Data Protection Service, on the basis of a court decision provided for by the Administrative Procedure Code of Georgia – to the Legal Entity under Public Law called the Georgian National Communications Commission, on the basis of a court decision provided for by the Administrative Procedure Code of Georgia, the Agreement between the Government of the United States of America and the Government of Georgia to Improve International Tax Compliance and to Implement the Foreign Account Tax Compliance Act (FATCA), the Multilateral Competent Authority Agreement on Automatic Exchange of Financial Account Information (CRS MCAA) within the scope of the Convention of 25 January 1988 on Mutual Administrative Assistance in Tax Matters, or the agreement on automatic exchange of financial account information between Georgia and the appropriate jurisdiction − to the tax authority, and in the case provided for by the Law of Georgia on Deposits Insurance System − to the Legal Entity under Public Law called the Deposit Insurance Agency. This information may also be released based on a relevant court ruling.
3. The tax authority may forward information as referred to in paragraph 2 of this article to the competent authority of the United States of America as defined in the Agreement between the Government of the United States of America and the Government of Georgia to Improve International Tax Compliance and to Implement the Foreign Account Tax Compliance Act (FATCA).
4. The tax authority may forward information as referred to in paragraph 2 of this article to the competent authorities of the jurisdictions in which the Multilateral Competent Authority Agreement on Automatic Exchange of Financial Account Information (CRS MCAA) within the scope of the Convention of 25 January 1988 on Mutual Administrative Assistance in Tax Matters, or the agreement on automatic exchange of financial account information between Georgia and the appropriate jurisdiction, are effective.
5. The limitation provided for by paragraph 2 of this article shall not apply to the exchange of information within a micro-bank group and to the exchange of information between micro-banks for the purposes determined by the legislation of Georgia on the prevention of money laundering and the financing of terrorism.
Law of Georgia No 669 of 12 June 2025 – website, 13.6.2025
Chapter V – Operational Requirements
Article 25 – General principles of the activities of a micro-bank
1. The management of a micro-bank and its operational activities shall be carried out in accordance with the administrative and accounting procedures justified by the legislation of Georgia, the conditions and restrictions attached to the micro-banking licence, as well as the resolutions, rules and instructions of the National Bank of Georgia. The rules, norms and instructions of the National Bank of Georgia that apply to more than one micro-bank shall be published. They shall be effective from the date of publication or from the relevant date specified in these rules, norms and instructions.
2. Regarding the provision of services by a micro-bank, the terms and conditions of the relationship between the micro-bank and the client shall be determined by a respective agreement. In the case of a violation of the deadline provided for by a money transfer agreement, the micro-bank shall pay the client at least 0.5% of the outstanding amount for each delayed banking day.
3. A micro-bank may develop and submit to the National Bank of Georgia for agreement a security policy for the use of electronic signatures during the provision of services, based on which an electronic signature used by the micro-bank during the provision of services shall have the same legal force as a personal signature on a tangible document. An electronic document certified by such an electronic signature shall be used in all cases where the legislation of Georgia requires a tangible document.
4. It is not mandatory to submit a security policy for the use of electronic signatures as provided for by paragraph 3 of this article to the National Bank of Georgia only if the micro-bank uses during the provision of services a signature made by means of an electronic identity card issued by an administrative body authorised in accordance with the legislation of Georgia, or a signature whose certificate is issued in accordance with the requirements of the Law of Georgia on Electronic Documents and Electronic Trust Services.
5. Paragraphs 3 and 4 of this article shall not limit the right of a micro-bank to use an electronic signature during the provision of services in accordance with Article 3(8) of the Law of Georgia on Electronic Documents and Electronic Trust Services. In such a case, the National Bank of Georgia may require that the micro-bank agree with the National Bank of Georgia the security policy of an electronic signature used in accordance with this paragraph. If the National Bank of Georgia, after having assessed the security policy for the use of electronic signatures submitted by the micro-bank, refuses to agree on the security policy for the use of electronic signatures in accordance with this paragraph, the micro-bank shall stop using such an electronic signature.
Article 26 – Economic limits, norms and individual requirements
1. A micro-bank shall observe the following economic limits and norms established by legal acts of the National Bank of Georgia:
a) the minimum amount of regulatory capital;
b) the ratio of different types of capital to classified assets in accordance with the rules of the National Bank of Georgia;
c) the maximum total amount of credits issued to one borrower or a group of interconnected borrowers and other liabilities. It shall not exceed GEL 1 000 000 (one million);
d) the ratio of one large loan and all large loans and other liabilities to Tier 1 capital;
e) the ratio of the total amount of credits issued to all insiders and other liabilities to Tier 1 capital;
f) the liquidity level in accordance with the rule established by the National Bank of Georgia;
g) the classification of assets and off-balance sheet liabilities and the formation and use of reserves for their possible losses;
h) the ratio of investments and property investments to the share capital;
i) the limit of the ratio of open foreign-exchange position to the regulatory capital.
2. The National Bank of Georgia may, based on the principles of risk-based supervision, determine individual indicators of economic limits and norms and other requirements for each micro-bank, or establish for micro-banks additional requirements related to economic limits and norms.
3. If the total assets of a micro-bank exceed 2% of the total assets of the banking sector, the National Bank of Georgia may require that the micro-bank submit a return plan within the said limit, or may determine for the micro-bank additional and/or different supervisory requirements.
Article 27 – A micro-bank’s business relationship with a client
1. A micro-bank shall carry out an account opening procedure in accordance with the Law of Georgia on Facilitating the Prevention of Money Laundering and the Financing of Terrorism, the Agreement between the Government of the United States of America and the Government of Georgia to Improve International Tax Compliance and to Implement the Foreign Account Tax Compliance Act (FATCA) and the Multilateral Competent Authority Agreement on Automatic Exchange of Financial Account Information (CRS MCAA) within the scope of the Convention of 25 January 1988 on Mutual Administrative Assistance in Tax Matters, or the agreement on automatic exchange of financial account information between Georgia and the appropriate jurisdiction.
2. During the period of a business relationship with its clients/service users, a micro-bank shall be obliged to know their identity, activities and the risk level of these activities in relation to money laundering and the financing of terrorism. A micro-bank shall also determine the tax residency of its client and obtain information on the relevant status of the client based on the requirements established by the Agreement between the Government of the United States of America and the Government of Georgia to Improve International Tax Compliance and to Implement the Foreign Account Tax Compliance Act (FATCA).
3. A micro-bank operating in Georgia may determine additional information and request the submission thereof.
4. A micro-bank operating in Georgia may refuse to open an account or provide services without giving any reasons. A micro-bank shall open a payment account as defined by Article 202(1) of the Law of Georgia on Payment Systems and Payment Services for its client if the fulfilment of this obligation does not cause a violation of the legislation on the prevention of money laundering and the financing of terrorism.
5. A micro-bank may refuse to open an account for a person or close an existing account of a person if this person refuses to provide the micro-bank with information based on the requirements established by the Agreement between the Government of the United States of America and the Government of Georgia to Improve International Tax Compliance and to Implement the Foreign Account Tax Compliance Act (FATCA), the Multilateral Competent Authority Agreement on Automatic Exchange of Financial Account Information (CRS MCAA) within the scope of the Convention of 25 January 1988 on Mutual Administrative Assistance in Tax Matters, or the agreement on automatic exchange of financial account information between Georgia and the appropriate jurisdiction.
6. A micro-bank which is a reporting financial institution as defined by the Multilateral Competent Authority Agreement on Automatic Exchange of Financial Account Information (CRS MCAA) within the scope of the Convention of 25 January 1988 on Mutual Administrative Assistance in Tax Matters, or the agreement on automatic exchange of financial account information between Georgia and the appropriate jurisdiction, shall implement the appropriate procedures determined by the said agreement in accordance with the Common Reporting Standard provided for in that agreement.
Article 28 – Prohibited transactions, methods of operation
1. A micro-bank shall have no right to enter into an agreement with its client according to which the condition of granting a loan or providing any service by the micro-bank is the acquisition or use of non-banking services of the micro-bank or an affiliate, if the client has not been given the opportunity to receive non-banking services from another provider.
2. A controlling person, and an administrator, shall be prohibited from taking actions as a result of which he/she, using the information received from the micro-bank, will find himself/herself in a dominant position independently or together with other persons and/or which will limit competition in the non-banking sector.
3. A controlling person, and an administrator, shall ensure the avoidance of conflicts of interest and not allow his/her interests to be placed above the interests of the micro-bank nor exceed his/her official powers. A controlling person, and an administrator, who has access to non-public information that may significantly affect the value of certain investments, shall be prohibited from using this information independently or together with other persons.
4. To comply with the requirements of this article, a micro-bank shall introduce adequate policies, procedures and technical systems related to the management of non-public information and monitor them, which will ensure the limitation of the improper disclosure of information to the parties related to the micro-bank, controlling persons and administrators.
5. In the case of a failure to fulfil the requirements of this article or the improper fulfilment thereof, the National Bank of Georgia may apply the supervisory measures and/or sanction (monetary fine) provided for by this Law.
6. To fulfil the requirements of this article, the National Bank of Georgia may determine through legal acts the rules and appropriate supervisory measures and/or sanction (monetary fine) for the shareholders, controlling persons and administrators of the micro-bank.
Article 29 – Storing information/documents
1. A micro-bank shall keep all documents related to any of its transactions for a period established by the National Bank of Georgia, in particular:
a) solicitations and contractual documents relating to transactions (including agreements related to credits, guarantees and collaterals);
b) the financial records of the micro-bank’s partners (including borrowers and guarantors) and other documentary evidence that the micro-bank relies on in approving transactions;
c) a signed record of the micro-bank’s decision to approve a transaction;
d) other documents as provided for by the norms of the National Bank of Georgia.
2. A micro-bank shall store information about its customers, as well as any operations carried out by them and in their accounts, in electronic form for at least 15 years.
Article 30 – Transactions with interested persons
1. A micro-bank shall not grant any product or provide any service within its activities under preferential conditions to any administrator, controlling person, affiliate or connected persons, regardless of the type of loan, interest rate, maturity period, means of security, value or any other conditions.
2. The National Bank of Georgia may determine issues related to the management of conflicts of interest.
Chapter VI – Reports, Reporting, Audits and Inspections
Article 31 – Financial reporting and audits
1. A micro-bank and its subsidiary organisations shall systematically maintain reports and records and prepare annual financial statements that accurately reflect their operations and financial position based on the International Financial Reporting Standards (IFRS). In addition, a micro-bank and its subsidiary organisations shall adhere to the form, level of details and accounting standards in accordance with the rules of the National Bank of Georgia.
2. A micro-bank’s reports, records and financial statements (both individual and consolidated) shall reflect the operations and the financial position of its subsidiary organisations.
3. A micro-bank and its subsidiary organisations shall invite an auditor and conduct an audit of financial statements every year in accordance with the procedure established by the National Bank of Georgia.
4. A micro-bank shall, upon the completion of the audit of financial statements, submit an audit report to the National Bank of Georgia and publish the financial statements as determined by the rules of the National Bank of Georgia along with the audit report.
Article 32 – Reporting and inspections
1. A micro-bank shall submit to the National Bank of Georgia, in the manner and form established by the National Bank of Georgia, reports reflecting the organisational and administrative activities, operational activities, liquidity, solvency and profitability of both the micro-bank and its subsidiary organisations, for the purpose of the joint and separate assessment of the financial position of the micro-bank and its subsidiary organisations. For the purposes of the legislation of Georgia on the prevention of money laundering and the financing of terrorism, a micro-bank shall also submit relevant reports to the National Bank of Georgia. The form, quality and time limit for submitting the said reports shall be determined by a legal act of the National Bank of Georgia.
2. The National Bank of Georgia may inspect a micro-bank and its subsidiary organisations, carry out inspections through on-site checking or remote supervision, and audit accounting documents, reporting components and other materials both individually and on a consolidated basis. Any information of the micro-bank, including data and documents about the micro-bank’s shareholders, supervisory board, members of the directorate and employees, shall be fully available to the National Bank of Georgia.
Chapter VII – Supervisory Measures and Sanctions (Monetary Fines) Imposed by the National Bank of Georgia
Article 33 – Supervisory measures and sanctions (monetary fines) imposed by the National Bank of Georgia
1. The National Bank of Georgia may use one or more supervisory measures and/or sanctions (monetary fines) provided for by this article against the micro-bank, the administrator or the controlling person if one or more of the following grounds exist:
a) the micro-bank, the administrator or the controlling person has violated any of the provisions of this Law or any of the norms, instructions, regulations, rules, resolutions, requirements, or written instructions of the National Bank of Georgia;
b) the micro-bank, the administrator or the controlling person has violated any of the conditions or restrictions attached to the micro-banking licence or the relevant regulations of the National Bank of Georgia;
c) the micro-bank, the administrator or the controlling person has violated the deadline for the submission of reports or has submitted incorrect reports and other inaccurate information;
d) the micro-bank, the administrator or the controlling person has violated the requirements of the Law of Georgia on Facilitating the Prevention of Money Laundering and the Financing of Terrorism;
e) the micro-bank, administrator or controlling person has violated the requirements of the Law of Georgia on Payment Systems and Payment Services;
f) the micro-bank, administrator or controlling person has violated the requirements of the Law of Georgia on Competition;
g) the micro-bank, the administrator or the controlling person has violated the requirements of the legislation of Georgia and/or the requirements established by the National Bank of Georgia, thus hindering the process of supervision by the National Bank of Georgia;
h) the micro-bank is or has been involved in unsound or jeopardising practices of the micro-bank;
i) risks have been identified in the course of the supervisory review and assessment.
2. Upon identifying any of the grounds referred to in paragraph 1 of this article, the National Bank of Georgia may apply one or more of the following supervisory measures, consistently or inconsistently, in compliance with the principle of proportionality:
a) send a written warning to the micro-bank, administrator and/or controlling person;
b) request the micro-bank to raise additional capital;
c) require that the micro-bank revise its internal policies and procedures, control systems and strategies and submit an action plan for improving the financial position of the micro-bank;
d) impose special measures, terminate or limit the performance of certain types of operations by the micro-bank, or issue an instruction (directive) requiring that the micro-bank ensure compliance with the requirements of the legislation of Georgia and sound practices and take necessary measures within the time limit established by the National Bank of Georgia to remove the respective grounds under paragraph 1 of this article;
e) require that the micro-bank use a specific approach related to the reservation of assets, or to assets for capital adequacy purposes;
f) suspend the right of signature for one or more administrators or request the supervisory board of the micro-bank to dismiss him/her/them; in the case of a member of the supervisory board, request the general meeting of shareholders to dismiss him/her;
g) suspend or restrict the micro-bank from increasing its assets, distributing profits, paying dividends and bonuses, increasing salaries and attracting deposits;
h) suspend the voting rights of the controlling person and/or the owner of a qualifying holding if the controlling person or the owner of a qualifying holding fails to provide the National Bank of Georgia with financial or other information or otherwise violates the legislation of Georgia, including in the case of failure to meet the fit and proper criterion/criteria under Article 11 of this Law, or if, according to the assessment of the National Bank of Georgia, the controlling person or the owner of a qualifying holding uses his/her authority arising from the ownership of shares to the detriment of the interests of the micro-bank. The terms and conditions of the suspension of the right to vote provided for in this subparagraph shall be established by the National Bank of Georgia based on the existing circumstances. The National Bank of Georgia shall determine the conditions and terms of the suspension of the voting right referred to in this subparagraph based on the existing circumstances;
i) request the controlling person to remove or limit control in the case of the non-submission of financial or other information to the National Bank of Georgia by the controlling person or where other violations have been identified. The National Bank of Georgia shall determine the conditions and terms for the removal or limitation of control, as it deems necessary based on the existing circumstances;
j) request the micro-bank to respond appropriately to the risks associated with its activities, products and/or systems;
k) request the micro-bank to reduce variable remuneration to the extent necessary to comply with established capital adequacy ratios and fulfil other standards;
l) restrict and/or prohibit the micro-bank from distributing capital and/or paying interest to its shareholders and/or holders of Tier 1 capital;
m) establish additional requirements for the micro-bank with regard to supervisory reporting;
n) establish individual liquidity requirements for the micro-bank;
o) establish additional requirements for the micro-bank with regard to the disclosure of information;
p) revoke the micro-banking licence of the micro-bank.
3. If one or more of the grounds referred to in paragraph 1 of this article exist and/or if the financial position of the micro-bank deteriorates significantly or deteriorates in the near future, which may be manifested in different ways, including in the deterioration of the capital or liquidity situation, or an increase in non-performing loans or risk positions, the National Bank of Georgia may, with or without application of the said supervisory measures, in compliance with the principle of proportionality, apply the following supervisory measures:
a) request the micro-bank to take one or more measures included in the action plan for improving the financial position;
b) require that the micro-bank have its assets and liabilities evaluated by an independent appraiser agreed with the National Bank of Georgia;
c) request the micro-bank to make changes in its business strategy or organisational structure;
d) request the supervisory board and the directorate of the micro-bank to call an extraordinary general meeting of shareholders of the micro-bank to discuss the ground/grounds under paragraph 1 of this article and to take necessary measures to remove it/them. In the case of the failure of the supervisory board and the directorate to call an extraordinary general meeting of shareholders of the micro-bank, the National Bank of Georgia may call an extraordinary general meeting of shareholders itself, set its agenda, and request the general meeting to consider the ground/grounds under paragraph 1 of this article and to take necessary measures to remove it/them;
e) appoint a temporary administrator.
4. The National Bank of Georgia may, in accordance with the procedure and in the amount established by it, impose a sanction (monetary fine) on the micro-bank and its administrator and/or controlling person in compliance with the principle of proportionality, in the case provided for by paragraph 1(a)-(h) of this article, with or without the application of a supervisory measure. However, the amount of the fine imposed on the micro-bank shall not exceed the share capital of the micro-bank.
5. The amount of sanction (monetary fine) referred to in this article shall be transferred to the state budget of Georgia.
6. The party against whom a supervisory measure and/or sanction (monetary fine) was applied shall have the right to appeal it to a court within 1 month after being officially presented by a respective individual administrative act.
Article 34 – Principle of proportionality
1. A decision made by the National Bank of Georgia on the basis of Article 33 of this Law shall be proportionate to the grounds for applying a supervisory measure or sanction (monetary fine). The National Bank of Georgia shall take into account the following criteria when making a decision on the application of a supervisory measure or sanction (monetary fine):
a) the seriousness of the grounds under Article 33 of this Law. To this end, the National Bank of Georgia shall assess, as a minimum, the financial position of the micro-bank, the level of capital adequacy of the micro-bank in relation to the risks of the micro-bank, the effect of the grounds under Article 33 of this Law on the financial position of the micro-bank, their scale, amount, interrelation, duration and frequency, and the lawfulness of the activities of the micro-bank and/or a possible threat of damage to the assets of the micro-bank;
b) the readiness and the resources of the micro-bank to remove the grounds under Article 33 of this Law. To this end, the National Bank of Georgia shall assess, as a minimum, the ability of administrators to identify and assess the micro-bank's risks, and monitor and manage them. It shall also assess how effectively the grounds under Article 33 of this Law are removed and to what extent the micro-bank, administrators and controlling persons cooperate with the National Bank of Georgia;
c) the extent to which the stability and effective functioning of the financial sector is threatened. To this end, the National Bank of Georgia shall assess and take into account the size of the micro-bank, the interrelation of the micro-bank with other representatives of the financial sector, the substitutability of the micro-bank’s functions, and the areas and complexity of its activities.
2. This article shall not apply where supervisory measures and sanctions (monetary fines) are applied against violations of the legislation regulating the facilitation of the prevention of money laundering.
Article 35 – Temporary administration mode
1. Where, in the case of the existence of one or more grounds under Article 33(1) and/or (3) of this Law, the implementation of supervisory measures has not produced any results, or if, according to the assessment of the National Bank of Georgia, the implementation of said measures will be insufficient to achieve the appropriate result to promote the stable and effective functioning of the micro-bank and the financial sector, and to protect the interests of the depositaries or other creditors of the micro-bank, the National Bank of Georgia may, with or without the implementation of the supervisory measures under Article 33(2) and/or (3) of this Law, appoint a temporary administrator.
2. A temporary administrator shall start performing the duties assigned to him/her from the date indicated in the decision commencing temporary administration. The decision shall be published in the Legislative Herald of Georgia.
3. A temporary administrator shall notify an operator of the payment system, of which the micro-bank managed by temporary administration is a participant, of the introduction of temporary administration without delay and at the latest on the day of the commencement of temporary administration.
4. From the day of issuance of an individual administrative act on the commencement of temporary administration, no action shall be performed on behalf and at the expense of the micro-bank without the written consent of the temporary administrator, except in the cases provided for by the Law of Georgia on Payment Systems and Payment Services.
5. The full authority of all the bodies of a micro-bank (including that of the general meeting of shareholders and of administrators) shall be transferred to a temporary administrator.
6. A temporary administrator shall initiate a motion within the shortest possible time to make necessary changes in the list of officials submitted to the National Bank of Georgia.
7. The National Bank of Georgia may determine by a separate normative act a procedure for introducing temporary administration and for the operation of temporary administration.
Article 36 – Procedure for commencing temporary administration
A decision commencing temporary administration shall state:
a) the grounds for commencing temporary administration;
b) the name(s) and surname(s) of the temporary administrator(s);
c) the term of the temporary administration;
d) a warning about the possible freezing of funds of the clients of the micro-bank;
e) the measures applicable to administrators.
Article 37 – Powers of a temporary administrator
1. A temporary administrator appointed by the National Bank of Georgia shall have the right to take necessary measures to improve the financial position of the micro-bank, including closing its branches, dismissing its employees, paying funds or suspending the payment thereof. A temporary administrator shall also have the power to merge the micro-bank with another micro-bank or commercial bank, renew its capital, or transfer its assets and liabilities, or a part thereof, to another financial institution. The decision of a temporary administrator on the payment of funds or the suspension of their payment shall not contravene the requirements of the Law of Georgia on Payment Systems and Payment Services.
2. A temporary administrator may, in addition to actions performed on the basis of the Law of Georgia on Financial Collateral Arrangements, Netting and Derivatives, by filing a claim in a court, challenge the actions of an administrator which were performed within 1 year prior to the appointment of the temporary administrator (or if a party opposing rescission is a person connected to the micro-bank, within 2 years) and which caused damage to the creditors of the micro-bank. An action performed by an administrator, which caused damage to creditors, may become voidable if it was performed within 3 years prior to the appointment of a temporary administrator.
Article 38 – Terminating temporary administration
1. Temporary administration shall be terminated:
a) after the expiry of its term, information about which shall be published in the Legislative Herald of Georgia;
b) by a reasoned decision of the National Bank of Georgia;
c) in the case of the liquidation of the micro-bank, if, according to the conclusion of the temporary administrator, the goal of improving the financial position of the micro-bank cannot be achieved.
2. A temporary administrator shall have the right to block at any time, in whole or in part, the funds of natural and legal persons in the micro-bank, for the term of the temporary administration, to improve the financial position of the micro-bank, provided that the micro-bank takes the necessary measures to maintain their stability, unless this contravenes the Law of Georgia on Payment Systems and Payment Services and the Law of Georgia on Financial Collateral Arrangements, Netting and Derivatives.
Article 39 – Liquidation of a micro-bank
1. The liquidation procedure of a micro-bank shall commence upon the revocation of the micro-banking licence (except in the case provided for by Article 18 of this Law), the purpose of which is to promote the stable functioning of the financial sector, to protect insured deposits as defined in the Law of Georgia on the Deposits Insurance System, and to satisfy the claims of the creditors of the micro-bank as much as possible. The functions of a liquidator of a micro-bank shall be performed by a person appointed by the National Bank of Georgia in accordance with the procedure established by the National Bank of Georgia. A person connected to the micro-bank shall not be appointed as a liquidator of the micro-bank. Upon the commencement of the liquidation procedure of the micro-bank, ongoing enforcement proceedings against the micro-bank shall be terminated.
2. If the micro-bank was a payment system operator and/or a settlement agent, a liquidator of a micro-bank shall, upon his/her appointment, before taking up his/her duties as a liquidator of the micro-bank, ensure that the transfer orders received by the payment system are executed, the settlement positions of the participants of the payment system are established and/or payments are made in accordance with the Law of Georgia on Payment Systems and Payment Services.
3. A liquidator of a micro-bank shall, within 3 months after his/her appointment, draw up a list of assets and liabilities of the micro-bank and submit a copy thereof to the National Bank of Georgia. A liquidator of a micro-bank shall be accountable to the National Bank of Georgia in accordance with the procedure established by the National Bank of Georgia.
4. A liquidator of a micro-bank may sell the assets of the micro-bank at a public auction, or choose another form of selling them in agreement with the National Bank of Georgia, or transfer the right to claim these assets to the creditors of the micro-bank according to their rank, and the right to claim loans or other financial assets to another micro-bank or financial institution, and organise the transfer of said liabilities.
5. The consent of the creditors of the micro-bank shall not be required for the transfer of assets and liabilities referred to in paragraph 4 of this article.
6. A liquidator of a micro-bank may terminate:
a) agreements on hiring an employee;
b) contracts for services in the provision of which the micro-bank participated;
c) any liability of the micro-bank as a lessee of immovable property, provided that the lessor (who must be given 60 days' notice to the effect that the micro-bank intends to exercise the right to cancel the lease agreement) has no claim on the lease payments other than the amount due on the date of cancelling the agreement, and that he/she does not request compensation for damages caused by the cancellation;
d) bank guarantees issued by the micro-bank and transfer them to another micro-bank or commercial bank under the same conditions. The consent of the beneficiary of the bank guarantee and the principal shall not be required for transferring the bank guarantees. A liquidator of a micro-bank shall notify the beneficiary of the bank guarantee and the principal of the transfer of the bank guarantee to another micro-bank or commercial bank.
7. A liquidator of a micro-bank may, in addition to actions performed on the basis of the Law of Georgia on Financial Collateral Arrangements, Netting and Derivatives, by filing a claim in court, challenge the actions of an administrator which were performed within 1 year prior to the appointment of the liquidator of the micro-bank (or if a party opposing rescission is a person connected to the micro-bank, within 2 years) and which caused damage to the creditors. An action taken by an administrator, which caused damage to the creditors of the micro-bank, may become voidable if it was performed within 3 years prior to the appointment of a liquidator of the micro-bank.
8. A liquidator of a micro-bank shall:
a) take all necessary measures to terminate all the functions of a trustee performed by the organisation, return all assets and properties belonging to the organisation as a trustee to their owners and make all payments according to the accounts of the trustee;
b) send, according to the records of the micro-bank, a notice concerning the nature and amount of claims to all depositors of the micro-bank, other creditors, clients who keep valuables in the safe deposit boxes of the micro-bank, as well as depositors of the property managed by the micro-bank. The said notice shall state that the clients can collect their valuables and that they can submit a claim to the liquidator of the micro-bank within 1 month from the receipt of the said notice;
c) request the borrowers and other debtors of the micro-bank to cover their liabilities to the micro-bank within the contractual term. To recover as many assets of the micro-bank as possible, a liquidator of the micro-bank shall, in agreement with the National Bank of Georgia, achieve debt restructuring for the borrowers and other debtors (including the forgiveness of penalties and fines) who do not have sufficient funds and material resources to fully pay off their debts within the contractual term.
9. Any property stored in the territory of a micro-bank which is not claimed within the period indicated in the respective statement, and any unclaimed funds and property which are on the micro-bank’s balance sheet on the basis of an appropriate agreement, shall be considered as unclaimed resources and shall be transferred into the possession of the National Bank of Georgia to identify their owners. Unclaimed funds shall be transferred to an unclaimed funds account opened at the National Bank of Georgia.
10. When a micro-bank is liquidated, the financial collateral taker shall have a preferential right to satisfy his/her/its claim secured by a financial collateral arrangement (within the value of the financial collateral).
101. A secured claim of a secured creditor of a micro-bank (including a tax authority), except for a person provided for in paragraph 10 of this Article, shall be satisfied by the sale of the collateral in observance of the the order of registration of security measures (including tax lien/mortgage security measures). Upon the request of a secured creditor of a micro-bank, whose claim has not been satisfied due to the insufficient amount of the proceeds from the sale of the collateral, the outstanding part of the claim shall be included in the order of claims referred to in paragraph 102 of this article, as provided for by Article 276(2) and Article 301(11) of the Civil Code of Georgia.
102. Requirements to a micro-bank that are not provided for in paragraphs 10 and 101 of this article shall be fulfilled in the following order:
a) expenses related to the liquidation process of a micro-bank;
b) a creditor to whom the loan obligation of a micro-bank arose after the revocation of the micro-banking licence, as well as the National Bank of Georgia. In addition, the loan obligations that arose after the revocation of the micro-banking licence of the micro-bank shall be satisfied in accordance with subparagraph (g) of this paragraph;
c) insured deposits within the limits of reimbursable amounts established by the Law of Georgia on Deposits Insurance System, or the claims of the Legal Entity under Public Law called the Deposit Insurance Agency, including claims provided for by Article 20(2) of the Law of Georgia on Deposits Insurance System;
d) funds available on the accounts of natural persons, legal persons, and organisational entities with no legal personality, which exceed the limits of reimbursable amounts established in accordance with the Law of Georgia on Deposits Insurance System, but not more than GEL 100 000 (one hundred thousand) or its equivalent in foreign currency;
e) funds available on the accounts of natural persons, legal persons, and organisational entities with no legal personality, that have not been paid in accordance with subparagraphs (c) and (d) of this paragraph, except for the claims provided for in subparagraph (f) of this paragraph;
f) deposits held in the name of the micro-bank administrators, deposits of the shareholders holding 5 % or more of the capital of the micro-bank, deposits of the family members of such persons or third parties acting on their behalf as provided for in the Organic Law of Georgia on the National Bank of Georgia, as well as deposits of the financial institutions;
g) budget liabilities and arrears;
h) other repayable funds of natural persons;
i) other repayable funds of legal persons in the amount of not more than GEL 1 000 000 (one million) or its equivalent in foreign currency;
j) other claims remaining in respect of a micro-bank, except for the claims referred to in subparagraphs (k)-(p) of this paragraph;
k) loan obligations of a micro-bank to the direct and indirect owners of the micro-bank, except for the claims referred to in subparagraphs (l)-(p) of this paragraph;
l) subordinated debt of a micro-bank which is not a regulatory capital instrument;
m) the liabilities of a micro-bank which are subject to writing-off or conversion into the regulatory capital on the basis of a contract, except for the claims referred to in subparagraphs (n) and (p) of this paragraph;
n) Tier 2 capital instruments of a micro-bank;
o) additional Tier 1 capital instruments of a micro-bank;
p) other liabilities of a micro-bank to the direct and indirect owners of the micro-bank.
11. If the funds available are not sufficient to satisfy in full the claims referred to in paragraph 102 of this article, all appropriate claims shall be paid in proportion to the amount of the claim of each creditor of the rank in question.
12. The claims of the micro-bank's creditors of each subsequent rank shall be satisfied after the claims of a preceding rank have been satisfied.
13. If the depositor of a micro-bank does not file a claim for the funds in his/her possession within the time limit set by the liquidator of the micro-bank, the funds shall be transferred to an unclaimed funds account opened at the National Bank of Georgia to identify their owners.
14. To complete the liquidation process of a micro-bank in a timely manner, a liquidator may, in agreement with the National Bank of Georgia, transfer the accounts existing in the micro-bank, in respect of which the legal restrictions and/or security measures provided for by the legislation of Georgia have been applied, to another micro-bank and/or commercial bank and/or the National Bank of Georgia in unchanged form, with the observance of the existing order of the legal restrictions and/or security measures of the micro-bank under liquidation and in accordance with the procedure established by the National Bank of Georgia.
15. In the case of the seizure of an asset that was the asset of the micro-bank prior to the issuance of an individual legal act on the liquidation of the micro-bank, it shall be automatically considered as an asset of the liquidated micro-bank and the National Bank of Georgia shall acquire the right to dispose of it. If the seized asset of the liquidated micro-bank is monetary funds, they shall be transferred to an unclaimed funds account opened for liquidated micro-banks at the National Bank of Georgia and be distributed according to the final and verified order of liabilities submitted by the liquidator of the micro-bank, in accordance with the procedure established by the National Bank of Georgia. In the case of the seizure of the non-monetary tangible assets of a micro-bank, to manage them, the National Bank of Georgia shall issue an individual legal act, which shall determine a procedure for managing seized assets to satisfy the liabilities of a liquidated micro-bank.
16. A liquidation procedure of a micro-bank shall be considered completed if all claims against it are fully covered and the remaining assets are distributed among the shareholders in accordance with the legislation of Georgia.
17. If a micro-bank has uncovered liabilities but has no more assets to cover these liabilities, the liquidation procedure of the micro-bank shall be terminated and bankruptcy proceedings shall be opened in accordance with the procedure established by the National Bank of Georgia.
18. The National Bank of Georgia shall issue an individual legal act on making a decision on the completion of the liquidation procedure of the micro-bank, which shall be submitted to the Legal Entity under Public Law called the National Agency of Public Registry for the purpose of registering the liquidation of the micro-bank and removing it from the Registry of Entrepreneurs and Non-entrepreneurial (Non-commercial) Legal Persons.
Law of Georgia No 3951 of 15 December 2023 – website, 28.12.2023
Article 40 – Netting and close-out netting
Netting or close-out netting and resulting operations, carried out on the basis of the Law of Georgia on Financial Collateral Arrangements, Netting and Derivatives and a netting agreement between the parties, cannot be contested by third parties, administrative bodies, regulatory/supervisory bodies, a liquidator, a trustee, a bankruptcy manager/rehabilitation manager or a temporary administrator of a micro-bank, or any other person performing similar functions.
Chapter VIII – Transitional and Final Provisions
Article 41 – Transitional provisions
1. If a microfinance organisation applies for a micro-banking licence before 1 January 2024, it shall not have pledged assets, other than monetary instruments of the National Bank of Georgia that are necessary to maintain liquidity, within not later than 2 years from the date of obtaining the micro-banking licence. Different individual requirements for the liquidity ratio shall be determined for micro-banks during this period:
a) micro-banks whose pledged assets to share capital ratio is more than 90% at the time of obtaining a micro-banking licence shall not be eligible to attract deposits;
b) micro-banks whose pledged assets to share capital ratio is less than 90% at the time of obtaining a micro-banking licence shall be eligible to attract deposits if the ratio of pledged assets is less than 50% within not later than 1 year after receiving the right to attract deposits, and becomes zero within not later than 2 years.
2. If a microfinance organisation applies for a micro-banking licence before 1 January 2024, at least 50% of the credit portfolio of the micro-bank shall consist of loans issued for entrepreneurial purposes and/or loans whose source of repayment is income from entrepreneurial activities. The micro-bank shall meet the requirements of Article 3(1) and (2) of this Law not later than 2 years after obtaining a micro-banking licence.
3. The National Bank of Georgia shall issue the legal acts provided for by this Law by 1 July 2023.
Article 42 – Entry into force of the Law
1. This Law, except for Articles 1-40 and Article 41(1) and (2) of this Law, shall enter into force upon its promulgation.
2. Articles 1-40 and Article 41(1) and (2) of this Law shall enter into force on 1 July 2023.
President of Georgia Salome Zourabichvili
Tbilisi
22 February 2023
No 2602-XI მს -X მპ
Return back
Document comments