Document structure
View explanations
Referenced documents
Document Highlights
Consolidated publications
Return back Consolidated versions (11/12/2015 - 28/06/2017)
ეს კანონი აწესრიგებს ურთიერთობებს სახელმწიფო ხელისუფლების ორგანოებს და ფიზიკურ და იურიდიულ პირებს შორის მოქალაქეთა ჯანმრთელობის დაცვის სფეროში.
საქართველოს კანონმდებლობა ჯანმრთელობის დაცვის სფეროში შედგება საქართველოს კონსტიტუციის, საერთაშორისო ხელშეკრულებებისა და შეთანხმებების, ამ კანონის და სხვა საკანონმდებლო და კანონქვემდებარე ნორმატიული აქტებისაგან.
გამოყენებულ ცნებებს, თუ კანონში არ არის განსაკუთრებული მითითება, აქვს შემდეგი მნიშვნელობა:
ა) ავტონომია პაციენტის – პაციენტის უფლება, დამოუკიდებლად განსაზღვროს მისთვის სამედიცინო დახმარების აღმოჩენის ყველა საკითხი;
ბ) აივ – ადამიანის იმუნოდეფიციტის ვირუსი;
გ) არამართვადი ინფექციები – ინფექციური დაავადებები, რომელთა წინააღმდეგ არ არსებობს სპეციფიკური პროფილაქტიკის მაღალეფექტური საშუალებები;
დ) დამოუკიდებელი საექიმო საქმიანობა – უმაღლესი სამედიცინო განათლებისა და დამოუკიდებელი საექიმო საქმიანობის უფლების დამადასტურებელი სახელმწიფო სერტიფიკატის მქონე პირის პროფესიული საქმიანობა, რომლის შედეგებზედაც ის პასუხს აგებს საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი წესით;
დ1) დამოუკიდებელი საექთნო საქმიანობა – შესაბამისი სამედიცინო განათლების მქონე პირის პროფესიული საქმიანობა, რომლის შედეგებზედაც ის პასუხს აგებს საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი წესით;
ე) დონორი – ცოცხალი ადამიანი ან გარდაცვლილი, რომლისგანაც იღებენ ორგანოს, ორგანოთა ნაწილს, ქსოვილს სხვა ადამიანისათვის გადანერგვის ან სხვა ადამიანის მკურნალობის მიზნით;
ვ) ევთანაზია – უკურნებელი სენით დაავადებული, სიკვდილისწინა სტადიაში მყოფი ავადმყოფის სიცოცხლის განზრახ შეწყვეტა მისივე თხოვნით;
ზ) ენდემური დაავადება – განსაზღვრულ ტერიტორიაზე მოქმედი მავნე ფაქტორებით ან ჯანმრთელობისათვის აუცილებელი რაიმე ფაქტორის დეფიციტით გამოწვეული დაავადება;
ზ1) ვაუჩერი – სახელმწიფოს მიერ მიზნობრივი ჯგუფისათვის გადაცემული, მიმოქცევადი მატერიალიზებული ან/და არამატერიალიზებული ფორმის ფინანსური ინსტრუმენტი, რომელიც განკუთვნილია სამედიცინო მომსახურების ან პირადი დაზღვევის დასაფინანსებლად;
თ) თანდაყოლილი დაავადება – ჰიპოთირეოზი, ფენილკეტონურია, გალაქტოზემია ან ადრენოგენიტალური სინდრომი;
ი) განსაკუთრებით საშიში პათოგენები – იმ განსაკუთრებით საშიში ინფექციების გამომწვევი, მაღალი გადამდებლობის მქონე ბიოლოგიური აგენტები და ტოქსინები, რომლებსაც შეუძლიათ მძიმე ზიანი მიაყენონ საზოგადოებრივ ჯანმრთელობასა და უსაფრთხოებას;
კ) ინფორმირებული თანხმობა – პაციენტის ან მისი ნათესავის, ან კანონიერი წარმომადგენლის თანხმობა პაციენტისათვის საჭირო სამედიცინო ჩარევის ჩატარებაზე, მისი ჯანმრთელობისა და სიცოცხლისათვის ამ ჩარევასთან დაკავშირებული რისკის განმარტების შემდეგ;
კ1) კლინიკური პრაქტიკის ეროვნული რეკომენდაცია (გაიდლაინი) – მტკიცებულებაზე დაფუძნებული, მედიცინის საფუძველზე შემუშავებული კლინიკური მდგომარეობის (ნოზოლოგია/სინდრომი) მართვის რეკომენდაცია, რომელსაც ინდივიდუალური ადმინისტრაციულ- სამართლებრივი აქტით ამტკიცებს საქართველოს შრომის, ჯანმრთელობისა და სოციალური დაცვის მინისტრი;
კ2) კლინიკური მდგომარეობის მართვის სახელმწიფო სტანდარტი (პროტოკოლი) – კლინიკური პრაქტიკის ეროვნული რეკომენდაციის (გაიდლაინის) საფუძველზე შემუშავებული კლინიკური მდგომარეობის მართვის მკაფიოდ განსაზღვრული ეტაპები და მოქმედებათა თანამიმდევრობა, რომლებსაც ინდივიდუალური ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტით ამტკიცებს საქართველოს შრომის, ჯანმრთელობისა და სოციალური დაცვის მინისტრი;
ლ) კრიტიკული მდგომარეობა – ჯანმრთელობის მოშლის ფორმა, როდესაც ადამიანის სიცოცხლე საფრთხეშია და დაუყოვნებელი მკურნალობის გარეშე სიკვდილი გარდაუვალია;
მ) მეორე აზრი – ავადმყოფობის დიაგნოზის, პროგნოზის, მკურნალობის ოპტიმალური მეთოდის შესახებ იმ სპეციალისტის აზრი, რომელსაც პაციენტი მიმართავს მკურნალი ექიმის გვერდის ავლით იმ შემთხვევაში, თუ იგი არ არის დარწმუნებული დიაგნოზისა და მკურნალობის სისწორეში ან განზრახული სამკურნალო მეთოდის გამოყენებას თან სდევს სერიოზული შედეგები (მაგალითად, დამასახიჩრებელი ოპერაცია);
ნ) მყარი ვეგეტატიური მდგომარეობა – „სოციალური სიკვდილი“, ქრონიკული უგონო მდგომარეობა, რომლისთვისაც დამახასიათებელია სიფხიზლისა და ძილის მონაცვლეობა და, ამავე დროს, ქცევითი ან თავის ტვინის აქტიურობისათვის დამახასიათებელი გაცნობიერებული ქმედებების, გარემო გამღიზიანებლებზე და მოვლენებზე ადეკვატური რეაქციის არარსებობა;
ო) მცდარი სამედიცინო ქმედება – ექიმის მიერ უნებლიედ პაციენტის მდგომარეობისათვის შეუსაბამო სადიაგნოზო და/ან სამკურნალო ღონისძიებების ჩატარება, რაც მიყენებული ზიანის უშუალო მიზეზი გახდა;
ო1) მხარდაჭერის მიმღები − საქართველოს სამოქალაქო კოდექსის მე-12 მუხლის მე-4 და მე-5 ნაწილებით განსაზღვრული პირები;
პ) ნაგულისხმები თანხმობა – სიტუაცია, როდესაც პაციენტმა მიმართა ექიმს სამედიცინო დახმარების მისაღებად, ხოლო ეს უკანასკნელი, მიუხედავად წერილობითი ან სიტყვიერი შეთანხმების არსებობისა, გაესაუბრა მას, გასინჯა და ა.შ. ამ მომენტიდან ექიმს ეკისრება კანონით გათვალისწინებული პასუხისმგებლობა პაციენტის მიმართ;
ჟ) პათოლოგიურ-ანატომიური გაკვეთა – გვამის გაკვეთა სათანადო სერტიფიკატის მქონე ექიმის მიერ სიკვდილის მიზეზის ან/და დაავადების დიაგნოზის დადგენის, სასწავლო ან სამეცნიერო მიზნით;
რ) პაციენტი – პირი, რომელიც, მიუხედავად მისი ჯანმრთელობის მდგომარეობისა, სარგებლობს სამედიცინო დახმარებით;
ს) პაციენტის ნათესავი – პირი, რომელსაც საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი რიგითობის მიხედვით, აქვს უპირატესი უფლება მონაწილეობა მიიღოს პაციენტის სამედიცინო დახმარების აღმოჩენასთან ან მის სიკვდილთან დაკავშირებული საკითხების გადაწყვეტაში;
ტ) პირველადი ჯანმრთელობის დაცვა – ჯანმრთელობის დაცვის სისტემასთან ცალკეული პირისა და ოჯახის პირველი შეხება; უწყვეტი, ყოვლისმომცველი და კოორდინირებული, უპირველესად საოჯახო მედიცინის სისტემაზე დაფუძნებული, საზოგადოების თითოეული წევრისათვის ხელმისაწვდომი სამედიცინო მომსახურება, რომელიც მოიცავს ჯანმრთელობის ხელშეწყობის, დაავადებების პრევენციის, ფართოდ გავრცელებული დაავადებების სამკურნალო და სარეაბილიტაციო ღონისძიებებს, მათ შორის, დედათა და ბავშვთა ჯანმრთელობაზე ზრუნვას, ოჯახის დაგეგმვას, პალიატიურ მზრუნველობას, აუცილებელი მედიკამენტებით ხელმისაწვდომობის უზრუნველყოფას;
ტ1) გადაუდებელი სამედიცინო დახმარება – სამედიცინო დახმარება, რომლის გარეშეც გარდაუვალია პაციენტის სიკვდილი, დაინვალიდება ან ჯანმრთელობის მდგომარეობის სერიოზული გაუარესება;
ტ2) ოჯახის ექიმი – ექიმი-სპეციალისტი, რომელსაც საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი წესით უფლება აქვს პირველადი მრავალპროფილური სამედიცინო მომსახურება გაუწიოს ყველა ასაკის ორივე სქესის პირს;
ტ3) პროფილაქტიკური აცრების ეროვნული კალენდარი – ნორმატიული აქტით დადგენილი ინფექციური დაავადებების წინააღმდეგ პროფილაქტიკური აცრების ჩატარების ასაკობრივი მაჩვენებლები, ვადები და წესები;
ტ4) პალიატიური მზრუნველობა – აქტიური, მრავალპროფილური მზრუნველობა, რომლის უპირველესი ამოცანაა ტკივილისა და სხვა პათოლოგიური სიმპტომების მოხსნა, ავადმყოფთა სოციალური და ფსიქოლოგიური დახმარება, სულიერი თანადგომა. იგი ვრცელდება იმ პაციენტებზე, რომელთა დაავადება მკურნალობას აღარ ექვემდებარება; ასეთი მზრუნველობით შესაძლებელია ავადმყოფებისა და მათი ოჯახების ცხოვრების ხარისხის გაუმჯობესება;
ტ5) პალიატიური მკურნალობა – სამედიცინო მომსახურება, რომლითაც რადიკალურად არ უმჯობესდება პაციენტის მდგომარეობა, არ იცვლება არაკეთილსაიმედო პროგნოზი და რომლის მიზანია პაციენტის მდგომარეობის დროებით შემსუბუქება;
უ) რეანიმაცია – სიცოცხლის აღდგენისათვის გამოყენებული ღონისძიებების კომპლექსი;
ფ) რეციპიენტი – პაციენტი, რომლისათვისაც გადანერგვის მიზნით განკუთვნილია დონორისაგან აღებული ორგანოები, ორგანოთა ნაწილები ან ქსოვილები;
ფ1) საზოგადოებრივი ჯანმრთელობის დაცვა – სახელმწიფო ვალდებულებათა სისტემა, რომლის მიზანია ადამიანის ფიზიკური და ფსიქიკური ჯანმრთელობის დაცვა, შენარჩუნება და აღდგენა დაავადებათა პრევენციის, მათი გავრცელების შესწავლისა და, შესაბამისად, კონტროლის, ცხოვრების ჯანსაღი წესის დამკვიდრების, ადამიანის ჯანმრთელობისათვის უსაფრთხო გარემოს ჩამოყალიბებისათვის ხელშეწყობის გზით;
ქ) განსაკუთრებით საშიში ინფექციები – მაღალი პათოგენობის მქონე ბიოლოგიური აგენტებით გამოწვეული დაავადებები, რომლებიც განსაკუთრებულ რისკს უქმნის ადამიანის ან/და ცხოველის ჯანმრთელობას;
ღ) სამედიცინო-ბიოლოგიური კვლევა – ადამიანზე ან ცხოველზე ჩატარებული ნებისმიერი ექსპერიმენტი, რომლის ერთადერთი ან ერთ-ერთი მიზანია მედიცინის სფეროში ცოდნის გაღრმავება;
ყ) სამედიცინო დახმარების უწყვეტობა – პროფილაქტიკური, დიაგნოსტიკური, სამკურნალო, სარეაბილიტაციო და პალიატიური მზრუნველობის ღონისძიებების შეუფერხებელი განხორციელება;
შ) სამედიცინო მომსახურების ბაზისური პაკეტი – სამედიცინო დახმარების იმ მოცულობის ჩამონათვალი, რომლის საფასურის ანაზღაურება ნაკისრი აქვს სახელმწიფოს;
ჩ) სამედიცინო (საექიმო) საიდუმლო – ექიმის და სხვა სამედიცინო პერსონალის მიერ პროფესიული საქმიანობის პროცესში პაციენტის ფიზიკური, ფსიქიკური მდგომარეობის, მისი საზოგადოებრივი ან სამსახურებრივი საქმიანობის, ოჯახური ან პირადი ცხოვრების შესახებ მიღებული ინფორმაცია; მოიცავს ექიმისათვის მიმართვის ფაქტსაც, აგრეთვე, სიკვდილის გარემოებებს;
ჩ1) სამედიცინო საქმიანობა (სამედიცინო მომსახურება) – საქმიანობა, რომელიც დაკავშირებულია დაავადებათა პროფილაქტიკასთან, დიაგნოსტიკასთან, მკურნალობასთან, პაციენტის ჯანმრთელობის მდგომარეობის შენარჩუნებასთან, გაუმჯობესებასთან და აღდგენასთან (ფსიქიკურ, სოციალურ, სამედიცინო და ფიზიკურ რეაბილიტაციასთან), პალიატიურ მზრუნველობასთან, პაციენტის სამედიცინო მოვლასთან, პროთეზირებასთან, პაციენტის სამედიცინო ტრანსპორტირებასთან, პაციენტის სამედიცინო განათლებასთან, სასამართლო-სამედიცინო ექსპერტიზასთან, სასამართლო-ფსიქიატრიულ ექსპერტიზასთან, საზოგადოებრივი ჯანმრთელობის დაცვის ღონისძიებებთან და სამედიცინო დაწესებულებებში გაწეულ, სამედიცინო საქმიანობასთან დაკავშირებულ თანმხლებ მომსახურებასთან და ხორციელდება დადგენილი წესით;
ც) სამედიცინო ჩარევა – ნებისმიერი მანიპულაცია, პროცედურა, რომელსაც ატარებს ექიმი ან სხვა სამედიცინო პერსონალი დიაგნოსტიკის, მკურნალობის, პროფილაქტიკის, რეაბილიტაციისა და პალიატიური მზრუნველობის მიზნით;
ც1) ჯანმრთელობის დაცვის პერსონალი – ექიმი , ექთანი , ფარმაცევტი და სხვა პირები , რომელთა საქმიანობაც დაკავშირებულია დაავადებათა პროფილაქტიკასთან , დიაგნოსტიკასთან , მკურნალობასთან , პაციენტის რეაბილიტაციასთან , პალიატიურ მზრუნველობასთან , სასამართლო - სამედიცინო ექსპერტიზასთან, ასევე საზოგადოებრივი ჯანმრთელობის დაცვის სპეციალისტები , სამედიცინო და ჯანმრთელობის სერვისების მენეჯერები;
ც2) სამედიცინო ტექნოლოგიები -– სამედიცინო დაწესებულებების ფუნქციურ-ტექნოლოგიური მოწყობის წესი;
ც3) საოჯახო მედიცინა – პირველად ჯანდაცვაზე ორიენტირებული სამედიცინო დისციპლინა, დამოუკიდებელი და სხვა დისციპლინებისაგან განსხვავებული პროფესიული მზადების, კვლევისა და კლინიკური საქმიანობის სისტემით;
ც4) სასამართლო სამედიცინო ექსპერტიზა – საპროცესო მოქმედების წარმოებისას წამოჭრილი სამედიცინო-ბიოლოგიური საკითხების დადგენის პროცესი;
ძ) სასიცოცხლოდ აუცილებელი მედიკამენტები – ჩანაცვლებითი თერაპიისთვის გამოყენებული პრეპარატები, რომელთა მუდმივი მიღება აუცილებელია სიცოცხლის, ჯანმრთელობის შესანარჩუნებლად (მაგ. ინსულინი);
ძ1) სპეციალობის აღწერილობა – იმ საკითხებისა და უნარ-ჩვევების ჩამონათვალი, რომელთა ცოდნა და ათვისება აუცილებელია ამა თუ იმ საექიმო სპეციალობაში დამოუკიდებელი საექიმო საქმიანობის უფლების მქონე ექიმისათვის;
წ) ტერმინალური სტადია – უკურნებელი დაავადების ან მდგომარეობის სიკვდილისწინა სტადია;
ჭ ) ტვინის სიკვდილი – თავის ტვინისა და ზურგის ტვინის ზედა სეგმენტების ფუნქციების სრული და შეუქცევადი შეწყვეტა სუნთქვისა და სისხლის მიმოქცევის სპეციალური საშუალებებით შენარჩუნების ფონზე;
ხ) უწყვეტი სამედიცინო განათლება – უწყვეტი პროფესიული განვითარების კომპონენტი, რომელიც მოიცავს როგორც თვითგანათლებას, ისე ფორმალიზებული სწავლების/მზადების პროგრამებში მონაწილეობას, აგრეთვე სხვადასხვა საქმიანობებს, რომლებიც ექიმის პროფესიული ცოდნის და უნარ-ჩვევების განმტკიცებასა და გაუმჯობესებას უწყობს ხელს (კონგრესებში, კონფერენციებში მონაწილეობა, ნაშრომების გამოქვეყნება, სწავლება და სხვა);
ხ1) უმაღლესისშემდგომი პროფესიული მზადება – უმაღლესი სამედიცინო განათლების შემდგომი პროფესიული მზადება, რომელიც ეფუძნება პრაქტიკულ საექიმო საქმიანობას და რომლის მიზანია საექიმო სპეციალობის დაუფლება;
ხ2) უწყვეტი პროფესიული განვითარება – უმაღლესი სამედიცინო განათლების და უმაღლესისშემდგომი პროფესიული მზადების მომდევნო პერიოდი, რომელიც გრძელდება დამოუკიდებელი საექიმო საქმიანობის სუბიექტის მთელი პროფესიული საქმიანობის განმავლობაში და არის საექიმო საქმიანობის განუყოფელი ნაწილი. მისი მიზანია თანამედროვე მედიცინის მიღწევებთან და ტექნოლოგიებთან დამოუკიდებელი საექიმო საქმიანობის სუბიექტის თეორიული ცოდნისა და პრაქტიკული უნარ-ჩვევების შესაბამისობის უზრუნველყოფა;
ჯ) ჯანმრთელობისათვის უსაფრთხო გარემოს უზრუნველყოფა – შრომის, ყოფა-ცხოვრების, დასვენების, კვების, სწავლების, აღზრდის, რადიაციული და ქიმიური უსაფრთხოების განმსაზღვრელი სანიტარიულ-ჰიგიენური წესებისა და ნორმების და სანიტარიულ-ეპიდემიოლოგიური წესების დაცვაზე ზედამხედველობა, ქვეყნის საზღვრებზე სახელმწიფო სანიტარიულ-ჰიგიენურ და სანიტარიულ-საკარანტინო ზედამხედველობასთან დაკავშირებული საკითხები;
ჰ) ჯანმრთელობის ხელშეწყობა (ჯანმრთელობის განმტკიცება) – ჯანმრთელობის შენარჩუნებისა და განსამტკიცებლად მიმართული საგანმანათლებლო, სოციალური, ეკონომიკური, გარემოს და პროფესიული ფაქტორების კომპლექსი;
ჰ1) ეპიდემიოლოგიური კონტროლი – გადამდები დაავადებების ეპიდემიური პროცესის მართვის პროფილაქტიკურ და ეპიდსაწინააღმდეგო ღონისძიებათა სისტემა.
ჰ2) (ამოღებულია);
ჰ3) ამოუცნობი გვამი – გვამი, რომლის აღმოჩენის შემდეგ, საქართველოს კანონმდებლობის შესაბამისად განხორციელებული ღონისძიებების მიუხედავად, დადგენილ ვადაში ვერ მოხერხდა მისი იდენტიფიცირება და რომლის დაკრძალვას უზრუნველყოფს სახელმწიფო;
ჰ4) უპატრონო გვამი – გვამი, რომელიც იდენტიფიცირებულია, მაგრამ შეუძლებელია გარდაცვლილის ნათესავის, კანონიერი წარმომადგენლის ან მემკვიდრეობის მიღებაზე უფლებამოსილი სხვა პირის დადგენა (მოძიება), და რომლის დაკრძალვას უზრუნველყოფს სახელმწიფო;
ჰ5) შერჩევითი კონტროლი – საქართველოს შრომის, ჯანმრთელობისა და სოციალური დაცვის სამინისტროს კომპეტენტური ორგანოს მიერ დარღვევის რისკის შეფასების შესაბამისად განხორციელებული ადმინისტრაციული ქმედება.
ჰ 6) (ამოღებულია - 19.02.2015, №3094);
ჰ 7) (ამოღებულია - 19.02.2015, №3094);
საქართველოს 2001 წლის 25 მაისის კანონი №889 – სსმ I, №15, 11.06.2001 წ., მუხ.50
საქართველოს 2001 წლის 20 ივნისის კანონი №974 – სსმ I, №20, 03.07.2001 წ., მუხ.73
საქართველოს 2002 წლის 22 ნოემბრის კანონი №1768 – სსმ I, №31, 10.12.2002 წ., მუხ.144
საქართველოს 2003 წლის 6 ივნისის კანონი №2331 – სსმ I, №19, 01.07.2003 წ., მუხ.125
საქართველოს 2003 წლის 18 ივლისის კანონი №2527 – სსმ I, №22, 08.08.2003 წ., მუხ.162
საქართველოს 2005 წლის 13 მაისის კანონი №1435 - სსმ I, №25, 02.06.2005წ., მუხ.163
საქართველოს 2006 წლის 7 დეკემბრის კანონი №3836 - სსმ I, №48, 22.12.2006წ., მუხ.317
საქართველოს 2007 წლის 8 მაისის კანონი №4719 - სსმ I, №18, 22.05.2007წ., მუხ.149
საქართველოს 2007 წლის 25 მაისის კანონი №4816 - სსმ I, №19, 01.06.2007წ., მუხ.171
საქართველოს 2007 წლის 8 ივნისის კანონი №4921 - სსმ I, №22, 19.06.2007წ., მუხ.202
საქართველოს 2007 წლის 29 ივნისის კანონი №5129 - სსმ I, №27, 17.07.2007წ., მუხ.262
საქართველოს 2008 წლის 21 მარტის კანონი №6000 - სსმ I, №9, 04.04.2008წ., მუხ.75
საქართველოს 2010 წლის 21 ივლისის კანონი №3553 - სსმ I, №46, 04.08.2010წ., მუხ.282
საქართველოს 2010 წლის 17 დეკემბრის კანონი №4133 - სსმ I, №76, 29.12.2010წ., მუხ.509
საქართველოს 2011 წლის 28 დეკემბრის კანონი №5665 - ვებგვერდი, 11.01.2012წ.
საქართველოს 2015 წლის 19 თებერვლის კანონი №3094 - ვებგვერდი, 27.02.2015წ.
საქართველოს 2015 წლის 20 მარტის კანონი №3367 - ვებგვერდი, 31.03.2015წ.
ჯანმრთელობის დაცვის სფეროში სახელმწიფო პოლიტიკის პრინციპებია:
ა) მოსახლეობისათვის სამედიცინო დახმარების საყოველთაო და თანაბარი ხელმისაწვდომობა სახელმწიფოს ნაკისრი სახელმწიფო სამედიცინო პროგრამებით გათვალისწინებული ვალდებულების ფარგლებში;
ბ) ჯანმრთელობის დაცვის სფეროში ადამიანის უფლებათა და თავისუფლებათა დაცვა, პაციენტის პატივის, ღირსებისა და მისი ავტონომიის აღიარება;
გ) ექიმისა და სხვა სამედიცინო პერსონალის დამოუკიდებლობა საქართველოს კანონმდებლობით განსაზღვრულ ფარგლებში;
დ) ჯანმრთელობის დაცვის სისტემის შესაბამისობა ქვეყნის ეკონომიკური განვითარების სტრატეგიასთან და მისი მართვადობის უზრუნველყოფა;
ე) პენიტენციურ დაწესებულებაში მოთავსებული პაციენტის, აგრეთვე ამა თუ იმ დაავადებით შეპყრობილი პირის დისკრიმინაციისაგან დაცვა სამედიცინო დახმარების გაწევისას;
ვ) ჯანმრთელობის დაცვის სფეროში სამედიცინო ეთიკის საყოველთაოდ აღიარებული ნორმების დამკვიდრება;
ზ) მოსახლეობის სრული ინფორმირება სამედიცინო დახმარების ყველა არსებული ფორმისა და მისი მიღების შესაძლებლობის შესახებ;
თ) ჯანმრთელობის დაცვის საერთაშორისო ორგანიზაციებთან თანამშრომლობის ხელშეწყობა;
ი) სახელმწიფოს პასუხისმგებლობა სავალდებულო სამედიცინო დაზღვევის პროგრამით გათვალისწინებული სამედიცინო მომსახურების მოცულობასა და ხარისხზე;
კ) პირველადი ჯანმრთელობის დაცვის, მათ შორის გადაუდებელი სამედიცინო დახმარების პრიორიტეტულობა, მათში სახელმწიფო და კერძო სექტორების მონაწილეობა, საოჯახო მედიცინისა და ოჯახის ექიმის ინსტიტუტის განვითარება და მასზე დაფუძნებული სამედიცინო მომსახურების ხელმისაწვდომობის უზრუნველყოფა;
ლ) სახელმწიფოს პასუხისმგებლობა ექიმთა სერტიფიცირების, სამედიცინო საქმიანობის ლიცენზირებისა და სამედიცინო დაწესებულებაზე ნებართვის გაცემისათვის;
მ) სახელმწიფოს, საზოგადოების, თიოთოეული მოქალაქის მონაწილეობა ცხოვრების ჯანსაღი წესის დამკვიდრებაში, საცხოვრებელი, სამუშაო და დასასვენებელი გარემოს დაცვაში;
ნ) სამედიცინო მომსახურების სფეროში საკუთრებისა და ორგანიზაციულ-სამართლებრივი ფორმების მრავალფეროვნება და თანაბარუფლებიანი არსებობა;
ო) მოსახლეობის ჯანმრთელობისათვის მავნე ქმედებისათვის კანონმდებლობით განსაზღვრული ადმინისტრაციული სანქციების გამოყენება;
პ) სახელმწიფოს მიერ პროგრამული და მიზნობრივ-პროგრამული წესით ჯანმრთელობის დაცვის დაფინანსება; სახელმწიფო სექტორის ჯანმრთელობის დაცვის დაწესებულებების თვითანაზღაურებისა და თვითმმართველობის უზრუნველსაყოფად საფინანსო, სამეურნეო, სახელშეკრულებო ურთიერთობებისა და მართვის სისტემის ავტონომია კანონმდებლობით დადგენილი წესით;
ჟ) არსებული რესურსების შესაბამისად სახელმწიფოს მიერ სამედიცინო-ბიოლოგიური და ჯანმრთელობის დაცვის კვლევათა დაფინანსება, ამ მიზნით კერძო სექტორიდან სახსრების მოსაზიდად ხელსაყრელი პირობების შექმნა;
რ) პროფესიული გაერთიანებების, აგრეთვე სხვა არასამთავრობო ორგანიზაციების მონაწილეობა ჯანმრთელობის დაცვის თანამედროვე, ეფექტური სისტემის ჩამოყალიბებაში კონსულტაციების, სამეცნიერო და პროფესიული განხილვების, სათანადო პროექტების შემუშავების, პაციენტის უფლებების დაცვაში მონაწილეობის გზით;
ს) (ამოღებულია - 19.02.2015, №3094).
საქართველოს 2002 წლის 22 ნოემბრის კანონი №1768 – სსმ I, №31, 10.12.2002 წ., მუხ.144
საქართველოს 2010 წლის 9 მარტის კანონი №2716 - სსმ I, №12, 24.03.2010წ., მუხ.53
საქართველოს 2010 წლის 17 დეკემბრის კანონი №4133 - სსმ I, №76, 29.12.2010წ., მუხ.509
საქართველოს 2011 წლის 28 დეკემბრის კანონი №5665 - ვებგვერდი, 11.01.2012წ.
საქართველოს 2015 წლის 19 თებერვლის კანონი №3094 - ვებგვერდი, 27.02.2015წ.
საქართველოს 2015 წლის 1 მაისის კანონი №3540 - ვებგვერდი, 18.05.2015წ.
თავი II. მოქალაქეთა უფლებები ჯანმრთელობის დაცვის სფეროში
საქართველოს მოქალაქესა და საქართველოში სტატუსის მქონე მოქალაქეობის არმქონე პირს უფლება აქვთ , ისარგებლონ დადგენილი წესით დამტკიცებული ჯანმრთელობის დაცვის სახელმწიფო პროგრამებით გათვალისწინებული სამედიცინო დახმარებით , რასაც განახორციელებს სათანადო სამედიცინო საქმიანობის სამართალსუბიექტი , განურჩევლად საკუთრებისა და სამართლებრივი ფორმისა .
საქართველოს 2012 წლის 25 მაისის კანონი №6301 – ვებგვერდი, 12.06.2012წ.
1. დაუშვებელია პაციენტის დისკრიმინაცია რასის, კანის ფერის, ენის, სქესის, აღმსარებლობის, პოლიტიკური და სხვა შეხედულებების, ეროვნული, ეთნიკური და სოციალური კუთვნილების, წარმოშობის, ქონებრივი და წოდებრივი მდგომარეობის, საცხოვრებელი ადგილის, დაავადების, სექსუალური ორიენტაციის ან პირადული უარყოფითი დამოკიდებულების გამო.
2. დაუშვებელია პენიტენციურ დაწესებულებაში მოთავსებული პაციენტის დისკრიმინაცია სამედიცინო დახმარების გაწევისას.
საქართველოს 2010 წლის 9 მარტის კანონი №2716 - სსმ I, №12, 24.03.2010წ., მუხ.53
საქართველოს 2015 წლის 1 მაისის კანონი №3540 - ვებგვერდი, 18.05.2015წ.
საქართველოს ყველა მოქალაქეს უფლება აქვს მისთვის გასაგები ფორმით მიიღოს ამომწურავი და ობიექტური ინფორმაცია, აგრეთვე, მოიძიოს მეორე აზრი საკუთარი ჯანმრთელობის მდგომარეობის შესახებ. გარდა ამ კანონის 41-ე მუხლით გათვალისწინებული შემთხვევებისა.
1. სამკურნალო, დიაგნოსტიკურ, სარეაბილიტაციო, პროფილაქტიკურ და პალიატიური მზრუნველობის პროცესებში პაციენტის მონაწილეობის აუცილებელი პირობაა ზეპირი ან წერილობითი ინფორმირებული თანხმობა. სამედიცინო ჩარევების ჩამონათვალი, რომელთა ჩატარებისათვის აუცილებელია წერილობითი თანხმობა, განისაზღვრება საქართველოს კანონმდებლობით.
2. სამეცნიერო კვლევაში მონაწილე ავადმყოფის და ჯანმრთელი მოხალისის უფლებები დაცულია საქართველოს კანონმდებლობით და ადამიანზე ბიოსამედიცინო გამოკვლევების ჩატარების აღიარებული საერთაშორისო ნორმებით.
3. სამედიცინო განათლების პროცესში პაციენტის მონაწილეობის აუცილებელი პირობაა ზეპირი ინფორმირებული თანხმობა.
საქართველოს 2007 წლის 8 მაისის კანონი №4719 - სსმ I, №18, 22.05.2007წ., მუხ.149
პაციენტს უფლება აქვს უარი თქვას ნებისმიერ სამედიცინო ჩარევაზე, გარდა საქართველოს კანონმდებლობით და ამ კანონის 76-ე მუხლით გათვალისწინებული შემთხვევებისა, აგრეთვე, უფლება აქვს უარი თქვას სამეცნიერო კვლევაში ან სამედიცინო განათლების პროცესში მონაწილეობაზე.
ყველა ქმედუნარიან პირს უფლება აქვს წინასწარ წერილობით გამოხატოს ნება განუკურნებელი დაავადების ტერმინალურ სტადიაში აღმოჩენის შემთხვევაში მისთვის სარეანიმაციო, სიცოცხლის შემანარჩუნებელი ან პალიატიური მკურნალობის ან/და პალიატიური მზრუნველობის ჩატარების შესახებ.
საქართველოს 2007 წლის 8 მაისის კანონი №4719 - სსმ I, №18, 22.05.2007წ., მუხ.149
მცირეწლოვანი ან გაცნობიერებული გადაწყვეტილების მიღების უნარის არმქონე პაციენტისათვის სამედიცინო ჩარევის ჩატარება, სამედიცინო განათლებისა და სამეცნიერო კვლევის პროცესში მისი ჩართვა დასაშვებია მხოლოდ პაციენტის მიერ წარსულში (როცა მას ჰქონდა გაცნობიერებული გადაწყვეტილების მიღების უნარი) განცხადებული ნების გათვალისწინებით, ხოლო ასეთი ნების არარსებობისას – პაციენტის ნათესავის ან კანონიერი წარმომადგენლის ინფორმირებული თანხმობით.
საქართველოს 2015 წლის 20 მარტის კანონი №3367 - ვებგვერდი, 31.03.2015წ.
მცირეწლოვანი ან გაცნობიერებული გადაწყვეტილების მიღების უნარის არმქონე პაციენტისათვის გადაუდებელი სამედიცინო დახმარების გაწევის აუცილებლობისას ან მისი სიცოცხლისათვის საშიში მდგომარეობის დროს სამედიცინო ჩარევის შესახებ გადაწყვეტილება მიიღება მხოლოდ პაციენტის ინტერესების გათვალისწინებით.
საქართველოს 2015 წლის 20 მარტის კანონი №3367 - ვებგვერდი, 31.03.2015წ.
პენიტენციურ დაწესებულებაში მოთავსებული პირისათვის სამედიცინო დახმარების გაწევა, მათ შორის, შიმშილობის დროს, დასაშვებია მხოლოდ მისი ინფორმირებული თანხმობის შემთხვევაში. სამედიცინო დახმარება გაიწევა ამ კანონით გათვალისწინებული წესების დაცვით.
საქართველოს 2010 წლის 9 მარტის კანონი №2716 - სსმ I, №12, 24.03.2010წ., მუხ.53
საქართველოს 2015 წლის 1 მაისის კანონი №3540 - ვებგვერდი, 18.05.2015წ.
პაციენტს აქვს უფლება აირჩიოს ან შეიცვალოს სამედიცინო პერსონალი და, ან სამედიცინო დაწესებულება სადაზღვევო ხელშეკრულების პირობების გათვალისწინებით. ხელშეკრულება უნდა იძლეოდეს არჩევანის შესაძლებლობას.
თავი III. ჯანმრთელობის დაცვის სისტემის მართვა, ორგანიზაცია და დაფინანსება
ჯანმრთელობის დაცვის სფეროში სახელმწიფო პოლიტიკის გატარებას უზრუნველყოფს საქართველოს შრომის, ჯანმრთელობისა და სოციალური დაცვის სამინისტრო, რომელიც მისი კომპეტენციისათვის მიკუთვნებულ საკითხებზე შეიმუშავებს და გამოსცემს შესაბამის სამართლებრივ აქტებს, თუ საქართველოს კანონმდებლობით სხვა რამ არ არის დადგენილი.
საქართველოს 2008 წლის 21 მარტის კანონი №6000 - სსმ I, №9, 04.04.2008წ., მუხ.75
საქართველოს 2011 წლის 28 დეკემბრის კანონი №5665 - ვებგვერდი, 11.01.2012წ.
1. ჯანმრთელობის დაცვის სფეროს სახელმწიფო მართვის მექანიზმებია:
ა) ექიმთა სერტიფიცირება, სამედიცინო საქმიანობის ლიცენზირება, სამედიცინო დაწესებულებაზე ნებართვის გაცემა;
ბ) სამედიცინო დახმარების ხარისხის კონტროლი;
გ) საქართველოს შრომის, ჯანმრთელობისა და სოციალური დაცვის მინისტრის მიერ კლინიკური პრაქტიკის ეროვნული რეკომენდაციების (გაიდლაინების) და კლინიკური მდგომარეობის მართვის სახელმწიფო სტანდარტების (პროტოკოლების) დამტკიცება;
დ) სამკურნალო საშუალებების ხარისხის კონტროლი, ფარმაციისა და ფარმწარმოების მოწესრიგება;
ე) ახალი სამკურნალო საშუალებებისა და სამედიცინო ტექნოლოგიების დანერგვისათვის ხელის შეწყობა;
ვ) პაციენტსა და სამედიცინო საქმიანობის სამართალსუბიექტს შორის ურთიერთობის სამართლებრივი უზრუნველყოფა;
ზ) ცხოვრების ჯანსაღი წესის დანერგვისათვის ხელის შეწყობა;
თ) სამედიცინო პროგრამების შემუშავება და განხორციელება;
ი) სამედიცინო მეცნიერების განვითარებისათვის ხელის შეწყობა;
კ) სანიტარიულ-ჰიგიენური ნორმირება და ეპიდემიოლოგიური კონტროლი;
ლ) საზოგადოებრივი ჯანმრთელობის დაცვის სფეროს განვითარებისათვის ხელის შეწყობა სათანადო ინსტიტუციური მოწყობისა და სახელმწიფო სამედიცინო პროგრამების განხორციელების გზით;
მ) (ამოღებულია - 19.02.2015, №3094).
2. საქართველოს შრომის, ჯანმრთელობისა და სოციალური დაცვის სამინისტროს სახელმწიფო კონტროლს დაქვემდებარებული საჯარო სამართლის იურიდიული პირების მიერ შესაბამისი უფლებამოსილების განხორციელებისათვის საქართველოს მთავრობის დადგენილებით შესაძლებელია დაწესდეს მომსახურების საფასური და მისი განაკვეთები, განისაზღვროს საფასურის გადახდისა და გადახდილი საფასურის დაბრუნების წესები, აგრეთვე საფასურის გადახდისაგან გათავისუფლების პირობები.
საქართველოს 1999 წლის 28 მაისის კანონი №2013 – სსმ I, №20(27), 09.06.1999 წ., მუხ.87
საქართველოს 2001 წლის 25 მაისის კანონი №889 – სსმ I, №15, 11.06.2001 წ., მუხ.50
საქართველოს 2001 წლის 20 ივნისის კანონი №974 – სსმ I, №20, 03.07.2001 წ., მუხ.73
საქართველოს 2002 წლის 22 ნოემბრის კანონი №1768 – სსმ I, №31, 10.12.2002 წ., მუხ.144
საქართველოს 2007 წლის 25 მაისის კანონი №4816 - სსმ I, №19, 01.06.2007წ., მუხ.171
საქართველოს 2010 წლის 21 ივლისის კანონი №3553 - სსმ I, №46, 04.08.2010წ., მუხ.282
საქართველოს 2010 წლის 17 დეკემბრის კანონი №4133 - სსმ I, №76, 29.12.2010წ., მუხ.509
საქართველოს 2011 წლის 28 დეკემბრის კანონი №5665 - ვებგვერდი, 11.01.2012წ.
საქართველოს 2015 წლის 19 თებერვლის კანონი №3094 - ვებგვერდი, 27.02.2015წ.
საქართველოს 2011 წლის 28 დეკემბრის კანონი №5665 - ვებგვერდი, 11.01.2012წ.
საქართველოს 2015 წლის 19 თებერვლის კანონი №3094 - ვებგვერდი, 27.02.2015წ.
მოსახლეობის ჯანმრთელობის დაცვის სფეროში მუნიციპალიტეტის უფლებამოსილებები განისაზღვრება საქართველოს კანონმდებლობის შესაბამისად.
საქართველოს 2015 წლის 11 დეკემბრის კანონი №4633 - ვებგვერდი, 23.12.2015წ.
ჯანმრთელობის დაცვის სისტემის სახელმწიფო მართვაში, საქართველოს კანონმდებლობით განსაზღვრულ ფარგლებში, მონაწილეობენ პროფესიული გაერთიანებები და სხვა საზოგადოებრივი ორგანიზაციები, სახელმწიფო და კერძო სამედიცინო დაწესებულებები.
1. სახელმწიფო დაფინანსებით მიზნობრივი ჯგუფის სამედიცინო მომსახურება ხორციელდება „სახელმწიფო შესყიდვების შესახებ“ საქართველოს კანონით ან ვაუჩერის საშუალებით.
2. სახელმწიფო დაფინანსებით მიზნობრივი ჯგუფის პირადი დაზღვევა ხორციელდება ვაუჩერის საშუალებით.
3. ვაუჩერის გამოყენებით სამედიცინო მომსახურება ან პირადი დაზღვევა, მათ შორის, ვაუჩერის განაღდება და განაღდებასთან დაკავშირებული ოპერაციები, არ არის სახელმწიფო შესყიდვა.
4. ვაუჩერი პერსონიფიცირებულია. მისი მესაკუთრე შეიძლება იყოს პირი ან პირთა წრე (ოჯახი, თემი და სხვა). არასრულწლოვნის უფლებების რეალიზება ხორციელდება საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი წესით.
5. ვაუჩერის პირობების თანახმად, მის მესაკუთრეს აქვს სამედიცინო მომსახურების მიმწოდებლის ან სადაზღვევო ორგანიზაციის თავისუფლად არჩევის უფლება.
6. სადაზღვევო ორგანიზაციისათვის სადაზღვევო ვაუჩერის გადაცემა გათანაბრებულია საქართველოს სამოქალაქო კოდექსით გათვალისწინებულ სადაზღვევო შესატანთან (პრემიასთან).
7. საქართველოს კანონმდებლობით განისაზღვრება გონივრული ვადა, რომლის გაშვებისას სადაზღვევო ორგანიზაციის შეურჩევლობის შემთხვევაში შერჩევა (გამოვლენა) შეიძლება განხორციელდეს ვაუჩერის პირობებით.
8. იმ სამედიცინო მომსახურების მიმწოდებლის ან სადაზღვევო ორგანიზაციის გამოვლენა, რომელიც თანახმაა ვაუჩერის პირობებით მომსახურების გაწევაზე, შეიძლება განხორციელდეს აღნიშნული სამედიცინო მომსახურების მიმწოდებლის ან სადაზღვევო ორგანიზაციის მიერ ვაუჩერის პირობებით დადგენილი წესით ნების გამოხატვის საფუძველზე.
9. ერთნაირი ვაუჩერებით მათი მესაკუთრეები სამედიცინო ან სადაზღვევო მომსახურებას იღებენ თანაბარი პირობებით, ყოველგვარი დისკრიმინაციის გარეშე.
10. განკარგული ვაუჩერის განაღდება ხორციელდება შესაბამისი გამნაღდებელი საბიუჯეტო ორგანიზაციის მიერ ვაუჩერის წარმდგენი ორგანიზაციებისათვის თანხის გაცემით.
11. ვაუჩერის პირობები (მათ შორის, ვაუჩერის მიმღები ორგანიზაციების ნების გამოხატვის, ვაუჩერის გაცემის წესები, სამედიცინო მომსახურებათა ნუსხა, ვაუჩერის ღირებულება, აგრეთვე ვაუჩერის გამოყენებასთან და ანაზღაურებასთან დაკავშირებული საკითხები და სხვა) განისაზღვრება საქართველოს კანონით ან/და საქართველოს მთავრობის დადგენილებით.
საქართველოს 2007 წლის 29 ივნისის კანონი №5129 - სსმ I, №27, 17.07.2007წ., მუხ.262
1. ჯანმრთელობის დაცვის სფეროში სახელმწიფო უზრუნველყოფს ოფიციალური სტატისტიკის მართებულობას, სიზუსტეს, დროულობას და საჯაროობას კანონმდებლობის შესაბამისად.
2. სამედიცინო საქმიანობის სამართალსუბიექტი ვალდებულია დადგენილი წესით სამედიცინო-სტატისტიკური ინფორმაცია მიაწოდოს საქართველოს შრომის, ჯანმრთელობისა და სოციალური დაცვის სამინისტროს.
სამედიცინო საქმიანობის სამართალსუბიექტს, რომელიც დადგენილი წესით მონაწილეობს ჯანმრთელობის დაცვის სახელმწიფო პროგრამაში, შესრულებული სამუშაო უნაზღაურდება საქართველოს კანონმდებლობის შესაბამისად დამტკიცებული ანაზღაურებისა და დაფინანსების წესების მიხედვით.
საქართველოს 2002 წლის 22 ნოემბრის კანონი №1768 – სსმ I, №31, 10.12.2002 წ., მუხ.144
საქართველოს 2007 წლის 25 მაისის კანონი №4816 - სსმ I, №19, 01.06.2007წ., მუხ.171
საქართველოს 2007 წლის 25 მაისის კანონი №4816 - სსმ I, №19, 01.06.2007წ., მუხ.171
თავი IV. სახელმწიფო სერტიფიკატის მინიჭება
საქართველოს 1999 წლის 28 მაისის კანონი №2013 – სსმ I, №20(27), 09.06.1999 წ., მუხ.87
საქართველოს 2008 წლის 21 მარტის კანონი №6000 - სსმ I, №9, 04.04.2008წ., მუხ.75
1. სახელმწიფო სერტიფიკატის მინიჭების მიზანია ქვეყნის მოსახლეობის ჯანმრთელობის დაცვა არაკომპეტენტური სამედიცინო პერსონალის საქმიანობისაგან.
2. სერტიფიკატის მინიჭებისას სახელმწიფო იძლევა გარანტიას, რომ მის მფლობელ სპეციალისტს უნარი აქვს, აწარმოოს დამოუკიდებელი სამედიცინო საქმიანობა ქვეყანაში არსებული პროფესიული სტანდარტების შესაბამისად.
საქართველოს 1999 წლის 28 მაისის კანონი №2013 – სსმ I, №20(27), 09.06.1999 წ., მუხ.87
საქართველოს 2002 წლის 22 ნოემბრის კანონი №1768 – სსმ I, №31, 10.12.2002 წ., მუხ.144
საქართველოს 2008 წლის 21 მარტის კანონი №6000 - სსმ I, №9, 04.04.2008წ., მუხ.75
1. სერტიფიცირება არის სამედიცინო პერსონალის პროფესიული ცოდნისა და პრაქტიკული უნარ-ჩვევების დონის შეფასება მედიცინის ცალკეულ სპეციალობაში, რაც ხორციელდება უნიფიცირებული სახელმწიფო სასერტიფიკაციო გამოცდის მეშვეობით.
2. სერტიფიცირება სავალდებულოა დამოუკიდებელი სამედიცინო საქმიანობის უფლების მოსაპოვებლად.
საქართველოს 2008 წლის 21 მარტის კანონი №6000 - სსმ I, №9, 04.04.2008წ., მუხ.75
საქართველოს 1999 წლის 28 მაისის კანონი №2013 – სსმ I, №20(27), 09.06.1999 წ., მუხ.87
სამედიცინო პერსონალის სერტიფიცირება წარიმართება „საექიმო საქმიანობის შესახებ“ საქართველოს კანონისა და საქართველოს სხვა საკანონმდებლო და კანონქვემდებარე ნორმატიული აქტების შესაბამისად.
საქართველოს 1999 წლის 28 მაისის კანონი №2013 – სსმ I, №20(27), 09.06.1999 წ., მუხ.87
საქართველოს 2002 წლის 22 ნოემბრის კანონი №1768 – სსმ I, №31, 10.12.2002 წ., მუხ.144
საქართველოს 2008 წლის 21 მარტის კანონი №6000 - სსმ I, №9, 04.04.2008წ., მუხ.75
საქართველოს 2011 წლის 28 დეკემბრის კანონი №5665 - ვებგვერდი, 11.01.2012წ.
ჯანმრთელობის დაცვის პერსონალი მოწოდებულია ინდივიდის, ოჯახის და მთლიანად საზოგადოების ჯანმრთელობის დასაცავად. სამედიცინო საქმიანობის მიზანია ადამიანის ჯანმრთელობის დაცვა, შენარჩუნება და აღდგენა, მისთვის ტანჯვის შემსუბუქება.
საქართველოს 2010 წლის 17 დეკემბრის კანონი №4133 - სსმ I, №76, 29.12.2010წ., მუხ.509
დამოუკიდებელი სამედიცინო საქმიანობის უფლება აქვს მხოლოდ შესაბამისი სამედიცინო განათლების მქონე პირს, რომელმაც საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი წესით მიიღო დამოუკიდებელი სამედიცინო საქმიანობის უფლების დამადასტურებელი სახელმწიფო სერტიფიკატი შესაბამის სპეციალობაში.
საქართველოს 1999 წლის 28 მაისის კანონი №2013 – სსმ I, №20(27), 09.06.1999 წ., მუხ.87
საქართველოს 2001 წლის 25 მაისის კანონი №889 – სსმ I, №15, 11.06.2001 წ., მუხ.50
საქართველოს 2002 წლის 22 ნოემბრის კანონი №1768 – სსმ I, №31, 10.12.2002 წ., მუხ.144
1. საქართველოს ან უცხო ქვეყნის მოქალაქეს ან მოქალაქეობის არმქონე პირს, რომელმაც განათლება ან დამოუკიდებელი საქმიანობის უფლება საზღვარგარეთ მიიღო, საქართველოში საქმიანობის განხორციელება შეუძლია მხოლოდ საგანმანათლებლო დოკუმენტების აღიარების ან/და დამოუკიდებელი საქმიანობის უფლების მოპოვების შემდეგ.
2. უცხო ქვეყნის საგანმანათლებლო დოკუმენტების აღიარება ხდება საქართველოს კანონმდებლობის შესაბამისად.
საქართველოს 1999 წლის 28 მაისის კანონი №2013 – სსმ I, №20(27), 09.06.1999 წ., მუხ.87
საქართველოს 2010 წლის 17 დეკემბრის კანონი №4133 - სსმ I, №76, 29.12.2010წ., მუხ.509
1. სამედიცინო საქმიანობის აღსრულებისას ჯანმრთელობის დაცვის პერსონალმა უნდა იხელმძღვანელოს ეთიკური ფასეულობებით – ადამიანის პატივისა და ღირსების აღიარების, სამართლიანობის, თანაგრძნობის პრინციპებით, აგრეთვე პროფესიული ეთიკის შემდეგი ნორმებით:
ა) იმოქმედოს მხოლოდ პაციენტის ინტერესების შესაბამისად;
ბ) არ გამოიყენოს თავისი პროფესიული ცოდნა და გამოცდილება ჰუმანიზმის პრინციპების საწინააღმდეგოდ;
გ) პაციენტის ინტერესებთან დაკავშირებული პროფესიული გადაწყვეტილებების მიღებისას იყოს თავისუფალი და დამოუკიდებელი, არ იმოქმედოს ანგარებით;
დ) იზრუნოს პროფესიული საქმიანობის პრესტიჟის ამაღლებაზე, პატივისცემით მოეპყრას კოლეგებს.
2. სამედიცინო დაწესებულება და ჯანმრთელობის დაცვის პერსონალი ვალდებული არიან დაიცვან ინტერესთა შეუთავსებლობის შემდეგი ნორმები:
ა) პროფესიული სამედიცინო საქმიანობის განხორციელების პროცესში პაციენტებთან ურთიერთობისას არ იმოქმედონ ანგარებით, მათ შორის, მესამე პირის სასარგებლოდ;
ბ) არ შევიდნენ გარიგებაში რომელიმე სამედიცინო დაწესებულებასთან ან/და ფარმაცევტულ კომპანიასთან იმ მიზნით, რომ პირადი კომერციული დაინტერესების სანაცვლოდ გამოიყენებენ პაციენტებს და ამით რაიმე მატერიალურ სარგებელს ნახავენ;
გ) პროფესიული სამედიცინო საქმიანობის განხორციელების პროცესში დაუშვებელია ფარმაცევტული პროდუქტის განმასხვავებელი ნიშნის მქონე სამედიცინო დოკუმენტაციის ფორმების გამოყენება.
3. ამ მუხლის მე-2 პუნქტით გათვალისწინებული ინტერესთა შეუთავსებლობის ნორმების დარღვევა გამოიწვევს სამედიცინო დაწესებულების ან/და ჯანმრთელობის დაცვის პერსონალის პასუხისმგებლობას საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი წესით.
4. აკრძალულია პირმა, თავისი თანამდებობრივი ან სხვაგვარი უპირატესობიდან გამომდინარე, სამედიცინო დაწესებულებაში დასაქმებული პერსონალისაგან მოითხოვოს ამ კანონში მითითებული პრინციპებისა და ინტერესთა შეუთავსებლობის ნორმების საწინააღმდეგო ქმედება.
საქართველოს 2010 წლის 17 დეკემბრის კანონი №4133 - სსმ I, №76, 29.12.2010წ., მუხ.509
სამედიცინო სპეციალობათა ნუსხას, რომელთა მიღება დასტურდება სახელმწიფო საგანმანათლებლო სერტიფიკატით, ერთობლივად შეიმუშავებენ საქართველოს შრომის, ჯანმრთელობისა და სოციალური დაცვისა და განათლების სამინისტროები, და ამტკიცებს საქართველოს განათლების სამინისტრო.
1. შრომის, ჯანმრთელობისა და სოციალური დაცვის სამინისტრო განსაზღვრავს:
ა) დიპლომისშემდგომი პროფესიული მზადების გზით მიღებული საექიმო და საექთნო სპეციალობების ნუსხას;
ბ) მომიჯნავე საექიმო სპეციალობების ნუსხას:
გ) მომიჯნავე საექთნო სპეციალობების ნუსხას;
დ) სხვა სამედიცინო სპეციალობების ნუსხას;
ე) იმ სამედიცინო სპეციალობების ნუსხას, რომლებშიც ეკრძალება მუშაობა ამა თუ იმ დაავადების მქონე დამოუკიდებელი სამედიცინო საქმიანობის სუბიექტს.
2. ექიმს დამოუკიდებელი სამედიცინო საქმიანობის უფლება აქვს მხოლოდ სახელმწიფო სერტიფიკატში აღნიშნულ სპეციალობაში, გარდა იმ შემთხვევებისა, როცა პაციენტს სჭირდება გადაუდებელი სამედიცინო დახმარება ან/და აღენიშნება სიცოცხლისათვის საშიში მდგომარეობა და შესაბამისი სპეციალობის ექიმის მოძიება ვერ ხერხდება.
საქართველოს 2002 წლის 22 ნოემბრის კანონი №1768 – სსმ I, №31, 10.12.2002 წ., მუხ.144
საქართველოს 2008 წლის 21 მარტის კანონი №6000 - სსმ I, №9, 04.04.2008წ., მუხ.75
დამოუკიდებელი საექიმო საქმიანობის უფლება აქვს უმაღლესი სამედიცინო სასწავლებლის კურსდამთავრებულ პირს, რომელმაც საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი წესით მიიღო დამოუკიდებელი საექიმო საქმიანობის უფლების დამადასტურებელი სახელმწიფო სერტიფიკატი.
საქართველოს 1999 წლის 28 მაისის კანონი №2013 – სსმ I, №20(27), 09.06.1999 წ., მუხ.87
საქართველოს 2002 წლის 22 ნოემბრის კანონი №1768 – სსმ I, №31, 10.12.2002 წ., მუხ.144
ექიმის პროფესია თავისი არსით თავისუფალი პროფესიაა. ნებისმიერ ვითარებაში დაუშვებელია, ხელისუფლების წარმომადგენელმა ან კერძო პირმა მოსთხოვოს ექიმს ამ კანონში მოცემული პრინციპების, საექიმო საქმიანობის ეთიკური ნორმების საწინააღმდეგო მოქმედება, მიუხედავად მომთხოვნი პირის თანამდებობისა და საზოგადოებრივი მდგომარეობისა. ყოველგვარი ქმედება, რაც ხელს უშლის სამედიცინო პერსონალს პროფესიული მოვალეობის შესრულებაში, იწვევს კანონმდებლობით გათვალისწინებულ პასუხისმგებლობას.
სახელმწიფო აკრედიტაციის მქონე უმაღლესი სამედიცინო სასწავლებლების კურსდამთავრებულები საჯაროდ, დიპლომის მიღების წინ, სახელმწიფო ენაზე დებენ ექიმის ფიცს. ფიცის ტექსტად გამოიყენება „მსოფლიო სამედიცინო ასოციაციის მეორე გენერალური ასამბლეის 1948 წლის ჟენევის დეკლარაცია“.
ექიმს უფლება აქვს, სამედიცინო დახმარება გაუწიოს პაციენტს, თუ იგი, ხოლო მისი მცირეწლოვანების ან მის მიერ გაცნობიერებული გადაწყვეტილების მიღების შეუძლებლობის შემთხვევაში − პაციენტის ნათესავი ან კანონიერი წარმომადგენელი მოითხოვს ამას ან ნებას რთავს ექიმს, გაუწიოს სამედიცინო დახმარება, ან თუ, ნაგულისხმები თანხმობის შემთხვევაში, პაციენტი, ხოლო მისი მცირეწლოვანების ან მის მიერ გაცნობიერებული გადაწყვეტილების მიღების შეუძლებლობის შემთხვევაში − პაციენტის ნათესავი ან კანონიერი წარმომადგენელი არ გამოხატავს რაიმე წინააღმდეგობას სამედიცინო დახმარების გაწევისას.
საქართველოს 2015 წლის 20 მარტის კანონი №3367 - ვებგვერდი, 31.03.2015წ.
ექიმს უფლება აქვს უარი თქვას პაციენტისათვის სამედიცინო დახმარების აღმოჩენაზე მხოლოდ იმ შემთხვევებში, თუ:
ა) არსებობს პაციენტისათვის სამედიცინო დახმარების უწყვეტობის უზრუნველყოფის შესაძლებლობა და არ აღინიშნება სიცოცხლისათვის საშიში მდგომარეობა, ან პაციენტი არ საჭიროებს გადაუდებელ სამედიცინო დახმარებას;
ბ) სამედიცინო დახმარების აღმოჩენისას ექიმის სიცოცხლეს რეალური საფრთხე ემუქრება.
1. ექიმი ვალდებულია აღმოუჩინოს პაციენტს სამედიცინო დახმარება და უზრუნველყოს მისი უწყვეტობა, თუ:
ა) არსებობს ოფიციალურად გაფორმებული (წერილობითი) ან სიტყვიერი შეთანხმება;
ბ) გამოხატულია სიცოცხლისათვის საშიში, მათ შორის თვითმკვლელობის მცდელობით განპირობებული მდგომარეობა, ან პაციენტი საჭიროებს გადაუდებელ სამედიცინო დახმარებას ექიმის სამუშაო ადგილზე.
2. ყველა სხვა შემთხვევაში სამედიცინო დახმარების აღმოჩენასთან დაკავშირებული მოვალეობანი, მათ შორის მისი უწყვეტობის უზრუნველყოფის მოვალეობა, ექიმს ეკისრება მაშინვე, როდესაც იგი იწყებს სამედიცინო დახმარებას.
არასამუშაო ადგილზე შესაძლებლობების ფარგლებში გადაუდებელი სამედიცინო დახმარების გაწევა ექიმის, ისევე, როგორც ნებისმიერი მოქალაქის, მოვალეობაა. ამ დროს დაუშვებელია რაიმე საზღაურის მოთხოვნა.
ექიმი ვალდებულია პაციენტებისთვის სამედიცინო დახმარების აღმოჩენის რიგითობა განსაზღვროს მხოლოდ სამედიცინო ჩვენებათა მიხედვით.
ექიმი ვალდებულია პაციენტს სრული ინფორმაცია მიაწოდოს მისი ჯანმრთელობის მდგომარეობის შესახებ. გამონაკლის შემთხვევაში პაციენტისათვის ინფორმაციის მიწოდების საკითხი რეგულირდება საქართველოს კანონით „საექიმო საქმიანობის შესახებ.
საქართველოს 2002 წლის 22 ნოემბრის კანონი №1768 – სსმ I, №31, 10.12.2002 წ., მუხ.144
მედიცინის მუშაკი და სამედიცინო დაწესებულების ყველა თანამშრომელი ვალდებულია დაიცვას სამედიცინო (საექიმო) საიდუმლო, გარდა იმ შემთხვევებისა, როცა კონფიდენციალური ინფორმაციის გამჟღავნებას მოითხოვს გარდაცვლილის ნათესავი ან კანონიერი წარმომადგენელი, სასამართლო, საგამოძიებო ორგანოები, ან ეს აუცილებელია საზოგადოებრივი უსაფრთხოების უზრუნველსაყოფად, სხვათა უფლებებისა და თავისუფლებების დასაცავად.
1. ექიმი და ჯანმრთელობის დაცვის სხვა პერსონალი ვალდებული არიან:
ა) დადგენილი წესით აწარმოონ ჩანაწერები სამედიცინო დოკუმენტაციაში;
ბ) არასამუშაო ადგილზე სამედიცინო დახმარების აღმოჩენისას წერილობით ასახონ და დანიშნულებისამებრ გადასცენ ინფორმაცია გაწეული სამედიცინო დახმარების შესახებ.
2. სამედიცინო დოკუმენტაციის წარმოების წესს ამტკიცებს საქართველოს შრომის, ჯანმრთელობისა და სოციალური დაცვის მინისტრი.
საქართველოს 2010 წლის 17 დეკემბრის კანონი №4133 - სსმ I, №76, 29.12.2010წ., მუხ.509
ექიმი ვალდებულია პენიტენციურ დაწესებულებაში მოთავსებულ პირს სამედიცინო დახმარება გაუწიოს მხოლოდ მისი ინფორმირებული თანხმობის მიღების შემდეგ, გარდა გადაუდებელი და სიცოცხლისათვის საშიში მდგომარეობისა, როცა თანხმობის მიღება ამ პირის მძიმე მდგომარეობის გამო შეუძლებელია. ექიმი აგრეთვე ვალდებულია უარი თქვას ისეთ ჩარევაზე, რომელიც სამედიცინო და ეთიკურ ნორმებს ეწინააღმდეგება.
საქართველოს 2010 წლის 9 მარტის კანონი №2716 - სსმ I, №12, 24.03.2010წ., მუხ.53
საქართველოს 2015 წლის 1 მაისის კანონი №3540 - ვებგვერდი, 18.05.2015წ.
სამედიცინო პერსონალი ვალდებულია შესაბამის დაწესებულებებს დადგენილი წესით გადასცეს ინფორმაცია:
ა) გადამდები დაავადების დიაგნოზის დადგენისას ან ასეთზე ეჭვის მიტანისას;
ბ) სხეულის ფიზიკური, ქიმიური, სხივური, თერმული დაზიანების შემთხვევაში;
გ) უპატრონო ან ამოუცნობი გვამის შესახებ.
თუ ჯანმრთელობის დაცვის დაწესებულებაში სათანადო ანაზღაურების მიღება არ არის ექიმისა და პაციენტის შეთანხმების საგანი, დაწესებულება შრომის ხელშეკრულების (კონტრაქტის) შესაბამისად უზრუნველყოფს ექიმს ადეკვატური ანაზღაურებით.
სახელმწიფო ინტერესებიდან გამომდინარე, მედიცინის ცალკეულ სპეციალობებში, აგრეთვე ზოგიერთ რეგიონში მომუშავე სამედიცინო პერსონალისთვის შეიძლება დაწესდეს შეღავათები და დანამატები ხელფასზე. აღნიშნული სპეციალობებისა და რეგიონების ჩამონათვალს ამტკიცებს საქართველოს მთავრობა.
საქართველოს 1999 წლის 9 ივნისის კანონი №2088 – სსმ I, №24(31), 26.06.1999 წ., მუხ.116
საქართველოს 2000 წლის 13 დეკემბრის კანონი №691 – სსმ I, №50, 27.12.2000 წ., მუხ.147
საქართველოს 2003 წლის 29 იანვრის კანონი №1955 – სსმ I, №5, 19.02.2003 წ., მუხ.31
საქართველოს 2005 წლის 23 დეკემბრის კანონი №2476 - სსმ I, №56, 28.12.2005წ., მუხ.416
სახელმწიფო ქმნის პირობებს სამედიცინო პერსონალის პროფესიული ცოდნის გაღრმავებისა და, შესაბამისად, პროფესიული სტატუსის ამაღლების უზრუნველსაყოფად.
ჯანმრთელობის დაცვის პერსონალს უფლება აქვს, დაესწროს და მონაწილეობა მიიღოს საქართველოს კანონმდებლობით დაშვებულ პროფესიულ შეკრებაში ან სხვა სახის ღონისძიებაში, მისი ჩატარების ადგილისა და დაფინანსების წყაროს მიუხედავად.
საქართველოს 2010 წლის 17 დეკემბრის კანონი №4133 - სსმ I, №76, 29.12.2010წ., მუხ.509
მცდარი სამედიცინო ქმედებისათვის ექიმი პასუხს აგებს კანონმდებლობით დადგენილი წესით.
ექიმს უფლება აქვს, პაციენტის ჯანმრთელობის დაცვის ინტერესებიდან გამომდინარე, გამოწეროს და/ან დანიშნოს ნებისმიერი აპრობირებული მედიკამენტი და მკურნალობის მეთოდი.
გენური თერაპია დასაშვებია მხოლოდ იმ შემთხვევაში, თუ:
ა) მისი მიზანია ფატალური დაავადების პროფილაქტიკა, დიაგნოსტიკა, მკურნალობა;
ბ) არ არსებობს მკურნალობის სხვა, უფრო მარტივი და უსაფრთხო მეთოდი;
გ) მიღებულია პაციენტის, ხოლო მისი მცირეწლოვანების ან მის მიერ გაცნობიერებული გადაწყვეტილების მიღების შეუძლებლობის შემთხვევაში − პაციენტის ნათესავის ან კანონიერი წარმომადგენლის წერილობითი ინფორმირებული თანხმობა;
დ) მეცნიერების განვითარების თანამედროვე დონე შესაძლებლობას იძლევა დადგინდეს, რომ მკურნალობა არ გამოიწვევს ადამიანის შთამომავლობის გენომის არასასურველ შეცვლას.
საქართველოს 2015 წლის 20 მარტის კანონი №3367 - ვებგვერდი, 31.03.2015წ.
თავი VI. სამედიცინო დაწესებულება
1. სამედიცინო დაწესებულება არის საქართველოს კანონმდებლობით დაშვებული ორგანიზაციულ-სამართლებრივი ფორმის იურიდიული პირი, რომელიც დადგენილი წესით ახორციელებს სამედიცინო საქმიანობას. სამედიცინო დაწესებულების საფინანსო რესურსებში სამედიცინო საქმიანობიდან მიღებული წილი შეადგენს არანაკლებ 75%-ს, ხოლო მის ბალანსზე არსებული ძირითადი ფონდების საშუალო წლიური ღირებულების არანკლებ 75%-ისა გათვალისწინებულია ამ მუხლის მე-2 პუნქტში აღნიშნული ფუნქციების განსახორციელებლად.
11. წინა წელთან შედარებით შიდა სტანდარტებით შესრულებული სამედიცინო მომსახურებით და სხვა ეკონომიკური საქმიანობით მიღებული შემოსავლის 100% რჩება სამედიცინო დაწესებულების განკარგულებაში, რომლის განაწილებას ეკონომიკური კლასიფიკატორის მიხედვით, როგორც წესი, ახდენს დაწესებულების ხელმძღვანელი სამეთვალყურეო საბჭოსთან შეთანხმებით, ამასთან, შრომის ანაზღაურების ფონდი უნდა შეადგენდეს შემოსავლის არანაკლებ 30%-ს.
2. სამედიცინო დაწესებულებების ფუნქციაა:
ა) პაციენტის ჯანმრთელობის მდგომარეობის განსაზღვრა;
ბ) დაავადებათა პროფილაქტიკა ან/და მკურნალობა ან/და პაციენტების რეაბილიტაცია ან/და პალიატიური მზრუნველობა;
გ) სამეანო საქმიანობა;
დ) ფარმაცევტული საქმიანობა;
ე) (ამოღებულია);
ვ) გვამის პათოლოგიურ-ანატომიური გამოკვლევა, სასამართლო-სამედიცინო ექსპერტიზა;
ზ) ეპიდემიოლოგიური კონტროლის ღონისძიებების განხორციელება.
3. სამედიცინო და ფარმაცევტული დაწესებულებები ვალდებული არიან დაიცვან სამედიცინო და ფარმაცევტული საქმიანობის მარეგულირებელი კანონმდებლობით დადგენილი სტანდარტები, წესები და ნორმები.
საქართველოს 2001 წლის 20 ივნისის კანონი №974 – სსმ I, №20, 03.07.2001 წ., მუხ.73
საქართველოს 2002 წლის 22 ნოემბრის კანონი №1768 – სსმ I, №31, 10.12.2002 წ., მუხ.144
საქართველოს 2003 წლის 18 ივლისის კანონი №2527 – სსმ I, №22, 08.08.2003 წ., მუხ.162
საქართველოს 2006 წლის 7 დეკემბრის კანონი №3836 - სსმ I, №48, 22.12.2006წ., მუხ.317
საქართველოს 2007 წლის 8 მაისის კანონი №4719 - სსმ I, №18, 22.05.2007წ., მუხ.149
საქართველოს 2010 წლის 17 დეკემბრის კანონი №4133 - სსმ I, №76, 29.12.2010წ., მუხ.509
1. სამედიცინო საქმიანობის სფეროში შესაბამისი უფლების დამადასტურებელ დოკუმენტს (ლიცენზიას ან /და ნებართვას ) გასცემს საქართველოს შრომის , ჯანმრთელობისა და სოციალური დაცვის სამინისტრო .
2 . (ამოღებულია).
3. სამედიცინო დაწესებულებაში დასაქმების უფლებისა და შესაბამისი განათლების მქონე სამედიცინო პერსონალის ნუსხას ამტკიცებს საქართველოს შრომის, ჯანმრთელობისა და სოციალური დაცვის მინისტრი.
საქართველოს 2001 წლის 25 მაისის კანონი №889 – სსმ I, №15, 11.06.2001 წ., მუხ.50
საქართველოს 2010 წლის 21 ივლისის კანონი №3553 - სსმ I, №46, 04.08.2010წ., მუხ.282
შესაბამისი სამედიცინო საქმიანობის ლიცენზიის /ნებართვის გაუქმების წესი განისაზღვრება „ლიცენზიებისა და ნებართვების შესახებ “ საქართველოს კანონით .
საქართველოს 2001 წლის 20 ივნისის კანონი №974 – სსმ I, №20, 03.07.2001 წ., მუხ.73
საქართველოს 2010 წლის 21 ივლისის კანონი №3553 - სსმ I, №46, 04.08.2010წ., მუხ.282
სამედიცინო დაწესებულების მიერ ისეთი სამედიცინო საქმიანობის განხორციელება , რომელიც საქართველოს კანონმდებლობით ექვემდებარება ლიცენზიის ან /და ნებართვის მიღებას , არ შეიძლება განხორციელდეს სათანადო ლიცენზიის ან /და ნებართვის გარეშე .
საქართველოს 2010 წლის 21 ივლისის კანონი №3553 - სსმ I, №46, 04.08.2010წ., მუხ.282
1. სამედიცინო დაწესებულება შეიძლება იყოს სამეწარმეო ან არასამეწარმეო იურიდიული პირი.
2. სამეწარმეო სამედიცინო დაწესებულება თავის საქმიანობას ახორციელებს „მეწარმეთა შესახებ“ საქართველოს კანონის შესაბამისად;
3. არასამეწარმეო სამედიცინო დაწესებულება თავის საქმიანობას ახორციელებს საქართველოს კანონმდებლობის შესაბამისად.
საქართველოს 2002 წლის 22 ნოემბრის კანონი №1768 – სსმ I, №31, 10.12.2002 წ., მუხ.144
1. სამედიცინო დაწესებულება, საქართველოს კანონმდებლობით განსაზღვრული წესით, სარგებლობს პროფესიული და საფინანსო დამოუკიდებლობით.
2. სამედიცინო დაწესებულებაში შეიძლება შეიქმნას ფონდი მცდარი სამედიცინო ქმედების გამო სამედიცინო პერსონალის მიმართ საჩივრის აღძვრის შემთხვევისათვის. ფონდი იქმნება სამედიცინო პერსონალის შენატანებისა და კანონმდებლობით ნებადართული სახსრებისაგან.
1. სამედიცინო დაწესებულება საქმიანობას წარმართავს თავისი წესდების მიხედვით, საქართველოს კანონმდებლობის შესაბამისად.
2. სამედიცინო დაწესებულება, საკუთარი შემოსავლების ფარგლებში, კანონმდებლობით დადგენილი წესით, განსაზღვრავს შრომის ორგანიზაციისა და ანაზღაურების წესს, ფორმას და ოდენობას.
3. სამედიცინო პერსონალის შრომის ანაზღაურება ნარდობლივია. მისი ოდენობა და პირობები განისაზღვრება:
ა) ცალკეულ სპეციალობაში მაქსიმალური დატვირთვის ნორმატივით, რასაც დადგენილი წესით ამტკიცებს საქართველოს შრომის, ჯანმრთელობისა და სოციალური დაცვის სამინისტრო;
ბ) შრომის ხელშეკრულებით (კონტრაქტით) სამედიცინო დაწესებულებასა და ცალკეულ მუშაკს შორის.
4. (ამოღებულია).
საქართველოს 2002 წლის 22 ნოემბრის კანონი №1768 – სსმ I, №31, 10.12.2002 წ., მუხ.144
1. პაციენტისათვის სახელმწიფო სამედიცინო პროგრამის ფარგლების ზევით სამედიცინო მომსახურების გაწევისას სამედიცინო დაწესებულებასა და პაციენტს შორის დადგენილი წესით ფორმდება ხელშეკრულება, რომელშიც ასახულია გასაწევი სამედიცინო მომსახურების და შესაბამისი ანაზღაურების პირობები და ოდენობა. თუ პაციენტი მცირეწლოვანია ან არ აქვს გაცნობიერებული გადაწყვეტილების მიღების უნარი, ხელშეკრულება ფორმდება მის ნათესავთან ან კანონიერ წარმომადგენელთან.
2. სამედიცინო მომსახურების პროცესში და მისი დამთავრების შემდეგ ამ მუხლის პირველ პუნქტში აღნიშნული მხარეები ვალდებულნი არიან ზუსტად შეასრულონ ხელშეკრულების პირობები. თუ ერთ-ერთი მხარე უარს განაცხადებს ხელშეკრულების შესრულებაზე, მეორე მხარეს უფლება აქვს მიმართოს სასამართლოს.
3. თუ მცირეწლოვანი ან გაცნობიერებული გადაწყვეტილების მიღების უნარის არმქონე პაციენტი, მისი ნათესავი ან კანონიერი წარმომადგენელი უარს განაცხადებს ხელშეკრულების გაფორმებაზე, რაც დადასტურდება დადგენილი წესით გაფორმებულ აქტში, და პაციენტს არ აღენიშნება კრიტიკული მდგომარეობა, სამედიცინო დაწესებულებას უფლება აქვს, უარი განაცხადოს მკურნალობის დაწყებაზე.
4. მაღალმთიან რეგიონებში ჯანმრთელობის დაცვა უფასოა და ხორციელდება სახელმწიფოს ხარჯზე. სახელმწიფო უზრუნველყოფს მაღალმთიან რეგიონებში სამედიცინო დაწესებულებათა შენარჩუნებასა და განვითარებას. პარალელურად დაიშვება კერძო სამედიცინო მომსახურება და მედიკამენტების რეალიზაცია საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი წესით.
საქართველოს 1999 წლის 9 ივნისის კანონი №2088 – სსმ I, №24(31), 26.06.1999 წ., მუხ.116
საქართველოს 2015 წლის 20 მარტის კანონი №3367 - ვებგვერდი, 31.03.2015წ.
სახელმწიფო, შესაძლებლობის ფარგლებში, უზრუნველყოფს სამედიცინო ინფორმატიკის და სამედიცინო სტატისტიკის დაწესებულებების, სამედიცინო საინფორმაციო (კომპიუტერული) რესურსცენტრების და სამედიცინო ბიბლიოთეკების ტექნიკურ აღჭურვას და მოდერნიზებას.
სამედიცინო დაწესებულებაში პაციენტის უფლებებისა და სამედიცინო ეთიკის ნორმების დაცვის უზრუნველსაყოფად იქმნება სამედიცინო ეთიკის კომისია; კომისიის შექმნის საფუძვლები განისაზღვრება საქართველოს კანონმდებლობით.
ყველა სამედიცინო დაწესებულების სამედიცინო საქმიანობის ხარისხს კანონმდებლობით დადგენილი წესით აკონტროლებს საქართველოს შრომის, ჯანმრთელობისა და სოციალური დაცვის სამინისტრო.
1. სამედიცინო საქმიანობა , რომელიც ამბულატორიულად /დღის სტაციონარის პირობებში ხორციელდება და მაღალ რისკს შეიცავს , რეგულირდება სამედიცინო საქმიანობის ტექნიკური რეგლამენტით და ექვემდებარება საქართველოს შრომის , ჯანმრთელობისა და სოციალური დაცვის სამინისტროსთვის სავალდებულო შეტყობინებას .
2. ამბულატორიულად/დღის სტაციონარის პირობებში განსახორციელებელი მაღალი რისკის შემცველი სამედიცინო საქმიანობების (შემდგომ – მაღალი რისკის შემცველი სამედიცინო საქმიანობა) ჩამონათვალი განისაზღვრება საქართველოს მთავრობის დადგენილებით.
3. მაღალი რისკის შემცველი სამედიცინო საქმიანობის ტექნიკური რეგლამენტი მიიღება მთავრობის დადგენილებით . იგი შეიცავს მოთხოვნებს სამედიცინო აპარატურის , ხელსაწყოების , ჰიგიენური პირობებისა და სამედიცინო დოკუმენტაციის წარმოებასთან დაკავშირებით .
4. მაღალი რისკის შემცველი სამედიცინო საქმიანობის ტექნიკური რეგლამენტის შესრულება მოწმდება შერჩევითი კონტროლით , საქართველოს შრომის , ჯანმრთელობისა და სოციალური დაცვის მინისტრის ბრძანებით დამტკიცებული წესის შესაბამისად . მისი შეუსრულებლობა იწვევს პასუხისმგებლობას საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი წესით .
5. მაღალი რისკის შემცველი სამედიცინო საქმიანობის ტექნიკური რეგლამენტის შესრულების შემოწმება შერჩევითი კონტროლით ხორციელდება მხოლოდ ამ მუხლის მე-2 პუნქტის შესაბამისად განსაზღვრულ, შეტყობინებისადმი დაქვემდებარებულ საქმიანობებზე. ამასთანავე, საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი წესით უზრუნველყოფილი უნდა იქნეს მაღალი რისკის შემცველი სამედიცინო საქმიანობის ტექნიკური რეგლამენტის ხელმისაწვდომობა დაინტერესებული პირებისათვის.
6. მაღალი რისკის შემცველი სამედიცინო საქმიანობის შემოწმება შერჩევითი კონტროლით ხორციელდება წელიწადში ერთხელ . ამ შემთხვევაში არ გამოიყენება „სამეწარმეო საქმიანობის კონტროლის შესახებ “ საქართველოს კანონის მე -3 მუხლის მე -2 პუნქტი .
7. თუ სამედიცინო საქმიანობის/მომსახურების მიმწოდებელი ახორციელებს ლიცენზიით/ნებართვით გათვალისწინებულ საქმიანობას, მას უფლება აქვს, შეტყობინების გარეშე აწარმოოს ამ მუხლის მე-2 პუნქტის შესაბამისად განსაზღვრული რომელიმე საქმიანობა იმ შემთხვევაში, თუ მისი სალიცენზიო/სანებართვო პირობები მოიცავს მაღალი რისკის შემცველი სამედიცინო საქმიანობის ტექნიკური რეგლამენტით გათვალისწინებულ მოთხოვნებს და თუ ეს საქმიანობა ხორციელდება ერთ ფაქტობრივ მისამართზე. ამ შემთხვევაში შერჩევითი კონტროლი ხორციელდება მხოლოდ „ლიცენზიებისა და ნებართვების შესახებ“ საქართველოს კანონით გათვალისწინებული მოთხოვნების შესაბამისად.
8. მაღალი რისკის შემცველი სამედიცინო საქმიანობის/მომსახურების მიმწოდებელთათვის დადგენილი სავალდებულო შეტყობინების ფორმა უნდა შეიცავდეს ამ მუხლის მე-2 პუნქტის შესაბამისად განსაზღვრული სამედიცინო საქმიანობის (საქმიანობების) დასახელებას, პირის საიდენტიფიკაციო მონაცემებს, მისამართს, საკონტაქტო ინფორმაციას.
9. მაღალი რისკის შემცველი სამედიცინო საქმიანობის /მომსახურების მიმწოდებელთათვის დადგენილი სავალდებულო შეტყობინების ფორმა შესაძლებელია შეივსოს ელექტრონულად .
10. მაღალი რისკის შემცველი სამედიცინო საქმიანობის /მომსახურების მიმწოდებელთათვის სავალდებულო შეტყობინების ფორმას და წესს ამტკიცებს საქართველოს შრომის , ჯანმრთელობისა და სოციალური დაცვის მინისტრი . ეს წესი უნდა ითვალისწინებდეს მაღალი რისკის შემცველი სამედიცინო საქმიანობის /მომსახურების მოქმედი მიმწოდებლებისათვის სავალდებულო შეტყობინების განსხვავებულ ვადას .
საქართველოს 2010 წლის 21 ივლისის კანონი №3553 - სსმ I, №46, 04.08.2010წ., მუხ.282
თავი VII. წამალი და ფარმაცევტული საქმიანობა
მოსახლეობის ხარისხიანი, უსაფრთხო და ეფექტიანი ფარმაცევტული პროდუქციით უზრუნველყოფა, ფარმაცევტული პროდუქტის წარმოების, იმპორტის, დისტრიბუციის, რეალიზაციის მიმართ სახელმწიფო მოთხოვნების და მათი შესრულების კონტროლი რეგულირდება შესაბამისი კანონმდებლობით.
საქართველოს 1999 წლის 9 ივნისის კანონი №2088 – სსმ I, №24(31), 26.06.1999 წ., მუხ.116
საქართველოს 2008 წლის 21 მარტის კანონი №6000 - სსმ I, №9, 04.04.2008წ., მუხ.75
თავი VIII. სამედიცინო ტექნიკური ნაკეთობები და სამედიცინო ტექნოლოგიები
საქართველოს 1999 წლის 28 მაისის კანონი №2013 – სსმ I, №20(27), 09.06.1999 წ., მუხ.87
საქართველოს 2008 წლის 21 მარტის კანონი №6000 - სსმ I, №9, 04.04.2008წ., მუხ.75
სამედიცინო ტექნიკური ნაკეთობის საპროექტო დამუშავება, წარმოება, ექსპლუატაცია და შეკეთება ხორციელდება კანონმდებლობით დადგენილი წესით.
1. საქართველოს შრომის, ჯანმრთელობისა და სოციალური დაცვის სამინისტრო შესაბამის სახელმწიფო ორგანოებთან ერთად აწარმოებს სამედიცინო ტექნიკური ნაკეთობების და სამედიცინო ტექნოლოგიების ხარისხისა და უსაფრთხოების სტანდარტების შემუშავებასა და დანერგვას.
2. გაზომვის საშუალების ტიპის დამტკიცება, მისი რეესტრში შეტანა, იმპორტი და წარმოება ხორციელდება საქართველოს კანონმდებლობის შესაბამისად.
საქართველოს 2008 წლის 21 მარტის კანონი №6000 - სსმ I, №9, 04.04.2008წ., მუხ.75
თავი IX. ფსიქიატრიული დახმარება
სახელმწიფო ხელს უწყობს ფსიქიკურად დაავადებულ პირთათვის სამედიცინო და სოციალურ დახმარებას.
ფსიქიკურად დაავადებულ პირთა უფლებებისა და ინტერესების დაცვა, საზოგადოების დაცვა ფსიქიკურად დაავადებულ პირთა საზოგადოებრივად საშიში ქმედებისაგან, აგრეთვე, ფსიქიატრიული სამსახურის მუშაკთა და იმ პირთა უფლებები და მოვალეობები, რომელთაც უშუალო კავშირი აქვთ ფსიქიკურად დაავადებულებთან, წესრიგდება საქართველოს კანონით „ფსიქიატრიული დახმარების შესახებ“.
თავი X. სანიტარიულ-ჰიგიენური ნორმირება და ეპიდემიოლოგიური კონტროლი
საქართველოს 2001 წლის 20 ივნისის კანონი №974 – სსმ I, №20, 03.07.2001 წ., მუხ.73
საქართველოს 2010 წლის 17 დეკემბრის კანონი №4133 - სსმ I, №76, 29.12.2010წ., მუხ.509
1. ჯანმრთელობისათვის უსაფრთხო გარემოს უზრუნველყოფა სახელმწიფოს მოვალეობაა. სანიტარიულ-ჰიგიენურ ნორმებსა და ეპიდემიოლოგიური კონტროლის ღონისძიებებს შეიმუშავებს და ამტკიცებს საქართველოს შრომის, ჯანმრთელობისა და სოციალური დაცვის სამინისტრო.
2. უწყებრივ სანიტარიულ-ჰიგიენურ წესებსა და ნორმებს ამტკიცებს საქართველოს შრომის, ჯანმრთელობისა და სოციალური დაცვის სამინისტრო.
3. მოსახლეობის ჯანმრთელობისათვის უსაფრთხო გარემოს უზრუნველყოფის და სათანადო ზედამხედველობის საკითხები წესრიგდება საქართველოს კანონმდებლობით.
4. საქართველოში მოქმედი სანიტარიულ-ჰიგიენური ნორმები, წესები და ეპიდემიოლოგიური კონტროლის მოთხოვნები უნდა შეესაბამებოდეს საერთაშორისო ნორმებს.
საქართველოს 2001 წლის 20 ივნისის კანონი №974 – სსმ I, №20, 03.07.2001 წ., მუხ.73
საქართველოს 2010 წლის 17 დეკემბრის კანონი №4133 - სსმ I, №76, 29.12.2010წ., მუხ.509
1. საქართველოს მოსახლეობის უფლება რადიაციულ უსაფრთხოებაზე ხორციელდება ღონისძიებათა კომპლექსით, რომელიც ითვალისწინებს:
ა) მაიონიზებელი გამოსხივების წყაროების გამომყენებელი ფიზიკური და იურიდიული პირების მიერ რადიაციული უსაფრთხოების დაწესებული მოთხოვნების შესრულებას;
ბ) ადამიანის ორგანიზმზე მაიონიზებელი გამოსხივების ზეზღვრული დოზის მოქმედებისა და გარემოს რადიაქტიური დაბინძურების აღკვეთას.
2. გარემოს რადიაციული მონიტორინგისათვის, მოსახლეობის რადიაციული უსაფრთხოებისათვის პასუხისმგებელია სახელმწიფო.
მოსახლეობის ჯანმრთელობაზე გარემოსა და სხვა ფაქტორების უარყოფითი გავლენის თავიდან აცილების მიზნით შემუშავებული და დამტკიცებული სანიტარიულ-ჰიგიენური, სანიტარიულ-ეპიდემიასაწინააღმდეგო წესებისა და ღონისძიებების შესრულება სავალდებულოა ქვეყნის ტერიტორიაზე მოქმედი ნებისმიერი ფიზიკური, აგრეთვე იურიდიული პირისათვის, საკუთრების, ორგანიზაციულ-სამართლებრივი ფორმისა და უწყებრივი დაქვემდებარების მიუხედავად.
1. გადამდები (მათ შორის, ზოოანთროპონოზური, ზოონოზური ბუნების), ენდემური დაავადებების, ეპიდემიების და განსაკუთრებით გავრცელებული არაგადამდები დაავადებების კონტროლი ხორციელდება საქართველოს კანონმდებლობის შესაბამისად.
2. საქართველოს შრომის, ჯანმრთელობისა და სოციალური დაცვის სამინისტრო , ადამიანთა და ცხოველთა განსაკუთრებით საშიში ზოოანთროპონოზული დაავადებებისაგან და ტოქსიკოინფექციებისაგან დაცვის მიზნით , სახელმწიფო ხელისუფლების შესაბამის დაწესებულებებთან ერთად შეიმუშავებს სათანადო პროგრამებს და ახორციელებს ურთიერთშეთანხმებულ ღონისძიებებს .
საქართველოს შრომის, ჯანმრთელობისა და სოციალური დაცვის სამინისტრო ადგენს განსაკუთრებით საშიში პათოგენების ნუსხას და შეიმუშავებს განსაკუთრებით გავრცელებული გადამდები და არაგადამდები დაავადებების, მათ შორის, ენდემური დაავადებების, ეპიდემიოლოგიური შესწავლის, მკურნალობისა და პროფილაქტიკის ღონისძიებებს.
საქართველოს 2010 წლის 17 დეკემბრის კანონი №4133 - სსმ I, №76, 29.12.2010წ., მუხ.509
სახელმწიფო საქართველოს შრომის, ჯანმრთელობისა და სოციალური დაცვის სამინისტროს მიერ შემუშავებული რეკომენდაციების საფუძველზე ხელმძღვანელობს ქვეყანაში ეპიდემიოლოგიური კონტროლის ღონისძიებათა კომპლექსს:
ა) იმუნოპროფილაქტიკურ და საკარანტინო ღონისძიებებს;
ბ) სათანადო სამკურნალო , საპროფილაქტიკო ღონისძიებებს გადამდები დაავადებების განვითარების მაღალი რისკის მქონე მოქალაქეთათვის ;
გ) სხვადასხვა ობიექტების ინფიცირებისაგან დაცვას და ინფიცირებული ობიექტების გაუვნებლობას ;
დ) ეპიდემიასაწინააღმდეგო ვითარებაში ბრძოლას გადამტანების წინააღმდეგ ;
ე) სამედიცინო პერსონალის ეპიდემიოლოგიური მზადყოფნისათვის საჭირო ღონისძიებების განხორციელებას .
საქართველოს 2001 წლის 20 ივნისის კანონი №974 – სსმ I, №20, 03.07.2001 წ., მუხ.73
საქართველოს 2002 წლის 22 ნოემბრის კანონი №1768 – სსმ I, №31, 10.12.2002 წ., მუხ.144
განსაკუთრებით საშიში გადამდები დაავადების არსებობაზე დასაბუთებული ეჭვის დასადასტურებლად მოქალაქეთა შემოწმების საჭიროებისას ეს უკანასკნელნი ვალდებულნი არიან ჩაიტარონ ყველა სათანადო გამოკვლევა; გამოკვლევის ჩატარებისას დაცული უნდა იქნეს მოქალაქეთა ღირსება და მათი ძირითადი უფლებები.
განსაკუთრებით საშიში პათოგენების ექსპორტ-იმპორტი რეგულირდება საქართველოს კანონმდებლობის შესაბამისად.
საქართველოს 2010 წლის 17 დეკემბრის კანონი №4133 - სსმ I, №76, 29.12.2010წ., მუხ.509
საქართველოს შრომის, ჯანმრთელობისა და სოციალური დაცვის სამინისტრო შეიმუშავებს და ამტკიცებს პროფილაქტიკური აცრების ეროვნულ კალენდარს და მისი განხორციელებისათვის საჭირო სახელმწიფო სამედიცინო პროგრამას.
საქართველოს 2002 წლის 22 ნოემბრის კანონი №1768 – სსმ I, №31, 10.12.2002 წ., მუხ.144
საქართველოს შრომის, ჯანმრთელობისა და სოციალური დაცვის სამინისტრო განსაზღვრავს ენდემიური დაავადებების ნუსხას , რომელთა კონტროლი , მკურნალობა სამედიცინო დაწესებულებაში და სათანადო დაფინანსება სახელმწიფოს პრეროგატივაა .
1. სახელმწიფო უზრუნველყოფს ტუბერკულოზთან ბრძოლის ღონისძიებების განხორციელებას. ამ საქმიანობას სახელმწიფო კერძო სამართლის იურიდიულ პირებთან თანამშრომლობით ახორციელებს. ტუბერკულოზთან ბრძოლის მიზანია ფიზიკური პირის ჯანმრთელობის დაცვისა და საზოგადოებრივი ჯანმრთელობის დაცვის უზრუნველყოფა, საქართველოში ტუბერკულოზის გავრცელების თავიდან აცილება, ტუბერკულოზით დაავადებული ცალკეული პაციენტების განკურნება და მათი ფიზიკური, ფსიქოლოგიური და სოციალური რეაბილიტაცია.
2. საქართველოში ტუბერკულოზის კონტროლის ღონისძიებების ორგანიზების ძირითადი სამართლებრივი, ორგანიზაციული და ფინანსური პრინციპები განისაზღვრება, ტუბერკულოზის კონტროლთან და ტუბერკულოზით დაავადებული პირის უფლებებთან და მოვალეობებთან დაკავშირებული საკითხები წესრიგდება „ტუბერკულოზის კონტროლის შესახებ“ საქართველოს კანონით.
სახელმწიფო წარმართავს ენტერული და პარენტერული ჰეპატიტების პროფილაქტიკის , დიაგნოსტიკის , დისპანსერული მეთვალყურეობის , მკურნალობისათვის საჭირო ღონისძიებებს .
საქართველოს შრომის, ჯანმრთელობისა და სოციალური დაცვის სამინისტრო სქესობრივი გზით გადამდები დაავადებების პროფილაქტიკისა და მათი კონტროლისათვის საჭირო ღონისძიებებს წარმართავს თანამედროვე სტანდარტების შესაბამისად , ეპიდემიოლოგიური ვითარების გათვალისწინებით , მოსახლეობაში საგანმანათლებლო მუშაობის , მისთვის სათანადო ინფორმაციის მიწოდების გზით . სახელმწიფო განსაზღვრავს თავის პოლიტიკას პროსტიტუციის მიმართ და ქვეყანაში შექმნილი მდგომარეობის მიხედვით ახორციელებს სათანადო ღონისძიებებს .
საქართველოში აივ ინფექციის/შიდსის საპასუხო ღონისძიებების ძირითად პრინციპებს, ფიზიკურ პირთა აივ ინფექციაზე ტესტირების, აივ ინფიცირებულთა/შიდსით დაავადებულთა მკურნალობის, მოვლისა და ზრუნვის საკითხებს, აგრეთვე აივ ინფიცირებულთა/შიდსით დაავადებულთა და მედიცინის მუშაკთა უფლება-მოვალეობებს აწესრიგებს საქართველოს კანონი „აივ ინფექცია/შიდსის შესახებ“.
საქართველოს 2009 წლის 17 ნოემბრის კანონი №2043 - სსმ I, №37, 30.11.2009წ., მუხ.277
სქესობრივი გზით გადამდები დაავადებების განზრახ გავრცელება ისჯება საქართველოს კანონმდებლობით.
სახელმწიფო, ნაკისრი ვალდებულებების ფარგლებში, იმ დაავადებების მქონე პირებს , რომლებიც საჭიროებენ მუდმივ ჩანაცვლებით მკურნალობას (შაქრიანი და უშაქრო დიაბეტი და სხვა ) უზრუნველყოფს სასიცოცხლოდ აუცილებელი მედიკამენტებით, დაავადებასთან დაკავშირებული გადაუდებელი სამედიცინო დახმარებით, ფიზიკური , ფსიქოლოგიური და სოციალური რეაბილიტაციით .
თავი XIII. საზოგადოებრივი ჯანმრთელობის დაცვა და პირველადი ჯანმრთელობის დაცვა
საქართველოს 2002 წლის 22 ნოემბრის კანონი №1768 – სსმ I, №31, 10.12.2002 წ., მუხ.144
საზოგადოებრივი ჯანმრთელობის დაცვის სახელმწიფო ვალდებულებები აისახება შესაბამის სახელმწიფო და ადგილობრივ პროგრამებში.
საქართველოს 2002 წლის 22 ნოემბრის კანონი №1768 – სსმ I, №31, 10.12.2002 წ., მუხ.144
საქართველოს ქალაქებსა და რაიონებში საზოგადოებრივი ჯანმრთელობის დაცვის ღონისძიებათა განხორცილებისათვის „ადგილობრივი თვითმმართველობისა და მმართველობის შესახებ“ საქართველოს ორგანული კანონის შესაბამისად იქმნება ქალაქებისა და რაიონების საზოგადოებრივი ჯანმრთელობის დაცვის სამსახურები, რომელთა მეთოდურ ხელმძღვანელობას ახორციელებს შრომის, ჯანმრთელობისა და სოციალური დაცვის სამინისტრო.
საქართველოს 2002 წლის 22 ნოემბრის კანონი №1768 – სსმ I, №31, 10.12.2002 წ., მუხ.144
საზოგადოებრივი ჯანმრთელობის დაცვის სამსახურების კომპეტენციას განეკუთვნება:
ა) ინფექციურ და არაინფექციურ დაავადებათა აღრიცხვისა და შეტყობინების სისტემის ჩამოყალიბება, მიღებული მონაცემების ანალიზი და პროგნოზირება;
ბ) ეპიდზედამხედველობა და ეპიდკონტროლი დაავადებათა მიზეზების, მათი გადაცემის გზების და რისკფაქტორების გამოვლენისა და შესწავლის მიზნით;
გ) ჯანმრთელობის დაცვის სამსახურებისა და მოსახლეობისათვის სათანადო ინფორმაციის მიწოდება და რეკომენდაციების მომზადება ინფექციურ დაავადებათა აღმოცენების მიზეზების, გავრცელებისა და კონტროლის შესახებ;
დ) გადამდები, მათ შორის სქესობრივი გზით გადამდები დაავადებების გავრცელების შეზღუდვის ან აღმოფხვრის ღონისძიებების დაგეგმვა;
ე) უსაფრთხო სისხლით უზრუნველყოფისათვის საჭირო ღონისძიებების დაგეგმვა;
ვ) არაინფექციური (გულ-სისხლძარღვთა, ონკოლოგიური დაავადებების, ტრავმების, იოდის და სხვა მიკროელემენტების, ვიტამინების დეფიციტით გამოწვეული და სხვა) დაავადებების პროფილაქტიკა;
ზ) ცხოვრების ჯანსაღი წესის დამკვიდრებისათვის ხელშეწყობა;
თ) ადამიანის ჯანმრთელობისათვის უსაფრთხო გარემოს უზრუნველყოფისათვის ხელშეწყობა.
საქართველოს 2002 წლის 22 ნოემბრის კანონი №1768 – სსმ I, №31, 10.12.2002 წ., მუხ.144
მოსახლეობის ჯანმრთელობის დაცვის მიზნით სახელმწიფო მხარს უჭერს თამბაქოს წევის და ალკოჰოლის ნაწარმის ჭარბი გამოყენების საპროფილაქტიკო ღონისძიებებს და ქმნის მათი განხორციელების მექანიზმებს . საზოგადოებრივი თავშეყრის ადგილებში თამბაქოს მოწევა და მცირეწლოვანთათვის თამბაქოსა და ალკოჰოლური ნაწარმის მიყიდვა წესრიგდება საქართველოს კანონმდებლობით .
ნებადართული პრეპარატების არასწორი მოხმარების და აკრძალული პრეპარატების გამოყენების აღსაკვეთად საჭირო ღონისძიებები მოიცავს სათანადო საკანონმდებლო ბაზის შექმნას , მათი გამოყენების შემთხვევების ადრეულ გამოვლენას და მომხმარებლების მკურნალობას , საგანმანათლებლო მუშაობას და რისკის ჯგუფის საპროფილაქტიკოდ გამიზნული ღონისძიებების განხორციელებას .
თავი XIV. (სათაური ამოღებულია)
საქართველოს 2002 წლის 22 ნოემბრის კანონი №1768 – სსმ I, №31, 10.12.2002 წ., მუხ.144
დაავადებათა პროფილაქტიკა და მოსახლეობისათვის ჯანმრთელობისათვის ხელშეწყობა სახელმწიფო პრიორიტეტია; სახელმწიფო ქმნის წანამძღვრებს ცხოვრების ჯანსაღი წესის დამკვიდრებაში ახალგაზრდული , არასამთავრობო ორგანიზაციების, ჯანმრთელობის დაცვის სახელმწიფო და კერძო სტრუქტურების მონაწილეობისათვის, განსაკუთრებით სასწავლო , სამუშაო და დასასვენებელ - გასართობ დაწესებულებებში დაავადებების განვითარების რისკის შესამცირებლად .
სახელმწიფო განსაზღვრავს სტრატეგიულ მიმართულებებს , შეიმუშავებს სათანადო პროგრამებს დაავადებათა პროფილაქტიკისა და მოსახლეობის ჯანმრთელობისათვის ხელშესაწყობად , განსაკუთრებით ბავშვთა და მოზარდთა შორის და უზრუნველყოფს მათ განხორციელებას .
პირველადი ჯანმრთელობის დაცვის სისტემის, მათ შორის საოჯახო მედიცინის განვითარებისათვის აუცილებელ სამართლებრივ ბაზას და ორგანიზაციულ-სამართლებრივი მოწყობის წესს შეიმუშავებს შრომის, ჯანმრთელობისა და სოციალური დაცვის სამინისტრო.
საქართველოს 2002 წლის 22 ნოემბრის კანონი №1768 – სსმ I, №31, 10.12.2002 წ., მუხ.144
სახელმწიფო პასუხისმგებელია მოქალაქეთა ჯანმრთელობისა და უსაფრთხოების დაცვისათვის სტიქიური უბედურებისა და ტექნიკური კატასტროფის დროს. ჯანმრთელობის დაცვის მართვის ორგანოები , სამედიცინო დაწესებულებები და შესაბამისი პროფესიული გაერთიანებები მონაწილეობენ მოსალოდნელი კატასტროფების სამედიცინო უზრუნველყოფის პროგრამების შემუშავება - განხორციელებაში .
საქართველოს შრომის, ჯანმრთელობისა და სოციალური დაცვის სამინისტრო , სახელმწიფო ხელისუფლების შესაბამის ორგანოებთან ერთად, სტიქიური უბედურებისა და ტექნიკური კატასტროფის სამედიცინო უზრუნველყოფისათვის საჭირო სამობილიზაციო რეზერვის პირველი რიგის მატერიალურ ფასეულობათა მარაგის დაგროვებას , დაკომპლექტებას, გამოყენებისათვის მზაობას და მის პერიოდულ განახლებას ახორციელებს დადგენილი წესით .
სამედიცინო დაწესებულებებს უნდა ჰქონდეთ საქართველოს შრომის, ჯანმრთელობისა და სოციალური დაცვის სამინისტროსთან შეთანხმებული საგანგებო სიტუაციებზე რეაგირების გეგმა, რომელიც ეროვნული რეაგირების გეგმის შესაბამისი იქნება.
საქართველოს 2010 წლის 17 დეკემბრის კანონი №4133 - სსმ I, №76, 29.12.2010წ., მუხ.509
საგანგებო მდგომარეობის, ეპიდემიური აფეთქების ეპიდემიის შედეგად დაზიანებულთა და დაავადებულთა სამედიცინო დახმარების ხარჯებს სახელმწიფო გაიღებს.
საქართველოს 2001 წლის 20 ივნისის კანონი №974 – სსმ I, №20, 03.07.2001 წ., მუხ.73
თავი XVI. პროფესიული დაავადებები
საქართველოს შრომის, ჯანმრთელობისა და სოციალური დაცვის სამინისტრო განიხილავს და ამტკიცებს პროფესიული დაავადებების ნუსხას და იმ პროფესიული საქმიანობის ჩამონათვალს , რომელსაც თან ახლავს პროფესიული დაავადების განვითარების რისკი .
დამსაქმებელი ვალდებულია მიაწოდოს მუშაკს ამომწურავი ინფორმაცია საწარმოში ან დაწესებულებაში პროფესიული დაავადების განვითარების რისკის თაობაზე, მავნე ფაქტორების არსებობისა და მათი ზეგავლენის თავიდან აცილებისათვის საჭირო ღონისძიებათა შესახებ.
თავი XVII. სამედიცინო განათლება
საამისოდ უფლებამოსილ სამედიცინო სასწავლო დაწესებულებებში საექიმო , ფარმაცევტულ , საექთნო და სხვა სამედიცინო სპეციალობებზე სწავლება მიმდინარეობს უმაღლესი და საშუალო პროფესიული განათლების ფორმით , სახელმწიფო საგანმანათლებლო სტანდარტების შესაბამისად .
1. უმაღლესი სამედიცინო განათლების მიღების შემდეგ ექიმის პროფესიული მზადება-დახელოვნება მოიცავს უმაღლესისშემდგომ პროფესიულ მზადებას და უწყვეტ პროფესიულ განვითარებას.
2. უმაღლესისშემდგომი პროფესიული მზადების მიზანია რომელიმე საექიმო სპეციალობის დაუფლება, ხოლო უწყვეტი პროფესიული განვითარების მიზანი – ექიმის პროფესიული კომპეტენციის შენარჩუნება მის საექიმო სპეციალობაში, ისე, რომ მისი თეორიული ცოდნა და პრაქტიკული უნარ-ჩვევები შეესაბამებოდეს თანამედროვე მედიცინის მიღწევებსა და ტექნოლოგიებს.
საქართველოს 2005 წლის 13 მაისის კანონი №1435 - სსმ I, №25, 02.06.2005წ., მუხ.163
1. უმაღლესი სამედიცინო განათლების მიღება ხდება ერთსაფეხურიანი სწავლების საფუძველზე, სპეციალური უმაღლესი საგანმანათლებლო პროგრამის შესაბამისად.
2. სახელმწიფო აკრედიტაციის მქონე უმაღლესი სამედიცინო სასწავლებლის დიპლომირებულ კურსდამთავრებულს უფლება აქვს:
ა) გაიაროს უმაღლესისშემდგომი პროფესიული მზადების კურსი და სახელმწიფო სასერტიფიკაციო გამოცდის ჩაბარების შემდეგ მიიღოს დამოუკიდებელი საექიმო საქმიანობის უფლება;
ბ) განახორციელოს კვლევითი და პედაგოგიური საქმიანობა მედიცინის თეორიულ დარგებში ან ჯანმრთელობის დაცვის სხვა სფეროში, რომელიც არ გულისხმობს დამოუკიდებელ საექიმო საქმიანობას;
გ) იმუშაოს უმცროს ექიმად.
საქართველოს 2005 წლის 13 მაისის კანონი №1435 - სსმ I, №25, 02.06.2005წ., მუხ.163
საქართველოს 2010 წლის 17 დეკემბრის კანონი №4133 - სსმ I, №76, 29.12.2010წ., მუხ.509
ექიმის უმაღლესისშემდგომი პროფესიული მზადების საკითხები განისაზღვრება საქართველოს კანონით „საექიმო საქმიანობის შესახებ“ და სხვა საკანონმდებლო აქტებით.
საქართველოს 2002 წლის 22 ნოემბრის კანონი №1768 – სსმ I, №31, 10.12.2002 წ., მუხ.144
საქართველოს 2005 წლის 13 მაისის კანონი №1435 - სსმ I, №25, 02.06.2005წ., მუხ.163
ექიმის უწყვეტი პროფესიული განვითარების კომპონენტები, შესაბამისი ფორმები და მათში ექიმის მონაწილეობის შეფასების კრიტერიუმები და წესი განისაზღვრება საქართველოს კანონით „საექიმო საქმიანობის შესახებ“ და სხვა საკანონმდებლო აქტებით.
საქართველოს 2005 წლის 13 მაისის კანონი №1435 - სსმ I, №25, 02.06.2005წ., მუხ.163
სამედიცინო და ფარმაცევტული პროფილის კოლეჯები და საშუალო პროფესიული სასწავლებლები პროფესიულ კადრებს ამზადებს საქართველოს შრომის, ჯანმრთელობისა და სოციალური დაცვისა და განათლების სამინისტროების მიერ შემუშავებული და საქართველოს განათლების სამინისტროს მიერ დამტკიცებული პროგრამების მიხედვით .
საქართველოს 2010 წლის 17 დეკემბრის კანონი №4133 - სსმ I, №76, 29.12.2010წ., მუხ.509
თავი XVIII. ჯანმრთელობის დაცვის პერსონალისა და სამედიცინო დაწესებულების პასუხისმგებლობა
საქართველოს 2010 წლის 17 დეკემბრის კანონი №4133 - სსმ I, №76, 29.12.2010წ., მუხ.509
ჯანმრთელობის დაცვის პერსონალის ქმედებით ან უმოქმედობით გამოწვეული პაციენტის ფიზიკური ან ფსიქიკური მდგომარეობის გაუარესებისათვის ან სიკვდილისათვის, ან პაციენტისათვის მიყენებული მორალური ან მატერიალური ზიანისათვის პასუხისმგებლობა განისაზღვრება საქართველოს კანონმდებლობით.
საქართველოს 2010 წლის 17 დეკემბრის კანონი №4133 - სსმ I, №76, 29.12.2010წ., მუხ.509
პაციენტს, მის ნათესავს ან კანონიერ წარმომადგენელს უფლება აქვს ექიმს , ექთანს , მედიცინის სხვა მუშაკს ან სამედიცინო დაწესებულებას უჩივლოს სამედიცინო დაწესებულების ადმინისტრაციაში , ჯანმრთელობის დაცვის მართვის ორგანოში , სასამართლოში , ან დავის გამრჩევ სხვა ორგანოში .
თავი XIX. სამედიცინო - ბიოლოგიური კვლევა
სამედიცინო - ბიოლოგიური კვლევის დროს ადამიანის , როგორც სამედიცინო - ბიოლოგიური კვლევის ობიექტის, უფლებები და ლაბორატორიული ცხოველებისადმი ჰუმანური დამოკიდებულების პრინციპები დაცული უნდა იქნეს საქართველოს კანონმდებლობისა და საერთაშორისო ხელშეკრულებებისა და შეთანხმებების შესაბამისად .
ნებისმიერი სამედიცინო - ბიოლოგიური კვლევა უნდა შეესაბამებოდეს საქართველოში მიღებულ სამეცნიერო კვლევის ნორმებს, რომლის საფუძველია ლაბორატორიული ცდების და ცხოველებზე ექსპერიმენტების ზედმიწევნით ზუსტად ჩატარება და სათანადო ლიტერატურის ამომწურავი ცოდნა . ადამიანსა ან ცხოველებზე წარმოებული სამედიცინო - ბიოლოგიური კვლევის მიზნები , ამოცანები , მეთოდები, მოსალოდნელი შედეგები და კვლევის რისკი მითითებული უნდა იყოს კვლევის სამეცნიერო გეგმაში . ნებისმიერი კვლევა უნდა ჩატარდეს ამ გეგმის ფარგლებში .
კვლევის სამეცნიერო გეგმა განხილული და რეცენზირებული უნდა იქნეს მკვლევარისა და დამფინანსებლისაგან დამოუკიდებელი სპეციალური კომისიის და სამედიცინო ეთიკის კომისიის მიერ .
ადამიანის მონაწილეობით დაგეგმილი სამედიცინო - ბიოლოგიური კვლევის დაწყებამდე უნდა მოხდეს კვლევის რისკის და კვლევის მოსალოდნელი დადებითი შედეგების ურთიერთშედარება . სამედიცინო - ბიოლოგიური კვლევის წარმოებისას , ადამიანის , როგორც კვლევის ობიექტის ინტერესები და კეთილდღეობა უფრო მნიშვნელოვანია , ვიდრე მეცნიერებისა და საზოგადოების ინტერესები . კვლევის რისკი შემცირებული უნდა იქნეს მინიმუმამდე . იგი არ უნდა აჭარბებდეს კვლევის ობიექტისთვის მოსალოდნელ სარგებლობას და / ან კვლევის მიზნების მნიშვნელობას .
ადამიანს, როგორც სამედიცინო - ბიოლოგიური კვლევის ობიექტს, წინასწარ უნდა მიეწოდოს სრული ინფორმაცია კვლევის მიზნების, მეთოდების, მოსალოდნელი შედეგების, კვლევის რისკის და მასთან დაკავშირებული შესაძლო დისკომფორტის შესახებ . სამედიცინო - ბიოლოგიური კვლევა არ უნდა ჩატარდეს მასში მონაწილე პირის წერილობით გაფორმებული ინფორმირებული თანხმობის გარეშე . ადამიანს , როგორც სამედიცინო - ბიოლოგიური კვლევის ობიექტს , აუცილებლად უნდა ეცნობოს მისი უფლების შესახებ უარი თქვას კვლევაში მონაწილეობაზე კვლევის ნებისმიერ ეტაპზე , მიუხედავად მის მიერ წინასწარ გაცხადებული თანხმობისა .
მხარდაჭერის მიმღები შეიძლება იყოს სამედიცინო-ბიოლოგიური კვლევის ობიექტი ამ კანონის 108-ე მუხლში მოცემული პირობებით, თუ იგი არ გამოხატავს რაიმე წინააღმდეგობას და მან მიიღო შესაბამისი მხარდაჭერა. მცირეწლოვანი შეიძლება იყოს სამედიცინო-ბიოლოგიური კვლევის ობიექტი ამ კანონის 108-ე მუხლში მოცემული პირობებით, თუ იგი არ გამოხატავს რაიმე წინააღმდეგობას და მიღებულია მისი ნათესავის ან კანონიერი წარმომადგენლის ინფორმირებული თანხმობა.
საქართველოს 2015 წლის 20 მარტის კანონი №3367 - ვებგვერდი, 31.03.2015წ.
კვლევის დროს დაცული უნდა იყოს მცირეწლოვნების, ორსულების, მეძუძური ქალების უფლებები. ამ კატეგორიის პირი მხოლოდ იმ შემთხვევაში შეიძლება იყოს სამედიცინო-ბიოლოგიური კვლევის ობიექტი, თუ მოსალოდნელია, რომ კვლევის შედეგები მისთვის პირდაპირი და მნიშვნელოვანი სარგებლობის მომტანი იქნება, ან მოსალოდნელია, რომ კვლევის შედეგები ამ პირის ჯანმრთელობისათვის პირდაპირი სარგებლობის მომტანი არ იქნება, მაგრამ სარგებლობას მოუტანს ამავე კატეგორიის სხვა პირებს, და მსგავსი მეცნიერული შედეგების მიღება სხვა კატეგორიის პირების გამოკვლევისას შეუძლებელია.
საქართველოს 2015 წლის 20 მარტის კანონი №3367 - ვებგვერდი, 31.03.2015წ.
პენიტენციურ დაწესებულებაში მოთავსებული პირი სარგებლობს ამ კანონის 108-ე და 109-ე მუხლებით გათვალისწინებული ყველა უფლებით. სამედიცინო-ბიოლოგიურ კვლევაში ამ პირის მონაწილეობა დასაშვებია მხოლოდ იმ შემთხვევაში, თუ მოსალოდნელია, რომ კვლევის შედეგები მის ჯანმრთელობას პირდაპირ და მნიშვნელოვან სარგებლობას მოუტანს.
საქართველოს 2010 წლის 9 მარტის კანონი №2716 - სსმ I, №12, 24.03.2010წ., მუხ.53
საქართველოს 2015 წლის 1 მაისის კანონი №3540 - ვებგვერდი, 18.05.2015წ.
1. სასწავლო ან/და სამეცნიერო კვლევის მიზნით დასაშვებია უპატრონო ან/და ამოუცნობი გვამის ან მისი ანატომიური სტრუქტურების გამოყენება იმ საგანმანათლებლო და სამეცნიერო დაწესებულებების მიერ, რომლებიც ახორციელებენ სამედიცინო, საგანმანათლებლო და სამეცნიერო პროგრამებს, აგრეთვე სამედიცინო და საექსპერტო დაწესებულებების მიერ, თუ:
ა) პირის გარდაცვალების ფაქტის დადგენიდან საქართველოს კანონმდებლობით განსაზღვრულ ვადაში ვერ მოხერხდა მისი ნათესავის, კანონიერი წარმომადგენლის, მემკვიდრეობის მიღებაზე უფლებამოსილი სხვა პირის ან გარდაცვლილთან სხვაგვარად დაკავშირებული პირის მოძიება (დადგენა);
ბ) პირს სიცოცხლეში არ განუცხადებია უარი გარდაცვალების შემდეგ მისი სხეულის ან მისი სხეულის ანატომიური სტრუქტურების ამ მუხლით გათვალისწინებული მიზნით გამოყენებაზე;
გ) დაცულია საქართველოს კანონმდებლობით გათვალისწინებული ყველა სხვა პირობა.
2. დაუშვებელია სასწავლო ან/და სამეცნიერო კვლევის მიზნით უპატრონო ან/და ამოუცნობი გვამის ან მისი ანატომიური სტრუქტურების გამოყენება, თუ არსებობს საფუძველი ვარაუდისათვის, რომ მისი (მათი) ამგვარად გამოყენება შელახავს გარდაცვლილის რელიგიურ შეხედულებებს.
3. საგანმანათლებლო, სამეცნიერო ან სამედიცინო დაწესებულება ვალდებულია გვამის სასწავლო ან/და სამეცნიერო კვლევის მიზნით გამოყენების შემდეგ უზრუნველყოს მისი დაკრძალვა დადგენილი წესით.
საქართველოს 2007 წლის 8 ივნისის კანონი №4921 - სსმ I, №22, 19.06.2007წ., მუხ.202
ცხოველებზე სამედიცინო-ბიოლოგიური კვლევის წარმოებისას მკვლევარი ვალდებულია დაიცვას საექსპერიმენტო ცხოველებისადმი ჰუმანური დამოკიდებულების ყველა არსებული პრინციპი .
თავი XX. ადამიანის ორგანოების , ორგანოთა ნაწილების , ქსოვილების აღება და გამოყენება
ადამიანის მიერ ორგანოების , ორგანოთა ნაწილების , ქსოვილების (შემდგომ – „ ორგანო “) გაცემა სიცოცხლეში ან სიკვდილის შემდეგ , მათი სხვა ადამიანისათვის გადანერგვის , მკურნალობის , მეცნიერული კვლევის და სწავლების მიზნით , ნებაყოფლობითი აქტია .
საქართველოს ყველა მოქალაქეს აქვს ორგანოს სიცოცხლეში ან სიკვდილის შემდეგ გაცემაზე თანხმობის ან უარის წერილობით გაცხადების უფლება . თანხმობის დამადასტურებელი განცხადება მიიღება მხოლოდ იმ შემთხვევაში , თუ განმცხადებელი ქმედუნარიანია . დაუშვებელია პიროვნებაზე რაიმე ფორმით ზემოქმედება ზემოთ აღნიშნულის შესახებ გადაწყვეტილების მისაღებად .
ცოცხალი დონორის ორგანოს გამოყენება სხვა ადამიანის სამკურნალოდ ან/და გადასანერგად დასაშვებია მხოლოდ იმ შემთხვევაში, თუ ცოცხალი დონორი არის:
ა) რეციპიენტის გენეტიკური ნათესავი;
ბ) რეციპიენტის მეუღლე, თუ ქორწინების რეგისტრაციიდან გასულია არანაკლებ 1 წელი;
გ) რეციპიენტის მეუღლის შვილი, დედა (დედამთილი/სიდედრი), მამა (მამამთილი/სიმამრი), შვილიშვილი, ბებია, პაპა, და (მული/ცოლისდა), ძმა (მაზლი/ცოლისძმა), შვილის მეუღლე (რძალი/სიძე), შვილიშვილის მეუღლე (რძალი/სიძე), დის მეუღლე (სიძე), ძმის მეუღლე (რძალი), თუ ქორწინების რეგისტრაციიდან გასულია არანაკლებ 2 წელი.
შენიშვნა: ამ მუხლის „გ“ ქვეპუნქტით განსაზღვრულმა ყველა პოტენციურმა ცოცხალმა დონორმა, საჭიროების შემთხვევაში, შეიძლება გადაინერგოს იმ ნათესაური კავშირის მქონე ადამიანის ორგანო, რომლის მიმართაც მას აქვს დონორობის უფლება.
საქართველოს 2010 წლის 18 ივნისის კანონი №3113 - სსმ I, №31, 05.07.2010წ., მუხ.196
საქართველოს 2010 წლის 17 დეკემბრის კანონი №4133 - სსმ I, №76, 29.12.2010წ., მუხ.509
საქართველოს 2014 წლის 21 მარტის კანონი №2152 - ვებგვერდი, 04.04.2014წ.
1. არასრულწლოვანი (გარდა მცირეწლოვანისა ) ცოცხალი დონორისაგან ძვლის ტვინის აღება სხვა ადამიანისათვის გადასანერგად დასაშვებია , თუ :
ა) ძვლის ტვინის აღება არ იმოქმედებს დონორის ჯანმრთელობაზე, რასაც ერთმანეთისაგან დამოუკიდებლად დაადასტურებს სათანადო სერტიფიკატის მქონე ორი ექიმი;
ბ) ძვლის ტვინი გადასანერგად განკუთვნილია დონორის პირველი ან მეორე რიგის გენეტიკური ნათესავისათვის, რომლის ჯანმრთელობის მდგომარეობა სიცოცხლისათვის საშიშია და არ არსებობს მკურნალობის სხვა საშუალება .
2. ამ მუხლის პირველი პუნქტის „ ა “ და „ ბ “ ქვეპუნქტებში აღნიშნულ შემთხვევებში აუცილებელია არასრულწლოვანის, მისი მშობლების (მშობლის ), ხოლო მშობლების მზრუნველობას მოკლებული არასრულწლოვანის შემთხვევაში, კანონიერი წარმომადგენლის ინფორმირებული თანხმობა , დადასტურებული მეურვეობისა და მზრუნველობის ორგანოების მიერ .
საქართველოს 2010 წლის 17 დეკემბრის კანონი №4133 - სსმ I, №76, 29.12.2010წ., მუხ.509
თუ მიღებული სამედიცინო სტანდარტებით გარდაცვლილი შესაფერი კანდიდატია ორგანოს ასაღებად , ამასთან , მას სიცოცხლეში არა აქვს გაცხადებული თანხმობა ან უარი გაცემაზე და არ არის საფუძველი იმის დასაშვებად , რომ გაცემა ეწინააღმდეგება მის რელიგიურ რწმენას , ეთიკურ პრინციპებს , ორგანოს აღება შეიძლება მხოლოდ გარდაცვლილის ნათესავის ან კანონიერი წარმომადგენლის თანხმობით . თუ ამ უკანასკნელთა მოძიება ვერ მოხერხდა , გვამიდან ორგანოების აღება არ შეიძლება .
გარდაცვლილის ორგანოს აღება შეიძლება მხოლოდ მას შემდეგ , რაც სიკვდილის ფაქტს , ერთმანეთისაგან დამოუკიდებლად, დაადგენს ორი ან მეტი ექიმი , რომელთაგანაც არც ერთი არ მონაწილეობს ტრანსპლანტაციის პროცესში . სიკვდილის კონსტატაცია უნდა მოხდეს მედიცინის თანამედროვე დონის შესატყვისი მეთოდებით და კრიტერიუმებით , რომლებიც შეესაბამება საქართველოს ექიმთა პროფესიული გაერთიანებებისა და ჯანმრთელობის დაცვის ორგანოების მიერ დამტკიცებულ ეთიკურ მოთხოვნებს და პროფესიულ სტანდარტებს .
რეციპიენტისათვის გადასანერგად განკუთვნილი ორგანოს შერჩევა უნდა წარმოებდეს ანონიმურობის პრინციპის დაცვით და მხოლოდ სამედიცინო ჩვენებათა მიხედვით , სხვა რაიმე პრივილეგიების გაუთვალისწინებლად .
აკრძალულია გადასანერგად ან სამკურნალოდ განსაზღვრული ორგანოებით ვაჭრობა , მათი საზღვარგარეთ შეძენა ან ექსპორტი საქართველოს მოქმედი კანონმდებლობის და / ან საერთაშორისო ხელშეკრულებების დარღვევით . სამედიცინო პერსონალს ეკრძალება ორგანოს აღებასა და გამოყენებაში მონაწილეობა , თუ მან იცის ან აქვს დასაბუთებული ეჭვი , რომ ზემოაღნიშნული ხორციელდება გარიგებით .
აკრძალულია ორგანოზე მოთხოვნილების რეკლამა , აგრეთვე , მისი რეკლამირება რაიმე საზღაურის მიღების ან გაცემის მიზნით. ნებისმიერ პირს ან დაწესებულებას ეკრძალება ტრანსპლანტაციასთან დაკავშირებულ საქმიანობაში მონაწილეობისათვის საზღაურის მიღება , გარდა აღმოჩენილი სამედიცინო დახმარებისთვის განსაზღვრული დასაბუთებული თანხისა .
თავი XXI . სისხლის და სისხლის კომპონენეტების დონორობა
1. მკურნალობის , დიაგნოსტიკისა და მეცნიერული კვლევის მიზნით დონორის მიერ სისხლის და სისხლის კომპონენტების გაცემა ნებაყოფლობითი აქტია ;
2. დონორისაგან სისხლისა და სისხლის კომპონენტების აღება ხორციელდება მხოლოდ ინფორმირებული თანხმობის მიღების და წინასწარი აუცილებელი სამედიცინო გამოკვლევის შემდეგ .
საქართველოს შრომის, ჯანმრთელობისა და სოციალური დაცვის სამინისტრო განსაზღვრავს დონორობის წინააღმდეგ ჩვენებებს .
1. სისხლის და სისხლის კომპონენეტების აღება დასაშვებია 18- დან 65 წლის ასაკამდე დონორისაგან ;
2. არასრულწლოვანისაგან (მცირეწლოვანის გარდა ) სისხლის და სისხლის კომპონენტების აღება დასაშვებია მხოლოდ გადაუდებელი მდგომარეობის დროს და ალტერნატიული მკურნალობის შესაძლებლობის არარსებობისას . ამ შემთხვევაში აუცილებელია არასრულწლოვანის , მისი მშობლების (მშობლის ) ან კანონიერი წარმომადგენლის ინფორმირებული თანხმობა .
სისხლისა და სისხლის კომპონენტების დამზადება , შენახვა და გამოყენება წარმოებს საერთაშორისოდ აღიარებული მოთხოვნების შესაბამისად, საქართველოს შრომის, ჯანმრთელობისა და სოციალური დაცვის სამინისტროს მიერ შემუშავებული წესით .
სისხლისა და მისი კომპონენტების დამზადებას, დამუშავებასა და შენახვას ახორციელებს „ლიცენზიებისა და ნებართვების შესახებ“ საქართველოს კანონით უფლებამოსილი სამედიცინო დაწესებულება.
საქართველოს 2010 წლის 17 დეკემბრის კანონი №4133 - სსმ I, №76, 29.12.2010წ., მუხ.509
დონორის ჯანმრთელობის დაცვის საკითხები განისაზღვრება საქართველოს კანონმდებლობით .
1. აკრძალულია სისხლისა და სისხლის კომპონენტების აღება პენიტენციურ დაწესებულებაში მოთავსებული პირისაგან.
2. აკრძალულია სისხლითა და მისი კომპონენტებით ვაჭრობა მოგების მიზნით , მათი საზღვარგარეთ შეძენა ან ექსპორტი საქართველოს კანონმდებლობის და/ან საერთაშორისო ხელშეკრულებების დარღვევით .
საქართველოს 2010 წლის 9 მარტის კანონი №2716 - სსმ I, №12, 24.03.2010წ., მუხ.53
საქართველოს 2015 წლის 1 მაისის კანონი №3540 - ვებგვერდი, 18.05.2015წ.
სისხლისა და სისხლის კომპონენტების დონორობის სხვა საკითხები რეგულირდება საქართველოს კანონით „ სისხლისა და მისი კომპონენტების დონორობის შესახებ “.
თავი XXII. უსაფრთხო დედობა და ბავშვთა ჯანმრთელობის დაცვა
1. შრომითი საქმიანობის იმ სახეების ჩამონათვალს , რომლითაც არ შეიძლება იყოს დაკავებული ორსული ქალი და მეძუძური დედა , აგრეთვე შრომითი საქმიანობის შეწყვეტის ვადებს მშობიარობამდე და მშობიარობის შემდეგ , განსაზღვრავს საქართველოს შრომის, ჯანმრთელობისა და სოციალური დაცვის სამინისტრო .
2. აღნიშნული ვადების განმავლობაში ანაზღაურება უნდა განხორციელდეს დადგენილი წესით .
1. სახელმწიფო ხელს უწყობს უსაფრთხო დედობას , საწარმოებსა და დაწესებულებებში ბავშვთა მოვლისათვის საჭირო პირობების შექმნის და დაფინანსების საკანონმდებლო უზრუნველყოფას , დედათა და ბავშვთა უფლებების დაცვის აუცილებლობის შესახებ საზოგადოებრივი აზრის ჩამოყალიბებას .
2. ორსული ქალის სამედიცინო მეთვალყურეობა, მშობიარობისა და მშობიარობისშემდგომი სამედიცინო დახმარება უზრუნველყოფილია საქართველოს კანონმდებლობის შესაბამისად.
საქართველოს 2007 წლის 29 ივნისის კანონი №5129 - სსმ I, №27, 17.07.2007წ., მუხ.262
1. ბავშვთა სიკვდილიანობისა და ავადობის შემცირების სამედიცინო ასპექტების მართვა , ბავშვებისათვის რეალურად შესაძლო უმაღლესი დონის სამედიცინო დახმარების, მათ შორის, უპირველეს ყოვლისა, პირველადი სამედიცინო დახმარების აღმოჩენა ჯანმრთელობის დაცვის სისტემის პრიორიტეტული ამოცანაა .
2. სახელმწიფო ხელს უწყობს ახალშობილების, ჩვილი და სხვა ასაკის ბავშვების უსაფრთხო და ადეკვატური საკვებით უზრუველყოფას , ბუნებრივი კვების მხარდაჭერას და ქალის რძის შემცვლელების მარკეტინგის საერთაშორისო კოდექსის დაცვას .
სახელმწიფო უზრუნველყოფს მემკვიდრული და თანდაყოლილი დაავადებების გამოვლენას ახალშობილთა შორის წინასწარ განსაზღვრული პრიორიტეტების მიხედვით .
სახელმწიფო უზრუნველყოფს სამედიცინო დახმარებას ობოლი და მშობლების ზრუნვას მოკლებული , ფიზიკური და ფსიქიკური დეფექტების მქონე ბავშვებისათვის განკუთვნილ დაწესებულებებში .
საქართველოს ყველა მოქალაქეს უფლება აქვს დამოუკიდებლად განსაზღვროს შვილების რაოდენობა და მათი დაბადების დრო . სახელმწიფო უზრუნველყოფს ადამიანის უფლებებს რეპროდუქციის სფეროში საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი წესით .
სახელმწიფო უზრუნველყოფს დასაქორწინებელ , აგრეთვე , შვილის ყოლის მსურველ წყვილთა უფასო ნებაყოფლობით სამედიცინო - გენეტიკურ კონსულტაციას .
კონტრაცეპტივების წარმოება , იმპორტი და გავრცელება ხდება საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი წესით .
1. ქალთა ჯანმრთელობის დაცვა აბორტების შემცირების გზით სახელმწიფოს პრიორიტეტული ამოცანაა .
2. ორსულობის ნებაყოფლობითი შეწყვეტა ნებადართულია მხოლოდ სათანადო უფლების მქონე სამედიცინო დაწესებულებაში, სერტიფიცირებული ექიმის მიერ, თუ:
ა) ორსულობის ხანგრძლივობა არ აღემატება თორმეტ კვირას;
ბ) ორსულს სამედიცინო დაწესებულებაში ჩაუტარდა წინასწარი გასაუბრება და გასაუბრებიდან ორსულობის ხელოვნური შეწყვეტის მიზნით სამედიცინო ჩარევის განხორციელებამდე გასულია 5-დღიანი მოსაფიქრებელი ვადა. გასაუბრების დროს უპირატესობა ენიჭება ნაყოფის სიცოცხლის დაცვას. აბორტის შესახებ გადაწყვეტილების მიღება ქალის პრეროგატივაა. აბორტისწინა ექიმის კონსულტაციის/წინასწარი გასაუბრების წესი განისაზღვრება საქართველოს შრომის, ჯანმრთელობისა და სოციალური დაცვის მინისტრის ბრძანებით.
საქართველოს 2010 წლის 17 დეკემბრის კანონი №4133 - სსმ I, №76, 29.12.2010წ., მუხ.509
1. აბორტის რეკლამა აკრძალულია .
2. 12 კვირაზე მეტი ხანგრძლივობის ორსულობის შემთხვევაში აბორტი ნებადართულია მხოლოდ სამედიცინო და სოციალური ჩვენებების მიხედვით, რომელთა ჩამონათვალი დგინდება საქართველოს შრომის, ჯანმრთელობისა და სოციალური დაცვის მინისტრის ბრძანებით.
განაყოფიერება დონორის სპერმით ნებადართულია :
ა) უშვილობის გამო , ქმრის მხრიდან გენეტიკური დაავადების გადაცემის რისკის არსებობისას , ან მარტოხელა ქალის განაყოფიერებისათვის , თუ მიღებულია უშვილო წყვილის ან მარტოხელა ქალის წერილობითი თანხმობა . ბავშვის დაბადების შემთხვევაში უშვილო წყვილი ან მარტოხელა ქალი ითვლება მშობლებად , აქედან გამომდინარე პასუხისმგებლობით და უფლებამოსილებით . დონორს არა აქვს განაყოფიერების შედეგად დაბადებული ბავშვის მამად ცნობის უფლება ;
ბ ) (ამოღებულია).
საქართველოს 2010 წლის 21 ივლისის კანონი №3553 - სსმ I, №46, 04.08.2010წ., მუხ.282
1. ადამიანის კლონირება გენური ინჟინერიის მეთოდების გამოყენებით აკრძალულია .
2. სახელმწიფო აკონტროლებს გამოკვლევებს გენური ინჟინერიის სფეროში კანონით დადგენილი წესით .
1. ექსტრაკორპორული განაყოფიერება ნებადართულია :
ა ) უშვილობის მკურნალობის მიზნით , აგრეთვე , ცოლის ან ქმრის მხრიდან გენეტიკური დაავადების გადაცემის რისკის არსებობისას , წყვილის ან დონორის სასქესო უჯრედების ან ემბრიონის გამოყენებით , თუ მიღებულია წყვილის წერილობითი თანხმობა ;
ბ ) თუ ქალს არა აქვს საშვილოსნო , განაყოფიერების შედეგად მიღებული ემბრიონის სხვა ქალის („ სუროგატული დედის “) საშვილოსნოში გადატანის და გამოზრდის გზით ; წყვილის წერილობითი თანხმობა აუცილებელია .
2. ბავშვის დაბადების შემთხვევაში წყვილი ითვლება მშობლებად , აქედან გამომდინარე პასუხისმგებლობით და უფლებამოსილებით ; დონორს ან „ სუროგატულ დედას “ არა აქვს დაბადებული ბავშვის მშობლად ცნობის უფლება .
ხელოვნური განაყოფიერების მიზნით შესაძლებელია გაყინვის მეთოდით კონსერვირებული ქალის და მამაკაცის სასქესო უჯრედების ან ემბრიონის გამოყენება . კონსერვაციის დრო განისაზღვრება წყვილის სურვილისამებრ , დადგენილი წესით .
ნებაყოფლობითი ქირურგიული კონტრაცეფციის – სტერილიზაციის გამოყენება ნებადართულია :
ა ) (ამოღებულია);
ა1) მხოლოდ სათანადო ნებართვის მქონე სამედიცინო დაწესებულებაში, სერტიფიცირებული ექიმის მიერ;
ბ ) თუ არსებობს პაციენტის წერილობითი მოთხოვნა ;
გ ) თუ პაციენტს ექიმმა ჩაუტარა წინასწარი გასაუბრება და გასაუბრებიდან სტერილიზაციამდე გასულია ერთი თვის მოსაფიქრებელი ვადა ;
დ ) თუ პაციენტი აკმაყოფილებს საქართველოს კანონმდებლობით განსაზღვრულ კრიტერიუმებს .
საქართველოს 2010 წლის 21 ივლისის კანონი №3553 - სსმ I, №46, 04.08.2010წ., მუხ.282
საქართველოს 2010 წლის 17 დეკემბრის კანონი №4133 - სსმ I, №76, 29.12.2010წ., მუხ.509
თავი XXIV. კრიტიკული მდგომარეობა , სიკვდილი და ევთანაზია
კრიტიკულ მდგომარეობაში და / ან ტერმინალურ სტადიაში მყოფ ავადმყოფს ან მის ნათესავს , ან კანონიერ წარმომადგენელს აქვს პაციენტის ჯანმრთელობის შესახებ სრული ინფორმაციის და სამედიცინო ჩარევის შესახებ გადაწყვეტილების მიღების უფლება .
ტერმინალურ სტადიაში მყოფი ავადმყოფის მკურნალობა, პალიატიური მზრუნველობა, გარდაცვლილის მოვლა ხორციელდება მისი პატივისა და ღირსების დაცვით. გარდაცვლილის მოვლა-პატრონობა ხორციელდება პირის მიერ სიცოცხლეში განცხადებული, ან მისი ნათესავის ან კანონიერი წარმომადგენლის სურვილის შესაბამისად.
საქართველოს 2007 წლის 8 მაისის კანონი №4719 - სსმ I, №18, 22.05.2007წ., მუხ.149
1. ტერმინალურ სტადიაში მყოფ ქმედუნარიან, გაცნობიერებული გადაწყვეტილების მიღების უნარის მქონე ავადმყოფს უფლება აქვს უარი განაცხადოს სარეანიმაციო, სიცოცხლის შემანარჩუნებელ ან პალიატიურ მკურნალობაზე ან/და პალიატიურ მზრუნველობაზე.
2. ტერმინალურ სტადიაში ავადმყოფის უგონო მდგომარეობაში ყოფნის შემთხვევაში მის ნათესავს ან კანონიერ წარმომადგენელს უფლება აქვს მომაკვდავი ადამიანის ღირსების დაცვის მიზნით და მისი (პაციენტის) პიროვნული შეხედულებების გათვალისწინებით უარი განაცხადოს სარეანიმაციო, სიცოცხლის შემანარჩუნებელ ან პალიატიურ მკურნალობაზე ან/და პალიატიურ მზრუნველობაზე.
საქართველოს 2007 წლის 8 მაისის კანონი №4719 - სსმ I, №18, 22.05.2007წ., მუხ.149
უგონო მდგომარეობაში მყოფ ავადმყოფს უტარდება სათანადო მკურნალობა, თუ ავადმყოფს წინასწარ, როცა მას ჰქონდა გაცნობიერებული გადაწყვეტილების მიღების უნარი, არ ჰქონია განცხადებული უარი სარეანიმაციო, სიცოცხლის შემანარჩუნებელ ან პალიატიურ მკურნალობაზე ან/და პალიატიურ მზრუნველობაზე.
საქართველოს 2007 წლის 8 მაისის კანონი №4719 - სსმ I, №18, 22.05.2007წ., მუხ.149
მყარი ვეგეტატიური მდგომარეობის შემთხვევაში ავადმყოფის მკურნალობა მიმდინარეობს დაზღვევის პროგრამით განსაზღვრული წესების მიხედვით .
სამედიცინო პერსონალს , აგრეთვე ნებისმიერ სხვა პირს , ეკრძალება ევთანაზიის განხორციელება ან ამ უკანასკნელში მონაწილეობის მიღება .
ავადმყოფის სიკვდილის კონსტატაცია , ამ უკანასკნელის შესახებ ცნობის გაცემა ხორციელდება საქართველოს შრომის, ჯანმრთელობისა და სოციალური დაცვის სამინისტროს მიერ დამტკიცებული კრიტერიუმებისა და წესის მიხედვით . გარდაცვლილის სამედიცინო დოკუმენტაცია წარმოადგენს საექიმო საიდუმლოს ამ კანონის 42- ე მუხლით გათვალისწინებული გამონაკლისების გარდა . დოკუმენტაცია ინახება კანონმდებლობით განსაზღვრული ვადით .
პათოლოგიურ-ანატომიურ გაკვეთას ახორციელებს სათანადო სერტიფიკატის მქონე ექიმი სამედიცინო დაწესებულებაში, რომელიც ფლობს სათანადო საქმიანობის ლიცენზიას. გაკვეთა აუცილებელია, თუ არის ეჭვი განსაკუთრებით საშიში ინფექციით გამოწვეულ სიკვდილზე. ყველა სხვა შემთხვევაში პათოლოგიურ-ანატომიური გაკვეთა ხორციელდება რელიგიური ან სხვა მოტივების, აგრეთვე გარდაცვლილის მიერ სიცოცხლეში გაცხადებული ნების გათვალისწინებით, ან მისი ნათესავის ან კანონიერი წარმომადგენლის თანხმობით.
საქართველოს 1999 წლის 28 მაისის კანონი №2013 – სსმ I, №20(27), 09.06.1999 წ., მუხ.87
საქართველოს 2010 წლის 17 დეკემბრის კანონი №4133 - სსმ I, №76, 29.12.2010წ., მუხ.509
თავი XXIV1. სამედიცინო ექსპერტიზა
საქართველოს 2002 წლის 22 ნოემბრის კანონი №1768 – სსმ I, №31, 10.12.2002 წ., მუხ.144
სამედიცინო სოციალური ექსპერტიზის საკითხები წესრიგდება საქართველოს კანონით „სამედიცინო სოციალური ექსპერტიზის შესახებ“.
საქართველოს 2002 წლის 22 ნოემბრის კანონი №1768 – სსმ I, №31, 10.12.2002 წ., მუხ.144
1. სასამართლო-სამედიცინო ექსპერტიზისა და სასამართლო-ფსიქიატრიული ექსპერტიზის ჩატარება შეუძლია მხოლოდ სათანადო სერტიფიკატის მქონე ექიმს, „ლიცენზიებისა და ნებართვების შესახებ“ საქართველოს კანონით უფლებამოსილ სამედიცინო დაწესებულებაში.
2. სასამართლო-სამედიცინო და სასამართლო-ფსიქიატრიული ექსპერტიზის ჩატარებისა და სამედიცინო ექსპერტიზის ცენტრის სამედიცინო პერსონალის საქმიანობის წესს განსაზღვრავს შრომის, ჯანმრთელობისა და სოციალური დაცვის სამინისტრო.
საქართველოს 2002 წლის 22 ნოემბრის კანონი №1768 – სსმ I, №31, 10.12.2002 წ., მუხ.144
საქართველოს 2010 წლის 17 დეკემბრის კანონი №4133 - სსმ I, №76, 29.12.2010წ., მუხ.509
თავი XXV. გარდამავალი დებულებანი
1. სამედიცინო განათლების მქონე სამედიცინო პერსონალს 2001 წლის 1 ივნისიდან ეკრძალება დამოუკიდებელი საექიმო და ფარმაცევტული საქმიანობის უფლება სპეციალისტის სახელმწიფო სერტიფიკატის გარეშე. ცალკეული სპეციალობების მიხედვით გამოცდების ჩაბარების გრაფიკსა და პირობებს ადგენს საქართველოს შრომის, ჯანმრთელობისა და სოციალური დაცვის სამინისტრო.
2. პირს, რომელმაც 2001 წლის 1 ივნისამდე მიმართა სასერტიფიკაციო საბჭოს, მაგრამ არ ჩაუტარდა სასერტიფიკაციო გამოცდა, 2001 წლის 1 სექტემბრამდე ეძლევა დამოუკიდებელი საექიმო და ფარმაცევტული საქმიანობის უფლება.
3. არასამედიცინო განათლების მქონე სამედიცინო პერსონალს 2002 წლის 1 იანვრიდან ეკრძალება დამოუკიდებელი სამედიცინო საქმიანობის უფლება სპეციალისტის სახელმწიფო სერტიფიკატის გარეშე.
4. (ამოღებულია).
5. შრომის, ჯანმრთელობისა და სოციალური დაცვის სამინისტრომ ამ კანონის ამოქმედებიდან 6 თვის განმავლობაში უნდა შეიმუშაოს და დაამტკიცოს შემდეგი ნორმატიული აქტები:
ა) სამედიცინო და ფარმაცევტული დაწესებულების პასპორტი – კადრების, ტექნიკური აღჭურვილობისა და ჩასატარებელი სამუშაოს მოცულობის ამსახველი დოკუმენტი;
ბ) (ამოღებულია);
გ) (ამოღებულია);
დ) (ამოღებულია);
ე) (ამოღებულია);
ვ) (ამოღებულია);
ზ) დროებითი შრომისუუნარობის ექსპერტიზის ჩატარების და საავადმყოფო ფურცლის გაცემის წესის შესახებ;
თ) სასამართლო-სამედიცინო და სასამართლო-ფსიქიატრიული ექსპერტიზის ჩატარების წესი;
ი) სასამართლო-სამედიცინო ექსპერტიზის სამედიცინო პერსონალის საქმიანობის წესი;
კ) (ამოღებულია).
6. (ამოღებულია).
7. საქართველოს შრომის, ჯანმრთელობისა და სოციალური დაცვის სამინისტრომ 2010 წლის 1 დეკემბრამდე შეიმუშაოს და დაამტკიცოს ამბულატორიულად/დღის სტაციონარის პირობებში განსახორციელებელი, მაღალი რისკის შემცველი სამედიცინო საქმიანობის/მომსახურების მიმწოდებელთათვის სავალდებულო შეტყობინების ფორმა და წესი და რეესტრის წარმოების წესი.
8. საქართველოს მთავრობამ 2010 წლის 1 დეკემბრამდე უზრუნველყოს მაღალი რისკის შემცველი სამედიცინო საქმიანობის ტექნიკური რეგლამენტის მიღება.
საქართველოს 1999 წლის 24 დეკემბრის კანონი №91 – სსმ I, №52(59), 31.12.1999 წ., მუხ.253
საქართველოს 2000 წლის 24 თებერვლის კანონი №162 – სსმ I, №8, 15.03.2000 წ., მუხ.14
საქართველოს 2001 წლის 25 მაისის კანონი №889 – სსმ I, №15, 11.06.2001 წ., მუხ.50
საქართველოს 2002 წლის 22 ნოემბრის კანონი №1768 – სსმ I, №31, 10.12.2002 წ., მუხ.144
საქართველოს 2003 წლის 18 ივლისის კანონი №2527 – სსმ I, №22, 08.08.2003 წ., მუხ.162
საქართველოს 2006 წლის 7 დეკემბრის კანონი №3836 - სსმ I, №48, 22.12.2006წ., მუხ.317
საქართველოს 2008 წლის 21 მარტის კანონი №6000 - სსმ I, №9, 04.04.2008წ., მუხ.75
საქართველოს 2010 წლის 21 ივლისის კანონი №3553 - სსმ I, №46, 04.08.2010წ., მუხ.282
საქართველოს 2000 წლის 13 დეკემბრის კანონი №691 – სსმ I, №50, 27.12.2000 წ., მუხ.147
საქართველოს 2002 წლის 15 თებერვლის კანონი №1296 – სსმ I, №4, 05.03.2002 წ., მუხ.24
საქართველოს 2003 წლის 29 იანვრის კანონი №1955 – სსმ I, №5, 19.02.2003 წ., მუხ.31
საქართველოს 2005 წლის 23 დეკემბრის კანონი №2476 - სსმ I, №56, 28.12.2005წ., მუხ.416
საქართველოს შრომის, ჯანმრთელობისა და სოციალური დაცვის სამინისტრომ 2007 წლის 1 ოქტომბრამდე შეიმუშაოს და დაამტკიცოს „ინსტრუქცია ქრონიკული ინკურაბელური დაავადებებით შეპყრობილი პირების პალიატიური მზრუნველობით უზრუნველყოფის შესახებ.
საქართველოს 2007 წლის 8 მაისის კანონი №4719 - სსმ I, №18, 22.05.2007წ., მუხ.149
თავი XXVI. დასკვნითი დებულებანი
ეს კანონი ამოქმედდეს გამოქვეყნებისთანავე .
2007 წლის 1 ივლისიდან ძალადაკარგულად იქნეს ცნობილი საქართველოს 1997 წლის 18 აპრილის კანონი „სამედიცინო დაზღვევის შესახებ (პარლამენტის უწყებანი, №17-18, 9 მაისი, 1997, გვ. 55).
საქართველოს 2007 წლის 29 ივნისის კანონი №5129 - სსმ I, №27, 17.07.2007წ., მუხ.262
2008 წლის 1 მაისიდან ძალადაკარგულად იქნეს ცნობილი საქართველოს 2003 წლის 8 მაისის კანონი „სამედიცინო და ფარმაცევტული საქმიანობის ლიცენზირების შესახებ“ (საქართველოს საკანონმდებლო მაცნე, №14, 3.06.2003, მუხ. 96).
საქართველოს 2008 წლის 21 მარტის კანონი №6000 - სსმ I, №9, 04.04.2008წ., მუხ.75
საქართველოს პრეზიდენტი ედუარდ შევარდნაძე.
თბილისი ,
1997 წლის 10 დეკემბერი.
№1139–I ს
LAW OF GEORGIA
ON HEALTH CARE
Chapter I - General Provisions
Article 1
This Law regulates the relations between state authorities and natural and legal persons in the field of health care of citizens.
Article 2
The legislation of Georgia in the field of health care comprises the Constitution of Georgia, treaties and international agreements of Georgia, this Law, and other legislative and subordinate normative acts.
Article 3
Unless this Law contains a special reference, the concepts used have the following meaning:
a) patient autonomy – a patient's right to make independent decisions on all issues related to the provision of medical care to him/her;
b) HIV – human immunodeficiency virus;
c) unmanageable infections – infectious diseases against which there is no highly effective specific preventive means;
d) independent medical practice – professional activities of a person with a higher medical education who holds a state certificate confirming his/her right to engage in independent medical practice, for the results of which he/she shall be responsible under the legislation of Georgia;
d1) independent nursing practice – professional activities of a person with the appropriate medical education, for the results of which he/she shall be responsible under the legislation of Georgia;
e) donor – a living or deceased person from whom an organ, part of an organ, or tissue is removed to transplant into another person or to administer treatment to another person;
f) euthanasia – the intentional termination of the life of a person with an incurable disease in its terminal phase at his/her request;
g) endemic disease – a disease caused by harmful factors active in a certain territory or by the deficiency of a factor that is necessary for health;
g1) voucher – a negotiable financial instrument in materialised and/or non-materialised form transferred by the State to a target group, which is intended to finance medical services or personal insurance;
h) congenital disease – hypothyroidism, phenylketonuria, galactosemia, or adrenogenital syndrome;
i) especially dangerous pathogens – highly contagious biological agents and toxins of especially dangerous infections which can cause serious damage to public health and safety;
j) informed consent – the consent of a patient or his/her relative or legal representative to medical intervention necessary to be performed for the patient, after intervention-related risks to the patient's health and life have been explained;
j1) National Clinical Practice Recommendations (Guidelines) – evidence-based recommendations for the management of a clinical condition (nosology/syndrome), developed on the basis of medicine, which the Minister of Labour, Health and Social Affairs of Georgia shall approve by an individual administrative-legal act;
j2) Clinical Condition Management State Standard (Protocol) – clearly determined stages of clinical condition management and sequence of actions developed on the basis of the National Clinical Practice Recommendations (Guidelines), which the Minister of Labour, Health and Social Affairs of Georgia shall approve by an individual administrative-legal act;
k) critical condition – a form of deterioration of health when a person's life is in danger and, unless urgent treatment is administered, death is inevitable;
l) second opinion – an opinion on the diagnosis, prognosis, or optimum treatment method for a disease by a specialist, whom a patient consults bypassing the physician in charge, if the patient is not confident about the correctness of the diagnosis and treatment or if application of the intended treatment method entails serious consequences (e.g., a mutilating operation);
m) persistent vegetative state – ‘social death’, chronic unconsciousness characterised by an alternation of alertness and sleep and, at the same time, by the absence of conscious actions and adequate reactions to external irritants and events that are characteristic of behavioural or brain activity;
n) medical error – unintentional diagnostic and/or therapeutic measures inappropriate for the patient's condition taken by a doctor, which is a direct cause of harm;
n1) beneficiary of support – persons specified in Article 12(4-5) of the Civil Code of Georgia;
o) implied consent – a situation when a patient consults a doctor to receive medical care and the latter, regardless of the existence of a written or verbal agreement, interviews, examines him/her, etc.; from that moment, the doctor shall undertake responsibility towards the patient as provided for by law;
p) autopsy – autopsy performed by an appropriately certified physician to ascertain the cause of death and/or the diagnosis of a disease, or for educational or research purposes;
q) patient – a person who receives medical care, regardless of his/her health status;
r) patient's relative – a person who has a priority right to take part in the decision of issues relating to the provision of medical care to the patient or those relating to the patient's death, according to the priority sequence established by the legislation of Georgia;
s) primary health care – the first contact of an individual or a family with the health care system; continuous, comprehensive, and coordinated medical services primarily based on a system of family medicine, available for each member of society, and implying measures of health promotion, disease prevention, and widely prevalent disease treatment and rehabilitation, including maternal and child health care, family planning, palliative care, and ensuring accessibility to essential medicines;
s1) emergency medical care – medical care without which a patient's death, disability, or serious deterioration of health status is inevitable;
s2) family doctor – a physician-specialist having the right to deliver primary multi-profile medical services to persons of all ages and both genders as provided for by the legislation of Georgia;
s3) Preventive Immunisation National Schedule – age indicators, dates, and procedures of preventive immunisation against infectious diseases established by a normative act;
s4) palliative care – active, multi-profile care primarily aimed at relieving pain and other pathological symptoms, and providing social aid and psychological and emotional support to patients. It is intended for patients whose disease is no longer curable; by providing such care, it is possible to improve the quality of life of patients and their families;
s5) palliative treatment – a medical service, which does not radically improve a patient's status, does not change a hopeless prognosis, and is aimed to temporarily relieve the patient's condition;
t) resuscitation – a complex of measures aimed at resuscitation;
u) recipient – a patient for whom transplant organs, transplant parts of organs, or transplant tissues removed from a donor are intended;
u1) public health – a system of state obligations aimed to protect, maintain, and restore a person's physical and mental health through disease prevention, disease prevalence study and disease control, promotion of healthy lifestyle practices and environmental health;
v) especially dangerous infections – diseases caused by highly pathogenic biological agents posing a particular risk to human and/or animal health;
w) biomedical research – any experiment conducted on human beings or animals whose only aim or one of the aims is to deepen knowledge in the field of medicine;
x) continuity of medical care – uninterrupted implementation of measures of preventive, diagnostic, therapeutic, rehabilitative, and palliative care;
y) health services basic package – a list of health services whose cost is financed by the State;
z) medical (physician-patient) confidentiality – information about a patient's physical or mental status, his/her public or work-related activities, or family or private life that a doctor or other medical personnel obtain while carrying out their professional activities, including the fact of visiting a doctor, also the circumstances of death;
z1) medical activities (medical services) – activities related to disease prevention, diagnosis, and treatment; maintaining a patient's positive health status, and improving and restoring a patient's health (mental, social, medical, and physical rehabilitation); palliative care; medical care of a patient; prosthetics; medical transportation of a patient; a patient's medical education; forensic medical expert examination; forensic psychiatric expert examination; public health measures; and services accompanying medical activities conducted in medical institutions, which shall be carried out according to the established procedure;
z-a) medical intervention – any manipulation or procedure performed by a physician or other medical personnel for the purposes of diagnosis, treatment, prevention, rehabilitation, and palliative care;
z-a1) health care personnel – a doctor, a nurse, a pharmacist, and other persons whose activities are related to disease prevention, diagnosis, and treatment, patient rehabilitation, palliative care, and forensic medical expert examination; also health promotion specialists and managers of medical and health care services;
z-a2) medical techniques – the functional and technological arrangement of medical institutions;
z-a3) family medicine – a primary health care-oriented medical discipline, based on an independent system of professional training, research and clinical practice that differs from that of other medical disciplines;
z-a4) forensic medical expert examination – the process of ascertaining medical and biological issues arising during legal proceedings;
z-b) essential medicines – drugs used for replacement therapy whose permanent intake is vital for maintaining life or positive health (for example, insulin);
z-b1) description of speciality – a list of issues and skills that a doctor holding the right to independently practice a medical speciality must know and master;
z-c) terminal stage – terminal stage of an incurable disease or condition;
z-d) brain death – complete and irreversible termination of the functions of the brain and upper segments of the spinal cord against the background of maintaining breathing and blood circulation using special means;
z-e) continuous medical education – a component of continuous professional development that includes both self-education and participation in formal education/training programmes, also different activities that contribute to the consolidation and improvement of a doctor's professional knowledge and skills (participation in congresses and conferences, publishing research papers, teaching practice, etc.);
z-e1) post-graduate professional training – professional training following higher medical education based on practical medical activity and aimed at mastering a medical speciality;
z-e2) continuous professional development – a period following higher medical education and post-graduate professional training that continues for the entire duration of the professional activity of the subject of independent medical practice and is an integral part of medical practice, the goal of which is ensuring compliance of theoretical knowledge and practical skills of a subject of independent medical practice with the achievements and techniques of contemporary medicine;
z-f) ensuring environmental health – surveillance over compliance with sanitary and hygiene rules and standards of safety at workplace, in daily life, at leisure, of food, education and radiation and chemical safety, and sanitary-epidemiological rules; issues of state sanitary and hygiene and sanitary-quarantine border control;
z-g) health promotion (strengthening health) – a complex of educational, social, economic, environmental, and professional factors that are directed at maintaining positive health status and strengthening health;
z-g1) epidemiological control – a system of preventive and anti-epidemic measures of contagious diseases epidemic process management;
z-g2) (deleted)
z-g3) unidentified dead body – a dead body that has not been identified within a fixed term after being found despite measures taken according to the legislation of Georgia and whose burial shall be ensured by the State;
z-g4) unattended dead body – a dead body that has been identified, but when it is impossible to ascertain (find) a relative or a legal representative of the deceased, or another person entitled to receive the inheritance, and whose burial shall be ensured by the State;
z-g5) random control – an administrative action taken by a competent body of the Ministry of Labour, Health and Social Affairs of Georgia according to the violation risk assessment;
z-g6) (deleted – 19.2.2015, No 3094);
z-g7) (deleted – 19.2.2015, No 3094);
Law of Georgia No 889 of 25 May 2001 - LHG I, No 15, 11.6.2001, Art. 50
Law of Georgia No 974 of 20 June 2001 - LHG I, No 20, 3.7.2001, Art. 73
Law of Georgia No 1768 of 22 November 2002 - LHG I, No 31, 10.12.2002, Art. 144
Law of Georgia No 2331 of 6 June 2003 - LHG I, No 19, 1.7.2003, Art. 125
Law of Georgia No 2527 of 18 July 2003 - LHG I, No 22, 8.8.2003, Art. 162
Law of Georgia No 1435 of 13 May 2005 - LHG I, No 25, 2.6.2005, Art. 163
Law of Georgia No 3836 of 7 December 2006 - LHG I, No 48, 22.12.2006, Art. 317
Law of Georgia No 4719 of 8 May 2007 - LHG I, No 18, 22.5.2007, Art. 149
Law of Georgia No 4816 of 25 May 2007 - LHG I, No 19, 11.6.2007, Art. 171
Law of Georgia No 4921 of 8 June 2007 - LHG I, No 22, 19.6.2007, Art. 202
Law of Georgia No 5129 of 29 June 2007 - LHG I, No 27, 17.7.2007, Art. 262
Law of Georgia No 6000 of 21 March of 2008 - LHG I, No 9, 4.4.2008, Art. 75
Law of Georgia No 3553 of 21 July 2010 - LHG I, No 46, 4.8.2010, Art. 282
Law of Georgia No 4133 of 17 December 2010 - LHG I, No 76, 29.12.2010, Art. 509
Law of Georgia No 5665 of 28 December 2011 - website, 11.1.2012
Law of Georgia No 3094 of 19 February 2015 - website, 27.2.2015
Law of Georgia No 3367 of 20 March 2015 - website, 31.3.2015
Article 4
The principles of state health care policy shall be:
a) universal and equal accessibility of health care for the population within the limits of the State obligations provided for by the state health care programmes;
b) protection of human rights and freedoms in the field of health care, and acknowledgement of the honour, dignity, and autonomy of the patient;
c) independence of doctors and other medical personnel within the limits determined by the legislation of Georgia;
d) compliance of the health care system with the economic development strategy of the country and ensuring the system’s manageability;
e) protection of patients placed in penitentiary institutions, and persons suffering from a disease, from discrimination during rendering medical care.
f) introduction of universally acknowledged norms of medical ethics in the field of health care;
g) providing the population with comprehensive information on all existing forms of medical care and its availability;
h) contributing to cooperation with international health care organisations;
i) the State's responsibility for the volume and quality of health care services envisaged by mandatory health care insurance programme;
j) the priority of primary health care, including the priority of emergency medical care, participation of the State and private sectors therein, development of family medicine and the institute of the family doctor and ensuring the accessibility of health care services based on it;
k) the State's responsibility for certification of doctors, licensing of medical activities, and issuing permits to medical institutions;
l) participation of the State, society, and each citizen in the promotion of healthy lifestyle practices and in the protection of living, working, and recreational environments;
m) diversity of forms of ownership and legal-organisational forms in the field of health care services and their coexistence based on equal rights;
n) application of administrative sanctions envisaged by legislation for actions harmful to the health of the population;
o) programme-based and targeted programme-based health care state financing; the autonomy of the financial, economic and contractual relations and the management system to ensure self-financing and self-governance of health care institutions of the state sector as provided for by legislation;
p) state financing of biomedical and health care research according to existing resources and creation of favourable conditions for attracting financial resources from the private sector for this;
q) participation of professional associations, also other non-governmental organisations, in the formation of a modern and effective system of health care through consultations, scientific and professional discussions, developing projects, and participating in the protection of patients' rights;
r) supporting the development of the process of medical mediation in disputes arising between a patient and an insurance company, between an insurance company and a health care provider, and between a patient and a health care provider.
r) (deleted – 19.2.2015, No 3094);
Law of Georgia No 1768 of 22 November 2002 - LHG I, No 31, 10.12.2002, Art. 144
Law of Georgia No 2716 of 9 March 2010 - LHG I, No 12, 24.3.2010, Art. 53
Law of Georgia No 4133 of 17 December 2010 - LHG I, No 76, 29.12.2010, Art. 509
Law of Georgia No 5665 of 28 December 2011 - website, 11.1.2012
Law of Georgia No 3094 of 19 February 2015 - website, 27.2.2015
Law of Georgia No 3540 of 1 May 2015 - website, 18.5.2015
Chapter II - Citizens' Rights in the Field of Health Care
Article 5
Citizens of Georgia and stateless persons with the corresponding status in Georgia shall have the right to receive medical care envisaged by state health care programmes approved under the established procedure. Medical care shall be provided by an appropriate legal entity engaged in medical practice, regardless of its form of ownership and legal form.
Law of Georgia No 6301 of 25 May 2012 - website, 12.6.2012
Article 6
1. It shall be prohibited to discriminate against a patient due to his/her race, skin colour, language, sex, religion, political and other beliefs, national, ethnic and social affiliation, origin, property status and title, place of residence, disease, sexual orientation, or a personal negative attitude.
2. It shall be prohibited to discriminate against a patient placed in a penitentiary institution during rendering medical care.
Law of Georgia No 2716 of 9 March 2010 - LHG I, No 12, 24.3.2010, Art. 53
Law of Georgia No 3540 of 1 May 2015 - website, 18.5.2015
Article 7
All citizens of Georgia shall have the right to receive comprehensive and objective information, and to obtain a second opinion about their health status in a form that is understandable to them, except in cases provided for in Article 41 of this Law.
Article 8
1. A verbal or written informed consent shall be necessary for a patient's participation in the processes of therapeutic, diagnostic, rehabilitative, preventive and palliative care. The list of medical interventions that require written consent shall be determined by the legislation of Georgia.
2. The rights of ill persons and healthy volunteers taking part in a scientific research shall be protected by the legislation of Georgia and recognised international norms of conducting biomedical research on human beings.
3. A verbal informed consent shall be necessary for a patient's participation in the process of medical education.
Law of Georgia No 4719 of 8 May 2007 - LHG I, No 18, 22.5.2007, Art. 149
Article 9
A patient shall have the right to refuse to undergo any medical intervention, except for cases envisaged in the legislation of Georgia and in Article 76 of this Law. A patient shall also have the right to refuse to take part in a scientific research or in the process of medical education.
Article 10
All legally capable persons shall have the right to express their will in writing in advance on undergoing resuscitative, life-saving, or palliative treatment, and/or palliative care in case of being diagnosed to be in the terminal stage of an incurable disease.
Law of Georgia No 4719 of 8 May 2007 - LHG I, No 18, 22.5.2007, Art. 149
Article 11
Performing medical intervention on minor or those patients who are unable to make a conscious decision, or involving them in medical education and scientific research shall only be admissible taking into consideration their will expressed in the past (when they had the ability to make a conscious decision). In the absence of such will, the above activities shall be admissible with the informed consent of a relative or a legal representative of the patients.
Law of Georgia No 3367 of 20 March 2015 - website, 31.3.2015
Article 12
The decision to perform medical intervention on minor or those patients who are unable to make a conscious decision when emergency medical assistance is required for them, or during their life-threatening condition, shall only be made taking into consideration the interests of the patients.
Law of Georgia No 3367 of 20 March 2015 - website, 31.3.2015
Article 13
It shall only be admissible to render medical care to a person placed in a penitentiary institution, including during a hunger strike, based on his/her informed consent. Medical care shall be rendered according to the rules provided for in this Law.
Law of Georgia No 3540 of 1 May 2015 - website, 18.5.2015
Article 14
Patients shall have the right to choose or change medical personnel and/or a medical institution, taking into consideration the conditions of an insurance agreement. An agreement shall provide the possibility of making such a choice.
Chapter III - Management, Organisation, and Financing of the Health Care System
Article 15
The Ministry of Labour, Health and Social Affairs of Georgia shall ensure pursuit of the State’s health care policy and shall develop and issue respective legal acts on issues within the scope of its authority, unless otherwise determined by the legislation of Georgia.
Law of Georgia No 6000 of 21 March of 2008 - LHG I, No 9, 4.4.2008, Art. 75
Law of Georgia No 5665 of 28 December 2011 - website, 11.1.2012
Article 16
1. The mechanisms of health care state management shall be:
a) certification of doctors, licensing of medical activity, issuance of permits to medical institutions;
b) medical care quality assurance;
c) approval of the National Clinical Practice Recommendations (Guidelines) and the Clinical Condition Management State Standards (Protocols) by the Minister of Labour, Health and Social Affairs;
d) quality control of therapeutic agents, regulation of pharmacy and pharmaceutical production;
e) facilitation of the introduction of new therapeutic agents and medical technologies;
f) legal support of the relations between a patient and a legal entity engaged in medical practice;
g) promotion of healthy lifestyle practices;
h) development and implementation of medical programmes;
i) contribution to the development of medical science;
j) sanitary-hygienic standardisation and epidemiological control;
k) contribution to developing public health by appropriate institutional arrangements and implementation of state medical programmes;
l) taking of measures necessary for fulfilment of functions of a medical mediator adjudicating disputes arising between a patient and an insurance company, and between an insurance company and a health care provider, also between a patient and a health care provider.
m) (deleted – 19.2.2015, No 3094);
2. In order for legal entities under public law subject to state control of the Ministry of Labour, Health and Social Affairs of Georgia to execute their powers, an ordinance of the Government of Georgia may establish service fees and service fee rates, and determine the procedures for fee payment and fee refund, also the conditions for the exemption from fees.
Law of Georgia No 2013 of 28 May 1999 - LHG I, No 20(27), 9.6.1999, Art. 87
Law of Georgia No 889 of 25 May 2001 - LHG I, No 15, 11.6.2001, Art. 50
Law of Georgia No 974 of 20 June 2001 - LHG I, No 20, 3.7.2001, Art. 73
Law of Georgia No 1768 of 22 November 2002 - LHG I, No 31, 10.12.2002, Art. 144
Law of Georgia No 4816 of 25 May 2007 - LHG I, No 19, 1.6.2007, Art. 171
Law of Georgia No 3553 of 21 July 2010 - LHG I, No 46, 4.8.2010, Art. 282
Law of Georgia No 4133 of 17 December 2010 - LHG I, No 76, 29.12.2010, Art. 509
Law of Georgia No 5665 of 28 December 2011 - website, 11.1.2012
Law of Georgia No 3094 of 19 February 2015 - website, 27.2.2015
Article 161 – (Deleted)
Law of Georgia No 3094 of 19 February 2015 - website, 27.2.2015
Article 17
Powers of a municipality with respect to population health care shall be defined under the legislation of Georgia.
Law of Georgia No 4633 of 11 December 2015 - website, 23.12.2015
Article 18
Professional associations and other public organisations, also state and private medical institutions, shall take part in the health care system state management, within the limitations set by the legislation of Georgia.
Article 19
1. Health care services for a target group financed by the State shall be provided under the Law of Georgia on State Procurement or by means of a voucher.
2. Personal insurance for a target group financed by the State shall be provided by means of a voucher.
3. Health care services or personal insurance by means of a voucher, including cashing a voucher and cashing related transactions, shall not be deemed state procurement.
4. A voucher shall be personalised. Its owner may be a person or a group of persons (family, community, etc.). The rights of a minor shall be exercised under the procedure provided for by the legislation of Georgia.
5. According to the terms and conditions of the voucher, its owner shall have the right to freely choose a healthcare services provider or an insurance company.
6. Issuance of an insurance voucher to an insurance company shall be deemed to be the equivalent of an insurance contribution (premium) provided for by the Civil Code of Georgia.
7. The legislation of Georgia determines a reasonable term after the expiry of which, if an insurance company still has not been chosen, it may be chosen (identified) according to the voucher conditions.
8. A health care services provider or an insurance company that agrees to provide services under the voucher conditions may be chosen based on the expressed will of the health care services provider or the insurance company, according to the procedure provided for by the voucher conditions.
9. Owners of equal vouchers shall receive health care or insurance services on equal terms, without any discrimination.
10. A voucher that has been used shall be cashed by a respective budgetary organisation responsible for cashing vouchers by transferring money to organisations having submitted the vouchers.
11. Voucher conditions (including the procedures of declaration of intent by organisations receiving the voucher and of issuance of the voucher, the list of health care services, the price of the voucher, issues relating to the use and reimbursement of the voucher, etc.) shall be provided for by a law of Georgia and/or an ordinance of the Government of Georgia.
Law of Georgia No 5129 of 29 June 2007 - LHG I, No 27, 17.7.2007, Art. 262
Article 20
1. In the field of health care, the State shall ensure that official statistical data are correct, accurate, timely, and public, as required by legislation.
2. A legal entity engaged in medical practice shall be obliged to provide the Ministry of Labour, Health and Social Affairs of Georgia with health care statistical information, according to the established procedure.
Article 21
A legal entity engaged in medical practice that takes part in a state health care programme shall be reimbursed for its work according to procedures for reimbursement and funding approved under the legislation of Georgia.
Law of Georgia No 1768 of 22 November 2002 - LHG I, No 31, 10.12.2002, Art. 144
Law of Georgia No 4816 of 25 May 2007 - LHG I, No 19, 1.6.2007, Art. 171
Article 22 - (Deleted)
Law of Georgia No 4816 of 25 May 2007 - LHG I, No 19, 1.6.2007, Art. 171
Chapter IV - Awarding of the State Certificate
Law of Georgia No 2013 of 28 May 1999 - LHG I, No 20(27), 9.6.1999, Art. 87
Law of Georgia No 6000 of 21 March 2008 - LHG I, No 9, 4.4.2008, Art. 75
Article 23
1. The intent of awarding a state certificate shall be to protect the health of the population from activities of incompetent medical personnel.
2. By awarding a certificate, the State shall guarantee that the specialist holding it has the skills enabling him/her to perform independent medical practice according to the professional standards existing in the country.
Law of Georgia No 2013 of 28 May 1999 - LHG I, No 20(27), 9.6.1999, Art. 87
Law of Georgia No 1768 of 22 November 2002 - LHG I, No 31, 10.12.2002, Art. 144
Law of Georgia No 6000 of 21 March 2008 - LHG I, No 9, 4.4.2008, Art. 75
Article 24
1. Certification shall be the assessment of professional knowledge and practical skills of medical personnel in an individual medical speciality, which shall be performed by a unified state certification examination.
2. Certification shall be mandatory in order to obtain the right to engage in independent medical practice.
Law of Georgia No 6000 of 21 March 2008 - LHG I, No 9, 4.4.2008, Art. 75
Article 25 - (Deleted)
Law of Georgia No 2013 of 28 May 1999 - LHG I, No 20(27), 9.6.1999, Art. 87
Article 26
Certification of medical personnel shall be conducted according to the Law of Georgia on Medical Activities and other legal acts and subordinate normative acts of Georgia.
Law of Georgia No 2013 of 28 May 1999 - LHG I, No 20(27), 9.6.1999, Art. 87
Law of Georgia No 1768 of 22 November 2002 - LHG I, No 31, 10.12.2002, Art. 144
Law of Georgia No 6000 of 21 March 2008 - LHG I, No 9, 4.4.2008, Art. 75
Law of Georgia No 5665 of 28 December 2011 - website, 11.1.2012
Chapter V - Medical Activities
Article 27
Health care workers shall be obliged to protect the health of individuals, families, and the society in general. Medical activities shall aim to protect, maintain, and restore the health of human beings and relieve their suffering.
Law of Georgia No 4133 of 17 December 2010 - LHG I, No 76, 29.12.2010, Art. 509
Article 28
Only individuals with corresponding medical education, having obtained a certificate confirming their right to engage in independent medical practice in the respective speciality as provided for by the legislation of Georgia, shall have the right to engage in independent medical practice.
Law of Georgia No 2013 of 28 May 1999 - LHG I, No 20(27), 9.6.1999, Art. 87
Law of Georgia No 889 of 25 May 2001 - LHG I, No 15, 11.6.2001, Art. 50
Law of Georgia No 1768 of 22 November 2002 - LHG I, No 31, 10.12.2002, Art. 144
Article 29
1. Citizens of Georgia, foreign nationals, or stateless persons who have received education or the right to engage in independent practice abroad may only conduct such practice in Georgia after their educational documents have been acknowledged and/or after they have obtained the right to engage in independent practice.
2. Educational documents of a foreign country shall be acknowledged according to the legislation of Georgia.
Law of Georgia No 2013 of 28 May 1999 - LHG I, No 20(27), 9.6.1999, Art. 87
Law of Georgia No 4133 of 17 December 2010 - LHG I, No 76, 29.12.2010, Art. 509
Article 30
1. When carrying out medical activities, health care workers shall be guided by ethical values — the principles of recognition of human honour and dignity, fairness, and compassion, also the following norms of professional ethics:
a) acting only in the patient's interests;
b) not using their professional knowledge and experience against the principles of humanism;
c) acting freely and independently when making professional decisions relating to the patient's interests, not acting with self-interest;
d) caring about enhancing the prestige of their professional activity and treating colleagues with respect.
2. Medical institutions and health care workers shall be obliged to observe the following norms of conflict of interests:
a) not acting with self-interest, or for the benefit of a third person, in their relations with patients when carrying out professional medical activities;
b) not conspiring with a medical institution and/or a pharmaceutical company to use patients for personal commercial interests and to obtain a material benefit from such action;
c) it shall be inadmissible to use forms of medical documentation with a differentiating sign of a pharmaceutical product when carrying out professional medical activities.
3. Violation of the norms of conflict of interests provided for in paragraph 2 of this article shall entail responsibility of the medical institution and/or health care workers as provided for by the legislation of Georgia.
4. All persons, regardless of their official or other privilege, shall be prohibited from demanding that the personnel employed in a medical institution act contrary to the principles defined in this Law and the norms of conflict of interests.
Law of Georgia No 4133 of 17 December 2010 - LHG I, No 76, 29.12.2010, Art. 509
Article 31
The list of medical specialities whose acquisition shall be confirmed by a state educational certificate shall be drawn up jointly by the Ministry of Labour, Health and Social Affairs, and the Ministry of Education of Georgia, and shall be approved by the Ministry of Education of Georgia.
Article 32
1. The Ministry of Labour, Health and Social Affairs shall determine:
a) a list of medical and nursing specialities acquired through post-graduate professional training
b) a list of related medical specialities
c) a list of related nursing specialities
d) a list of other medical specialities
e) a list of medical specialities, which prohibits the subjects of independent medical practice suffering from certain diseases to work.
2. A doctor shall only have the right to be engaged in independent medical practice in the speciality indicated in the state certificate, except for cases when a patient requires emergency medical care and/or is in a life-threatening condition and it is impossible to find a doctor with the corresponding speciality.
Law of Georgia No 1768 of 22 November 2002 - LHG I, No 31, 10.12.2002, Art. 144
Law of Georgia No 6000 of 21 March 2008 - LHG I, No 9, 4.4.2008, Art. 75
Article 33
Only graduates of higher medical education institutions, having obtained a state certificate confirming their right to engage in independent medical practice as provided for in the legislation of Georgia, shall have the right to engage in independent medical practice.
Law of Georgia No 2013 of 28 May 1999 - LHG I, No 20(27), 9.6.1999, Art. 87
Law of Georgia No 1768 of 22 November 2002 - LHG I, No 31, 10.12.2002, Art. 144
Article 34
A physician’s profession is essentially a free profession. No representative of the authorities or an individual may, under any circumstances, demand that a doctor act contrary to the principles or the ethical norms of medical activity set forth in this Law, irrespective of the official capacity and social status of the person making the demand. Any action preventing medical workers from fulfilling their professional duties shall entail responsibility envisaged by legislation.
Article 35
Graduates of higher medical education institutions with state accreditation shall take an oath publicly and in the official language, before receiving a diploma. The Declaration of Geneva of the 2nd General Assembly of the World Medical Association of 1948 shall be used as the text of the oath.
Article 36
A physician may render medical assistance to a patient when the patient, or a relative or a legal representative of the patient, if he/she is a minor or unable to make a conscious decision, requires so or allows the physician to render medical assistance; or, in the case of implied consent, when a patient, or a relative or a legal representative of the patient, if he/she is a minor or unable to make a conscious decision, expresses no objection when rendering medical assistance.
Law of Georgia No 3367 of 20 March 2015 - website, 31.3.2015
Article 37
A physician shall have the right to refuse to provide medical care to a patient only if:
a) it is possible to ensure the continuity of medical care for the patient and the patient is not in a life-threatening condition, or the patient does not require emergency medical care;
b) the physician’s life may be exposed to a real danger during the provision of medical care.
Article 38
1. A physician shall be obliged to provide medical care for a patient and ensure its continuity if:
a) there is an officially concluded (written) or verbal agreement;
b) there is a life-threatening condition, including a condition caused by an attempted suicide, or a patient requires emergency medical care at the physician’s workplace.
2. In all other cases, the obligations relating to providing medical care, including the obligation to ensure its continuity, shall be imposed on a physician as soon as he/she starts providing medical care.
Article 39
It shall be an obligation of a physician outside of his/her workplace, also of any citizen, to provide emergency medical care, to the possible extent. At that time, it shall be inadmissible to demand any remuneration.
Article 40
A physician shall be obliged to determine the sequence of providing medical care only according to medical indications.
Article 41
A physician shall be obliged to provide a patient with full information about the patient’s health status. In exceptional cases, the issue of informing a patient shall be regulated by the Law of Georgia on Medical Activities.
Law of Georgia No 1768 of 22 November 2002 - LHG I, No 31, 10.12.2002, Art. 144
Article 42
Medical workers and all employees of a medical institution shall be obliged to observe medical (physician-patient) confidentiality, except in cases when a relative or a legal representative of a deceased person, a court, or investigatory bodies demand disclosure of confidential information, or when this is necessary to ensure public safety or to protect other people's rights and freedoms.
Article 43
1. Physicians and other health care workers shall be obliged to:
a) maintain records in medical documentation according to the established procedure;
b) make a written description of medical care provided outside of their workplace and transfer the information to the body concerned.
2. The procedure for maintaining medical documentation shall be approved by the Minister of Labour, Health and Social Affairs of Georgia.
Law of Georgia No 4133 of 17 December 2010 - LHG I, No 76, 29.12.2010, Art. 509
Article 44
A physician shall be obliged to render medical care to a person placed in a penitentiary institution only after obtaining his/her informed consent, except for an urgent and life-threatening condition when it is impossible to obtain consent due to the patient's severe condition. A physician shall also be obliged to refuse to carry out an intervention that contradicts medical and ethical norms.
Law of Georgia No 3540 of 1 May 2015 - website, 18.5.2015
Article 45
Medical workers shall be obliged to transfer information, under the established procedure, to the institutions concerned:
a) when a contagious disease is diagnosed or suspected;
b) in case of physical, chemical, radiation, or thermal damage to a human body;
c) about an unattended or unidentified dead body.
Article 46
If receiving the appropriate remuneration in a health care institution is not an object of an agreement between a doctor and a patient, the institution shall provide the physician with appropriate remuneration according to the labour agreement (contract).
Article 47
According to the state interests, benefits and additions to salary may be established for medical personnel working in individual medical specialities, also for those working in certain regions. The list of the above specialities and regions shall be approved by the Government of Georgia.
Law of Georgia No 2088 of 9 June 1999 - LHG I, No 24(31), 26.6.1999, Art. 116
Law of Georgia No 691 of 13 December 2000 - LHG I, No 50, 27.12.2000, Art. 147
Law of Georgia No 1955 of 29 January 2003 - LHG I, No 5, 19.2.2003, Art. 31
Law of Georgia No 2476 of 23 December 2005 - LHG I, No 56, 28.12.2005, Art. 416
Law of Georgia No 1241 of 20 September 2013 - website, 8.10.2013
Article 48
The State shall create conditions appropriate for medical workers to deepen their professional knowledge and, accordingly, enhance their professional status.
Article 49
Health care workers shall have the right to attend and take part in professional meetings and other events permitted by the legislation of Georgia, regardless of venue and source of funding.
Law of Georgia No 4133 of 17 December 2010 - LHG I, No 76, 29.12.2010, Art. 509
Article 50
A physician shall be held responsible for erroneous medical actions as provided for by legislation.
Article 51
A physician shall have the right to prescribe and/or administer any approved medicine and any proven treatment method, proceeding from the health care interests of the patient.
Article 52
Gene therapy shall only be allowed if:
a) it aims to prevent, diagnose, and treat a fatal disease;
b) there is no other simpler and safer method of treatment;
c) a written informed consent of a patient, or of a relative or a legal representative of the patient, if he/she is a minor or unable to make a conscious decision, has been obtained;
d) the contemporary level of science development makes it possible to ascertain that the treatment will not cause an undesirable change in the genome of the person's descendants.
Law of Georgia No 3367 of 20 March 2015 - website, 31.3.2015
Chapter VI - Medical Institutions
Article 53
1. A medical institution shall be a legal person with an organisational-legal form permitted by the legislation of Georgia that carries out medical activities according to the established procedure. The share of a medical institution's financial resources obtained from medical activities shall constitute not less than 75%, whereas not less than 75% of the average annual value of the fixed assets on its balance sheet shall be allocated to fulfil the functions indicated in paragraph 2 of this article.
11. One hundred per cent of the income received from providing health care services and other economic activities performed according to internal standards, compared to the previous year, shall remain at the disposal of the medical institution. As a rule, the head of the institution, in agreement with the supervisory board, shall distribute this sum, according to the economic classifier. At the same time, the payroll fund shall constitute not less than 30% of the income.
2. The functions of a medical institution shall be as follows:
a) determination of a patient's health status;
b) prevention and/or treatment of diseases and/or rehabilitation and/or palliative care of patients;
c) obstetric activities;
d) pharmaceutical activities;
e) (deleted)
f) conduction of pathological-anatomical examination and forensic-medical expert examination of a dead body;
g) implementing epidemiological control measures.
3. Medical and pharmaceutical institutions shall be obliged to observe the standards, procedures, and norms laid down in the legislation regulating medical and pharmaceutical activities.
Law of Georgia No 974 of 20 June 2001 - LHG I, No 20, 3.7.2001, Art. 73
Law of Georgia No 1768 of 22 November 2002 - LHG I, No 31, 10.12.2002, Art. 144
Law of Georgia No 2527 of 18 July 2003 - LHG I, No 22, 8.8.2003, Art. 162
Law of Georgia No 3836 of 7 December 2006 - LHG I, No 48, 22.12.2006, Art. 317
Law of Georgia No 4719 of 8 May 2007 - LHG I, No 18, 22.5.2007, Art. 149
Law of Georgia No 4133 of 17 December 2010 - LHG I, No 76, 29.12.2010, Art. 509
Article 54
1. The Ministry of Labour, Health and Social Affairs of Georgia shall issue a document certifying the respective right to carry out medical activities (a licence and/or a permit).
2. (Deleted)
3. The Minister of Labour, Health and Social Affairs of Georgia shall approve the list of medical personnel who have the right to be employed in a medical institution and have the respective education.
Law of Georgia No 889 of 25 May 2001 - LHG I, No 15, 11.6.2001, Art. 50
Law of Georgia No 3553 of 21 July 2010 - LHG I, No 46, 4.8.2010, Art. 282
Article 55
The procedure for revoking a licence/permit for a respective medical activity shall be provided for by the Law of Georgia on Licences and Permits.
Law of Georgia No 974 of 20 June 2001 - LHG I, No 20, 3.7.2001, Art. 73
Law of Georgia No 3553 of 21 July 2010 - LHG I, No 46, 4.8.2010, Art. 282
Article 56
A medical institution may not perform medical activities requiring a licence and/or a permit under the legislation of Georgia without the respective licence and/or permit.
Law of Georgia No 3553 of 21 July 2010 - LHG I, No 46, 4.8.2010, Art. 282
Article 57
1. A medical institution may be an entrepreneurial or non-entrepreneurial legal person.
2. An entrepreneurial medical institution shall carry out its activities according to the Law of Georgia on Entrepreneurs.
3. A non-entrepreneurial medical institution shall carry out its activities according to the legislation of Georgia.
Law of Georgia No 1768 of 22 November 2002 - LHG I, No 31, 10.12.2002, Art. 144
Article 58
1. A medical institution shall enjoy professional and financial independence as provided for by the legislation of Georgia.
2. A medical institution may establish a fund for cases when a complaint is filed against its medical personnel for erroneous medical activity. The fund shall be established with contributions of the medical personnel and funds permitted by legislation.
Article 59
1. A medical institution shall carry out its activities according to its statute under the legislation of Georgia.
2. A medical institution shall determine the procedure of organisation of labour and the procedure, form, and amount of remuneration, within the limits of its income, as established by the legislation.
3. Medical personnel shall be paid on a piece-rate basis. The amount and terms of remuneration shall be determined by:
a) a standard of maximum workload in an individual speciality, which shall be approved by the Ministry of Labour, Health and Social Affairs of Georgia under the established procedure;
b) a labour agreement (contract) between a medical institution and an individual worker.
4. (Deleted)
Law of Georgia No 1768 of 22 November 2002 - LHG I, No 31, 10.12.2002, Art. 144
Article 60
1. When providing medical services to a patient in excess of the state medical programme limits, a medical institution and the patient shall, under the established procedure, make an agreement to include conditions and amount of the medical services to be provided and of the appropriate payment.. If the patient is a minor or unable to make a conscious decision, the agreement shall be made with his/her relative or legal representative.
2. During and after the provision of medical services, the parties indicated in paragraph 1 of this article shall be obliged to accurately carry out the conditions of the agreement. If one of the parties refuses to carry out the conditions of the agreement, the other party shall have the right to apply to court.
3. If a minor patient, or a patient who is unable to make a conscious decision, or his/her relative or legal representative refuse to make an agreement, which is confirmed by an act made under the established procedure, and the patient shows no signs of critical condition, the medical institution may refuse to start treatment.
4. Health care in mountainous regions shall be free of charge and its provision shall be financed by the State. The State shall ensure the retention and development of medical institutions in mountainous regions. In parallel, private health care services and sale of medicines shall be permitted as provided for by the legislation of Georgia.
Law of Georgia No 2088 of 9 June 1999 - LHG I, No 24(31), 26.6.1999, Art. 116
Law of Georgia No 3367 of 20 March 2015 - website, 31.3.2015
Article 61
The State shall, within the limits of available resources, ensure the technical equipment for and modernisation of the institutions dealing with health care information systems and health care statistics, health care information resource centres, and medical libraries.
Article 62
Commissions on medical ethics shall be created at medical institutions that shall ensure the protection of patient rights and the observance of norms of medical ethics; the grounds for creating the commissions shall be provided for in the legislation of Georgia.
Article 63
The Ministry of Labour, Health and Social Affairs of Georgia shall exercise quality assurance of medical activities in all medical institutions as provided for by legislation.
Article 631
1. Medical activities performed on an outpatient basis/at a day care inpatient facility involving high risk shall be regulated by the Technical Regulations of Medical Activities and shall be subject to mandatory notification to the Ministry of Labour, Health and Social Affairs of Georgia.
2. List of medical activities to be performed on an outpatient basis/at a day care inpatient facility involving high risk (‘high-risk medical activities’) shall be determined by an ordinance of the Government of Georgia.
3. The Technical Regulations of High-Risk Medical Activities shall be adopted by an ordinance of the Government. It shall include requirements relating to medical equipment and instruments, hygienic conditions, and maintenance of medical documentation.
4. Compliance with the Technical Regulations of High-Risk Medical Activities shall be checked by random control, according to the procedure approved by an order of the Minister of Labour, Health and Social Affairs of Georgia. Non-compliance with the Regulations shall entail responsibility as provided for by the legislation of Georgia.
5. Checking compliance with the Technical Regulations of High-Risk Medical Activities by random control shall be carried out only in relation to the activities referred to in paragraph 2 of this article, that are subject to notification. At the same time, the Technical Regulations of High-Risk Medical Activities shall be made available for interested persons, as provided for by the legislation of Georgia.
6. High-risk medical activities shall be verified by random control once a year. In this case, Article 3(2) of the Law of Georgia on Control of Entrepreneurial Activity shall not apply.
7. If a medical activities/health care services provider performs an activity envisaged in a licence/permit, it shall have the right to perform an activity defined in paragraph 2 of this article without notification, if the terms of its licence/permit include the requirements envisaged by the Technical Regulations of High-Risk Medical Activities and if this activity is performed at a single actual address. In this case, random control shall be carried out only according to the requirements of the Law of Georgia on Licences and Permits.
8. The mandatory notification form for providers of high-risk medical activities/health care services shall include the name of the medical activity (activities) provided for in paragraph 2 of this article and the person's identification data, address and contact information.
9. The mandatory notification form for providers of high-risk medical activities/health care services may be filed electronically.
10. The Minister of Labour, Health and Social Affairs of Georgia shall approve the mandatory notification form and procedure for providers of high-risk medical activities/health care services. This procedure shall envisage a different period for mandatory notification for active providers of high-risk medical activities/health care services.
Law of Georgia No 3553 of 21 July 2010 - LHG I, No 46, 4.8.2010, Art. 282
Law of Georgia No 1776 of 13 December 2013 – web-site, 28.12.2013
Chapter VII - Medicines and Pharmaceutical Activities
Article 64
The provision of high-quality, safe, and effective pharmaceutical products; the state requirements regarding the production, import, distribution, and sale of pharmaceutical products and the control over their compliance shall be regulated by the respective legislation.
Law of Georgia No 2088 of 9 June 1999 - LHG I, No 24(31), 26.6.1999, Art. 116
Law of Georgia No 6000 of 21 March 2008 - LHG I, No 9, 4.4.2008, Art. 75
Chapter VIII - Medical Technical Devices and Medical Technology
Article 65 - (Deleted)
Law of Georgia No 2013 of 28 May 1999 - LHG I, No 20(27), 9.6.1999, Art. 87
Law of Georgia No 6000 of 21 March 2008 - LHG I, No 9, 4.4.2008, Art. 75
Article 66
Design work, production, maintenance, and repair of medical technical devices shall be carried out under the procedure provided for by legislation.
Article 67
1. The Ministry of Labour, Health and Social Affairs of Georgia, together with the respective state bodies, shall develop and introduce the quality and safety standards of medical technical devices and medical technologies.
2. The type of the means of measurement shall be approved, entered into the register, imported, and produced according to the legislation of Georgia.
Law of Georgia No 6000 of 21 March 2008 - LHG I, No 9, 4.4.2008, Art. 75
Chapter IX - Psychiatric Assistance
Article 68
The State shall support the provision of medical and social assistance for persons with mental illness.
Article 69
The protection of the rights and interests of persons with mental illness and the protection of society from socially dangerous actions of persons with mental illness, also the rights and obligations of psychiatric service provider workers and persons, who have direct contact with persons with mental illness, shall be regulated by the Law of Georgia on Psychiatric Assistance.
Chapter X - Sanitary and Hygiene Standardisation and Epidemiological Control
Law of Georgia No 974 of 20 June 2001 - LHG I, No 20, 3.7.2001, Art. 73
Law of Georgia No 4133 of 17 December 2010 - LHG I, No 76, 29.12.2010, Art. 509
Article 70
1. Ensuring environmental health shall be the State's obligation. The Ministry of Labour, Health and Social Affairs of Georgia shall develop and approve the sanitary and hygiene standards and epidemiological control measures.
2. The Ministry of Labour, Health and Social Affairs of Georgia shall approve the sanitary and hygiene procedures and standards for individual agencies.
3. The issues of ensuring environmental health of the population and respective surveillance shall be regulated by the legislation of Georgia.
4. Sanitary and hygiene standards and procedures and epidemiological control requirements currently in force in Georgia shall comply with international norms.
Law of Georgia No 974 of 20 June 2001 - LHG I, No 20, 3.7.2001, Art. 73
Law of Georgia No 4133 of 17 December 2010 - LHG I, No 76, 29.12.2010, Art. 509
Article 71
1. The right of the population of Georgia to radiation safety shall be exercised through a complex of measures that include:
a) requirements for radiation safety by natural and legal persons using ionising radiation sources;
b) prevention of excessive doses of ionising radiation on a human organism and of environmental radioactive pollution.
2. The State shall be responsible for environmental radiation monitoring and the radiation safety of the population.
Article 72
Compliance with sanitary and hygiene and sanitary anti-epidemic procedures and measures developed and approved to prevent the adverse effects of the environmental and other factors on the health of the population shall be mandatory for any natural and legal person in the country, regardless of their organisational-legal form and departmental subordination.
Chapter XI - Disease Control
Article 73
1. Control of communicable diseases (including those of zooanthroponotic and zoonotic nature), endemic diseases, epidemics and particularly prevalent non-communicable diseases shall be exercised under the legislation of Georgia.
2. The Ministry of Labour, Health and Social Affairs of Georgia, together with the institutions of state governance concerned, shall develop programmes and carry out coordinated measures to protect people and animals from especially dangerous zooanthroponotic diseases and toxicoinfections.
Law of Georgia No 4633 of 11 December 2015 - website, 23.12.2015
Article 74
The Ministry of Labour, Health and Social Affairs of Georgia shall compile a list of especially dangerous pathogens and develop measures for epidemiological study, treatment, and prevention of particularly prevalent communicable and non-communicable diseases, including endemic diseases.
Law of Georgia No 4133 of 17 December 2010 - LHG I, No 76, 29.12.2010, Art. 509
Article 75
The State, based on recommendations developed by the Ministry of Labour, Health and Social Affairs of Georgia, shall manage a complex of measures of epidemiological control in the country:
a) immune prevention and quarantine measures;
b) proper treatment and preventative measures for citizens with a high risk of developing communicable diseases;
c) protecting various objects from being infected and neutralising infected objects;
d) combating carriers in an anti-epidemic situation;
e) taking measures necessary for epidemiological preparedness of medical workers.
Law of Georgia No 974 of 20 June 2001 - LHG I, No 20, 3.7.2001, Art. 73
Law of Georgia No 1768 of 22 November 2002 - LHG I, No 31, 10.12.2002, Art. 144
Article 76
When it is necessary to examine citizens to confirm a well-grounded suspicion concerning the existence of an especially dangerous communicable disease, citizens shall be obliged to undergo all appropriate examinations. The dignity and the basic rights of citizens shall be protected during such examinations.
Article 77
Export and import of especially dangerous pathogens shall be regulated according to the legislation of Georgia.
Law of Georgia No 4133 of 17 December 2010 - LHG I, No 76, 29.12.2010, Art. 509
Article 78
The Ministry of Labour, Health and Social Affairs of Georgia shall develop and approve the Preventive Immunisation National Schedule and a state medical programme necessary for its implementation.
Law of Georgia No 1768 of 22 November 2002 - LHG I, No 31, 10.12.2002, Art. 144
Article 79
The Ministry of Labour, Health and Social Affairs of Georgia shall compile a list of endemic diseases. It shall be the prerogative of the State to control these diseases, ensure their treatment in a medical institution, and provide adequate funding.
Chapter XII - Social Diseases and Diseases That Require Permanent Replacement Therapy
Article 80
1. The State shall ensure the implementation of measures to fight tuberculosis. The State shall perform this activity in cooperation with legal entities under private law. The fight against tuberculosis shall aim to ensure the protection of health of natural persons and public health care, prevent the spreading of tuberculosis throughout Georgia, cure individual patients with tuberculosis, and ensure their physical, psychological, and social rehabilitation.
2. Basic legal, organisational and financial principles for arranging tuberculosis control measures in Georgia shall be established, and issues related to tuberculosis control and the rights and duties of persons with tuberculosis shall be regulated under the Law of Georgia on Tuberculosis Control.
Law of Georgia No 4633 of 11 December 2015 - website, 23.12.2015
Article 81
The State shall take measures necessary for the prevention, diagnostics, dispensary supervision, and treatment of enteric and parenteral hepatitis.
Article 82
The Ministry of Labour, Health and Social Affairs of Georgia shall take measures necessary for the prevention and control of sexually transmitted diseases in compliance with contemporary standards, taking into consideration the epidemiological situation, through providing health education to the population and raising public awareness. The State shall determine its policy towards prostitution and take the respective measures according to the situation existing in the country.
Article 83
The basic principles of measures against HIV infection/AIDS and the issues of testing natural persons for HIV infection and treatment and care of persons infected with HIV/ill with AIDS, also the rights and obligations of persons infected with HIV/ill with AIDS, and medical workers, shall be regulated by the Law of Georgia on HIV Infection/AIDS.
Law of Georgia No 2043 of 17 November 2009 - LHG I, No 37, 30.11.2009, Art. 277
Article 84
Intentional transmission of sexually transmitted diseases shall be punishable by law, under the legislation of Georgia.
Article 85
Within the limits of obligations it has undertaken, the State shall provide persons with diseases requiring permanent replacement therapy (diabetes mellitus and diabetes insipidus) with vital medications, emergency medical care relating to the disease, and physical, psychological, and social rehabilitation.
Chapter XIII - Public Health and Primary Health Care
Law of Georgia No 1768 of 22 November 2002 - LHG I, No 31, 10.12.2002, Art. 144
Article 851
The State's obligations related to public health shall be reflected in the respective state and local programmes.
Law of Georgia No 1768 of 22 November 2002 - LHG I, No 31, 10.12.2002, Art. 144
Article 852
To carry out measures of public health in the cities and regions of Georgia, according to the Organic Law of Georgia on Local Self-Government and Government, public health offices of cities and regions shall be established and shall operate under the methodological guidance of the Ministry of Labour, Health and Social Affairs.
Law of Georgia No 1768 of 22 November 2002 - LHG I, No 31, 10.12.2002, Art. 144
Article 853
The competence of the public health offices shall include:
a) establishing a system of registration and notification of infectious and non-infectious diseases, analysing the data obtained, and forecasting;
b) implementing epidemiological surveillance and control to identify and study the causes, transmission routes, and risk factors of diseases;
c) providing health care offices and the population with appropriate information and preparing recommendations on causes of emergence, prevalence, and control of infectious diseases;
d) planning measures to limit the prevalence of or to eradicate communicable diseases, including sexually transmitted diseases;
e) planning measures necessary to ensure safe blood provision;
f) preventing non-infectious diseases (cardiovascular diseases, oncological diseases, traumas, diseases caused by deficiency of iodine, other microelements and vitamins, etc.);
g) contributing to healthy lifestyle practices promotion;
h) contributing to environmental health promotion.
Law of Georgia No 1768 of 22 November 2002 - LHG I, No 31, 10.12.2002, Art. 144
Article 86
The State shall support measures for prevention of smoking of tobacco and excessive use of alcohol products and create mechanisms for their implementation, to protect the health of the population. Smoking of tobacco in public places and sale of tobacco and alcohol products to minors shall be regulated by the legislation of Georgia.
Article 87
Measures necessary to prevent misuse of permitted preparations and use of prohibited preparations shall include the creation of an appropriate legislative base, early identification of cases of use, treatment of users, raising public awareness of the issue, and implementation of prevention measures targeted at risk groups.
Chapter XIV - (Title Deleted)
Law of Georgia No 1768 of 22 November 2002 - LHG I, No 31, 10.12.2002, Art. 144
Article 88
Disease prevention and health promotion shall be a state priority; the State shall create preconditions for the participation of youth and non-governmental organisations, also public and private health care organisations in the promotion of healthy lifestyle practices, especially for minimizing the risk of developing diseases in educational and work institutions, and in leisure and entertainment establishments.
Article 89
The State shall determine strategic directions, develop appropriate programmes for disease prevention and for contributing to the health care of the population, especially among children and adolescents, and shall ensure their implementation.
Article 891
The Ministry of Labour, Health and Social Affairs shall develop the legislative base and the procedure of organisational-legal arrangement necessary for developing the system of primary health care, including family medicine.
Law of Georgia No 1768 of 22 November 2002 - LHG I, No 31, 10.12.2002, Art. 144
Chapter XV - Protection of Citizens' Health at the Time of Emergencies - Natural and Man-made Disasters
Article 90
The State shall be responsible for the protection of citizens' health and safety at the time of natural and man-made disasters. The bodies of health care management, medical institutions, and respective professional associations shall take part in the development and implementation of disaster medical preparedness and response.
Article 91
The Ministry of Labour, Health and Social Affairs of Georgia, together with the state government bodies concerned, shall, under the established procedure, accumulate a stock of first-degree material values of mobilisation reserves necessary for natural and man-made disaster medical preparedness and response and ensure its completeness, readiness for use, and periodic replenishment.
Article 92
Medical institutions shall have emergency response plans, agreed upon with the Ministry of Labour, Health and Social Affairs of Georgia, which shall be in line with the National Response Plan.
Law of Georgia No 4133 of 17 December 2010 - LHG I, No 76, 29.12.2010, Art. 509
Article 93
The expenses of medical assistance to those who suffer injuries or become ill as a result of an emergency situation or an epidemic outbreak shall be borne by the State.
Law of Georgia No 974 of 20 June 2001 - LHG I, No 20, 3.7.2001, Art. 73
Chapter XVI - Occupational Diseases
Article 94
The Ministry of Labour, Health and Social Affairs of Georgia shall consider and approve a list of occupational diseases and a list of occupations that are associated with the risk of developing an occupational disease.
Article 95
An employer shall be obliged to provide an employee with comprehensive information concerning the risk of developing an occupational disease, the existence of harmful factors, and the preventive measures necessary to avoid their effects in the enterprise or establishment.
Chapter XVII - Medical Education
Article 96
Teaching the speciality of physicians, pharmacists, nurses, and other medical specialities in appropriately authorised medical educational institutions shall have the form of higher education and secondary vocational education, according to state educational standards.
Article 97
1. After receiving higher medical education, the upgrading of a physician’s professional qualifications shall involve post-graduate professional education and training and continuous professional development.
2. The aim of post-graduate professional education and training shall be to master a medical speciality, while the aim of continuous professional development shall be to maintain a physician’s professional competence in his/her medical speciality, so that his/her theoretical knowledge and practical skills are up to date with contemporary medicine achievements and technologies.
Law of Georgia No 1435 of 13 May 2005 - LHG I, No 25, 2.6.2005, Art. 163
Article 98
1. Higher medical education shall be received on the basis of one-cycle studies, according to a special higher education programme.
2. A graduate of a higher medical education institution holding state accreditation shall have the right to:
a) take a course of post-graduate professional education and training, and obtain the right to engage in independent medical practice, after passing the state certification examination;
b) carry out research and teaching activities in theoretical fields of medicine or other fields of health care that do not involve independent medical practice;
c) work as a junior physician.
Law of Georgia No 1435 of 13 May 2005 - LHG I, No 25, 2.6.2005, Art. 163
Law of Georgia No 4133 of 17 December 2010 - LHG I, No 76, 29.12.2010, Art. 509
Article 99
Issues of physician post-graduate professional education and training shall be defined by the Law of Georgia on Medical Activity and other legislative acts.
Law of Georgia No 1768 of 22 November 2002 - LHG I, No 31, 10.12.2002, Art. 144
Law of Georgia No 1435 of 13 May 2005 - LHG I, No 25, 2.6.2005, Art. 163
Article 100
The components and respective forms of physician’s continuous professional development, and the criteria and procedure of assessing a physician’s participation shall be provided for by the Law of Georgia on Medical Activities and other legislative acts.
Law of Georgia No 1435 of 13 May 2005 - LHG I, No 25, 2.6.2005, Art. 163
Article 101
Medical and pharmacy colleges and secondary vocational education institutions shall train professionals according to programmes developed by the Ministry of Labour, Health and Social Affairs and the Ministry of Education of Georgia and approved by the Ministry of Education of Georgia.
Article 102 - (Deleted)
Law of Georgia No 4133 of 17 December 2010 - LHG I, No 76, 29.12.2010, Art. 509
Chapter XVIII - Responsibility of Health Care Personnel and Medical Institutions
Law of Georgia No 4133 of 17 December 2010 - LHG I, No 76, 29.12.2010, Art. 509
Article 103
Responsibility for the deterioration of a patient's physical or mental status, a patient's death, or moral or material damage inflicted to a patient that is caused by an action or inaction of health care personnel shall be determined by the legislation of Georgia.
Law of Georgia No 4133 of 17 December 2010 - LHG I, No 76, 29.12.2010, Art. 509
Article 104
A patient or his/her relative or legal representative shall have the right to file a complaint against a physician, a nurse, other medical worker, or a medical institution with the administration of the medical institution, a health care management body, a court, or other dispute adjudicating body.
Chapter XIX - Biomedical Research
Article 105
At the time of biomedical research, the human rights of a person, as an object of biomedical research, and the principles of humane treatment of laboratory animals shall be observed, according to the legislation of Georgia and the international agreements and treaties of Georgia.
Article 106
Any and all biomedical research shall conform to the norms of scientific research accepted in Georgia based on utmost accuracy in conducting laboratory trials and experiments on animals and comprehensive knowledge of the relevant literature. The goals, objectives, methods, expected results, and research risk of a biomedical study conducted on human beings or animals shall be set forth in the research plan. Any and all research shall be conducted in the framework of this plan.
Article 107
The research plan shall be discussed and reviewed by a special commission independent of the researcher and the funding source and by a commission on medical ethics.
Article 108
Before starting a planned biomedical research involving a human being, it shall be necessary to weigh the expected benefits against the potential risks. At the time of a biomedical research, the interests and well-being of a human being, as an object of research, shall be more important than the interests of science and society. The research risk shall be reduced to minimum. It shall not exceed the expected benefit for the research object and/or the significance of the research goals.
Article 109
A person, as an object of biomedical research, shall be given comprehensive information in advance about the goals, methods, expected results, and the research risk of a study, also on the risk-related possible discomfort. Biomedical research may not be conducted without written informed consent of the person participating in it. A person, as an object of biomedical research, must be informed of his/her right to refuse to participate in the research at any stage of the research, regardless of his/her advance consent.
Article 110
A beneficiary of support may be an object of biomedical investigation under the conditions defined in Article 108 if he/she expresses no objection and when he/she receives an appropriate support. A minor may be an object of biomedical investigation under the conditions defined in Article 108 if he/she expresses no objection and when the informed consent of his/her relative or legal representatives has been obtained.
Law of Georgia No 3367 of 20 March 2015 - website, 31.3.2015
Article 111
The rights of minors and pregnant and nursing women must be protected when performing research. Any person from these categories may only be an object of biomedical investigation if it is expected that the investigation results will bring a direct and significant benefit to this person, or when it is not expected that the investigation results will bring a direct benefit to the health of this person but it will benefit other persons from the same category and if it is impossible to receive similar scientific results when investigating persons from other categories.
Law of Georgia No 3367 of 20 March 2015 - website, 31.3.2015
Article 112
Persons placed in a penitentiary institution shall enjoy all the rights provided for under Articles 108 and 109 of this Law. Participation of these persons in a biomedical research shall be admissible if it is expected that the research results will bring a direct and significant benefit to their health.
Law of Georgia No 3540 of 1 May 2015 - website, 18.5.2015
Article - 1121
1. Educational and research institutions, which carry out medical, educational, and research programmes, also medical and expert examination institutions, may use an unattended dead body and/or an unidentified dead body or its anatomical structures for educational and/or research purposes if:
a) it has been impossible to find (identify) the deceased person's relative or legal representative, a person authorised to receive the inheritance, or a person related to him/her in any other way within the term after pronouncing the person's death, as determined by the legislation of Georgia;
b) the person did not object, when alive, to the use of his/her body or anatomical structures of his/her body after his/her death for the purposes envisaged in this article;
c) all other conditions envisaged by the legislation of Georgia are observed.
2. An unattended dead body and/or an unidentified dead body or its anatomical structures may not be used for educational and/or research purposes if there are grounds to assume that their use in this manner would offend the deceased person's religious beliefs.
3. Educational, research, or medical institutions shall be obliged to ensure that the dead body is buried under the established procedure after it has been used for educational and/or research purposes.
Law of Georgia No 4921 of 8 June 2007 - LHG I, No 22, 19.6.2007, Art. 202
Article 113
When conducting biomedical research on animals, a researcher shall be obliged to observe all the existing principles of humane treatment of experimental animals.
Chapter XX - Removal and Use of Human Organs, Parts of Organs, and Tissues
Article 114
Giving organs, parts of organs, or tissues (‘organ’) by a human being during his/her lifetime or after his/her death for the purpose of their transplantation into or treatment of another human being, research, and teaching shall be a voluntary act.
Article 115
All citizens of Georgia shall have the right to make a written statement containing consent or refusal to give an organ during their life or after death. A statement confirming consent shall only be valid if the person making the statement is legally capable. It shall be inadmissible to exert any type of influence on a person to compel him/her to make such a decision.
Article 116
It shall be admissible to use an organ of a living donor for treatment of and/or transplantation into another human being only if the living donor is:
a) the recipient's genetic relative;
b) the recipient's spouse, if not less than one year has passed since registration of the marriage;
c) a child, mother, (mother-in-law) father, (father-in-law), grandchild, grandmother, grandfather, sister (sister-in-law), brother (brother-in-law), child’s spouse (daughter-in-law, son-in-law), grandchild’s spouse (grand-daughter-in-law, grand-son-in-law), sister’s spouse (brother-in-law), brother’s spouse (sister-in-law) of the recipient, if not less than two years have passed since the registration of the marriage.
Note: All potential living donors defined in sub-paragraph (c) of this article, shall have the right, if needed, to have the organ of the relative, to whom he/she has the right to be a donor, transplanted into his/her body.
Law of Georgia No 3113 of 18 June 2010 - LHG I, No 31, 5.7.2010, Art. 196
Law of Georgia No 4133 of 17 December 2010 - LHG I, No 76, 29.12.2010, Art. 509
Law of Georgia No 2152 of 21 March 2014 – web-site, 4.4.2014
Article 117
1. It shall be admissible to remove the bone marrow from an underage living donor (except a child) to transplant into another human being only if:
a) the removal of the bone marrow does not affect the donor's health, which shall be confirmed independently by two appropriately certified physicians;
b) the bone marrow is intended to be transplanted into the donor's first- or second-degree genetic relative who has a life-threatening health condition and there is no other means of treatment.
2. In the cases mentioned in paragraphs 1(a) and (b) of this article, it shall be necessary to obtain the informed consent of the underage person, his/her parents (parent), and in the case of an underage person outside of parental care - his/her legal representative. This consent shall be confirmed by agencies of guardianship and trusteeship.
Law of Georgia No 4133 of 17 December 2010 - LHG I, No 76, 29.12.2010, Art. 509
Article 118
If a deceased person is a suitable candidate for removal of an organ according to accepted medical standards and, at the same time, he/she has not expressed either his/her consent or refusal to give an organ when he/she was alive and there are no grounds to assume that giving an organ contradicts his/her religious beliefs or ethical principles, it shall only be admissible to remove an organ with the consent of a relative or legal representative of the deceased person. If it has been impossible to find a relative or a legal representative, it shall not be admissible to remove organs from the dead body.
Article 119
It shall only be admissible to remove an organ of a deceased person after two or more physicians, none of whom takes part in the transplantation process, independently from each other, pronounce the person dead. The fact of death shall be established based on the methods and criteria of the contemporary level of medicine that are in compliance with ethical requirements and professional standards approved by physician professional associations and health care bodies of Georgia.
Article 120
An organ intended to be transplanted into a recipient shall be selected based on the principle of anonymity and only according to medical indications, regardless of any other privileges.
Article 121
It shall be prohibited to trade organs intended for transplantation or treatment, to purchase them abroad, or export them in violation of the legislation currently in force in Georgia and/or international agreements. Medical personnel shall be prohibited from taking part in removal and use of an organ, if they know or have a well-founded suspicion that the above organ has been obtained based on an illegal transaction.
Article 122
It shall be prohibited to advertise the demand for an organ, also to advertise it with the aim of receiving or giving remuneration. Any and all persons and institutions shall be prohibited from receiving remuneration for taking part in activities related to transplantation, except for a substantiated sum determined as remuneration for provided medical assistance.
Chapter XXI - Donation of Blood or Blood Components
Article 123
1. Giving blood and blood components by a donor for the purposes of treatment, diagnostics, and scientific research shall be a voluntary act.
2. Blood and blood components may only be taken from a donor after obtaining informed consent and performing any necessary preliminary medical examination.
Article 124
The Ministry of Labour, Health and Social Affairs of Georgia shall determine indications against being a donor.
Article 125
1. Blood and blood components may be taken from a donor aged between 18 and 65 years of age.
2. Blood and blood components may be taken from an underage person (except a child) only in an emergency situation and when it is impossible to provide alternative treatment. In this case, it shall be necessary to obtain informed consent from the underage person or his/her parents (parent) or legal representative.
Article 126
Blood and blood components shall be prepared, kept, and used in compliance with internationally recognised requirements, under the procedure developed by the Ministry of Labour, Health and Social Affairs of Georgia.
Article 127
Blood and its components shall be prepared, processed, and kept by a medical institution authorised appropriately by the Law of Georgia on Licences and Permits.
Law of Georgia No 4133 of 17 December 2010 - LHG I, No 76, 29.12.2010, Art. 509
Article 128
The issues of protection of donor health shall be defined by the legislation of Georgia.
Article 129
1. It shall be prohibited to take blood and blood components from a person placed in a penitentiary institution.
2. It shall be prohibited to trade blood and its components for profit, to purchase them abroad, or to export them in violation of the legislation of Georgia and/or international agreements.
Law of Georgia No 2716 of 9 March 2010 - LHG I, No 12, 24.3.2010, Art. 53
Law of Georgia No 3540 of 1 May 2015 - website, 18.5.2015
Article 130
Other issues of blood and blood components donorship shall be regulated by the Law of Georgia on Donorship of Blood and Its Components.
Chapter XXII - Safe Motherhood and Child Health Care
Article 131
1. The types of labour activities that pregnant women and nursing mothers may not engage in, also the terms of termination of labour activities before and after childbirth, shall be determined by the Ministry of Labour, Health and Social Affairs of Georgia.
2. During the mentioned periods remuneration shall be paid under the established procedure.
Article 132
1. The State shall contribute to safe motherhood, legal provisions for creating and funding conditions necessary for child care in enterprises and establishments, and the formation of public opinion on the necessity of protecting the rights of mothers and children.
2. Medical counselling of pregnant women and delivery and post-natal medical care shall be ensured according to the legislation of Georgia.
Law of Georgia No 5129 of 29 June 2007 - LHG I, No 27, 17.7.2007, Art. 262
Article 133
1. Management of medical aspects of decreasing child mortality and morbidity, also provision of the highest possible level of medical care, including, first of all, primary health care, for children, shall be a priority objective of the health care system.
2. The State shall contribute to providing new-born babies, infants, and children of other age groups with safe and adequate food, supporting natural breastfeeding, and observing the International Code of Marketing of Breast-milk Substitutes.
Article 134
The State shall ensure that hereditary and congenital diseases among new-born babies are identified according to priorities determined in advance.
Article 135
The State shall ensure medical care in institutions for orphans, children outside of parental care, and children with physical and mental defects.
Chapter XXIII - Family Planning
Article 136
All citizens of Georgia shall have the right to independently determine the number of children they have and the time of their birth. The State shall ensure human rights in the field of reproduction as provided for by the legislation of Georgia.
Article 137
The State shall provide voluntary medical-genetic counselling free of charge to couples who plan to get married, also those who want to have children.
Article 138
Contraceptives shall be produced, imported, and distributed as provided for by the legislation of Georgia.
Article 139
1. Protection of women's health by reducing the number of abortions shall be a priority objective of the State.
2. Voluntary termination of pregnancy shall only be permitted at a medical institution holding the appropriate authorisation, and shall be performed by a certified physician, if:
a) the duration of pregnancy does not exceed 12 weeks;
b) a pregnant woman has been interviewed in the medical institution and a five-day term for making a decision has passed from the interview to the surgical abortion. During the interview, the physician shall give priority to the protection of the life of the foetus. Making a decision on abortion shall be the prerogative of the woman. The procedures for pre-abortion counselling by/preliminary interview with a physician shall be determined by the order of the Minister of Labour, Health and Social Affairs of Georgia.
Law of Georgia No 4133 of 17 December 2010 - LHG I, No 76, 29.12.2010, Art. 509
Law of Georgia No 2646 of 1 August 2014 - website, 8.8.2014
Article 140
1. Advertising for abortions shall be prohibited.
2. If the term of pregnancy exceeds 12 weeks, an abortion shall be allowed only according to medical conditions (therapeutic abortion) and for social reasons. The list of such medical conditions and social reasons shall be defined by the order of the Minister of Labour, Health and Social Affairs of Georgia.
Law of Georgia No 2646 of 1 August 2014 - website, 8.8.2014
Article 141
Fertilisation with a donor's sperm shall be allowed:
a) due to infertility, if there is a risk of transmitting a genetic disease from the husband to the child, or for fertilisation of a single woman, if a written consent of the infertile couple or the single woman has been obtained. If a child is born, the infertile couple or the single woman shall be deemed as parents, with the responsibilities and authorities proceeding from this fact. The donor shall not have the right to be recognised as the father of the born child;
b) (Deleted)
Law of Georgia No 3553 of 21 July 2010 - LHG I, No 46, 4.8.2010, Art. 282
Article 142
1. Human cloning using genetic engineering methods shall be prohibited.
2. The State shall exercise control over the research in the field of genetic engineering as provided for by law.
Article 143
1. In vitro fertilisation shall be allowed:
a) to treat infertility, if there is a risk of transmitting a genetic disease from the wife or the husband to the child, using the gametes or embryo of the couple or a donor, if a written consent of the couple has been obtained;
b) if a woman does not have an uterus, by transferring the embryo obtained as a result of fertilisation to the uterus of another women (‘surrogate mother’) and growing it there; obtaining a written consent of the couple shall be obligatory.
2. If a child is born, the couple shall be deemed as parents, with the responsibilities and authorities proceeding from this fact; the donor or the ‘surrogate mother’ shall not have the right to be recognised as a parent of the born child.
Article 144
It shall be possible to use male and female gametes or embryos that have been conserved by freezing for the purpose of artificial fertilisation. The time of conservation shall be determined according to the couple's will, under the established procedure.
Article 145
Applying voluntary surgical contraception - sterilisation shall be permitted:
a) (deleted)
a1) only at an institution holding the appropriate permit, and shall be performed by a certified physician;
b) if there is the patient's written request
c) if the physician has conducted a preliminary interview with the patient and a one-month term for making a decision before sterilisation has passed after the interview;
d) if the patient meets the criteria defined by the legislation of Georgia.
Law of Georgia No 3553 of 21 July 2010 - LHG I, No 46, 4.8.2010, Art. 282
Law of Georgia No 4133 of 17 December 2010 - LHG I, No 76, 29.12.2010, Art. 509
Chapter XXIV - Critical Condition, Death, and Euthanasia
Article 146
A patient who is in a critical condition and/or in a terminal stage or his/her relative or legal representative shall have the right to receive full information about the patient's health status and to make a decision on medical intervention.
Article 147
Treatment and palliative care of a patient in a terminal stage and care of a deceased person shall be carried out with respect to his/her honour and dignity. A deceased person shall be taken care of according to the will of the person expressed when he/she was alive or according to the will of his/her relative or legal representative.
Law of Georgia No 4719 of 8 May 2007 - LHG I, No 18, 22.5.2007, Art. 149
Article 148
1. A legally capable patient who is in a terminal stage and is able to make a conscious decision shall have the right to refuse to receive resuscitative, life-saving, or palliative treatment and/or palliative care.
2. If a patient in a terminal stage is unconscious, his/her relative or legal representative shall have the right to refuse to provide him/her with resuscitative, life-saving, or palliative treatment and/or palliative care, in order to protect the dignity of the dying person and taking into consideration his/her (the patient's) personal views.
Law of Georgia No 4719 of 8 May 2007 - LHG I, No 18, 22.5.2007, Art. 149
Article 149
An unconscious patient shall be given appropriate treatment, unless the patient refused to receive resuscitative, life-saving, or palliative treatment and/or palliative care in advance, when he/she was able to make a conscious decision.
Law of Georgia No 4719 of 8 May 2007 - LHG I, No 18, 22.5.2007, Art. 149
Article 150
In case of persistent vegetative state, a patient shall be provided with treatment according to the procedures defined by the insurance programme.
Article 151
Medical personnel, also any and all other persons, shall be prohibited from carrying out or taking part in euthanasia.
Article 152
Pronouncement of a patient's death and issuance of a certificate on the latter shall be carried out according to the criteria and procedure approved by the Ministry of Labour, Health and Social Affairs of Georgia. Medical documentation of a deceased person shall constitute medical (physician-patient) confidentiality, except in cases envisaged by Article 42 of this Law. The documentation shall be kept for the duration determined by legislation.
Article 153
An autopsy shall be carried out by an appropriately certified physician in a medical institution holding licence for the activity. An autopsy shall be necessary if there is suspicion that death was caused by an especially dangerous infection. In all other cases, an autopsy shall be performed taking into consideration religious or other motives, also the will of the deceased person that was expressed when he/she was alive, or with the consent of his/her relative or legal representative.
Law of Georgia No 2013 of 28 May 1999 - LHG I, No 20(27), 9.6.1999, Art. 87
Law of Georgia No 4133 of 17 December 2010 - LHG I, No 76, 29.12.2010, Art. 509
Chapter XXIV1 - Medical Expert Examination
Law of Georgia No 1768 of 22 November 2002 - LHG I, No 31, 10.12.2002, Art. 144
Article 1531
The issues of medical social expert examination shall be regulated by the Law of Georgia on Medical Social Expert Examination.
Law of Georgia No 1768 of 22 November 2002 - LHG I, No 31, 10.12.2002, Art. 144
Article 1532
1. A forensic-medical examination and a forensic-psychiatric examination may only be conducted by an appropriately certified physician in a medical institution authorised by the Law of Georgia on Licences and Permits.
2. The procedures of forensic-medical examination and forensic-psychiatric examination and the procedure of activity of the medical personnel of the Centre for Medical Examination shall be defined by the Ministry of Labour, Health and Social Affairs.
Law of Georgia No 1768 of 22 November 2002 - LHG I, No 31, 10.12.2002, Art. 144
Law of Georgia No 4133 of 17 December 2010 - LHG I, No 76, 29.12.2010, Art. 509
Chapter XXV - Transitional Provisions
Article 154
1. Medical personnel with a medical education shall be prohibited from engaging in independent medical and pharmacy practice without a state certificate of a specialist as of 1 June 2001. The schedule and terms of examinations by individual specialities shall be determined by the Ministry of Labour, Health and Social Affairs of Georgia.
2. Persons who apply to the Certification Council before 1 June 2001, but are not invited to take the certification examination, shall be given the right to engage in independent medical and pharmacy practice till 1 September 2001.
3. Medical personnel with non-medical education shall be prohibited from engaging in independent medical practice without a state certificate of a specialist as from 1 January 2002.
4. (Deleted)
5. The Ministry of Labour, Health and Social Affairs shall, within six months after the date that this Law takes effect, develop and approve the following normative acts:
a) a passport of medical and pharmaceutical institutions - a document reflecting the number of personnel, the volume of technical equipment, and the amount of work to be done;
b) (deleted)
c) (deleted)
d) (deleted)
e) (deleted)
f) (deleted)
g) the procedures for conducting an expert examination on a temporary disability and for issuing a medical sick-leave certificate;
h) the procedures for conducting a forensic-medical examination and a forensic-psychiatric examination;
i) the procedure of activity of medical personnel engaged in conducting forensic-medical examination;
j) (deleted)
6. (Deleted)
7. The Ministry of Labour, Health and Social Affairs of Georgia shall develop and approve, by 1 December 2010, the form and procedure of mandatory notification and the procedure of maintaining a registry for providers of high-risk medical activities/services to be carried out at an out-patient/in-patient day care facility.
8. The Government of Georgia shall, by 1 December 2010, ensure the adoption of the Technical Regulations of High-Risk Medical Activities.
Law of Georgia No 91 of 24 December 1999 - LHG I, No 52(59), 31.12.1999, Art. 253
Law of Georgia No 162 of 24 February 2000 - LHG I, No 8, 15.3.2000, Art. 14
Law of Georgia No 889 of 25 May 2001 - LHG I, No 15, 11.6.2001, Art. 50
Law of Georgia No 1768 of 22 November 2002 - LHG I, No 31, 10.12.2002, Art. 144
Law of Georgia No 2527 of 18 July 2003 - LHG I, No 22, 8.8.2003, Art. 162
Law of Georgia No 3836 of 7 December 2006 - LHG I, No 48, 22.12.2006, Art. 317
Law of Georgia No 6000 of 21 March 2008 - LHG I, No 9, 4.4.2008, Art. 75
Law of Georgia No 3553 of 21 July 2010 - LHG I, No 46, 4.8.2010, Art. 282
Article 1541 (Deleted)
Law of Georgia No 691 of 13 December 2000 - LHG I, No 50, 27.12.2000, Art. 147
Law of Georgia No 1296 of 15 February 2002 - LHG I, No 4, 5.3.2002, Art. 24
Law of Georgia No 1955 of 29 January 2003 - LHG I, No 5, 19.2.2003, Art. 31
Law of Georgia No 2476 of 23 December 2005 - LHG I, No 56, 28.12.2005, Art. 416
Article 1542
The Ministry of Labour, Health and Social Affairs of Georgia shall, by 1 October 2007, develop and approve the Instructions on Providing Persons Suffering from Chronic Incurable Diseases with Palliative Care.
Law of Georgia No 4719 of 8 May 2007 - LHG I, No 18, 22.5.2007, Art. 149
Chapter XXVI - Final Provisions
Article 155
This Law shall enter into force upon its promulgation.
Article 1551
The Law of Georgia on Medical Insurance of 18 April 1997 (The Gazette of the Parliament, No 17-18, 9 May 1997, p. 55) shall be deemed null and void as from 1 July 2007.
Law of Georgia No 5129 of 29 June 2007 - LHG I, No 27, 17.7.2007, Art. 262
Article 1552
The Law of Georgia on Licensing of Medical and Pharmaceutical Activities of 8 May 2003 (The Legislative Herald of Georgia, No 14, 3.6.2003, Art. 96) shall be deemed null and void as from 1 May 2008.
Law of Georgia No 6000 of 21 March 2008 - LHG I, No 9, 4.4.2008, Art. 75
President of Georgia Eduard Shevardnadze
Tbilisi
10 December 1997
No 1139-Iს
Document comments